2014
kpss
sınıf
yönetimi
akıcı ayrıntılı
güncel konu anlatımları
örnekler yorumlar
uyarılar pratik bilgiler
ösym tarzında özgün sorular ve açıklamaları
yeni kon ularla
yeni soru larla
yeni sına v sistemin e göre hazırlan mıştır
2 0 13 kp ss’d e
40 soru
Komisyon KPSS SINIF YÖNETİMİ
ISBN 978-605-364-532-0 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.
© Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti’ne aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.
“Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.”
4. Baskı: Kasım 2013, Ankara Yayın-Proje Yönetmeni: Özge Alpaslan Dizgi-Grafik Tasarım: Yakup Çiçek Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Tuna Matbaacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Bahçekapı Mahallesi 2460. Sokak No: 7
Şaşmaz/ANKARA
(0312-278 34 84)
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 16102
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
E-ileti: pegem@pegem.net
SUNU
Değerli Öğretmen Adayları;
Bu kitap Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Eğitim Bilimleri Testinde
önemli bir yer tutan “SINIF YÖNETİMİ” kapsamındaki yaklaşık 4 soruyu etkili bir şekilde çöze- bilmeniz amacıyla hazırlanmıştır.
Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle meydana getirilmiş olup
n
Sınıf Yönetimi Nedir?
n
Sınıfın Fiziksel Düzenlemesi, Sınıfın Yapısal Özellikleri
n
Zaman Yönetimi ve Plan Program Etkinliklerinin Düzenlenmesi
n
Sınıf Yönetiminde İlişki Yönetimi
n
Sınıf Yönetiminde Davranış Yönetimi bölümlerinden oluşmaktadır.
Kitapta; bölümlerin sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde ele alın- masına ve bilgilerin açık ve anlaşılır bir dille ifade edilmesine, bilginin resim ve şekillerle somut- laştırılmasına ve tablolarla akılda kalıcı biçimde sunulmasına özen gösterilmiştir.
Kitabın sonunda,
n
bulmaca,
n
doğru - yanlış testi,
n
boşluk doldurma,
n
çözümlü test,
n
cevaplı test ve
n
çıkmış sorulara; yer verilmiştir.
Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarımıza, PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanları ile öğrencilerine teşekkürü bir borç biliriz.
Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş ve önerile- riniz bu ürünün niteliğini daha da arttıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle pegem@pegem.net aracılığıyla paylaşınız.
Kitabın çalışmalarınızda yararlı olması dileğiyle, KPSS’de ve meslek hayatınızda başarılar.
Komisyon
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM
SINIF YÖNETİMİ NEDİR?
SINIF YÖNETİMİ NEDİR? ... 4
Etkili Sınıf Öğretiminin 12 Öğrenim İlkesi ... 4
SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR ... 5
Sınıf Yöneticisi Olarak Öğretmen ... 7
Öğretmen Tipleri ... 9
Etkili Bir Öğretmende Bulunması Öngörülen Özellikler ... 9
Öğretmenlerin Sınıf Yönetimi Biçimleri ... 11
Öğrenci Tipleri ... 13
Öğrenciyi Güdüleme ... 15
GÜDÜLENME KURAMLARI ... 16
SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ ... 18
Sınıf Yönetiminin Boyutları ... 21
