(Değişik:15/04/2011- 27906 RG/1Md.) SOSYAL HİZMETLER VE ÇOCUK ESİRGEME KURUMU SOSYAL VE EKONOMİK DESTEK YÖNETMELİĞİ
Tarih: 28.09.1986 Sayı: 19235 R.G.
BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler Amaç:
Madde 1- Bu yönetmeliğin amacı, yoksulluk içinde olup da temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve hayatlarını en düşük seviyede dahi sürdürmekte güçlük çeken kişilere ve
ailelere kaynakların yeterliliği ölçüsünde ayni ve nakdi yardım yapılmasına dair esas ve usulleri düzenlenmektedir.
Kapsam
Madde 2- Bu yönetmelik, yardıma muhtaç kişilere ve ailelere Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünce yapılacak ayni ve nakdi yardımları kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu yönetmelik, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunun’un 9’uncu maddesinin (d) fıkrası ile 26’ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4-(Değişik:31/03/2005- 25772 RG/1Md.) Bu yönetmelikte geçen:
Kurum: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğünü, İl Müdürlüğü: İl sosyal hizmetler müdürlüğünü,
İlçe Müdürlüğü: İlçe sosyal hizmetler müdürlüğünü, Müdür: İl veya ilçe sosyal hizmetler müdürünü,
Muhtaçlık: Kendisini, eşini ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarını, anne ve babasını, bulundukları mahallin hayat şartlarına göre asgari seviyede geçindirmeye yetecek geliri, malı veya kazancı bulunmama halini,
-(Değişik:01/07/2006- 26215 RG/1Md.)"Korunmaya Muhtaç Çocuk: Beden, ruh ve ahlak gelişimleri veya şahsi güvenlikleri tehlikede olup; ana veya babasız, ana ve babasız; ana veya babası veya her ikisi de belli olmayan; ana ve babası veya her ikisi tarafından
terk edilen; ana veya babası tarafından ihmal edilip, fuhuş, dilencilik, alkollü içkileri veya uyuşturucu maddeleri kullanma gibi her türlü sosyal tehlikelere ve kötü alışkanlıklara karşı savunmasız bırakılan ve başıboşluğa sürüklenen çocuğu,"
Muhtaç Sakat: Bedensel, zihinsel ve ruhsal özelliklerinde belirli oranda fonksiyon kaybına neden olan organ yokluğu veya bozukluğu sonucu normal hayatın gereklerine uyamama durumunda olup yardıma muhtaç kişiyi,
Muhtaç Yaşlı: Sosyal veya ekonomik yönden yoksunluk içinde olup yardıma muhtaç yaşlı statüsündeki kişiyi,
Ayni Yardım: Yiyecek, giyecek, yakacak, kırtasiye, tıbbi araç-gereç ile rehabilitasyon amaçlı protez araç-gereçleri gibi sosyal inceleme raporuyla müracaatçının ihtiyacına göre verilecek mal ve malzeme yardımını,
Nakdi Yardım: Müracaatçının sosyal inceleme raporu sonucunda belirlenen ihtiyacına göre verilecek para yardımını,
(Değişik:24 /04/2011- : 27914 RG/1 Md.) “Sosyal Yardım Tutarı: En yüksek Devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) tutarı,”
(Değişik:15/04/2011- 27906 RG/2 Md.) “Geçici Yardım: Sosyal ve ekonomik bir sorunun çözümünde yardımcı olabilmek amacıyla yılda bir, zaruri hallerde en çok iki defaya mahsus olmak üzere yapılacak yardımları,”
Süreli Yardım: Muhtaç kişilere karşılaştıkları hayat güçlüklerini gidermek amacıyla Kurumun bütçe imkanları ölçüsünde yapılacak yardımları,
Sosyal Hizmet Kuruluşları: 2828 sayılı Kanunun amacına ve belirtilen esaslarına uygun faaliyette bulunan; çocuk yuvaları, yetiştirme yurtları, kreş ve gündüz bakımevleri, huzurevleri, bakım ve rehabilitasyon merkezleri, çocuk ve gençlik merkezleri, kadın veya erkek konuk evleri, toplum veya aile danışma merkezleri, aile danışma ve rehabilitasyon merkezleri ve çok amaçlı sosyal hizmet kuruluşlarını, ifade eder.
