Cilt 9 / Sayı 3 / Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sağlığa Yansıması ve Kadın Sağlığı Hemşiresinin Rolü

(1)

Cilt 9 / Sayı 3 / 2012

Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği:

Sağlığa Yansıması ve Kadın Sağlığı

Hemşiresinin Rolü

(2)

cilt 9 • SAYI 3 • 2012 VOLUME 9 • NUMBER 3 • 2012 ISSN 1305-0397

HEMŞİRELİKTE EĞİTİM ve ARAŞtIRMA DERGiSi

JOURNAL OF EDUCATION AND RESEARCH IN NURSING

Koç ÜNivERSitESi HEMŞiREliK YÜKSEKoKulu SEMAHAt ARSEl HEMŞiREliK EĞitiM vE ARAŞtIRMA MERKEzi (SANERc) YAYIN oRGANI KOç UNIvERSITy SCHOOL OF NURSING PUbLICATION OF THE SEmAHAT ARSEL NURSING EDUCATION AND RESEARCH CENTER Dört ayda bir yay›nlan›r. Issued three times a year.

Yay›n Türü: Yayg›n, süreli, bilimsel Sahibi: umran S. ‹NAN, Prof. Dr.

Sorumlu Yaz› ‹ﬂleri Müdürü ve Editör: Emine tÜRKMEN, Yard. Doç. Dr.

Editör Yard›mc›lar›: Nilgün GÖKtEPE, Dr.; Selvinaz AlBAYRAK;

Özlem YAzIcI KoRKMAz, Yard. Doç. Dr.; Serpil ABAlI; Nuran AYDIN, Dr.;

Işıl IŞIK, Dr.; Serpil AKKuŞ toPçu Yabanc› Dil Editörü: Jacob cHIzzo

HEMﬁ‹REl‹KtE E⁄‹t‹M ve ARAﬁtIRMA DERG‹S‹; HAKEMl‹ DERG‹D‹R.

Dan›ﬂman listesi ve geçmiﬂ say›lar için lütfen http://sanerc.ku.edu.tr/journal adresini ziyaret ediniz.

Yazışma Adresi

Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Semahat Arsel Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Merkezi

Güzelbahçe Sok. No: 20 D Blok, 34365 Nişantaşı / istanbul

tel.: 0 212 311 26 40 Faks: 0 212 311 26 30

Grafik Tasarım, Hazırlık:

Selin canaran Demir;

e-posta: selin.canaran@gmail.com Baskı: veritas Basim Merkezi Paz. Dağ. tic.

ltd. Şti. istanbul tel: 0212 294 5020 Basım Tarihi: Aralık 2012 Baskı Adedi: 1000

De€erlendirmeye gönderilecek yaz›lar için e-posta adresi:

sanerc@ku.edu.tr

EDiTöRüN KALEmiNDEN ... 1

EmiNE TüRKmEN

özGüN yAzI ... 3

Kavram Analizi: Eleştirel Düşünme

Concept Analysis: Critical Thinking EbRU AKGüN çITAK, GüLzADE UySAL

KLiNiK yAzI ... 10

infertilitede Birey-çift ve Grup Danışmanlığı

Individual, Couple and Group Counseling in Infertility NEziHE KIzILKAyA bEJi, DERyA KAyA

ARAşTIRmA I ... 15

Rahim içi Araç ve oral Kontraseptif Kullanan 18-49 Yaş Arasındaki Kadınlara verilen Eğitimin Genital Hijyen Davranışlarına Etkisi

The Effects of an Education Program on the Genital Hygiene behaviors of 18-49 year-old Women Who Use Intrauterine Devices or Oral Contraceptives biRSEL CANAN DEmiRbAğ, GAmzE çAN, SELçUK KAyA, iFTiHAR KöKSAL

ARAşTIRmA II ... 22

Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi

The Needs of Home Care Patients and the burdens of their Caregivers PINAR TAşDELEN, mETiN ATEş

