Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni 29 Nisan 2013 / 17

(1)

İzlem Erdem - Bölüm Müdürü izlem.erdem@isbank.com.tr Figen Yılmaz - Müdür Yrd.

figen.yilmaz@isbank.com.tr Özgür Demirtaş - Uzman ozgur.demirtas@isbank.com.tr

Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni 29 Nisan 2013 / 17

Türkiye İş Bankası A.Ş. - İktisadi Araştırmalar Bölümü

Geçtiğimiz haftanın başlıca gündem maddesi Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) bu hafta gerçekleştireceği toplantıda faiz indirimine gidip gitmeyeceği konusu oldu.

Bunun yanı sıra, G20 zirvesinden gelen ve Japonya Merkez Bankası’nın uyguladığı politikaları teyit eder nitelikteki açıklamalar, İtalya’da yaşanan ve siyasi belirsizliğin çözüm aşamasına geldiği beklentilerini güçlendiren gelişmeler ve ABD’de açıklanan makroekonomik veriler ile şirket bilançoları yakından izlenen diğer gündem maddeleriydi.

Bu hafta gerçekleştirilecek ECB toplantısında, beklentiler başkan Draghi ve ekibinin parasal genişleme politikalarına devam edeceği, faiz oranlarında indirime gidip borçlanma maliyetlerini aşağı çekerek ekonomik aktiviteye daha fazla destek olmaya çalışacağı yönünde şekillenmiş durumda.

Beklentilerin bu yönde şekillenmesinde, Euro Alanı’nın geneline ve başlıca ekonomilerine ilişkin olarak açıklanan makroekonomik verilerin henüz bir toparlanma işareti taşımaması rol oynuyor. Ayrıca önceki hafta Draghi’nin Euro Alanı genelinde bir iyileşme görmediğini açıklamış olması da toplantı öncesinde beklentilerin bu yönde oluşmasında etkili oluyor.

Hafta içinde açıklanan Euro Alanı Nisan ayı hizmet ve imalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi eşik değer olan 50’nin altındaki seyrini sürdürerek 46,5 olarak açıklandı.

Bölgedeki ekonomik aktivitenin azalmaya devam ettiğini gösteren endeksin bu seyri, politika yapıcıların üzerindeki aksiyon almaya dönük baskıları arttırıyor.

Benzer şekilde, Euro Alanı’nın itici gücü konumundaki Almanya’da, iş dünyası yöneticilerinin ekonomik aktivitenin seyrine ilişkin beklentilerinin kötüleştiği görüldü. Nisan ayında Almanya Ifo endeksi, 106,2’lik beklentilerin altında kalıp 104,4 olarak açıklandı ve bu ülkedeki ekonomik aktivitenin geleceğine ilişkin beklentilerin bozulmasına neden oldu.

İtalya’da seçimlerin ertesinde ortaya çıkan siyasi kriz, geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Napolitano’nun Başbakan olarak atadığı Demokrat Partili Enrico Letta’nın kurduğu koalisyon hükümetinin yine Cumhurbaşkanı Napolitano tarafından kabul edilmesiyle en azından şimdilik sona ermiş

görünüyor. Ülkedeki merkez sol hareketin çatı partisi konumundaki Demokrat Parti’de başkan yardımcısı olan Letta koalisyon hükümetini Berlusconi’nin partisi Özgürlükçü Halk Partisi’nin desteğiyle kurdu. Bu destek karşılığında Berlusconi, kendisi bakan olmamakla birlikte, kilit pozisyonlara yakınındaki isimlerin geçmesini sağladı. En çok merak edilen bakanlık olan ekonomi bakanlığına ise bir teknokrat olan İtalya Merkez Bankası Başkanı Fabrizio Saccomanni atandı. İtalya’da göreve yeni gelen hükümetin kemer sıkma önlemlerinde gevşemeye gideceği algısı hakim.

