Yeni Fırat dergisindeki halk bilimi unsurları

(1)

1

T.C.

NĐĞDE ÜNĐVERSĐTESĐ

SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ

TÜRK DĐLĐ VE EDEBĐYATI ANABĐLĐM DALI

YENĐ FIRAT DERGĐSĐNDEKĐ HALK BĐLĐMĐ UNSURLARI

Hazırlayan Saadettin YILMAZ

Danışman Doç. Dr. Hatice ĐÇEL

2014-NĐĞDE

(2)

2

T.C.

NĐĞDE ÜNĐVERSĐTESĐ

SOSYAL BĐLĐMLER ENSTĐTÜSÜ

TÜRK DĐLĐ VE EDEBĐYATI ANABĐLĐM DALI

YENĐ FIRAT DERGĐSĐNDEKĐ HALK BĐLĐMĐ UNSURLARI

Hazırlayan Saadettin YILMAZ

Danışman Doç. Dr. Hatice ĐÇEL

2014-NĐĞDE

(3)

3

(4)

4

(5)

ii ÖZET

‘ Yeni Fırat Dergisindeki Halk Bilimi Unsurları ’ başlığını taşıyan çalışmamızda 1962-1967 yılları arasında yayımlanmış olup 36 sayı çıkmış olan ‘ Yeni Fırat ’ dergisi incelenmiştir. Zengin bir içeriğe sahip olan dergide Elazığ ve çevresinin tarihi, coğrafyası, kültürü, edebiyatı, folklorü, sosyal yapısı, ekonomisi gibi birçok konuya değinilmiştir. Bunların yanısıra Türk kültürü, edebiyatı ve tarihiyle de ilgili birçok konuya değinilmiştir.

1962 Mayıs ayında Fikret Memişoğlu tarafından çıkarılan Yeni Fırat dergisi 1962’de altı, 1963’te on iki, 1964’te altı,1965’te bir, 1966’da dokuz, 1967’de iki sayı çıkmıştır. Toplam 3 cilt ve 36 sayıdan oluşan dergi, Elazığ Kültür Derneği’nin bünyesinde çıkarılmıştır. Dergide yer alan yazıların ve şiirlerin halkbilimi açısından değerlendirilmesi çalışmamın konusunu oluşturmaktadır.

Giriş kısmında Yeni Fırat dergisi hakkında bilgiler verilmiş daha sonra ise Yeni Fırat dergisinin tüm sayfaları taranarak içindekiler tablosu oluşturulmuştur.

Sonrasında ise tahlili fihrist yapılmıştır. Son olarak dergi içinde halkbilimi açısından önem arz eden yazılara yer verilmiştir.

Yaptığımız bu çalışmadaki amaç, Yeni Fırat dergisindeki halkbilimi unsurlarını bu derginin sayfalarından çıkarıp ilim dünyasına sunmak ve bu alana bir kaynak daha kazandırmaktır. Bu nedenle derginin tamamı incelendikten sonra amaca yönelik metinlere ulaşılmış ve Seçilmiş Metinler adı altında bir bölüm oluşturulmuştur.

Buradaki metinler edebi türlerine göre adlandırıldıktan sonra yazarı, yayın tarihi, sayı ve sayfa numaralarıyla birlikte verilmiştir. Dergideki metinler doğrultusunda hem yazar adlarına göre hem de konularına göre bir de fihrist hazırlanmıştır.

(6)

iii ABSTRACT

Title of this study is folk science elements in Yeni Fırat journal. Đn this study, Yeni Fırat journal which was published between 1962 and 1967 as 36 volumes has been examined. This journal has rich content. History, geograhy, culture, social life economy and folklore of Elazığ has been expressed in this journal. And alsoTurkish culture andTurkish history has been expressed in Yeni Fırat journal.

Yeni Fırat, the journal issued by Fikret Memişoğlu in May in 1962, was issued from 1962 to 1967 as 6, 12, 6, 1, 9 and 2 issues respectively. The journal, which was composed of 3 volumes and 36 issues, was isuedunder Elazığ Cultural Association. The evaluation of the articles and poems in the journal in terms of ethnology constitutes the subject of this study.

Information about the journal Yeni Fırat is given in the introduction section.

Every single page of the journal having been examined, a table of content is generated and then an analytical index is created. Finally, articles in the journal that are thought to be ethnologically important are included in the study.

The purpose of the study is top resent the ethnological items in the journal of Yeni Fırat to the world of science by bringing the minto view and to introduce another source to the literature. Therefore, purposive texts are selected after a thorough examination of the journal and a section named Selected Texts is created.

The texts in this section are given together with the irauthors, publishing dates, issue numbers and page number safter the yareen titled in terms of their literary genres. An index according to both author names and topics of the texts is also created in accordance with the texts in the journal.

(7)

iv ÖN SÖZ

Dergiler bir toplumun geleceğine ışık tutan birer meşale olduğu gibi geçmişine de kaynaklık eden birer tarihi ve edebi vesikadır şüphesiz. Yeni Fırat dergisi de yayımlandığı dönemle ilgili döneminin siyasi, edebi ve kültürel özelliklerini yansıtarak bizlere birçok konuda kaynaklık etmiştir.

Hazırladığımız bu çalışmada Yeni Fırat dergisinde yer alan yazılar ve şiirler değerlendirilmiştir.

Çalışmamız; Giriş, üç bölüm ve Sonuç’tan oluşmaktadır.

Tezin giriş bölümünde Yeni Fırat dergisi hakkında bilgi verilmiş, dergi şekil ve içerik özellikleri bakımından değerlendirilmiştir.

Birinci bölümde ‘Yeni Fırat Dergisinin Đçindekiler Tablosu’ başlığı altında tüm metinler incelenmiştir.. Bu tabloda tüm metinler tek tek incelenmiş ve konuları saptanmıştır. Tüm metinler sıralı bir biçimde hangi sayıda yer aldıkları, kaçıncı sayfalarda yer aldıkları, yazarları- şairlerinin kimler oldukları ve yazı başlıkları ve konularıyla birlikte tablo halinde dökümü yapılmıştır.

