Tax
WWW.ONERYMM.COM.TRVERGİ DANIŞMANLIĞI, TASDİK, DENETİM, RAPORLAMA, VERGİ UYUŞMAZLIKLARI, ÖRGÜTLENME VE YAPILANDIRMA ÇÖZÜMLERİ
1 Özet
7263 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 28 Ocak 2021 tarihinde kabul edilerek yasalaşmıştır. Bu Kanunla 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Kanunu, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ile diğer bazı kanunlarda önemli değişiklikler yapılmıştır.
7263 sayılı Kanun TBMM’de yasalaşmış olmasına karşın henüz Resmi Gazete’de yayımlanmadığı için yürürlüğe girmemiş olduğunu belirtmek isteriz. Çok yakın bir sürede CBK tarafından kabul edilerek yayımlanması beklenmektedir. (NOT: Bu Kanun 3 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır ve bu tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir)
Bu sirkülerimizde 4691 ve 5746 sayılı kanunlarda yapılan düzenlemeler özetlenmiştir. Ancak 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda yapılan değişiklikler çok daha önemli göründüğünden ağırlıklı olarak bu Kanunda yapılan değişikliklere odaklanılmıştır. İki
Kanundaki benzer / paralel düzenlemeler aynı başlık altında özetlenmiştir. Birbirinden farklı / ilişkisiz düzenlemeler için ise ayrı başlıklar açılmıştır.
Değişiklikleri şu şekilde özetlemek mümkündür.
1) Teknoloji Geliştireme Bölgelerinde (bundan sonra “TGB” ya da “Bölge” olarak anılacaktır) ve Ar-Ge /Tasarım Merkezlerinde (bundan sonra “Merkez” olarak anılacaktır) Vergi ve sosyal güvenlik istisnalarının / indirimlerinin süresi 31.12.2028 tarihine kadar uzatılmaktadır, 2) Bölgede istihdam edilen personelin ücretlerine yönelik gelir vergisi stopajı istisnası uygulamasından terkin uygulamasına geçilmektedir,
3) Bölgede Küçük işletmeler için destek personeli oranı artırılmaktadır,
20 21 13
2 içinde gelir vergisi terkininden yararlanılabilecektir,
5) Bölge Yönetici şirketlere / girişimcilere yararlandıkları TGB kazanç istisnasının ve Merkezlere yararlandıkları Ar-Ge İndiriminin belirli bir oranını girişim sermayesi olarak yatırma
zorunluluğu getirilmektedir,
6) Bölge dışında da Kuluçka Merkezleri (İnkübatörler) açılabilecektir,
7) Bölgede /Merkezde desteklenecek yükseköğretim lisans programlarının kapsamı genişletilmektedir,
8) Girişimciler yeni proje sunmamaları ve gerekli bilgileri vermemeleri halinde Bölgeden çıkarılacaklardır,
9) Bölgede Doktora öğrencisi Ar-Ge personeli ile stajyer istihdam eden firmaların desteklenmesi Öngörülmektedir,
10) Bölge girişimcilerine / Merkezlere sermaye desteği sağlayan mükelleflere yönelik gelir / kurumlar vergisi indiriminde değişiklikler yapılmaktadır,
11) Tasarım merkezlerinin yarışmalarda sergilenen tasarımlarının giderlerinin tamamı desteklenebilecektir,
12) Ar-Ge / Tasarım Merkezlerinin denetim esaslarında yapılan değişiklikler yapılmıştır, 13) 5746 Sayılı Kanun’daki gelir vergisi stopajı teşvikinin terkin suretiyle uygulanacağına açıklık getirilmektedir.
1) Vergi ve Sosyal Güvenlik Primi Desteklerinin Süresi 31.12.2028 Tarihine Kadar Uzatılmaktadır:
4691 sayılı Kanunun 2. maddesinde yapılan değişiklik ile;
a) TGB’nde yönetici şirketlerin ve Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım, tasarım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına ilişkin 31/12/2023 tarihinde biten gelir ve kurumlar vergisi istisnasının süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
b) Öte yandan ücretlere ilişkin gelir vergisi ve sosyal güvenlik primi desteklerinin süresi de paralel şekilde 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
Ayrıca, 5746 sayılı Kanunun 6. Maddesinde yapılan değişiklik ile de Kanunun uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
3 2) Bölgede İstihdam Edilen Personelin Ücretlerine Yönelik Gelir Vergisi Stopajı İstisnası Uygulamasından Terkin Uygulamasına Geçilmektedir:
Bu Kanunla 4691 sayılı Kanununda yapılan önemli değişiklerin başında, Bölgede istihdam edilen Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin ücretlerine yönelik Gelir Vergisi stopajı istisnası uygulamasından terkin uygulamasına geçilmesidir.
