ISL 203 Envanter ve Bilanço

(1)

KBUZEM Karabük Üniversitesi

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

ISL 203

Envanter ve Bilanço

Yrd. Doç.Dr. Murat YILDIRIM muratyildirim@karabuk.edu.tr

7. HAFTA

18 Gelecek Aylara Ait Gideler ve Gelir Tahakkukları

Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 2

18 Gelecek Aylara Ait Gideler ve Gelir Tahakkukları

• Bu grupta, içinde bulunan dönemde ortaya çıkan ancak gelecek dönemlere ait giderler ile faaliyet dönemine ait olan tahakkuk eden ancaktahsil olgunluğunaulaşmamışgelirlerizlenir.

• 180 Gelecek Aylara Ait Giderler ve 181 Gelir Tahakkukları hesapları dönemsellik kavramı gereğince dönem ayırıcı hesaplar olarak kullanılır.

• Bu grupta aşağıdaki hesaplar yer alır:

– 180 Gelecek AylaraAit Giderler Hs.

– 181 Gelir Tahakkukları Hs.

180 Gelecek Aylara Ait Giderler

• Bu hesapta peşin ödenen ancak izleyen dönemde sonuç hesaplarına kaydedilecek giderler izlenir.

• Hesap aktif karakterli olup işlemin doğmasıyla birlikte borçlandırılırken ilgili düzeltme ve devir kayıtlarının yapılması sonucu alacaklı çalışır.

180 Gelecek Aylara Ait Giderler

• İşletme 01.06.2012’de bir yıllığına kiraladığı iş yerinin bir yıllık kirası olan 36.000 TL üzerinden % 20 gelir vergisi kesintisi yaptıktan sonra kalanını gayri menkul sahibine ödenmiştir.

İşletmeaylıkmali tablo düzenlemektedir.

• 36.000 TL/ 12 ay = 3.000 TLaylıkkira tutarı

• 36.000 x 0,20 = 7.800 TL

• 36.000 – 7.800 TL= 28.800 TLNet Ödenen.

01.06.2012 01.07.2012 - 31.12.2012 31.05.2012

1 Ay 6 Ay 5 Ay

180 Gelecek Aylara Ait Giderler

• İşletme 01.06.2012’de bir yıllığına kiraladığı iş yerinin bir yıllık kirası olan 36.000 TL üzerinden % 20 gelir vergisi kesintisi yaptıktan sonra kalanını gayri menkul sahibine ödenmiştir.

İşletmeaylıkmali tablo düzenlemektedir.

01/06/2012 Borç Alacak

770 Genel Yönetim Giderleri Hs.

180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs.

280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs.

3.000 18.000 15.000 100 Kasa Hs.

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.

28.800 7.200

(2)

180 Gelecek Aylara Ait Giderler

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve

Araştırma Merkezi 7

• Temmuzayında yapılacakkayıt;

770 Genel Yönetim Giderleri Hs. 3.000

180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs. 3.000

• Aralıkayında yapılacakkayıt;

180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs. 15.000 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs. 15.000

180 Gelecek Aylara Ait Giderler

• Aşağıdakiiki soruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.

• İşletme 01.10.2006’de iki yıllığına kiraladığı depo için 1.200 TL peşin ödemede bulunmuştur. (İşletme finansal tablolarını aylık olarak düzenlemektedir.)

• Buna göre Ekim 2006’ya ilişkin kira bedeli hangi hesapta, ne şekildeve hangi tutarda muhasebeleştirilir?

180 Gelecek Aylara Ait Giderler

• Aşağıdaki iki soruyu verilen bilgilere göre cevaplayınız.

• Buna göre Ekim 2006’ya ilişkin kira bedeli hangi hesapta, ne şekilde ve hangi tutarda muhasebeleştirilir?

180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs.

280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs.

50 100 1.050

100 Kasa Hs. 1.200

180 Gelecek Aylara Ait Giderler

• Buna göre Ekim 2006’ya ilişkin kira bedeli hangi hesapta, ne şekildeve hangi tutarda muhasebeleştirilir?

a) 280Gelecek Yıllara Ait Giderler hesabının Borcuna600TL b) 180Gelecek AylaraAit Giderler hesabının Borcuna 600TL c) 770Genel Yönetim Giderleri Hesabının Borcuna150TL d) 770Genel Yönetim Giderleri Hesabının Borcuna50TL e) 770Genel Yönetim Giderleri Hesabının Alacağına 150TL

180 Gelecek Aylara Ait Giderler

• Bu bilgilere göre işletmenin 31.12.2006’da yapması gereken yevmiye kaydı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hs. 600

280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hs. 600

181 Gelir Tahakkukları Hs.

• İşletme lehine tahakkuk etmiş ancak tahsil edilme olgunluğuna ulaşmamış olan içinde bulunulan döneme ait olan gelirler tahsil edilinceye kadar bu hesapta takip edilir.

• Hesap gelirin tahakkuk etmesi durumunda borçlandırılırken, izleyendönemlerdede alacaklandırılarakkapatılır.

(3)

181 Gelir Tahakkukları Hs.

• Aşağıdakiüç soruyuverilenbilgileregöre cevaplayınız.

• İşletme 01.09.2007’de Z bankasında 6 ay vadeli 30.000 TL tutarında bir mevduat hesabı açmıştır. Yıllık faiz oranı % 18 olup anapara vade sonunda faizi ile birlikte işletmenin aynı bankadaki vadesi mevduat hesabına aktarılmıştır. (Finansal tablolar yıllık olarak düzenlenecekolup vergioranı %15’tir.Bir yıl360 gündür.)

• Buna göre işletmenin 31.12.2007’de yapması gereken kayıt aşağıdakilerdenhangisidir?

181 Gelir Tahakkukları Hs. 18.000

642 Faiz Gelirleri Hs. 18.000

181 Gelir Tahakkukları Hs.

• İşletme 01.09.2007’de Z bankasında 6 ay vadeli 30.000 TL tutarında bir mevduat hesabı açmıştır. Yıllık faiz oranı % 18 olup anapara vade sonunda faizi ile birlikte işletmenin aynı bankadaki vadesi mevduat hesabına aktarılmıştır. (Finansal tablolar yıllık olarakdüzenlenecek olup vergi oranı%15’tir.Bir yıl 360gündür.)

