Araştırma Yöntem ve Teknikleri
Yöntem, gerçekliğin bilgisinin en doğru biçimde edinilebileceği tutarlı ve sistematik araştırma yolları, yordamları.
Araştırma teknikleri, kullanılan yöntemsel bütünlüğün gerçeklikte en etkili şekilde uygulanabilmesi için kullanılan, geliştirilen teknik ve
araçlar.
Sosyal Araştırma
Sosyal bilimlerde araştırmanın değeri ve güvenilirliği,
-bilginin farklı düzeylerinin tutarlı bir şekilde örgütlenmesine
-gerçekliğin (olguların, ilişkilerin) kavram ve kuram şeklinde ifade edilebilmesine bağlıdır.
Sosyal Araştırma
Kavram: Toplumsal olguların oluşturduğu örüntülere ilişkin olarak, analitik değeri ve boyutları bulunan bütünleyici ve genelleyici düşünce içeriklerinin sözsel ifadesi olarak tanımlanabilir.
Kavramlar yalnızca bilimsel çözümlemenin değil, tutarlı düşünmenin de vazgeçilmez yapı taşlarıdır.
Bilim, kavramlarla konuşur.
Sosyal Araştırma
• Kavramsal ilişki türleri:
Karşılıklı/eşanlı değişim ilişkisi: değişimin yönünü gösterir, nedenini değil.
“Prestij, güce bağlı olarak değişir”
Nedensel ilişki: “Prestij güçten kaynaklanır”
Geçersiz (null) ilişki: “Prestij güçten kaynaklanmaz”
Sosyal Araştırma
Değişken A Değişken B
Ampirik Düzey Ailesinden uzakta yaşayan
öğrenci sayısı Makarna tüketimi
Kavram A Kavram B
Soyut Düzey Kalkınma Tüketim biçimleri
Sosyal Araştırma
• Teori: Bir bölümü ampirik olarak test edilebilen karşılıklı ilişki içindeki önermeler setidir;
ya da gözlemlenebilen sosyal olgular arasındaki ilişkileri açıklayan önermeler setidir.
• Toplumsal dünya hakkındaki bilgileri özetleyen ve düzenleyen, birbiriyle bağlantılı fikirler sistemidir.
• Teorinin amacı:
• Belli bir olgunun yapı ve işleyişinden kalkarak diğer bir olgunun davranış kalıbını öngörmektir.
• İki yada daha fazla olgu arasındaki ilişkileri açıklamaktır. Bir teorinin açıklayıcı gücü;
(i) yapısının sadeliği, (ii) açıklayıcılığının doğruluğu ve (iii) farklı sosyal olgulara uygulanabilirliği ile ilişkilidir.
• Teorinin yapısı: Her teori üç temel özelliğe sahiptir;
(i) önermeler seti içerir,
(ii) bu önermeler karşılıklı ilişki içindedir ve
(iii) bir bölümü ampirik olarak test edilebilir niteliktedir.
Sosyal Araştırma
Kuramın başlıca işlevlerinden biri, kavramlar yardımıyla deneyimin(gerçekliğin) düzenlenmesidir.
Toplumsal fenomenlerin incelenmesi sırasında ortaya çıkan devasa
olgular yığını arasındaki ilgili yönleri ortaya çıkarır, sistematize eder ve açıklar.
Sosyal Araştırma
Sosyal Bilimlerde Araştırmanın Temel Kavramları
• Ön-kabuller: Teori ancak belli koşullarda geçerlidir (evrensel uygulanabilirlik
iddiasındaki yasa ya da norm değildir). Teorinin uygulanabilir olduğu belli koşullara, ön- kabuller denir; dolayısıyla; bir teorinin ön-kabulleri, o teorinin uygulanabilirliği için
geçerli çerçeveyi çizen önermeler setidir. Ön-kabul verilidir, test edilmez.
• Önermeler: İki ya da daha fazla kavram arasında ilişki içeren ifadelerdir (örnek. A arttıkça B de artar; A arttıkça B azalır)
Hipotez: Ampirik olarak test edilebilir nitelikte, iki ya da daha fazla kavram arasında belli bir ilişki içeren önermelerdir.
• Öngörüler