Đkinci bölüm ‘Yeni Fırat Dergisinin Tahlili Fihristi’ başlığı altında incelenmiştir. Đki ana başlıktan oluşan fihrist kısmının ilk başlığında, dergide yer alan imzalı ve imzasız metinler yazar ismine göre sıralandıktan sonra; her yazarın yazıları kendi içinde kronolojik olarak verilmiştir. Ayrıca dergide yer alan yazılar yazar ismine göre sıralanmış ve her yazarın yazısı kendi içinde kronolojik olarak verilmiştir.

Üçüncü bölümü, seçilmiş metinler oluşturmaktadır. Bu bölüm tezin de konusu olan halk bilimi unsurlarının ağır bastığı bölümdür. Bu bölümde folklor ve dil konulu yazılar türlerine göre tasnif edildikten sonra metinlerin sonuna yazar adı ve yayın tarihi belirtilmiştir.

Çalışmamızın ‘Sonuç’ kısmında ise çalışmanın genel bir değerlendirmesi yapılmıştır.

Çalışmamız, halk bilimi alanında çalışma yapacak olan araştırmacıların yararlanabileceği bir kaynak özelliği taşımaktadır.

(8)

v

Bu çalışmada emeği geçen herkese, çalışmalarım sırasında yardımlarını esirgemeyen ve değerli vaktini ayıran hocam Yrd. Doç. Dr. Ramis Karabulut’a, çalışmamda bana yol gösteren ve bu keyifli çalışmaya ortak olan değerli hocam ve danışmanım Doç. Dr. Hatice Đçel’e sonsuz teşekkürlerimi bir borç bilirim.

Niğde 2014 Saadettin YILMAZ

(9)

vi

ĐÇĐNDEKĐLER

ÖZET ... ii

ABSTRACT ... iii

ÖN SÖZ... iv

ĐÇĐNDEKĐLER... vi

KISALTMALAR ...x

GĐRĐŞ ...1

YENĐ FIRAT DERGĐSĐ HAKKINDA...1

1. ŞEKĐL ÖZELLĐKLERĐ ...1

2. MUHTEVA ÖZELLĐKLERĐ...2

I. BÖLÜM ...3

YENĐ FIRAT DERGĐSĐNĐN ĐÇĐNDEKĐLER TABLOSU...4

II. BÖLÜM...61

ĐNCELEME ...61

(YENĐ FIRAT DERGĐSĐNĐN TAHLĐLÎ FĐHRĐSTĐ) ...61

1. YAZAR ADINA GÖRE YAZILAR...62

2. TÜRLERĐNE GÖRE YAZILAR ...107

2. 1. Dil ve Edebiyatla Đlgili Yazılar...107

2. 2. Köy ve Köylülerle Đlgili Yazılar ...125

2. 3. Kütüphanecilik ve Yayınlarla Đlgili Yazılar ...125

2. 4. Sosyal Hayatla Đlgili Yazılar...126

2. 5. Güzel Sanatlar - El Sanatlarıyla Đlgili Yazılar...129

2. 6. Tarih, Coğrafya ve Tarihî Eserlerle Đlgili Yazılar...130

2. 7. Özel Günler ve Kutlamalarla Đlgili Yazılar ...134

2. 8. Siyaset ve Siyasî Kavramlarla Đlgili Yazılar ...134

(10)

vii

2. 9. Yeni Fırat Dergisi Çalışmalarıyla Đlgili Yazılar ...135

2. 10. Önemli Şahsiyetlerle Đlgili Yazılar ...136

2. 11. Sağlıkla Đlgili Yazılar ...141

2. 12. Eğitim, Kültür ve Sanatla Đlgili Yazılar ...141

2. 13. Dinî ve Ahlakî Konularla Đlgili Yazılar...142

2. 14. Teknik Konular ve Teknik Gelişmelerle Đlgili Yazılar ...144

2. 15. Önemli Haberler ve Olaylarla Đlgili Yazılar...146

III. BÖLÜM ...148

SEÇĐLMĐŞ METĐNLER ...148

1. FOLKLOR ĐLE ĐLGĐLĐ YAZILAR ...149

1. 1. Söylemelik Türler ...149

1. 1. 1. Atasözleri ...149

1. 1. 2. Türküler...150

1. 1. 3. Maniler...158

1. 1. 4. Hoyratlar ...165

1. 1. 5. Mayalar ...169

1. 1. 6. Tecnisler...171

1. 1. 7. Ninniler ...174

1. 1. 8. Bilmeceler ...174

1. 2. Anlatmalık Türler...176

1. 2. 1. Fıkralar...176

1. 2. 2. Efsaneler...186

1. 2. 3. Destanlar ...193

1. 2. 4. Türk Destanları ve Halk Hikâyeleri...199

1. 2. 5. Kıssadan Hisse ...206

(11)

viii

1. 3. Gelenek, Görenek ve Adetler ...208

1. 3. 1. Türkiye Folklor Haritası ...208

1. 3. 2. Harput-Elâzığ Folkloru ...214

1. 3. 3. Harput-Elâzığ Rehberi ...216

1. 3. 4. Harput Çevresinde Gezinti...225

1. 3. 5. Harput Çevresinde Gezinti...227

1. 3. 6. Harput Konakları ve Evleri ...237

1. 3. 7. Eğinin Yolu Nereden? ...240

1. 3. 8. Elâzığ’da Kadın ve Gelin Giyimi ...243

1. 3. 9. Tuncelinde Kız Đsteme ve Düğün Gelenekleri ...244

1. 3. 10. Hacca Gidiş ve Dönüş...248

1. 3. 11. Halk Musikisi Usulleri...249

1. 3. 12. Kemaliye’nin Milli Oyunları...255

1. 3. 13. Semâ ve Figürleri...257

1. 3. 14. Aile Bahçesi-Alevi Bohçası ...260

1. 3. 15. Oya...263

1. 3. 16. Anadolu’da Bakırcılık...264

1. 3. 17. Halk Edebiyatının Halk Eğitimindeki Rolü ...266

1. 3. 18. Elâzığ ve Harput’un Özel Yemekleri...269

1. 3. 19. Şehriye Gecesi...274

2. DĐL VE EDEBĐYAT ĐLE ĐLGĐLĐ YAZILAR ...276

2. 1. Şiirler...276

2. 2. Düz Yazılar...366

SONUÇ...400

KAYNAKÇA...402

(12)