• Bu bilgilere göre vade sonunda, elde edilen faize ilişkin yapılması gereken kayıt aşağıdakilerden hangisidir.?

102 Bankalar Hs.

102.02 Vadeli Mevduat

27.000

181 Gelir Tahakkukları Hs.

642 Faiz Gelirleri Hs.

18.000 9.000

181 Gelir Tahakkukları Hs.

• İşletme 01.09.2007’de Z bankasında 6 ay vadeli 30.000 TL tutarında bir mevduat hesabı açmıştır. Yıllık faiz oranı % 18 olup anapara vade sonunda faizi ile birlikte işletmenin aynı bankadaki vadesi mevduat hesabına aktarılmıştır. (Finansal tablolar yıllık olarakdüzenlenecek olup vergi oranı%15’tir.Bir yıl 360gündür.)

• Bu bilgilere göre vade sonunda, banka hesapları arasında aktarma işlemine ilişkin kayıt aşağıdakilerden hangisidir.?

102 Bankalar Hs.

102.01 Vadesiz Mevduat

193 Peşin Ödenen Vergi ve Fonlar Hs.

322.950

4.050 102 Bankalar Hs.

102.01 Vadeli Mevduat

327.000

19 Diğer Dönen Varlıklar

• Dönen varlıklar grubunda yer alan ancak diğer dönen varlık hesaplarının hiçbirinin kapsamına girmeyen hesapların yer aldığı gruptur.

• Aşağıda sıralanan hesaplar bilançoda bu grupta yer alır:

– 190 Devreden Katma Değer Vergisi Hs.

– 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hs.

– 192 Diğer Katma Değer Vergisi Hs.

– 193 Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar Hs.

– 195 İş Avansları Hs.

– 196 Personel Avansları Hs.

– 197 Sayım ve Tesellüm Noksanları Hs.

– 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hs.

– 199 Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı Hs.

KBUZEM

190 Devreden KDV Hs.

• Bir dönemde indirim konusu yapılmayan ve izleyen döneme devreden katma değer vergisinin izlendiği hesaptır.

• Bir ay içinde yapılan işlemler sonucu gerçekleşen 191 İndirilecek KDV hesabındaki tutarın 391 Hesaplanan KDV hesabındaki tutardan büyük olması durumunda aradaki fark bu hesabın borcuna aktarılır.

KBUZEM

(4)

190 Devreden KDV Hs.

• Haziran ayı sonunda 191 İndirilecek KDV Hs.’nın kalanı 27.000 TL, 391 Hesaplanan KDV Hs.’nın kalanı 22.000 TL’dir. Katma değer vergisinintahakkukunuyapınız.

…/…/201. Borç Alacak

391. Hesaplan KDV Hs.

190 Devreden KDV Hs.

22.000 5.000

191 İndirilecek KDV Hs. 27.000

191 İndirilecek KDV Hs.

• Satın alınan her türlü mal ve hizmetler için satıcılara ödenen katma değer vergisinin izlendiği hesaptır.

• Her ay sonunda borç kalanı «391 Hesaplanan KDV»

hesabı ile karşılaştırılır. 191 İndirilecek KDV Hs.’ındaki tutarın 391 Hesaplanan KDV Hs.’ındaki tutarı aşması halinde aradaki fark 190 Devreden KDV hesabının borcuna aktarılır.

• 391 Hesaplanan KDV’si 191 İndirilecek KDV’si’ni aşması halinde aradaki fark 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hs.’na kaydedilecektir.

191 İndirilecek KDV Hs.

• Bir işletmede ay sonu itibariyle 191 İndirilecek KDV Hs. Bor bakiyesi 32.000 TL’dir. 391 Hesaplanan KDV’ Hs. nın kalanı 36.000 TLve 190 DevredenKDV hesabının kalanı6.000 TL’dir.

• Buna göre ay sonunda yapılacak kayıtta aşağıdaki hesaplardan hangisinin kullanımıdoğrudur?

…/…/201. Borç Alacak

391. Hesaplan KDV Hs. 36.000

190 Devreden KDV Hs.

191 İndirilecek KDV Hs.

4.000 32.000

2 Duran Varlıklar Grubu

Duran Varlık: Bir yıldan fazla sürelerle işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve bir yıl içinde paraya çevrilmesi düşülmeyen varlıklardır.

Duran varlıklar Bilançonun Aktifinde:

–22 Ticari Alacaklar, –23 Diğer Alacaklar, –24 Mali Duran Varlıklar, –25 Maddi Duran Varlıklar, –26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar, –27 Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar

–28 Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları –29 Diğer Duran Varlıklar

23

Duran Varlıkların Tanımı ve Sınıflandırılması

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Duran varlıklar grubunda yer alan varlıklardan bazıları uzun vadeli olma özelliğini kaybettiğinde Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri çerçevesinde Dönen Varlıklar grubunda ilgili hesaplara alınır.

Örneğin dönen varlıklar yer alan kısa vadeli bir alacağın vadesinin uzatılması ve geçici yatırım amacıyla alınan hisse senetlerini elde tutulması kararının alınması durumunda ilgili hesaplar Duran Varlıklar grubuna aktarılır.

24

Duran Varlıkların Tanımı ve Sınıflandırılması

(5)

22 Ticari Alacaklar Grubu

• İşletmenin ticari ilişkileri sonucu doğan, bir yıldan uzun süreli senetlive senetsiz alacaklarınınizlendiğihesap grubudur.

• Bu grubun içinde yer alan hesaplardan vadesi bir yılın altına inenlerDönen VarlıklarGrubundakiilgilihesaplara aktarılır.

– 220Alıcılar Hs.

– 221Alacak Senetleri Hs.

– 222Alacak Senetleri Reeskontu Hs. (-)

– 224 KazanılmamışFinansal Kiralama Faiz Gelirleri Hs.(-) – 226 Verilen Depozito ve Teminatlar Hs.

– 229 ŞüpheliAlacaklar Karşılığı Hs. (-)

23 Diğer Alacaklar Grubu

• Herhangi bir ticari nedene dayanmaksızın ortaya çıkan, bir yıldan daha uzun süredetahsil edilecekalacaklarınizlendiğigruptur.

• Bu grubun içinde yer alan hesaplardan vadesi bir yılın altına inenlerDönen VarlıklarGrubundakiilgilihesaplara aktarılır.