2. BÖLÜM SINIFIN FİZİKSEL DÜZENLEMESİ, SINIFIN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
SINIFIN FİZİKSEL DÜZENLENMESİ ... 26Sınıf Yönetiminin Fiziksel Değişkenleri ... 26
SINIFIN YAPISAL ÖZELLİKLERİ ... 31
3. BÖLÜM
ZAMAN YÖNETİMİ VE PLAN - PROGRAM ETKİNLİKLERİNİN DÜZENLENMESİ ZAMAN YÖNETİMİ ... 36Etkili Bir Zaman Yönetimi İçin Öğretmene Düşen Görevler... 36
PLAN- PROGRAM ETKİNLİKLERİNİN DÜZENLENMESİ ... 38
v
PEGEM AKADEMİ4. BÖLÜM
SINIF YÖNETİMİNDE İLİŞKİ YÖNETİMİ
Sınıf Yönetimi ve İletişim ... 42
İletişim Türleri ... 43
Sınıfta İletişim Sürecinin İşleyişi ... 43
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER ... 45
İletişim Sürecinde Öğretmenlere Öneriler ... 47
Sınıf İçi İletişimde Uygun Olmayan Rol Modelleri... 48
Sınıf Kurallarının Belirlenmesi ... 51
5. BÖLÜM SINIF YÖNETİMİNDE DAVRANIŞ YÖNETİMİ
SINIF YÖNETİMİNDE DAVRANIŞ YÖNETİMİ ... 58Sınıfta Disiplini Sağlama... 58
Disiplin Yaklaşımları ... 58
Disiplin Modelleri ... 59
İlk Ders Stratejileri ... 61
Sınıfta İstenmeyen Davranışlar ve Bu Davranışların Önlenmesi ... 61
Cezanın Etkisi... 70
Ceza Vermede Uyulması Gereken İlkeler ... 71
BULMACA ... 78
DOĞRU - YANLIŞ TESTİ ... 79
BOŞLUK DOLDURMA ... 80
ÇÖZÜMLÜ TEST - 1 ... 81
ÇÖZÜMLÜ TEST - 1 ÇÖZÜMLERİ ... 84
ÇÖZÜMLÜ TEST - 2 ... 86
ÇÖZÜMLÜ TEST - 2 ÇÖZÜMLERİ ... 89
CEVAPLI TEST ... 91
ÇIKMIŞ SORULAR ... 94
ÇIKMIŞ SORU ÇÖZÜMLERİ ... 97
BULMACA CEVAPLARI ... 100
DOĞRU - YANLIŞ TESTİ CEVAPLARI ... 101
BOŞLUK DOLDURMA CEVAPLARI ... 102
KAYNAKÇA ... 103
2005 2006
2007
2008
2009
201 0
2010/2
2011
2013 2012
Çıkmış Soru Ağacı 2
1
3
4
1
-
1
1
4
-
SINIF YÖNETİMİ
➢ SINIF YÖNETİMİ NEDİR?
➢ SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR?
➢ SINIF YÖNETİMİ MODELLERİ VE SINIF YÖNETİMİNİN BOYUTLARI
“Eğitim ile eğlence arasında ayrım yapmak isteyen biri, ikisi hakkında da en ufak bir şey bilmiyor demektir.”
MARSHALL MCLUHAN
KAVRAM HARİTASI
Davranışçı Bilişsel Sosyal Öğrenme İnsalcıl
Başarılı
Otokratik Sosyal
Demokratik Bağımlı
Serbest (izin verici) Yabanlaşmış
Gölge Güdüleme
Öğrenci
Sınıf İçi Unsurlar
Sınıf Dışı Unsurlar
Sınıf Yönetimini Etkileyen Unsurlar
Sınıf Yönetimi
Modelleri
Boyutları Öğretmen
Tepkisel Önlemsel
Bütünsel
Fiziksel Düzenleme
Zaman yönetimi
İlişki yönetimi
Davranış yönetimi Plan
program etkinlikleri
Gelişimsel
1. BÖLÜM
SINIF YÖNETİMİ NEDİR?
Fen bilgisi dersinde öğretmen “Çevre Kirliliği” konusunu işlerken
Ahmet, öğretmenine:
- Öğretmenim, arabaların kornaları da kirlilik yaratır mı?
diye sordu, öğretmen böyle bir soru sorduğu için
Ahmet’e çok kızdı ve
- Bir daha düşünmeden soru sormanı istemiyorum.
diyerek tepki gösterdi.
Ahmet bu olaydan sonraki öğrencilik yaşamında öğretmenlerine hiç soru sormadı. Sadece, onlar sorduğunda hiddetle cevap verdi.
Yukarıdaki örnek olay sınıf yönetimi açısından çok farklı şekillerde yorumlanabilir. Örneğin, - Öğrenci dersi kaynatmak için soru sormuştur
.
- Öğrenci dersi dikkatle dinlemediğinden sormaması gereken bir şeyi sormuştur .
- Öğrenci soru sormalıdır.
- Öğrenci gerçekten merak ettiği ve bilmediği için sormuştur .
