3 065 say l Katma De er Vergisi Kanunu 1 vergi kanunlar m z içerisinde

(1)

95 SER‹ NOLU TEBL‹⁄ ‹LE KDV

‹ADELER‹NDE USUL VE ESASLAR YEN‹DEN BEL‹RLEND‹

Talha APAK Yeminli Mali Müflavir G‹R‹fi

3

065 say›l› Katma De¤er Vergisi Kanunu ¹ vergi kanunlar›m›z içerisinde önemli bir yer tutmaktad›r. Çok genifl bir uygulama alan› olan ve vergi gelirleri içerisinde önemli yer tutan KDV, uzun y›llard›r tart›fl›lmas›na ra¤men beklenenden de erken bir zamanda piyasalar taraf›ndan benimsenerek uygulama alan› bulmufltur. Ancak, KDV ‘nin iadesine iliflkin idarece bu güne kadar önemli düzenlemeler yap›lm›fl olunmas›na ra¤men taraflar› (idare ve mükellef) memnun edecek düzeye henüz gelinememifltir.

Özellikle; mahsuben KDV iadelerine çözüm getirmek amac› ile getirilen son düzenlemeye iliflkin 95 Seri No.lu Tebli¤i ² yay›mlanarak yürürlü¤e girmifl bulunmaktad›r. Bu yaz›m›zda 95 seri nolu KDV genel tebli¤i ile KDV iadesinin uygulama esaslar›ndaki de¤ifliklikler anlat›lacak ve yorumlanacakt›r.

95 Seri Nolu KDV Genel Tebli¤i Özetle;

1. Mahsuben ‹ade Talepleri,

2. Dahilde ‹flleme Veya Geçici Kabul ‹zin Belgesi Kapsam›nda Yap›lan Teslimler,

3. Süs Bitkilerinin ‹hraç Kayd›yla Teslimlerinde Tecil-Terkin Uygulamas›, 4. ‹hraç Kayd›yla Teslimlerde ‹ade Uygulamas›,

5. K›smi Tevkifat Uygulamas›,

6. Alt›n, Gümüfl ve Platin ‹le ‹lgili Arama, ‹flletme, Zenginlefltirme ve Rafinaj Faaliyetlerinde ‹stisna Uygulamas›,

7. Hurdadan Elde Edilenler D›fl›ndaki Bak›r Külçelerinde Tevkifat Uygulamas›, Konular›nda yeni düzenlemeler içermektedir.

1 02 Kas›m 1984 tarih, 18563 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanm›flt›r.

2 03 Temmuz 2005 tarih, 25864 say›l› Resmi Gazetede yay›mlanm›flt›r.

(2)

1. MAHSUBEN ‹ADE TALEPLER‹

1.1. Özel Esaslara Tabi Olanlar›n 18.06.2003 Tarihinden Önceki Mah- sup Talepleri

Özel esaslara tabi olan mükelleflerin 18.06.2003 tarihinden önceki dönem- lere ait olup henüz sonuçland›- r›lamayan “kendi vergi borçlar›na”

mahsup talepleri, mahsup için gerekli belgelerin ilgili vergi dairesine ibraz edildi¤i tarih itibariyle yerine getirilecektir. Di¤er taraftan, özel esaslara tabi olmalar› nedeniyle incelemeye sevk edilmifl olanlar›n bu kapsamdaki mahsup talepleri de mahsup için gerekli belgelerin ilgili vergi dairesine ibraz edildi¤i tarih itibariyle yerine getirilecek ve mahsup için inceleme sonucu beklenmeyecektir. Yap›lacak bu mahsup ifllemleri için gecikme zamm› uygulanmayacakt›r.

‹nceleme sonunda haks›z vergi iadesinin yap›ld›¤›n›n anlafl›lmas› halinde bu tutarlar›n haks›z katma de¤er vergisi iadelerine iliflkin usul ve esaslar çerçevesinde mükelleften aran›laca¤› tabiidir.

1.2. Belge Eksikli¤i ya da Belgelerin Muhteviyat›ndaki Eksiklikler Nedeniyle Yap›lamayan Mahsup

‹fllemleri

Vergi borçlar› için yap›lan mahsup taleplerinin, belgelerin tamam›n›n ibraz edilmemesi ya da ibraz edilen belgelerdeki muhteviyat eksikli¤i nedeniyle dilekçe tarihi itibariyle yerine getirilmemesinin vergi daireleri

ve mükellefler bak›m›ndan sorunlara yol açt›¤› göz önüne al›narak, bu Tebli¤in yay›mland›¤› tarihe kadar henüz sonuçland›r›lmam›fl mahsup talepleri ile Tebli¤in yay›m›ndan sonra yap›lacak mahsup taleplerinde afla¤›daki flekilde hareket edilmesi gerekmektedir.

