Kobi’lere Yönelik Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi için Örnek Bir E-Öğrenme Uygulaması
Semra Çelik1, Zerrin Ayvaz Reis1, Sevinç Gülseçen1, Selim Yazıcı2
1 İstanbul Üniversitesi, Enformatik Bölümü
2 İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi İşletme Bölümü
semracelik@gmail.com, ayvazzer@istanbul.edu.tr, gulsecen@istanbul.edu.tr, selim@istanbul.edu.tr
Özet: Bu çalışmada geliştirilen uygulama ile ülkemizdeki Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere(KOBİ) yönelik iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin uzaktan uygulanabilmesi için bir e-öğrenme örneği sunulmuştur. Amaç KOBİ’ler için, 4857 Sayılı İş Kanunu ile verilmesi zorunlu hale gelen temel iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin çalışanlara e-öğrenme yoluyla verilmesidir.
Geliştirilen e-öğrenme uygulaması sayesinde çalışanlara almaları zorunlu olan bir eğitim iş ba- şında verilebilecektir. Ayrıca e-öğrenmenin avantajlarından faydalanılarak kullanılan eğitim yö- netim sistemi altyapısı sayesinde alınan eğitimlerin takibinin de kolaylıkla elektronik ortamdan yapılabilmesi sağlanmaktadır. Geliştirilen uygulamada eğitimlerin hazırlanmasında ve sistemin alt yapısının oluşturulmasında açık kaynak kodlu bir eğitim yönetim sistemi olan Moodle ve hızlı uygulama geliştirme araçları kullanıldığından işletmelerin eğitim masraflarında ciddi anlamda tasarruf sağlanacağı öngörülmektedir. Bunların yanında eğitim stratejisi olarak e-öğrenmeyi daha önce hiç kullanmamış ve kullanmayı düşünen KOBİ’lerin e-öğrenmeye yumuşak bir geçiş yap- malarını sağlayacaktır. E-öğrenme uygulaması ayrıca çalışanlar arasında bir sinerji yaratılmasına ve kurum kültürünün oluşmasına da katkı sağlayacaktır.
Abstract: In this study, a sample of e-learning has been presented to apply from a distance the oc- cupational health and safety training for small and medium sized enterprises (SME) in our coun- try. The purpose is to give workers basic occupational health and safety training by e-learning which has been obliged to be given with the Labour Law numbered 4857.
Owing to the developed e-learning application a compulsory training that is have to be taken will be given to the workers on duty.Also used by taking the advantages of e-learning through the learning management system infrastructure, the chasing of the training in electronic platform has been pro- vided easily. It is anticipated that, there will be substantially savings in education cost of business, as used rapid application development tools and the Moodle that is an open source learning management system in establishing the infrastructure all the system and the providing the courses which were de- veloped. Besides, this will provide the SME’s, who havent used e-learning as a education strategy and who have thought to use it, in order to pass smoothly e-learning.The e-learning application will also contribute in creating a sinergy between the workers and composing the culture of organization.
Anahtar Kelimeler: Kobi, İş Sağlığı ve Güvenliği, E-Öğrenme, Uzaktan Eğitim 1. Giriş
Günümüzde sanayileşmeye bağlı olarak çalışan- ların maruz kaldıkları iş kazası ve meslek hasta-
lıklarında artışlar olmaktadır. İş kazaları, işçile- rin eğitimsiz olması ve dikkatli çalışmaması ile işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almamasından kaynaklanmaktadır. [1]
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı olarak, işyerlerindeki işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini denetleyen, iş güvenliği müfettişle- rinin tespit ettikleri en büyük eksiklik ve kusur, işyerlerinin %82.92 gibi büyük bir oranda; ge- rek işverenin, gerekse işçilerin eğitimsizliğidir.
ILO’ ya göre de iş kazalarının %78 i çalışanla- rın emniyetsiz davranışlarından kaynaklanmak- ta ve araştırmalara göre; sonuçta iş kazaları se- beplerinin %98’i insan hatasından kaynaklan- maktadır [2]. Gerçekten %98 gibi büyük oranda insan hatasından kaynaklanan iş kazalarının, iş güvenliği eğitimi ile önlenmesi mümkündür.