- Öğretmen soru sormaya teşvik etmelidir .
- Öğretmen öğrenciye konuyla alakasız soru sordurmamalıdır .
- ………..
Yukarıda yapılan yorumlar incelendiğinde sınıf yönetiminin ne kadar zor ve çok boyutlu olduğu görülecektir. Bu durum, öğretmenin sınıf yönetimi becerilerinin öğretimde ne kadar etkili olduğunun da bir göstergesidir.
YAŞAMDAN
Bu bölümde
Öğretim materyallerinin tasarlanması, görsel ta- sarım türleri, öğeleri ve ilkeleri, sınıf ortamının dü-
zenlenmesi, eğitimde kullanılan araç gereçler (Te- pegöz, televizyon, video, saydam, dia vs.) iki boyutlu
araçlar, sunum materyalleri, gösteri tahtaları, yazılı materyaller, görsel materyaller, bilgisayar destekli
öğretim ve internet tabanlı öğretim gibi konulara yer verilmiştir. Bu konulardan sınıf ortamının dü- zenlenmesi sınıf yönetimi dersinin konuları arasında
yer almaktadır. Bu nedenle bu konuya sınıf yöneti- mi kitabında daha çok detaya yer verilmiştir. Yine
benzer bir durum iki boyutlu araçlardan olan kavram haritaları, zihin haritaları, bilgi haritaları ile bilgisa- yar destekli öğretim ve internet tabanlı öğretim konularında yaşanmaktadır. Bu konularda Öğretim
Bölüm Öncesi
Sınıf yönetimi, olumlu ve verimli öğrenme ortamı sağla- mak amacıyla kullanılan tekniklerden oluşur. Bu bölümde sınıf yönetimi kavramının tanımı, sınıf yönetimini etkile- yen unsurlar, sınıf yönetimi modelleri ve sınıf yönetiminin
boyutları, öğretmen tipleri ve sınıf yönetimini tercih etme yolları, öğrenci tipleri ve öğrencilerin nasıl güdülenebile- ceği konularına yer verilmiştir. Bu konular oldukça önemli görülmekte ve buradan yer yer soru getirmektedir. Bu bağlamda, sınıf yönetimi ile ilgili soruların cevaplanabil- mesi için bu kavramın ne olduğunun ve neleri içerdiğinin
öğrenilmesinde fayda vardır.
4
PEGEM AKADEMİ
SINIF YÖNETİMİ NEDİR?
Kurgu Bay
Nilay, kardeşi Burcu’ya o gün okula gitmek istemediğini söyledi. Nilay ödevini yetiş- tirememişti. Aslında Burcu da yetiştirememişti. Her ikisi de önceki gün akşam rahat- sızlanmıştı. Nilay, öğretmenine durumu nasıl anlatacağını bilmiyordu. Öğretmeninin ters gününe geldiyse bu durumu bahane kabul edebilir, Nilay’ı cezalandırabilirdi.
Geçen gün ödevini tam olarak yapamayan Emir’i bir ders boyunca çöpe baktırmıştı, onu bütün gün teneffüse çıkarmamıştı. Bu nedenle Nilay okula gitmemenin en iyi çözüm olduğunu düşündü. Ama kardeşi Burcu hazır- lanmıştı. Ona “Sen korkmuyor musun?” diye sordu Nilay. “Senin öğretmenin kızmaz mı?” diye sordu. Burcu,
“Elbette kızmaz.” diyerek, öğretmeninin çok anlayışlı olduğunu, bu işin onun sorumluluğuna bırakıldığını anlattı. “Keşke...” dedi Nilay. “Benim sınıfımda da herkes rahat olabilse. Ödevleri öğrenmek için yapabilsek.
Korkmadan ne istediğimizi söyleyebilsek. Öğretmenimiz karar alırken bizlere de danışsa.” Burcu’yla arasında bir yaş olmasa hiç beklemez, onun sınıfında okurdu Nilay. Bugün en iyisi okula gitmemekti.
• Okula gitmemek için gerçek gerekçeleriniz oldu mu?
• Peki, okula gitmemek için bahaneleriniz oldu mu?
• Bu bahanelerinizin kaynağı neydi?
