K.ÇEKMECE İLÇESİNİN (İSTANBUL) AFET YÖNETİMİ VE PLANLAMASI ÇALIŞMALARI KAPSAMINDA, GEÇİCİ İSKÂN ALANLARININ DEĞERLENDİRMESİ

(1)

K.ÇEKMECE İLÇESİNİN (İSTANBUL) AFET YÖNETİMİ VE PLANLAMASI ÇALIŞMALARI KAPSAMINDA, GEÇİCİ İSKÂN

ALANLARININ DEĞERLENDİRMESİ

Hüseyin TUROĞLU, Hasan ÖZDEMİR

İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, İstanbul -Türkiye

ÖZET

Olası bir afet sonrası kullanılmak üzere, K.Çekmece İlçesi (İstanbul) için, ilgili birimlerce ikisi öncelikli olmak üzere dokuz adet geçici iskân alanı önerilmiştir. Önerilen geçici iskân alanlarının kullanım amacına uygunluğunun coğrafi perspektifte değerlendirmesini yapmak ve gerekirse alternatifler sunmak, bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır.

Çalışmanın gerçekleştirilmesinde coğrafi konular esas alınarak, arazi çalışmaları yapılmış ve Coğrafi Bilgi Sistemleri metodolojisi uygulanmıştır. Uygulamalar sırasında 1/25 000 ölçekli topografya haritaları, hava fotoğrafları, G.P.S. kullanılarak sayısal haritalar hazırlanmıştır.

Yapılan çalışma sonunda, önerilen geçici iskan alanlarından beş tanesinin amaca uygun olmadığı, ikisi öncelikli olmak üzere, dört tanesinin bazı problemlerine rağmen kullanılabileceği görülmüştür. Ayrıca, amaç doğrultusunda, coğrafi özellikleri dikkate alınarak, geçici iskan alanı olarak kullanılabilir sahalar belirlenmiştir.

ABSTRACT

Nine temporary shelters have been proposed for Küçükçekmece distirct (Istanbul) to be used after any disaster by relevant authorities. The aim of this study is both to investigate on suitable of the temporary shelters of Küçükçekmece district in geographical approach and to suggest on alternative temporary shelters for it.

The field works have been come off and Geographic Information Systems methodology has been used in this study based on geographical subjects.

Digital maps have been prepared by using 1/25 000 scale topographic maps, aerial photographs, G.P.S. during this study.

In this study, Out of all temporary shelters proposed, five ones are unsuitable for the purpose, and two being prior, four of them can be used in spite of some problems of theirs. Also, Areas favourable for temporary shelters have been designated in according to geographical features of lands.

Keywords:

Disaster Management, Temporary Shelter, Geographic Data, Geographical Information Systems

(2)

1. GİRİŞ

Özellikle 17 Ağustos1999 Marmara ve 12 Kasım 1999 Düzce depremlerinden sonra, Afet Yönetimi ve planlaması kavramı giderek daha fazla ciddiye alınır olmuştur. Bu yaklaşımın bir yansıması olarak, İstanbul Valiliği, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve hatta İlçe Belediyeleri bünyesinde Afet Yönetim Merkezleri oluşturulmuş ve çalışmalarına başlamışlardır. İstanbul Valiliği bünyesinde çalışmalarını devam ettiren Afet Yönetim Merkezi, gerçekleştirdiği çalışmalar ile ciddi mesafeler almıştır. Bu merkezde yürütülen uygulamalardan biri de İstanbul için geçici İskân Alanlarının belirlenmesi ve bunların Afet Yönetimi kapsamda değerlendirmeye alınması çalışmalarıdır. Lokasyon olarak, Yerel yönetimler, ilçe Sivil Savunma Müdürlükleri ve diğer ilgili kurum/kuruluşlar tarafından İstanbul Valiliği Afet Yönetim Merkezine 32 ilçe için 64 tanesi öncelikli olmak üzere, toplam 484 adet geçici iskân alanı önerilmiştir.