ix

ÖZGEÇMĐŞ ...403

(13)

x

KISALTMALAR Bkz.: Bakınız

C.: Cilt nr.: Numara s.: Sayfa S.: Sayı

vb.: Ve benzeri

(14)

1 GĐRĐŞ

YENĐ FIRAT DERGĐSĐ HAKKINDA 1. ŞEKĐL ÖZELLĐKLERĐ

Çalışmamıza konu olan Yeni Fırat Dergisinin 1-36. sayıları Mayıs 1962 ile Eylül 1967 tarihleri arasında bazı gecikmelerle birlikte düzenli olarak çıkmıştır.

Yeni Fırat Dergisi’nin her sayısının birinci sayfasının üst kısmında ‘Yeni Fırat’

yazmaktadır. ‘Yeni’ yazısı küçük harflerle ‘Fırat’ yazısı ise büyük harflerle yazılmıştır. ‘Yeni’ yazısı üstte ‘Fırat’ yazısı altta yer almaktadır. Bazı dergilerde

‘Yeni’ yazısının yanında ‘Aylık Sanat-Fikir Dergisi’ yazarken bazı sayılarda da

‘Yeni Fırat’ yazısının altında ‘Aylık Sanat- Fikir Dergisi’ yazmaktadır. Yeni Fırat yazısının hemen altında tüm saylarda bir resim ya da fotoğraf bulunmaktadır. Resim ya da fotoğrafın altında koyu harflerle sayı numarası ve sayının yayımlandığı tarih ve satış fiyatı yer almaktadır. Satış fiyatı bazı sayılarda ya hiç yer almamıştır ya da son sayfada yer almıştır. Sadece ilk dört sayıda kapak resmi Yeni Fırat yazısının üstünde yer almıştır. Dergilerin çoğunun son sayfasında reklam yer almaktadır. Bazı sayıların son sayfaları ise boştur. Dergi ilk sayısından son sayısına kadar 100 kuruştan satılmıştır. Yıllık abonman fiyatı ise 12 liradır.

Derginin sayfa düzeni hemen hemen tüm sayılarda aynıdır. Sayfalarda yazı ya da şiirlerle ilgili bazen resimler de yer almıştır. Bazı tashih hatalarına düşülmüştür.

Hemen hemen her sayıda düzeltmeler yer almaktadır. Bunların yanı sıra dergi iyi bir baskı kalitesine sahiptir. Bazen sayfa numaralarının kullanılmadığı görülmektedir.

Derginin ön kapağının arka sayfasında ise dergi sahibinin adı soyadı, mesul müdürün adı soyadı, idare yeri, basıldığı matbaa ve basıldığı il bilgileri yer almaktadır.

Yeni Fırat dergisi sadece iki sayıyı özel sayı çıkararak yayın hayatına devam etmiştir. Bu sayılar:

Haziran 1965 tarihli 25. sayı ‘Fetih Armağanı’ özel sayısı Haziran 1966 tarihli 28. sayı ‘Baraj’ özel sayısı

(15)

2

Bu sayıların dışında özel sayı olmasa bile bazı konular yoğunlukla olarak işlenmiştir.

Dergi bazı dönemlerde ekonomik sıkıntılara düşmüş ve çıkartılamamıştır. Ama tekrar yayın hayatına devam etmiştir.

2. MUHTEVA ÖZELLĐKLERĐ

Mayıs 1962 tarihinde yayımlanmaya başlayan ve son sayısı Eylül 1967’de çıkan Yeni Fırat dergisinin incelediğimiz sayılarında bölgede önemli kalkınmaların yaşandığı döneme denk gelmektedir. Derginin içeriğinde bu gelişmeler önemli yer tutmaktadır.

Derginin dili oldukça sadedir. Derginin yazar kadrosu da dil konusunda oldukça hassastır.

Dergide Harput kültürünün yanı sıra milli değerlerle ilgili de birçok konuya değinilmiştir. Atatürkçü ve milliyetçi bir yayın politikası izlenen dergide bu konulara sık sık yer verilmiştir.

Dergide sağlık alanındaki yenilikler ve gelişmeler de yer almış, sağlık konusunda hasta ve hasta yakınlarına bazı bilgiler de verilmiştir.

Sanayideki gelişmeler ve teknik gelişmelerin yanı sıra bölge ve ülke için büyük bir öneme sahip olan Keban Barajı’nın yapım aşaması, bölgeye ve ülkeye olan katkısı hemen hemen her sayıda anlatılmıştır. Ayrıca Elazığ’ın ve bölgenin sorunlarına da yer verilmiştir.

Dergide yeni kalemlere yer verilmiş, diğer illerde çıkan dergiler tanıtılmış ve çeşitli dergilerden genç şair ve yazarların şiir ve yazıları yayımlanmıştır. Ayrıca yeni çıkan kitaplar hakkında da tanıtımlar yapılmıştır. Đlde yapılan kültürel faaliyetler hakkında haberler verilmiş, bu faaliyetlerin artması konusunda teşvik edici yorumlar yapılmıştır.