Vergi borçlar›na mahsup taleplerinde vergi daireleri, mahsup talep dilekçesi ve eklerini inceleyerek belge ya da belgelerdeki muhteviyat eksikliklerini tespit edecek ve bu eksiklikleri mükellefe yaz› ile bildirecektir. Tebli¤

tarihinden itibaren 30 gün içerisinde eksiklikleri tamamlayan mükelleflerin mahsup talepleri, mahsup dilekçesinin vergi dairesine verildi¤i tarih itibariyle yerine getirilecek ve bunlara gecikme zamm› uygulanmayacakt›r. 30 günlük ek süreden sonra eksikliklerini tamamlayan mükelleflerin mahsup taleplerinin ise eksikliklerin tamamland›¤›

tarih itibariyle yerine getirilece¤i ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar geçen süre için gecikme zamm›

uygulanaca¤› tabiidir.

1.3. Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründeki Fason ‹fllerle ‹lgili Tevkifattan Do¤an KDV ‹ade Alacaklar›n›n Vergi ve SSK Prim Borçlar›na Mah- subu

1.3.1. ‹nceleme Raporu ve Teminat Aran›lmaks›z›n Yerine Getirilecek Mahsup Talepleri

81 Seri No.lu ³ve 93 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤lerine⁴

3 01 Mart 2001 tarih, 24333 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.

4 19 Ocak 2005 tarih, 25705 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.

(3)

göre, tekstil ve konfeksiyon sektö- ründe yap›lan fason ifller dolay›s›yla vergi tevkifat› uygulanan mükelleflere sadece kendilerine ait vergi ve SSK prim borçlar›na mahsup suretiyle iade yap›labilmekte, 2.000.-YTL’ yi aflma- yan mahsuben iade talepleri inceleme raporu ve teminat aran›lmaks›z›n yerine getirilmektedir.

Katma De¤er Vergisi Kanununun 32 nci maddesinin Bakanl›¤a verdi¤i yetkiye dayan›larak, henüz sonuçlan- d›r›lmam›fl mahsup taleplerine de uygulanmak üzere, tekstil ve konfeksiyon sektöründeki fason ifllerle ilgili tevkifat uygulamas›ndan do¤an KDV alacaklar› ile ilgili olarak;

• Mükelleflerin, iflletmelerinde çal›flan- lar›n ücretlerine ait gelir vergisi stopaj ve SSK prim borçlar›na yönelik mahsuben iade taleplerinin miktara bak›lmaks›z›n,

• Kendilerine ait di¤er vergi borçlar›na yönelik mahsuben iade taleplerinin ise 2.000.-YTL’ yi aflmamas› halinde, teminat veya inceleme raporu aran›l- maks›z›n yerine getirilmesi uygun görülmüfltür.

Mükelleflerin, iflletmelerinde çal›flan- lar›n ücretlerine ait gelir vergisi stopaj ve SSK prim borçlar› d›fl›nda kalan ve 2.000.-YTL’ yi aflan “di¤er kendi vergi borçlar›na” yönelik mahsuben iade talepleri; beyannamenin verilip, mahsup dilekçesi ve ilgili belgeler ile birlikte yeminli mali müflavir tasdik raporu ibraz edilmesi veya aflan k›s›m kadar teminat gösterilmesi halinde

inceleme sonucu beklenilmeden yerine getirilecektir. Teminat, inceleme veya yeminli mali müflavir tasdik raporu sonucuna göre çözülecek, yeminli mali müflavir tasdik raporlar›nda mal ihrac›

için öngörülen limit geçerli olacakt›r.

1.3.2. Önceki Dönemlere Ait Mahsup Talepleri

1.3.2.1. Yeminli Mali Müflavir Raporu ‹braz Edilmemesi Nedeniyle Yap›lamayan Mahsup Talepleri Önceki dönemlere ait olup yeminli mali müflavir tasdik raporlar›n›n vergi dairesine intikal etmedi¤i gerekçesiyle yap›lmayan “kendi vergi borçlar›na”

mahsup talepleri, yeminli mali müflavir tasdik raporunun bu Tebli¤in yay›m›

tarihinden itibaren 90 gün içerisinde ibraz edilmesi halinde dilekçe tarihi itibariyle yerine getirilecektir. Mahsup ifllemine esas al›nacak tutar, raporda öngörülen iade tutar› olacakt›r. Ye- minli mali müflavir tasdik raporunun 90 günlük süreden sonra ibraz edilmesi halinde mahsup, raporun ibraz edildi¤i tarih itibariyle geçerlik kazanacak ve borcun vadesinden mahsup tarihine kadar geçen süre için gecikme zamm›

uygulanacakt›r. Bu Raporlarda dilekçe ekinde verilmemifl belgelerin de yer almas› gerekti¤i aç›kt›r.

