ÖZET
Nanoteknolojik bir ürün olarak gelifltirilmifl ve uzun süreli etki gösteren yeni bir yüzey dezenfektan› olan Bacoban®’›n yüzey dezenfeksiyonundaki etkinli¤i incelenmifltir. Bu amaçla 7 cm2ebatlar›nda haz›rlanan cam ve plastik yüzeyler üzerine McFarland 0.5 yo¤unlu¤una göre haz›rlanm›fl Candida albicans (ATCC 10231), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 27853), Bacillus cereus (RSKK 709) ve Staphylococcus aureus (ATCC 29213) süspansiyonlar›ndan 100’er µl al›narak eküvyonla ya- y›lm›flt›r. Yüzeylerin kurumas› beklenmifl ve dezenfektan yüzeylere spreylenmifltir. Oda ›s›s›nda ve aç›kta tutulan yüzeylere iki günde bir 10’ar µl mikroorganizma süspansiyonundan yeniden yay›lm›flt›r. Her defas›nda mikroorganizma yay›ld›ktan 24 saat sonra ›slak eküvyonla tüm yüzey silinerek yüzeydeki mikroorganizmalar toplanm›fl, canl› bakteri say›m› yap›lm›flt›r.
Sonuç olarak 10 gün boyunca yeni mikroorganizma eklenmesine ra¤men yüzeylerde P.aeruginosa ve C.albicans üre- mesi saptanmam›flt›r. S.aureus üremesi 8.günden itibaren belirlenmifl ve dezenfektan›n bu günden itibaren S.aureus üzerine yeterli etki gösteremedi¤i belirlenmifltir. Sporlu bir bakteri olan B.cereus üzerine ise ilk gün bile yeterli etki görülmemifltir.
Bacoban®, uyguland›¤› yüzeylerde en az 10 gün boyunca sporlu bakteriler d›fl›nda kalan mantar ve bakteriler üzerine güçlü bir dezenfektan etkisi göstermektedir.
Anahtar sözcükler: Bacoban®, uzun süre etkili dezenfektan, yüzey dezenfeksiyonu SUMMARY
The Efficacy in Surface Disinfection of Bacoban®, a New Nanotechnological Product
In this study, efficacy of a long lasting new surface disinfectant (Bacoban®) developed as a nanotechnological product was investigated. For this purpose, 100 µl of Candida albicans (ATCC 10231), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 27853), Ba- cillus cereus (RSKK 709) and Staphylococcus aureus (ATCC 29213) suspensions adjusted to 0.5 McFarland were spread on- to glass and plastic surfaces (7 cm2) with sterile swabs. All surfaces left to dry and then disinfectant sprayed onto surfaces.
All surfaces incubated open at room temperature and 10 µl of microorganism suspensions were applied to surfaces every se- cond days. Microorganisms were harvested with wet swabs wiping all over the surfaces and the numbers of alive bacteria we- re counted. This process were repeated 24 hours after each time applying microorganism suspensions.
On conclusion, no growth of P.aeruginosa and C.albicans were detected on surfaces for 10 days inspite of new micro- organism suspensions were applied to surfaces on every second days. After eight days S.aureus growth was detected on sur- faces and determined that Bacoban®did not show adequate effect on S.aureus on the 8th day. And also it did not show ade- quate effect on Bacillus cereus which is a sporulated bacteria even on the first day. Bacoban®when applied on surfaces shows a strong disinfectant effect on fungi and bacteria for at least 10 days except sporulated bacteria.