(16)

3 I. BÖLÜM

(17)

4

YENĐ FIRAT DERGĐSĐNĐN ĐÇĐNDEKĐLER TABLOSU

SAYI SAYFA YAZAR ADI YAZI ADI TÜRÜ AÇIKLAMA

1 1 Yeni Fırat Yeni Fırat Makale Dergiye Yeni Fırat isminin verilmesi ve nedenleri

açıklanmıştır.

1 2-3 Fikret Memişoğlu Atatürk’ün Elazığ’a Gelişi Anı Atatürk’ün Elazığ’a gelişi ve bununla ilgili anılara yer verilmiştir.

1 4 Fikret Memişoğlu Yolcu Şiir Erzurum, Trabzon ve Kars’tan gelen halk oyunu ekipleri

öğrencileri için yazılmış bir şiirdir. Şiirde ayrıca bu illerin halk oyunlarıyla ilgili bilgilere de yer verilmiştir.

1 5-6 Celaleddin Tuğrul Özlem Sohbet Yeni Fırat gibi bir derginin çıkmasının il açısından önemi anlatılmıştır.

1 6 Đmzasız Eskilerden Fıkralar Fıkra Kimsenin gerçek yüzünün anlaşılmadığı vurgulanmıştır.

1 6 Đmzasız Tecnisler Tecnis Aşk temalı iki tecnise yer verilmiştir.

1 7 Ömer Kayaoğlu Harput Ağrısı Şiir Harput’un geçmişine olan özlem dile getirilmiştir.

1 8-9 Cenani Dökmeci Harput Çevresinde Gezinti Gezi Yazısı Gezilen yerler tanıtılmıştır.

1 9 Đmzasız Hoyratlar Şiir Aşk temalı iki hoyrat yer almaktadır.

(18)

5

1 10 Cenani Dökmeci Bakırı Đşlerken Şiir Bakırcılığın tarihine ve kültürümüzdeki yerine değinilmiştir.

1 11 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Bu Toprak Deneme Elazığ’ın tarihinden gelen manevi iklimine dikkat çekilmiştir.

1 11 Đmzasız Đki Şehirde Sabah Şiir Masdar Dağı’nda yeni günün başlangıcı anlatılmıştır.

1 12 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Kopuzdan Ezgiler Şiir Şair Harput’ta yaşadığı anılarına yer vermiştir.

1 13-14 Đmzasız Ayın Hadiseleri Haber

1 15 Đmzasız Mayalar Şiir Aşk konusu işlenmiştir.

1 16-17 Fethi Başak Yokuşun Ortasındaki Bakkal Hikâye Mahalle bakkalının yaptıkları ve mahalleli için değerinin anlatıldığı bir hikâyedir.

2 1-2 Yeni Fırat Sayın Başbakanım Makale Elazığ’ın gelişmesi ve kalkınması için isteklerin yer aldığı bir mektuptur. Dönemin başbakanı Đsmet Đnönü’ye yazılmıştır.

2 3-6 Fikret Memişoğlu Harputta Bir Dalyan Boylu Çeribaşı Zade Ali Bey

Biyografi Çeribaşızade Ali Bey tanıtılmıştır.

2 7 Yolcu Sıla Yolculuğu Şiir Memleket özleminin dile getirilmiştir.

2 8-10 Cenani Dökmeci Harput Çevresinde Gezinti Gezi Yazısı Gezilen yerler tanıtılmıştır.

2 10 Đlyas Vakit Şiir Şairin sevgisini işediği bir şiiridir.

(19)

6

2 11 Ömer Kayaoğlu Mektubun Ardından Şiir Aşk temasının işlendiği bir şiirdir.

2 11 Đmzasız Hoyrat Şiir Aşk konulu bir hoyrattır.

2 12 Đmzasız Keban Barajı Haber

2 12 Đmzasız Tecnisler Şiir Aşk temasıyla yazılmıştır.

2 13 Cenani Dökmeci Đkinci Murad’ın Ruhu Şiir Sultan Murat’ın seferlerinin işlendiği kahramanlık şiiridir.

2 14-16 Đmzasız Ayın Olayları Haber

2 17 Yıldırım N.Gençosmanoğlu Keban Güzellemesi Şiir Keban Barajı’nın övüldüğü bir şiirdir.

2 18 Fikret Memişoğlu Diken Şiir Sevgiliye olan özlem dile getirilmiştir.

2 19-22 Fethi Başak Şefika Hikâye Deli olarak bilinen Şefika adındaki bir kadının oğlu için

yaptığı fedakârlıkların anlatıldığı bir hikâyedir.

2 23 Đmzasız Eskilerden Fıkralar Fıkra Mizah yapılmıştır.

3 1-3 Yeni Fırat Şevket Raşit Hatiboğlu Makale Milli Eğitim Bakanına Elazığ’a teknik okul açılması isteğinin yer aldığı bir mektup yazılmıştır.

(20)

7

3 3-5 Fikret Memişoğlu Harputta Bir Dalyan Boylu Çeribaşı Zade Ali Bey

Biyografi Çeribaşızade Ali Bey tanıtılmıştır.

3 6-7 Fikret Memişoğlu Mustafa Asım Efendi Biyografi Mustafa Asım Efendi tanıtılmıştır.

3 8 Yolcu Gölcük’e Doğru Şiir Şair, Gölcük’e olan ilgisini anlatmıştır.

3 9-10 Đmzasız Keban Barajı Haber

3 10 Đmzasız Hoyrat Düzeltme Yazım yanlışları düzeltilerek hoyrat yeniden yazılmıştır.

3 11-13 Cenani Dökmeci Harput Çevresinde Gezinti Gezi Yazısı Harput çevresinin anlatıldığı bir yazıdır.

3 13 Đmzasız Maniler Şiir Aşk konusu işlenmiştir.

3 14 S. Çöteli Erenler Yolunda Şiir Allah aşkının dile getirildiği bir şiirdir.

3 15 Haydar Duman Kendim Üstüne Şiir Şairin yalnızlığını dile getirdiği bir şiirdir.