– 231 OrtaklardanAlacaklar Hs.

– 232 İştiraklerden Alacaklar Hs.

– 233 Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar Hs.

– 236 Diğer Çeşitli Alacaklar Hs.

– 237 Diğer Alacak Senetleri Reeskontu Hs.(-) – 239 Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı Hs. (-)

24 Mali Duran Varlıklar

• Uzun vadeli amaçlarla edinilen menkul kıymetler ile başka bir işletmeye ortak olmak amacıyla edinilen sermaye paylarının yer aldığıgruptur.

• MaliDuran Varlıklar Grubunda

– Uzun vadeli amaçlarlasatın alınan ve elde bulundurulan menkul kıymetler, – Yasal zorunluluklar nedeniyle edinilen menkul kıymetler,

– Şirket hakkında tasfiye ve iflas kararının alınması sonucu kısa sürede paraya dönüşmeözelliğini kaybetmiş menkul kıymetler,

– İştirak veya bağlı ortaklık düzeyinde ortaklık amacıyla satın alınan hisse senetleri be hisse senedi çıkarmayan bir şirketin sermayesine ortaklık payları gibi iktisadi değerler izlenir.

24 Mali Duran Varlıklar

– 240 Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı

– 241 Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-) – 242 İştirakler Hesabı

– 243 İştiraklere Sermaye Taahhütleri Hesabı (-)

– 244 İştiraklere Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-) – 245 Bağlı Ortaklıklar Hesabı

– 246 Bağlı Ortaklıklara Sermaye Taahhütleri Hesabı (-)

– 247 Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-) – 248 Diğer Mali Duran Varlıklar Hesabı

– 249 Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı Hesabı (-)

Maddi Duran Varlıklar ve İlgili Hesaplar

• İşletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olanfiziki varlıklara maddi duran varlıklar denir.

• Maddi duran varlıkların genel özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

– İşletmenin mal ve hizmet üretiminde veya yönetim faaliyetlerinde kullanılmak amacıylasatın alınırlar,

– Bu varlıklardan yararlanmasüresi 1 yıldan daha uzundur, – İşletmede fiziken varolan varlıklardır,

– Arazi ve arsaların dışındaki maddi duran varlıkların ömrüsınırlıdır, – İşletmede kullanıldıkları süre içinde amortisman yoluyla gidere

dönüştürülürler.

KBUZEM

Maddi Duran Varlıklar ve İlgili Hesaplar

• Tekdüzen hesap planında maddi duran varlıklar şu hesaplardan oluşur:

– 250Arazi veArsalar Hs.

– 251 Yer altı ve Yerüstü Düzenleri Hs.

– 252 Binalar Hs.

– 253 Tesis , Makine ve Cihazlar Hs.

– 254 Taşıtlar Hs.

– 255 Demirbaşlar Hs.

– 256 Diğer Maddi DuranVarlıklar Hs.

– 257 Birikmiş AmortismanlarHs.(-) – 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hs.

Birikmiş amortismanlar hesabı aktifi düzenleyici bir hesaptır. Diğerleri aktif hesaptır.

KBUZEM

(6)

Maddi Duran Varlıklar

Maliyet Bedeli = Alış Bedeli + Taşıma Giderleri + Sigorta Giderleri + Komisyon Giderleri

+ Ambalaj Giderleri + Muhafaza Giderleri

+ Gümrük Vergisi + Kredi Faizleri

Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile Emlak Alım ve Özel Tüketim vergilerini maliyet bedeline eklemekte veya genel giderler arasında göstermekte serbesttirler.

Vergi Usul Kanunu’na göre maddi duran varlıklar maliyet bedeli ile muhasebeleştirilir.

Maddi Duran Varlıkların Envanteri

• Dönem sonlarında duran varlıkların durumlarının tespit etmek içinenvanter listeleridüzenlenir.

• Daha sonra bu listeler amortisman defterleri ve demirbaş defterleriile karşılaştırılır.

• Listede duran varlığın cinsi, satın alma tarihi, değeri, maliyet değeri, mevcut durumu, amortisman yüzdesi ve tutarı gibi bilgileryer alır.

Maddi Duran Varlıkların Envanteri

• Dönem sonunda yapılan sayım sonucunda 800 TL’lik şirkete ait bir cep telefonunun mevcut olmadığı görülmüş ve yeni yılda araştırılmaküzere hesaba alınmıştır.

31/12/201. Borç Alacak

197 Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları Hs.

197.06 Demirbaş Noksanları Hs.

800

255 Demirbaşlar Hs. 800

Maddi Duran Varlıkların Envanteri

• Cep telefonunun bir personel tarafından kaybedildiği anlaşılmış ve tutar personeleyansıtılmıştır.

01/10/201. Borç Alacak

135 Personelden Alacaklar Hs. 800

197 Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları Hs.

197.06 Demirbaş Noksanları Hs.

800

Maddi Duran Varlıkların Envanteri

• Sayım sırasında, kayıtlarda görülmeyen bir iPad tablet pc’nin varlığı saptanıyor. Tablet Pc 950 TL emsal bedelden Demirbaşlar Hs.’na alınıyor.

31.12.201. Borç Alacak

255 Demirbaşlar Hs. 950

397 Sayım ve Tesellüm Fazlalıkları Hs.

397.04 Demirbaş Fazlalıkları Hs.

950

Maddi Duran Varlıkların Envanteri

• iPad tablet pc’nin işletmeye promosyon olarak gönderildiği belirlenmiştir.

31.12.201. Borç Alacak

397 Sayım ve Tesellüm Fazlalıkları Hs.

397.04 Demirbaş Fazlalıkları Hs.

950

649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hs. 950

(7)

Maddi Duran Varlıkların Değerlemesi

• Maddi duran varlıklar TTK ve VUK’na göre maliyet bedeli ile değerlenirler.

• Varlığın maliyetine girmesi zorunlu ve isteğe bağlı harcamalar VUK md. 271’debelirtilmiştir.

• Yasaya göre, satın alma bedeli, makine ve tesisatta gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri, mevcut binanın satın alınarak yıktırılmasından ve arsanın düzeltilmesinden doğan giderlermaliyetbedelinekatılmasıgerekenharcamalardır.

