Konya İli Ekonomik Göstergeleri – Haziran 2017

(1)

Haziran 2017

(2)

İÇİNDEKİLER

1- Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) 2 – Konya Hizmet Sektörü Güven Endeksi (KOHİZ)

3 – Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi (KOİN)

4 - Konya Dış Ticaret Bülteni

(3)

i

(4)

KONYA PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ

www.kto.org.tr | 2

HABER BÜLTENİ

16.06.2017 Sayı 64

6 AYDIR NEGATİF SEYREDEN KONYA PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ, MAYIS AYINDA POZİTİFTE

Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) Mayıs 2017’de hem geçen aya hem de geçen yıla kıyasla arttı. Geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve önümüzdeki 3 ayda satış beklentisi göstergeleri hem geçen yıla hem de geçen aya göre arttı. Konya perakende sektörü, Mayıs 2017’de Türkiye genelinden daha iyi performans sergiledi.

Konya’da perakende güveni hem geçen yıla hem de geçen aya göre arttı:

Mayıs 2017’de TEPAV Perakende Güven Endeksi (TEPE) -18,0 puan değerini alırken, KOPE 1,2 puan değerini aldı. Geçen yılın aynı dönemine göre KOPE 3,4 puan artarken, TEPE 6,8 puan azaldı. Geçen aya göre KOPE 3,4 puan, TEPE ise 0,5 puan artış gösterdi. Konya perakendesi, Türkiye genelinden daha iyi performans gösterirken; AB-28’den daha kötü performans gösterdi. KOPE değerinin hem Mayıs 2016’ya hem de Nisan 2017’ye göre artmasında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentisi göstergelerindeki artış etkili oldu.

Şekil-1. KOPE ile TEPE karşılaştırılması* (Mayıs 2016 - Mayıs 2017)

*Mevsimsellikten arındırılmış seriler Tablo-1. Konya Perakende Güven Endeksi*

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

2015 -0,5 1,4 -2,0 -0,7 4,1 1,6 0,7 1,3 -2,6 1,9 10,4 6,0

2016 2,2 -2,1 -4,2 -2,1 -2,2 -2,6 -1,7 2,2 -1,1 0,2 -3,6 -6,4 2017 -7,4 -4,5 -1,0 -2,2 1,2

-20,0 -15,0 -10,0 -5,0 0,0 5,0 10,0

KOPE (Konya TO) TEPE (Türkiye - TEPAV) AB-28

(5)

KONYA PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ

Konyalı perakendecilerin satış beklentileri Türkiye genelinden daha yüksek:

Mayıs 2017’de Konya’da faaliyet gösteren perakendecilerin yüzde 42’si önümüzdeki 3 ayda satışlarının artmasını beklerken, satışlarının düşmesini bekleyenlerin oranı yüzde 22,7 düzeyinde oldu. Satışlarında bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 35,3 olarak belirlendi.

Gelecek 3 aydaki satış beklentileri Mayıs 2016’ya göre 8,0 puan, Nisan 2017’ye göre 6,4 puan arttı. Gelecek 3 aya ilişkin satış beklentilerinde Konya, Mayıs 2017’de Türkiye genelinden ve AB-28’den daha iyi performans sergiledi.

Şekil-2.Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentisi* (Mayıs 2016 – Mayıs 2017)

*Mevsimsellikten arındırılmış seriler

Tablo-2. Önümüzdeki 3 aya ilişkin beklenti*

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2015 26,6 14,7 19,1 18,8 23,9 13,9 20,2 13,6 12,9 16,2 42,7 21,4

2016 20,9 13,6 5,4 16,8 10,9 12,2 5,5 19,3 12,3 15,9 11,4 7,1

2017 10,9 14,3 11,7 12,5 18,9 -20,0

-10,0 0,0 10,0 20,0 30,0

KOPE (Konya TO) TEPE (Türkiye - TEPAV) AB-28

(6)

KONYA PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ

Konya’da perakendecilerin işlerdeki toparlanma algısı arttı:

Mayıs 2017’de işlerdeki toparlanma algısı geçen aya göre 12,3 puan artarak -24,0 değerini aldı. İşlerdeki toparlanma algısı geçen yılın aynı ayına göre ise 10,7 puan arttı.

İşlerinin geçen yılın aynı dönemine göre arttığını belirtenlerin oranı Mayıs 2017’de yüzde 16,7 olurken, azaldığını belirtenlerin oranı yüzde 40,7 oldu. KOPE anketine katılanların yüzde 42,6’sı ise işlerinin geçen yılın aynı dönemine göre değişmediğini belirtti. Mayıs ayında Konya’daki perakendecilerin işlerdeki toparlanma algısının Türkiye genelindeki perakendecilere göre daha olumlu olduğu görüldü.

Şekil-3. İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu* (Mayıs 2016 – Mayıs 2017)

Tablo-3. İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu*

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2015 -16,3 -13,0 -22,3 -10,7 -13,0 -15,7 -16,7 -24,3 -24,0 -21,0 -27,0 -21,3 2016 -31,7 -29,3 -33,3 -33,7 -34,7 -31,3 -32,3 -31,7 -30,3 -31,3 -35,7 -44,0 2017 -44,3 -46,7 -36,7 -36,3 -24,0

-60,0 -50,0 -40,0 -30,0 -20,0 -10,0 0,0

KOPE (Konya TO) TEPE (Türkiye - TEPAV)

(7)

KONYA PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ

Perakende güveni mayıs ayında en çok “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri” sektöründe arttı:

Konya’da perakende sektörüne alt sektörler itibarıyla bakıldığında mayıs ayında geçen yılın aynı dönemine göre “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri”, “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı”,“birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar”

ve “motorlu taşıtlar” sektörleri artış; “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” ve “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” sektörleri azalış gösterdi. Azalış gösteren bu üç sektör ortalamanın altında değer aldı. “Elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” sektörü mayıs ayında en fazla azalış gösteren sektör oldu.