İngiltere ekonomisi yılın ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %0,3 büyüdü. Kemer sıkma politikalarının etkisiyle ekonomik aktivitedeki toparlanmanın baskılandığı yönündeki eleştirilere karşın bu politikalara devam eden hükümet, açıklanan bu veriyle birlikte rahat bir nefes almış oldu. Bu veriyle İngiltere’nin korkulduğu gibi üçüncü kez resesyona girmediği anlaşılırken, tersine toparlanmakta olduğu yönündeki yorumlar ağırlık kazandı. Büyümenin beklentilerin üzerinde açıklanmış olması, bütçe açığını kontrol edebilmek amacıyla hükümetin sürdürdüğü kemer sıkma politikalarının devam edeceği ve bu doğrultuda elini güçlendirdiği şeklinde algılandı. İngiltere’nin büyüme rakamlarının, önceki hafta Fitch ve Moody’s’in büyümeye ilişkin kaygılar ve yüksek borçluluk oranını ön plana alan not indirim kararlarının arkasından gelmiş olması dikkat çekici.

ABD ekonomisi yılın ilk çeyreğinde %2,5 büyüdü. Büyüme rakamı her ne kadar beklentilerin altında kalmış olsa da 2012’nin son çeyreğindeki %0,4’lük rakamın oldukça üstünde açıklandı ve olası bir toparlanmanın sinyallerini verdi. Açıklanan verinin alt detayları incelendiğinde ABD ekonomisinin %70’ini oluşturan tüketim harcamalarındaki

%3,2’lik yükselişin ilk çeyrekteki büyümenin belirleyicisi olduğu görülüyor. Öte yandan, yılın ilk çeyreğinde uygulamaya konulan bütçe kesintilerinin ABD ekonomisinin gelişme hızı üzerinde bir baskı unsuru olduğu ve savunma başta olmak üzere kamu harcamalarında %4,1 düşüş gerçekleştiği dikkat çekiyor. Kamu harcamalarındaki düşüş bir önceki çeyrekte de seçim sonrası dönem olmasının etkisiyle %7 düzeyindeydi.

Haftaya Bakış

Hatice Erkiletlioğlu - Uzman hatice.erkiletlioglu@isbank.com.tr Aslı Göksun Şat Sezgin - Uzman goksun.sat@isbank.com.tr

Besime Işıldak - II. Müdür besime.isildak@isbank.com.tr

İlker Şahin - Uzman Yrd.

ilker.sahin@isbank.com.tr Ahmet Aşarkaya - Uzman Yrd.

ahmet.asarkaya@isbank.com.tr KAPANIŞ VERİLERİ (26 Nisan)

BIST-100 : 85.112 EUR/USD : 1,3026 Gösterge Tahvil Bileşik Faizi : 5,45%

USD : 1,7955 USD/JPY : 98,03 Altın (USD/ons) : 1.462,50

EURO : 2,3388 Petrol (USD/varil) : 102,42 EMBI - Türkiye (baz puan) : 206

(2)

ABD konut piyasasına ilişkin veriler Mart ayında beklentilerin altında kaldı. 5 milyon adetin üzerinde gerçekleşmesi beklenen ikinci el konut satışları 4,92 milyon adet olarak gerçekleşirken, 419 bin adet olduğu tahmin edilen yeni konut sayışlarının ise 417 bin adette kaldığı görüldü. ABD konut piyasasının tedrici biçimde toparlandığı yönündeki algının hakimiyet kazandığı bir dönemde açıklanan bu veriler, toparlanmanın ivme kaybetmiş olabileceği yönündeki soru işaretlerini artırdı. 2013’ün başından beri artan konut satışlarıyla birlikte yükseliş trendine girdiği gözlenen mortgage oranlarının, satışlardaki ivme kaybına paralel biçimde yönünü aşağı çevirdiği dikkat çekiyor.