• Noter, tapu, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile Emlak Alım ve Taşıt Alım vergileri ise maliyete katılması yada dönem giderine kaydedilmesi isteğe bağlı harcamalardır.

Maddi Duran Varlıkların Değerlemesi

• Maddi duran varlıkların edinilmesinden sonra yapılan bakım onarım giderleri varlığın maliyetine eklenmez.Ancak kapasitesini artıran yada verimini artıran harcamalar ile üretilen mal ve hizmetin kalitesini artıran harcamalar varlığın maliyetine eklenerekamortismanyoluylagideredönüştürülür.

• Maddi duran varlıkların değerlemesinde üç temel unsur önemlidir.

– Varlığın yararlı ömrü,

– Varlığın yararlı ömrüsonunda hurda değerinin tahmini – Amortismanyönteminin seçimi ve tutarın hesaplanması

Maddi Duran Varlıklarda Amortisman İşlemleri

• Amortisman: Duran varlıkların kullanılmasına ve zamanın geçmesine bağlı olarak değerlerinde meydana gelen azalışların hesaplanıp, kaydedilmesineamortismandenir.

• Fiziksel yıpranma ve eskime, teknolojik eskime ve modası geçme gibi nedenlerden dolayı duran varlıkların ömürleri işletmeye yararlı olabileceklerisüreylesınırlıdır.

• Amortismanın amacı, duran varlığın aktifleştirilmiş değerini(yatırım tutarını) sistemli ve anlamlı bir şekilde kullanıldıklarısüreyegider olarak dağıtmaktır.

Maddi Duran Varlıklarda Amortisman İşlemleri

• Amortismana tabi olma şartları:

– İşletmede bir yıldan daha uzun dönemlerde kullanılma,

– Kullanma sonucu yıpranma, aşınma, kıymetten düşme yada demode olma(boş arazi ve arsalar için amortisman ayrılmaz),

– İşletme varlıkları içinde bulunma,

– 2014 yılında tutar olarak 800 TL aşan bir değere sahip olma(Bu değeri aşmayan demirbaş alımları dönem gideri olarak kaydedilebilir).

Maddi Duran Varlıklarda Amortisman İşlemleri

• Faydalı ömür: bir duran varlığın işletme tarafından kullanılabilmesi beklenen süreyi ifade eder. Bu süre zarfında maddiduran varlığındeğeri içinamortismanayrılır.

• Amortisman Payı: Duran varlıkların değerlerinden hesap dönemlerinegider olarak yüklenenkısmadenir.

• Maddi duran varlıkların faydalı ömürleri içerisinde yok edilmesinde “257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı(-)”

aktifi düzenleyici bir hesap kullanılır.

• Boş arsa ve araziler aşınma ve yıpranmaya maruz kalmadıkları içinamortismanatabi tutulmazlar

KBUZEM

Amortisman Ayırma Yöntemleri

• TTK’da işletmeler amortisman politikalarını belirlemede ve uygulamada tamamen serbest bırakılmışlardır. VUK’ta dört çeşit amortismanyöntemivardır.

– Normalamortisman

– Azalan kalanlar Üzerinden Amortisman – Madenlerde Amortisman

– Fevkalade Amortisman

KBUZEM

(8)

Normal Amortisman Yöntemi

• Bu yöntemde, duran varlığın ekonomik ömrü boyunca her yıl aynı oranda değer kaybettiği varsayılmakta ve her yıl eşit tutarda amortismanayrılmaktadır.

• Her yıl hesaplanacak amortisman oranı şu şekilde bulunmaktadır;

• Amortisman Tutarı: (MDVM – Hurda Değeri)/EkonomikÖmür

• Amortisman Oranı : 1 / Duran Varlığın Ekonomik Ömrü

Normal Amortisman Yöntemi

• Örnek:

• Faydalı ömür 5 yıl ise amortisman oranı = 1/5=0,20

• Faydalı ömür 10 yıl ise amortisman oranı = 1/10=0,10

• Amortisman payı= Maddi Duran Varlığın Maliyet Değeri x Amortisman Oranı

• Bu yöntemle her yıl eşit amortisman payı ayrılır.

Normal Amortisman Yöntemi:

• Örnek: 2009 yılında maliyet bedeli 10.000 TL olan makine alınmış.

Faydalı ömrü 5 yıldır.

• Yıllara göre amortisman paylarını bulunuz.

• Amortisman Oranı = 1 / 5 yıl = 0,20 = %20

• 5. yılın sonunda toplam ayrılan amortisman payı varlığın maliyet bedeline eşit olmalıdır.

45 Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı

1. 10.000 0,20 2.000

2. 10.000 0,20 2.000

3. 10.000 0,20 2.000

4. 10.000 0,20 2.000

5 10.000 0,20 2.000

Amortisman Tutarı Toplamı 10.000

Örnek

• Ekonomik ömrü 5 yıl, maliyeti 500.000 TL olan bir demirbaş için normal amortisman yöntemine göre ikinci yıl sonunda ayrılması gerekenamortismantutarı kaç TL’dir.

a) 60.000TL b) 80.000TL c) 100.000TL d) 120.000TL e) 200.000TL

Örnek

• İşletme elinde bulunan demirbaşa, eşit tutarlı amortisman yöntemiyle amortisman hesaplamaktadır. Ekonomik ömrü 5 yıl olan demirbaş, dördüncü yıl için 80.000 LTL karla senet karşılığındasatmıştır.

• Buna göre birikmiş amortismanları 60.000 TL olan demirbaşın satışı karşılığındaalınan senet tutarı kaç TL’dir(KDV oranı % 15).

Azalan Kalanlar(Hızlandırılmış Amortisman) Yöntemi:

• Bu yöntemde; maddi duran varlığa ilk yıllarda daha fazla, son yıllaragittikçedaha az amortismanayrılmaktadır.

• Yönteminözelliklerişunlardır;

Amortisman oranı,%50’yi geçmemek normal amortisman oranının 2 katı olarakalınır.

Amortisman ayrılırken, bir önceki yıl hesaplanan amortisman tutarı, amortismanayrılacaktutardan düşülür.

Amortisman ayrılacak son yıl, kalan değerin tamamı o yılın amortismanı olarak kabul edilir. Başka bir anlatımla, son yıl amortismanoranı uygulanmaz.

