ANT332 FİZİK ANTROPOLOJİDE ARAŞTIRMA YÖNTEM VE
TEKNİKLERİ
Prof. Dr. Başak KOCA ÖZER
VIII. HAFTA
Nitel Araştırmalar
• Nitel Araştırmanın temelleri
– İlişkilerin, etkinliklerin, durumların ya da materyallerin niteliğinin incelendiği çalışmalardır.
• Nitel Araştırmanın Özellikleri
– Doğal ortam
– Doğrudan veri toplama
– Zengin betimlemelerin yapılması
– Sürece yönelik
– Tümevarımcı veri analizi – Katılımcının bakış açısı
– Araştırma desenlerinde esneklik
• Nitel ve Nicel Araştırma Arasındaki Farklar
– Araştırmalar planlanırken başlangıç araştırmak istenilen konudur.
– Amaca uygun araştırma yöntemi seçilir.
Bazı çalışmalar her iki yöntemin eş zamanlı ya da sıralı olarak
kullanılmasını gerektirir.
• Nitel ve Nicel Arası Farklar
– Nicel, kesin hipotez; nitel, çalışma sürecinde hipotezin belirlenmesi…
– Nicel, kesin olarak tanımlanmış
aşamalardan oluşur; nitel, araştırmalar anlatılarak betimlenir.
– Nicel, sonuçlar istatistiksel olarak
özetlenir; nitel, sonuçlar sözel olarak ifade edilir.
• Nitel Araştırmanın Aşamaları
– Problemin belirlenmesi
– Katılımcıların belirlenmesi – Hipotezlerin belirlenmesi – Verilerin toplanması
– Nitel verilerin analizi – İçerik analizi
• Nicel Araştırmalarda Geçerlik ve Güvenirlik Sorunları
– Yaklaşım, tasarım ve veriler farklı
olduğundan geçerlik ve güvenirlik için farklı ölçütler uygulanır.
– Nicel araştırmalarda güvenirlik farklıdır.
– Araştırmacı yansız davranmalı, ön yargılardan arınarak araştırmayı sürdürmelidir.
• Nitel ve Nicel Araştırmaların Birlikte Kullanılması
– Araştırma deseni uygunsa her iki yöntem birden kullanılabilir.
• Zenginleştirilmiş Desen
• Açıklayıcı Desenler
• Keşfe Yönelik / Keşfedici Desen
• Gömülü Desen
Fraenkel ve Wallen, 2006
Nicel Araştırmalar Nitel Araştırmalar
Başlangıçta belirlenen kesin hipotezler ve tanımlamalar
tercih edilir. Çalışmanın gelişme sürecinde hipotezlerin ve
tanımlamaların ortaya çıkması tercih edilir.
Veriler sayısal değerlere indirgenir. Betimlemelerin sözel ifadelerle yapılması tercih edilir.
Araçlardan elde edilen değerlerin güvenirliğinin
ölçülmesi ve artırılmasına daha çok önem verilir. Sonuçların güvenirliğinin uygun olduğu varsayılır.
Geçerliğe ilişkin çözümler istatistiksel indexlere bağlı
farklı prosedürlerle yapılır. Geçerliğe ilişkin ölçümler bilgi kaynaklarının sağlaması yapılarak gerçekleştirilir.
Kesin olarak tanımlanmış prosedürler tercih edilir. Prosedürlerin anlatılarak betimlenmesi tercih edilir.
Konu dışı değişkenlerin istatistiksel ya da desende
kontrol edilmesi tercih edilir. Konu dışı değişkenlerin kontrolünde ya da açıklamasında mantıksal analizler tercih edilir.
İşlemlere ilişkin önyargılar için özel desensel kontroller
tercih edilir. İşlemlere ilişkin önyargılarla baş etmede araştırmacıya
güvenilir.
Karmaşık olay ve olguların analiz edilebilir özet
parçalara ayrılması tercih edilir. Karmaşık olgu e olayların bütününün tanımlanması tercih edilir.
Karmaşık olgu ve olaylarla çalışırken, koşullar, durumlar
amaca uygun olarak yönlendirilebilir. Doğal olarak ortaya çıkan olgu ve olaylara dışarıdan müdahale edilemez.
Nitel ve Nicel Araştırmalar Arasındaki Farklar
• Durum Çalışmaları
– Nitel bir araştırma modelidir. Ayırt edici bir yaklaşım olarak görülmektedir.
– Bir ya da daha fazla olayın, ortamın, programın, sosyal grubun ya da diğer
birbirine bağlı sistemlerin derinlemesine incelenmesi
– Bir olayı meydana getiren ayrıntıları
tanımlamak ve görmek, bir olaya ilişkin olası açıklamaları geliştirmek ve bir olayı
değerlendirmek amacıyla kullanılır.
• Durum Çalışmalarının Türleri
– Tarihsel örgütlenme – Gözlemsel
– Hayat hikayesi – Durum analizi – Çoklu durum – Çoklu alan
• Durum Çalışmasının Aşamaları
– Problemin ifadesi
– Araştırma alanına girme – Katılımcıların seçilmesi – Verilerin toplanması
– Verilerin analizi
• Eylem Araştırması
– Sosyal bir bağlamın içerisinde yer alan
eylemlerin niteliğini geliştirme çalışmasıdır.
• Özellikleri;
– Bir sorunun fark edilmesi ya da ortaya çıkmasıyla başlar
– Çözümler geliştirilirken genel kabul gören evrensel değerlere uygun olmalıdır
– İstenen sonuca ulaşılması için en verimli ve akılcı çözümler üretilmelidir
• Eylem Araştırmasının Aşamaları
– Tanılama – Tanımlama – Geliştirme
– Uygulama ve Değerlendirme – Sonuçların paylaşılması
• Eylem Araştırmasının Kalitesini Belirleyen Ölçütler
– Farklı bakış açıları
– Sonuçların sorunun çözümü olup olmadığının sınanması
– Etik kanıtlar
– Uygulanabilirlik
• Anlatı Araştırması
– Bir konuya ya da duruma ilişkin yaşanmış deneyimleri inceler.
• Anlatı Araştırması Türleri
– Otobiyografi – Biyografi
– Kişisel hikayeler
• Veri Toplama Teknikleri
– Alan notları
– Günlük kayıtları – Görüşmeler
– Yeniden hikayeleştirme – Sözel tarih
– …
