HAFTALIK AKIŞ
1. Hafta: Teknik resmin, kullanılan çizim
aletlerinin, resim kağıtlarının standart yazı ve antetlerin tanıtılması
2. Hafta: Mesleki tarama
3. Hafta: Mesleki tarama
4. Hafta: Geometrik çizim, açı, yay, eğri ve çokgen çizimi
5. Hafta: Ölçeklendirme kuralları
6. Hafta: Görünüş çıkarma
7. Hafta: Görünüş çıkarma
8. Hafta: Ara sınav
9. Hafta: Kesit çıkarma
10. Hafta: Perspektif
11. Hafta: Perspektif
12. Hafta: Perspektif çizim uygulaması
13. Hafta: Perspektif çizim uygulaması
14. Hafta: Mesleki teknik resim uygulaması
15. Hafta: Mesleki teknik resim uygulaması
16. Hafta: Final
HAFTALIK ÖĞRENİM KAZANIMLARI
Teknik resim kullanım amacı ve uygulama alanları
Genel ders içeriği hakkında bilgi verilmesi
Teknik resimde kullanılan T cetveli, pergel, gönye gibi malzemelerin tanımlaması
Kullanılan kağıt türleri ve boyutlarının öğrenilmesi
Teknik resim antet içeriğinin öğrenilmesi
TEKNİK RESİM | Giriş
Herhangi bir malzeme veya yapı elemanını biçim ve boyut yönünden tarif edilmesi
Teknik elemanların üretim yapabilmeleri için malzemenin teknik özellilklerini tanımladıkları çizgisel anlatım
Temel prensibi yazı ve şekillerle yapılmak istenilen ürüne dair ayrıntılı bilgi vermektir.
Makine, inşaat, elektrik, mimari, tesisat çizimleri gibi bir çok farklı alanda kullanılmaktadır.
Çizgi Özellikleri
Ölçek
Resim üzerindeki çizim ölçüsünün parçanın gerçek ölçüsüne oranı ölçek olarak
tanımlanmaktadır.
Gerçek Ölçek (1:1)
Küçültme Ölçeği (1:2, 1:50, 1:100, …)
Büyültme Ölçeği ( 2:1, 20:1, 50:1, ….)
İzdüşüm
Bir cismin geometri kurallarına göre bir düzlem üzerine yansıması izdüşüm olarak tanımlanmaktadır.
Alın, profil ve yatay olmak üzere
3 temel izdüşüm düzlemi bulunmaktadır.
Görünüş Çıkartma
3 boyutlu bir cismin önden, sol yandan ve üstten görüntüsünün izdüşüm düzlemlerine aktarılması görünüş çıkartma olarak tanımlanmaktadır.
Kesit Çıkartma
Parçanın hayali bir düzlem ile kesildiği varsayılarak, kesilen yüzeyin görünüşün çıkartılmasına kesit alma denir. Kesit almanın amacı 3 boyutlu cisim içindeki boşluk detaylarının net görülmesini sağlamaktır.
Perspektif
Nesnelerin göründükleri biçim ve durumların bir yüzey üzerine aktarılmasına perspektif denilmektedir. Bir başka deyişle cismin 3 boyutlu görüntüsünün belirli bir açı ile çiziminin yapılması olarak da tanımlanmaktadır.
TEKNİK RESİM | Araç ve Gereçler
• Çizim masası
• T cetveli
• Gönye (45*45*90 ve 30*60*90)
• Ölçü cetveli, pergel, açı ölçer
• Çizim kağıdı ve kalem
• Silgi, Bant
Çizim Masası
Üzerine resim çizilecek kâğıdın tutturulduğu masalardır. Yüzeyi ve kenarları düzgün, köşeleri de 90° olmalıdır.
Günümüzde ıhlamur, kavak, plastik, cam gibi malzemelerden ve genellikle ekonomik veya profesyonel model olarak üretilmektedir.
T Cetveli
Teknik resimde en çok kullanılan araç, T cetvelidir. T cetveli çoklukla yatay, eğik ve birbirine paralel çizgilerin çizilmesinde kullanılır. Ayrıca gönyelerle yapılacak çizimlerde gönyelere kılavuzluk eder. T cetvelin baş kısmı, resim masasının sol kenarına dayandırılarak sol el ile aşağı yukarı hareket ettirilir.
Gönye
45° ve 30°‐60° olarak iki türde yapılan standart gönyeler, T cetveli üzerinde kaydırılarak dikey ve eğik çizgilerin çiziminde kullanılır.
Gönyelerin açıları 45°x45°x90° ve 30°x60°x90° dir. Aynı zamanda bu gönyelerle 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105° lik açılar çizilebilir.
Ölçü Cetveli
Ölçü cetvelleri, uzunlukların ölçülmesinde ve bir yerden başka bir yere taşınmasında kullanılır.
