Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği -2018 uyumlu

(1)

Sunu Ders Notları

BETONARME II

Ahmet TOPÇU ESKİŞEHİR

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

2019

1

T ür ki ye B in a D ep re m Y ön et m el iğ i - 20 18 u yu m lu

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ

İnşaat Mühendisliği Bölümü

(2)

One of Einstein's colleagues asked him for his telephone number. Einstein reached for a telephone directory and looked it up. "You don't remember your own number?" the man asked, startled.

"No," Einstein answered. "Why should I memorize something I can so easily get from a book?”

Değerli öğrencilerim,

Betonarmeyi anlayabilmek, kalıcı bilgiler edinebilmek, ders ve sonrası başarılı olabilmek için:

Derslere devam etmenizi, dinlemenizi,

Ders kitapları ve önemli yönetmeliklerin güncellenmiş olanlarını temin etmenizi,

Gönderme yapılan kaynakları ders sonrası mutlaka okumanızı, yorumlamanızı, arkadaşlarınız ve öğretim üyesi ile konuyu tartışmanızı, Çözülmüş örnekleri ders sonrası satır-satır ve yazarak tekrar çözmenizi, eksiklerinizi belirleyerek gidermenizi,

Ezberden şiddetle kaçınarak sorgulayıcı ve yorumlayıcı olmanızı, Karşınıza çıkan her inşaatı özenle gözlemenizi,

Mesleğinize yönelik her kaynağı, zaman içerisinde, kütüphanenize eklemenizi,

Bilgisayar kullanımı becerinizi geliştirmenizi, uygulamada yoğun kullanılan en az bir Analiz-Betonarme yazılımını zaman kaybetmeden öğrenmenizi, İnşaat sektöründeki gelişmeleri, meslek yaşamınız boyunca, günübirlik izlemenizi, internetten sürekli yararlanmanızı,

Öneririm.

Eğer bir yöntem, bir çözüm size çok karmaşık bir biçimde sunuluyorsa,

bu problemin karmaşıklığından değil, sunanın aklının karışıklığından kaynaklanmaktadır.

Hardy Cross

Hayal gücü bilgiden daha güçlüdür Albert Einstein

Hepimiz aynı derecede bilge veya eşit derecede aptalız.

Albert Einstein

Öğrenmenin bedeli:

Önceden öğrenenler indirimli fiyattan öğrenir Otoriteden öğrenenler özgürlük bedeliyle öğrenir Deneyerek öğrenenler etiket fiyatından öğrenir Hayattan öğrenenler gecikme zammıyla öğrenir

Hayattan da öğrenemeyenler boşa gitmiş hayatlarıyla öğrenirler Arthur Miller

Siz nasıl öğrenmek istersiniz?

Önsöz

Ne kadar bilirsen bil; söylediklerin karşındakinin anladığı kadardır.

Mevlânâ Celaleddin-i Rumi

Dün, dünle gitti cancağızım! Bugün yeni şeyler söylemek lazım.

Mevlânâ Celaleddin-i Rumi

Der Mensch hört nur, was er versteht İnsan sadece anladığını duyar Goethe

Albert Einstein Charlie Chaplin'e: "Siz büyük bir adamsınız, sizi herkes anlıyor, size herkes hayran." der.

Chaplin Einstein'e: "Siz daha büyüksünüz, sizi kimse anlamıyor ama yine de hayranlar." der.

Bildiğini bilenin, arkasından gidiniz.

Bildiğini bilmeyeni, uyandırınız.

Bilmediğini bilene, öğretiniz.

Bilmediğini bilmeyenlerden, kaçınız.

Konfüçyüs

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 2

(3)

Devam, sınavlar, itiraz, kaynaklar, yönetmelikler, diğer

Ders : 1514x7640 BETONARME II (3+0) 3 Devam:

Yoklama yapılmayacak, herkes devamlı sayılacaktır. Ancak, başarılı olabilmeniz için devam etmeniz önerilir.