Geliştirilen uygulama ile ülkemizdeki KOBİ’lere yönelik iş sağlığı ve güvenliği eği- timinin uygulanabilmesi için bir e-öğrenme örneği sunulmuştur. Uygulamanın amacı KOBİ’ler için, 4857 Sayılı İş Kanunu [3] ile verilmesi zorunlu hale gelen temel iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin çalışanlara e-öğrenme yo- luyla verilmesidir.
2. Projenin Genel Özellikleri 2.1. Projenin Kapsamı ve İçeriği
KOBİ’ler için yasal olarak verilmesi zorunlu hale gelen Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eği- timi, bu uygulama için hazırlanan E-öğrenme Portalı üzerinden verilecektir. Projenin hedef kitlesi yıllık çalışan sayısı 250’den fazla olma- yan küçük ve orta ölçekli işletmelerdir.
Eğitimin verilmesi için gerekli altyapı açık kay- nak kodlu ve ücretsiz bir eğitim yönetim siste- mi olan Moodle ile sağlanmaktadır. Yapılan ihtiyaç analizlerine göre portalda temel olarak kullanıcıların eğitim ve iletişim gereksinimleri- ni karşılamak amacıyla aşağıda ayrıntılı olarak açıklanan çeşitli modüller bulundurulacaktır.
2.2. Uygulama Geliştirme Modeli
Uygulamanın geliştirilmesi sürecinde “bileşen tabanlı uygulama geliştirme modeli” kullanıl- mıştır. Bu model sistemlerin var olan bileşenle- rin entegrasyonu ya da ticari olarak kullanıma
hazır malzemelerin sistematik olarak yeniden kullanımına dayanır. [4]
Süreç aşamaları;
• Gereksinimlerin tanımlanması,
• Hazır bileşenlerin analizi,
• Gereksinimlerin uyarlanması,
• Yeniden kullanıma dayalı tasarım,
• Geliştirme ve entegrasyon
• Yazılım geçerliliğinin sınanması şeklindedir.
•
Şekil 1. Bileşen Tabanlı Uygulama Geliştirme Modeli Süreçleri
Bu model uygulama geliştirme maliyetlerini azaltıp riski düşürmenin yanında yazılımla- rın daha hızlı gerçekleştirilmesine imkân ta- nımaktadır. Bu nedenle günümüzde yazılım geliştirme önemli ölçüde hazır bulunan ya- zılım bileşenlerine dayandırılarak yapılmaya çalışılmaktadır.
2.3. Uygulamada Bulunan Modüller ve Özellikleri
Uygulamanın alt yapısını oluşturacak olan eği- tim yönetim sistemin başarı oranını ve kulla- nım kolaylığını arttıran pek çok özellik [5] ana- liz edilerek piyasadaki mevcut eğitim yönetim sistemleri içinde bu özelliklere en çok cevap veren ve maliyeti en az olan Moodle’ın kulla- nılmasına karar verilmiştir.
Seçilen uygulama geliştirme modeline uygun olarak kullanımına karar verilen eğitim yöne- tim sistemi olan Moodle’da, mevcut bileşenler analiz edilerek ihtiyaca uygun olanların kuru- lumu yapılmıştır. Mevcut bileşenlerin yanında ihtiyaç duyulacak diğer bileşenler de edinilip sisteme entegre edilmiştir. Uygulamada bulu- nan modüller ve özellikleri şunlardır:
Site Haberleri: Bu bölüm yöneticiler ve eğit- menler tarafından sitenin amacına uygun ola- rak güncel gelişmelerle ilgili haberlerin eklen- diği bölümdür. Ayrıca kullanıcılar da haberlere yorum ekleyebilmektedirler.
Forum: Bu bölümde siteye kayıtlı tüm kullanı- cılar ilgilendikleri veya merak ettikleri konular hakkında başlık açarak diğer üyelerle konu ile ilgili tartışmalar yapabilmekte ve bilgi paylaşı- mında bulunabilmektedirler.
