İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ...5
İÇİNDEKİLER...7
KISALTMALAR CETVELİ...9
§ 1. BANKACILIK İŞLEMLERİNDEN ALINACAK ÜCRETLERLE İLGİLİ MEVZUATIN VE UYGULAMANIN TARİHİ GELİŞİMİ... 11
§ 2. BANKACILIK İŞLEMLERİNDEN ALINACAK ÜCRETLERE UYGULA- NACAK HÜKÜMLERİN (KAPSAMIN) BELİRLENMESİ... 18
§ 3. BANKACILIK İŞLEMLERİNDEN ALINACAK ÜCRETLERE İLİŞKİN (BANKACILIK İŞLEMLERİ, ÜCRET VE BANKA) KAVRAMLARIN AÇIKLANMASI... 21
§ 4. BANKACILIK SÖZLEŞMELERİNDEKİ GENEL UYGULAMA ESASLA- RI... 26
§ 5. BANKACILIK İŞLEMLERİNDEKİ ÜCRETLERİN SINIFLANDIRILMA- SI... 29
§ 6. ÜCRETLERİN İADESİ... 35
§ 7. ÜCRETLERE İLİŞKİN BİLGİLENDİRME VE BİLDİRİM ÜCRETİ... 36
§ 8. ÜRÜN VEYA HİZMETLERE İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMLER ... 39
A. TÜKETİCİ VE KONUT FİNANSMANI KREDİLERİNE İLİŞKİN ÜCRETLER... 39
B. BANKA VE KREDİ KARTI ÜCRETLERİ... 52
C. PARA VE KIYMETLİ MADEN TRANSFER İŞLEMLERİNDE ÜC- RET... 59
D. MEVDUAT VE KATILIM FONU İŞLEMLERİNDE ÜCRET (HESAP İŞLETME-İŞLETMEME ÜCRETİNİN YASAK OLMASI)... 62
E. ATM KULLANIMINDA VE KİRALIK KASA HİZMETİNDE ÜCRET... 64
F. KAMPANYALAR VE ÖZEL HİZMETLERDE ÜCRET... 66
G. ARACILIK HİZMETLERİ ÜCRETİ... 68
EKLER ... 69
6502 SAYILI TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN VE İLGİLİ MEVZUAT LİSTESİ... 69
TÜKETİCİ HAKEM HEYETİNE BAŞVURU FORMU... 73
KARAR ÖRNEKLERİ... 75
İçindekiler 8
T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU, E. 2017/13-645, K.
2021/100, T. 18.2.2021 ...75
T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU, E. 2017/13-686, K. 2018/1426, T. 4.10.2018 ...79
(Kapatılan) 19. Hukuk Dairesi 2018/2771 E., 2020/1174 K., 22.06.2020...86
11. Hukuk Dairesi 2019/529 E., 2019/7492 K., 25.11.2019 ...89
13. Hukuk Dairesi 2016/14657 E., 2019/6950 K., 30.05.2019 ...93
11. Hukuk Dairesi 2016/13440 E., 2018/4855 K., 27.06.2018 ...94
13. Hukuk Dairesi 2016/7919 E., 2016/10963 K., 19.04.2016 ...97
13. Hukuk Dairesi 2015/40861 E., 2016/8915 K., 29.03.2016 ...99
13. Hukuk Dairesi 2015/40530 E., 2016/7984 K., 21.03.2016 ...100
13. Hukuk Dairesi 2016/2812 E., 2016/7284 K., 09.03.2016 ...102
19. Hukuk Dairesi 2015/5544 E., 2015/14654 K., 12.11.2015 ...103
13. Hukuk Dairesi 2015/2549 E., 2015/5451 K., 23.02.2015 ...105
13. Hukuk Dairesi 2015/388 E., 2015/3031 K., 09.02.2015 ...106
13. Hukuk Dairesi 2014/13800 E., 2014/13389 K., 28.04.2014...108
13. Hukuk Dairesi 2013/30967 E., 2014/2736 K., 03.02.2014 ...110
13. Hukuk Dairesi, 2013/13229 E., 2014/2717 K., 03.02.2014 ...112
13. Hukuk Dairesi 2013/21447 E., 2013/20396 K., 2.9.2013 ...115
13. Hukuk Dairesi 2013/6776 E., 2013/6985 K., 19.03.2013 ...116
FİNANSAL TÜKETİCİLERDEN ALINACAK ÜCRETLERE İLİŞKİN MEVZUAT EKLERİ ... 119
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN (İLGİLİ HÜKÜM- LER)... 119
FİNANSAL TÜKETİCİLERDEN ALINACAK ÜCRETLERE İLİŞKİN USÛL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2020/7) ... 147
FİNANSAL TÜKETİCİLERDEN ALINACAK ÜCRETLERE İLİŞKİN USÛL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞE (SAYI: 2020/7) İLİŞKİN UYGULAMA TALİMATI ... 159
FİNANSAL TÜKETİCİLERDEN ALINACAK ÜCRETLERE İLİŞKİN USÛL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2020/7) KAPSA- MINDA ÜCRETLENDİRİLEBİLECEK ÜRÜN VE HİZMETLERE İLİŞ- KİN İZAHNAME... 175
KAYNAKÇA...187
KAYNAKÇA186
1. AĞAOĞLU, Aydın: “Hesap İşletim Ücretleri Mücadelesi”, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları, 8.Tüketici Hukuku Kongre- si, s.137-138, Ed.: Tümay DÖNMEZ/ Mesut YAVUZ/ Aydan DÜZGÜNKAYA/ Hakan TOKBAŞ, İstanbul 2020.