3 16 Cenani Dökmeci Yunus’layın Şiir Yunus Emre’ye olan hayranlık dile getirilmiştir.

3 17-18 Đmzasız Çemişgezeklilerin Müşterek

Dileği

Haber

3 19 Fikret Memişoğlu Malum Asker Şiir Şair Türk askerini kutsamakta, ona olan sevgisini dile

getirmektedir.

(21)

8

3 20 Ömer Kayaoğlu Harput Ağrısı Şiir Harput’a olan ilgisizlik dile getirilmiştir.

3 21 Đmzasız Eskilerden fıkralar Fıkra Mizah işlenmiştir.

3 22 Leman Tece Đnsanın Yaratılışı Çeviri Hint mitolojisinde kadın ve erkeğin yaratılışı anlatılmıştır.

3 23 Đmzasız Haber Mektup

3 24 Đmzasız Duyuru

4 1-3 Yeni Fırat Milli Eğitim Bakanına Makale Elazığ’a açılması istenen teknik okulun Elazığ ve ülke için önemine değinilmiştir.

4 4 Behçet Kemal Çağlar Battal Gazi Söylüyor Şiir Battal Gazi’nin kahramanlığı anlatılmıştır.

4 7 Ömer Kayaoğlu Harput Ağrısı Şiir Bu şiirde Harput hem övülmekte hem de dertleri dile

getirilmektedir.

4 8-9 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Harputta Geçmiş Tahayyül Gezi Yazısı Harput’un ilim ve irfan yuvası olduğu vurgulanmış ve Harput adının ilelebet yaşayacağı üzerinde durulmuştur.

4 10 Duman Kışoğluna Destan Şiir Kışoğlu unvanlı biri anlatılmıştır.

(22)

9

4 10 Đmzasız Tecnisler Şiir Aşk konusu işlenmiştir.

4 11-13 Fikret Memişoğlu Türkiye Folklor Haritası Makale Yazıda birçok oyun türküsüne yer verilmiştir. Ayrıca Elazığ’da oynanan oyunların özellikleri anlatılmıştır.

4 13 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Üç Hece Şiir Allah’ın büyüklüğünün işlendiği bir şiirdir.

4 14-15 Đmzasız Eskilerden Fıkralar – Pere

Yok

Fıkra Mizah konusu işlenmiştir.

4 16 Mustafa Kuntay Radyo Hakkında Haber

4 16 Đmzasız Hoyratlar Şiir Aşk konusu işlenmiştir.

4 17-19 Cenani Dökmeci Harput Çevresinde Gezinti Gezi Yazısı Harput çevresinin tanıtıldığı bir gezi yazısıdır.

4 19 Đlyas Olabilir miydi? Şiir Sevmenin ne kadar güzel olduğu anlatılmaktadır.

4 19 Haydar Duman Hacı Kaya’nın Aziz Ruhuna Şiir Hacı Kaya’nın ölümüne duyulan üzüntüyü dile getiren bir şiirdir.

4 20 Mehmet Güner Orman Fidanlığı Haber

4 21-23 Đshak Sunguroğlu Harput’un Son Hafızları Biyografi Yedi hafız tanıtılmıştır.

(23)

10

4 24 Đmzasız Okuyucu Mektupları Haber

5 1-2 Đmzasız Cevaplandırılmayan Bir Dilek Makale

5 5 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Bir Kına Gecesinin Ertesi Şiir Harput’taki kına gecesi ve düğünler anlatılmıştır.

5 6-9 Mithat San Keban Baraj-Hidroelektrik

Tesisleri ve Aşağı Fırat Havzası

Makale Keban Barajı konusu işlenmiştir.

5 10 Ömer Kayaoğlu Ağın Yolları Şiir Ağın’dan ayrı düşen, gurbete çıkan birinin duyguları

işlenmiştir.

5 11-12 Hasip Memişoğlu Almanya Mektubu Mektup Almanya anılarına yer verilmiştir.

5 13 Đmzasız Eskilerden Fıkralar Fıkra Mizah işlenmiştir.

5 14-15 Đmzasız Âşık Veysel Đyileşti Haber

5 16-17 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Tıbda Đhtilal Haber

5 18-19 Đshak Sunguroğlu Harput’un Son Hafızları Biyografi Harput’un son hafızları tanıtılmıştır.

(24)

11

5 20-21 Fikret Memişoğlu Türkiye Folklor Haritası Makale Yazıda birçok oyun türküsüne yer verilmiştir. Ayrıca Elazığ’da oynanan oyunların özellikleri anlatılmıştır.

5 21 Đmzasız Maniler Şiir

5 22 Fikret Memişoğlu Hey Para Hey Şiir Günümüzdeki para gerçeğini hoş bir dille bazen alaycı, bazen

gerçekçi bir anlatımla işlemiştir.

5 23-24 Đmzasız Okuyucu mektupları Haber

6 1 Yeni Fırat Atatürk ve Gölcük Makale Atatürk’ün Gölcük’le ilgili anısına yer verilmiştir.

6 2 Tatlı Sert Cumhuriyet Güzeline Şiir Cumhuriyetin faziletleri anlatılmıştır.

6 3-4 Mithat San Keban Barajından: Ziraata

Sağlanacak Faydalar

Haber

6 4 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Maniler Şiir Aşk konusu işlenmiştir.

6 5 Cenani Dökmeci Mevlana Şiir Mevlana’yı anlatan bir şiirdir.

6 6-9 Fikret Memişoğlu Halk Musikisi Usulleri Makale Halk musikisinin önemi anlatılmıştır.

(25)

12

6 10-13 Hasip Memişoğlu Almanya Mektubu Mektup Almanya anılarına yer verilmiştir.

6 13 Duman Sıla Hasreti Şiir Memleket özleminin dile getirildiği bir şiirdir.

6 14-15 Mustafa Kuntay T.C Ziraat Bankası Yüz

Yaşına Basıyor

Haber

6 15 Osman Remzi Baş Kumandana Destandan Şiir Atatürk için yazılmış bir şiirdir.