Şekil-4. Alt sektör bazında KOPE’nin Mayıs 2017’de bir önceki yıla göre değişimi* (puan)

32,2

20,1

13,7 9,9

-7,6 -8,9

-21,5 -30,0

-20,0 -10,0 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0

BYS mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev

içi kullanım ürünleri

Tekstil, hazır giyim ve ayakkabı

Birden fazla türde ürün satan bakkal,

market ve büyük mağazalar

Motorlu taşıtlar

Diğer Yiyecek, içecek ve tütün ürünleri

Elektrikli ev aletleri, radyo

ve televizyonlar

Ortalama

(8)

KONYA PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ

Perakendecilerin satış ve istihdam beklentileri arttı:

KOPE ve TEPE değerleri sorular bazında karşılaştırıldığında, Mayıs 2017’de “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu” ve “önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satış ve istihdam beklentileri” göstergelerinde Konya’nın Türkiye’ye göre daha iyi bir performans sergilediği görüldü. Konya perakendesinde “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu”, “önümüzdeki 3 ayda satış, istihdam beklentileri”, “geçen yıla göre işlerin durumu” ve “gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” göstergeleri hem Mayıs 2016’ya hem de Nisan 2017’ye göre arttı. “Önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş ve satış fiyatı beklentileri” göstergesi Mayıs 2016’ya göre artış, Nisan 2017’ye göre azalış gösterdi.

Tablo-4. KOPE ve TEPE soru bazında detaylı sonuçlar* (puan)

Sorular

KOPE (Konya) 05/2016

KOPE (Konya) 05/2017

Bir önceki aya göre

değişim 05/2017

Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim

05/2017

TEPE (Türkiye)

05/2017 Geçtiğimiz üç ayda işlerinizin

gelişimi ne yönde oldu? -26,0 -19,0 -16,7 2,3 9,3 -47,6

Mevcut stok düzeyiniz hakkında

ne düşünüyorsunuz? ¹ 8,7 0,0 1,3 1,3 -7,4 9,2

Tedarikçilerden siparişlerinizin önümüzdeki üç ayda ne yönde

değişeceğini düşünüyorsunuz? 9,0 19,0 16,0 -3,0 7,0 -24,2

Satışlarınızın önümüzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini

düşünüyorsunuz? 10,9 12,5 18,9 6,4 8,0 -15,5

İstihdam ettiğiniz personel sayısının önümüzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini

düşünüyorsunuz?

-0,8 4,3 7,5 3,2 8,3 1,4

Satış fiyatlarınızın önümüzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini

düşünüyorsunuz? 21,7 41,3 27,3 -14,0 5,6 28,5

İşleriniz geçen yılın aynı dönemine göre bu yıl nasıl

gelişti? -34,7 -36,3 -24,0 12,3 10,7 -39,4

Mağaza sayınızın gelecek yıl nasıl

değişmesini bekliyorsunuz? 3,3 -0,7 7,7 8,4 4,4 -0,7

1Stok düzeyinde pozitif değer stok düzeyinin normalin altında olduğunu ifade etmektedir.

Tablo-4’deki (-) değerler negatif beklentilerin pozitif beklentilerden fazla olduğunu ifade etmektedir.

(9)

KONYA PERAKENDE GÜVEN ENDEKSİ

Perakende güveninde Türkiye, AB-28 ve Euro Bölgesi’nin gerisinde kaldı:

AB-28 ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında İtalya’nın mayıs ayında geçen yıla göre en fazla artış yaşanan ülke olduğu görüldü. İtalya’yı; İngiltere, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Hollanda takip etti. Avusturya, Danimarka ve İsveç ise perakende güveninde geçen yıla göre en fazla düşüş yaşanan ülkeler oldu. Euro Bölgesi’nde perakende güveni geçen yıla göre azalırken, AB-28’de arttı. Türkiye, geçen yıla göre perakende güveni değişiminde AB-28 ve Euro Bölgesine göre daha kötü performans sergiledi.

Tablo-5. AB-28 Ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi karşılaştırmaları*(Mayıs 2016’ya göre) Ülkeler/ (Puan) Mayıs 2016’ya göre Perakende Güven Endeksi’ndeki

Değişim Mayıs 2017

İtalya 9,0 14,4

İngiltere 8,3 4,3

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi 7,2 6,7

Hollanda 4,7 9,3

Polonya 3,2 4,3

Finlandiya 1,9 -5,7

Romanya 1,7 11,7

Slovakya 1,4 14,5

Portekiz 1,4 1,2

Estonya 0,9 14,1

AB-28 0,2 3,2

Çek Cumhuriyeti 0,0 17,5

Hırvatistan -0,5 9,4

Euro Bölgesi-19 -1,3 2,0

Slovenya -1,9 11,4

Bulgaristan -2,6 16,4

Fransa -2,9 -5,2

İspanya -3,2 10,1

Yunanistan -3,6 1,5

Letonya -4,5 5,7

Belçika -4,6 -6,6

Almanya -5,3 -1,7

Malta -5,7 -2,0

Macaristan -6,7 4,7

Türkiye -6,8 -18,0

Litvanya -8,6 2,3

İsveç -8,9 10,3

Danimarka -11,9 2,9

Avusturya -14,7 -16,6

(10)

KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

HABER BÜLTENİ

16.06.2017 Sayı 44 KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜNÜN FİYAT BEKLENTİSİ ARTTI

Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, geçen aya göre düşerken, geçen yılın aynı ayına göre yükseldi. Önümüzdeki 3 ayda hizmetlere olan talep beklentisi Nisan 2017 ve Mayıs 2016’ya göre düştü. Konya hizmetler sektörünün önümüzdeki dönemde hizmetlere olan talep beklentisi, Türkiye genelinden daha yüksek bir değer aldı. Önümüzdeki 3 ayda çalışan sayısı beklentisi düşerken, fiyat beklentisinde geçen aya göre artış gözlendi.

Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen yıla göre yükseldi:

Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi geçen aya göre 1,2 puan düşerken, geçen yıla göre 7,4 puan yükselerek -1,2 puan değerini aldı. Türkiye genelini temsil eden Hizmetler Sektörü Güven Endeksi ise Mayıs 2017’de geçen aya göre 5,8 puan, geçen yıla göre 7,9 puan yükselerek 9,2 puan değerini aldı. Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi, Mayıs ayında Türkiye genelinden daha kötü performans sergiledi. Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksinin bir önceki aya göre düşmesinde gelecek 3 ayda hizmetlere olan talep beklentisindeki düşüş etkili olmuştur.

Şekil-1. Hizmetler Sektörü Güven Endeksi karşılaştırması* (Mayıs 2016 - Mayıs 2017)

*Mevsimsellikten arındırılmamış seriler -25

-20 -15 -10 -5 0 5 10 15

Konya (Konya TO) Türkiye (TÜİK)

(11)

KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

www.kto.org.tr | 9 Tablo-1. Konya Hizmetler Sektörü Güven Endeksi*

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık

2014 7,3 -0,1 -5,6 -2,6 -4,1 1,7 0,9 7,0 9,8 7,9 3,7 2,2

2015 6,4 7,3 3,6 5,8 1,3 -6,1 1,8 -8,8 -12,0 -6,0 4,2 5,8

2016 -6,3 -3,3 -1,7 -1,7 -8,6 -4,8 -2,0 -9,4 -4,1 -11,5 -10,7 -20,7 2017 -20,0 -12,7 -8,0 0,0 -1,2

Konya hizmetler sektörünün yüzde 39’u önümüzdeki dönemden umutlu:

Önümüzdeki 3 ayda verilen hizmetlere olan talep beklentisinin denge değeri Mayıs 2017’de bir önceki aya göre 16,6 puan, geçen yılın aynı dönemine göre 4 puan düşerek 19,7 puan değerini aldı. Önümüzdeki 3 ayda verilen hizmetlere olan talep beklentisi bir önceki aya göre Konya ve Türkiye genelinde düştü. Mayıs ayında Konya, Türkiye genelinden daha iyi bir performans sergiledi.

Mayıs 2017’de Konya’da hizmetler sektöründe faaliyet gösteren firmaların yüzde 39’u önümüzdeki 3 ayda verdikleri hizmetlere olan talepte artış beklerken, yüzde 19,3’ü talepte düşme beklediklerini ifade etti.

Şekil-2. Önümüzdeki 3 ayda verilen hizmetlere talep beklentisi* (%arttı - %azaldı) (Mayıs 2016 – Mayıs 2017)

*Mevsimsellikten arındırılmamış seriler -20

-10 0 10 20 30 40

Konya (Konya TO) Türkiye (TÜİK)

(12)

KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

www.kto.org.tr | 10 Tablo-2. Önümüzdeki 3 ayda verilen hizmetlere talep beklentisi* (%arttı – %azaldı)

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2014 35,0 38,7 36,0 34,3 28,0 31,0 36,7 45,3 36,0 17,0 9,0 19,7

2015 34,7 38,0 25,7 24,7 26,3 5,0 28,7 6,3 8,7 22,7 46,3 35,3

2016 20,7 33,0 35,3 35,3 23,7 29,7 23,0 28,1 21,3 8,0 2,7 2,0

2017 7,0 19,4 27,7 36,3 19,7

Mayıs ayının lideri ulaştırma hizmetleri sektörü oldu:

Mayıs ayında Konya’da hizmetler sektörüne alt sektörler itibarıyla bakıldığında, “ulaştırma hizmetleri” sektörünün en iyi performans gösteren sektör olduğu görüldü. Bu sektörü “sağlık işleri ve sosyal hizmetler”, “finansal hizmetler”, “posta ve telekomünikasyon hizmetleri”,

“oteller ve restoranlar” ve “hizmet faaliyetleri” sektörleri takip etti. Bu sektörlerde geçen yıla göre artış yaşandı. “Danışmanlık faaliyetleri”, “yayımcılık faaliyetleri”, “bilgisayar ve ilgili hizmetler” ve “eğitim” sektörleri geçen yıla göre düşüş yaşanan sektörler oldu. Endeks değerine göre bir önceki yıla göre gözlenen azalmanın en yüksek olduğu sektör, “eğitim“

sektörü oldu.

