Cep telefonları baz istasyonlarının; bina, apartman, site, mahalle gibi yerleşim yerleri, okul bahçeleri, kreşler,
hastaneler, çeşitli işyerleri, parklar gibi toplu yaşama ve kullanma alanları ile çalışma alanlarına kurulması kesinlikle önlenmelidir.
Yaşam boyu, evimizde kullandığımız ve çevremizde bulunan çok çeşitli araçlardan ve cihazlardan kaynaklanan elektromanyetik (EM) kirliliğin etkisi altındayız. Tüketicilerin büyük bir çoğunluğunun elektromanyetik kirlilik konusunda bilgisi olmadığından, evindeki elektrikli ve elektronik araçları bilinçsizce kullanmakta, çevresinde kirlilik yaratan cihazlar konusunda ise herhangi bir tepki göstermemektedir.
Ancak, duyarlı birçok tüketici de baz istasyonlarının kurulmaması konusunda gerekli tepkiyi göstermekte ve yasal girişimde bulunmaktadır. Bununla birlikte, konuyla ilgili ve sorumluluğu bulunan kamu kuruluşları ise genel olarak tüketicileri bilgilendirmek ve uyarmak şöyle dursun; çevremizi saran elektromanyetik kirliliklerin yerleşim yerlerinde bulunmaması konusunda gerekli önlemleri almak için görevini ve sorumluluklarını yerine getirmemektedir.
ELEKTROMANYETİK KİRLİLİK KAYNAKLARI
Doğal elektromanyetik kaynaklar; güneş, bazı uzak yıldızlar ve atmosferik deşarjlardır (yıldırım). Doğal olmayan elektromanyetik kaynaklar ise şunlardır:
- GSM baz istasyonları ve GSM telefon cihazları (cep telefonları) - Elektrik akımı taşıyan yeraltı telefon cihazları
- Yerüstü elektrik hatları ve kablolar - Tv ve bilgisayarlar
- Halojen ve floresan lambalar
- Elektrikli ev aletleri (elektrikli süpürge, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, buzdolabı, saç kurutma makinesi, elektrikli ısıtıcılar, ütü, mikser, traş makinesi, mutfak robotu)
- Mikrodalga fırınlar - Tv ve radyo antenleri - Radyo ve tv vericileri - Yüksek gerilim hatları - Telsiz haberleşme sistemleri - Kordonsuz telefonlar
ZARARLARI
Cep telefonları ve baz istasyonlarının sağlığa zararları: Cep telefonları ve baz istasyonları ile tv ve radyo verici antenleri, uydu iletişim istasyonları, mikrodalga fırınlar, radarlar yüksek frekanslı elektromanyetik mikrodalga (MD) yayarlar. Mikrodalgalar (MD), dokuları ısıtır ve doku hücrelerinin kimyasını bozar. Gelişmiş batı ülkelerinde elektromanyetik mikrodalgaların sağlık üzerinde yarattığı tehlike ve risk konusunda, 30-40 yıldan beri 100'den çok araştırma yapılarak yayınlanmıştır.
etkisini göstermektedir. Özellikle çocuklarda lösemi ve beyin tümörünün artışına neden olmaktadır. - Hücrenin kanserleşmesine neden olmaktadır.
- Sinir sisteminin tahribine yol açmaktadır.
- Bağışıklık sisteminin bozulmasına neden olmaktadır.
- Kadınlarda adet bozuklukları, düşükler, erken doğumlar ve ucube bebeklerin doğmasına yol açmaktadır. - Erkeklerde kısırlığa yol açmaktadır.
- Gözde perde (katarakt) ve ağ tabakasının tahribine neden olmaktadır.
- Baş ağrısına, baş dönmesine, bunamaya, unutkanlığa, sinirliliğe, uykusuzluğa, tansiyon yüksekliğine ve parkinson hastalığına neden olmaktadır.
- Gen bozukluklarına neden olmakta, kansere karşı bağışıklık sisteminden sorumlu olan P53 genine hasar vererek lenfomaya neden olmaktadır.
- Kan hücrelerinin azalmasına ve kan kimyasının bozulmasına neden olmaktadır. - Kalp - damar sistemi ve mide - karaciğerde tahribata yol açmaktadır.
- Bellek, dikkat, öğrenme, ayırt etme ve zaman algılamada azalmaya neden olmaktadır.
Cep telefonları baz istasyonlarının; bina, apartman, site, mahalle gibi yerleşim yerleri, okul bahçeleri, kreşler,
hastaneler, çeşitli işyerleri, parklar gibi toplu yaşama ve kullanma alanları ile çalışma alanlarına kurulması kesinlikle önlenmelidir.
16 yaşından küçüklere cep telefonu kullandırılmamalıdır. Cep telefonu kullananlar telefonu vücudunda
bulundurmamalı, çantasına koymalıdır. Cep telefonu ile başkalarının yanında konuşmamaya dikkat edilmelidir. Yatak odasında uyurken açık durumda cep telefonu bulundurulmamalıdır. Sar değeri 0,1 W/kg ve daha düşük cep telefonları tercih edilmelidir.
Elektromanyetik sistemlerle etkileşimin önlenmesi için otobüs gibi toplu taşım araçlarında cep telefonu kullanmamalı, kullananlar uyarılmalıdır. Bununla birlikte, kaza riskini artırdığından sürücülerin seyir sırasında cep telefonlarını kapalı tutmaları gerekmektedir.
Hastanelerde, ameliyathane ve yoğun bakım üniteleri gibi yaşamsal önem taşıyan elektronik cihazların bulunduğu yerlerde cep telefonlarının kullanılması, yaratabileceği etkiler nedeniyle, kesinlikle yasaklanmalıdır.
çocukların ve yetişkinlerin konuyla ilgili olarak bilgilendirilmesi için okullarda, işyerlerinde konferanslar düzenlenmeli; tv ve radyolarda programlar yapılmalı; gazete ve dergilerde yazılar yazılmalı; broşür ve afişler hazırlanarak dağıtılmalı ve asılmalıdır.
YASAL GİRİŞİMLER
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2003/16434 Esas - 2004/971 Karar sayılı kararı ve 2004/2954 Esas - 2004/10516 Karar sayılı kararları ile binalara ve işyerlerine kurulan baz istasyonlarının uzun sürede kişi ve çevreye zarar verdiği, yerleşim çevrelerinden uzakta kurulması gerektiği için buralara kurulan baz istasyonlarının sökülmelerine karar vermiştir.
okul, kreş, park gibi yerlere kurulan baz istasyonlarının sökülmesi için Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin kararlarını emsal göstererek dava açabilirler.
Turhan ÇAKAR