2. AKGÜN, Aliye : Mevduat Sözleşmeleri, Ankara 2020.
3. AKTÜRK, Altay İltan/ACAR UMUT, Ayşe: Tüketici Hakem Heyetleri ve İşleyişine Genel Bir Bakış, İstanbul Aydın ÜHFD, Y:5, S:1, Haziran 2019, s.25-54
4. ASLAN, Yılmaz : 6502 Sayılı Kanuna Göre Tüketici Hukuku, Bursa 2014 (6502-Tüketici).
5. ATAMER, Yeşim M.: Kredi ve Diğer Finansman Sözleşmelerinde Tü- keticinin Korunması, İstanbul 2016 (Kredi).
6. ATAMER, Yeşim M. : “Tüketici Sözleşmelerinde Ücret Denetimi”, s.64-68, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 2014-2015, Ankara 2015 (Ücret Denetimi).
7. ATAMER, Yeşim M. : “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Çerçevesinde Fiyat Denetimi”, s.7-41, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı (Makaleler – Tartışmalar), Derleyen : M. Murat İNCEOĞLU, İstanbul 2015 (Fiyat Denetimi)
8. ATAMER, Yeşim M./BAŞ, Ece : Avrupa Birliği Hukuku İle Karşılaştır- malı Olarak 6502 Sayılı Yeni Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Satım Sözleşmesinde Ayıptan Doğan Sorumluluk, Tüketici Hakları ve Rekabet Hukuku Özel Sayısı, İBD, C.88, Yıl : 2014, s.19-60.
9. AYDOĞDU, Murat : Genel İşlem Koşulları Şerhi, Adalet Yayınevi, Ankara 2018 (GİK Şerhi).
10. AYDOĞDU, Murat : Tüketici Hukuku Dersleri, Ankara 2015 (Tüketici).
11. AYDOĞDU, Murat: “Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmeleri (6502 Sayı- lı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m.40-46)”, Yaşar Üniversi-
186 Kaynağı belirtilmemiş olan Yargıtay kararları,
https://karararama.yargitay.gov.tr/ YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/ adlı İnter- net sitesinden alınmıştır. Bu hizmeti dolayısıyla Yargıtay Başkanlığı’na ve emeği geçenlere teşekkür ederiz. Ayrıca erişim tarihi belirtilmeyen İnternet sitelerine erişim, 1 Eylül 2021 tarihi itibari iledir.
Kaynakça 188
tesi Hukuk Fakültesi, I. Tüketici Hukuku Sempozyumu, Terazi Hukuk Dergisi, Özel Sayı, Kasım 2014, C:9, s.87-94 (Ön Ödemeli KSS).
12. AYDOĞDU, Murat/KAHVECİ, Nalan: Tüketici Hukuku, İzmir-Ocak 2021 (Tüketici).
13. AYDOĞDU, Murat/KAHVECİ, Nalan: Tüketici Hukuku Dersleri, İz- mir-Ekim 2021 (THD).
14. BAŞPINAR, Veysel: Borç Sözleşmelerinin Kısmi Butlanı, Ankara 1998 (Kısmi Butlan).
15. BAYDEMİR, Mehmet : Her Yönüyle Kredi Kartları, İstanbul 2004.
16. BIYIK, Nida: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Temel İlke- leri, yayımlanmamış Ylt., İstanbul 2017 (https://tez.yok.gov.tr/Ulusal TezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp).