Bu çalışmada, İstanbul Valiliği Afet Yönetim Merkezine Küçükçekmece ilçesi için önerilen geçici iskân alanlarının amaca uygunluklarının araştırılması ve alternatif öneriler sunulması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda ilçe nüfus özellikleri, önerilen geçici iskân alanlarının dağılış özellikleri ve arazi kullanım özellikleri dikkate alınarak çalışma sahası sınırları çizilmiştir (Şekil 1).

Şekil 1: Çalışma sahasının lokasyonu.

(3)

Geçici İskân Alanları standartları için coğrafi özellikler ve Sheper Projesi [1]

kapsamındaki yaklaşımlar esas alınmıştır. Çalışmalarımız, arazi araştırmaları ve Coğrafi Bilgi Sistemleri metodolojisinin uygulamaları ile yürütülmüştür.

Çalışmalar sırasında 1/25 000, ölçekli topografya ve jeoloji haritaları, 1/5 000 ölçekli imar paftaları, koordinat alımları için GPS, 1996 yılına ait hava fotoğrafları kullanılarak yürütülmüştür.

Arazi çalışmalarında; önerilen geçici iskân alanının jeomorfolojik birim, zemin, hidrografya, eğim ve bakı şartları, zemin örtüsü, bitki örtüsü gibi fiziki coğrafya özellikleri, ayrıca arazi kullanım özellikleri, ulaşım, nüfus, altyapı tür ve dağılış özellikleri gibi beşeri coğrafya özellikleri gözlem, ölçme, fotoğraf ve istatistik alımı yapılmak üzere incelenmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri uygulamalarında ise toplanan verilere ait veri tabanı oluşturulması, ilgili konulara ait detay sayısallaştırmaların yapılması ve haritaların üretilmesi, çakıştırma ve yorumlamaların yapılması gerçekleştirilmiştir.

2. GEÇİCİ İSKÂN ALANI ÖZELLİKLERİ

Geçici iskan alanları, herhangi bir afet sonrasında, yaşanan afetten etkilenen kişilerin geçici iskan olanakları ile geçici süreli de olsa barındırılabilmesi için önceden belirlenmiş ve planlanmış alanlardır. Geçici iskan türleri genel olarak 5 tipe ayrılır [2]. Bunlar;

• Afetten konutları zarar görmemiş olanların konutlarını evsizlerle paylaşımı uygulamaları,

• Afet sonrasında insanların kendi yaptıkları acil durum yapıları,

• Çadırlar veya diğer “acil durum” barınak prototipleri,

• Toplu barınaklar (terkedilmiş fabrikalar, depolar, jimnastik salonları, stadyumlar, okullar, devlete ait yurtlar ve apartman daireleri, hastaneler, camiler ve diğer dini yapılar),

• Afetten zarar görmemiş olan kiralık ev veya kamu tesisleridir.

Yukarıda maddelenen geçici iskân türlerinin bir bölümü, mevcut yapıların kullanımı ile ilgili olmasına karşın, çadır ve acil durum barınak türleri ise afet sonrası ihtiyaca bağlı olarak, kısa süre içinde kullanıma hazırlanan barınak türleri olarak dikkat çekmektedir. Bu grup barınaklar için uygun alan belirlemesi, afet yönetimi ve planlaması ile Acil Durum Yönetimi kapsamında, afet öncesi hazırlık çalışmaları yapılması gerekli konulardan biri olarak ön plana çıkmaktadır. Geçici iskân alanlarının afet yönetimi ve planlaması kapsamında değerlendirilmesinin amacı, afetten zarar gören kişilerin afet sonrasında insanca yaşamlarının devamını sağlayabilecekleri ortamların hazırlanmasıdır. Söz konusu amaç için, bir afet sonrası, çadır ve her türlü acil durum barınak tiplerinin en kısa süre içinde tesisi ve kullanıma sunulması çok büyük önem taşımaktadır.