Genel Esaslar
Madde 5- Ayni ve nakdi yardım uygulamalarına ait genel esaslar şunlardır:
a) Ayni ve nakdi yardım faaliyetlerinde bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile gönüllü kuruluşlar arasında koordinasyon ve işbirliği tesis edilerek güç birliği sağlanır ve mevcut kaynaklara en verimli şekilde işlerlik kazandırılır,
b) Ayni ve nakdi yardım programlarının uygulanmasında korunmaya muhtaç çocuğa ve ailesine, muhtaç sakata ve muhtaç yaşlıya öncelik tanınır. Yardım talebinin kurum imkanları ile karşılanamayacak derecede fazla olması halinde öncelikler; muhtaç olma derecesi, aciliyet durumu ve müracaat veya tespit sırası esas alınarak belirlenir.
c) Ayni ve nakdi yardım uygulamalarında, muhtaç durumda bulunan kişilerin en kısa sürede kendi imkanları ile geçinebilecekleri bir hale gelebilecekleri hizmeti sağlama anlayışı içinde bulunulması esastır.
d) Ayni ve nakdi nitelikteki sosyal yardımların sosyal güvenlik sisteminin boşluklarını dolduracak şekilde planlanıp geliştirilmesi hususuna özen gösterilir.
e) Ayni ve nakdi yardımların yapılmasında ve muhtaçlık tespitinde Kurumun takdir yetkisi esastır. Yardımlardan daha önce faydalanmış olmak bir hak doğurmaz.
İKİNCİ BÖLÜM
Yardımdan Yararlanacak Olanlar
Madde 6-(Değişik:15/04/2011- 27906 RG/3 Md.)Genel Müdürlüğün sosyal yardım hizmetlerinde, korunmaya muhtaç çocukların, ailelerinin yanında yaşamlarını sürdürmeleri temel hedef olup; bu hizmetlerden öncelikle bu fıkranın (a) ve (b) bentlerinde sayılan korunmaya muhtaç çocuklar yararlandırılır. Bu fıkranın diğer bentlerinde sayılanlardan, bütçe ödeneklerinin yeterliliği ölçüsünde yıl içinde hangilerine öncelik verileceğine, Genel Müdürlükçe karar verilir ve illere duyurulur. Genel Müdürlüğün sosyal yardım hizmetlerinden yararlanabilecek kişiler şunlardır:
a) Ekonomik yoksunluk nedeniyle haklarında korunma/tedbir kararı aldırılarak, sosyal hizmet kuruluşlarının himayesine bırakılan, desteklendikleri takdirde ailesi veya yakınları tarafından yanlarına alınabilecek özellikleri taşıyan çocuklar,
b) Ekonomik yoksunluk nedeniyle haklarında korunma/tedbir kararı alınarak Kuruma ait bir sosyal hizmet kuruluşuna yerleştirilmesi talep edilen ve kendilerine sosyal ve ekonomik destek sağlanamaması durumunda Kuruma ait sosyal hizmet kuruluşuna yerleştirilmesi zorunlu görülen, ancak korunma/tedbir kararı alınmaksızın sosyal ve ekonomik destekle ailesi veya yakınları tarafından bakılabilecek çocuklar,
c) Koruma/tedbir kararlı iken yaş sınırlarını tamamlamaları nedeniyle yetiştirme yurtlarından ayrılan, bir iş ve meslek sahibi olamayan gençler,
d) Sosyal ve/veya ekonomik yönden yoksunluk içinde olup; korunmaya, bakıma ve yardıma ihtiyacı olan, sosyal çevrelerinden uzaklaşmadan evlerinde yaşamlarını sürdürmek isteyen ve 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanundan yararlanamayan 60 yaşını doldurmuş ve 65 yaşını doldurmamış yaşlılar,
e) Korunma kararı olmamakla birlikte maddi sorunlarla karşılaşarak eğitimini devam ettiremeyecek duruma düşen ilköğretim ve orta öğretimdeki öğrenciler,
f) Tabii afetler nedeniyle muhtaç duruma düşen aileler veya yakınlarını kaybederek kimsesiz ve korunmasız kalmış kişiler,
g) Olağanüstü bir felaket, hastalık veya kaza geçirerek belirli bir süre kendisinin ve geçindirmekle yükümlü bulunduğu aile fertlerinin temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak
Madde 8- Ayni ve nakdi yardıma muhtaç kişilerle ilgili olarak basında yer alan haberler ihbar kabul edilir ve kurumca gerekli işlemler yapılır.