Sınavlar ve ağırlıkları:

Ara sınav: %30, Yarıyıl sonu sınavı: %70.

Normal öğretim ve II. Öğretim sınavları aynı gün aynı saatte aynı sorularla yapılacak ve değerlendirme ortak olacaktır. Sınavlar yazılıdır, kitap ve notlar açıktır.

Geçerli ve güncel fotoğraflı kimliği olmayanlar sınava alınmaz!

Mazeret sınavları:

Yazılı olarak yapılacaktır. Hangi sınavın mazereti olduğuna bakılmaksızın, öğrenci tüm konulardan sorumlu olacaktır.

Sınav sonuçlarına itiraz:

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Önlisans Lisans Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde belirtilen yol izlenir.

Kaynaklar:

1.CELEP, Z., (2018). Betonarme Yapılar, İstanbul.

2.DOĞANGÜN, A. (2018). Betonarme Yapıların Hesap ve Tasarımı, Birsen Yayınevi, İstanbul.

3.ERSOY, U. (2011). Betonarme 2, Döşeme ve Temeller, Evrim Yayınevi, İstanbul.

4.ÇETMELİ, E. (1987). Plaklar, İTÜ, İstanbul.

5.KÖSEOĞLU, S. (1986). Temeller, I, II, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul.

6.KÖSEOĞLU, S. (1992). Merdivenler, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul.

Yardımcı Kaynaklar:

7.ATIMTAY, E. (2001). Betonarme Sistemlerin Tasarımı, Cilt I, II, ODTÜ.

8.ATIMTAY, E., (2000). Açıklamalar ve Örneklerle Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, Cilt I, II, ODTÜ.

Yönetmelikler :

9.TS 498-1997, Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri, TSE, 1997

10.TS ISO 9194-1997, Yapıların Projelendirilme Esasları-Taşıyıcı Olan ve Olmayan Elemanlar-Depolanmış Malzemeler-Yoğunluk, TSE, 1997 11.TS 500-2000, Betonarme Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları, Türk Standardları Enstitüsü, 2000

12.TS 708 -2010. Çelik-Betonarme için-Donatı Çeliği, Türk Standardları Enstitüsü.

13.Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği(TBDY), AFAD, 2018 14.Türkiye Deprem Tehlikesi Haritaları(TDTH), AFAD, 2018

15.TS 6164(1988), Betonarme projelerinin çizim ve tanzimi kuralları-Genel, TSE Diğer:

Betonarme I dersini almamış olan öğrenci bu dersi almamalıdır.

Güncel yönetmelikleri ve hesap makinasini öğrencinin yanında bulundurması yararınadır.

Betonarme teori ve uygulaması yönetmelik bağımlıdır. Derste sıkça yönetmelik maddelerine değinilecektir. Sınav ve projelerinizde yönetmeliklere uygun çözüm üretmek zorundasınız.

Yönetmelikleri anlamak kolay değildir. Derste adı geçen yönetmelik maddelerini okumanızı, yorumlamanızı, tekrar okumanızı ve tekrar yorumlamanızı öneririm.

3

(4)

Bu derste ne, nasıl öğrenilecek?

Öneri:

Güncel ders notlarınıhttp://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu/ indirerek derslerde yanınızda bulundurunuz. Ders notunun aynısı sınıfta projektör ile sunulacaktır. Derste sunuyu izleyiniz, okumaya çalışmayınız, sadece anlatılanları dinleyiniz. Gerekirse, ders notlarının üzerine küçük notlar ekleyiniz. İşlenen konuyu, ders sonrası, ders notlarınızdan okuyunuz, dinlediklerinizi pekleştiriniz, eksiklerinizi gideriniz.

Betonarme I in konuları:

Çimento, agrega, su, karışım(özet bilgiler)

Beton, beton sınıfları, mekanik özellikleri, davranış Çelik, çelik sınıfları, mekanik özellikleri, davranış

Kirişler, davranış, taşıma gücü, sınır değerler, boyutlandırma, çizim Kolonlar, davranış, sınır değerler, boyutlandırma, çizim Betonarme II nin konuları:

Yapıların sınıflandırılması Taşıyıcı sistem seçimi

Nerelere kiriş, kolon, döşeme konur? Boyutları nasıl seçilir?