Makaleler: Bu bölümde site yöneticileri veya eğitmenler tarafından konu ile ilgili makaleler paylaşıma sunulmaktadır.
Mevzuat: Bu bölümde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevcut tüm mevzuat bilgileri pdf dos- ya formatında kullanıcılara sunulmaktadır.
Sözlük: Bu bölümde hem KOBİ’lerle hem de iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kavramların açıklamaları farklı arama opsiyonlarıyla bir- likte (yazara göre, tarihe göre, kategoriye göre vb.) kullanıcılara sunulmaktadır.
Galeri: Bu bölümde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli görseller kullanıcılara sunul- maktadır.
Anket: Bu bölümde yöneticiler veya eğitmen- ler tarafından oluşturulan anketler kullanıcılara sunulmaktadır.
Sınav Alanı: Bu bölümde verilen eğitimlerin ölçme ve değerlendirmesinin yapılabilmesi için hazırlanan sınavlar bulunmaktadır.
Forumları Ara: Kullanıcıların site haberleri ve forum alanlarında arama yapmalarını sağ- lamaktadır.
Medya Merkezi: Bu bölümde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli videolar kullanıcılara sunulmaktadır.
Etiketler: Bu bölümde sitede kategorilendiril- miş içeriğe ulaşmayı kolaylaştırmak için kulla- nılan etiketler görüntülenmektedir.
Blog Menüsü: Bu bölümde kullanıcılar blog yazıları ekleyebilmekte, düzenleyebilmekte ve diğer kullanıcıların bloglarını takip edebil- mektedirler.
Takvim: Bu bölümde kullanıcılar çeşitli etkin- likleri takvim üzerinden takip edebilmekte ve kendileri de etkinlik ekleyebilmektedirler.
Çevrimiçi Kullanıcılar: Bu bölümde kullanı- cılar sitede son bir saat içinde çevrimiçi olan kullanıcıları görebilmektedirler.
Derslerim: Bu bölümde kullanıcılar sitede ya- yınlanan tüm derslere ulaşabilmektedirler.
Yukarıda belirtilen modüllerin seçilmesinin amacı kullanıcıları iş sağlığı ve güvenliği ala- nında bilgilendirmenin yanında konuyla ilgili güncel gelişmeleri takip edebilecekleri, tartış- malar yapabilecekleri, farklı türde medyala- ra ulaşabilecekleri, konu ile ilgili kavramlar hakkında bilgilenebilecekleri ve kendilerini sınayabilecekleri aktif ve etkileşimli bir portal yapısının sağlanmak istenmesidir. Günümüz- de öğrenmenin değişen doğası gereği kullanı- cıların içeriğe müdahale etme ve katkıda bu- lunma isteklerine de Web 2.0 teknolojilerinin sağladığı etkileşim imkanıyla [6] blog, forum ve takvim gibi modüllerle cevap verilmeye çalışılmıştır.
2.4. Dersler ve Ders İçerikleri
Eğitimin amacı çalışanları iş sağlığı ve güvenli- ği alanında bilgilendirerek, bu alandaki hataları en aza indirmek ve daha güvenli çalışmalarını sağlamaktır. [7]
Hedefler
Çalışanları iş sağlığı ve güvenliği hakkın-
• da bilgilendirmek
Çalışanları, çalışma ortamından kaynak-
• lanan sağlık ve güvenlik risklerine karşı bilgilendirmek
Çalışanları sağlıklı ve güvenli bir çalışma
• ortamı sağlamak için yapılması gerekenler hakkında bilgilendirmek
Çalışanları verimli bir çalışma ortamı oluş-
• turmak ve devamını sağlamak için yapıl- ması gerekenler hakkında bilgilendirmek Temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi üç ana başlıkta toplanmış ve bu ana başlıklar da aşa- ğıda verilen alt başlıklara ayrılmıştır.
1-İş Sağlığı ve Güvenliği – Yasal Mevzuat ve Bağlı Yönetmelikler
İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?
• İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amacı Nedir?
• İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarafları
• Devletin Görev ve Sorumlulukları
• İşverenin Görev ve Sorumlulukları
• Çalışanların Yükümlülükleri
• Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Yaklaşımı
•
2- Genel İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları Sağlık Nedir?
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Süreci
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kuralları
• Risk Grupları
• İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehdit Eden Unsurlar
• İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel 10 Prensibi
•
3- İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İş Kazalarının Tanımı
• Kazaların Temel Nedenleri
• İş Kazalarının Etkileri ve Oluşan Kayıplar
• Meslek Hastalığı
• Meslek Hastalığı Türleri
• Meslek Hastalığı Türlerinden Korunma
• Yöntemleri İstatistikler
•
Ders içeriklerinin sunumunda yazının yanında konuyu destekleyici resimler ve videolar kul- lanılmış ve etkileşimli bölümlerle kullanıcının katılımı desteklenmiştir. İçeriğin sunumunda kullanılan yazılar seslendirilmiştir. Ders içe- riklerinin aktarılması için kullanılan ara yüz, kullanıcının kendi hızında ilerlemesine olanak verecek şekilde esnek bir yapıda tasarlanmıştır.
3. Projede Kullanılan Araç ve Teknolojiler Uygulamanın geliştirilmesinde bileşen tabanlı uygulama geliştirme modeli kullanıldığı için seçilen araç ve teknolojiler de hem içinde hazır bileşenlerin bulunduğu ve bileşenler üzerinde düzenleme yapabildiğimiz hem de farklı bile- şenlerle entegre edilmeye uygun araç ve tek- nolojilerdir. Ders içeriklerinin hazırlanmasında
kullanılan araçlar da hızlı bir şekilde içerikle- rin hazırlanıp farklı formatlarda paketlenmesi- ne ve farklı sistemlere entegre edilebilmesine olanak veren araçlardır. Projede kullanılan araç ve teknolojiler şunlardır:
Moodle 1.9.3: Açılımı Modular-Object- Oriented-Dynamic-Learning-Environment yani Esnek Nesne Yönelimli Dinamik Öğren- me Ortamı olan bir açık kaynak kodlu eğitim yönetim sistemidir. Yazılım, MySQL ve Post- greSQL veri tabanı sistemleri altında ve PHP dilini destekleyen herhangi bir ortamda (Linux, Windows vs) çalışmaktadır. [8]
MySQL 4.1.22: MySQL, altı milyondan faz- la sistemde yüklü bulunan çoklu iş parçacıklı (multi-threaded), çok kullanıcılı (multi-user), hızlı ve sağlam (robust) bir veritabanı yönetim sistemidir. UNIX, OS/2 ve Windows platform- ları için ücretsiz dağıtılmakla birlikte ticari lisans kullanmak isteyenler için de ücretli bir lisans seçeneği mevcuttur. [9]
Inwicast Mediacenter 1.04: Inwicast Medi- acenter popular e-öğrenme platformlarına ve içerik yönetim sistemlerine çoklu ortam ye- tenekleri kazandırmayı sağlayan açık kaynak kodlu bir bileşendir.Farklı formatlarda video ve ses dosyalarının yayınlanmasına, yönetil- mesine ve paylaşılmasına olanak verir. [10]
Microsoft Powerpoint 2007: Microsoft Power- Point, Microsoft firması tarafından hazırlanmış bir sunu tasarlama ve düzenleme yazılımıdır. [11]
Articulate Presenter’09: Powerpoint sunula- rından Flash tabanlı sunumlar ve e-öğrenme ders içerikleri oluşturmayı sağlayan bir araçtır. [12]
Articulate Engage’09: E-öğrenme içerikleri- ne görsellik, hareket ve etkileşim katılmasını sağlayan bir araçtır. [13]
Articulate Video Encoder’09: Farklı format- taki video dosyalarını Flash video formatına dönüştürmeye yarayan bir araçtır. [14]
4. Proje Gerçekleştirme Süreci
4.1. İhtiyaç Analizi ve Hedef Kitle Özellikleri Projenin başlangıcında öncelikle hedef kitle ve özellikleri analiz edilmiştir. Uygulamayı kullan-
ması beklenen hedef kitle çok farklı sektörler- den, farklı eğitim düzeyine sahip, farklı sosyal sınıflardan ve farklı bilişim teknolojileri kullan- ma becerilerine sahip KOBİ çalışanlarıdır. Ar- dından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili piyasa- daki mevcut eğitimlerin içerikleri ve özellikleri analiz edilmiştir. Kullanılacak olan eğitim yöne- tim sisteminde bulunması istenen özellikler, eği- timin kapsamı ve sunum özellikleri ve portalda bulunması istenen diğer özellikler dikkate alına- rak uygulamanın isterleri çıkarılmıştır.