ARAşTIRmA III ... 40

Hemşire ve Ebelerin Mesleki Bilinç - Örgütlenmeye Yönelik Görüşlerinin ve iş Doyumlarının Belirlenmesi

Job Satisfaction Levels of Nurses and midwives and Their Ideas About Professional Awareness and Professional Organizations

yELiz DOğAN mERiH, HEDiyE ARSLAN

ARAşTIRmA Iv ... 47

Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin HIv/AIDS Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Bilgi Kaynakları

The Levels of Knowledge and Sources of Information on HIv/AIDS of University Health-Science Students

AyşE SONAy KURT, SEmA DERELi yILmAz

SüREKLi EğiTim ... 53

Klinik Beceri Performanslarını Değerlendirmede Bir Yöntem: objektif Yapılandırılmış Klinik Sınavlar

A method for Evaluating Clinical Skills Performance: The Objective Structured Clinical Examination

yILDIz DENAT, EmEL TUğRUL

DiziN ... 60

kapak konusu 30

Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sağlığa yansıması ve Kadın Sağlığı Hemşiresinin Rolü

Gender Inequality: Reflections on the Nurse’s Role in Women’s Health

ANAHiT COşKUN, RESmiyE özDiLEK

(3)

Değerli Meslektaşlarım,

Yoğun bakım üniteleri (YBÜ) kritik hastaların yattığı, ileri teknolojinin kullanıldığı, yüksek riskli ilaç tedavileri ve invasif girişimlerin uygulandığı ünitelerdir. Bu ünitelerde yatan hastalar olası tıbbi hatalar yönünden ciddi risk altındadır.

Bakım kalitesini artırmak ve hasta-çalışan güvenliğini sağlamak üzere, batılı ülkelerde ve ülkemizde YBÜ’ler, bakım verilen hastaların yoğunluklarına göre düzeylere ayrılmış olup her bir düzey için standartlar geliştirilmiştir.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nde “Leapfrog Grubunun (The Leapfrog Group)” yayınladığı raporda, YBÜ’lerde “gündüz çalışma saatleri içinde tam zamanlı YB uzman hekiminin bulunması, diğer saatlerde ise çağrı yapıldığında hekimin 5 dakika içinde YBÜ’ye gelmesi ve bu hekimlerin YB alanında eğitimli olması gerektiği” bildirilmiştir.

Ancak, ABD’de yapılan çalışmalar bu standartların uygulanma oranının düşük olduğunu göstermektedir.

Ülkemizde, yoğun bakım standartları 2012 yılında güncellenmiş olup sadece erişkin üçüncü düzey ve yenidoğan 3-B düzey YBÜ’lerde 24 saat sürekli hekim bulunması gerekmektedir. Pediatrik Yoğun Bakım Derneği tarafından 2006 yılında hazırlanmış rapora göre ülkemizde çocuk YBÜ’lerin %37.5’inde çocuk uzman hekimi bulunduğu; Türk Tabipler Birliği (TTB) tarafından 2005 yılında yenidoğan YBÜ’lerde ölümlere ilişkin hazırlanan raporda da, yenidoğan YBÜ’lerde mevcut hekim sayısının çok yetersiz olduğu bildirilmiştir.

Yoğun bakım ünitelerinde bakım hizmetlerinin kaliteli ve güvenli biçimde yürütülebilmesi için yeterli sayıda ve nitelikte hemşire bulundurulması gerekir. Hemşire sayısı ve niteliğinin hasta çıktılarını önemli derecede etkilediği; bir hemşireye ilave bir hasta verilmesi ile hastane kaynaklı

pnömoni riskinin %7, pulmoner yetersizlik riskinin %53, planlanmayan ekstübasyon riskinin %45, diğer tıbbi komplikasyonların ise %17 arttığı saptanmıştır. İngiltere Yoğun Bakım Hemşireler Derneği’nin 2010 yılında yayınladığı standartlara göre; mekanik ventilasyon uygulanan hastalarda bir hemşireye bir hasta (1:1), diğer hastalar için de en fazla bir hemşireye iki hasta (1:2) verilmesi gerektiği bildirilmiştir. Ülkemizde, 2012 YB standartlarında yer alan hemşire-hasta oranları uluslararası standartların çok altındadır.