Kalıp planı hazırlanması, çizimi Düzensizlikler

Yapıya etkiyen yükler, yük analizi

Döşemeler, döşeme tipleri, modelleme, sınır değerler, analiz, çizim Temeller, temel tipleri, modelleme, analiz, çizim

İçerik:

Dersin amacı, betonarme yapıların tasarım ilkelerini kavratmaktır. İçeriği şöyledir: Yapıların sınıflandırılması. Taşıyıcı sistem seçimi. Taşıyıcı sistem düzensizlikleri. Döşeme tipleri. Kirişli döşemeler, bir ve iki yönde çalışan döşemeler, TS500-2000 tabloları ile donatı hesabı, boşluklu döşemeler, çeşitli mesnetli ve yüklü döşemeler. Dişli döşemeler. Temeller, temel tipleri, duvar altı temeli, sürekli temeller, radye temeller.

Content:

The main aim of the course is to introduce the design principles of the reinforced concrete structures.

Content of the course is as follows: Classification of buildings. Choice of structure. Structural system irregularities. Types of slabs. Joist floors, One-two way slabs, design using the TS500-2000 tables. Slabs with openings, Slabs of varying support and loading conditions. Ribbed slabs. Foundations, types of foundations. Wall footings, one and two-way continuous strip foundations, mat foundations.

Dersin öğrenciye kazandıracağı beceriler:

Yapı tiplerini tanıma

Taşıyıcı sistem seçimi ilkelerini öğrenme Döşeme tiplerini kavrama

Döşeme tasarım ve çizimini öğrenme Temel tiplerini tanıma

Temel tasarım ve çizimini öğrenme İlgili yönetmeliklerin kullanımı.

By the end of this course students will be able to:

Know types of structures

Understand how to choose the structure.

Know types of the slabs.

Design and draw the slabs.

Know types of the foundations.

Design and draw the foundations.

Use the related national codes.

4

(5)

Yapıların sınıflandırılması

Kullanım amacına göre:

•Konutlar

•Hizmet yapıları

•İş merkezleri

•Sanayi yapıları

•Köprüler

•Barajlar

Taşıyıcı sisteminin malzemesine göre:

•Yığma yapılar (dolu tuğla, düşey delikli tuğla, gazbeton, doğal taş)

•Ahşap yapılar

•Çelik yapılar

•Betonarme yapılar Yerine göre:

•Üst yapı (apartman, kule, baca…)

•Alt yapı (yol, tünel, kanalizasyon, köprü,…) Üretim şekline göre:

•Birdöküm yapılar

•Öndöküm (prefabrik) yapılar

•Öngerilmeli (prefabrik) yapılar

•Ardgermeli (prefabrik) yapılar Görsel:

•Normal yapılar

•Yüksek yapılar

•Gökdelenler Sahibine göre:

•Özel kişilere ait yapılar

•Kamu yapıları

Taşıyıcı sistemler

•Salt çerçeveli sistem: Taşıyıcı sistem kolon, kiriş ve döşeme elemanlardan oluşur. Kolon ve kirişlerin birleşiminden oluşan sisteme çerçeve sistem denir. Yüklerin(düşey-yatay) tamamı çerçeveler tarafından taşınır.

•Salt perdeli sistem(perde duvarlı sistem): Taşıyıcı sistem genelde sadece perde ve döşeme elemanlardan oluşur. Nadiren, az sayıda çerçeve de olabilir. Yatay yüklerin tamamının perdeler tarafından karşılandığı, çerçevelerin sadece düşey yük taşıdığı varsayılır.

•Perde-çerçeveli sistem (karma sistem): Perde, kiriş, kolon ve döşeme elemanlardan oluşur. Düşey ve yatay yükler perde ve çerçeveler tarafında beraber karşılanır. Ancak, yatay yüklerin çoğunu(yaklaşık %75 ini) perdeler taşır.