• Sizin okuduğunuz sınıflar nasıldı?
• Öğretmenleriniz baskıcı mı, izin verici mi yoksa demokratik miydi?
• Siz nasıl öğrenciydiniz? Sosyal mi, gölge mi vb. miydiniz?
• Sizce disiplin nedir? Eli maşalı bir öğretmenin mi, yüzü buz kesmiş bir müdürün mü kuralları yoksa size arkadaş gibi yakın ama bir o kadar da mesleğinin inceliklerine sahip yapıcı bir öğretmenle oluşturduğunuz düzen mi?
• Sizce sınıf yönetilir mi? Cevabınız evetse, sınıf yönetimi nedir?
Sınıf yönetimi genel olarak belirlenen eğitim amaçlarının gerçekleştirilmesi için planlama, örgütleme, uygulama ve değer- lendirme işlevlerine ilişkin ilke, kavram, kuram, model ve tekniklerin sistematik ve bilinçli olarak uygulanmasıyla ilgili etkinlik- lerin tümüdür.
Eğitim amaçlarına ulaşmak için sınıf or- tamının etkili bir şekilde düzenlenmesiyle ilgili tüm stratejiler ve davranışlar bütünü- dür.
Etkili Sınıf Öğretiminin 12 Öğrenim İlkesi 1. Öğrencilerin kapasiteleri çok önemlidir.
2. Ödüllendirilen davranış muhtemelen daha çok tekrar edilebilmektedir.
3. Değerlendirmenin başlıca amacı öğrencinin öğrenimini kolaylaştırmaktır.
4. Motivasyonlu öğrenciler diğerlerinden daha kolay öğrenir.
5. Yaratılıştan gelen motivasyon, dış etkilerle sağlanan motivasyondan daha çok tercih edilmektedir.
5
PEGEM AKADEMİ6. Sık hatırlatmalar okunanların hatırlanması için önemlidir.
7. Öğrenciler temel ihtiyaçları karşılandığında daha iyi öğrenirler.
8. Öğretmenlerin pozitif beklentileri olduğunda öğrenciler daha iyi öğrenirler.
9. Öğrencilere daha fazla zaman verildiğinde daha iyi öğrenirler.
10. Öğrencilerin öğrenim modelleri birbirine uygun hale gelince daha iyi öğrenirler.
11. Öğrencilerden bir konu hakkında açıklama yapmaları istendiğinde daha iyi öğ- renirler.
12. Öğrenciler kendileri için genelleştirmeleri ortaya çıkarınca daha iyi öğrenirler.
SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR
Sınıf yönetiminin amacı, etkili öğretme ve öğrenme ortamını başarıyla sağlamaktır.
Sınıf yönetimi sürecinin bu amacı gerçekleştirirken çeşitli unsurlardan etkilendiğini söylemek mümkündür. Bu unsurlar öğrenci davranışlarını etkileyip sınıf dışı ve sınıf içi etmenler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
A. Sınıf Dışı Etmenler: Öğrenci davranışlarını etkileyen sınıf dışı etmenler genel olarak aile, sosyal çevre ve okul olmak üzere üçe ayrılır. Aile, sosyal çevre ve okuldan kaynaklanan öğrenci davranışlarını etkileyen olumsuz etmenlere karşı alınabilecek önlemler şunlardır:
1. Aile ortamı son derece demokratik olmalıdır.
2. Eşler arası ilişkiler sağlıklı ve düzenli olmalıdır.
3. Aileler çocuklarının sosyalleşmesine yardımcı olmalıdır.
4. Aileler çocuklarının kişilik gelişimlerine, öz güven kazanmalarına, bağımsız bir kimlik ve benlik kazanmalarına yardımcı olmalıdır; çocuklarıyla ilişkilerinde ne aşırı müdahaleci ne aşırı koruyucu ne de tümüyle ilgisiz olmalıdır.
5. Sosyal çevrenin çocuklar üzerindeki etkileri dikkate alınarak çevresel etmenlere karşı duyarlı olunmalıdır.
6. Çocuklar ve gençler kitle iletişim araçlarının olumsuz yayınlarından korunma- lıdır.