1.3.2.2. ‹htilaf Konusu Olan Mahsup Talepleri

Önceki dönemlere iliflkin olup, raporlar›n vergi dairesine intikal etmedi¤i gerekçesiyle yap›lmayan

“kendi vergi borçlar›na” mahsup talepleri dolay›s›yla yarg›ya intikal

(4)

5 29 Haziran 2001 tarih, 24447 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.

6 13 Kas›m 1998 tarih, 23522 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.

etmifl ihtilaflarda, bu Tebli¤in (1.1) bölümündeki aç›klamalara göre ifllem yap›lacakt›r.

2. DAH‹LDE ‹fiLEME VEYA GEÇ‹C‹ KABUL ‹Z‹N BELGES‹

KAPSAMINDA YAPILAN TESL‹MLER

2.1. Bu Tebli¤in Yay›m›na Kadar

‹malatç› Olmayanlar Taraf›ndan Yap›lan Teslimler

16.04.2001 tarih ve 2001/2325 say›l›

Kararname ile herhangi bir sektör s›n›r lamas› olmaks›z›n, bütün sektörlerde dahilde iflleme veya geçici kabul izin belgesi kapsam›nda ihraç edilecek ürünlerin imalinde kullan›lacak mad- delerin söz konusu belgelere sahip olan mükelleflere tesliminde Katma De¤er Vergisi Kanununun 11/1-c maddesinde düzenlenen tecil-terkin sistemine göre ifllem yap›lmas› Bakanlar Kurulunca uygun bulunmufltur.

Bu düzenlemeye paralel olarak yay›mlanan 83 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤i ⁵ile daha önce yay›mlanm›fl bulunan 71 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inin ⁶1 inci bölümü ve 75 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤i yürürlükten kald›r›lm›flt›r.

Yürürlükten kald›r›lan genel tebli¤- lerde belge sahibi imalatç›-ihracat- ç›lara tecil-terkin uygulamas› kapsa- m›nda mal teslim edeceklerin “ima- latç›” vasf›na sahip olmalar› gerekti¤i

aç›kça belirtilmektedir. 83 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli-

¤inde aksine bir hüküm yer almamakla birlikte, sat›c›lar bak›m›ndan “ima- latç›” ifadesine hiç yer verilmemifl olmas› baz› mükelleflerin bu kapsamda yap›lacak teslimlerde imalatç› olma flart›n›n kald›r›ld›¤› fleklinde yorum- lanm›fl ve imalatç› olmayan bir k›s›m mükellef taraf›ndan tecil-terkin kapsa- m›nda teslimde bulunulmufltur. Ancak söz konusu mükelleflerin ihracat›n gerçekleflmesinden sonraki terkin ve iade ifllemlerinin vergi dairelerince yerine getirilmemifl olmas› ‹dare ile mükellef aras›nda baz› sorunlar›n ortaya ç›kmas›na neden olmufltur.

Bu husus göz önüne al›narak, 83 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inin Resmi Gazete’de yay›m- land›¤› 29.06.2001 tarihi ile bu Tebli¤in yay›m tarihi aras›ndaki süre içinde, imalatç› olmayanlar taraf›ndan dahilde iflleme veya geçici kabul izin belgesi sahibi mükelleflere yap›lan teslimlerin, di¤er flartlar›n da mevcu- diyeti halinde Katma De¤er Vergisi Kanununun geçici 17 nci maddesinde düzenlenen tecil-terkin uygulamas›

kapsam›nda de¤erlendirilmesi uygun görülmüfltür.

2.2. Bu Tebli¤in Yay›m›ndan Sonra Yap›lacak Olan Teslimler

Katma De¤er Vergisi Kanununun 11/1-c maddesinin Bakanl›¤a verdi¤i

(5)

yetkiye dayan›larak bu Tebli¤in yay›m› tarihinden itibaren;

• Katma De¤er Vergisi Kanununun 17/1 maddesinde say›lan kurum ve kurulufllar›n ayn› Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsam›nda yapacaklar›

teslimlerde, imalatç› olma flart› aran- mayacakt›r.

• Di¤er mükellefler taraf›ndan yap›- lacak teslimlerde ise tecil-terkin uygu- lanabilmesi için, eskiden oldu¤u gibi imalatç› olma flart› aranacakt›r.