Müracaat ve İlk Görüşme
Madde 9-Yardım talebiyle müracaat eden veya yardıma ihtiyacı olduğu duyulan veya tespit edilen kişiler Sosyal Çalışmacılar (Mülga:26/09/2008-R.G. 27009/1md.) tarafından bir ön görüşmeye tabi tutulur. Bu görüşme neticesinde, yardım talebinde bulunan kişilerin durumlarının ayni veya nakdi yardım yapılmasına ihtiyaç bulunduğu kanaatine varıldığı takdirde ilgili için dosya açılır ve gerekli incelemelere başlanır.
Sosyal İnceleme
Madde 10- Ayni ve nakdi yardım hizmetlerinin yürütülmesinde görevli Sosyal Çalışmacılar veya ihtiyaçlar doğrultusunda görevlendirilecek Sosyal Hizmet Kuruluşları bünyesindeki Sosyal Çalışmacılar tarafından, kişilerin aile ve çevre şartları ile sosyal ve ekonomik durumlarını kapsayan bir inceleme yapılır ve sosyal inceleme raporu düzenlenir.
Sosyal İnceleme Raporları
Madde 11- Değişik:31/03/2005- 25772 RG/3 Md.) Sosyal çalışmacılar tarafından düzenlenecek sosyal inceleme raporlarında;muhtaç durumdaki kişilerin geçmişteki yardım talepleri, evvelce yapılan yardımlar, durumlarındaki değişmeler, halihazırdaki özellikleri, kişisel ve ailevi bilgiler yanında, sosyal ve ekonomik şartlar, mahalli imkanlar, ikamet edilen yer ve konut durumu ile varılan kanaat ve ihtiyaç içindeki kişilerin ne tür bir yardımdan veya hizmetten faydalandırılmasının uygun olacağı, yardımın miktarı, süresi ve şekli ile ilgili hususlar da açıkça belirtilir. Sosyal inceleme raporu kişisel nitelikteki gizli belge olup, gizlilik prensibine dikkat edilerek düzenlenir ve korunur. Ayrıca ödemede esas belge olarak ibraz edilemez ve edilmesi istenemez.
Sosyal Yardımlardan Faydalanma
Madde 12 - Değişik:31/03/2005-25772RG/4 Md.) Kurumca yapılacak ayni ve nakdi yardımlar karşılıksızdır. Ayni ve nakdi nitelikteki sosyal yardımlardan bu Yönetmelik esaslarına göre korunma kararına bakılmaksızın öncelikle muhtaç çocuklar ile muhtaçlığı tespit edilen kişiler ve aileler faydalanır. Ayni ve nakdi yardım hizmetinden faydalanmak için korunma kararı olması şartı aranmaz. Sosyal yardımların yapılmasında kişilerin diğer kaynaklardan elde ettikleri yardımlar dikkate alınır.
(Danıştay 10.Dairesinin 11.02.2011 tarih ve 2007/5744 E; 2011/563 K. Sayılı Kararla
“Birden fazla kaynaktan süreli sosyal yardım ödemesinden yararlanılamaz."ibaresinin iptaline karar verilmiştir.)
(Ek Fıkra 01/07/2006- 26215 RG/3Md.)"Çocuklar için aile veya yakınlarına verilen yardımların verildikleri amaçlar doğrultusunda çocuklar yararına kullanılıp kullanılmadıklarının takibi ilgililerce yapılır."
