Işık Üniversitesi
İnşaat Mühendisliği Bölümü
CE171T
Bilgisayar Destekli Teknik Çizim
Yrd.Doç.Dr. Emin Özgür AVŞAR Yrd.Doç.Dr. Ahmet Özgür DOĞRU
Grafik nedir?
• Yazılı veya resimsel sunumun yazılı veya çizili veya oyma hali,
• Görsel araçlar yoluyla bilginin tanımı ve tanıtımı.
İletişim nedir?
• Haberleşme, nakletme veya ifade etme faaliyeti,
• Bilginin taşınma/iletilme faaliyeti,
• Kişiler veya yerler arasında erişime olanak tanıyan bağlantı,
• İnsanlar tarafından paylaşılan bilgi ve duyguların sözlü veya sözlü olmayan mesajların değişimleri,
• Bilginin yaygın sistem olan semboller, işaretler, konuşma, davranış, yazma veya sinyaller vasıtası ile başarılı bir şekilde iletilmesi.
Tasarım nedir?
• İletişim (planlanan işin gerçekleştirilmesi için gerekli olan) hedeflerini karşılayacak içerik ve verinin gösterilmesi için gerekli çalışma.
• İnsanların istek ve ihtiyaçlarını karşılayacak veya problemleri çözecek kaynakların ürün veya sisteme dönüştürüldüğü planlar üreten bir iteratif karar verme süreci.
Grafik & Mühendislik
• Mühendislik Grafiği teknik problemlerin çözümünü gösterir.
• Mühendisler problemi çözmek için teknikler kullanan yaratıcı kişilerdir. Onlar yaşam şartlarımızı geliştirmek amacı ile ürün, sistem, alet ve yapılar tasarlarlar.
Teknik çizim nedir?
• Bir çizim nesnelerin grafik gösterimidir ve serbest el, mekanik veya bilgisayarlar kullanılarak yapılır.
• Teknik Çizim büyük çapta üretilecek ve/veya kolayca birbirleriyle yer değişebilecek parçalar için yeterli presizyonda karmaşık fikirleri göstermek amacı ile kullanılır.
Geleneksel çizim araçları
• Tahta veya mekanik kalemler,
• Alet setleri (Pergel ve pusula),
• 45ove 30o/60oüçgen cetveller,
• Ölçekli cetveller,
• Eğriler,
• İletki,
• Silgiler,
• Çizim Kağıdı,
• Daire şablonlar,
• İzometrik şablonlar.
Bilgisayar destekli çizim araçları
Bir CAD Sistemi özel bir yazılımla birlikte donanım araçlarından oluşmaktadır. Bir CAD sistemi için donanım yazılımını desteklemek için birtakım fiziksel aletlerden oluşmaktadır.
Gelecek Eğilimler
Teknik ve mühendislik grafiğideki gelecek eğilimler yüksek çözünürlüklü resimler, animasyonlar ve simülasyolar, 3-Boyutlu stereo, hologram ve diğer gerçek görsel tekniklerin kullanımı ile artan realist grafik görüntülerinin kullanımlarını içerecektir.
Neden Bilgisayar Destekli Çizim
Günümüzde bilgisayar her alanda kullanılmaktadır. Bilgisayarın yaygın kullanımı onu tanımayı, etkin olarak kullanmayı ve yaşamımıza katmayı zorunlu hale getirmiştir.
Hızla gelişen bilgisayar teknolojisi teknik çizimler için de yerini almış ve bilgisayar desteği ile çizim yapabilen çizim programları geliştirilmiştir. Bu alanda; tasarım, çizim, hesap, analiz, modelleme, planlama gibi birçok amaca yönelik paket programlar bulunmaktadır.
CAD Tanımı
CAD, İngilizce “Computer Aided Design” kelimelerinin baş harflerinin birleştirilmesinden oluşmuştur. “Bilgisayar Destekli Çizim” veya
“Bilgisayar Destekli Tasarım” anlamına gelmektedir.
Bilgisayar destekli çizimin çok geniş imkânlar sunması, çizimi ve tasarımı kolaylaştırması, süre olarak kısaltması, çizimin hızlanmasına ve çeşitlenmesine ve yeni boyutlar kazanmasına imkân sağlamaktadır.