Bu sebeple, ideal bir geçici iskân alanı, insanca yaşam koşulları sağlayacak altyapı özelliklere sahip, doğal ortam koşullarının elverişli olduğu ve insanları kendi ikamet ettikleri yerlerden uzaklaştırmama mantığı içinde tercih edilen, her türlü acil durum organizasyonuna imkân tanıyabilecek özelliklere sahip olmalıdır. İlgili çalışmanın gerçekleştirilmesinde arazi potansiyel analizi, ihtiyaçlar ve özellikler ile gerekli organizasyonların dikkate alınması büyük önem kazanmaktadır [3].

(4)

Yukarıdaki yaklaşım doğrultusunda, geçici iskân alanı amaçlı yer seçimlerinde genel olarak coğrafi parametrelerin oluşturduğu bir standartlar bütünün çalışılması gerekmektedir. Bu kapsamı konu başlıkları ve özellikleri ile şu şekilde özetlemek mümkündür.

• Zemin Özelliği:

¾ Yer sarsıntılarını büyütücü ve sıvılaşma riski taşımayan,

¾ Detritik (alüviyon, kum, vb) malzeme oranın ve istif kalınlıklarının minimum olan,

¾ Her türlü atık ve atık sularının sızıntı yolu ile yayılmasını engellenmesi için çatlaksız ve geçirimsiz zemin özelliğine sahip alanlar tercih edilmelidir.

• Morfolojik Özellikler:

¾ Eğim değeri %2 – 5 arasında olan (zorunlu hallerde %5 – 7 de olabilir),

¾ Yamaç dengesi duraylılığına sahip, Bakı faktörünün dikkate alındığı,

¾ Her türlü kütle hareketleri riskinden uzak,

¾ Değişik kökenli su basmaları riski taşımayan bir morfolojik birim tercih edilmelidir.

• Klimatik Özellikler:

¾ İklim özellikleri (sıcaklık, yağış, rüzgâr vb.) mahallî etkileri,

¾ Sahanın mikro-klima özellikleri dikkat edilmesi gereken diğer konulardır.

• Hidrografik Özellikler:

¾ Yağışlı dönemlerde seyelan, sel ve taşkın riski taşımayan,

¾ Drenaj özellikleri bakımından;

9 Alan, her türlü yüzeysel ve sızıntı su (durgun su, sağanak suyu, sel suyu, çadır ve tıp merkezinin atık suları, WC ve duş kabinlerinin suları ile depolanan çöp sızıntı suyu, vb.) etkisinden uzak olması, 9 Her tür suyun drenajı için, doğal cazibeye (eğim) sahip olması,

9 Zemine sızmayı arttıran kumlu, çakıllı, depo veya yatak karakterindeki zeminlerden de uzak durulması,

¾ Sıcaklığının arttığı, yaz aylarında bataklık ve sivrisineklerin yayılış gösterdiği durgun su ortamlarından uzak olan yerler tercih edilmelidir.

• Yeraltısuyu Özelliği:

¾ Seçilen yerin yeraltısuyu seviyesi, zeminin çamurlaşması ve bataklık haline dönüşmesine neden olacak kadar yüksek olmamalıdır.

¾ Tuvalet ve atık su kanalları ile foseptik ve çöp biriktirme alanlarının herhangi bir yeraltı su kaynağından en az 30 m. uzaklıkta tuvalet dip seviyesi su tabakasından en az 1.5 m. yüksekte olması aranmalıdır.

• Toprak Özelliği:

¾ Çadırların alana daha kolay kurulabilmesi için kazıya ve ilgili düzenleme çalışmalarına uygun olması,

¾ Nem içeriği, tekstürü ve malzemesi bakımından yerleşme-yaşamsal faaliyetlere uygunluk sağlaması beklenmelidir.

• Bitki Örtüsü Özelliği:

¾ Alan bitki örtüsünden tamamen yoksun olmamalı, ancak kullanımı engelleyici dağılış ve kapalılıkta olmaması tercih edilmelidir.

¾ Erozyon ve rüzgârın etkisini azaltabilecek bitki örtüsüne sahip olmalı,

¾ Alanda endemik bitki türleri varsa veya yoğun bitki örtüsü varsa, mümkünse başka alanlar tercih edilmelidir. Seçilen alanda mecbur kalınmadıkça bitki örtüsü tahrip edilmemelidir.