3. SÜS B‹TK‹LER‹N‹N ‹HRAÇ KAYDIYLA TESL‹MLER‹NDE TEC‹L–TERK‹N UYGULAMASI Katma De¤er Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin 2 nci f›kras›n›n Bakanl›¤a verdi¤i yetkiye dayan›larak, ayn› Kanunun 11/1-c maddesinde düzenlenen tecil-terkin uygulamas›

kapsam›na afla¤›da tan›mlar› verilen

“süs bitkileri” nin de dahil edilmesi uygun görülmüfltür. Buna göre Türk Gümrük Tarife Cetvelinin (TGTC);

• 06.01 pozisyonunda tan›mlanan çiçek so¤anlar›, yumrular, yumrulu kökler, küçük so¤anlar, sürgün bafllar›

ve rizomlar›n (dinlenme halinde sürgün vermifl veya çiçeklenmifl);

hindiba bitkisi ve köklerinin (12.12 pozisyonundaki bitkiler hariç),

• 06.02 pozisyonunda tan›mlanan köklü veya köksüz di¤er canl›

bitkilerin (yaln›z süs amaçl› olanlar),

• 06.03 pozisyonunda tan›mlanan buket yapmaya elveriflli veya süs

amac›na uygun cinsten taze kesme çiçekler ve çiçek so¤anlar›n›n,

üreticileri veya sat›c›lar› taraf›ndan yap›lacak ihraç kayd›yla teslimlerinde imalatç› olma flart› aran›lmaks›z›n tecil-terkin uygulamas› kapsam›nda ifllem yap›labilecektir.

4. ‹HRAÇ KAYDIYLA TESL‹MLERDE ‹ADE UYGULAMASI

4.1. Nakden veya Mahsuben

‹adenin Yap›laca¤› Tarih

Bakanl›¤a intikal eden tereddütlerin giderilmesi amac›yla, ihraç kayd›yla teslimlerle ilgili iade uygulamas›

konusunda afla¤›daki aç›klamalar›n yap›lmas›na gerek duyulmufltur.

‹hraç kayd›yla teslimler, teslimin yap›ld›¤› dönem beyannamesinin 1 ve 10 numaral› tablolar›na dahil edilecektir. 1 numaral› tabloda yap›lan beyan ile bu teslimler üzerinden vergi hesaplanmas› sa¤lanmakta, 10 numaral› tabloya yap›lan beyan ile ise;

• tecil edilebilir KDV (89 uncu sat›r),

• tecil edilecek KDV (38 inci sat›r),

• ihracat›n gerçekleflti¤i dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV (90

›nc› sat›r),

tutarlar› belirlenmektedir. ‹hracat›n gerçekleflti¤i dönemde tecil edilen vergi terkin edilmekte, tecil edilemeyen vergi için iade hakk› do¤maktad›r.

‹adenin yap›labilmesi için ihracat›n gerçekleflmesi ve 84 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inin⁷

7 23 Kas›m 2001 tarih, 24592 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.

(6)

(I/1.1.3.v) bölümünde say›lan belgelerin vergi dairesine ibraz edilmesi yeterlidir. ‹ade tutar›n›n beyannamenin 83 üncü sat›r›na dahil edilmesi fleklindeki uygulamadan vazgeçilmifl ve beyannameye ekli “Aç›klamalar”

tablosunda yer alan 15 numaral› dipnot iptal edilmifltir. Buna göre mükellefler ihraç kayd›yla teslimlerden do¤an iadeleri için ihracat›n gerçekleflti¤i dönemde iade talep dilekçesi ve gerekli belgelerle birlikte vergi dairesine baflvuracaklar, yap›lacak de¤erlendirmeden sonra iade talepleri bu dönem beyannamesi d›fl›nda gerçeklefltirilecektir. ‹ade tutarlar›

herhangi bir dönem beyannamesinin 83 üncü sat›r›na dahil edilmeyecektir.