CAD ile Çalışmanın Avantajları
CAD yazılımları, oluşturulan çizimleri kaydetme ve kaydedilen çizimleri tekrar programda açarak bir takım değişikler yapılabilmeye olanak tanır.
CAD yazılımları arasında çeşitli uzantılarda (dwg, dxf, IGES, SAT vb.) dosya alıp, dosya gönderme işlemleri rahatlıkla yapılır.
Bu yazılımlarla bir takım hesaplama işlemleri (alan, çevre, ağırlık merkezi, kütle, hacim, atalet momenti, vb.) çok kolay ve hassas bir şekilde yapılabilmektedir.
Oluşturulan taslaklar (çizgi, eğri, çember, dikdörtgen, vb.) 2 ve 3 boyutlu şekillere dönüştürülebilinir. Hazırlanan 3 boyutlu modellerle montaj grupları elde edilebilinir ve çeşitli görünüşleri çıkartılabilinir.
AutoCAD, Temel İşlemler, Çizime Başlama
• Masa üzerindeki AutoCAD simgesini çift tıklamak,
• Windows’un Start (Başlat) menüsünde Autodesk klasöründen AutoCAD programını seçmek,
• Mevcut bir AutoCAD çizimini çift tıklamak,
• Start menüsünden Run (Çalıştır) komutunu verip, komut satırına acad yazmak.
AutoCAD ilk kez çalıştırıldığında, initial setup iletişim kutusu ekrana gelir ve programı kullanacağınız meslek türünü seçmenizi ister. Bu seçenek atlanırsa Options (Seçenekler) penceresindeki User Preferences (Kullanıcı Tercihleri) sekmesinden de erişilebilinir.
AutoCAD Arabirimi
Yazılım başlatıldığında görünecek öğeler o anda aktif olan çalışma alanında bulunan öğelerdir. AutoCAD’te çalışma alanları yapılacak çizim türlerine göre özelleştirilmiştir. Varsayılan olarak AutoCAD’de 4 çalışma alanı vardır.
• 2D Drafting and Annotation (2B çizim ve açıklama),
• 3D Modelling (3 boyutlu katı modeleme),
• AutoCAD classic,
• Initial setup workspace (ilk kurulum çalışma alanı).
AutoCAD Arabirimi
Gerçekte AutoCAD, iç içe beş pencereden oluşur:
1. Ribbon veya açılır menüleriyle, paletleriyleriyle, durum çubuğuyla AutoCAD penceresi. Seçilen arabirime göre ribbon veya menü çubuğu görüntülenir. Araç çubukları AutoCAD classic çalışma ortamında yer alır,
2. Yatay ve dikey kaydırma çubuklarıyla artı şeklindeki imleciyle içinde çizim yapılan çizim penceresi,
3. Komut girmek ve AutoCAD’in sorularına yanıt vermekte kullanılan AutoCAD komut penceresi veya satırı,
4. Komut geçmeyi veya başka işlemleri hızlandıran Menü Tarayıcısı, 5. Normal zamanlarda görünmeyen ve klavyeden F2 tuşuna
basıldığında ekrana gelen metin penceresi.
AutoCAD Arabirimi
AutoCAD penceresi-Ribbon (Şerit)
Quick Access Toolbar (Hızlı Erişim Araç Çubuğu) InfoCenter (Bilgi Merkezi)
Application Menu (Yazılım Menüsü)
Status Bar (Durum Çubuğu) ölçek çubuğu
AutoCAD Arabirimi
Quick Access Toolbar (Hızlı Erişim Araç Çubuğu)
Ekranın enalt bölümünde bulunan durum çubuğu üzerinde, ilk bakışta koordinat sayacı ve hemen sağında 10 adet önemli çizim yardımcısının düğmeleri bulunmaktadır. Çift tıklayarak etkinleştirilir.
Etkin olanların simgeleri renkli etkinliğini yitirdiklerinde ise renksizdirler.
AutoCAD Arabirimi Çizim penceresi
Çizim penceresi çizim yapmayı kolaylaştırmak için çok değerli iki öğeye olan yatay ve düşey kaydırma çubuklarına sahiptir.
