PROF.DR. EMİN ÖZMERT OP.DR. UMUT ARSLAN
2017
NÖRODEJENERATİF RETİNA VE
OPTİK SİNİR HASTALIKLARININ TEDAVİSİNDE
ELEKTRONİK YAKLAŞIMLAR
ELEKTRİK STİMÜLASYONUNUN
PREKLİNİK VE KLİNİK ARAŞTIRMALARDA
ETKİLİ OLDUĞU GÖSTERİLEN HASTALIKLAR
• 1) RETİNİTİS PİGMENTOSA
• 2) SENİL MAKÜLA DEJENERASYONU (KURU VE YAŞ TİP)
• 3) DİABETİK RETİNOPATİ
• 4) ANTERİOR İSKEMİK OPTİK NÖROPATİ
• 5) TRAVMATİK OPTİK NÖROPATİ
• 6) RETİNAL ARTER TIKANIKLIĞI
ELEKTRİKSEL STİMÜLASYON ARAÇLARI
• 1) TRANSKORNEAL ELEKTRİK STİMÜLATÖRÜ
• 2) TRANSPALPEBRAL ELEKTRİK STİMÜLATÖRÜ
• 3) TRANSORBİTAL ELEKTRİK STİMÜLATÖRÜ
• 4) MAGNOVİSİON
• 5) EPİRETİNAL PROTEZ
• 6) SUBRETİNAL PROTEZ
• 7) SUPRAKOROİDAL PROTEZ
• 8) KORTİKAL PROTEZ
• 9) SUBTRESHOLD LASER BİOMODÜLATÖR
ELEKTRİKSEL STİMÜLASYON
ETKİ MEKANİZMALARI
• MULTİFAKTÖRYEL ETKİ MEKANİZMASI AYNI ANDA UYARILIYOR
• 1) ENDOJEN NÖROTROFİK GROWTH FAKTÖRLERİN ARTIŞI
• 2) VASODİLATASYON
• 3) GEN EKSPRESYONU
• 4) KRONİK ENFLAMATUAR SİTOKİNLERİN BASKILANMASI
• 5) GLUTAMİN SENTEZİNİN ARTIŞI
• 6) AKSONAL REJENERASYON
• 7) NÖRON MEMBRANLARINDA İYON KANALLARININ AÇILMASI
• 8) ELEKTRİKSEL UYARI İLE GÖRSEL SİNYALLERİN İLETİMİ
1) ENDOJEN GROWTH FAKTÖRLERİN ARTIŞI
- ELEKTRİKSEL UYARIM İLE NÖROPRTEKTİF GROWTH FAKTÖRLER OLAN
• BDNF (Brain Derived Neurotrophic Factor)
• CNTF (Ciliary Neurotrophic Factor)
• VEGF (Vascular Endotelial Growth Factor)
• IGF-1 (Insulin-like Growth Factor)’nin
MÜLLER HÜCRELERİNCE SENTEZİNİN ARTTIĞI GÖSTERİLMİŞ.
- NÖRONAL DOKUDA, MİKROÇEVRE HOMEOSTASİSİNİN ARTMASI SONUCU TROMBOSİTLERDEN ORTAMA ULAŞAN NÖROPROTEKTİF GROWTH FAKTÖR DEGRANÜLASYONU VE GROWTH FAKTÖR
SEVİYELERİNDE ARTIŞ,
- NÖRONLARIN GROWTH FAKTÖRLERE DUYARLILIĞINDA ARTIŞ,
2) VAZODİLATASYON
• -ELEKTRİKSEL UYARIM İLE KOROİD PLEKSUSTA VASODİLATASYON GERÇEKLEŞİYOR.