(5)

• Alanın Kullanım Özellikleri:

¾ Arazi ile ilgili haklar kullanımdan önce açıkça belirlenmiş ve onaylanmış olmalıdır. Mülkiyeti şahıs üzerine olmamasına dikkat edilmelidir.

¾ Seçilen alan, afet sonrasında etkilenen ve zarar gören nüfusu barındıracak büyüklükte ve özellikte olmalıdır. Organizasyon ve kullanım uygunluğu bakımından, seçilen alanın büyüklüğü 5.000 m² den küçük, 50.000 m² den büyük olmamalıdır.

¾ Alanın içinde; barınak (çadır ünitesi ve diğer acil durum yapıları), WC, duş, mutfak, çamaşırhane, derslik, su deposu, idari birimler (güvenlik, Kızılay, depo güvenlik vb.), depo, çöplük, jeneratör tesis edilebileceği hatırda tutularak planlamaya gidilmelidir.

¾ Kişi başına düşen alan 3.5 – 4 m², 4–5 kişiden oluşan ailenin kullandığı alan (1 çadır ünitesi) 16 m², bu ünitenin çevre yollarıyla kapladığı toplam alan 50 m² olması hedeflenmelidir [1].

¾ 15–20 kişiye 1 tuvalet, 30–40 kişiye 1 duş kabini kullanımı hesaplanarak planlamanın yapılması önerilir [4].

• Altyapı Özelliği:

¾ Alanın su, elektrik, kanalizasyon ve yol gibi altyapı özellikleri afetten sonra hemen kullanıma geçecek şekilde hazır halde bulunmalıdır.

¾ Hava, deniz, demir ve kara yollarına yakın olmalıdır.

¾ Ulaşım sorunu olmamalı, ulaşım alternatifleri fazla olmalıdır.

• Çevre Yapılar:

¾ Afet sonrasında geçici iskân alanının kullanımı zorlaştıracak şekilde çevre yapılar alana yakın olmamalı,

¾ Alan gürültü, emisyon, toz, koku ve benzeri atıklar oluşturan sanayilerin etki alanından uzak,

¾ Meskûn mahallelere uygun mesafede olmalıdır.

3. KÜÇÜKÇEKMECE İÇİN ÖNERİLEN GEÇİCİ İSKÂN ALANLARI

Küçükçekmece ilçe Belediyesi ve Sivil Savunma Müdürlüğü tarafından, İstanbul Valiliği, Afet Yönetim Merkezine ikisi öncelikli olmak üzere, toplam 9 adet geçici iskân alanı önerilmiştir (Şekil 2, 3, 4). Bu alanların, yukarıda özetlenen coğrafi özelliklerinin kontrol edilmesi amacı ile Coğrafi Bilgi Sistemleri metodolojisi kullanılarak, genel morfolojiyi yansıtan DEM (Sayısal Yükselti Modeli) (Şekil 2), eğim haritası (Şekil 3), Litoloji haritası (Şekil 4) gibi çalışma sahasına ait temel haritalar hazırlanmış ve önerilen geçici iskân alanları her çalışmada çakıştırılarak amaca uygunluk kontrolleri yapılmıştır.

Öncelikli olarak önerilen iki geçici iskân alanı ise özellikle daha detaylı olarak incelenmiştir. Bunlar; İstasyon Mahallesi (Haritalarda 1 numara ile gösterilen geçici iskân alanı) (Şekil 5, Foto 1) ve Halkalı Toplu Konutları Hastane Yeridir (Haritalarda 2 numara ile gösterilen geçici iskân alanı) (Şekil 6, Foto 2).

Önerilen her iki geçici iskân alanı, fiziki coğrafya ve beşeri coğrafya özellikleri ile birlikte altyapı hizmetlerinin tür ve dağılış imkânları arazi çalışmaları ile belirlenmiştir. Arazi çalışmaları sırasında GPS ölçümleri, fiziki ortamın kontrolleri ve fotoğraf alımları yapılmıştır.