Yardım Yapmaya Yetkili Makamlar
Madde 13- (Mülga: 15/04/2011- 27906 RG/4 Md.) Genel Müdürün Yapacağı Yardımlar
Madde 14 -(Mülga: 31/07/2009 - 27305 RG /2 md ) Vali veya Kaymakamın Yapacağı Yardımlar Madde 15 –(Mülga: 15/04/2011- 27906 RG/4 Md.)
İl veya İlçe Sosyal Hizmetler Müdürünün Yapacağı Yardımlar
Madde 16 – (Değişik:15/04/2011- 27906 RG/5 Md.)İl ve ilçelerde bu Yönetmelikte belirtilen esas ve kriterlere göre;
a) 12 aya kadar süreli ve geçici sosyal yardımlar, il veya ilçe sosyal hizmetler müdürünün, b) 12 aydan uzun süreli yardımlar vali veya kaymakamın onayı ile yapılır.
12 aydan uzun süreli yardımların il veya ilçe sosyal hizmetler müdürünün onayı ile yapılması hususunda Vali ve Kaymakamca yetki devrinde bulunulabilir.’’
"MADDE 17 –(Değişik:15/04/2011- 27906 RG/6 Md.) Süreli sosyal yardıma ihtiyacı olduğu belirlenen kişilerden korunma/tedbir kararlı ya da korunmaya muhtaç statüsünde olupta 6 ncı maddede sayılanlardan;
Okul öncesi çocuklar için; iaşe ibate ve giyecek desteği olarak sosyal yardım tutarının
% 50’si,
İlköğretime devam edecek çocuklar için; iaşe ibate, eğitim, giyecek, harçlık, servis desteği olarak sosyal yardım tutarının % 75’i,
Orta öğretim ve sanat öğretimine devam edecek çocuklar için; iaşe ibate, eğitim, giyecek, harçlık, servis desteği olarak sosyal yardım tutarının %80’i,
Korunma kararlı yüksek öğretime devam edenler için; iaşe ibate, eğitim, giyecek, harçlık, servis desteği olarak sosyal yardım tutarının % 90’ı,
Yetişkinler için; iaşe ibate desteği olarak sosyal yardım tutarının % 40’ı ödenir.
Korunma kararlı olup; yüksek öğretime devam edecek öğrencilerin kayıt ve harç giderleri belirlenen tarifeler üzerinden ödenir.
6 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kişiler dışında aynı aileden ikiden fazla kişiye yardım yapılmaz.
Hak sahiplerine verilen yardımlar, kesintisiz ve peşin olarak ödenir.”
Yardıma Hak Kazanma
Madde 18 - Değişik:31/03/2005-25772RG/10Md.) Süreli nakdi yardıma, yetkili makamın onayı tarihinden itibaren hak kazanılır. Peşin ödenen yardımlar durum değişikliği veya ölüm halinde geri alınmaz.
Değişik:31/03/2005-25772RG/11Md.) Süreli Nakdi Yardımların Kesilmesi
Madde 19- Süreli yardım edilen kişinin durumu, periyodik olarak takip edilir ve kişinin maddi durumu ile ilgili ayrıntılı bilgi ve belge toplanması yoluna gidilir. Kişinin yardım almadan hayatını sürdürebileceği maddi şartlara sahip olduğunun tespit edilmesi halinde yardım, bu durumun ortadan kalktığı tarihi izleyen aybaşından itibaren kesilir.
Satınalma ve Kabul İşlemleri
Madde 20- (Değişik:31/03/2005-25772RG/12Md.) Ayni yardımlarda kullanılacak mal ve malzeme, il ve ilçe müdürlüklerince piyasadan satın alınır. Satın alma, depolama ve ayniyat işlemleri genel hükümlere göre yürütülür. Ayni yardımlarda kullanılmak üzere bağışlanmış mal ve malzeme de bu Yönetmelikle tespit edilmiş esaslar ve kriterler dahilinde dağıtılır.
Madde 21- Mülga:31/03/2005-25772RG/16 Md.) (Değişik:31/03/2005-25772RG/13Md.)