17. ÇABRİ, Sezer : 6502 sayılı Kanun’a Göre Tüketicinin Korunması Hak- kında Kanun Şerhi, 2. Baskı, Ankara 2021 (Şerh-2021).
18. ÇABRİ, Sezer : 6502 sayılı Kanun’a Göre Tüketicinin Korunması Hak- kında Kanun Şerhi, 1. Baskı, Ankara 2016 (Şerh-2016).
19. ÇEKER, Mustafa : Kredi Kartı Uygulaması ve Özel Hukuk Açısından Kredi Kartının Hukuka Aykırı Kullanımı, BATİHAE, Ankara 1997 (Kredi Kartı).
20. ÇELİK, Kemal : Finansal Tüketicilerden Alınan Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Hakkında BDDK’nın Görüş ve Dü- şünceleri, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 2014-2015, 4. Tüketici Hukuku Kongresi, s.128 vd., Ed.: Hakan TOKBAŞ/Fehim ÜÇIŞIK, Ankara 2015 (ÇELİK, K., Finansal Tüketiciler-Ücretler)
21. DOĞAR, Mehmet : Ön Ödemeli Konut Satışı, İstanbul 2018 (ÖKSS).
22. DÖNEK, Berna : “Bağlı Kredi Sözleşmesi”, SÜAMYOD, C: 3, S.1, Y:2020, s.37-82.
23. ??EREN, Fikret : Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 24.Baskı, Ankara 2019 (BG-2019)
24. EREN, Fikret : Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 21.Baskı, Ankara 2017 (BG-2017)
25. ERENDAÇ, Ali Tolga : Kredi Kartı Sözleşmesi, İstanbul 2021.
26. ERTAŞ, Fatih Çoşkun / KABAN, İsmail / SOBACI, Fatih: Bireysel Kre- di Kullanan Finansal Tüketicilerce Üstlenilecek Masraflar; BDDK Dü- zenlemesi Çerçevesinde Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, C.8, S.14, Ocak 2016, s.125-146.
Kaynakça 189 27. GÜLERCİ, Altan Fahri : “Banka Kredilerinde Tüketicilerden Tahsil
Edilen Ücret ve Masrafların Tüketici Hukuku ve Sözleşme Özgürlüğü Bakımından Değerlendirilmesi”, İÜHFD, C.6, S.1, Y:2015, s.87-128.
28. GÜMÜŞ, M. Alper : 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Ka- nun Şerhi, C:I, Madde 1-46, İstanbul 2014 (Tüketici).
29. GÜMÜŞ, M.Alper : “Türk Borçlar Kanunu (TBK) m.100 (eBK m.84)’ün Mahsup Kuralına İlişkin Bir İnceleme”, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergi, Özel Sayı, Prof.Dr.Aydın ZEVKLİLER’e Armağan, C.II, S:8, s.1253-1292, İzmir 2013 (https://journal.yasar.edu.tr/arsiv/ vol- 8/armagan-sayi-vol-8/)–Mahsup-.
30. GÜNEY, Alptekin : Banka İşlemleri, 4.Basım, İstanbul 2010.
31. HAN, Işık Aslı : Üç Taraflı Hukuki İlişki Modeli Olarak Havale (TBK m.555-560), İstanbul 2021.
32. HONSELL, Heinrich : (Herausgeber : HONSELL/VOGT/WIEGAND) Basler Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR, Zurich-Bern-Basel 1992 (HONSELL, BSK OR I).
33. HUGUENIN, Claire : Obligationenrecht, Besonderer Teil, 1. Aufl., Zürich/Basel/Genf 2002 (BT).
34. İNAL, Tamer : Milli Şerh, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Editörler : Av.Hakan TOKBAŞ/Özlem TÜZÜNER, m.40- 46 Şerhi, İstanbul 2016 (6502-Milli Şerh, m.40, … 46 Şerhi).
35. İNCEOĞLU, M. Murat/BAŞOĞLU, Başak : “Sipariş Edilmemiş Malla- rın Gönderilmesi”, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, s.981-1029, İs- tanbul 2010.
36. KAPAĞAN, Gönül : Bağlı Tüketici Kredileri, yayımlanmamış Ylt., AÜSBE, Ankara 2004 (http://acikarsiv.ankara.edu.tr).
37. KAPLAN, İbrahim : Banka Sözleşmeleri Hukuku, Cilt 1, Ankara 1996.
38. KARA, İlhan : 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Hazırlanmış Tüketici Hukuku, 2. Baskı, Ankara 2021 (Tüketici-2021).