Bu nedenle çizilmiş resimleri okuyacak veya yeniden resim çizecek teknik elemanların en çok kullandıkları araçlardan biridir. Ölçü cetvellerinin bir kenarı milimetre diğer kenarı da 1/2 milimetre bölüntülüdür.
Açı Ölçer
Açıların ölçülmesi için ve gönyelerle çizilmesi olanaksız olan 0° - 180° arasındaki veya 0° – 360° arasındaki açıların işaretlenmesi için kullanılan bir araçtır.
Pergel
Daire ve yay çizimi ile bir ölçünün bir yerden başka bir yere taşınıp işaretlenmesinde veya belli bir ölçünün birkaç defa tekrarlanarak işaretlenmesinde kullanılır.
Çizim Kağıdı
Teknik resimde kullanılan kâğıtlar çizilecek resmin cinsine ve kullanılacağı yere göre seçilir.
Genel olarak kullanılan kâğıtlar beş gruba ayrılır:
1. Saydam olmayan resim kağıdı: Beyaz renkte, sert ve yırtılmaya karşı dayanıklı
kâğıtlardır. Kurşun kalemle iyi çizim yapılmasına imkân veren, iz bırakmadan silinebilen kâğıtlardır.
2. Aydinger: Bu kâğıtlara genellikle kopyası çıkarılarak çoğaltılacak resimler çizilir.
Genellikle saydam olmayan resim kâğıdına kurşun kalemle çizilen resim, aydıngere kopya edilir. Bu yüzden aydınger kâğıtları alttaki resmi en ince ayrıntısına kadar gösterecek
saydamlıkta olmalıdır.
3. Ozalit kağıdı: Aydıngere çizilmiş resimlerin en ucuz ve en fazla kullanılan çoğaltma
metodu ozalit kâğıdına çıkarılan kopyalardır. Ozalit kâğıtları, bir yüzüne ışığa karşı hassas özel madde sürülmüş kâğıtlardır
4. Fotokopi kağıtları: Teknik resimler, fotokopileri alınarak da çoğaltılabilir. Fotokopinin
ozalit kopyaya üstünlüğü, resimlerin aydınger kâğıdına çizilme zorunluluğu olmamasıdır.
5. Milimetrik kağıt: Üzerlerine herhangi bir renkte milimetrik taksimat basılmış kâğıtlardır.
Genel olarak grafiklerin veya krokilerin çizilmesinde kullanılır.
Teknik resimde kullanılan standart kâğıt ölçüleri, A serisi formalarıdır. Resim kâğıtları, tam ölçüsünde veya resim masalarına yapıştırma payı ilaveli olarak kesilir.
Not: Boyutlar mm olarak verilmiştir
Çizim Kalemi
Teknik resimde kullanılan kalemler 3 farklı kategoride sınıflandırılmaktadır. Bunlar:
1. Sert kalem: H serisi kalemlerdir. İnce çizgilerin ve görünmeyen parçaların çiziminde
kullanılmaktadır.
2. Orta sert kalem: HB ve F serisi kalemlerdir. Genellikle yardımcı çizgi ve ölçülendirmede kullanılırlar.
3. Yumuşak kalem: B serisi kalemlerdir. Kalın ve net çizgileri çizmek için kullanılmaktadır.
HAFTANIN ÖZETİ
Giriş dersi niteliğinde olan bu derste tüm dönem işlenelecek konular hakkında ön bilgi edinildi.
Teknik resimde kullanılan temel araç ve gereçler tanınarak, kullanım alanları öğrenildi
SORU VE ÖNERİLER
Teknik resim dersinde başarılı olmanın en temel kuralı sürekliliktir. Bu sebeple ders sürecinde verilen uygulamaları düzenli olarak yapmak ve derslere katılım sağlamak önem arz etmektedir.
Ders ile ilgili tüm soru ve düşüncelerinizi açıkça belirtmeniz, öğrenme sürecini kolaylaştıracaktır.
ÖNERİLEN HAFTALIK ÇALIŞMALAR
2. hafta derse gelirken malzeme listesi eksiksiz olarak getirilmelidir.
Malzeme listesi ( T cetveli, 35*50 resim kağıdı veya A3 kağıt, H-HB-2B kurşun kalem, pergel, iletki, 45*45*90-30*60*90 gönye, silgi, bant)
BAŞVURULAN KAYNAKLAR
Şen İ. Z., Özçilingir N., (2003), Deha Yayımcılık, Teknik Resim
Varol K., (2009), Literatür Yayımcılık, Temel Teknik Çizim
Coşkun, A., İ. ve diğ. «Yapı Teknik ve Temel Meslek Resmi», İnşaat Teknolojisi Alanı
Kurcan, G. ve diğ., 2020. «Teknik Resim Ders Kitabı», MEB.