4.2. Teknoloji Seçimi ve Maliyetlendirme Yapılan analizler sonucunda projeyi geliştir- mekte kullanılacak teknoloji ve uygulamaların istenenlere en fazla cevap verebilecek ve mali- yeti en düşük olacak şekilde seçilmesine karar verilmiştir. Bu nedenle sistemin altyapısını oluş- turacak eğitim yönetim sisteminin açık kaynak kodlu ve ücretsiz bir eğitim yönetim sistemi olan Moodle olmasına, eğitimlerin de hızlı uygulama geliştirme araçları kullanılarak hazırlanmasına karar verilmiştir. Uygulamanın gerçekleştirili- mesi için gerekli maliyetler ortalama değerlerle Tablo 1’de olduğu gibi belirlenmiştir.
Yazılım / Faaliyet Maliyet MS Office 2007
• 400 TL
Articulate Studio’09
• 2300 TL
Alan Adı ve Barındırma 200 TL (Yıllık) Eğitimlerin geliştirilmesi 6000 TL
Kurulum ve Bakım 1500 TL
TOPLAM 10400 TL
Tablo 1. Yazılım ve Faaliyetler ile Maliyetleri Maliyet analizinden sonra projenin uygulana- bilirliği tespit edilmiş ve ardından sürecin plan- lı bir şekilde ilerleyebilmesi için bir çalışma planı hazırlanmıştır.
4.3. Tasarım
Bu aşamada ihtiyaç analizinden elde edilen sonuçlar dikkate alınarak öncelikle uygulama- da alt yapıyı sağlayacak olan eğitim yönetim sisteminin tasarımı yapılmıştır. Kullanılacak
olan modüller ve özellikler, kullanıcı tipleri ve yetkileri belirlenmiştir ve ana sayfanın tasarımı (Şekil 1) yapılmıştır [15].
Ana sayfanın tasarımı yapılırken mümkün ol- duğunca basit, kolay anlaşılabilir, sade ve bil- gisayar okuryazarlığı yönünden alt seviyedeki kullanıcıların dahi zorlanmadan kullanabile- cekleri bir yapı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
Kullanıcıların sitede kaybolmadan kolaylıkla istedikleri sayfaya ulaşabilmelerini sağlamak amaçlanmıştır.
Şekil 2. Ana sayfa tasarımı
Tasarımın ikinci aşamasında ders içerikleri ve içeriklerin sunumunda kullanılacak ara yüz ta- sarımı yapılmıştır. Yapılan tasarımda kullanıcı- ların kolay bir şekilde konu başlıkları arasında gezebilmesi ve eğitimi kendi hızında yönlendi- rebilmesi hedeflenmiştir.
Şekil 3. Ders sunum ekranı tasarımı
4.4. Gerçekleştirme
Bu aşamada öncelikle uygulama ile ilgili tüm verilerin tutulacağı veritabanı MySQL 4.1.22 kullanılarak uygulamanın barındırılacağı web alanında oluşturulmuş ve Moodle’ın web alanı- na kurulumu yapılmıştır. Kurulumun ardından oluşturulan tasarıma uygun olarak modüller (site haberleri, forum, anket, mevzuat vb.) eklenmiş ve düzenlemeleri yapılmıştır. Moodle’ın içinde mevcut olan blokların dışında video dosyalarını yayınlamak için kullanılacak olan Inwicast Me- diacenter 1.04 bileşeni Moodle’a eklenmiş ve ara yüzü Türkçeleştirilmiştir. Kurulum ve dü- zenlemelerin ardından sisteme örnek içerik ve kullanıcılar eklenerek testleri yapılmıştır.