48 KBUZEM

Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

(9)

Azalan Kalanlar(Hızlandırılmış Amortisman) Yöntemi:

• Örnek: İşletme, 2009 tarihinde satın aldığı ve 10.000 TL’ye mal olan demirbaşa azalan kalanlar üzerinden amortisman yöntemi uygulayacaktır. Normal amortisman oranı % 20’dir.

• Amortisman Oranı = %20 x 2 = 40

49 Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Net Değer

Yıllar Tutar Amortisman Oranı Amortisman Tutarı Net Değer

2009 10.000 0,40 4.000 6.000

2010 6.000 0,40 2.400 3.600

2009 10.000 0,40 4.000 6.000

2010 6.000 0,40 2.400 3.600

2011 3.600 0,40 1.440 2.160

2009 10.000 0,40 4.000 6.000

2010 6.000 0,40 2.400 3.600

2011 3.600 0,40 1.440 2.160

2012 2.160 0,40 864 1.296

2009 10.000 0,40 4.000 6.000

2010 6.000 0,40 2.400 3.600

2011 3.600 0,40 1.440 2.160

2012 2.160 0,40 864 1.296

2013 1.296 - 1.296 0

Azalan Kalanlar (Hızlandırılmış Amortisman) Yöntemi:

• V.U.K.'na göre; işletme bir duran varlığa, normal amortisman yöntemine göre amortisman ayırırken, azalan bakiyeler yöntemine geçemez.

• Bir duran varlığa normal amortisman yöntemine göre amortisman ayrılmaya başlandıktan sonra, o duran varlığın ekonomik ömrü bitene kadar hep bu yöntemle amortisman ayrılmasına devam edilir.

• Fakat, azalan bakiyeler yönteminden, istenildiği zaman normal amortisman yöntemine geçmek serbesttir.

50 KBUZEM

Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Fevkalade Amortisman Yöntemi

• Amortismana tabi iktisadi kıymette; yangın, deprem, su basması gibi afet neticesinde değer kaybı oluşması, yeni icatlar nedeniyle teknik verim ve kıymetinin düşerek tamamen veya kısmen kullanılamaz hale gelmesi, cebri çalışma nedeniyle normalden fazla yıpranmaya tabi olması gibi hallerde iktisadi kıymetler, fevkalade amortisman oranları üzerinden amortismana tabi tutulabilir.

• Fevkalade amortisman hesaplandığı durumlarda ayrıca normal amortismanhesaplanmaz.

• Fevkalade amortisman oranı, her olaya özgü olmak kaydıyla mükellefin müracaatı üzerine Maliye Bakanlığınca tespit edilmektedir.

Kıst Amortisman Yöntemi

• Kıst amortisman sadece binek olarak kullanılan otomobillerin aktife girdiği ilk hesap döneminde ay kesirleri tam sayılmak suretiyle hesap döneminin sonuna kadar geçen süre için kıst amortismanayrılır.

• İkinci yıldan itibaren diğer duran varlıklar gibi amortisman ayrılır.

• Amortisman ayrılmayan süreye isabet eden kalan değer, amortisman süresinin sonunda ayrılan amortismana eklenmek suretiyletamamıyok edilir.

Kıst Amortisman Yöntemi

• Serdemir işletmesi 06.10.2011 tarihinde idari işlerde kullanılmak üzere silindir hacmi 1390 cm³olan 2015 Model Gacia Mogan marka otomobili “yetkili acentesinden peşin olarak satın almış ve özel tüketim vergisi ile katma vergisi anılan otomobilin maliyetine eklenmemiştir” yetkili acentenin düzenlenip

“Serdemirİşletmesi'neverdiğifaturanın bilgileriaşağıdadır.

• (Özel Tüketim Vergisini istenirse maliyet bedeline eklenir, ancak KDV kesinliklemaliyetbedelineeklenmez).

KBUZEM

Kıst Amortisman Yöntemi

• Otomobil bedeli: 20.000 TL

• Özel Tüketim Vergisi (%37): 7.400 TL

• Ara Toplam: 27.400 TL

• Katma Değer Vergisi(%18): 4.932 TL

• Toplam : 32.332 TL

KBUZEM

(10)

Normal Amortismanda Kıst Amortisman

• Amortisman Oranı = 1 / 5 yıl = 0,20 = %20

• 06.10.2011yılın tamamlanmasıiçin (içinde bulunulan aytamsayılır) 3 ay mevcut

55 Yıllar Tutar Amortisman

Oranı

Amortisman Tutarı

Net Defter Değeri

1. 20.000 0,20 1.000 19.000

2. 20.000 0,20 4.000 15.000

3. 20.000 0,20 4.000 11.000

4. 20.000 0,20 4.000 7.000

5 20.000 0,20

4.000 + 3.000

-

Azalan Bakiyeler Yönteminde Kıst Amortisman

• Amortisman Oranı = 1 / 5 yıl = 0,20 = %20 x 2 =% 40

• 06.10.2011yılın tamamlanmasıiçin (içinde bulunulan aytamsayılır) 3 ay mevcut

56 Yıllar Tutar Amortisman

Oranı

Amortisman Tutarı

Net Defter Değeri

1. 20.000 0,40 2.000 18.000

2. 12.000 0,40 4.800 7.200

3. 7.200 0,40 2.880 4.320

4. 4.320 0,40 1.728 2.592

5 2.592 -

2.592 + 6.000

0

Amortisman Kayıt Yöntemi

Amortisman Paylarının Kaydı:

Amortisman giderlerinin muhasebeleştirilmesinde endirekt kayıt yöntemi uygulanır. Duran varlık hangi departmanın hizmetinde kullanılıyor ise o gider hesabı kullanılır.

Borç Alacak Üretim İşleri => 730 Genel Üretim Giderleri Hs.

İdari İşler= > 770 Genel Yönetim Giderleri Hs.

Pazarlama, Satış İşleri => 760 Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri

2.000

257 Birikmiş Amortisman Hs. (-) 2.000

Demirbaşlara amortisman hesaplanması

Amortisman Paylarının Kaydı:

• Amortisman payı ayrıldıktan sonra varlığın değeri azalır.

B 255 Demirbaşlar Hs. A

xxx 5.000

B 257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) A xxx

1.000

A Bilanço P

25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 4.000 255 Demirbaşlar 5.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 1.000

4.000 Net Aktif Değer

Örnek

• Aşağıdaki üç soruyu verilen bilgilere göre cevaplayınız.