•Kabuklar(eğrisel yüzeyli taşıyıcılar): Kubbe, silindirik sıvı tankı, soğutma bacası, …

•Kablolu sistemler: Teleferik, enerji hatları, asma köprü, …

Betonarme taşıyıcı elemanlar

•Kirişler

•Kolonlar/perdeler

•Döşemeler

•Temeller

Koyu yazılanlar Betonarme II nin konusu olarak bu yarıyıl içinde ele alınacaktır.

Kirişli döşeme Kirişsiz döşeme

Dişli(nervürlü) döşeme Asmolen döşeme

Kaset(ızgara)-kiriş döşeme Dikdörtgen, tablalı,

I, kutu kesitli kirişler

Duvaraltı temeli Tekil temel Sürekli Temeller Radye temeller

Dikdörtgen, daire, sekizgen, halka, kutu, L, I, T, C kesitli kolonlar/perdeler

Kolon

Döşeme

Kolon-perde filizleri Plak

(6)

Dünyanın ilk gökdelenleri

Yüksek yapılar

Pramitler Gize/MISIR

MÖ 2500

yüseklik: 146.7 m

Keops Kefren

Mikerinos

yüseklik: 143.5 m yükseklik: 65.5 m

KEOPS Pramidi hakkında öz bilgiler:

Her biri 2.5 ile 15 ton kütleli 2 300 000 adet taş blok kullanılmış.

Mezar bölgesinde bazı bloklar 75 ton. Toplam hacim: 2 500 000 m³. 20 yıllık inşaat sürecinde 100 000 işçinin çalıştığı tahmin edilmektedir.

Fravun odası

Yapı Örnekleri (fotoğraflar)

6

(7)

Gökdelen

Yüksek yapı Dünya ticaret merkezi ikiz kuleleri

(inşa halinde)

New York 1972

Normal yapı

New York, 11 Eylül 2001 Dünya ticaret merkezi İkiz kuleleri:

Yapılışı: 1972 Yıkılışı: 11 Eylül 2001 Kat sayısı: 110 Yükseklik: 412 m

Normal yapı/yüksek yapı/gökdelen:

Normal yapı/yüksek yapı/gökdelen ayırımının standart bir tanımı yoktur. Ülkeden-ülkeye, şehirden-şehire algılama farklıdır. Aşağıdaki sınıflandırma bir fikir verebilir:

1-12 kat (yükseklik 3-36 m) :Normal yapı 13-25 kat (yükseklik 39-75 m) :Yüksek yapı 25- (yükseklik>75 m) :Gökdelen

(8)

One Shell Plaza Houston 1971, 218 m.

Hafif beton ile yapılmış ilk ve son en yüksek yapı.

Onterie

Chicago 1986, 174 m.

Betonarme Water Tower

Chicago 1975, 262 m, Betonarme.

Dünyanın en yüksek yapısı:

Burj Khalifa (proje adı Burj Dubai) Dubai/Birleşik Arap Emirlikleri Yapılışı: 2004-2010

Yükseklik: 828 m Kat sayısı: 163

Taşıyıcı sistem: Betonarme ve çelik

311 South Wacker Drive Chicago 1990, 293 m, Betonarme.

Central Plaza,

Hong Kong 1992, 374 m.

En yüksek betonarme yapı.

Jin Mao Tower Shanghai 1998, 421 m Betonarme/çelik

Dünya’da yüksek yapılar:

(9)

Normal yapı Yüksek yapı

Gökdelen

Mersin

39 kat (157.3 m) 34 kat

Sabancı Center, İstanbul, 1993 Beton sınıfı: C30/37

İş Bankası kulesi No:1 Levent/ İstanbul, 2000 Beton sınıfı: C35/45

Polat kulesi, Beşiktaş/İstanbul, 2002 Beton sınıfı: C35/45

Türkiye’de yüksek yapılar:

Mertim Taksim Group Hotels- Mersin Kat : 52

Yükseklik : 176.8 m Yıl :1987

Foto: İbrahim Yılmaz-2008

52 kat (181 m)

Türkiye’nin en yüksek yapısı:

Sapphire, Levent/İstanbul, 2010 Beton sınıfı:

Temelde C60/75, Üst yapıda: C50/60 64 kat (261.3 m)

http://www.spine-tower.com

Spine Tower, Maslak / İstanbul, 2014 Beton sınıfı: C80/95 (KYB)

Kat: 9 Bodrum+Zemin+46 normal 47 kat (191 m) 42 kat (153 m)

NOT: Kullanılan beton dayanımının zaman içindeki artışına dikkat ediniz, nedenini düşününüz.

9

(10)

Taşınabilir İlkokul (650 m²) Montaj süresi:7 gün

17 Ağustos 1999 Marmara depremi bölgesinde 6 adet inşa edildi.

Ahşap yapılar:

Günümüzde ahşap yapı nadir olarak yapılmaktadır.

Yüksek yapı yapılamaması, yangına ve şiddetli rüzgara dayanıklı olmaması, malzemesinin kıt ve pahalı olması, yalıtım yapılamaması, iyi ustalık gerektirmesi gibi olumsuz yönleri vardır.

Kanada, Japonya ve ABD gibi ülkelerde yoğun olarak ahşap bireysel konut yapılmaktadır. Örneğin, deprem bölgesi olan Kaliforniya/ABD de konutların %99 ahşaptır.

Ahşap yapının depreme daha dayanıklı olduğu görüşü yaygındır. 17 Ağustos 1999 depremi sonrası bu görüş yaygınlaşmış, ancak uygulama bulamamıştır. Ahşap betonarmeye nazaran çok daha hafif olduğundan ve daha elastik davrandığından depremde fazla zorlanmamaktadır. Ancak, 2-3 kattan daha yüksek yapılamaması, yangına dayanıklı olmaması, koruma ve yalıtım zorlukları bu avantajını ülkemizde yitirmektedir.

Ahşap ev, Rize

1.5 asırlık ahşap yapı, Sultanahmet/İstanbul (Günümüzde otel)

Ahşap ev, Safranbolu/Karabük

Ahşap yaya köprüsü, Almanya

Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005

(11)

Yığma yapılar:

Döşeme ve hatıl

hatıl yok ! Eski-yeni duvar birleşiminde

kilitlenme yok, tehlikeli!

iyi

Bodrum çevre perdesi Taşıyıcı duvar

Kalkan duvarı hatalı!

Yatay delikli, boşluk oranı yüksek tuğla yığma yapılarda kullanılamaz !

Çok kötü

Eskişehir 2002 Taşıyıcı duvar tuğlası (düşey delikli ve

boşluk oranı düşük)

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu Kolon yok

Kolon var Kolon yok

Eskişehir 2002

Düşey delikli tuğla: Delikler düşey olacak şekilde örülür Yığma yapıların duvarlarında taşıyıcı olarak kullanılır. Yüksek dayanımlı fakat ağırdır.

Dayanım≈15 N/mm² yoğunluk≈1200 kg/m³ Boyut:29x19x13.5

19x9x8.5

Yapılarda kullanılan tuğla tipleri (TS EN 771-1/2012):

Taşıyıcı duvar tuğlası

Delikler düşey olacak şekilde dizilir

Yatay delikli tuğla: Delikler yatay olacak şekilde örülür.

Betonarme binaların bölme duvarlarında dolgu olarak kullanılır. Dayanımı düşük fakat hafiftir. Yük taşımaz.