Keywords: Bacoban®, long lasting disinfectant, surface disinfection G‹R‹fi
Hastane kaynakl› infeksiyonlar mortalite ve morbidite oranlar›n› artt›rarak günümüzde
önemli bir sorun oluflturmaktad›r(6-8). Patojen mikroorganizmalar›n belirli yüzeylerde koloni- ze olmas› ve bu yüzeylerden hastaya direkt te- masla bulaflmas› ya da mikroorganizmalar›n
NANOTEKNOLOJ‹K B‹R ÜRÜN OLAN BACOBAN
®’IN YÜZEY DEZENFEKS‹YONUNDAK‹ ETK‹NL‹⁄‹
Nedim SULTAN, A. Bilge S‹PAH‹, Füsun KIRCA Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi, T›bbi Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Beflevler, ANKARA
Yaz›flma adresi: Nedim Sultan. Gazi Üniversitesi T›p Fakültesi, T›bbi Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Beflevler, ANKARA Tel.: (0312) 214 10 00, GSM: (0536) 576 83 66
e-posta: nedimsul@yahoo.com
Al›nd›¤› tarih: 01.06.2007, Revizyon kabulü: 19.10.2007
* 22.ANKEM Antibiyotik ve Kemoterapi Kongresi’nde sunulmufltur. Poster No.11 (29 Nisan-03 May›s 2007, Antalya) ANKEM Derg 2007;21(4):208-210
208
hastane personelinin ellerine geçmesi yani çap- raz kontaminasyonla bulaflmas› hastane infeksi- yonlar›n›n oluflumu ve yay›l›m›na katk›da bu- lunmaktad›r(2,6-8,11). Bu nedenle yüzeylerin mikroorganizmalardan ar›nd›r›lmas› hastane infeksiyonlar›n›n önlenmesinde en önemli ad›mlardan biridir(11). Antibiyotik ve dezenfek- tanlar›n yo¤un kullan›ld›¤› hastane ortam›nda bakterilerde direnç geliflimi indüklenmekte ve dirençli bakteriler ortamda bask›n duruma geç- mektedirler. Etkili sterilizasyon ve dezenfeksi- yon ifllemlerinin uygulanmas› bir çok yeni has- tane infeksiyonunun ortaya ç›kmas›n› önlemek- tedir(6,811).
Bu çal›flmada kimyasal nanoteknolojik bir ürün olan Bacoban®'›n (Adexano, Germany) cam ve plastik yüzeyler üzerindeki dezenfektan etkinli¤i araflt›r›lm›flt›r.
GEREÇ VE YÖNTEM
Bu çal›flmada, McFarland 0.5 yo¤unlu¤u- na göre haz›rlanm›fl Candida albicans (ATCC 10231), Pseudomonas aeruginosa (ATCC 27853), Bacillus cereus (RSKK 709) ve Staphylococcus au- reus (ATCC 29213) süspansiyonlar›ndan 100’er µl al›narak 7 cm2 olarak haz›rlanm›fl cam ve plastik yüzeylere eküvyonla yay›lm›flt›r. Yüzey- ler kuruduktan sonra sprey formundaki dezen- fektan yaklafl›k 30 cm uzaktan yüzeyi tamamen kaplayacak flekilde püskürtülmüfltür. Tüm yü- zeyler aç›kta oda ›s›s›nda 24 saat inkübasyona b›rak›lm›flt›r. ‹nkübasyon süresi sonunda mik- roorganizmalar serum fizyolojikle ›slat›lm›fl eküvyonla yüzeyden toplan›p, steril distile su içinde süspanse edilmifltir. Koloni say›m› için bu süspansiyondan 10 µl al›narak kanl› agara ekilmifltir. Bu ifllemden sonra ayn› yüzeylere tekrar dezenfektan uygulanmadan 2., 4., 6., 8., ve 10. günlerde sadece McFarland 0.5 efleline göre haz›rlanan mikroorganizma süspansiyon- lar›ndan 10’ar µl yay›lm›flt›r. Yine her mikroor- ganizma eklenmesi sonras› yüzeyler 24 saat in- kübasyona b›rak›lm›fl ve inkübasyon süresi so- nunda mikroorganizmalar toplanarak koloni say›m› için kanl› agara ekim yap›lm›flt›r. Kon- trol amac›yla koloni say›lar›n›n hesaplanmas›
için yüzeylere dezenfektan uygulanmadan sa- dece McFarland 0.5 efleline göre haz›rlanan mik- roorganizma süspansiyonlar›ndan 10’ar µl yay›- larak ayn› ifllemler yap›lm›flt›r. Kontrol yüzeyi- ne göre dezenfektan uygulanan yüzeylerdeki mikroorganizma say›lar›ndaki azalma log10 ta- ban› esas al›narak hesaplanm›flt›r.