Temel yoğun bakım ekibi içinde yer alması istenen profesyonellerden diğer ikisi de solunum terapistleri ve klinik eczacılardır. Ülkemizde, hastanelerde fizyoterapistler çalışmakta olup günlük solunum egzersizlerinin yapılmasında YB ekibine yardımcı olmaktadır. Sağlık Bakanlığı YBÜ 2012 standartlarına göre, YBÜ’lerde klinik eczacı bulundurma zorunluluğu yoktur; sadece üçüncü düzey erişkin YBÜ’ler için “hastanede fizyoterapist bulundurma” koşulu aranmaktadır. Ayrıca, yoğun bakım ekibine destek olmak üzere ünitenin yapısı ve hasta gereksinimleri doğrultusunda diyetisyen, laborant, radyoloji teknisyeni gibi diğer tıbbi personelin ve temizlik, sekreterlik, taşıma işleri gibi destek hizmetlerin de organize edilmesi gerekir.

Sonuç olarak, yoğun bakım ünitelerinde kaliteli ve güvenli bir hasta tedavi ve bakımının sağlanabilmesi ve sürdürülebilmesi için yeterli sayıda ve nitelikte insan gücü bulundurulması ve bu kişilerin en iyi biçimde yönetilmesi gerekmektedir.

En iyi dileklerimle,

Yard. Doç. Dr. Emine TÜRKMEN

editörün kaleminden

(4)

Vehbi Koç Vakfı Hemşirelik Fonundan

HEMŞİRELİK

ARAŞTIRMALARINA DESTEK

Vehbi Koç Vakfı Hemşirelik Fonu

tarafından 2013 yılında en fazla 10 araştırma projesine

destek sağlanacaktır.

Vehbi Koç Vakfı

Hemşirelik Fonu Proje Destekleme Programı’nın Hedeﬁ: Türkiye’de hemşirelik

mesleğinin gelişme ve güçlenmesine katkıda bulunmaktır.

Son başvuru tarihi

31 Aralık 2012

Hangi Projeler Kabul Edilebilir?

• Hemﬂirelik mesle€inin e€itim, yönetim ve bak›m sorunlar›na ›ﬂ›k tutacak;

• Hemﬂirelik bak›m›n›n etkisini ortaya koyacak;

• E€itim-uygulama alanlar›n›n ortak çal›ﬂmas›n› yans›tacak;

• Tercihen Türkiye çap›nda yap›lacak;

Ekip ya da disiplinleraras› iflbirli€ini yans›tacak çal›flmalar kabul edilecektir.

• Tez çal›ﬂmalar› kabul edilmeyecektir.

Kimler Baflvurabilir?

• Devlet Üniversiteleri’ne ba€l› Hemﬂirelik Yüksekokulu ve Sa€l›k Yüksekokulu’nda görev yapan hemﬂire ö€retim üyesi ve görevlileri;

• Devlet Hastaneleri’nde görev yapan hemﬂire ö€retim üyesi ve görevlileri;

• Hemflirelik mesle€inin sivil toplum kurulufllar›nda görev yapan hemflire ö€retim üyesi ve görevlileri baflvurabilir.

• Proje yürütücüsü hemﬂire ö€retim üyesi ya da ö€retim görevlisi olmal›d›r.

• Projede yer alacak di€er araflt›rmac›lar hemflirelik lisans program› mezunu olmal›d›r. (Araflt›rma ve istatistik dersi alm›fl olmal›d›r).

Bir proje için ayr›lan bütçe ne kadard›r?

Bir proje için toplam y›ll›k destek en fazla 25.000 USD’dir.

Proje destekleme süresi ne kadard›r?

Her proje bir y›l süreyle desteklenir.

Nas›l baflvurulabilir?