7. Öğrenci zamanının büyük bir kısmını okulda geçirir. Bu bakımdan okulun kültü- rel yapısı olumlu ve insan ilişkileri sıcak ve içten olmalıdır.
8. Okul yönetimi aşırı merkeziyetçi ve otoriter bir yapıda olmamalı, demokratik bir ortam yaratmalıdır.
9. Okulun fiziksel yapısı öğrencilerin gereksinimlerini karşılayacak yeterlilikte ol- malıdır.
10. Okulun öğrenci sayısı aşırı derecede kalabalık olmamalıdır.
11. Okul yönetimi öğrencilerin ders dışındaki sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerini desteklemelidir.
6
PEGEM AKADEMİ
2013 - kpss
Aşağıdakilerden hangisi, okulun örtük amaçlarıyla en az ilgilidir?
A) Bireyleri sorumluluk almaya yönlendirmek B) Okulda düzenli bir ortam oluşturmak
C) Öğrencilerin ihtiyaç duydukları bilgileri öğretmek D) Sosyal ortamın oluşmasını desteklemek E) Öğrencileri toplumsal hayata hazırlamak
Çözüm: Örtük kavramı gizil anlamında da kullanılır. Her eğitim kademesinin açık bir progra- mı olduğu gibi örtük bir anlayışı da vardır. Okulların “Öğrencilerin ihtiyaç duydukları bilgileri öğretmesi” daha çok eğitim programının kapsamında yer alan bir amacıdır. Cevap C
B. Sınıf İçi Etmenler: Öğrenci davranışlarını etkileyen sınıf içi etmenler genel ola- rak;
1. Sınıfın yapısı ve ortamı
2. Eğitim programları ve öğretim yöntemleri 3. Öğrenci özellikleri
4. Öğretmen davranışı ve özellikleridir.
Bu ögelerden kaynaklanan sınıf içi öğrenci davranışlarını etkileyen olumsuz et- menlere karşı alınacak önlemler şu şekilde sıralanabilir:
1. Sınıfta öğretmen-öğrenci, öğrenci-öğrenci etkileşiminin olumlu ve düzenli ola- bilmesi için sınıfın öğrenci yoğunluğunun ve ısı, ışık, temizlik gibi fiziksel değiş- kenlerin belirli ölçülerde ve kabul edilebilir standartlarda olması gerekir.
2. Sınıf kültürü ve ortamı öğrencilerin sosyalleşmesine yardımcı olacak şekilde düzenlenmelidir.
3. Sınıfta istendik öğrenci davranışlarının oluşabilmesi için sınıftaki duygusal ha- vanın sıcak, içten ve demokratik bir yapıda olması gerekir.
4. Öğrenme ortamının etkin ve verimli olabilmesi için sınıflar öğrenci merkezli ol- malıdır.
5. Eğitim programı öğrencilerin gereksinimlerini karşılayacak yapıda olmalıdır.
6. Sınıf ortamında davranış sorunlarının ortaya çıkmasını önlemek için öğretme- nin iyi bir ders planı hazırlaması gereklidir.
7. Öğretmenler, öğrencilerin özelliklerini ve düzeylerini göz önünde bulundurarak hangi davranışların kazandırılması amaç edinilmişse bunlara uygun yöntemler- le öğrenme etkinliklerini düzenlemelidir.
8. Öğrencilerin gelişim dönemleri ve bu dönemlerin ortaya çıkardığı kişisel özellik- ler yakından izlenmelidir.
9. Engelli öğrencilerin normal sınıf ortamlarında diğer öğrencilerle olumlu yönde iletişim ve etkileşim içerisine girebilmeleri ve akademik başarılarını artırabilme- leri için kaynaştırma programları uygulanmalıdır. Bu programların uygulanması engelli öğrencilerin istendik davranışlar geliştirmesine yardım edecektir.
10. Öğrencilere birtakım görev ve sorumluluklar vererek onları etkin olarak grup çalışmalarına katmak gerekir.
7
PEGEM AKADEMİ 11. Sınıfta istenmeyen davranışların önüne geçilebilmesi için farklı alt kültür grup-larından gelen öğrencilerin bu farklılıkları bireysel bazda değerlendirilmeli ve sınıfta kültürler arası bilinç oluşturulmalıdır.