İkinci safhada derslerin hazırlanması için önce- likle gerekli olan kaynaklar (yazı, görsel, video vb.) toplanmıştır. Ardından içerik Microsoft Powerpoint 2007 programı kullanılarak sunu- lar haline getirilmiştir. Sonrasında Articulate Presenter’09 programı kullanılarak yapılan ara yüz tasarımına uygun olarak ara yüz düzenlen- miş ve içeriğin seslendirilmesi yapılarak su- numlara dahil edilmiştir. Eğitimlere eklenmek istenen interaktif flash uygulamaları Articulate Engage’09 programı kullanılarak hazırlanmış ve sunulara dahil edilmiştir. Derslere eklene- cek olan video dosyaları da Articulate Video Encoder’09 programı kullanılarak Flash Video (flv) formatına dönüştürülerek sunuya eklen- miştir. Toplamda üç ders için 68 ekrandan olu- şan eğitimler tamamlanmıştır. Son olarak ha- zırlanan derslerin testleri yapılmış ve ardından Articulate Presenter’09 programı kullanılarak SCORM 1.2 formatında paketlenmiştir.
4.5. Entegrasyon ve Test
Bu aşamada ayrı ayrı hazırlanıp test edilen dersler ve içerik yönetim sistemi entegre edilerek testle- ri yapılmıştır. Öncelikle SCORM 1.2 formatında paketlenen ders içerikleri Moodle’a yüklenmiş- tir. Ardından http://kobiakademi.semracelik.net adresinde yayına sunulan sitede her modül ve dersin, farklı kullanıcı rolleriyle testleri yapılmış ve karşılaşılan aksaklıklar giderilmiştir.
5. Sonuç ve Değerlendirme
Bu çalışmadaki uygulama KOBİ’lerde iş sağ- lığı ve güvenliği eğitimlerinin e-öğrenme yo- luyla verilmesi için geliştirilmiştir. Uygulama- nın geliştirilmesine başlarken yapılan analizler sonucunda, daha hızlı uygulama geliştirilmeye imkan vermesi, uygulama geliştirmede karşı- laşılabilecek risklerin azalması ve maliyetle- rin ciddi anlamda azaltılması gibi avantajları sebebiyle bileşen tabanlı uygulama geliştirme modelinin kullanılmasına karar verilmiştir. Ya- pılan ihtiyaç analizlerinden sonra mevcut sis- temlerdeki istenen modüllerin kurulup işletime sokulması ve sistemde bulunmayan modüllerin de entegre edilmesi hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleştirilebilmiştir. Ayrıca sistemin sağla- dığı altyapı ve kullanılan yöntemlerin esnekliği ile KOBİ’lerin ihtiyaç duyacakları diğer eği- timlerin de bu yolla verilebilmesi için uygun bir ortam sağlamaktadır.
Geliştirilen uygulama, karma öğrenme (Blen- ded Learning) yöntemini [16] tercih eden KOBİ’ler için de yüz yüze eğitime destek nite- liğinde kullanılabilir.
Eğitim ortamı dışında eğitim yönetim sistemi- nin sağladığı altyapı sayesinde, işletme için bir iletişim ve bilgi paylaşımı ortamı olarak da rahatça kullanılabilecektir. Uygulamaya e-öğrenme hizmeti veren firmalar yönünden baktığımızda da beklentileri büyük ölçekli fir- malara göre nispeten daha az olan KOBİ’ler için, daha hızlı ve maliyeti az uygulamalar ge- liştirmelerine olanak sağlayacaktır. Daha geniş bir kitleye ulaşarak e-öğrenmenin bilinirliği ve kullanılırlığının artması sektörün olumlu yön- de gelişmesine katkı sağlayacaktır.