• Baﬂvuru formlar› SANERC'ten temin edilebilir. Yaz›l›

baﬂvurular kabul edilir.

• Baﬂvuru formu doldurulduktan sonra aﬂa€›da belirtilen adrese gönderilir.

Bilgi için; Tel: 0 212 311 26 40 Faks: 0 212 311 26 30 • www.sanerc.ku.edu.tr e-posta: sanerc@ku.edu.tr Vehbi Koç Vakfı Hemşirelik Fonu Proje Destekleme Komitesi,

Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Güzelbahçe Sok. No: 20, 34365 Nişantaşı / İstanbul

(5)

KoNU DİZİNİ

Adli bilimler ... bkz. 2012;9(1):10-15 Adli hemşirelik ... bkz. 2012;9(1):10-15 Bakım verenler ... bkz. 2012;9(3):22-29 Bakım yükü ... bkz. 2012;9(3):22-29 Beceri performansı ... bkz. 2012;9(3):53-59 Bilgi durumu ... bkz. 2012;9(3):47-52 Bilgi kaynağı... bkz. 2012;9(3):47-52 Bilinç ... bkz. 2012;9(3):40-46 Danışmanlık ... bkz. 2012;9(3):10-14 Ebe ... bkz. 2012;9(3):40-46 Ebelik öğrencileri ... bkz. 2012;9(2):18-26 ...bkz. 2012;9(3):47-52 Eğitim ... bkz. 2012;9(2):35-41 Eğitim programı ... bkz. 2012;9(3):15-20 Eleştirel düşünme ... bkz. 2012;9(3):3-9 Emosyonel tepki ... bkz. 2012;9(1):24-29 Ergen ... bkz. 2012;9(2):35-41 Eşitsizlik ... bkz. 2012;9(3):30-39 Evde bakım ... bkz. 2012;9(3):22-29 Evde bakım hizmetleri ... bkz. 2012;9(3):22-29 Fertilite koruyucu tedavi... bkz. 2012;9(2):8-11 Geçerlik-güvenirlik ... bkz. 2012;9(2):12-17 Hastane... bkz. 2012;9(1):36-42 Hastane yönetimi ... bkz. 2012;9(1):16-22 Hekim ... bkz. 2012;9(1):36-42 Hekimlik ... bkz. 2012;9(2):12-17 ...bkz. 2012;9(1):36-42 ...bkz. 2012;9(2):8-11 ...bkz. 2012;9(3):40-46 Hemşirelerde sessizlik ... bkz. 2012;9(2):42-50 Hemşirelik ... bkz. 2012;9(1):3-9 ...bkz. 2012;9(1):10-15 ...bkz. 2012;9(1):16-22 ...bkz. 2012;9(1):52-60 ...bkz. 2012;9(2):3-7 ...bkz. 2012;9(2):42-50 ...bkz. 2012;9(3):3-9 Hemşirelik eğitimi ... bkz. 2012;9(3):53-59 Hemşirelik mesleği ... bkz. 2012;9(2):3-7 Hemşirelik öğrencileri ... bkz. 2012;9(2):18-26 Hemşirelik öğrencileri ...bkz. 2012;9(3):47-52 Hemşirelik uygulamaları ... bkz. 2012;9(1):30-35 Hemşirelikte liderlik ... bkz. 2012;9(1):3-9 Hemşirelikte yönetim ... bkz. 2012;9(1):3-9 Hemşirelikte yönetim ...bkz. 2012;9(2):42-50 Hemşirenin rolü ... bkz. 2012;9(3):30-39 HIV/AIDS ... bkz. 2012;9(3):47-52 İletişim güçlükleri ... bkz. 2012;9(2):51-56 İnfertil çiftler ... bkz. 2012;9(1):24-29 İnfertilite ... bkz. 2012;9(3):10-14 İnfertilite danışmanlığı... bkz. 2012;9(3):10-14 İş doyumu ... bkz. 2012;9(3):40-46 İş güvenliği ... bkz. 2012;9(1):36-42 İş tanımı ... bkz. 2012;9(1):43-50 İşe yeni başlayan hemşire ... bkz. 2012;9(2):28-34 Kadın sağlığı ... bkz. 2012;9(3):30-39 Kadınlarda hijyen davranışları ... bkz. 2012;9(3):15-20 Karar verme ... bkz. 2012;9(1):52-60 Karar verme modelleri ... bkz. 2012;9(1):52-60 Kavram analizi... bkz. 2012;9(3):3-9 Liderlik ... bkz. 2012;9(1):3-9 Meslek ... bkz. 2012;9(2):3-7 Mesleki örgütlenme ... bkz. 2012;9(3):40-46 Öfke ... bkz. 2012;9(2):18-26 Öfke ifade tarzı ... bkz. 2012;9(2):18-26 Okul hemşiresinin rolleri ... bkz. 2012;9(1):43-50 Okul sağlığı ... bkz. 2012;9(1):43-50 Okul-hastane işbirliği ... bkz. 2012;9(2):28-34 Ölçek ... bkz. 2012;9(2):12-17 Ölçek geliştirme ... bkz. 2012;9(1):36-42 Oral kontraseptif ... bkz. 2012;9(3):15-20 Örgütsel sessizlik ... bkz. 2012;9(2):42-50 Örgütsel vatandaşlık ... bkz. 2012;9(2):12-17 Over kanseri ... bkz. 2012;9(2):8-11 Profesyonellik ... bkz. 2012;9(2):3-7 Psikososyal durum ... bkz. 2012;9(1):24-29 Rahim içi araç ... bkz. 2012;9(3):15-20 Rehber eğitimi ... bkz. 2012;9(2):28-34