ÖRNEK:

‹malatç› (A) 25 fiubat 2005 tarihinde 100.000.-YTL tutar›nda ihraç kayd›yla teslim yapm›fl, bu teslim 21 Mart 2005 tarihine kadar verilmesi gereken beyannameye dahil edilmifl, beyanna- medeki di¤er bilgilere göre,

• Tecil Edilebilir KDV: 18.000.-YTL

• Tecil Edilecek KDV : 6.000.-YTL,

• ‹hracat›n Gerçekleflti¤i Dönemde

‹ade Edilecek Tecil Edilemeyen KDV:

12.000.-YTL,

olarak hesaplanm›flt›r. Söz konusu mal›n 25.000.-YTL tutar›ndaki k›sm›

14 Mart 2005 tarihinde ihraç edilmifl ise bu tarihten sonra iade talep dilekçesi ve gerekli belgelerle birlikte

vergi dairesine baflvurulmak suretiyle ihracat› gerçekleflen k›sma isabet eden 3.000.-YTL’nin iadesi talep edilebilecektir. ‹hraç kayd›yla teslim edilen mal›n geri kalan 75.000.-YTL tutar›ndaki k›sm›n›n 4 Nisan 2005 tarihinde ihraç edilmesi halinde bu k›sma isabet eden 9.000.-YTL’nin iadesi de yukar›da aç›kland›¤› flekilde yap›lacakt›r.

4.2. ‹malatç› Aleyhine Matrahta Meydana Gelen De¤iflikli¤e Yönelik Uygulama

Katma De¤er Vergisi Kanununun 11/1-c maddesinin 5 inci paragraf›nda 5228 say›l› Kanunla⁸ yap›lan de¤i- fliklik ile ihraç kayd›yla teslimlerde iade edilecek katma de¤er vergisinin, imalatç›n›n sat›fl bedeline göre hesaplanan vergiden, imalatç› aleyhine matrahta meydana gelen de¤iflikli¤e iliflkin verginin düflülmesinden sonra kalan tutardan fazla olamayaca¤›

hükme ba¤lanm›flt›r.

Bu hükme göre, ihraç kayd›yla teslim bedelinin k›smen ya da tamamen sonradan ödenmesi ve ödeme s›ras›nda döviz kurunda düflme olmas› halinde, prensip olarak, iade edilecek azami KDV tutar›n›n yeni döviz kuru üzerinden yeniden hesaplanmas›, fazla al›nm›fl bir iade varsa mükelleften talep edilmesi ancak, bu tutar›n indirim konusu yapt›r›lmas› gerekmektedir.

8 31 Temmuz 2004 tarih, 25539 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.

(7)

Öte yandan; imalatç›lar›n aleyhlerine ortaya ç›kan kur farklar› için ihracatç›lar taraf›ndan düzenlenecek faturaya istinaden ihracatç›ya KDV ödemeleri, bu tutar›n ihracatç› tara- f›ndan beyan edilmesi, imalatç›

taraf›ndan da faturada gösterilen KDV’nin indirim konusu yap›lmas›

gerekmektedir. Bu durumda, imalat- ç›n›n fazladan alm›fl oldu¤u iade tutar›

ihracatç› arac›l›¤›yla Hazineye intikal etmekte ve imalatç› taraf›ndan indirim konusu yap›lm›fl olmaktad›r. Bu nedenle, kurdaki düflüflten kaynak- lanan matrah de¤iflikli¤ine ba¤l› olarak imalatç›n›n iade tutar›nda bir de¤i- fliklik yap›lmas›na da gerek bulunma- maktad›r.

5. 91 SER‹ NO.LU KDV GENEL TEBL‹⁄‹NE GÖRE KISM‹

TEVK‹FAT UYGULAMASI 5.1. Tevkifat Yapacak Kurulufllar›n Kapsam›

91 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inin⁹ “Sorumlu Tayin Edilen ve Tevkifat Yapacak Kuru- lufllar” bafll›kl› (A/2) bölümüne “Yar›- dan fazla hissesi do¤rudan yukar›da say›lan kurum ve kurulufllara ait olan (tek bafl›na ya da birlikte) kurum, kurulufl ve iflletmeler,” ibaresinden önce gelmek üzere afla¤›daki ifade eklenmifltir. Söz konusu de¤ifliklik bu Tebli¤in yay›m›n› izleyen ay bafl›ndan itibaren geçerli olacakt›r.

“Hisse senetleri ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›na kote edilmifl flirketler (bunlar yaln›zca “yap›m ifl - leri”, “temizlik, çevre ve bahçe bak›m hizmetleri”, “özel güvenlik hizmetleri”

ile “yemek servis hizmetleri”ne ait) katma de¤er vergisini tevkifata tabi tutacaklard›r”.

5.2. Tevkifat Oranlar›nda De¤ifliklik 91 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inin “Tevkifat Oran›”

bafll›kl› (A/4) bölümü, bu Tebli¤in Resmi Gazete’de yay›m›n› izleyen ay bafl›ndan geçerli olmak üzere afla¤›daki flekilde de¤ifltirilmifltir:

“Hesaplanan katma de¤er vergisi tutarlar›na uygulanacak tevkifat oran›;

yemek servisi, bahçe ve çevre bak›m, özel güvenlik, dan›flmanl›k ve denetim hizmetlerinde 1/2, temizlik hizmetlerinde 2/3, di¤er hizmetlerde 1/3’dür.”