BULGULAR
P.aeruginosa ve C.albicans ile kontamine edilen plastik ve cam yüzeylerde 10 gün boyun- ca mikroorganizma üremesi saptanmam›flt›r.
S.aureus ile kontamine edilen cam ve plas- tik yüzeylerde ise 8. günden itibaren bakteri üremesi saptanm›flt›r. Dezenfektan›n uygulan- d›¤› günden 8 gün sonra cam ve plastik yüzey- lerde S.aureus say›lar›nda kontrol yüzeylerine göre sadece 2 log’luk bir azalma saptanm›flt›r.
B.cereus ile kontamine edilen yüzeylerde ise ilk günden itibaren üreme görülmüfltür. Ba- coban®’›n sporlanma gösteren B.cereus sufllar›n- da sadece 1 log’luk azalma sa¤layabildi¤i bu- lunmufltur.
Dezenfektan›n etkinli¤i aç›s›ndan cam ve plastik yüzeyler aras›nda fark saptanmam›flt›r.
SONUÇ VE TARTIfiMA
Hastane kaynakl› infeksiyonlar›n önlen- mesinde etkin dezenfeksiyon uygulanmas› ge- rekmektedir. ‹nfeksiyonun yay›lmas›nda sa¤l›k personelinin elleri, kullan›lan kontamine stetos- kop, endoskop, respiratör gibi alet ve cihazlar önemli rol oynamaktad›r. Bu kritik döngünün k›r›lmas› için dezenfeksiyonun ve kullan›lan de- zenfektanlar›n rolü büyüktür. Bu nedenle daha uzun süre koruyuculuk sa¤layan etkin dezen- fektanlar›n kullan›lmas› infeksiyon oranlar›n›n azalmas›na yard›mc› olacakt›r(2,5,6,8,10,12).
Uzun etki süreli yeni nesil dezenfektan olarak gelifltirilen Bacoban®’›n içeri¤inde anti- mikrobiyal etkinli¤i bulunan etanol, benzalkon- yum klorid, izopropanol ve sodyum piritiyona ek olarak polikondense, metil etil keton ve disti- le su bulunmaktad›r(1,3,4,5,8).
209
Nanoteknolojik bir ürün olan Bacoban®’›n yüzey dezenfeksiyonundaki etkinli¤i
Bir çok alkol türevinin antimikrobiyal et- kinli¤i kan›tlanm›flt›r. Bunlar içinde yüzey ve el dezenfeksiyonunda en s›k kullan›lanlar aras›n- da etanol ve izopropanol da bulunmaktad›r. Al- koller mikobakteriler de dahil vejetatif bakteri- ler, virüsler ve mantarlar üzerinde h›zl› anti- mikrobiyal etki göstermesine karfl›n sporosidal etkinli¤e sahip de¤ildir. Ancak sporulasyon ve germinasyonu durdurdu¤u bilinmektedir(8).
Benzalkonyum klorür yüzey dezenfeksi- yonu ve cilt antisepsisinde kullan›lan bir kuar- tener amonyum bilefli¤idir. Kuartener amon- yum bileflikleri membran aktif bilefliklerdir, bakteri ve maya hücre membranlar›nda hasara yol açarlar. Sporostatik ve mikobakteriyostatik- tirler ve sadece zarfl› virüsler üzerinde etkinlik- leri vard›r(8). Piritiyon tuzlar› kozmetik ve yak›t endüstrisinde s›k kullan›lan antimikrobiyal ajanlard›r. Sodyum piritiyonun bakterilerde membran transportunu engelledi¤i ve hücre içi ATP seviyelerini düflürdü¤ü bulunmufltur.
Mantarlarda ise membran potansiyelini depola- rize eder ve substrat transportunu engeller(1,3,4). Bacoban®uyguland›¤› yüzeylerde sünge- rimsi bir tabaka oluflturarak aktif molekülleri yüzeye b›rakmaktad›r. Düzenli bir flekilde uy- gulanmas› temizli¤i kolay yüzeylerin oluflmas›- na neden olur. Uyguland›¤› yüzeyde nano-taba- kalar oluflur ve bu da mikroorganizmalar›n yü- zeye yap›flmas›n› engeller(5,9).