Rehber hemşire ... bkz. 2012;9(2):28-34 Sağlık hizmetleri ... bkz. 2012;9(1):30-35 Sağlık personeli ... bkz. 2012;9(1):36-42 Şizofreni ... bkz. 2012;9(2):35-41 Sosyal mesafe ... bkz. 2012;9(2):35-41 Telefon ... bkz. 2012;9(1):30-35 Toplumsal cinsiyet ... bkz. 2012;9(3):30-39 Tutum ... bkz. 2012;9(2):35-41 Üniversite öğrencileri ... bkz. 2012;9(3):47-52 Verimlilik ... bkz. 2012;9(1):16-22 Yalnızlık... bkz. 2012;9(2):18-26 Yapılandırılmış klinik sınav ... bkz. 2012;9(3):53-59 Yaşlı hasta ... bkz. 2012;9(2):51-56 Yaşlılık... bkz. 2012;9(2):51-56 YÜT ... bkz. 2012;9(1):24-29 YAZAR DİZİNİ

A Aktaş ... bkz. 2012;9(2):18-26 A Coşkun ... bkz. 2012;9(3):30-39 A Dicle ... bkz. 2012;9(1):52-60 A K Harmancı Seren ... bkz. 2012;9(2):12-17 A Karadal ... bkz. 2012;9(2):12-17 A Palloş ... bkz. 2012;9(2):18-26 A Sonay Kurt ... bkz. 2012;9(3):47-52 A Yıldırım... bkz. 2012;9(2):12-17 B C Demirbağ ... bkz. 2012;9(3):15-20 B Yalçın ... bkz. 2012;9(2):42-50 D Çilingir ... bkz. 2012;9(1):10-15 D Çilingir ...bkz. 2012;9(1):30-35 D Kaya ... bkz. 2012;9(3):10-14 E A Herdman ... bkz. 2012;9(1):3-9 E A Herdman ...bkz. 2012;9(2):3-7 E Akgün Çıtak ... bkz. 2012;9(3):3-9 E Aslan ... bkz. 2012;9(2):8-11 E Babacan ... bkz. 2012;9(1):36-42 E Tuğrul ... bkz. 2012;9(3):53-59 F Kaya ... bkz. 2012;9(2):12-17 G Çan ... bkz. 2012;9(3):15-20 G Kocaman... bkz. 2012;9(2):28-34 G Oban ... bkz. 2012;9(2):35-41 G Sucu ... bkz. 2012;9(1):52-60 G Uysal ... bkz. 2012;9(3):3-9 H Arslan ... bkz. 2012;9(3):40-46 H Arslan Yürümezoğlu ... bkz. 2012;9(2):28-34 H Kaya ... bkz. 2012;9(2):18-26 H Öztürk ... bkz. 2012;9(1):36-42 H Şen ... bkz. 2012;9(2):28-34 İ Köksal ... bkz. 2012;9(3):15-20 İ Topçu ... bkz. 2012;9(2):12-17 L Küçük ... bkz. 2012;9(2):35-41 M Akgün ... bkz. 