Şekil-4. Alt sektörler bazında endeksin Mayıs 2017’de bir önceki yıla göre değişimi (puan)

-13,3 -6,6

-2,6 -1,4

1,5 9,5 9,5 9,6

15,8

38,2

-20,0 -10,0 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 Eğitim

Bilgisayar ve ilgili hizmetler Yayımcılık faaliyetleri Danışmanlık faaliyetleri Hizmet faaliyetleri Oteller ve restoranlar Posta ve telekomünikasyon hizmetleri Finansal hizmetler Sağlık işleri ve sosyal hizmetler

Ulaştırma hizmetleri Ortalama

(13)

KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

Firmaların yüzde 37’si talep yetersizliğinden şikâyet ediyor:

Konya’da hizmetler sektöründe faaliyetleri kısıtlayan faktörlerin geçen yıla göre değişimleri incelendiğinde finansal kısıtlardan, işgücü eksikliğinden şikayet edenlerin oranında ve faaliyetlerini kısıtlayan hiçbir şeyin olmadığını söyleyenlerin oranında geçen yıla göre artış yaşanmıştır. Materyal veya ekipman eksikliğinden şikayet edenlerin oranında değişim gözlenmemiştir. Talep yetersizliği ve diğer faktörler gibi unsurlardan şikayet edenlerin oranında geçen yıla göre düşüş yaşanmıştır.

Mayıs ayında hizmetler sektöründe faaliyet gösteren firmaların yüzde 36,7’si faaliyetlerini kısıtlayan temel etmenin talep yetersizliği olduğunu dile getirmiştir. Firmaların yüzde 31’i finansal kısıtların, yüzde 8’i diğer faktörlerin, yüzde 3,7’si işgücü eksikliğinin ve yüzde 2,3’ü materyal veya ekipman eksikliğinin faaliyetlerini kısıtladığını vurgulamıştır. Faaliyetlerini kısıtlayan hiçbir şeyin olmadığını ifade edenlerin oranı ise yüzde 18,3 olmuştur.

Şekil-5. Faaliyetleri kısıtlayan temel etkenlerin Mayıs 2017’de bir önceki yıla göre değişimi (puan)

7,3 6,3

1,4

0,0

-3,0

-12,0 -15,0

-10,0 -5,0 0,0 5,0 10,0

Finansal kısıtlar

Hiçbir şey İşgücü eksikliği Materyal veya ekipman

eksikliği

Talep yetersizliği

Diğer faktörler

(14)

KONYA HİZMETLER SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

Konya hizmetler sektörünün gelecek döneme ilişkin talep beklentisi Türkiye genelinden daha yüksek:

Konya ve Türkiye, Hizmetler Sektörü Güven Endeksi Anketi soruları bazında karşılaştırıldığında, mayıs ayında Konya’nın gelecek döneme ilişkin talep ve fiyat göstergelerinde Türkiye’ye göre daha iyi bir performans sergilediği görüldü. Gelecek üç ayda

“verilen hizmetlere olan talepte” ve geçen yılın aynı dönemine göre “iş hacminde” geçen yıla göre düşüş yaşandı. Diğer tüm göstergelerde ise aynı dönemde artış olduğu gözlendi.

Tablo-2. Soru bazında detaylı sonuçlar* (puan)

Sorular

Konya (Konya TO)

05/2016

04/2017

05/2017

Bir önceki aya göre

değişim 05/2017

Bir önceki yılın aynı ayına göre

değişim 05/2017

Türkiye (TÜİK) 05/2017 Geçtiğimiz üç ayda işleriniz

nasıl değişti? -25,7 -19,3 -12,3 7,0 13,4 4,4

Geçtiğimiz üç ayda şirketinizin verdiği hizmetlere olan talep nasıl değişti?

-23,7 -17,0 -11,0 6,0 12,7 3,9

Gelecek üç ayda şirketinizin verdiği hizmetlere olan talebin ne yönde değişmesini

bekliyorsunuz?

23,7 36,3 19,7 -16,6 -4,0 19,3

Geçtiğimiz üç ayda şirketinizin toplam çalışan sayısı nasıl değişti?

-2,3 0,3 -1,7 -2,0 0,6 -0,1

Gelecek üç ayda şirketinizin toplam çalışan sayısının ne yönde değişmesini

bekliyorsunuz?

10,0 16,0 11,7 -4,3 1,7 13,0

Gelecek üç ayda şirketinizin verdiği hizmetlerin fiyatlarının ne yönde değişmesini

bekliyorsunuz?

24,0 26,3 32,0 5,7 8,0 12,0

Geçen yılın aynı dönemine göre iş hacminizde (hizmet

satışlarınızda) nasıl bir gelişme oldu?

-23,0 -23,0 -24,7 -1,7 -1,7

(15)

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

HABER BÜLTENİ

16.06.2017 Sayı 44

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN ÇALIŞAN SAYISI BEKLENTİSİ DÜŞTÜ

Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre yükseldi.

Mevcut siparişler ise; Mayıs 2016 ve Nisan 2017’ye göre arttı. Konya inşaat sektörünün önümüzdeki dönem işlere olan talep beklentisinde, çalışan sayısı ve fiyat beklentisinde geçen aya göre düşüş gözlendi.

Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi geçen aya ve geçen yıla göre yükseldi:

Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, Mayıs 2017’de geçen aya ve geçen yılın aynı dönemine göre yükseldi. Endeks değeri, geçen yılın aynı dönemine göre 5,3 puan, geçen aya göre 3,6 puan yükseldi ve -18,2 puan değerini aldı. Mayıs 2017’de Türkiye genelini temsil eden inşaat sektörü güven endeksi -7,7 puan, AB-28’i temsil eden endeks ise -4,3 puan değerini aldı.

Mayıs ayında inşaat sektörü güven endeksi, geçen aya göre Konya’da yükselirken, Türkiye genelinde ve AB-28’de düştü. Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi, mayıs ayında Türkiye genelinden daha kötü performans sergiledi.

