Toplumsal ilişkiler sistemi
olarak
Kişiler arası
Grup ilişkilerinin
yapısına göre
Biçimsel olmayan
(informel) / yatay
iletişim
Biçimsel /
Formel) /dikey
iletişim
Kullanılan kanallara ve araçlara göre
Görsel iletişim İşitsel iletişim Görsel-işitsel iletişim Dokunma ile iletişim Telekomünikasyon Kitle iletişimi
YA DA
Doğal araçlarla
Kullanılan
kodlara göre
Sözlü
Zaman ve
mekan
boyutlarında
Yüzyüze
Etkilerine
göre
Olumlu
İletişim Sınıflandırmaları
Sabah bürosuna gelen Bay A. sekreteriyle selamlaşır (sözlü ilet), gelen mektupları okur (yazılı ilet), kurulması düşünülen bilgisayar merkezi için gönderilmiş broşürlerdeki modelleri inceler (resimle ve grafikle
ilet), birisiyle telefonda görüşür (uzaktan ilet), toplantıda resmi gazetede yayınlanan hükümet kararlarını (kitle ilet) tartışır ve iş yaptıkları
firmalara yazı ile yeni durumu bildirir (örgütlerarası ilet), öğle yemeği için yolda yürürken karşı kaldırımda gördüğü arkadaşına işaretle
kendisini arayacağını söyler (sözsüz ilet), yemeğini yerken bitirmesi gereken işleri düşünür (kendi kendine ilet), açık olan radyoda hava durumunu duyar (işitsel ilet).
Yemekten sonra genel müdüre hazırladığı raporları sunar
(formel ilet), akşam eve dönerken billboardda gördüğü
reklam afişi ilgisini çeker (görsel ilet). Apartmanda
komşusuyla konuşur (yüzyüze ilet), çocuğunun başını
okşar (dokunma ile iletişim), akşam yemeğinde eşi ve
çocuklarıyla sohbet eder (görsel-işitsel iletişim), radyoda
konser dinler (müzikle iletişim).
İnsan iletişiminin özellikleri
İnsan konuşan bir canlıdır. İnsan iletişimini en gelişmiş
hayvanlardan değişik ve üstün kılan yönü konuşma becerisidir.
Canlı yaşamın önkoşulu olarak iletişim:
Organizmanın her bölümünün yapısını ve işlevini belirleyen
DNA bir tür bellek ve merkezi yönetim görevini yapmakta ve
hücreler yön veren iletiler aktarmaktadır. Yapılan çalışmalar tek
hücrelilerden gelişkin memelilere kadar tüm canlıların alıcı ve
verici iletişim sistemleri olduğunu göstermektedir.
Hayvanların türün devamı, temel ihtiyaçların karşılanması
ve ortak düşmanların varlığını bildirmek için, kullandıkları
ses, koku, renk ve tavırlarına bakarak iletişimin sadece
insanlara has olduğunu söylemek yanlış olur.
İletişim canlı dünyasında ortak bir özelliktir.
İnsan iletişimini farklı kılan nedir?
İnsan dili ve konuşmasının simgeleştirmeye dayanması.
Hayvanın öğrendikleri kendisi ile sınırlı, koşullama yoluyla
kazandıklarını kendi yavrusuna öğretemiyor. Hayvan
İnsan iletişiminin en temel farklarından birisi de zeka:
çevreye etkili bir uyumu sağlayan tekil ya da birçok
özelliğin bileşimi zihinsel bir güç/yetenek
İnsan simgesel düşgücünden yararlanarak gereksinim
duyduğu aracı tasarlayıp yaratabilmekte ve bu
becerisini simgesel bir anlatımla, soyut olarak dile
getirmekte, başkalarıyla paylaşmaktadır.
Düşünce ve iletişim
Düşünce dille birlikte gelişir. Düşüncelerimizi doğuştan
getirmiyoruz. Düşünceler düşünme sürecinde üretilirler ve
gelişirler.
İnsanın duygu, istek ve düşüncelerini anlatmak ve
aktarmak için kullandığı iletişim (sistemleri) düşüncenin
maddi aracıdırlar. İletişim olmadan düşünce, insanın
yaşantılarının akılda kalan tasarımlarının çağrışımlarından
başka şey olamaz.
Kültür ve iletişim
İnsanın geliştirdiği iletişim (dil) ile kültürel yaşam arasında karşılıklı bir ilişki vardır; iletişim kültürün hem bir ön koşulu hem de
sonucudur.
İnsanın önce iletişimi (dili) mi gerçekleştirdiği, yoksa kültürü mü yarattığı ya da zamansal sıralamada önce dil mi yoksa kültür mü geliyordu sorusunun bilimsel yanıtları tartışmalıdır. Bazı
antropologlar dilin ilk alet üretimiyle başlayan teknolojiyle birlikte var olduğunu ileri sürerler. Childe adlı araştırmacı ise bulunabilen en eski kafataslarında bile bir konuşma bölgesinin bulunduğunu, bu nedenle dilin alet yapmak kadar eski ve evrensel bir olgu olduğunu ileri sürer.