2012;9(2):51-56 M Ateş ... bkz. 2012;9(3):22-29 N Dilek ... bkz. 2012;9(1):24-29 N Göktepe ... bkz. 2012;9(1):16-22 N Kızılkaya Beji ... bkz. 2012;9(1):24-29 N Kızılkaya Beji ...bkz. 2012;9(3):10-14 N Kaya ... bkz. 2012;9(2):18-26 N Turan ... bkz. 2012;9(2):18-26 N Yalçın Atar ... bkz. 2012;9(2):18-26 O Saka ... bkz. 2012;9(1):52-60 Ö Yazıcı Korkmaz ... bkz. 2012;9(1):3-9 Ö Yazıcı Korkmaz ...bkz. 2012;9(2):3-7 P Taşdelen ... bkz. 2012;9(3):22-29 R Özdilek ... bkz. 2012;9(3):30-39 S Altuntaş ... bkz. 2012;9(1):43-50 Ş Başgöl ... bkz. 2012;9(2):8-11 S Dereli Yılmaz ... bkz. 2012;9(3):47-52 S Hintistan ... bkz. 2012;9(1):10-15 S Hintistan ...bkz. 2012;9(1):30-35 S Kaya ... bkz. 2012;9(3):15-20 Ş Özbıçakçı ... bkz. 2012;9(2):28-34 Ş Seren İntepeler ... bkz. 2012;9(2):28-34 Ü Baykal ... bkz. 2012;9(1):16-22 Ü Baykal ...bkz. 2012;9(1):43-50 Ü Baykal ...bkz. 2012;9(2):42-50 Y Denat ... bkz. 2012;9(3):53-59 Y Doğan Meriç ... bkz. 2012;9(3):40-46 Z Eskimez ... bkz. 2012;9(2):18-26

HEMŞİRELİKTE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA DERGİSİ 2012 YILI CİLT 9 SAYI: 1-2-3 KONu ve YAzAR DİzİNİ

HEMŞİRELİKTE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA DERGİSİ 2012;9 (3): 60

60

(6)

Hemﬂirelikte E€itim ve Araﬂt›rma Dergisi (HEAD), Koç üniversitesi Hemşirelik yüksek Okulu, Semahat Arsel Hemşirelik Eğitim ve Araştırma merkezi’nin (SANERC) süreli yayın organıdır. Hemşirelik ve sağlık alanın- da yeni bilgi ve gelişmeleri yansıtan araştırma, derleme makaleleri, olgu sunumları, çeviri yazıları (izinli), güncel bilimsel toplantı ve yayın tanıtımla- rını yayınlayarak hemşirelerin mezuniyet sonrası sürekli gelişimini destek- lemeyi ve hemşirelerin bilimsel çalışmalara yöneltilmesine katkı sağlamayı hedefler.