(6)

Şekil 2: Çalışma sahasının sayısal Yükselti Modeli ve daha önce önerilmiş olan geçici iskan alanları.

4. GEÇİCİ İSKÂN ALANLARININ DEĞERLENDİRİLİMESİ

Geçici iskân alanı belirleme çalışmalarında, geçici iskân alanında aranılan özellikler dikkate alınarak değerlendirme ve tercihlerin yapılması ideal olan yaklaşımdır. Bu çalışmaların zaman ve emek isteyen uygulamalar olduğu bir gerçektir. Bu sebeple planlamanın afet öncesi, afete hazırlık kapsamında, gerçekçi tetkikler ile gerçekleştirilmesi doğru olanıdır. Böylesine hazırlıktan yoksun olarak, olası bir afet sonrası o günkü atmosfer içinde ivedilikle belirlenen geçici iskân alanlarının daha sonraki günlerde ciddi problemler ile karşı karşıya kaldığı görülmüştür. Bunun örneklerini, geçici iskân alanlarının su altında kalması, drenaj ve altyapı problemleri, ulaşım sıkıntısı, yangın, alansal yetersizlik, uzaklık, koordinasyon ve kontrol yetersizlikleri, diğer yaşamsal ihtiyaçların karşılanmasındaki mekânsal problemleri gibi zorluklarla, 1999 depremlerinden sonra çok yoğun şekilde yaşanmıştır. Afetten zarar gören kişilerin bu zorlukları yaşamaması için yer seçiminde uygunluk şartının aranması önemli bir zorunluluktur.

Yukarıdaki yaklaşımla, İkisi öncelikli olmak üzere toplam 9 adet geçici iskân alanın kullanım amacına uygunluğu ile ilgili araştırmadan elde edilen veriler değerlendirilerek toplu olarak özetlenmiştir (Çizelge 1).

(7)

(8)

Şekil 5: İstasyon Mahallesi Geçici İskân Alanı vaziyet planı.

Foto 1: İstasyon Mahallesi Geçici İskân Alanının kuzeyden görünüşü.

Geçici iskan alanı için önemli olan coğrafi elemanlar her saha için tek tek ele alınmıştır. Özelliklere ait içerikler anahtar kelimeler ile verilmeye çalışılmıştır.

Şüphesiz konuyu ilgilendiren ve dikkate alınması gereken diğer idari, mühendislik ve koordinasyon ile ilgili kapsam da göz ardı edilmemeli ve çalışmanın bütünlüğü içinde ele alınmalıdır. Bu yaklaşım multidisipliner bir çalışmanın gereğine işaret etmektedir. Dolayısıyla Çizelge 1 deki değerlendirmenin, bütünün ihmal edilmemesi gereken bir parçası olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

(9)

Şekil 6: Halkalı Toplu Konutları Geçici İskân Alanı vaziyet planı.

Foto 2: Halkalı Toplu Konutları Geçici İskân Alanının kuzeyden görünüşü.

Çizelge 1 incelendiğinde, önerilen sahaların genel olarak lokasyon sorunları taşıdığı, eğim değerlerinin ideal (%2–5) veya kabul edilebilir (%5–7) olduğu ancak vadi tabanlarında eğim ve hidrografik problemlere sahip olduğu görülmektedir. Sahaların bakı özellikleri, rüzgar, güneşlenme süre ve şiddetleri, nem ve yağış özelliklerini lokal olarak olumsuz etkilemektedir. Kireçtaşi litolojisine sahip alanların zemin olarak diğerlerine göre daha kabul edilir olmasına karşın sınırlı yayılıma sahip olduğu izlenmiştir. Bitki örtüsünden yoksun olması ortak özellikleri olarak görülüyor. 3, 5, 7, 8, 9 nolu alanlar Beton, asvalt, vb. sert zeminler olup çadır kurma için zorluklara sahiptir. Alanların çoğunluğunun okul bahçesi veya yakın çevresi olması altyapı hizmetlerine ulaşma kolaylığı sağlamaktadır. Ancak ilçe nüfusuna bağlı alansal yetersizlikleri ve mekânsal planlamadaki uygunsuzlukları dikkat çekicidir.