Dayanım≈2.5 N/mm² yoğunluk≈600 kg/m³ Boyut:19x19x13.5

19x19x8.5

Dolgu duvar tuğlası

Delikler yatay olacak şekilde dizilir

Dolgu duvar Taşıyıcı duvar

Taşıyıcı duvarda kullanılan tuğla veya gazbetonun basınç dayanımı 5 N/mm²den az olamaz(TBDY-2018, madde 11.2.3 )

11

(12)

Çelik yapılar:

Dünya’da hemen tüm gökdelenlerde çelik kullanılmaktadır. Sınırlı profil seçeneği, iyi ustalık gereksinimi, yüksek maliyet, yangına, pasa dayanıksızlık ve bakım gibi zorlukları vardır. Türkiye’de konut yapımında nadir kullanılır. Genelde sanayi yapılarında kullanım alanı bulabilmektedir.

Stuttgart Hava Alanı/ALMANYA, 1991

Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu Eifel kulesi/PARİS

İnşası: 1887-1889

Yükseklik: 300.5 (anten hariç)

Pastan korumak için 7 yılda bir 60 ton boya ile boyanır.

Hilton double tree, Avcılar/İstanbul İnşası: 2010-2012

Yükseklik: 110 m

Kat sayısı: 32 (3 kat betonarme+29 kat çelik) Türkiyen’in ilk çelik yüksek yapısı

12

(13)

•Salt çerçeveli sistem:

Kiriş+kolon+döşeme Perde-çerçeveli sistem (karma sistem):

Kiriş+kolon+perde+döşeme

Deprem kuvvetinin tamamını kolonlar taşır

Deprem kuvvetinin %75 ini perdeler %25 ini kolonlar taşır

Salt perdeli sistem(perde duvarlı sistem):

Perde+döşeme

Deprem kuvvetinin tamamını perdeler taşır

İyi

Kötü Daha iyi

Kiriş Kolon Tuğla dolgu duvar

Gazbeton dolgu duvar

Perde

Kolon Kiriş

Betonarme yapılar:

Foto: Hakan ORAKOĞLU Eskişehir 2002

13

(14)

Prefabrik yapılar:

Fabrikada üretilip yerinde monte edilen yapılardır.

kiriş

kolon

Yerinde dökme perde (deprem için )

Kolon-kiriş birleşim noktası

kiriş

kolon

OGÜ, Eskişehir 2002 Döşeme

kolon

kiriş

Kolon tekil temeli

(Soket-Tekne temel) Kolonun sokete yerleştirilmesi

Depremde açılmış düğüm noktası Ahmet TOPÇU, Betonarme II, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu

Kolonun düşeyliğini ayarlamak için çakılan takozlar

Kolon –soket arasındaki boşluk grout1harcı ile doldurulacak

---

1Grout harcı: Kendiliğinden yerleşen, büzülme yapmayan ve yüksek dayanımlı harç

14

(15)

Kabuklar:

İnce cidarlı eğrisel yüzeyli taşıyıcılardır.

Sidney opera binası 1957-1973 Mimar: Jorn UTZON (Danimarka) 2003 Pritzker en iyi mimari ödülü Silindir sıvı tankı

İstasyon binası, ESKİŞEHİR

Mimar: Orhan Safa. 1953-1955 arasında inşa edilmiştir Soğutma kulesi(termik ve nükleer santrallerin suyunu soğutur, görülen bulutlar atık gaz değil, su buharıdır) Sidney opera binası

Dünyanın en büyük opera binası (7385 m², 102 Milyon $)

Yarı silindirik kabuk(tonoz) Katlanmış plak

Küre parçası kabuk Hiper paraboloid kabuk

(16)

Köprüler:

Çelik, betonarme, öngermeli, ardgermeli ve kablolu asma köprüler inşa edilmektedir.

Boğaziçi köprüsü, 1973 (15 Temmuz Şehitler Köprüsü) Trafiğe açılışı: 30 Ekim 1973 Hafriyat: 110000 m3 Yapı çeliği:

Toplam açıklık: 1560 m Beton: 72000 m³ Ayaklar: 5600 t

Ayaklar arası açıklık: 1074 m İnşaat çeliği: 3600 t Platform: 9000 t

Yükseklik(Su-platform arası): 64 m Ana kablolar+askılar: 6200 t

Ayak yüksekliği: 165 m Giriş-çıkış köprülerinde: 3000 t

Ana kablo çekme kuvveti: 150000 kN

Yapımcı: Hochtief (Almanya)/ Cleveland Bridge&Engineering(İngiltere)