Dergi her dört (4) ayda bir yayınlanır. yazı dili Türkçe ve ingilizce’dir.

yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, yayın kurulu ve en az iki da- nışman tarafından incelendikten ve yazarlarca gerekli düzeltmeler yapılıp tüm yazarların yazılı onayı alındıktan sonra yayınlanabilir. yazıların daha önce başka bir yerde yayınlanmamış olması veya yayınlanmak üzere kabul edilmemiş olması gerekir. Gönderilen yazı daha önce herhangi bir kongre ya da sempozyumda sunulmuş ise bu durum ilk sayfada dipnot olarak be- lirtilmelidir. Dergide yayınlanan yazılar için yazarlara ücret ödenmez veya yazarlardan ücret alınmaz. yazıların bilimsel sorumluluğu yazar(lar)a aittir.

Dergi yayın kurulu sorumlu tutulamaz.

Dergide yayınlanmış veya yayınlanacak olan tüm yazıların yayın hakkı SANERC’e aittir; yayın Kurulunun izni olmadan yazıların tümü veya her- hangi bir bölümü, tabloları, resim/şekilleri yayınlanamaz.

Araﬂt›rma makaleleri: bilimsel yöntem ve kurallara uygun şekilde yapıl- mış araştırma makaleleri bu bölümde yer alacaktır.

Derleme makaleler: Hemşirelik uygulaması, eğitimi ve yönetimi ile ilgili en yeni bilgileri gözden geçiren yazılar bu bölümde yer alacaktır.

Özgün yaz›lar: Hemşirelik ile ilgili önemli sorunlara ve uygulamalara iliş- kin görüşler içeren yazılar bu bölümde yayınlanacaktır.

Olgu sunumu: Klinik olgu sunumları bu bölümde yer alacaktır.

Kiﬂisel klinik deneyimler: Hemşirelerin ya da hasta yakınlarının yaşadığı kişisel deneyimlere yer verilecektir.

Yay›n tan›t›m›: yeni yayınlanmış ya da yayınlanmak üzere olan kitapların tanıtımı yer alacaktır.

Haberler: Kurs, kongre, sempozyum duyuruları ve yorumları yer ala- caktır.

YAzIlArIn GöndErilMESi:

HEAD yalnızca e-posta ile gönderilen yazıları kabul etmekte, posta yo- luyla yollanan yazıları değerlendirmeye almamaktadır. yazıların değerlen- dirilmesi ve kabul edilmesi sürecinde, yazarlarla her türlü iletişim e-posta ile yapılır.

De€erlendirmeye gönderilecek yaz›lar için e-posta adresi:

sanerc@ku.edu.tr

Yazıların yayına hazırlanması sırasında dikkat edilecek noktalar:

Dergiye gönderilen yazılar, ilk olarak dergi yazım kuralları açısından ince- lenir. Derginin istediği kurallara uymayan yazılar, daha ileri bir incelemeye gerek görülmeksizin yazara iade edilir. bu nedenle, zaman ve emek israfı- na yol açmamak için, dergi kurallarına özenle uyulmalıdır.

metin dosyası için herhangi bir yazı editörü kullanılabilir (örn. Word).

Tüm yazılı metinler 12 punto büyüklükte “Times New Roman” yazı ka- rakterinde iki satır aralıklı olarak yazılmalıdır. Sayfada her iki tarafta uygun miktarda boşluk bırakılmalı ve ana metindeki sayfalar numaralandırılma- lıdır.

yazar adları sadece başlık sayfasında olmalı, akademik ünvanları, çalıştıkları kurumlar ve bölümler, iletişim adresleri (telefon, faks, e-posta) belirtil- melidir.

yazılar her biri ayrı sayfadan başlamak üzere, başlık, özet, metin, kaynaklar, tablolar ve şekiller bölümünden oluşur.

• BAşlIk SAYfASI: yazının başlığı, yazar(lar)ın açık ad ve soyadları, ünvanları, çalıştıkları kurum ve bölümler, adresleri yer almalıdır.

• özET: ikisi de ayrı sayfalarda olmak üzere en fazla 250 kelime- lik Türkçe ve ingilizce özet bölümü olmalıdır. özetin sonunda Index medicus’a göre seçilmiş 3-6 tane anahtar sözcük seçilmelidir.