4691 sayılı Kanunun gelir vergisi stopajı desteğine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı Geçici 2.
Maddesinin 3. fıkrasının konuya ilişkin birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmektedir.
Yeni Şekli Eski Şekli
31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra
hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir.
Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır.
Bölgede çalışan; AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri 31/12/2023 tarihine kadar her türlü vergiden müstesnadır.
Bu değişiklik uyarınca, Kanunun yayımı tarihinden itibaren Bölgede çalışan ve bugüne kadar ücretleri gelir vergisinden istisna olan Ar-Ge, tasarım ve destek personeli için yine gelir vergisi ödenmeyecektir ancak bu, ücretlerden gelir vergisi hesaplanmamak
şeklinde değil, hesaplanan gelir vergisinin muhtasar beyanname üzerinde terkini şeklinde gerçekleştirilecektir.
Yapılan değişiklik ile 5746 sayılı Kanundakine terkin uygulamasına paralel bir uygulamaya geçilmektedir.
Bu değişikliğin başlıca etkilerinin şunlar olacağını öngörmekteyiz:
1. Bu değişiklik ile Bölgedeki girişimcilerin sosyal güvenlik primlerinde bir miktar artış olacaktır: Bu etki, sosyal güvenlik prim matrahı tavanın altında olan AR-GE, tasarım ve destek personeli ücretlerinden kaynaklanacaktır. Çünkü değişiklik ile birlikte net ücret esasına göre çalıştırılan personelin brüt ücretlerinde, dolayısıyla da sosyal güvenlik primi matrahlarında bir miktar artış olacaktır (aşağıdaki örnekte bu durum açık bir şekilde görünmektedir)
2. Bugüne kadar ücretleri üzerinden gelir vergisi hesaplanmadığı için Asgari Geçim İndirimi (AGİ) alamayan AR-GE, tasarım ve destek personeli, değişikliğin yürürlüğe girmesiyle beraber mevcut ücretlerine ilave olarak AGİ almaya başlayabileceklerdir.
4 işverenlerin kıdem ve ihbar tazminatı yüklerinde de bir miktar artış olması
beklenmektedir.
4. Maddeye eklenen “Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır” şeklindeki cümleden, damga vergisinde istisna uygulamasının devam edeceği, terkin uygulamasına geçilmeyeceği anlaşılmaktadır.
Örneğin AGİ hariç net ücreti 10.000 TL olan bir Ar-Ge personelinin 2021 yılındaki işveren maliyeti kanun değişikliğinden önce ve sonra aşağıdaki şekilde olmaktadır.
Açıklama 7263 Sayılı Kanun
Değişikliğinden Sonra (TL)
7263 Sayılı Kanun Değişikliğinden Önce (TL)
Fark
Net Ücreti (Yıllık) 120.000,00 120.000,00 0,00
Sosyal Güvenlik Prim Maliyeti (Yıllık)
45.906,16 34.941,18 10.964,98
İşveren Maliyeti 165.906,16 154.941,18 10.964,98
Görüldüğü üzere, gelir vergisinde istisna uygulamasından terkin uygulamasına geçilmesi bu örnekte işverenin sosyal güvenlik primi maliyetinde %31,4, toplam maliyetinde ise %7 oranında bir artışa neden olmuştur. Net ücret düzeyine bağlı olarak bu oranlar değişkenlik gösterecek olmakla birlikte, şüphesiz olan bu değişikliğin ücretlerin işverene maliyetini artıracağıdır. Oysa ki Kanun teklifinde yer almakta olan madde düzenlemesinin gerekçesi aynen şöyledir.
“Maddenin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde yapılan değişiklik ile, TGB’lerinde yer alan girişimcilerin istihdam yükünün azaltılması amaçlanmaktadır. Eklenen ibare ile gelir vergisi stopaj desteğinin işveren lehine uygulanması gerektiği hususu netleştirilmektedir”
Neresinden bakarsanız bakın tamamı doğruluğu olmayan bir gerekçedir; zira yukarıda gösterildiği üzere bu düzenleme ile girişimcilerin istihdam yükünün azaltılmadığı tam aksine artırıldığı şüphesizdir. Öte yandan gelir vergisi stopaj desteğinin işveren lehine olduğu zaten aşikardı, en başta 4691 sayılı Kanunun bizzat kendisi bunun için çıkarılmış bulunmaktaydı.