Şekil-1. İnşaat Sektörü Güven Endeksi karşılaştırılması* (Mayıs 2016 – Mayıs 2017)

*Mevsimsellikten arındırılmamış seriler

Tablo-1. Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi*

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2014 -8,3 6,5 -0,3 -6,8 -5,0 -3,8 -10,0 -6,3 -14,1 -14,5 -13,3 -13,3 2015 -16,3 -8,3 -14,0 -14,0 -15,8 -20,5 -26,3 -24,0 -28,0 -37,0 -24,6 -30,0 2016 -25,3 -19,5 -21,3 -22,8 -23,5 -18,5 -23,5 -23,0 -29,5 -29,0 -28,5 -24,8 2017 -26,0 -19,0 -23,0 -21,8 -18,2

-35 -30 -25 -20 -15 -10 -5 0

Konya (Konya TO) Türkiye (TÜİK) AB-28

(16)

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

Konya’da inşaat sektörünün yüzde 58’i mevcut siparişlerin normal seviyede olduğunu ifade etti:

Mevcut sipariş durumunun denge değeri, bir önceki aya göre ve geçen yılın aynı dönemine göre yükseldi. Böylelikle söz konusu değer, Mayıs 2017’de -29,4 puan değerini almış oldu.

Mayıs 2017’de Konya’da inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmaların yüzde 6,5’i mevcut siparişlerinin normalin üzerinde olduğunu belirtirken, yüzde 35,8’i normalin altında olduğunu ifade etti. Mevcut siparişlerinin normal seviyede olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 57,7 oldu.

Mevcut siparişlerin durumu geçen yıla göre hem Konya ve Türkiye genelinde hem de AB- 28’de yükseldi. Konya inşaat sektöründeki mevcut siparişlerin denge değeri, mayıs ayında Türkiye geneliyle aynı performansı gösterdi.

Şekil-2. Mevcut siparişlerin durumu* (%normalin üzeri – %normalin altı) (Mayıs 2016 – Mayıs 2017)

Tablo-2. Mevcut siparişlerin durumu* (%normalin üzeri – %normalin altı)

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2014 -31,0 -19,0 -19,0 -28,0 -26,5 -19,5 -28,0 -19,5 -23,1 -18,0 -23,5 -22,0 2015 -32,0 -28,0 -28,5 -26,5 -26,5 -30,0 -37,0 -29,5 -31,0 -43,5 -33,7 -35,0 2016 -37,0 -34,5 -34,5 -35,5 -35,0 -35,0 -36,0 -34,0 -38,5 -38,5 -35,0 -34,5 2017 -37,5 -34,0 -38,0 -39,0 -29,4

-45,0 -40,0 -35,0 -30,0 -25,0 -20,0 -15,0 -10,0 -5,0 0,0

(17)

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

Konya’da gelecek dönemdeki istihdam beklentisi geçen yıla göre yükseldi:

Önümüzdeki 3 aydaki çalışan sayısı beklentisi Mayıs 2017’de bir önceki aya göre 2,5 puan düşerken, geçen yılın aynı dönemine göre 5 puan yükseldi. Böylelikle istihdam beklentisinin denge değeri -7 puan oldu.

Mayıs 2017’de, Konya’da inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmaların yüzde 17,9’u önümüzdeki 3 aydaki çalışan sayısında artış beklerken, çalışan sayısında düşüş bekleyenlerin oranı yüzde 24,9 oldu.

Çalışan sayısı beklentisi geçen yılın aynı dönemine göre hem Konya ve Türkiye genelinde hem de AB-28’de yükseldi. Konya inşaat sektöründe önümüzdeki döneme ilişkin istihdam beklentisi, mayıs ayında Türkiye genelinden daha kötü performans sergiledi.

Şekil-3. Önümüzdeki 3 aydaki çalışan sayısı beklentisi* (%arttı – %azaldı)(Mayıs 2016 – Mayıs 2017)

Tablo-3. Önümüzdeki 3 aydaki çalışan sayısı beklentisi* (%arttı – %azaldı)

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2014 14,5 32,0 18,5 14,5 16,5 12,0 8,0 7,0 -5,0 -11,0 -3,0 -4,5 2015 -0,5 11,5 0,5 -1,5 -5,0 -11,0 -15,5 -18,5 -26,0 -30,5 -15,6 -25,0 2016 -13,5 -4,5 -8,0 -10,0 -12,0 -2,0 -11,0 -12,0 -20,5 -19,5 -22,0 -15,0 2017 -14,5 -4,0 -8,0 -4,5 -7,0

-30,0 -20,0 -10,0 0,0 10,0 20,0

(18)

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

Mayıs ayında özel inşaat faaliyetleri sektöründe düşüş oldu:

Konya İnşaat Sektörü Güven Endeksi alt sektörler itibarıyla incelendiğinde, Mayıs 2017’de geçen yılın aynı dönemine göre “bina dışı yapıların inşaatı” ve “bina inşaatı” sektörlerinde artış olduğu gözlemlenmiştir. Bu sektörlerde geçen yıla göre gerçekleşen artış, ortalama artışın üzerinde gerçekleşti. “Özel inşaat faaliyetleri” sektöründe ise geçen yıla göre düşüş olduğu gözlemlenmiştir.