39. KARA, İlhan : Yeni Kanuna Göre Tüketici Hukuku, Ankara 2015 (6502-Tüketici).
40. KARA, İlhan : Bireysel Bankacılık İşlemleri Nedeni İle Tüketiciden Alanabilecek Masraflar, BDDK Kararı, Kanuna Aykırı Uygulamalar ve Çözüm Yolları”, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 2014-2015, 4. Tüketici Hukuku Kongresi, s.100 vd., Ed.: Hakan TOKBAŞ/Fehim ÜÇIŞIK, Ankara 2015 (Bankacılık İşlemleri-Masraflar)
Kaynakça 190
41. KARAKOCALI, Ahmet : “Tüketici Kredisi Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıkların Çözümü”, Eskişehir Barosu Dergisi, 2005, S.7, s.103- 123 (Tüketici Kredisi).
42. KILINÇ, Hüseyin : Bağlı Tüketici Kredi Sözleşmesi ve Kredi Verenin Sorumluluğu, Ankara 2011.
43. KIRKBEŞOĞLU, Nagehan : 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu İle Getiri- len Faiz Sınırları Üzerine Bir Değerlendirme, BATİDER, C.XXVIII, S.4, Y:2012, s.145-174 (Faiz Sınırları).
44. KIRKBEŞOĞLU, Nagehan : Türk Özel Hukukunda Kısmi Hükümsüz- lük, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Uyarlanmış, İstanbul 2011 (Kısmi Hükümsüzlük).
45. KURT, Ekrem : Tüketim Ödüncü Sözleşmesi (Karz Akdi), Ankara 2014 (KURT, E., Tüketim Ödüncü).
46. KÜÇÜKAYDIN, Emine Aslı : Tüketiciyi Koruyucu Nitelikli Geri Alma Hakkı, İstanbul 2018.
47. OĞUZMAN, Kemal/BARLAS, Nami : Medeni Hukuk, Giriş, Kaynak- lar, Temel Kavramlar, İstanbul 2020.
48. OZANOĞLU, Hasan Seçkin : Mukayeseli Hukuk ve Tüketicinin Ko- runması Hakkında Kanun Açısından Tüketiciyi Koruyan Düzenleme- lerin Kişi Bakımından Uygulanma Alanı (Tüketici Kavramına Muka- yeseli Bir Yaklaşım), Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman’ın Anısına Arma- ğan, İstanbul 2000, s.663-692 (Tüketici Kavramı).
49. ÖZEL, Çağlar : Tüketicinin Korunması Hukuku, 6502 sayılı Kanuna ve Güncel Yönetmeliklere Göre Yeniden Hazırlanmış, 6. Baskı, Ankara 2020 (Tüketici-2020).
50. ÖZEN, Burak : Milli Şerh, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Editörler : Av.Hakan TOKBAŞ/Özlem TÜZÜNER, m.4 Şerhi, İstanbul 2016 (6502-Milli Şerh, m.4 Şerhi).
51. ÖZMEN, Etem Saba/VARDAR HAMAMCIOĞLU, Gülşah: 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesi, İstanbul 2016 (ÖZMEN/VARDAR H., Konut).
52. ÖZMUMCU, Seda : 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Ka- nun’un Hükümleri ve Yargıtay Kararları Çerçevesinde Tüketici Mah- kemelerinin Görev Alanına Giren Uyuşmazlıklara Genel Bir Bakı, DEÜHFD, Prof.Dr.Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, Özel Sayı, C.16, Y:2014, s.831-871.
Kaynakça 191 53. PEKCANITEZ, Hakan : Hukuk Muhakemeleri Kanununun Tüketici
Mahkemelerindeki Yargılama Usulüne Getirdiği Yenilikler, 2. Tüketici Hukuku Sempozyumu Ses Çözümleri ve Makaleleri, “Tüketici Huku- ku Açıklamaları”, Ankara 2013, s.454-460 (Tüketici Mahkemeleri).
54. PEKCANITEZ, Hakan : Tüketici Mahkemeleri, İBD. 1996, C.LXX, S.4- 5-6, s.141-162 (Tüketici Mahkemeleri),
55. SEROZAN, Rona/BAYSAL, Başak/SANLI, Kerem Cem : Borçlar Hu- kuku Özel Bölüm, 3. Baskı, İstanbul 2018.
56. ŞAHİN, Turan : “Kredi Kartının Haksız Kullanımında Tüketicinin Durumu”, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları, s.49-82, Ed.: Tümay DÖNMEZ/ Mesut YAVUZ/ Aydan DÜZGÜNKAYA/ Ha- kan TOKBAŞ, İstanbul 2020 (Kredi Kartı).