• - KOROİD VE RETİNA KAN AKIMINDA ARTIŞ
• - NÖRONLARIN OKSİJENİZASYONUNDA ARTIŞ VE İSKEMİYE KARŞI KORUNMA
• - KAN AKIMI ARTIŞI İLE HÜCRESEL MİKRONUTRİSYON İÇİN
GEREKLİ BİYOMEDYATÖRLERİN ORTAMA ULAŞMASINDA ARTIŞ
• - TORMBOSİT KAYNAKLI NÖROPROTEKTİF GROWTH FAKTÖRLERİN HÜCRELERE ULAŞMASINDA ARTIŞ
3) GEN EKSPRESYONU
• ELEKTRİKSEL UYARIMIN HÜCRESEL DÜZEYDE
• Bcl-2 GEN EKSPRESYONUNDA ARTIŞ
• Bax ve TNF GEN EKSPRESYONLARINDA AZALMA
• APOPTOZ-PROGRAMLI HÜCRE ÖLÜMÜ KASKADININ DURMASI
• ÖZELLİKLE RETİNİTİS PİGMENTOSADA GENETİK HASAR NE OLURSA OLSUN SONUÇ APOPTOZİS OLDUĞU İÇİN TÜM
TİPLERİNDE ETKİLİ
4) KRONİK İNFLAMATUAR MEDYATÖRLERİN BASKILANMASI
• GENETİK VE ÖZELLİKLE İSKEMİK RETİNA HASTALIKLARINDA FAGOSİTOZ ÖZELLİĞİ BULUNAN MİKROGLİA HÜCRELERİNİ AKTİVE EDEN İNFLAMATUAR SİTOKİNLERDE ARTIŞ MEVCUT
• İNTERLÖKİN-1 VE DİĞER İNFLAMATUAR MEDYATÖR ARTIŞI MİKROGLİALARDAN SERBEST RADİKAL VE ENZİMATİK
SALINIMLARA YOL AÇMAKTA
• BU DURUM FOTORESEPTÖR VE RETİNAL NÖRONLARIN ÖLÜMÜNE YOL AÇAR
• ELEKTRİKSEL STİMÜLASYONUN İNFLAMATUAR
MEDYATÖRLERİN SALINIMINI AZALTTIĞI VE MİKROGLİAL FAGOSİTOZU BASKILADIĞI GÖSTERİLMİŞ
5) GLUTAMİN SENTEZİNİN ARTIŞI
• NÖRONLARIN METABOLİK BİR ÜRÜN OLAN AŞIRI GLUTAMATA MARUZ KALMASI, KALSİYUM KANALLARININ AÇILARAK OKSİDATİF STRESS VE HÜCRE KAYBINA YOL AÇAR
• MÜLLER HÜCRELERİNDE GLUTAMİN SENTAZ İLE GLUTAMAT ORTAMDAN UZAKLAŞTIRILIR VE NÖRONLAR DAHA DAYANIKLI HALE GELİR.
• ELEKTRİKSEL STİMÜLASYONUN MÜLLER HÜCRELERİNDE GLUTAMİN SENTAZ EKSPRESYONUNU ARTTIRDIĞI VE RETİNAL NÖRONLARI
GLUTAMATIN OKSİDATİF HASARINDAN KORUDUĞU GÖSTERİLMİŞ
6) AKSONAL REJENERASYON
• OPTİK SİNİR TRAVMALARINDA VE NONARTERİTİK İSKEMİK OPTİK
NÖROPATİNİN ERKEN DÖNEMDE UYGUN MİKRO ÇEVRE SAĞLANMASI VE AKSONAL İLETİM OLUŞTURMASI İLE HIZLI AKSONAL REJENERASYON
SAĞLADIĞI GÖSTERİLMİŞ
• NÖRONAL PLASTİSİTE İLE SİNAPTİK BAĞLANTILARIN ARTTIĞI GÖSTERİLİMİŞ
• OPTİK SİNİR VE RETİNA HASARLARINDA VİSUEL KORTEX KAN AKIMINDA VE SİNAPTİK BAĞLANTILARDA AZALMA GÖZLEMLENİYOR
• GÖZ İLE BİRLİKTE BİLATERAL VİSUEL KORTEXİN DE ELEKTRİKSEL UYARIMI GEÇ EVREDE DE DÜZELME SAĞLIYOR
.
7) NÖRON MEMBRANLARINDA
İYON KANALLARININ DEPOLARİZASYONU
• ELEKTRİKSEL STİMÜLASYON, VOLTAJ BAĞIMLI İYON KANALLARINDA DEPOLARİZASYONA YOL AÇAR
• BU SAYEDE
A) HÜCREDIŞI ELEKTRİKSEL DEĞİŞİMLER VİZÜEL SİNYALLERİN AKTARIMINI VE İLETİMİNİ SAĞLAR
B) HÜCRE İÇİNE Ca ++ İYONU GİRİŞİ ÖNLENİR, Mg ++ GİRİŞİ ARTAR APOPTOZİSİN BAŞLAYABİLMESİ İÇİN HÜCRE İÇİ Ca++ SEVİYELERİNDE ARTIŞ GEREKİR. ELEKTRİKSEL UYARI İLE Ca++ APOPTOZU BAŞLATACAK SEVİYELERE ULAŞAMAZ VE HÜCRE ÖLÜMÜ ÖNLENMİŞ OLUR
BU DURUM DA ELEKTRİKSEL UYARIMIN TEKRARLAYICI VE SÜREKLİ OLMASI GEREKTİĞİNİ GÖSTERİR.