Şekil-4. Alt sektörler bazında endeksin Mayıs 2017’de bir önceki yıla göre değişimi (puan) 20,1

6,0

-4,0

-65,0 -55,0 -45,0 -35,0 -25,0 -15,0 -5,0 5,0 15,0

Bina dışı yapıların inşaatı Bina inşaatı Özel inşaat faaliyetleri

Ortalama

(19)

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

Firmaların yüzde 35’i talep yetersizliğinin faaliyetlerini kısıtladığını söylüyor:

Konya’da inşaat sektöründe faaliyetleri kısıtlayan faktörlerin geçen yıla göre değişimi incelendiğinde Mayıs 2017’de talep yetersizliğinden şikayet edenlerin oranında geçen yıla göre artış yaşandığı görülmüştür. Faaliyetlerini kısıtlayan hiçbir şeyin olmadığını söyleyenlerin oranında da artış yaşanmıştır. “İşgücü eksikliği”, “diğer faktörler”, “materyal veya ekipman eksikliği”, “finansal kısıtlar” ve “hava şartları” gibi unsurlardan şikayet edenlerin oranında düşüş yaşanmıştır.

Faaliyetleri kısıtlayan faktörler dile getirilme sıklığına göre ele alındığında Mayıs 2017’de firmaların, en çok talep yetersizliğinden şikayet ettiği görülmüştür. Bu dönemde talep yetersizliğinden şikayet eden firmaların toplam içindeki payı yüzde 35,3’dür. Dile getirilen diğer kısıtların yüzdesel dağılımları sırasıyla şöyledir: finansal kısıtlar (yüzde 18,9), hava şartları (yüzde 13,4), materyal veya ekipman eksikliği (yüzde 11,4), diğer faktörler (yüzde 10,4), işgücü eksikliği (yüzde 6,5). Firmaların yüzde 4’ü ise faaliyetlerini kısıtlayan hiçbir şey olmadığını belirtmiştir.

Şekil-5. İnşaat faaliyetlerini kısıtlayan temel etkenlerin Mayıs 2017’de bir önceki yıla göre değişimi (puan)

-4,1 -3,6

-1,6 -0,6 -0,5

1,5

8,8

-5,0 0,0 5,0 10,0

Hava şartları Finansal kısıtlar Materyal veya ekipman eksikliği Diğer faktörler İşgücü eksikliği Hiçbir şey Talep yetersizliği

(20)

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

Konya, inşaat sektörüne ilişkin çoğu göstergede Türkiye’ye kıyasla daha kötü bir performans gösterdi:

Konya ve Türkiye İnşaat Sektörü Güven Endeksi Anketi sorular bazında karşılaştırıldığında, Konya’nın çoğu göstergelerde Türkiye’ye kıyasla daha kötü bir performans sergilediği görülmüştür. Konya inşaat sektörü alt göstergeler itibarıyla incelendiğinde, gelecek üç ayda

“satış fiyatı” ve geçtiğimiz üç ayda “çalışan sayısı” göstergelerinde bir önceki yıla ve aya göre düşüş olduğu gözlenmiştir.

Tablo-4. Soru bazında detaylı sonuçlar* (puan)

Sorular

05/2016

04/2017

05/2017

Bir önceki aya göre

değişim 05/2017

Bir önceki yılın aynı ayına göre

değişim 05/2017

Türkiye (TÜİK) 05/2017

Geçtiğimiz üç ayda inşaat (yapma) faaliyetleriniz nasıl değişti?

-32,5 -34,0 -19,4 14,6 13,1 5,4

Mevcut siparişlerinizin (mevsim normallerine göre) ne durumda olduğunu düşünüyorsunuz?

-35,0 -39,0 -29,4 9,6 5,6 -29,4

Gelecek üç ayda şirketinizin toplam çalışan sayısının ne yönde

değişmesini bekliyorsunuz?

-12,0 -4,5 -7,0 -2,5 5,0 14,0

Gelecek üç ayda satış fiyatlarınızın ne yönde değişmesini bekliyorsunuz?

4,0 2,0 -3,0 -5,0 -7,0 14,9

Gelecek üç ayda şirketinizin yaptığı işlere olan talebin ne yönde değişmesini bekliyorsunuz?

-8,5 0,0 -7,0 -7,0 1,5

Geçtiğimiz üç ayda şirketinizin toplam çalışan sayısı nasıl değişti?

-15,5 -17,5 -18,9 -1,4 -3,4

Geçen yılın aynı dönemine göre iş hacminizde nasıl bir gelişme oldu?

-34,5 -39,5 -34,8 4,7 -0,3

(21)

KONYA İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ

Malta, 1 yılda inşaat sektörü güven endeksini en fazla artıran ülke oldu:

AB-28 ülkeleri ve Türkiye’nin inşaat sektörü güven endeksi değerlerine bakıldığında, Malta’nın geçen yılın aynı ayına göre en fazla artış yaşanan ülke olduğu görüldü. Malta’yı;

Letonya, Macaristan, Slovenya ve Fransa takip etti. Geçen yıla göre en fazla düşüş ise Yunanistan’da yaşandı. Türkiye, geçen yıla göre Euro Bölgesi’ne kıyasla daha kötü performans sergilerken, AB-28’e kıyasla daha iyi performans sergiledi.