12. Sınıfta risk grubuna giren öğrencilerle çok yakından ilgilenilmeli, onlara sevgi ve anlayışla yaklaşılmalıdır.
13. Üstün yetenekli öğrencilerle özel olarak ilgilenilmeli, kendilerine uygun prog- ramlarla eğitilmelidir.
14. Öğrencilerin gözünde öğretmen, model bir kişilik oluşturduğundan sınıf içindeki tutum ve davranışlarına dikkat etmelidir.
15. Öğretmen öğrencileriyle olan ilişkilerinde tutarlı ve güvenilir olmalı, öğrencilerini sevmeli ve öğrencileri arasında ayrımcılık yapmamalıdır.
16. Öğretmen kişisel sorunlarını sınıfa taşımamalıdır.
17. Öğretmen mesleğini sevmeli ve onun program, yöntem ve uzmanlık bilgisi ye- terli olmalıdır.
18. Öğretmen aynı zamanda bir sınıf yöneticisi olduğundan, yönetim süreçleri ve başlıca liderlik yaklaşımları hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
19. Öğretmen, öğrencilerin gizli güçlerinin ortaya çıkmasına zemin hazırlayıcı bir sınıf ortamı oluşturmalıdır.
20. Ders işlerken öğrencilerin ilgisini çekecek araç-gereçleri kullanmalıdır.
Sınıf Yöneticisi Olarak Öğretmen
Sınıf yönetiminin en belirleyici unsuru öğretmendir. Bu yönüyle öğretmen bir or- kestra şefi gibi görev yapar. Etkili bir sınıf yöneticisi olarak öğretmenden;
a. Sınıfı eğitim için hazırlaması,
b. Sınıfın kurallarını öğrencilerle belirleyip öğrencilere benimsetmesi, c. Öğretimi düzenlemesi,
d. Sınıfın fiziksel koşullarını düşünerek gerekli araç-gereçleri seçmesi, e. Öğrenci davranışlarını kontrol etmesi ve disiplini sağlaması beklenir.
Öğretmen, eğitim-öğretim sürecinde öğ- renmelerden sorumlu, öğrenmeyi kılavuz- layan kişidir. 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Yasası’nda öğretmenlik mesleği “Devletin eğitim ve öğretim ve bununla ilgili yöne- tim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir.” şeklinde tanımlanmaktadır.
Öğretmenlerin sahip olması gereken birtakım özellikler vardır. Bu özellikler şu şe- kilde gösterilebilir:
ü Sınıf yönetimini etkileyen en önemli unsur, öğretmendir.
hoca notu
8
PEGEM AKADEMİ
Öğretmen özellikleri
Kişisel Mesleki
a. Kişisel özellikler: İyi bir öğretmenin sahip olması gereken bazı kişilik özellikleri şu şekilde sıralanmıştır:
• Öğrencilerine karşı objektif davranma
• Dürüst, güven veren, hoşgörülü, sabırlı, güleryüzlü olma
• İletişim becerilerine sahip olma
• Mesleğini sevme
• Eleştiriye açık olma
• Giyimine, temizliğe ve düzene özen gösterme
• Etik olma
• Öğrencilerine model olma
• Risk alma, olaylar karşısında soğukkanlı davranma
• Bireysel farklılıkları dikkate alma
• Demokratik olma gibi özellikler iyi bir öğretmenin taşıması gereken kişisel özel- likleridir.
b. Mesleki özellikler: Öğretmenlerin, asıl görevleri öğretmedir. Bu özellikler Millî Eğitim Yasası’nda üç yeterlilik alanıyla belirlenmiştir.
Genel kültür - Genel yetenek Konu alan
bilgisi
Meslek bilgisi
I. Konu alanı bilgisi: Öğretmenin uzman olduğu disiplinle ilgili bilmesi gereken bilgilerdir. Öğretebilmek için yeterli bilgiye sahip olmaktır.
ü Matematik öğretmeni “küme, dört işlem, oran-orantı, üslü sayılar vb.” ko- nuların bilgisine sahip olmalı, bu konularla ilgili uygulamaları başarıyla yapabilmelidir.