6 16-18 Fikret Memişoğlu Zavallı Ahmet Kemal Biyografi Ahmet Kemal tanıtılmıştır.

6 19-20 Cenani Dökmeci Anadoluda Bakırcılık Makale Bakırcılığın tarihçesinden bahsedilmiş ve günümüzde eski önemini yitirmesinden yakınılmıştır.

6 21-22 Fikret Memişoğlu Türkiye Folklor Haritası Makale Birçok eski türküye yer verilmiştir.

6 23 Đmzasız Eskilerden Fıkralar Fıkra Mizah işlenmiştir

6 24-28 Fikret Memişoğlu Dilci ve Yolcu Fuzuli Biyografi Fuzuli hakkında bilgiler verilmiştir.

(26)

13

6 28 Đmzasız Olaylar-Haberler Haber

6 29-30 Đmzasız Yaşayan Hafızlar Makale Beş hafız tanıtılmıştır.

6 30 Fikret Memişoğlu Elektrik Şevkile Gazel Şiir Elektrik konulu bir şiirdir.

6 31 Süleyman Ateş Đslam Demokrasisi Makale Đslam’da demokrasi konusu ele alınmıştır.

6 32 Đmzasız Düzeltmeler Haber

7 1 Yeni Fırat Olur, Olmaz! Makale Olur ile batı, olmaz ile doğu kastedilmiştir ve doğunun

kalkındırılması gerektiğine geçilmiştir.

7 2-3 Mithat San Ziraatte Sağlanacak Faydalar Makale

7 4-6 Fikret Memişoğlu Nüzhet Dede Biyografi Nüzhet Dede’nin şairliğinden ve hayatından kesitler yer almıştır.

7 7 Cenani Dökmeci Kurban Şiir Aşk temalı bir şiirdir.

7 8-10 Yeni Fırat Kore Destanı Destan Kore savaşı konu olarak alınmıştır.

7 11 Ömer Kayaoğlu Yurdumun Ormanlarına Ağıt Şiir Ormanlarımızın katledilmesi kınanmaktadır.

7 12-13 Süleyman Ateş Đslam Demokrasisi Makale Đslam’da demokrasi konusu ele alınmış ve ayet-hadislerle bu konu desteklenmiştir. Başlangıçta halifelerin seçimle belirlenmesi ve daha sonra saltanata geçilmesi işlenmiştir.

(27)

14

7 14-15 Yeni Fırat Ömer Kayaoğlu Biyografi Ömer Kayaoğlu tanıtılmıştır.

7 16-17 Cenani Dökmeci Harput Çevresinde Gezinti Gezi Yazısı Harput ve çevresi anlatılmıştır.

7 18 Mustafa Kuntay Sosyal Adaletsizliğin

Neticeleri

Makale Sosyal adaletsizliğin sonuçları üzerine yoğunlaşılmış ve neticesinde gelinen olumsuz durumlar irdelenmiştir.

7 19 Aloş Aloş’dan Baloşa Mektup Elazığ ağzıyla yazılmış mizahi bir mektuptur.

7 21 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Rubailer Şiir Đnsanın madde sathından kurtulması düşüncesi işlenmiştir.

7 22-23 Đmzasız Baskı Hataları Haber

7 24 Đmzasız Belediyeden Ölülere ve

Dirilere Đlgi

Eleştiri Elazığ belediyesinin mezarlıklara ilgisizliği eleştirilmiştir.

Mezarlıkların bakımsızlığı dile getirilmiştir.

8 1 Yeni Fırat Yayınevi Makale Bir esnafın Elazığ’da yayınevi açılması için

cumhurbaşkanına dilekte bulunuşu konu edilmiştir.

8 2-3 Mithat San Madenciliğe Sağlanacak

Faydalar

Makale

8 3 Đlyas Đçimde Şiir Şair içinde yer alan duyguları dile getirmiştir.

8 4 Suzi Can Ne Fark Eder ki Gakgoş Şiir Gakgoşlara seslenilmiş ve ölümün olduğu hatırlatılmıştır.

(28)

15

8 5-6 Süleyman Ateş Đslam Ahlakından Đki Örnek Makale Bazı sahabelerin Müslüman olduktan sonra çektiği sıkıntılar ve bu sıkıntılar karşısında takındıkları tavırlara yer verilmiştir.

8 7 Cenani Dökmeci Fıratla Söyleşme Şiir Şair şiirinde Fırat’ sesleniyor ve çölleri sulayacağına yurdumuzu sulaması gerektiğine değiniyor.

8 7 Fikret Memişoğlu Öğretmenler Marşı Şiir Tevfik Fikret’e ithaf edilen şiirde öğretmenlerin

meşalesinden yurdun aydınlanacağı söylenmiştir.

8 8-9 Mustafa Kuntay Su..Su..Su.. Makale Suyun önemi vurgulanmıştır.

8 10-14 Fikret Memişoğlu Yunus Emre Biyografi Yunus Emre’nin hayatına ve eserlerinden açıklamalara yer verilmiştir.

8 10 Ömer Kayaoğlu Dağ Tutması Şiir Dağda yaşamanın önemi anlatılmakta ve dağda yaşam

övülmektedir.

8 15-17 Hüseyin Solgun Tuncelinde Kız Đsteme Makale Tunceli’de kız isteme geleneği anlatılmıştır.

8 17 Doğan Er Elazığ Şehir Geçişi Haber

8 18-20 Cenani Dökmeci Harput Çevresinde Gezinti Gezi Yazısı Harput çevresinin anlatıldığı bir gezi yazısıdır.

8 21-24 Fikret Memişoğlu Nüzhet Dede Biyografi Nüzhet Dede’nin şairliğinden ve hayatından kesitler yer almıştır.