Tablo-5. AB-28 Ülkeleri ve Türkiye’nin İnşaat Sektörü Güven Endeksi karşılaştırmaları (Mayıs 2016’ya göre)

Ülkeler/ (Puan) Mayıs 2016’ya göre İnşaat Sektörü Güven

Endeksi’ndeki Değişim Mayıs 17

Malta 31,7 15,5

Letonya 25,2 1,4

Macaristan 24,7 8,8

Slovenya 22,1 12,1

Fransa 21,4 -9,7

İsveç 19,5 39,5

İspanya 18,3 -25,6

Lüksemburg 15,3 17,8

Hırvatistan 13,6 3,6

Estonya 13,5 24,2

Euro Bölgesi-19 12,5 -3,3

Avusturya 11,0 19,1

Almanya 11,0 16,0

Portekiz 10,1 -22,3

Hollanda 8,6 18,8

Türkiye 7,0 -7,7

AB-28 6,6 -4,3

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi 5,8 -30,1

İtalya 5,1 -15,4

Romanya 5,0 -2,6

Bulgaristan 4,9 -11,1

Polonya 4,9 -15,6

Çek Cumhuriyet 2,7 -19,1

Slovakya 2,5 1,0

Finlandiya 2,0 11,0

Belçika 1,7 -9,1

Danimarka -0,8 1,5

Litvanya -2,1 -20,2

İngiltere -19,2 -12,8

Yunanistan -32,0 -69,4

(22)

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

HABER BÜLTENİ

16.06.2017 Sayı 62

Konya Ticaret Odası (KTO) tarafından Türkiye İstatistik Kurumu’ndan ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden alınan verilere dayalı olarak hazırlanan “Konya Dış Ticaret Bülteni” ile Konya’nın dış ticaret durumu güncel veriler ışığında analiz edilmekte ve Konya ile Türkiye’nin dış ticareti arasında bir kıyaslama yapmak mümkün olmaktadır.

Konya’nın ihracatı geçen aya göre düştü:

Konya’da ihracat 2017 Mart ayında 136,2 milyon dolar seviyesinde iken 2017 Nisan ayında bir önceki aya kıyasla yaklaşık 7,7 milyon dolar azalırken, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla 8,8 milyon dolar artarak 128,5 milyon dolara yükseldi. Türkiye’nin Nisan 2017 ihracatı ise 12,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Şekil-1: Aylara Göre Konya’nın İhracatı 2016-2017 (1000$)

Kaynak: TÜİK

Tablo-1: Aylara Göre Konya’nın İhracatı (2016-2017) (1000$)

İhracat (1000 $)

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2016 93.447 113.328 115.521 119.732 113.281 120.769 78.810 111.570 100.754 117.296 114.395 114.640 2017 113.188 120.615 136.182 128.495

Kaynak: TÜİK 0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000 140.000

2016 2017

(23)

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

Konya’nın ithalatı geçen aya göre düştü:

Mart 2017’de 76 milyon dolar seviyesinde olan ithalat rakamları, Nisan 2017’de bir önceki aya göre yüzde 12,7, geçen yılın aynı ayına göre de yüzde 30,3 azalarak 66,7 milyon dolar seviyesine geriledi. Türkiye ithalat rakamlarına bakıldığında ise Nisan 2017’de bir önceki aya göre 1,2 milyar dolarlık bir düşüş olduğu ve ithalatın 17,8 milyar dolar seviyesine gerilediği görülmektedir.

Şekil-2: Aylara Göre Konya’nın İthalatı 2016-2017 (1000$)

Kaynak: TÜİK

Tablo-2: Aylara Göre Konya’nın İthalatı (2016-2017) (1000$) İthalat (1000 $)

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2016 93.293 111.360 98.021 95.698 82.766 114.423 65.507 72.416 107.494 72.199 69.925 78.660 2017 92.713 69.351 76.374 66.677

Kaynak: TÜİK

2017 Nisan ayı itibarıyla Konya’nın Türkiye’nin toplam ihracat ve ithalatından aldığı pay sırasıyla, yüzde 1 ve yüzde 0,38 olarak gerçekleşmiştir. Konya’nın Nisan 2017’deki 195 milyon dolarlık dış ticaret hacmi ise Türkiye’nin toplam dış ticaret hacminin yüzde 0,64’ünü oluşturmaktadır. Türkiye 2017 Nisan ayı itibarıyla 4,9 milyar dolarlık dış ticaret açığı verirken, Konya 61 milyon dolarlık dış ticaret fazlası vermiştir. Nisan ayında Türkiye için ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 72 iken Konya için bu oran yüzde 191 olmuştur.

0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 120.000

2016 2017

(24)

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

Tablo-3: Türkiye – Konya Karşılaştırmalı Dış Ticaret İstatistikleri – 2017 Nisan (milyon $)

Kaynak: TÜİK

Konya’nın Nisan ayı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,3 artarken, Türkiye’nin ihracatı aynı dönemde yüzde 7,4 artmıştır. Öte yandan Konya’nın Nisan ayı ithalatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30,3 azalırken, Türkiye’nin Nisan ayı ithalatı yüzde 9,9 artmıştır.

Konya’nın dış ticaret verilerine göre, bir önceki aya oranla 2017 Nisan ayı ithalatında yüzde 12,7’lik bir düşüş gözlenirken, ihracatında da yüzde 5,6’lık bir düşüş yaşanmıştır. Türkiye’nin bir önceki aya oranla 2017 Nisan ayı ithalatında yüzde 6,5’lik bir düşüş gözlenirken, ihracatında da yüzde 11,4’lük bir düşüş gözlenmiştir.