Platform alanı: 52000 m² Şerit sayısı: 6

Trafik kapasitesi(proje) : 80000 araç/gün

İlk yıl içinde geçen araç(Ekim 1973-Ekim 1974) :11 Milyon 1973-1997 arası: 1 Milyar

2004 yılı içinde geçen araç: 65 milyon

(17)

Boğaziçi Köprüsü: (1. köprü)

ÖZET BİLGİLER:

Başlangıçtaki adı: İstanbul Köprüsü

Resmi adı: İstanbul Boğaziçi Köprüsü(20 Ekim 1973 Bakanlar Kurulu Kararı) 15 Temmuz Şehitler Köprüsü(26 Temmuz 2016)

Takma adı: 1. Köprü

Yapım kararı: 31 Eylül 1957 (Adnan MENDERES) Tasarım: De Leuw-Cather&Company (USA) Proje: Freeman, Fox&Partner Engineering

(İngiltere) Yapımcı: Hochtief (Almanya)/ Cleveland

Bridge&Engineering(İngiltere) Proje ihalesi: 3 Temmuz 1968

İnşaat ihalesi: 16 Aralık 1969

Temel töreni: 20 Şubat 1970 (Süleyman DEMİREL) Tamamlanması: 29 Ekim 1973

Açılış töreni: 30 Ekim 1973 (Naim TALÜ) Kaynak (kredi):

Almanya 7500000 $ (ABD)

Fransa 3750000 “

İtalya 1875000 “

Japonya 22500000 “

İngiltere 6300000 “

Avrupa Yatırım Bankası 11250000 “ Proje bedeli: 1 Milyon &

İhale bedeli: 3342400 $ (ABD) Maliyet : 40 Milyon $ (ABD)

Tarihçesi için: http://mmf.2ogu.edu.tr/atopcu/index_dosyalar/BogaziciKoprusu.htm

(18)

Türkiye'de yapılan ilk betonarme kubbe İstanbul Şişli camisi kubbesidir (1945-1949)

Kubbe:

Taşıyıcı sistem (ızgara eğrisel kirişler) Prefabrik betonarme çatı örtüsü

(1620 adet pano)

Roma 1957

Beton kemer baraj:

Gökçekaya, inşaat aşamasında /Eskişehir 1972

Gökçekaya barajı/Eskişehir Roma 1957

Roma 1957

Cami kubbesi

(19)

Minera haberleşme kulesi Kuala Lumpur/Malezya YIL: 1996

Yükseklik: 421 m

Endem haberleşme kulesi Beylikdüzü/İstanbul YIL: 2001

Yükseklik: 230 m

148 m 160 m 230 m

Kule tipi yapılar:

İnşaat alanı çok küçük fakat yüksek yapı tipidir. Su, haberleşme, deniz feneri, rüzgâr enerjisi kuleleri, minareler ve sanayi bacaları bu türdendir. Konsol kiriş gibi davranırlar. Bu yapılarda düşey yük etkisinden ziyade rüzgâr ve deprem etkileri önem kazanır.

Su kulesi Sanayi bacaları, yükseklik: 300 m

Atakule/Ankara Yıl: 1989 Yükseklik: 125 m (60 dakikada 1 tur döner) Sabancı camii/Adana-1999

Minareler: 99 m (Türkiye’de en yüksek) Minare

Su kulesi

Rüzgâr türbini 60-90 m

Deniz feneri

(20)

Olimpiyat stadyumu, Münih/Almanya, 1972

Kablolu sistemler:

Millennium Dome, Greenwich, Londra Açıklık: 365 m

Yıl: 1999

Teleferik Akashi-Kaikyo asma köprüsü,

Kobe/JAPONYA, 1998

Orta açıklık 1991 m, toplam açıklık 3911 m ile Dünyanın en uzun köprüsü.

Foto: Ahmet Necati YELGİN, 2005