5.3. ‹ade Uygulamas›

91 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤i uyar›nca tevkifata tabi tutulan hizmet ifalar› nedeniyle ortaya ç›kan katma de¤er vergisi alaca¤›n›n nakden veya mahsuben iadesi söz konusu Tebli¤in (A/8-c) bölümü gere-

¤ince miktar›na bak›lmaks›z›n sadece banka teminat mektubu veya inceleme raporu karfl›l›¤› yerine getirilmekte, teminat mektuplar› ise vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülmektedir.

9 28 fiubat 2004 tarih, 25387 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.

(8)

Konuyla ilgili olarak Bakanl›¤a intikal eden hususlar›n de¤erlendirilmesi sonunda, 91 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inin (A) bölü- münde düzenlenen tevkifat uygulamas›ndan do¤an KDV alacaklar›n›n iadesine iliflkin usul ve esaslar, afla¤›daki flekilde yeniden belirlen- mifltir.

5.3.1. Teminats›z ve ‹ncelemesiz Mahsuben ‹ade S›n›r›

Bu Tebli¤in yay›m›n› izleyen ay bafl›ndan itibaren 91 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inin (A) bölümünde düzenlenen tevkifat uygulamas›ndan do¤an KDV alacakla- r›n›n “kendi vergi borçlar›na” mahsu- bunu isteyen mükelleflerin 1.000.- YTL ’yi (1.000.-YTL dahil) aflmayan mahsup talepleri, ilgili belgelerin tamamlanm›fl olmas› flart›yla, inceleme raporu ve teminat aran›lmaks›z›n yerine getirilecektir.

5.3.2. Yap›m ‹fllerinde ‹ade Uygulamas›

Yap›m ifllerine ait katma de¤er vergisi tevkifat›ndan do¤an “mahsuben” iade taleplerinin bu Tebli¤in Resmi Gaze- te’de yay›m›n› izleyen ay bafl›ndan geçerli olmak üzere yeminli mali müflavir tasdik raporu karfl›l›-¤›nda da yerine getirilmesi uygun görülmüfltür.

Buna göre, 91 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤i çerçevesinde tevkifata tabi tutulan ifllemlerden

yaln›zca yap›m ifllerinden do¤an mahsuben iade talepleri banka teminat mektubu ve inceleme raporu yan›nda yeminli mali müflavir tasdik raporu karfl›l›¤›nda da yerine getirilecektir.

Yeminli mali müflavir tasdik raporlar›nda mal ihrac› için öngörülen limit geçerli olacakt›r.

Yeminli mali müflavir tasdik raporu ile mahsuben iade, 86 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inin¹⁰ (B/3) numaral› bölümünde belirtilen vergi ve SSK prim borçlar› için geçerlidir. Mükellefin kendi vergi borçlar› için mahsup talep etmifl olmas›

halinde bu Tebli¤in (5.3.1) bölü- mündeki aç›klamalar çerçevesinde teminat ve inceleme raporu yan›nda yeminli mali müflavir tasdik raporu da aran›lmayaca¤› tabiidir.

Öte yandan, bu Tebli¤in yay›m›ndan önce teminat karfl›l›¤›nda veya vergi incelemesi sonucuna göre yerine getirilmesi gereken mahsuben iadeler için, teminat›n çözümüne ya da mahsuben iadenin yap›lmas›na iliflkin incelemenin bafllamam›fl olmas› halinde de yeminli mali müflavir tasdik raporu ibraz edilebilecektir. ‹nceleme bafllad›ktan sonra talepte bulunulmas›

halinde ise bu talep inceleme elema- n›n›n yeminli mali müflavir tasdik raporu karfl›l›¤›nda iade yap›lmas›na engel bir görüflünün bulunmamas›

halinde yerine getirilecektir.

10 5 Temmuz 2002 tarih, 24806 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r.

(9)

5.3.3. Yürürlük

Hisse senetleri ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›na kote edilmifl flirketler için getirilen tevkifat uygulamas›n›n bu Tebli¤in yay›m- land›¤› tarihten önce sözleflmeye ba¤lanm›fl ve devam etmekte olan ifllere flümulü yoktur.