(29)

16

8 25 Đmzasız Valimizin Basın Toplantısı Haber

8 26-27 Fıkracı Dikkatler Haber

8 28-31 Đmzasız Huzursuzluğun Sosyal

Sebepleri

Makale Đnsanlardaki huzursuzluğun nedenleri derinlemesine incelenmiştir.

8 32 Đmzasız Yeni Dergiler Reklam

9 1 Đmzasız Teknik Okul Açılıyor Makale Teknik okulun açılacağı haberine yer verilmiştir.

9 2-4 Mithat San Sanayi’e Sağlanacak Faydalar Makale

9 5 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Muştu ve Öğüt Şiir Balak Gazi’ye olan sevgi dile getirilmiştir.

9 6-9 A. Tarık Tahiroğlu Elazığ Büyüyen Şehir Deneme Elazığ konulu bir yazıdır.

9 10 Ömer Kayaoğlu Bakır Şiir Bakır madeninin övüldüğü bir şiirdir.

9 11-12 Mehmet Seyda Roman Deneme Romancıyı diğer insanlardan ayıran özellikler anlatılmıştır.

9 13-15 Hüseyin Solgun Tuncelinde Kız Đsteme Makale Tunceli’de kız isteme geleneği anlatılmıştır.

(30)

17

9 15 Hemşeri Kebanda Şiir Keban izlenimlerine yer verilmiştir.

9 16-18 Fikret Memişoğlu Ali Şefik Efendi Biyografi Ali Şefik Efendi hakkında bilgiler verilmiştir.

9 19 Đmzasız Keban Barajı Çalışmaları Haber Keban Barajı çalışmaları anlatılmıştır.

9 20 Tatlı Sert Elveda Şiir Ayrılık konulu bir şiirdir.

9 21 Röportajcı Ziraat Bankasında Bir Saat Ropörtaj

9 22-23 Abdulvasi Çiçek Đlginç Bir Konuşma Deneme Đlmin ve öğrenmenin üzerinde durulurken bunun yanında Đslamiyet’in insanlara tanıdığı haklar üzerinde durulmuştur.

9 24 Đlkan San Gel Gör ki Şiir Otuzbeş yaş şiirine ithafen yazılmıştır.

9 27 Đmzasız Kitap ve Dergilerden

Seçmeler

Şiirler- Yazılar Çeşitli kitap ve dergilerden seçme şiirlere yer verilmiştir.

9 28-29 Aydın Yalkut Âşık Veysel Anı Âşık Veysel’le ilgili anılara yer verilmiştir.

9 29-30 Behçet Kemal Çağlar Anadolum! Yine Sana

Susadım

Şiir Şiirde Anadolu illeri övülmüştür.

9 30-31 Đmzasız Başkan Gürsel ve

Öğretmenler

Haber

(31)

18

9 32 Đmzasız Dergiler Reklam

10 1-2 Đmzasız Temel Atılıyor Makale Teknik okulun temelinin atılışı konu edilmiştir.

10 2 Ömer Kayaoğlu Teknik Okul Marşı Şiir Teknik okul konulu bir şiirdir.

10 3-4 Yücel Đpek Türkiyede Din-Devlet

Münasebetleri ve Laiklik Prensibinin Uygulanışı

Deneme Laiklik ve din ilgisi konu edilmiştir.

10 5 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Malazgirt Şiir Alpaslan’ın kahramanlığı ve bileğinin bükülmez oluşu anlatılmıştır.

10 6-12 Nijad Birdoğan Türk Destanları ve Halk

Hikâyeleri

Makale Türk Destanları ve Halk Hikâyeleri hakkında bilgi verilmiştir.

10 12 Đmzasız Tecnisler Şiir Aşk temasıyla yazılmıştır.

10 13-16 Fikret Memişoğlu Ali Şefik Efendi Biyografi Ali Şefik Efendi hakkında bilgiler verilmiştir.

10 17 Yolcu Söz Birliği Şiir Aşk temalı bir şiirdir.

10 18-19 Cenani Dökmeci Harput Çevresinde Gezinti Gezi Yazısı Harput çevresi tanıtılmıştır.

(32)

19

10 20-22 Fikret Memişoğlu Meçhul Asker Deneme Çanakkale savaşında kahramanlık gösteren askerlerimiz anlatılmıştır.

10 23 Nuri Gürgöze Eski Harput Şiir Eski Harput’un özellikleri anlatılmıştır.

10 24-25 Fikret Memişoğlu Rif’at Dede Biyografi Rifat Dede tanıtılmıştır.

10 26-30 Đmzasız Kitap ve Dergilerden

Seçmeler

Şiirler- Yazılar Haber

10 32 Đmzasız Başlıksız Mektup

11 1-2 Yeni Fırat Kürtçülük Fantazisi Makale Kürtçülük yapanlar sert bir dille eleştirilmiştir.

11 2 Eren Omay Bilemezsin Şiir Aşk temasıyla yazılmıştır.

11 3-5 Mithat San Sosyal Hayata Sağlanacak

Faydalar

Makale Keban Barajı konu edilmiştir.

11 6 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Balak Gazi Destanından Şiir Türklerin yiğitlikleri anlatılmıştır.

11 7 Cahide Özmen Yunus’un Ümmiliği Makale Yunus’un ümmiliğinden bahsedilen yazıda Yunus Emre’nin ümmi olamayacağı şiirlerinden hareketle vurgulanmıştır.

11 8 M. Hayrettin Abacı Köyü ve Köylüyü Makale Memleketin gerçek sahibinin köylü olduğunu savunan yazar, köyün ve köylünün kalkındırılmasının aynı zamanda ülkenin

(33)

20

Kalkındırmak de kalkınması demek olduğunu söylemektedir.

11 9-10 Yücel Đpek Ziya Gökalp’ın Dini Cephesi Makale Ziya Gökalp’i dinsizlikle suçlayanlara karşı yazılmış bir yazıdır.

11 10 Ömer Kayaoğlu Seni Şiir Aşk temalı bir şiirdir.