3) Küçük İşletmeler İçin Destek Personeli Oranı Artırılmaktadır:
4691 sayılı Kanunun 2. maddesindeki mevcut düzenleme uyarınca; işletme büyüklüğü gözetilmeksizin gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personeli sayısı, AR-GE ve tasarım personeli sayısının yüzde onu ile sınırlı bulunmaktaydı. Geçici 2. maddesinin konuya ilişkin cümlesinde yapılan değişiklik ile;
5 Toplam personel sayısı on beşe kadar olan Bölge firmaları için bu oranın yüzde yirmi olarak uygulanacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.
Bu düzenlemenin küçük işletmelerin personel maliyetlerinde olumlu yönde etki yapacağı kuşkusuzdur.
4) Toplam Çalışma Sürelerinin Yüzde Yirmisine Kadar Bölge Dışında Geçirilen Süreler İçinde Gelir Vergisi Terkininden Yararlanılabilecektir:
4691 sayılı Kanunun gelir vergisi stopajı desteğine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı Geçici 2.
Maddesinin 3. fıkrasında şu şekilde bir düzenleme bulunmaktadır.
“…..Yönetici şirket, ücreti gelir vergisi istisnasından yararlanan kişilerin Bölgede fiilen çalışıp çalışmadığını denetler. Ancak, Bölgede yer alan işletmelerde çalışan AR-GE ve tasarım personelinin bu Bölgelerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Bölge dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu
durumlarda Bölge dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerinin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Cumhurbaşkanınca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı ile Bölgede yer alan işletmelerde en az bir yıl süreyle çalışan AR-GE ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere Bölge dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Cumhurbaşkanınca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.”
Bu Kanunla yukarıdaki düzenlemenin devamı olarak aşağıdaki cümle ilave edilmiştir
“Buna ilave olarak Bölgede yer alan işletmelerde gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin yüzde yirmisini aşmamak kaydıyla bu fıkrada belirtilen durumlar haricinde ilgili personelin Bölge dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir. Yüzde yirmi olarak belirlenen bu oran Cumhurbaşkanı tarafından yüzde elliye kadar artırılabilir.”
Bu düzenlemeyle COvid-19 salgının etkisiyle zorunlu olarak getirilen esnek çalışma uygulaması kalıcı hale getirilmiş olmaktadır. Bölgede çalışan bir AR-GE, tasarım ve destek personeli bundan böyle toplam çalışma süresinin yüzde yirmisini aşmamak kaydıyla Bölge dışında da geçirebilecektir. Bölge dışında geçirilen süreler için de işveren gelir vergisi stopajı terkininden yararlanabilecektir.
Üstelik bu kapsamda Bölge dışında geçirilen süreler; Bölgede yürütülen projeler kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Bölge dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlar ile doktora ve yüksek lisans için Bölge dışındaki üniversitelerde geçirilen sürelerden bağımsız olarak
değerlendirilecektir. Bir başka anlatımla toplam çalışma süresinin yüzde yirmisinin hesabında Bölgede yürütülen projeler kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Bölge dışında
yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlar ile doktora ve yüksek lisans için Bölge dışındaki üniversitelerde geçirilen süreler dikkate alınmayacaktır.
6 personelin durumunun ayrı ayrı değerlendirileceği anlaşılmaktadır. Bir başka anlatımla Ar-Ge personeli sayısı 100 olan bir işletmede, 20 personelin tamamıyla bölge dışında çalıştırılması söz konusu olmayacaktır.
Bu düzenlemenin belirli bir fiziki ortamda çalıştırılan personeli desteklemek gibi biraz modası geçmiş bir anlayışın yumuşatılması bakımından olumlu karşılıyoruz ve bunun Bölge
işletmelerinin esnek çalışma uygulamalarını daha fazla destekleyeceğini düşünüyoruz.
Yukarıda açıklanan esnek çalışma düzenlemesine paralel bir düzenleme, 5746 sayılı Kanunun 3’ncü maddesinin ikinci fıkrasında da yapılmıştır. Her iki düzenleme de birbiriyle aynı olduğundan 5746 sayılı Kanundaki düzenleme için de yukarıdaki açıklamalar aynen geçerli bulunmaktadır.