ABD ekonomisine ilişkin karamsarlığı artıran bir başka veri de Mart ayı dayanıklı tüketim malı siparişleri oldu. Havayolu araçlarına dönük siparişlerdeki düşüşe bağlı olarak %2,8 azalması beklenen siparişlerin bu oranın oldukça üzerinde

%5,7 gerilemesi hayal kırıklığı yarattı. ABD bütçe kesintilerinin etkisiyle %11,4 düşen askeri uçak harcamalarının ve %48,2 gerileyen sivil uçak siparişlerinin aşağı çektiği ulaşım araçlarındaki gerileme %15 oldu. Öte yandan, motorlu taşıtlardaki %0,2’lik yükselişin, ulaşım araçlarındaki düşüşü kısmen dengelediği görüldü.

Ekonominin geneline ilişkin esas yol gösterici konumdaki ulaşım araçları hariç dayanıklı tüketim malı siparişlerinin ise

%0,5’lik yükseliş beklentilerine karşın %1,4 gerilediği açıklandı. Ana metallerdeki %3’lük düşüşün yanı sıra elektronik ekipman siparişlerinin %2,4, fabrikasyon metal

ürünlerin %1,5, makine siparişlerinin ise %1,4 gerilediği görüldü.

Kuroda’nın merkez bankası başkanlığına getirilmesinden sonra deflasyonla mücadele etmek amacıyla agresif bir para politikası izlemeye başlayan Japonya’nın bu politikası G20 ülkelerinden destek buldu. Nitekim geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen toplantıda Japonya Merkez Bankası (BOJ) para politikasında bir değişikliğe gitmedi. Yapılan açıklamada Nisan 2015’te başlayacak olan mali yılda tüketici fiyatlarının konulan hedef olan %2’ye yakınsayarak %1,9 düzeyinde gerçekleşeceğinin tahmin edildiği ifade edildi.

Ülkede açıklanan Mart ayı enflasyon rakamlarına göre tüketici fiyatları aylık bazda %0,2 artmakla birlikte yıllık bazda %0,9 gerileyerek deflasyonun sürdüğüne işaret etti.

Yurt içinde TCMB Nisan ayı kapasite kullanım oranı (KKO) rakamlarını açıkladı. Buna göre Nisan ayında KKO geçen yılın aynı ayına göre 1,1 puan gerileyerek %73,6 oldu. Dayanıklı tüketim mallarına ait KKO’daki düşüş özellikle dikkat çekerken, reel sektördeki toparlanmaya ilişkin soru işaretlerini tekrar gündeme getirdi. Nitekim Aralık’tan beri yükselmekte olan reel kesim güven endeksi Nisan ayında 0,1 puanlık düşüşle 112 düzeyine inerken ekonominin seyrine ilişkin güvenin hafif ivme kaybettiği görüldü. Ancak yine de reel kesim güven endeksinin özellikle gelecek 3 aya ilişkin güçlü üretim ve ihracat rakamları paralelinde 100 eşik değerin üzerinde olduğu görülüyor.

2 Haftalık Veri Gündemi

Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni

29 Nisan 2013

Dönemi Piyasa Beklentisi 29 Nisan TÜİK Tüketici Eğilim Anketi ve Tüketici Güven Endeksi Nisan TGE 75,6*