• 2008 yılında % 15 KDV dahil 9.200 TL’ye satın alınan bir demirbaşın ekonomik ömrü 5 yıl olup amortismanı azalan bakiyeleryönteminegöre hesaplanmaktadır.

• 1. Hesaplanan amortismanların endirekt yöntemle kaydedilmesi durumunda 31.12.2009 tarihli bilançoda ilgili demirbaş için BirikmişAmortismantutarı kaç TLolur?

Örnek

• 2. Hesaplanan amortismanların direkt yöntemle kaydedilmesi durumunda 31.12.2010 tarihli bilançoda ilgili demirbaş için BirikmişAmortismantutarı kaç TLolur?

a) 1.728 TL b) 5.120TL c) 6.272 TL d) 8.000 TL e) 9.200TL

(11)

Örnek

• 3. Demirbaşın 2011 yılında %18 KDV dahil 2.360 TL’ye yenileme amacıyla satılması halinde aşağıdaki hesaplardan hangisinin kullanımıdoğrudur?

a) Diğer Gelirler Hs.Alacakları 520TL b) Özel FonlarHs. Borçlu632TL c) Özel FonlarHs.Alacaklı 272TL d) Diğer Gider ve ZararlarHs. Borçlu 360TL e) Faaliyetle İlgili Diğer Gelir ve KarlarHs.Alacaklı 880TL

Maddi Duran Varlıklarla İlgili Özel Durumlar

• Maddi duran varlıkla ilgili olarak karşılaşılabilecek durumlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

– Maddi duran varlığın aktiften çıkarılması, – Maddi duran varlıkla ilgili harcama yapılması, – Maddi duran varlığın satılması,

Maddi Duran Varlığın Aktiften Çıkarılması

• Maddi duran varlığın aktiften çıkarılması, maddi duran varlık amortismansüresi sonunda ikişekildeaktiflerdençıkarılır:

– Tamamen aktiflerden çıkarılır.

– İz değeri bırakılır.

• MDV ekonomik ömrünü tamamladığında amortisman hesabı ile karşılaştırılarak kapatılır.

Maddi Duran Varlığın Aktiften Çıkarılması

• Örnek: 5 yıl boyunca amortisman ayrılan 5.000 TL değerindeki demirbaşlar amortisman süresi sonunda kayıtlardan çıkarılmıştır.

…/…/201.. Borç Alacak

257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 5.000

255 Demirbaşlar Hs. 5.000

Ekonomik ömrünü tamamlayan demirbaşın kayıtlardan çıkarılması

Maddi Duran Varlığın Aktiften Çıkarılması

• Maddi duran varlığın iz değeriyle takip edilmesi

• İşletme duran varlıklarının amortisman süresi dolmasına rağmen ilgili duran varlığı kullanmaya devam ederse son yılın amortismanını 1 TL gibi sembolik bir rakam kadar eksik ayırır.

• Böylece duran varlık kayıtlardan çıkarılmamış olur ve amortismanı ile birlikte bilançoda gösterilir.

KBUZEM

Maddi Duran Varlığın Aktiften Çıkarılması

• Örnek: İşletme sahibi olduğu pazarlama faaliyetlerinde kullandığı taşıtı için ekonomik ömrü boyunca normal amortisman yöntemine göre amortisman ayırmıştır. Taşıtın maliyet değeri 10.000 TLve ekonomik ömrü 10 yıldır. İşletme 10 yıl amortisman ayırma zamanında taşıtın amortisman süresinin sona ermesine rağmentaşıtı kullanmayadevamedecektir.

760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Gideri Hs. 999

257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 999

Ekonomik ömrünü tamamlayan demirbaşın iz değeri ile takip edilmesi

(12)

Maddi Duran Varlığın Aktiften Çıkarılması

• Amortisman payı ayrıldıktan sonra varlığın değeri azalır.

B 254 Taşıtlar Hs. A

xxx 10.000

B 257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) A

……

999 9.999

A Bilanço P

25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 1TL 254 Taşıtlar Hs. 10.000

257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-) 9.999 1 TL Net Aktif Değer

Maddi Duran Varlıklarla İlgili Özel Durumlar

• Maddi Duran Varlıkla İlgili Harcamalar

• Maddi duran varlıklarla ilgili yapılan harcamaları iki kısımda inceleyebiliriz.

• İşletme harcamaları

• Geliştirme harcamaları

Maddi Duran Varlıklarla İlgili Özel Durumlar

• İşletme harcamaları

• Duran varlığın hizmet verir durumda tutulabilmesi için bakım giderleri gibi yapılan harcamalar, kullanma veya başka fiziki nedenlere hizmet verir durumdan uzaklaştığında yeniden hizmet verir hale getirilmesi için yapılan onarım(tamir) giderleri gibi harcamalar işletme harcamaları olarak kabul edilir.

Maddi Duran Varlıklarla İlgili Özel Durumlar

• Geliştirme Harcamaları

• Bir duran varlığın veriminin veya ömrünün uzatılması için yapılan harcamalar “Değer Artırıcı” harcamalardır.

• Bir duran varlığın edinilmesinden sonra, onun yararlı olma boyutlarını genişleten(kapasitesini veya verimini artıran) ya da yararlı olma süresini uzatan nitelikteki iyileştirici ve geliştirici işlemler için yapılan harcamalar (değer artırıcı harcamalar) o duran varlığın maliyetine eklenir.

Örnek:

• Örnek: Personel taşıma işinde kullanılan minibüse bakım ve onarımı yapılmış ve klima düzeneği takılmıştır.

• Tutarı peşin ödenen faturanın dökümü şöyledir:

Klima Bedeli: 2.000

Klima Montajı: 70

Onarım: Yedek Parça: 400

Onarım: İşçilik: 130

Ara Toplam: 2.600

KDV 468

Toplam 3.068

Maddi Duran Varlıklarla İlgili Özel Durumlar

• Örnek Personel taşıma işinde kullanılan minibüse bakım ve onarımı yapılmışve klimadüzeneğitakılmıştır.