11 11-14 Fikret Memişoğlu Yakup Şevki Paşa Biyografi Yakup Şevki Paşa tanıtılmıştır.

11 15-17 Arif Eğinli Eğin Yolu Nereden? Deneme Eğin’in Erzincan’a bağlanmış olması eleştirilmiştir.

11 18-21 Mehmet Seyda Hayat Hikâye Liseden arkadaş iki kişinin uzun yıllar sonra karşılaşmasıyla

başlayan hikâyede bu arkadaşlardan birinin yaptığı sahtekârlıklar anlatılmıştır.

11 24-25 Fikret Memişoğlu Rif’at Dede Biyografi Rifat Dede tanıtılmıştır.

11 26-28 Celaleddin Tuğrul Bu da Bizim Köy Deneme Türk köylüsünün yüksek karakteri anlatılmıştır.

11 28 Đmzasız Hoyratlar Şiir Aşk teması işlenmiştir.

11 29-31 Aydın Oy Halk Edebiyatının Halk

Eğitimindeki Rolü

Makale Halk edebiyatının eğitimdeki rolü vurgulanmıştır.

12 1-2 Yeni Fırat Toplumsal Bencillik Makale Bencilliğin kötü yönleri üzerinde durulmuştur.

(34)

21

12 3 Cenani Dökmeci Göz Yorumu Şiir Aşk temasıyla yazılmıştır.

12 4-7 Dr. Burhan Gürdoğan Yabancı Gözüyle Türk

Mizahi

Deneme Pierre Daninos’tan yapılan çeviride Türklerin mizah anlayışının övüldüğü görülmektedir.

12 8 Yolcu Sonuç Şiir Aşk temalı bir şiirdir.

12 9-12 Fikret Memişoğlu Rahmi Hoca Biyografi Rahmi Hoca tanıtılmıştır.

12 13 Ömer Kayaoğlu Dağ özlemi Şiir Şehir yaşamından bunalan bir insanın dağ yaşamına olan

özlemi dile getirilmiştir.

12 14-15 Haydar Kazgan Paris Günlüğü Deneme Paris insanının asık yüzlüğünden bahsedilmiştir.

12 16 Kamil Uğurlu Saçların Üzerine Karalama Şiir Şair, sevgilisinin saçlarının güzelliğini ve kendisini nasıl etkilediğini anlatmaktadır.

12 17-20 Đmzasız Keban Makale Keban konu edilmiştir.

12 21-23 Đ. H. Subaşı Yakup Şevki Paşa Biyografi Yakup Şevki Paşa tanıtılmıştır.

12 26-27 Mehmet Seyda Đnsaniyet Hikâye Bir meyhanede oturup içen üç arkadaşın sohbetleriyle oluşan

hikâyede insanların hayvanlara yaptığı eziyetler anlatılarak

(35)

22

bunların insanlık dışı hareketler olduğu vurgulanmıştır.

12 28-31 Đmzasız Kitap ve Dergilerden

Seçmeler

Seçme şiir ve deneme

örnekleri

12 32 Đmzasız Okuyucu Mektupları Mektup

13 1-31 Yeni Fırat Đkinci Cilde Başlarken Makale Yeni Fırat dergisinin 12 sayıyı tamamlaması geçen süreçte dergide yapılan çalışmaların özeti yer almaktadır.

13 2 Yıldırım N. Gençosmanoğlu Baraj Bölgesinin Estetik ve Ekonomik Özellikleri

Makale Keban Barajı’nın gelecekte bölgeye katkıları anlatılmıştır.

13 3-5 Đbrahim Olgun Naimi Efendigil Biyografi Naimi Efendigil tanıtılmıştır.

13 6-7 Sezai Çöteli Zamana Destan Şiir Zamanın değiştiği, kalleşliğin bile övülür bir hale geldiğini anlatmıştır.

13 7-8 Sabri Tanyeri Çaydaçıra Bergama

Kermesinde

Haber

13 9-30 Şevket Beysanoğlu Diyarbakır Surları Tarih Diyarbakır surlarının tarihi hakkında bilgi verilmiştir.

13 10-11 Cenani Dökmeci Oya Makale Oyanın geleneksel yönü, nasıl yapıldığı anlatılmıştır.

13 11 Duman Gurbette Bayram Şiir Gurbette bayramın verdiği üzüntü anlatılmıştır.

(36)

23

13 12 Yolcu Çakmağı Çak Şiir Aşk temalı bir şiirdir.

13 13-14 Cenap Osmanoğlu Seçim Destanı Anı Seçim konusu işlenmiştir.

13 15-16 Hafız Osman Öge Hacca Gidiş ve Dönüş Makale Hacca gidiş ve dönüş törenleri Harput kültürüne göre anlatılmıştır.

13 17 Ömer Kayaoğlu Ulu Özlem Şiir Seçimlerde yaşananlar ve yapılan yanlış uygulamalar

eleştirilmiştir.

13 18-21 Fikret Memişoğlu Rahmi Hoca Biyografi Rahmi Hoca tanıtılmıştır.

13 22 Cenani Dökmeci Ustam Şiir Usta konulu bir şiirdir.

13 23-26 Röportajcı Elazığ Kız Enstitüsü Haber

13 27 M. Hayrettin Abacı Bilmece Şiir Bilmece tarzında bir şiirdir.

13 28-29 Arif Eğinli Şakır Bülbüller Deneme Halk musikisi hakkında bilgilere yer verilmiştir.

13 32 Leman Tece Murat’tan Yeni Fırat’a Mektup Bir okuyucunun teşekkür mektubu.

14 1-3 Yeni Fırat Turizm Davamız Makale Turizm konusu işlenmiştir.

14 3 Ömer Kayaoğlu Kötümser Şiir Kötü talihten yakınılmaktadır.

14 4-5 H. Bilal Küçükkaya Kemaliye’nin Milli Oyunları Makale Kemaliye’nin Milli Oyunları tanıtılmıştır.