• METin: Araştırma makalelerinde giriş, gereç ve yöntem, bulgular ve tartışma bölümlerinden oluşur.

Kullanılan bütün birimler “Systeme Internationale” (SI) birimleri ol- malıdır. ilaçların jenerik adları kullanılmalıdır. Ticari isim ancak, yazıyla doğrudan ilgili olduğu takdirde kullanılabilir.

başlıkta veya özette kısaltma kullanılmamalıdır; metinde kullanılan kısaltma sayısı ise mümkün olduğunca az olmalıdır.

• TABlolAr: Her biri ayrı sayfada, çift aralık kullanarak hazırlanma- lıdır. bütün tabloların, metinde kullanış sıralarına göre numaralanması ve başlıkların yazılması gerekir.

• şEkillEr: Dijital formatlı şekiller, jpeg kayıtlı ve 300 dpi çözünür- lüğünde olmalı, metinde kullanılış sırasına göre numaralandırılmalıdır.

• kAYnAklAr: Kaynakların doğruluğundan yazarlar sorumludur.

metin sonunda kaynaklar ayrı bir sayfada çift aralıklı olarak yazılmalı ve metinde yer aldığı sıraya göre numaralandırılmalıdır. Dergi adları Index medicus’a göre kısaltılmalıdır. bir kaynakta yazarların sayısı üçten fazla olduğu durumlarda üçüncü yazardan sonra “et al.” ya da “ve ark.” iba- resi eklenmelidir. Kaynak yazımı aşağıda belirtildiği şekilde yapılmalıdır:

Kitap: yazarın soyadı, adının başharf(ler)i, kitabın adı, birden fazla basımı var ise kaçıncı basım olduğu, basıldığı şehir, basımevi, basıldığı yıl ve sayfa numaraları belirtilmelidir.

Jarvis C. Physical examination and health assessment. 3rd. ed.

Philadelphia: W.B. Saunders Company; 2000. p. 687-750.

Kitaptan bölüm: bölüm yazarının soyadı, adının başharf(ler)i, bölü- mün adı, editörün soyadı, adının başharf(ler)i, kitabın adı, birden fazla basımı var ise kaçıncı basım olduğu, basıldığı şehir, basımevi, basıldığı yıl ve sayfa numaraları belirtilmelidir.

Melanie SM, Hickey JV. Neuroscience critical care. In: Hickey JV. editor.

The clinical practice of neurological and neurosurgical nursing. 5th. ed.

Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2003. p. 359-67.

Çeviri kitap: yazarın soyadı, adının başharf(ler)i, kitabın adı, birden fazla basımı var ise kaçıncı basım olduğu, çeviren kişinin başharfi(ler) ve soyadı, basıldığı şehir, basımevi, basıldığı yıl ve sayfa numaraları be- lirtilmelidir.

Ferry DR. On günde temel elektrokardiyografi. Çeviri, M. Kahraman.

‹stanbul: Ekbil A.ﬁ.; 2001. s. 10-29.

Dergi: makale yazarının soyadı, adının başharf(ler)i, makalenin adı, ya- yınlandığı derginin adı (Index medicus’taki kısaltma adı), yıl, cilt no ve sayfa numaraları belirtilmelidir.

Pokorny ME, Koldjeski D, Swanson M. Skin care intervention for patients having cardiac surgery. Am J Crit Care 2003;12:535-44.

Dergi eki (Supplement): makale yazarının soyadı, adının başharfi(ler), makalenin adı, yayınlandığı derginin adı (Index medi- cus’taki kısaltma adı), yıl, cilt no, parantez içinde Supplement no ve sayfa numaraları belirtilmelidir.

Ahrens T. Severe sepsis management: Are we doing enough?. Crit Care Nurse 2003;23(Suppl. 5):2-15.

İnternet: http://www. ile başlayan adres satırı eksiksiz bildirilmelidir.

Erişim tarihi (gün, ay, yıl) bilgisi de yazılmalıdır.

yazarlara bilgi:

(7)