Ayrıca yapılan düzenlemeyle doktora ve yüksek lisans yapan personelin, bölge dışında geçirdikleri sürelere ilişkin ücretlerin gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında
değerlendirilebilmesi için Bölgede yer alan işletmelerde en az bir yıl süreyle çalışma koşulu da kaldırılmıştır.
Öte yandan doktora ve yüksek lisans yapan personele ilişkin düzenlemeyle tamamıyla paralel bir düzenleme 5746 sayılı Kanunun 3’ncü maddesinin ikinci fıkrasında da yapılmıştır. Ayrıca ilave olarak Ar-Ge veya tasarım merkezlerindeki doktora mezunu personelin
üniversitelerde Ar-Ge ve yenilik alanında ders vermesi veya Ar-Ge ve tasarım personelinin teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan girişimcilere mentorluk yapması durumunda haftalık 8 saati aşmamak şartıyla, bu çalışmaları gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirileceği yönünde düzenleme yapılmıştır.
5) Yönetici Şirketlere ve Girişimcilere Yararlandıkları TGB Kazanç İstisnasının Belirli Bir Oranını Girişim Sermayesi Olarak Yatırma Zorunluluğu Getirilmektedir:
4691 sayılı Kanuna eklenen Ek Madde 3 ile; 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yıllık beyanname üzerinden istisna edilen gelir veya kurumlar vergisi kazançları tutarı 1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan mükellefler tarafından, bu tutarın yüzde ikisi pasifte geçici bir hesaba aktarılacaktır. Pasife aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20.000.000 Türk lirası ile sınırlı olacaktır.
Pasife aktarılan kısım, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik
girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulacaktır. Bunun yapılmaması halinde bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının yüzde yirmisi için gelir ve kurumlar vergisi istisnasından
yararlanılamayacaktır. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecektir.
7 Örneğin 2021 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde 5 Milyon TL tutarında
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinden Elde Edilen Kazançlar istisnası bulunan bir mükellef, istisna edilen kurumlar vergisi kazanç tutarı 1 Milyon TL’den fazla olduğundan, 5 Milyon TL’nin %2’si olan 100 Bin TL’yi dönem kar-zararı hesabından geçmiş yıllar karları yerine, pasifte başka bir hesaba (örneğin 549- Özel Fonlar gibi) aktaracaktır. Bu tutarı 2022 yılının sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim
sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak koymak zorundadır. Bunu yapmaz ise; istisnadan yararlanabileceği tutar 5 Milyon TL değil, [(5 M. TL – (5 M. TL*%20)] = 4 Milyon TL olacaktır.
Bu Kanunla yukarıdakine tamamıyla paralel bir düzenleme 5746 sayılı Kanunda da yapılmıştır.
5746 sayılı Kanunun 3.maddesine (14). fıkra olarak eklenen düzenlemenin 4691 sayılı Kanundaki düzenlemeden tek farklılığı, “istisna edilen gelir veya kurumlar vergisi kazancı” kavramı yerine 5746 sayılı Kanun uygulamasına paralel olarak “yıllık beyanname üzerinden yararlanılan Ar-Ge / tasarım indirimi” kavramının kullanılmış olmasıdır. Bunun dışında 4691 ve 5746 sayılı kanunlardaki düzenlemeler tamamıyla birebir aynıdır.
6) Bölgeler Dışında da Kuluçka Merkezleri (İnkübatörler) Açılabilecektir:
4691 sayılı Kanunun 3/(s) ve 5.maddelerinde yapılan değişiklik ile; Özellikle genç ve yeni işletmeleri geliştirmek amacıyla; bugüne kadar TGB yönetici şirketi tarafından sadece bölge içinde açılarak girişimcilere, ofis hizmetleri, ekipman desteği, yönetim desteği, mali kaynaklara erişim, kritik iş ve teknik destek hizmetlerinin bir çatı altında tek elden sağlandığı yapılar olan Kuluçka Merkezleri’nin (İnkübatörler) bölge dışında da açılabileceği yönünde düzenleme yapılmaktadır.
4691 sayılı Kanun kapsamında sağlanan destek, teşvik, muafiyet ve istisnalar, bölge dışında açılacak bu merkezlerde de aynen uygulanacaktır.
7) Bölgelerde Desteklenecek Yükseköğretim Lisans Programlarının Kapsamı Genişletilmektedir:
4691 sayılı Kanunun değişiklikten önceki 3/(ee) ve 8.maddelerinde TGB’nde desteklenecek yükseköğretim lisans programları “Temel bilimler” olarak adlandırılan matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programları ile sınırlı bulunmaktaydı.