Euro Alanı EC Ekonomik Güven Endeksi Nisan 88,6*

Almanya Tüketici Fiyat Enflasyonu (Öncü) Nisan yıllık %1,2*

ABD Kişisel Tüketim Harcamaları Verisi Mart aylık %0,2*

ABD Kişisel Gelir Verisi Mart aylık %0,2*

30 Nisan TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri Mart DTA - 8,3 milyar USD

TCMB Enflasyon Raporu 2013-II

Euro Alanı İşsizlik Verisi Mart %12

Almanya Perakende Satışlar Verisi Mart aylık %0

ABD The Conference Board Tüketici Güven Endeksi Nisan 59,5

1 Mayıs Markit İmalat Sanayi PMI Anketleri Nisan

Fed Açık Piyasa Komitesi Toplantısı ve Faiz Kararı değişim beklenmiyor

ABD ISM İmalat Sanayi Endeksi Nisan 51,3

2 Mayıs Avrupa Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı 25 baz puan indirim

3 Mayıs TÜİK Enflasyon Verileri Nisan TÜFE aylık %0,65

Euro Alanı Üretici Fiyat Enflasyonu Mart aylık -%0,1

ABD İşgücü İstatistikleri Nisan işsizlik oranı %7,6

ABD Fabrika Siparişleri Verisi Mart aylık -%0,9

(*) Gerçekleşme

(3)

Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni

29 Nisan 2013 3

Hisse Senedi Piyasaları Tahvil-Bono Piyasaları

Kaynak: İMKB, İktisadi Araştırmalar Bölümü * Gösterge tahvilin beklenen enflasyona göre hesaplanan reel faizidir.

Geçtiğimiz hafta hisse senedi piyasasında yukarı yönlü bir seyir izlendi. Haftaya düşük işlem hacmi ve tepki alımları nedeniyle yükselişle başlandı. Çarşamba günü küresel piyasalarda artan risk iştahına, Türkiye’nin kredi notuna yönelik artırım beklentisine ve faiz seviyelerinin düşük seviyesine bağlı olarak BIST-100 endeksi %1'e yakın yükseldi. İzleyen günde de genel olarak yükseliş eğiliminde olan BIST-100 endeksi, kapanışa doğru etkili olan kâr satışlarının etkisiyle kazançlarının bir kısmını geri vererek sınırlı bir artış kaydetti. PKK'nın çekilme kararı sonrasında güçlenen kredi notu artırımı beklentisi ve bankaların olumlu bilanço açıklamalarının etkisiyle dünya borsalarından pozitif yönde ayrışan BIST-100 endeksi haftanın son işlem gününde yükselerek kapandı. Bu gelişmelerin etkisiyle, BIST-100 endeksi haftalık bazda % 2,2 yükseliş kaybederek 85.112 puandan kapandı.

Geçtiğimiz hafta boyunca tahvil-bono piyasasında faiz oranları aşağı yönlü bir seyir izledi. ECB'nin bu haftaki toplantısında faiz indirimine gidebileceğine yönelik bekleyişlerin, İtalya’ya ilişkin azalan siyasi risk algılamasının ve ABD’de beklentilerin altında kalan büyüme verisinin gevşek para politikasının sürdürüleceğine dair öngörüleri desteklemesinin etkisiyle faiz oranlarında düşüş gözlendi. Yurtiçinde TCMB'nin fonlama maliyetindeki düşüş ile Kürt sorununda çözüm sürecine bağlı olarak Türkiye'nin kredi notunun artırılacağı yönündeki beklentiler de söz konusu eğilime destek verdi.

Bu gelişmeler paralelinde, 7 Ocak 2015 itfa tarihli gösterge tahvilin bileşik faizi bir önceki haftaya göre 13 baz puanlık düşüşle Cuma gününü %5,45 seviyesinden kapattı.

Bu hafta yurtiçinde Enflasyon Raporu, yurtdışında ise Fed ve ECB toplantıları tahvil-bono piyasası tarafından yakından izlenecek.

Vade 19.Nis 26.Nis

Değişim (Puan)

15.05.2013 5,34 5,01 -0,33

11.09.2013 5,21 5,08 -0,13

07.01.2015 5,58 5,45 -0,13

14.02.2018 6,15 6,03 -0,12

12.01.2022 6,68 6,51 -0,17

08.03.2023 6,66 6,48 -0,18

BIST BAP Fiyat Endeksi 132,10 132,21 0,11 TAHVİL-BONO FAİZLERİ (%)

-2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0

Nis.12 May.12 Haz.12 Tem.12 Ağu.12 Eyl.12 Eki.12 Kas.12 Ara.12 Oca.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13