Tablo-4: İhracatın Sektörel Dağılımı (Nisan; 2016-2017) İhracat

(milyon $)

İthalat (milyon $)

Dış Ticaret Dengesi (milyon $)

Dış Ticaret Hacmi (milyon $)

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı

(%)

İhracat (Nisan; 2016-

2017) Fark (%)

İthalat (Nisan; 2016-

2017) Fark (%)

Türkiye 12.839 17.784 -4.945 30.623 72% 7,4% 9,9%

Konya 128 67 61 195 191% 7,3% -30,3%

Nisan-İhracat ($)

Değişim

Konya’nın Toplam İhracatı İçindeki Pay (%)-

Nisan 2017

2017 2016

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler,

nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları 41.427.716 38.930.384 6,4% 32,2%

Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı

21.997.763 21.018.543 4,7% 17,1%

Kakao ve kakao müstahzarları 6.468.476 5.595.916 15,6% 5,0%

Alüminyum ve alüminyumdan eşya 6.284.144 3.981.685 57,8% 4,9%

Demir veya çelikten eşya 6.116.739 5.448.602 12,3% 4,8%

Hububat, un, nişasta veya süt müstahzarları,

pastacılık ürünleri 6.103.120 6.371.449 -4,2% 4,7%

Süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer

yenilebilir hayvansal menşeli ürünler 5.924.936 8.496.776 -30,3% 4,6%

(25)

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

Kaynak: TÜİK

Sektörlere göre ihracat verileri incelendiğinde, 2017 Nisan ayında Konya’nın en fazla ihracat yaptığı ilk 10 sektörde bir önceki aya kıyasla çok fazla değişiklikler olmadığı gözlenmiştir.

Mart 2017’de listede yer almayan ancak Nisan 2017’de yer alan sektör; “Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı” sektörü olduğu görülmektedir. “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları”

sektörü 41,4 milyon dolarlık ihracatı ile Nisan ayında Konya’nın toplam ihracatının yüzde 32,2’sini oluşturmaktadır; geçen yılın aynı ayına göre sektörün ihracatı yüzde 6,4 artmıştır.

Geçen yılın aynı ayına göre listedeki ürünler arasında ihracatı en çok artan ürün grubu

“elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı” sektörü olmuştur. İhracatı en çok azalan sektör ise, “süt ürünleri, yumurtalar, tabii bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler” sektörü olmuştur.

Tablo-5: İhracat Partnerleri ( Nisan -2017)

Partner İhracat ($) Pay

1 Irak 16.982.294 13%

2 Almanya 10.291.639 8%

3 Mısır 6.198.660 5%

4 İtalya 4.619.325 4%

5 İran 4.459.455 3%

6 Suudi Arabistan 4.187.114 3%

7 ABD 3.860.319 3%

8 Polonya 3.161.267 2%

9 Kazakistan 3.158.146 2%

10 Cezayir 2.952.748 2%

Diğer 68.623.998 53%

Toplam 128.494.965 100%

Kaynak: TÜİK

Plastikler ve mamulleri 5.279.677 5.201.929 1,5% 4,1%

Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve

aksesuarı 2.887.638 3.050.289 -5,3% 2,2%

Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme- verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı

2.792.884 1.678.704 66,4% 2,2%

Toplam 128.494.965 119.731.640 7,3% 100,0%

(26)

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

Tablo-6: İthalat Partnerleri (Nisan -2017)

Kaynak: TÜİK

Konya’nın ithalatında Çin’in payı yüzde 12 seviyesinde

Ülkeler bazında Konya’nın ihracat rakamlarına bakıldığında, Nisan 2017’de, ilk sırada 17 milyon dolarlık ihracat hacmi ile Irak yer almaktadır. Konya’nın Irak’a olan ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık 3 milyon dolar artarak 17 milyon dolara yükselmiştir. Irak, Konya’nın toplam ihracatının yüzde 13’ünü oluşturmaktadır.

Irak’ın ardından 10,3 milyon dolarlık ihracat hacmi ile Almanya gelmektedir. Almanya’ya yapılan ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık 1 milyon dolar artmıştır. Konya’nın en fazla ihracat yaptığı diğer ülkeler sırasıyla, Mısır, İtalya, İran, Suudi Arabistan, ABD, Polonya, Kazakistan ve Cezayir’dir.

Konya, nisan ayında en fazla ithalatı ise Çin’den yapmıştır. Konya’nın Çin’den yaptığı ithalat, yaklaşık 8,2 milyon dolar seviyesindedir ve yapılan toplam ithalatın yüzde 12’sini oluşturmaktadır. Konya’nın Çin’den sonra en fazla ithalat yaptığı ülke ise Rusya olmuştur.

Konya’nın Rusya’dan yaptığı ithalat, geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık yüzde 26 azalarak 8,6 milyon dolar seviyesinden, 6,4 milyon dolar seviyesine gerilemiş ve toplam ithalatın yüzde 10’unu oluşturmaktadır. Konya’nın en fazla ithalat yaptığı diğer ülkeler sırasıyla Almanya, İtalya, Ukrayna, ABD, Güney Kore, Tayvan, Japonya ve Hollanda’dır.

Partner İthalat ($) Pay

1 Çin 8.225.396 12%

2 Rusya Federasyonu 6.353.683 10%

3 Almanya 5.556.431 8%

4 İtalya 4.870.138 7%

5 Ukrayna 4.468.141 7%

6 ABD 3.380.539 5%

7 Güney Kore 2.636.859 4%

8 Tayvan 2.231.890 3%

9 Japonya 1.869.519 3%

10 Hollanda 1.644.970 2%

Diğer 25.439.855 38%

Toplam 66.677.421 100%

(27)

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

Şekil-3: Ülkelere Göre Konya’nın İhracatı (milyon $) – İlk 10 Ülke (Nisan -2017)

Kaynak: TÜİK

Şekil-4: Ülkelere Göre Konya’nın İthalatı (milyon $) – İlk 10 Ülke (Nisan -2017)

Kaynak: TÜİK 17,0

10,3

6,2 4,6 4,5 4,2 3,9 3,2 3,2 3,0

0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0

2017 Nisan 2016 Nisan

8,2 6,4 5,6 4,9 4,5 3,4 2,6 2,2 1,9 1,6

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0

2017 Nisan 2016 Nisan