Yapılan değişiklik ile; “Temel bilimler” kavramı “Desteklenecek Programlar” olarak
değiştirilmektedir ve daha önemlisi, Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarına ilave olarak Yükseköğretim Kurulundan alınan görüş üzerine Bakanlıkça belirlenecek diğer programlar da destek kapsamına alınmaktadır.
Öte yandan bu desteğin Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yönetici şirketlerinde istihdam edilenlere ilave olarak kuluçka merkezi ve teknoloji transfer ofisi hizmetlerinde istihdam
8 düzenleme yapılmıştır.
Ayrıca yukarıdaki düzenlemeyle tamamıyla paralel bir düzenleme 5746 sayılı Kanunun 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (o) bendin de yapılmıştır.
8) Girişimciler Yeni Proje Sunmamaları ve Gerekli Bilgileri Vermemeleri Halinde Bölgeden Çıkarılacaklardır:
4691 sayılı Kanunun 5. maddesinde yapılan değişiklik ile; Bölgede faaliyet gösteren girişimcilerin projelerinin tamamlanma tarihinden itibaren yönetmelikle belirlenen şartlar dahilinde yeni bir proje sunmamaları ve ilgili mevzuat çerçevesinde yönetici şirkete iletmekle yükümlü oldukları bilgi ve belgeleri süresinde iletmemeleri halinde, sözleşme fesholunmuş sayılacaktır ve sözleşmesi feshedilen girişimci bölgeden tahliye edilecektir.
9) Doktora Öğrencisi AR-GE Personeli ile Stajyer İstihdam Eden Firmaların Desteklenmesi Öngörülmektedir:
4691 sayılı Kanunun 8.maddesinde yapılan düzenlemeler uyarınca;
a. Bölgelerde yer alan firmalara, istihdam ettikleri doktora öğrencisi AR-GE personeli için, iki yıl süreyle Bakanlık bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere, Bakanlıkça yönetmelikle belirlenen şartlar çerçevesinde destek verilebilecektir.
b. Kanun kapsamında stajyer istihdam eden firmalar, Bakanlık bütçesine konulacak ödenekle sınırlı olmak üzere, Bakanlıkça yönetmelikle belirlenen şartlar çerçevesinde
desteklenebilecektir.
Bu paralelde Kanunun 3/(ıı). maddesine “Stajyer” tanımı eklenmiştir. Buna göre Stajyer;
Yükseköğretim Kurulunca yükseköğretim kurumlarında veya Milli Eğitim Bakanlığınca mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında verilmesi uygun görülen her düzeydeki alana özgü olarak belirlenen teorik ve uygulamalı dersler dışında işletmelerde mesleki çalışma yapan öğrencileri ifade etmektedir.
10) Bölge Girişimcilerine Sermaye Desteği Sağlayan Mükelleflere Yönelik Gelir / Kurumlar Vergisi İndiriminde Değişiklikler Yapılmaktadır:
4691 sayılı Kanunun Bölge girişimcilerine sermaye desteği sağlayan mükelleflere (melek yatırımcılara) yönelik gelir ve kurumlar vergisi indirimine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı Geçici 4. Maddesinde değişiklikler yapılmaktadır. Yapılan değişiklikler özetle şöyledir:
1. 31/12/2023 tarihinde biten düzenlemenin süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmaktadır.
2. Sermaye desteği sağlanacak projelerin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygun görülmesi koşulu kaldırılmaktadır. Projenin Bölge içerisinde 4691 sayılı Kanuna göre gerçekleştirilmesi yeterli olacaktır.
9 3. Beyanname üzerinde gelir / kurumlar vergisinden indirim konusu yapılabilecek tutar yıllık olarak 500.000 TL’den 1.000.000 Türk lirasına yükseltilmiştir.
4. Sermaye desteğinin iki yıl içerisinde ilgili projenin finansmanında kullanılmayan kısmı için indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edileceği yönündeki düzenleme “sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az dört yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da tamamen geri alınması halinde indirim dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.” Şeklinde değiştirilmektedir.
Bu Kanunla 4691 sayılı Kanundaki girişim sermayesi desteği düzenlemesiyle tamamıyla paralel bir düzenleme 5746 sayılı Kanunda da yapılmıştır. 5746 sayılı Kanunun 3.maddesine (13). fıkra olarak “Girişim sermayesi desteği” başlığıyla eklenen düzenleme 4691 sayılı kanunun Geçici 4.
maddesindeki düzenlemeyle bazı küçük ibare farklılıklar hariç esasen birebir aynıdır. 5746 sayılı Kanundaki yasal metin aynen aşağıdaki gibidir.