57. ŞEKER, Tacettin : “6502 Sayılı Kanun Kapsamında Tüketici İşleminin Temel Özellikleri ve Temel İlkeleri Tüketici Mahkemeleri ve Hakem Heyetlerinin Görev Alanı Hakem Heyetlerine İlişkin Tüketici Hukuku ve Usul Uygulamaları”, Tüketici İşleminin Temel Özellikleri ve Temel İlkeleri Paneli, s.1-19 (http://eski.ankarabarosu.org.tr/HaberTop10Img/
haberpimages/tuketici-20150318/tuketici-20150318.pdf) –e.t.13.07.2021- (ŞEKER, T., Tüketici İşlemi)
58. ŞEN, Bahri Başar : Kredi Kartından Doğan Hukuki İlişkilerin Sona Ermesi ve Sonuçları, Ankara 2010.
59. TEKİNALP, Ünal : Banka Hukukunun Esasları, 2. Bası, İstanbul 2009.
60. TEOMAN, Ömer : “Kredi Kartı Uygulaması Açısından Tüketicinin (Kart Hamilinin) Korunması, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mukayeseli Hukuk Araştırma ve Uygulama Merkezi Banka ve Tüketi- ci Hukuku Sorunları Sempozyumu, İstanbul 2010 (Sempozyum).
61. TEOMAN, Ömer : Hukuki Yönden Kredi Kartı Uygulaması, İstanbul 1996 (Kredi Kartı).
62. TOPUZ, Gökçen : Tüketici Mahkemeleri, Ankara 2018.
63. TUTUMLU, Mehmet Akif : Türk Hukuk Sisteminde Tüketici Hakem Heyetleri, 3. Baskı, Ankara 2019 (THH).
64. TUTUMLU, Mehmet Akif : Tüketici Yargılaması Hukuku, 2. Baskı, Ankara 2019 (TYH).
65. TÜRK, Ahmet : Hukuki Yönden Banka Havalesi, Ankara 2007.
66. ULUKAPI, Ömer : Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Çerçeve- sinde Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, Selçuk ÜHFD, Prof.Dr.Şakir Berki’ye Armağan, Y:1996, C.5, s.77-101.
Kaynakça 192
67. UYUMAZ, Alper/ AKDAĞ, İdris : Bankacılık Faaliyetlerinde Tüketici- nin Korunması Açısından Hukuka Aykırı Alınan Ücret ve Masraflar İle Bunların İadesi, İÜHFM C. LXXIV, S. 1, Y:2016, s.423-459.
68. UZUNOĞLAN, Bayram : Tüketici Hakem Heyetlerinin Yapısı ve Ha- kem Heyetlerine İlişkin Bakanlığımızca Yapılan Çalışmalar, Tüketici Hukukunda Uyuşmazlık Çözümüne İlişkin Güncel Sorunlar ve Çö- züm Önerileri Sempozyumu, Kadir Has Üniversitesi-İstanbul Barosu, 1 Haziran 2016, s.29-41, Editör : M.Ertan YARDIM), Ankara 2018.
69. ÜZELER, Rabia Sanem : Tüketici Hukukunda Bağlı Kredi Sözleşmesi, AÜSBE, yayımlanmamış Ylt., Ankara 2011.
70. YENİOCAK, Umut : 6502 sayılı (yeni) Tüketicinin Korunması Hakkın- da Kanun’a Göre Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesinin Şekli, Terazi Hukuk Dergisi, C.10, S:102, Şubat 2015, s.43-53 (Ön Ödemeli KSS).
71. YERKAYA, Kübra : Tüketici Mahkemelerinin Görev Alanı ve Yargıla- ma Usulü, İstanbul 2018.
72. YILMAZ, Ejder/YARDIM, M.Ertan: Milli Şerh, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Editörler : Av.Hakan TOK- BAŞ/Özlem TÜZÜNER, m.66-74 Şerhi, İstanbul 2016 (6502-Milli Şerh, m.66,…74 Şerhi).
73. ZEVKLİLER, Aydın/AYDOĞDU, Murat: Tüketicinin Korunması Hu- kuku, Ankara 2004.
74. ZEVKLİLER, Aydın/ÖZEL, Çağlar : Tüketicinin Korunması Hukuku, Ankara 2016.