Bacoban® klasik dezenfektanlardan farkl›
olarak ortamda bulunan mikroorganizmalara etkisinin yan›s›ra yeni mikroorganizma koloni- zasyonunu da engellemektedir. Etkisi 5 dakika içinde bafllamakta ve uyguland›¤› yüzeyde 10 gün süre ile mikrobiyosid etkisini sürdürmekte- dir(5,9).
Bu çal›flmada Bacoban®’›n yüzeye uygu- land›ktan sonra sporlu bakteriler d›fl›nda vejeta- tif bakteriler ve maya hücreleri üzerinde uzun süreli etkinli¤ini korudu¤u gözlenmifltir. Spor- lanma gösteren B.cereus suflu üzerinde uygulan- d›¤› ilk günden itibaren etkinlik gösterememesi- ne karfl›n bir kez uyguland›ktan sonra yüzeye 2 günde bir mikroorganizma eklenmesine ra¤- men P.aeruginosa ve C.albicans’a karfl› etkinli¤ini 10 gün boyunca korudu¤u bulunmufltur. Ancak S.aureus sufllar› üzerindeki etkinli¤i 8 gün sonra
ortadan kalkm›flt›r.
Sonuç olarak, bu yeni ürünün hastane yü- zeylerindeki mikroorganizma kolonizasyonunu engelleyebilece¤i ve buna ba¤l› olarak ortaya ç›- kabilecek hastane infeksiyonlar›n›n önlenme- sinde etkin bir yere sahip olaca¤› düflünülmüfl- tür. Ancak sporlar› öldürememesi bir dezavan- taj olarak göze çarpmaktad›r.
KAYNAKLAR
1. Abdel Malek SM, Al-Adham IS, Winder CL, Bu- ultjens TE, Gartland KM, Collier PJ: Antimicrobi- al susceptibility changes and T-OMP shifts in pyrithione-passaged planktonic cultures of Pseu- domonas aeruginosa PAO1, J Appl Microbiol 2002;92(4):729-36.
2. Cozad A, Jones RD: Disinfection and the preven- tion of infectious disease, Am J Infect Control 2003;31(4):243-54.
3. Dinning AJ, Al-Adham IS, Austin P, Charlton M, Collier PJ: Pyrithione biocide interactions with bacterial phospholipid head groups, J Appl Mic- robiol 1998;85(1):132-40.
4. Dinning AJ, Al-Adham IS, Eastwood IM, Austin P, Collier PJ: Pyrithione biocides as inhibitors of bacterial ATP synthesis, J Appl Microbiol 1998;85(1):141-6.
5. http://www.bacoban.com
6. Kramer A, Schwebke I, Kampf G: How long do nosocomial pathogens persist on inanimate surfa- ces? A systematic review, BMC Infect Dis 2006;6:130.
7. Lewis S, McIndoe AK: Cleaning, disinfection and sterilization of equipment, Anaesth Intensive Ca- re Med 2004;5(11):361-3. http://www.frca.co.uk/
AbstractsIssueView.aspx?vol=5:11
8. McDonnell G, Russell AD: Antiseptics and disin- fectants: activity, action, and resistance, Clin Mic- robiol Rev 1999;12(1):147-79.
9. Najjar AH: Latest generation in disinfectants. The Medical Digest, The Middle East and North Afri- ca 2005;15(4):70.
10. Rutala A, Weber DJ: Infection control: the role of disinfection and sterilization, J Hosp Infect 1999;43(Suppl):S43-55.
11. Rutala WA, Weber DJ: The benefits of surface di- sinfection, Am J Infect Control 2004;32(4):226-31.
12. Rutala WA, Weber DJ: Disinfection and steriliza- tion in health care facilities: what clinicians need to know, Clin Infect Dis 2004;39(5):702-9.
210 N. Sultan ve ark.