“(13) Girişim sermayesi desteği: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesinden teknoloji, teknolojik üretim ve yenilik faaliyetlerini desteklemek amacıyla girişim sermayesi fonlarına destek bütçesi aktarılabilir. Girişim sermayesi desteği kapsamında kaynakların aktarıldığı girişim sermayesi fonlarından ya da bu fonların yatırım yaptığı fonların yatırımlarından yararlanan şirketlere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye desteklerinin beyan edilen gelirin veya kurum kazancının yüzde onunu ve öz sermayenin yüzde yirmisini aşmayan kısmı 193 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi uyarınca ticari kazancın ve 5520 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır. Bu kapsamda yapılacak indirim tutarı yıllık 1.000.000 Türk lirasını aşamaz. Bu oranları ve parasal sınırı yarısına kadar indirmeye veya dört katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından girişim sermayesi yoluyla destek almış firmalara sağlanan sermaye desteklerinin aktarımından itibaren en az dört yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, payların satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da geri alınması halinde 4 üncü maddenin dördüncü fıkrası hükümleri uygulanır.”
11) Tasarım Merkezlerinin Yarışmalarda Sergilenen Tasarımlarının Giderlerinin Tamamı Desteklenebilecektir:
5746 sayılı Kanunun 3/ (12). maddesinde yapılan değişiklik ile; Türk Tasarım Danışma Konseyinin önerileri doğrultusunda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterleri haiz tasarım yarışmalarında sergilenen tasarımların giderlerinin tamamı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenek imkânları çerçevesinde geri ödemesiz olarak desteklenebilecektir. Değişiklikten önce tasarım yarışmalarında sergilenen tasarımların sadece tescil giderlerinin destekleneceği öngörülmekteydi.
12) Ar-Ge / Tasarım Merkezlerinin Denetim Esaslarında Yapılan Değişiklikler Yapılmıştır:
Bu Kanunla 5746 sayılı Kanunun “Uygulama ve denetim esasları” başlıklı 4.maddesinin;
10 teşvik unsurlarından yararlananların 5746 sayılı Kanunda öngörülen şartları taşıdıklarına ilişkin tespitlerin en geç üç yıllık süreler itibarıyla yapılması öngörülmektedir. Değişiklikten önce tespitlerin en geç iki yıllık süreler itibarıyla yapılması öngörülmüş bulunmaktaydı.
b. (8) numaralı fıkrasında yapılan değişiklik ile, 5746 sayılı Kanun kapsamındaki Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine ilişkin yerindelik ve uygunluk denetimlerinin, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yanında Bakanlıkça yetki verilen teknoloji geliştirme bölgeleri yönetici
şirketleri tarafından gerçekleştirilmesi ve yapılan denetimlerde nihai karar merciinin Bakanlık olacağı yönünde düzenlenme yapılmıştır. Değişiklikten önce yerindelik ve uygunluk denetimleri münhasıran Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından gerçekleştirilebilmekteydi.
13) 5746 Sayılı Kanun’daki Gelir Vergisi Stopajı Teşvikinin Terkin Suretiyle Uygulanacağına Açıklık Getirilmektedir:
5746 sayılı Kanunun 3/ (2). maddesindeki “bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin
…..gelir vergisinden müstesnadır.” şeklindeki düzenleme “bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretlerinin ……. verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir” şeklinde değiştirilmek suretiyle, fiili uygulama ile yasal düzenleme uyumlu hale getirilmiştir. Bugüne kadarki uygulama zaten terkin şeklinde
yürütülmüş olduğundan, bu düzenleme uygulamada fiili bir değişiklik getirmemiştir. Sadece 5746 Sayılı Kanun’daki gelir vergisi stopajı teşvikinin terkin suretiyle uygulanacağına açıklık getirilmiştir.
14) Yürürlük:
Yukarıda özetlenen değişiklikleri içeren 7263 sayılı Kanun 28 Ocak 2021 tarihinde TBMM’de kabul edilmiştir ancak henüz Resmi Gazetede yayımlanmamıştır. Kanunun 25.maddesi uyarınca Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir. (NOT: Bu Kanun 3 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır ve bu tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir)
Bu Sirkülerimize ilişkin görüş, öneri ve sorularınızı oner@onerymm.com.tr‘ye iletebilirsiniz.
Saygılarımızla.
ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.
WWW.ONERYMM.COM.TR
03.02.2021