(10)

Çizelge 1: Daha önce belirlenerek önerilmiş olan geçici iskân alanlarının coğrafi özellikleri [5].

Geçici İskân Alanları Coğrafi elemanlar

1 Nolu Geçici İskân

Alanı

7 Nolu Geçici

İskân Alanı 8 Nolu Geçici İskân

Alanı

Lokasyon ^Halkalı,

İstasyon Mah. Halkalı, Toplu

Konut Mah. Sefaköy, Sultan

Murat Halkalı, Toplu

Konut Mah. K.çekmece,

Cumhuriyet Ma Halkalı, Toplu

Konut Mah. Halkalı, Toplu

Konut Mah. K.çekmece, Yeni Mah.

Litolojik özellikler

Kumtaşı, Çakıltaşı,Kil ara katkılı, tüfit

Kum mercekli gri-yeşil kil

Maktralı Kireçtaşı,Marn, Kil ardaşımlı

Kumlu, Siltli Kireçtaşı

Gevşek çakıl, kum, kil, yapay dolgu (Moloz)

Kumtaşı,

Çakıltaşı,Kil ara katkılı, tüfit

Gevşek blok, çakıl, kum, kil ardalanması

Jeomorfolojik özellikler

Plato yüzeyi, Eğim: %3 - 5

Plato yüzeyi Eğim: % 4 - 5

Yamaç arazisi, Eğim : % 6

Vadi taban Eğim :%0 - 2

Yamaç arazisi, Eğim : % 6

Klimatik özellikler

İlgili parametreler Problemsiz

Hidrografik özellikler

Yüzeysel ve yeraltı suyu problemsiz.

Menekşederesi yatağı, taşkın alanı

Kuru dere yatağı, taşkın alanı

Yüzeysel ve yeraltı suyu problemsiz.

Zemin özelliği Horizonlaşmamı ş, ince toprak örtüsü

Horizonlaşmamı ş, ince toprak örtüsü

Kısmen beton,

bir bölümü kum Horizonlaşmamı ş, ince toprak örtüsü

Beton ve Asvalt

kaplı Alüviyon Genel olarak beton Genel olarak

beton Genel olarak beton

Bitki örtüsü Ot formasy. Ot formasy. Yok Ot formasy. Yok Ot formasy. Yok Yok Yok

Zemin örtüsü ^Toprak ^Toprak Beton - Kum Toprak Beton, Asvalt Toprak Beton Beton Beton

Nüfus ve Arazi kullanım özellikleri

6330 kişi için, Araç muayene istasyonu olarak kullanılmakta.

12400 kişi barındırma kapasiteli, Boş, Kamu arazisi,

1110 kişi barındırabilir, Okul bahçesi – futbol sahası

6950 kişi barındırabilir, Boş arazi, Ulaşım problemi

Acil durum yapılaşması için alansal yetersizlik.

95000 m2, suya doygun zemin, zaman zaman su altında kalıyor.

Okul bahçesi, ancak Acil durum yapılaşması için uygun değil.

Okul bahçesi, ancak Acil durum yapılaş ması için uygun değil.

Altyapı özellikleri

Saha sınırında kullanıma hazr

Mevcut değil Saha sınırında kullanıma hazr

Saha sınırında kullanıma hazr

Çevresel özellikler

Yapılaşma mevcut değil

Risksiz Yapılaşma mevcut değil

Çevrede yapılaşma

Yapılaşma mevcut değil

Çevrede yapılaşma

(11)

5. SONUÇ

• Elde edilen verilere (Çizelge 1) bağlı bir uygunluk sınıflaması (çizelge 2) yapıldığında 1 ve 2 nolu geçici iskan alanlarının amaca uygun oldukları, 3 ve 4 nolu geçici iskan alanlarının da kullanıma uygun olabileceği, diğer geçici iskan alanlarının ise coğrafi perspektifte amaca uygun olmadığı görülmüştür.