254 Taşıtlar Hs.

2.070 530 486

100 Kasa Hs. 3.068

Araç için bakım ve tadilat gideri yapılması

(13)

Maddi Duran Varlıklarla İlgili Özel Durumlar

• Maddi Duran Varlıkların Satılması

• Maddi duran varlıklar işletme tarafından satıldıklarında karlı satış yada zararlı satış gibi iki durumla karşı karşıya kalınır.

• Karlı yada Zararlı durumu tespit etmek için Net aktif değeri önemli bir araçtır.

• Net Aktif Değer = MDV Maliyet Değeri – Birikmiş Amortisman

• Duran Varlığın Satış Karı = Satış Bedeli(KDV’siz) > Net Değer

• Duran Varlığın Satış Zararı = Satış Bedeli(KDV’siz) < Net Değer

• Duran Varlığın Satış Karı = Satış Bedeli(KDV’siz) = Net Değer

Maddi Duran Varlıklarla İlgili Özel Durumlar

• Karlı Duran Varlığın Satışı

• Yenilemek amacı olmadan maddi duran varlık satışı yapıldığında maddi duran varlıktan elde edilen kar dönem geliri olarak kabul edilir.

Maddi Duran Varlığın Karlı Satışı

• Örnek: İşletme, aktifinde kayıtlı demirbaşını 25.07.201.

tarihinde %18 KDV hariç 5.000 TL.ye peşin satmıştır.

Demirbaşın aktifteki değeri 5.500 TL. olup, birikmiş amortismanları ise 1.000 TL’dir.

100 Kasa Hs.

257 Birikmiş Amortismanlar Hs.

5.900 1.000 255 Demirbaşlar Hs.

391 Hesaplanan Kdv Hs.

679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hs.

5.500 900 500 Maddi Duran Varlığın Karlı Satılması

Maddi Duran Varlığın Karlı Satışı

• Yenilemek amacıyla maddi duran varlık satışı

• V.U.K.'na göre; bir maddi duran varlık satıldığında, satışta kar elde edilmişse ve satış üç yıl içerisinde yeni bir maddi duran varlık almak için yapılmışsa, satıştan dolayı elde edilen kar549 Özel Fonlar Hesabınaalınabilmektedir.

• Satılan duran varlığın yenilenmesi gerçekleştiğinde yeni alınan duran varlığın amortismanları bu fondan karşılanmakta, bu fondaki tutar bittiğindeayrılan amortismanlargider yazılmaktadır.

• Eğer satılan bir maddi duran varlık yerine, yeni bir maddi duran varlık üç yıl içinde alınamazsa,549 Özel Fonlar Hesabında bekletilen tutar, 679 Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar Hesabına devredilerek kapatılmaktadır.

Karlı Maddi Duran Varlık Satışı (Yenilemek Amaçlı)

• Örnek: a) Yukarıdaki örnekte, işletme satış işlemini yeni bir demirbaş almak için yapmış olsaydı, satış kaydını muhasebeleştiriniz.

100 Kasa Hs.

5.900 1.000 255 Demirbaşlar Hs.

391 Hesaplanan KDV Hs.

549 Özel Fonlar Hs.

5.500 900 500 Yenilemek amacıyla demirbaş satılması

Karlı Maddi Duran Varlık Satışı (Yenilemek Amaçlı)

• b) 01.08.2008 tarihinde, işletme %18 KDV hariç, 7 000 TL.ye yeni bir demirbaşı peşin almıştır. Demirbaşın alınışını ve dönem sonunda yapılması gereken amortisman kaydını gösteriniz. (işletme normal amortisman yöntemine göre %20 oranında amortismanayırmıştır.)

• Demirbaşın alış kaydı

01.08.2008 Borç Alacak

255 Demirbaşlar Hs.

7.000 1.260

100 Kasa Hs. 8.260

Demirbaş alımı

(14)

Karlı Maddi Duran Varlık Satışı (Yenilemek Amaçlı)

• Yenileme fonu olan demirbaş için yıl sonunda amortisman ayrılması (Yenileme fonunun kullanımı)

549 Özel Fonlar Hs.

500 900 257 Birikmiş Amortismanlar Hs.(-

)7.000 x %20 = 1.400

1.400

Demirbaşa amortisman ayrılması

Karlı Maddi Duran Varlık Satışı (Yenilemek Amaçlı)

• Örnek: İşletme yenilemek amacıyla 500 TL karlı olarak sattığı makineyi 3 yıl içerisinde yenilememiştir.

Muhasebe kaydını yapınız.

31/12/201.. Borç Alacak

549 Özel Fonlar Hs. 500

671 Önceki Dönem Gelir ve Karları 500

Özel Fonların Dönem Karına Eklenmesi

Zararına Duran Varlık Satışı

• Örnek: İşletme, aktifinde kayıtlı makinesini 05.05.2008 tarihinde

%18KDV hariç 5.000 TL.ye peşin satmıştır. Demirbaşın aktifteki değeri 6.500 TL. olup, birikmiş amortismanları ise 1.000 TL’dir.

100 Kasa Hs.

689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar Hs.

5.900 1.000 500 255 Demirbaşlar Hs.

391 Hesaplanan Kdv Hs.

6.500 900 Maddi Duran Varlığın Zararlı Satılması

Maddi Olmayan Duran Varlıklar

• Maddi olmayan duran varlıklar, herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan kullanılmaları sonucunda işletmenin hasılatında artış doğuran bir kısım haklarla işletmeye ticari bir fayda sağlayan imtiyazve üstünlüklerdir.

• Şu hesaplardan oluşur.

– 260 Haklar Hs.

– 261 Şerefiye Hs.

– 262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hs.

– 263Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hs.

– 264 Özel Maliyetler Hs.

– 267 Diğer Maddi OlmayanDuran Varlıklar Hs.

– 268 Birikmiş AmortismanlarHs.(-) – 269 Verilen Avanslar Hs.

Maddi Olmayan Duran Varlıklar

• Türkiye Muhasebe Standartları 38’de maddi olmayan duran varlıklarlailgilidüzenlemeleryapılmıştır.Bu düzenlemeler;

– Maddi olmayan duran varlıklar; fiziksel niteliği olmayan, tanımlanabilir, parasalolmayanvarlıktır.

– Bazı maddi olmayan duran varlıklar, maddi duran varlıklarla birlikte kullanılabilir.

– Araştırma ve geliştirme faaliyetleri bilginin geliştirilmesine yöneliktir.