Çizim penceresi tek bir çizim alanından oluşmaz, altta üç adet sekme ayıracından meydana gelir. Bunlardan ilki “Model” diğerleri “Layout1”
ve “Layout2” dir. Model görünümü, esas çizim ortamıdır. Layout görünümleri ise çizim bittikten sonra pafta düzeni yapmaya yarayan ortamlardır.
AutoCAD Arabirimi
Komut penceresi; CTRL 9/Tools_Command line
Komut satırı üzerinde sağ tıklandığında ekrana gelen kısayol menüsünde yer alan “Recent Comands” komutu son kullanılan komutların listesini imlecin uçunda gösterir. Aynı işlem, ekran üzerinde hiçbir komut verili değilken kısa yol menüsü açılarak da yapılabilir.
Komut penceresi çizim içinde bir palet gibi taşınabilirken, saydam hale de getirilerek çizim alanı genişletilmiş olur.
AutoCAD Arabirimi Menü tarayıcısı
AutoCAD Arabirimi Metin penceresi
Metin penceresi (text window) aynı komut penceresi gibi, verilen tüm komutların Metin penceresi ve açıklamalarının kaydını tutar.
Klavyeden F2 tuşunu kullanarak dilenildiği zaman görüntülenip gizlenir.
• Metin penceresinin içeriği son komut hariç değiştirilemez.
• Metin penceresine panodan yapıştırma yaptığınızda, eğer birden fazla satır varsa, yalnızca ilk satırın yapıştırılmasına izin verir.
Dosyalama İşlemleri
AutoCAD’ de Çalışma Sayfası Açmak
Seçilen dosyanın bir sureti de Preview (önizleme) kutusunda görülebilir. Dosyalar herhangi bir değişiklik yapmak maksadıyla değilde yalnızca gözden geçirmek için açılacaksa Open düğmesinin altındaki Open Read Only (Salt Okunur Aç) komutu kullanılır.
AutoCAD tarafından açılan dosyalar;
• Drawing (*.dwg): Standart AutoCAD çizim dosyası
• Standards (*.dws): AutoCAD’in satandartları denetleyicisi ve uygulayıcısı olarak çalışan dosya formatı.
• DXF (*.dxf): AutoCAD’in başka programlarla dosya alışverişinde kullandığı evrensel dosya formatı
• Drawing Template (*dwt): Çizim şablonu dosyası
Dosyalama İşlemleri
Dosyaları Kaydetmek (Save ve Save As)
Dosyalama İşlemleri
Dosyaları Kaydetmek (Save ve Save As)
Dosyalama İşlemleri
Bu kavram, AutoCAD ortamının diğer yazılımlardan veri almasını ve onlara veri yollamasını ifade eder.
Veri alınabilen (import) dosya formatları:
• Metafile (*wmf): tüm Windows yazılımlarının kulanabildiği, görüntüyü çizgisel olarak saklayabilen dosya formatıdır.
• ACIS (*.sat): ileri düzey katı model (solid) nesne verilerinin paylaşım standartıdır.
• 3D Studio (*.3ds): Autodesk’in rendering ve animasyon yazılımı Studio Max’ın kullandığı dosya formatıdır.
• microStation DGN (*.dgn): genel amaçlı çizim programı Bently MicroStation programının dosya formatıdır.
• ALL DGN (*.*): tüm DGN uzuntılı dosyaları kapsar.
Dosyalama İşlemleri
Veri gönderilebilen (export) dosya formatları:
• 3D DWF (*.dwf): üçboyutlu izleme dosyası (Design Review ile açılır).
• 3D DWFx (*.dwfx): üç boyutlu bir diğer izleme dosyası (Windows Vista ile açılır).
• Metafile (*wmf): tüm Windows yazılımlarının kulanabildiği, görüntüyü çizgisel olarak saklayabilen dosya formatıdır.
• ACIS (*.sat): ileri düzey katı model (solid) nesne verilerinin paylaşım standartıdır.
• Litography(*.stl): stereolitografi katı model nesnesi.
• Encapsulated (*.eps): Encapsulated PostScript. DXX Extract (*dxx):
aattribute bilgileri içeren DXF.
• Bitmap (*.bmp): bitmap.
• Block (*dwg): autoCAD blok nesnesi.
• V8 DGN (*dgn): bentley MicroStation v8.
• V7 DGN (*dgn): bentley MicroStation v7.