• 1, 2, 3, ve 4 nolu G.İ.A. larının, alana bağlı, barındırabileceği toplam nüfusun 26 790 kişi olduğu [5], bu rakamın ilçe nüfusunun ( İlçe nüfusu 594 524 dür)[6] ancak % 4 üne denk geldiği görülmektedir.

Çizelge 2: Küçükçekmece İlçesi, geçici iskân alanlarının coğrafi parametrelere göre sınıflandırılmış değerlendirmesi.

Geçici İskân Alanları Coğrafi

Parametreler

1 Nolu G.İ.A

2 Nolu G.İ.A

3 Nolu G.İ.A

4 Nolu G.İ.A

5 Nolu G.İ.A

6 Nolu G.İ.A

7 Nolu G.İ.A

8 Nolu G.İ.A

9 Nolu G.İ.A

Lokasyon I I II III II IIII II II II

Litolojik özellikler III III I I I IIII III III I

Jeomorfolojik özellikler I I II I IIII IIII IIII IIII III

Klimatik özellikler I I I I I II I I I

Hidrografik özellikler I I II I II IIII III III III

Zemin özelliği I I II II IIII IIII IIII IIII IIII

Bitki örtüsü I I I I III II II II II

Zemin örtüsü I I II II IIII III IIII IIII IIII

Nüfus ve Arazi Kullanımı I II II III III IIII IIII IIII IIII

Altyapı özellikleri I II I IIII II IIII III III III

Çevresel özellikler I I II II III III III III III

Genel Değerlendirme I I II II IIII IIII IIII IIII IIII Sınıflama: I. Kullanıma uygun, II. Kullanıma uygun olabilir, III. Kullanım için riskli, IIII. Kullanım için uygun değil.

• Küçükçekmece ilçesi için, bir afet sonrası kullanılmak üzere, amaca uygun, iskân alanlarına ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bu çalışmadaki verilere dayalı olarak alternatif geçici iskân alanları önerilmiştir (Şekil 7). Bu alanlar tamamen coğrafi parametrelerin kontrolünde belirlenmiş olup, G.İ.A. olarak kullanılabilecek sahalardır. Yer seçimi için karar aşamasında, bu sahalar içindeki uygun alanlar için, bunların mülkiyet özellikleri ile diğer mühendislik, idari ve koordinasyon ile ilgili gerekli konuların dikkate alınması gerekmektedir.

• Küçükçekmece ilçesi için daha önce önerilen 9 adet geçici iskân alanından 5 tanesinin amaca uygun olmadığı, kullanılabilecek özelliklere sahip olanların ise ihtiyacı karşılamakta yetersiz olduğu görülmüştür. Bu durum, konu ile ilgili çalışmaların kapsam ve koordinasyon bakımından ciddi anlamda reorganizasyona gidilmesi gereğini de ortaya koymaktadır.

(12)

Şekil 7: Çalışma sahası içindeki Geçici İskân Alanı için uygun coğrafi özelliklere sahip alternatif alanlar.

KAYNAKÇA

1. The Sphere Project, The Humanitarian Charter and Minimum Standards in Disaster Response, P.O. Box 372, 1211 Geneva 19 Switzerland, 2000.

2. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu, Afetlere Hazırlık ve Müdahale Eğitim Programı, İstanbul, 2001.

3. H. Turoğlu, “Doğal Ortam Analizi ve Düzenleme ve Planlama Çalışmaları”, Coğrafya Dergisi, Sayı: 8, sf: 201-212, İstanbul, 2000.

4. R.Akdur, “Afetlere Hazırlık ve Afet Yönetimi”, T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık Projesi Genel Koord., Afetlerde Sağlık Hizmetleri Yönetimi, Ankara, 2001.

5. H. Özdemir, İstanbul Avrupa Yakası Olası Afet Sonrası Geçici İskân Alanlarının Coğrafi Etüdü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2002.

6. D.İ.E. 22 Ekim 2000 tarihli ilçe nüfus sayımı sonuçları, 2002.