– Bir harcamanın maddi olmayan duran varlık sayılabilmesi için gelecekte ekonomik yararsağlayacak nitelikte olmasıgerekmektedir.

– Maddi olmayanduran varlıklar kayıtlara maliyet bedeli üzerinden alınır.

• Sınırlı bir yararlı ömre sahip olan maddi olmayan duran varlıklar; ilgili yapılan sözleşmede süre belirtilmiş ise bu süre boyunca, belirtilmemişse yararlı ömürleriiçindeamortismana tabi tutulur.

(15)

260 Haklar Hs.

• İşletmenini belli bir bedel ödeyerek edindiği; imtiyaz patent, lisans, ticari marka, unvan gibi bazı hukuki tasarruflar ile belli alanlarda sağlanan kullanma yararlanma gibi nedeniyle yapılan harcamalarınizlendiğihesaptır.

• Maliyet bedeli üzerinden kayıt altına alınan haklar yararlanma süresi belli ise bu süre içinde, belli değilse 5 yılda eşit yılda eşit tutarlarlaitfa edilir.

260 Haklar Hs.

• İşletme % 18 KDV hariç 15.000 TL değerinde bir patent hakkı satın almıştır. Bu patent hakkı için 7.000 TL peşin geri kalanı için ise çekkeşideedilmiştir.

260 Haklar Hs.

15.000 2.700 100 Kasa Hs.

103 Verilen Çek ve Ödeme Emirleri

7.000 8.000

261 Şerefiye Hs.

• Bir işletmenin devralınması durumunda katlanılan maliyet ile ilgi işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıkların değeri arasındakiolumlufarkların izlendiğihesaptır.

• Türkiye Muhasebe Standartlarına göre şerefiye sınırsız yararlı ömre sahip bir varlık olarak kabul edilmiş ve amortisman uygulamasınason verilmiştir.

• Şerefiye elde edilme maliyetiyle muhasebeleştirilir ve yıllık değerlendirilerek değer düşüklüğü olduğu dönemlerde karşılık ayrılır.

261 Şerefiye Hs.

• A işletmesi B işletmesini mevcut müşteri potansiyeli ile banka hesabından 2.000.000 TLödeyereksatın alımıştır.

– Kasa 100.000TL

– Bankalar 400.000TL

– Hisse Senetleri 250.000TL – Menkul Kıy. Değ.Düş.Karş. 30.000TL

– Ticari Mal 700.000TL

– Gelir Tahakkukları 20.000TL

– Binalar 300.000TL

– Demirbaşlar 50.000TL

– Birikmiş Amortismanlar 60.000TL – Banka Kredileri 250.000TL

261 Şerefiye Hs.

• Öncelikle B işletmesinin toplam varlıklarından borçları çıkarılarak net varlık hesaplanacaktır sonra B işletmesine ödenen bedel ile işletmeninnet varlıklarıkarşılaştırılarakşerefiyehesaplanacaktır.

– Kasa 100.000TL

– Bankalar 400.000TL

– Hisse Senetleri 250.000TL – Menkul Kıy. Değ.Düş.Karş.(-) (30.000TL)

– Ticari Mal 700.000TL

– Gelir Tahakkukları 20.000TL

– Binalar 300.000TL

– Demirbaşlar 50.000TL

– BirikmişAmortismanlar(-) (60.000TL) – Varlıklar Toplamı 1.730.000TL

KBUZEM

261 Şerefiye Hs.

• Varlıklar Toplamı – Borçlar Toplamı = Net Varlıklar

• 1.730.000 – 250.000 (Banka Kredisi) = 1.480.000 TL

• Şerefiye = B işletmesine Ödenen Tutarı – Net Varlıklar

• Şerefiye = 2.000.000 – 1.480.000 = 520.000 TL

• B işletmesinin net varlıklarının değeri hesaplanırken varlık toplamlarından düzenleyici olan hesapların çıkarılması gerektiği unutulmamalıdır.

KBUZEM

(16)

261 Şerefiye Hs.

100 Kasa Hs.

102 Bankalar Hs.

110 Hisse Senetleri Hs.

153 Ticari Mallar Hs.

181 Gelir Tahakkukları Hs.

252 Binalar Hs.

255 Demirbaşlar Hs.

261 Şerefiye Hs.

100.000 400.000 250.000 700.000 20.000 300.000 50.000 520.000 102 Bankalar Hs.

119 M.K. Değ. Düş. Karş. Hs.(-) 257 Birikmiş Amortismanlar Hs. (-) 300 Banka Kredileri Hs.

2.000.000 30.000 60.000 250.000

262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hs.

• İşletmelerin kurulması veya yeni bir şube açılması amacıyla katlanılan giderlerin izlendiği hesaptır.

• Aktifleştirilmiş kuruluş ve örgütlenme giderleri maliyet değeri ile değerlenir ve 5 yılda eşit tutarlarda itfa edilir.

262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hs.

• İşletme işlerinin genişletilmesi amacıyla yeni bir şube açılması ve işletmenin açılmasıyla açılışıyla ilgili 800 TL gidere katlanılmıştır.(KDVoranı % 18)

262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hs.

800 144

100 Kasa Hs. 944

263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hs.

• İşletmede yeni ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutların geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve benzeri amaçlarla yapılan harcamaların izlendiği hesaptır.

• Maliyet bedeli ile kayıt altına alınan bu hesaptaki tutar 5 yılda eşit tutarlarda itfa edilir.

263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hs.

• İşletme A işletmesine ürün geliştirme çalışması yaptırmış ve hazırlanan rapor karşılığında % 18 KDV hariç 30.000 TL’yi banka hesabından ödemiştir.

263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hs.

30.000 5.400

102 Bankalar Hs. 35.400

264 Özel Maliyetler Hs.

• Özel Maliyetler: İşletmeninin kiraladıkları gayrimenkullere yaptıkları ekleme, genişletme gibi harcamaları özel maliyetler hesabında izlenir. Kira süresine eşit yüzdeler itfa olur. Kira süresi belli değilse değilse itfa süresi 5 yıldır.

• Kiralanan gayrimenkullerin kira süresinden önce boşaltılması durumunda 264 Özel Maliyetler hesabındaki tutarın amortismana tabi tutulmayan kısmı zarar yazılarak hesaptan düşülür.