İkamet Edilen İl ve İlçe Dışındaki Yardımlar
Madde 22- Ayni ve nakdi yardım yapılmasında, yardımların amacına ulaşıp ulaşmadığının araştırılabilmesi ve gerekli rehberliğin yapılabilmesi bakımından mahallinde yardım yapılmasına öncelik verilir ve ikamet şartına dikkat edilir. Ancak, ikamet edilen il dışında hastalık, kaza veya herhangi bir olağan dışı durum nedeniyle yardım alma ihtiyacındaki kişilere de durumlarına uygun şartlarda ve imkanlar ölçüsünde yardım yapılabilir. Bu yardımlardan faydalanan kişiler hakkında ikamet ettikleri il ve ilçe müdürlüklerine bilgi verilir.
Bilgi ve Belge Toplanması
Madde 23- (Değişik: 31/07/2009-27305 RG/5 Md) Yardım almak üzere tespit edilen kişilerden, sosyal inceleme raporlarına ek olarak aşağıdaki belgeler istenir.
a) T.C. Kimlik Numarası beyanı,
b) Gerektiğinde alınacak sağlık raporu, öğrenci belgesi gibi bilgi ve belgeler.
İl ve ilçe müdürlükleri, muhtaç kişilerle ilgili başka bilgi ve belgeleri elde edebilmek amacıyla Başka araştırmalarda da bulunabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli Hükümler
esastır. Yardımda bulunulan kişilerle ilgili bütün bilgiler kişisel nitelikteki gizli dosyalarda saklanır ve her çeşit gelişme kaydedilir.
Rehberlik
Madde 25- Sosyal Çalışmacılar, yardım talebiyle müracaat eden kişileri ayni ve nakdi
yardımlar yanında sosyal hizmet mesleğinin bilgi ve becerisine dayalı “kişiyle çalışma” usulü çerçevesinde yönlendirmek ve kendi kendilerine yeterli hale gelmelerini temin edici rehberlik faaliyetlerinde bulunmakla da yükümlüdür.
Merkezi Kayıt, Takip ve Kontrol Sistemi
Madde 26-(Değişik:31/03/2005-25772RG/15Md.) İl ve ilçe müdürlükleri, yardım yapılan kişilerle ilgili bilgi ve belgeleri düzenli olarak tutmak, muhafaza etmek ve Genel Müdürlükçe istenen bilgi ve belgeleri istenilen zamanda göndermekle yükümlüdür.
İl ve ilçe müdürlüklerince gerekli görülen hallerde, yardım için müracaat eden kişilerle ilgili olarak Genel Müdürlükten bilgi istenebilir. Ancak Genel Müdürlükten bilgi talebinde bulunulması yardım talebinin ertelenmesine gerekçe olarak gösterilemez."
Cezai İşlemler
Madde 27 - Yalan beyanda bulunarak veya sahte evrak tanzim ederek yardım alan kişiler hakkında genel hükümlere göre işlem yapılır.
Geçici Madde 1- Geçici Madde 2-(Mülga:10/4/1997-22960RG/6 Md.)
Ek Madde 1- (Değişik:31/03/2005-25772RG/17Md.) Bu Yönetmelik kapsamına giren hizmetler Kurumun bütçe ve diğer kaynaklardan elde edilen gelirleri ölçüsünde yürütülür ve giderleri, acil olanlar hariç yardım yapılacak kişi sayısı, yılı bütçe ödeneklerini aşmayacak ve ilave ödenek gerektirmeyecek şekilde tespit edilmek şartıyla Genel Müdürlükçe gönderilen ödenek ile karşılanır.
(Ek madde: 31/03/2005-25772RG/18 Md.)
Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce başlanmış olan süreli yardımlara, en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) %40’ı üzerinden süreleri dolana kadar ödenmeye devam edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yürürlük ve Yürütme Yürürlük
Madde 28- (Değişik:24 /04/2011- : 27914 RG/ 2 Md.) Maliye Bakanlığı ile Sayıştay’ın görüşleri alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 29-(Değişik:24 /04/2011- : 27914 RG/3 Md.) Bu Yönetmelik hükümlerini Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürü yürütür.