6. ALTIN, GÜMÜfi VE PLAT‹N

‹LE ‹LG‹L‹ ARAMA, ‹fiLETME, ZENG‹NLEfiT‹RME VE RAF‹NAJ FAAL‹YETLER‹NDE ‹ST‹SNA UYGULAMASI

Bu faaliyetlerde istisna uygulamas›n›n usul ve esaslar›n› düzenleyen 93 Seri No.lu Katma De¤er Vergisi Genel Tebli¤inde, henüz sonuçland›r›lmam›fl iade taleplerine de uygulanmak üzere, afla¤›daki de¤ifliklikler yap›lm›flt›r.

“Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›-

¤›nca yetki belgesinin verilmesinden sonra arama faaliyetine devam eden- lerin ayl›k iade talebinde bulunmalar›

mümkündür. Bu mükellefler yetki belgesinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤›nca onaylanm›fl bir örne¤ini bir kereye mahsus olmak üzere vergi dairesine vereceklerdir. Belgenin ibraz›ndan sonra arama faaliyetlerine iliflkin olarak ay içinde yapt›klar›

istisna kapsam›na giren harcamalar dolay›s›yla yüklendikleri vergileri o aya ait beyannamenin indirim ve iade sat›rlar›na dahil edeceklerdir. Bu flekilde ortaya ç›kan iade alaca¤›

yukar›daki aç›klamalar çerçevesinde kendilerine iade edilecektir.“

“Alt›n, gümüfl veya platin iflletme faaliyeti s›ras›nda, maden cevherinin kompleks halde olmas› nedeniyle alt›n, gümüfl ve platin yan›nda baflka metallerin de üretilmesi, iflletme faaliyetine iliflkin al›mlar›n tamam›n›n istisnadan yararlanmas›na engel de¤ildir.”

7. HURDADAN ELDE

ED‹LENLER DIfiINDAK‹ BAKIR KÜLÇELER‹NDE TEVK‹FAT UYGULAMASI

Katma De¤er Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin Bakanl›¤a verdi¤i yetkiye dayan›larak bu Tebli¤in yay›m›n› izleyen ay›n bafl›ndan geçerli olmak üzere, hurda metallerden elde edilenler d›fl›ndaki bak›r külçelerinin tesliminde % 90 oran›nda tevkifat uygulanarak al›c›lar taraf›ndan sorumlu s›fat›yla beyan edilmesi uygun görülmüfltür.

Katma De¤er Vergisi Kanununun 17/1 maddesinde say›lan kurum ve kurulufllar (tar›msal amaçl› kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlas› kamuya ait iflletmeler ve özellefltirme kapsam›ndaki kurulufllar ile bu ürünlerin ilk üretici veya ithalatç›lar›n›n bu kapsamdaki teslimlerinde tevkifat uygulanmayacakt›r.

Tevkifat uygulamas› ve bu uygulamadan do¤an iade alacaklar›n›n nakden veya mahsuben iadesi; metal, cam, plastik, ka¤›t hurda ve at›klar›nda tevkifat uygulamas›n› düzenleyen daha önceki Genel Tebli¤lerdeki aç›klamalar çerçevesinde yürütülecektir.

(10)

SONUÇ

Yukar›daki izahatlardan da anlafl›laca¤› gibi, 95 seri nolu KDV Genel Tebli¤i ile;

1. Mahsuben ‹ade Talepleri,

2. Dahilde ‹flleme Veya Geçici Kabul

‹zin Belgesi Kapsam›nda Yap›lan Teslimler,

3. Süs Bitkilerinin ‹hraç Kayd›yla Teslimlerinde Tecil-Terkin Uygula- mas›,

4. ‹hraç Kayd›yla Teslimlerde ‹ade Uygulamas›,

5. K›smi Tevkifat Uygulamas›, 6. Alt›n, Gümüfl ve Platin ‹le ‹lgili Arama, ‹flletme, Zenginlefltirme ve Rafinaj Faaliyetlerinde ‹stisna Uygulamas›,

7. Hurdadan Elde Edilenler D›fl›ndaki Bak›r Külçelerinde Tevkifat Uygula- mas›,

Olmak üzere KDV iadesine 7 (yedi) ayr› konuda aç›kl›k getirilmifl ve kapsam› geniflletilmifltir. Bu düzenle- melerin en önemlileri ise; Mahsuben

‹ade Talepleri, ‹hraç Kayd›yla Teslim- lerde (Tecil-Terkin) ‹ade Uygulamas›

ve K›smi Tevkifat Uygulamas› olarak öne ç›kmaktad›r.

Mahsuben ‹ade Talepleri;

Belge eksikli¤i nedeniyle Yap›lamayan mahsup talepleri, Tebli¤

tarihinden itibaren 30 gün içerisinde eksiklikleri tamamlayan mükelleflerin, mahsup dilekçesinin vergi dairesine verildi¤i tarih itibariyle yerine getiri-

lecek ve bunlara gecikme zamm›

uygulanmayacakt›r.

Önceki dönemlere ait olup yeminli mali müflavir tasdik raporlar›n›n vergi dairesine intikal etmedi¤i gerekçesiyle yap›lmayan “kendi vergi borçlar›na”

mahsup talepleri, yeminli mali müfla- vir tasdik raporunun bu Tebli¤in yay›m› tarihinden itibaren 90 gün içerisinde ibraz edilmesi halinde di- lekçe tarihi itibariyle yerine getirilecektir.

K›smi Tevkifat Uygulamas›;

Tevkifat yapacak kurulufllar›n kapsam›

geniflletilmifl, tevkifat oranlar›nda de¤ifliklik yap›lm›fl, teminats›z ve incelemesiz mahsuben iade s›n›r›

1.000 YTL olarak belirlenmifl olup, yaln›zca “yap›m ifllerinden” do¤an mahsuben iade talepleri banka teminat mektubu ve inceleme raporu yan›nda yeminli mali müflavir tasdik raporu karfl›l›¤›nda da yerine getirilece¤i hüküm alt›na al›nm›fl bulunmaktad›r.

Ancak, k›smi tevkifat uygulamas›

sonucu do¤an KDV iadesinin nakden iade edilmeyip sadece mahsup yoluyla giderilmesi mükellefler aç›s›ndan haks›zl›¤a yol açmaya devam ede- cektir. Öte yandan mahsuben de olsa k›smi tevkifat uygulamas›nda sadece

“yap›m ifllerindeki” tevkifat iadesinin yeminli mali müflavir raporuna da ba¤lanmas› yerine, tüm “k›smi tevkifat ifllemleri” sonucu do¤an mahsuben KDV iadelerin yeminli mali müflavir raporu ile de al›nmas› sa¤lanmal›d›r.

(11)

‹hraç Kayd›yla Teslimlerde ‹ade Uygulamas›;

KDV iadelerinde kar›fl›kl›¤a neden olan KDV beyannamesindeki 83 no.lu sat›r, 95 seri no.lu KDV Genel Tebli¤i ile kald›r›lm›fl bulunmaktad›r. Bu çok isabetli olmufltur. Zira bu sat›r ço¤u kez ilgili dönemle iliflkisi olmayan bir önceki dönemlerin tecil edilemeyen KDV’lerinin de yaz›ld›¤› bir sat›r oldu¤u için iade edilmesi gereken KDV’nin talebinde mükellef kadar idarenin de zorland›¤› bir gerçekti.

Kuflkusuz bu kez ayn› s›k›nt›lar 90 no.lu sat›rdaki iade edilecek KDV ‘nin iade taleplerinde de yaflanacakt›r.

fiöyle ki, ihracat›n gerçekleflti¤i dönemde iade edilecek Tecil Edile- meyen KDV, ihracat gerçeklefltikçe talep edilece¤i için mükellef bir dönemde yapt›¤› teslimlerle ilgili olmak üzere birden fazla dilekçe, birkaç kez belge vermek zorunda kalacakt›r. Dilekçelerde ilgili dönem KDV Beyannamesine at›fta bulunu- lacak, bir önceki dönemden gelen ve bir sonraki döneme devreden KDV

bakiyeleri dilekçelerde sürekli gösteri- lecektir.

Mükellefler bazen bu ifllemleri bir ay içerisinde birden fazla döneme iliflkin olmak üzere ayr› ayr› yapmak zorunda kalacaklard›r.

Bu itibarla ihraç kayd›yla sat›fllar sonucu iade talep ve ifllemlerinde 24 seri no.lu KDV sirkülerinden önceki uygulamaya dönülmesinin faydal›

olaca¤› kanaatindeyiz.

Sonuç ve De¤erlendirme;

Vergi sistemimizdeki KDV uygula- malar›, genel olarak piyasalarda kabul görmüfl ve kapsama alan› her geçen gün geniflletilerek devam etmektedir.

KDV iadesi uygulamas›nda arzu edilen sonuca henüz ulafl›lamam›fl ancak, konu ile ilgili düzenlemeler ve tart›flmalar da devam etmektedir. 95 seri nolu KDV genel tebli¤i ile k›sa vadede konulara k›smen yaklafl›lm›fl ve sorunlar k›smen giderilmifl bulunmaktad›r. As›l olan, uzun vadede KDV iade sistemine köklü ve sa¤l›kl› çözüm bulunmas›d›r.