Sonuç olarak geliştirilen uygulamayı KOBİ’ler için daha az maliyetli ve pratik bir eğitim seçe- neği olarak değerlendirmek mümkündür. Tüm bunların yanında KOBİ’lerin e-öğrenmeye geçişini kolaylaştırma, kurum kültürünü ge- liştirme, eğitimlerin etkililiğinin daha kolay
ölçülebilmesi gibi katma değerler sağlayacağı öngörülmektedir.
Uygulama temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermeyi hedeflediğinden ve örnek bir uygu- lama olarak hazırlandığından sektöre yönelik eğitimlere yer verilmemiştir. Ancak pratikte kullanılan bir sistem haline geldiğinde eğitim- lerin çeşitlendirilmesi ihtiyacı doğacaktır. Bu- nun yanında eğitimlerin kullanıcılar tarafından pekiştirilmesi ve içselleştirilmesi yönünden çe- şitli benzetim uygulamaları ve oyunlarla des- teklenmesi de faydalı olacaktır.
Kaynaklar
[1] Yiğit, A., İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı, Ak- tüel Yayınları, İstanbul, 2005.
[2] http://www.ikademi.com/guvenligi-isci- sagligi/280-isci-sagligi-ve-guvenliginde- egitimin-onemi.html (15.12.2008)
[3] Avcı, A., İşyerlerinde İşçi Sağlığı ve İş Gü- venliği Mevzuatı , Alfa Basım Yayın, İstanbul, 1996.
[4] http://www.bilmuh.gyte.edu.tr/BIL441/
studentfiles/chapter4.1%20ramazan%20erecir.
ppt (15.12.2008)
[5] Morrison, Don. , E-learning strategies : How To Get Implementation and Delivery Right First Time, Wiley, Newyork, 2003, s.174-201.
[6] Carliner, Saul. And Shank, Patti. , The E-Learning Handbook, Pfeiffer, ABD, 2008, s.241-278.
[7] Ayvaz Reis Z., Bilgisayar Destekli Öğrenme-Öğretme Sürecinde Teknoloji Ve Yardımcı Materyallerin Kullanımı, IV Inter- national Educational Technology Symposium, 24-26 November 2004 Turkey-Sakarya, Con- ference Proceedings, Vol I, pp 154-159 , 2004
[8] http://tr.wikipedia.org/wiki/Moodle (10.01.2009)
[9] http://tr.wikipedia.org/wiki/Mysql (09.01.2009)
[10] http://www.inwicast.com/en/index.
php?option=com_content&view=article&id=4 8&Itemid=75 (09.01.2009)
[11] http://tr.wikipedia.org/wiki/Microsoft_
PowerPoint (11.01.2009)
[12] http://www.articulate.com/products/pre- senter.php (10.01.2009)
[13] http://www.articulate.com/products/en- gage.php (10.01.2009)
[14] http://www.articulate.com/products/
video-encoder.php (10.01.2009)
[15] Gülseçen, S. And Gülseçen, H. , 2004, Bir Aktif Öğrenme Yaklaşımı Olarak e-Öğrenme, New Information Technologies in Educati- on 2004 Workshop Proceedings , Emin Alıcı (Ed.), s.250-260.
[16] Gülseçen, S., Uğurlu, I., Ersoy, M.E. and Nutku, F., 2005, A Compara- tive Research in Blended Learning: Sta- te University vs Private University, 8th Human Centered Technology Workshop 2005 Proceedings, E.Martinez-Miron, D. Brewster (eds), s.29-32.
[17] Ayvaz Reis Z.,Dünyada Ve Türkiye’de Uzaktan Eğitim Uygulamaları, XII.Eğitim Bi- limleri Kongresi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bi- limleri Enstitüsü Bildiri Özetleri Kitabı, s:85, 2003-Ankara , 2003.
[18] Yazıcı, S. , E-Öğrenme: İnsan Kaynakları Eğitiminde Stratejik Dönüşüm, Alfa Yayınları, İstanbul, 2004.
[19] http://www.isggm.gov.tr/ (22.12.2008) [20] http://www.csgb.gov.tr/ (18.12.2008) [21] http://www.isguvenligi.net/ (30.12.2008)