Gösterge Tahvil Faizi ve Beklenen Reel Faiz (%)

Gösterge Tahvil Faizi Beklenen Reel Faiz * 19.Nis 26.Nis Değişim (%)

BIST- 100 83.285 85.112 2,19

BIST- 30 101.897 104.450 2,51

BIST- Sınai 69.764 70.901 1,63

BIST- Hizmetler 52.596 53.511 1,74

BIST- Mali 120.669 123.877 2,66

BIST ENDEKSLERİ

81.000 82.000 83.000 84.000 85.000 86.000 87.000

0 1.000 2.000 3.000 4.000

19.Nis 22.Nis 24.Nis 25.Nis 26.Nis Borsa İstanbul - BIST

İşlem Hacmi (milyon TL) BIST-100 Endeksi (sağ eksen)

(4)

Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni

29 Nisan 2013 4

Döviz Piyasaları Eurotahvil Piyasaları

Geçtiğimiz haftaya nispeten yatay seyirle başlayan Euro, Euro Alanı için beklentilerin altında açıklanan PMI imalat verilerinin etkisiyle haftanın ikinci işlem gününde Dolar karşısında bir miktar değer kaybetti. Kredi talebinde yaşanan düşüş ve ekonomide büyüme endişelerinin artması, ECB’nin faiz indirimine gideceği yönündeki öngörüleri artırırken Euro’yu baskı altında tuttu. İtalya’da süregelen politik sıkıntıların çözüme ulaşacağı beklentileri ise Euro’ya destek sağladı. Öte yandan, haftanın ilk günlerinde nispeten güçlü seyreden Dolar, hafta ortasından itibaren ABD’de zayıf açıklanan makroekonomik verilerin etkisiyle düşüşe geçti. Açıklanan verilerin ardından Fed’in varlık alımlarını yavaşlatacağı beklentisi rafa kalkarken, Dolar gelişmekte olan ülke para birimleri karşısında değer kaybetti. Bu gelişmelerle, EUR/

USD paritesi haftayı %0,2 düşüşle 1,3026 seviyesinden kapatırken, USD/JPY paritesi ise haftalık bazda %1,5 düştü ve 98,03 seviyesinde gerçekleşti.

Yurtiçinde ise Dolar ve Euro, küresel gelişmeler paralelinde bir seyir izlerken TL, Dolar ve Euro karşısında bir miktar değer kazandı.

Gelişmekte olan ülke eurotahvilleri yatay bir seyrin izlendiği bir haftayı geride bıraktı. Euro Alanı’nda Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirimine gideceği öngörüsü eurotahviller üzerinde fazla etkili olmazken, piyasalar tüm haftayı temkinli geçirdi. Türk eurotahvillerinde ise risksiz faizin düşüş eğilimini devam ettirmesi neticesinde, faizler bir miktar geriledi.

Bu gelişmeler sonrasında gelişmekte olan ülke eurotahvillerine ait risk primi değişmedi ve 284 seviyesinde gerçekleşti. Türk eurotahvillerinin risk primi ise 3 puan düştü ve 206 olarak gerçekleşti.

Bu hafta içinde gerçekleştirilecek ECB ve Fed toplantılarından çıkacak kararların eurotahvillerin yön belirlemesi açısından etkili olması beklenirken, Türk eurotahvillerinde ise, düşüşünü sürdüren risksiz faiz oranı paralelinde risk priminin bir miktar gerileyeceği tahmin edilmektedir.

Kaynak: Reuters, JP Morgan

19.Nis 26.Nis Değişim (%)

Dolar 1,7978 1,7955 -0,13

Euro 2,3461 2,3388 -0,31

Sepet (¹) 2,0720 2,0672 -0,23

EUR/USD Paritesi 1,3051 1,3026 -0,19

USD/JPY Paritesi 99,50 98,03 -1,48

(¹) 0,5 USD + 0,5 EUR

DÖVİZ KURLARI

75 80 85 90 95 100 105

1,15 1,20 1,25 1,30 1,35 1,40 1,45

Pariteler

EUR/USD USD/JPY (Sağ Eksen)

EUROTAHVİL

19.Nis 26.Nis

Değişim (Puan) EMBI+

Endeks 704,75 706,99 0,32

Spread 284 284 0

Türkiye

Endeks 474,57 477,13 0,54

Spread 209 206 -3

100 150 200 250 300 350 400 450

EMBI+ ve Türkiye Spread (baz puan)

EMBI+ Türkiye

(5)

Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni

29 Nisan 2013 5

Emtia Piyasaları

Fiyatlarda yaşanan hızlı gerilemenin ardından fiziki altın talebindeki yükselişe bağlı olarak altın fiyatları geçen haftaya artışla başladı. Tüm hafta boyunca yatırımcıların altın fonlarından çıkışının sürdüğü izlenirken, özellikle Uzakdoğu kaynaklı fiziki talebin gücünü koruduğu görüldü. 12-16 Nisan arasında tarihinin en hızlı düşüşünü yaşayan altın fiyatları, güçlü fiziki talebin etkisiyle geçen hafta itibarıyla kayıplarının yaklaşık yarısını geri kazandı.

ABD’de ilk çeyrek büyüme rakamlarının beklentilerin altında kalması da, parasal genişlemenin devam edeceği yönünde yorumlanması nedeniyle altına destek verdi.

Cuma günü kâr satışlarıyla bir miktar gerilemesine rağmen altın fiyatları haftayı %4,2 artışla USD/ons 1.462,5 seviyesinden kapattı.

Bir önceki hafta olumsuz makroekonomik verilere ve düşük küresel talep beklentisine bağlı olarak gerileyen petrol fiyatları, geçen haftaya hafif bir yükselişle başladı.

Hafta içinde Çin PMI verisinin düşük açıklanması, petrol fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu. Öte yandan varil başına 100 USD sınırının petrol ihracatçısı bir çok ülke için bütçe dengeleri açısından başa baş noktası teşkil etmesi, fiyatların bu seviyenin altına düşmesi durumunda OPEC’in arzı azaltabileceği yönünde beklentilere yol açıyor. OPEC’in 31 Mayıs’taki toplantısından önce olağanüstü bir toplantı gerçekleştirebileceği yorumları yapılıyor. Petrol fiyatları OPEC’in petrol arzını azaltabileceği yönündeki spekülasyonlar ve Dolar’daki değer kaybı paralelinde yükseliş kaydetti. Suriye’de kimyasal silah kullanıldığına ilişkin iddiaların ortaya atılması da petrolü destekledi. Haftanın sonuna doğru hızlı bir şekilde artan petrol fiyatları, Cuma günü kâr satışlarıyla bir miktar geriledi. Bu gelişmelerle Brent türü petrolün spot fiyatı haftalık bazda %3,2 artışla USD/

varil 102,4 seviyesinden kapandı.

Kaynak: Reuters

1.462,50

1.300 1.350 1.400 1.450 1.500 1.550 1.600 1.650 1.700 1.750 1.800

Altın Fiyatı (USD/ons)

102,42

85 90 95 100 105 110 115 120 125

Brent Türü Petrol Fiyatı (USD/varil)

(6)

Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni

29 Nisan 2013 6

Bu rapor Bankamız uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hiçbir şekilde finansal enstrümanların alım veya satımı konusunda tavsiye veya finansal danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin kurumsal yaklaşımını yansıtmamakta olup, raporu kaleme alan uzmanların kişisel görüş ve değerlendirmeleridir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Türkiye İş Bankası A.Ş. bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Türkiye İş Bankası A.Ş. hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir.

İşbu rapor üzerinde Bankamızın telif hakkı olup, Bankamızın yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır.