Türkiye Cumhuriyeti ve Norveç Krallığı Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ile Bu Sözleşmeye Ek Protokolün Onaylanmalının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
(Resmi Gazete ile yayımı : 7.10.1980 Sayı : 17128)
K a n u n N o . Kabul Tarihi : 2307 6 . 1 0 . 1980
M A D D E 1. — Türkiye Cumhuriyeti ile N o r v e ç Kraihğı arasında 2 0 T e m m u z 1978 tarihinde Oslo'da imzalanan Türkiye Cumhuriyeti v e N o r v e ç Krallığı Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ile B u Sözleş
meye Ek Protokolün onaylanması uygun bulunmuştur.
M A D D E 2. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer, M A D D E 3 . — Bu K a n u n hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
T Ü R K İ Y E C U M H U R İ Y E T İ v e
N O R V E Ç K R A L L I Ğ I A R A S I N D A
S O S Y A L G Ü V E N L İ K S Ö Z L E Ş M E S İ
İ k i devlet a r a s ı n d a sosyal güvenlik a l a n ı n d a k i ilişkileri d ü z e n l e m e y i a r z u eden N o r v e ç H ü k ü m e t i ile T ü r k i ye H ü k ü m e t i ,
H e r iki ü l k e d e n birinin v a t a n d a ş l a r ı n ı n diğer ülkenin sosyal güvenlik m e v z u a t ı n a göre, o tarafın v a t a n d a ş ları ile eşit işleme t a b i t u t u l m a l a r ı prensibini teyit e d e r e k ,
(Bu p r e n s i b i n y ü r ü r l ü ğ e k o n m a s ı ve bir T a r a f ı n ülkesinden, diğer T a r a f ı n ülkesine giden h e r iki ü l k e va
tandaşlarının, k e n d i ülkelerinde b u l u n d u k l a r ı s ı r a d a kendi m e v z u a t l a r ı n a g ö r e k a z a n d ı k l a r ı h a k l a r ı n k o r u n m a s ı ve gittikleri ü l k e d e y ü r ü r l ü k t e b u l u n a n m e v z u a t l a sağlanan m u a d i l h a k l a r d a n y a r a r l a n m a l a r ı h u s u s u n d a gerekli tedbirlerin alınmasını a r z u ederek,
A ş a ğ ı d a k i h u s u s l a r d a a n l a ş m a y a varmışlardır.
B Ö L Ü M — I G e n e l H ü k ü m l e r M a d d e 1. —
İ ş b u Sözleşme N o r v e ç Krallığı ile T ü r k i y e C u m h u r i y e t i n e u y g u l a n a c a k t ı r . İ ş b u Sözleşme a y n ı z a m a n d a , N o r v e ç k ı t a sahanlığına d a u y g u l a n a c a k t ı r . M e v c u t Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı n d a , Sözleşmede aksine bir h ü k ü m y o k s a :
(a) « Ü l k e » N o r v e ç b a k ı m ı n d a n N o r v e ç Krallığı toprakları ve T ü r k i y e C u m h u r i y e t i b a k ı m ı n d a n k e n d i ulusal t o p r a k l a r ı ;
(b) « M e v z u a t » m a d d e 2'de belirtilen k a n u n l a r v e yönetmelikler;
ı(c) «Yetkili m a k a m » N o r v e ç b a k ı m ı n d a n Sosyal İşler Bakanlığı v e işsizlik y a r d ı m l a r ı bahis k o n u s u ol
d u ğ u n d a m a h a l l i i d a r e l e r v e Ç a l ı ş m a Bakanlığı v e T ü r k i y e b a k ı m ı n d a n , Sosyal G ü v e n l i k Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıklar;
2307 - 26 — 6 a 10 s 1980
(d) ı« Yetkili k u r u m » y a r d ı m l a r ı s a ğ l a m a k t a n s o r u m l u ' o l a n k u r u m ;
i(e) («Sigortalılılk süreleri» h a n g i m e v z u a t a g ö r e geçmişse, o m e v z u a t a g ö r e sigortalılık: süresi o l a r a k t a n ı m l a n a n v e y a öyle t a m n a n süreler demektir.
(f) ı«Aylık» ve « Y a r d ı m » terimleri; aylık v e y a r d ı m l a r d a k i artışları veya sırasıyla aylık ve bir y a r d ı m l a birlikte kabili tediye o l a n ilave meblağları ihtiva eder.
(g) «Sigortalı şahıs» N o r v e ç b a k ı m ı n d a n , m a d d e 2, paragraf 1, (a) d a belirtilen m e v z u a t a g ö r e sigortalı o l a n ve T ü r k i y e b a k ı m ı n d a n , m a d d e 2, p a r a g r a f 1 (b) de belirtilen m e v z u a t a g ö r e sigortalı olan şahıs;
>(!h) («Aile fertleri» ve « G e r i d e k a l a n h a k sahipleri» terimleri; y a r d ı m l a r h a n g i m e v z u a t a g ö r e yapılıyorsa, o m e v z u a t t a b ö y l e t a n ı m l a n a n veya t a n ı n a n şahıslar d e m e k t i r .
İ ş b u Sözleşmede kullanılan diğer kelimeler v e ifadeler ilgili m e v z u a t t a kendilerine verilen m a n a l a r ı haiz
dirler.
M a d d e 2. —
M e v c u t Sözleşme h ü k ü m l e r i :
(1) (a) N o r v e ç b a k ı m ı n d a n aşağıdaki m e v z u a t u y g u l a n a c a k t ı r :
— Milli sigorta ile ilgili ( B u k a n u n u n 12 nci b ö l ü m ü hariç) 17 H a z i r a n 1966 tarihli K a n u n ;
—' Milli sigorta t a h t ı n d a y a r d ı m l a r a yapılan özel z a m l a r l a ilgili 19 H a z i r a n 1966 tarihli K a n u n ;
— Milli sigorta t a h t ı n d a y a r d ı m l a r a ek t a z m i n a t l a r l a ilgili 19 A r a l ı k 1969 tarihli K a n u n ;
— A i l e ödenekleri ile ilgili 24 E k i m 1946 tarihli K a n u n , (b) T ü r k i y e b a k ı m ı n d a n aşağıdaki m e v z u a t u y g u l a n a c a k t ı r :
— H a s t a l ı k ve analık, iş kazaları ile meslek hastalıkları, m a l u l l ü k , yaşlılık v e ö l ü m sigortaları h a k k ı n d a k i sosyal s i g o r t a l a r mevzuatı;
— Devlet m e m u r ve hizmetlerini k a p s a y a n T C E m e k l i Sandığı h a k k ı n d a k i m e v z u a t ;
— Esnaf v e s a n a t k â r l a r ile diğer bağımsız çalışanlar h a k k ı n d a k i sosyal sigorta m e v z u a t ı ( B A Ğ - K U R ) ;
— Özel sandıklar için h ü k ü m : 506 sayılı K a n u n u n geçici 20 nci m a d d e s i n e (1964) dahil edilen sosyal si
g o r t a sandıkları.
(2) B u Sözleşme, b u m a d d e n i n 1 nci p a r a g r a f ı n d a belirtilen m e v z u a t ı tadil eden ve b u n l a r a m ü t e m m i m olan b ü t ü n k a n u n ve yönetmeliklere u y g u l a n a c a k t ı r .
(3) B u n d a n başka, m e v c u t Sözleşme :
(a) Â k i t T a r a f l a r ı n m u t a b a k a t ı halinde, yeni bir sosyal güvenlik dalı tesis eden b ü t ü n k a n u n ve yönet
meliklere;
(b) M e v c u t m e v z u a t ı n yeni nüfus g r u p l a r ı n a teşmil edilmesine d a i r k a n u n ve yönetmeliklerin r e s m e n ya
y ı m l a n m a s ı n ı izleyen 6 a y içerisinde diğer  k i t T a r a f ı n itiraz e t m e m e s i h a l i n d e bahis k o n u s u k a n u n v e yö
netmelikler h a k k ı n d a d a uygulanır.
M a d d e 3. —
T ü r k i y e ' d e k i N o r v e ç v a t a n d a ş l a r ı v e N o r v e ç ' t e k i T ü r k v a t a n d a ş l a r ı 2 nci m a d d e d e k i T ü r k ve N o r v e ç m e v z u a t ı n a zikredild'ikleri sıra ile tabi olacaklardır. B u Sözleşmede aksine bir h ü k ü m b u l u n m a d ı ğ ı hallerde, b u şa
hıslar, diğer ü l k e vatandaşları gibi, ay m şartlarla, aynı h a k l a r d a n y a r a r l a n a c a k l a r ve aynı y ü k ü m l ü l ü k l e r e t a b i o l a c a k l a r d ı r .
M a d d e 4. —
M a d d e 3 t e zikredilen h ü k ü m aşağıdaki istisnalara t a b i d i r , :
(a) T a r a f l a r d a n birisinin ülkesinde ikamet eden v e iş merkezi b u T a r a f t a b u l u n a n bir müessesede istih
d a m edilen b i r şahsın b u müessese t a r a f ı n d a n diğer T a r a f ülkesine g ö n d e r i l m e s i halinde, b u şahıs h a k k ı n d a diğer T a r a f ülkesinde aldığı ilk o n iki aylık s ü r e sırasında k e n d i ülkesinin m e v z u a t ı , şahıs o r a d a i s t i h d a m ediliyormuş gibi, u y g u l a n m a y a d e v a m eder. B u i s t i h d a m o n iki ayı geçtiği t a k d i r d e , diğer  k i t T a r a f ı n yetkili m a k a m ı n ı n veya b u m a k a m t a r a f ı n d a n tayin edilen merciin m u v a f a k a t i ile k e n d i ülkesinin m e v z u a t ı b u şahıs h a k k ı n d a u y g u l a n m a y a d e v a m edebilir.
Bu, milliyetlerine bakılmaksızın b ü t ü n işçilere uygulanır. K e n d i l e r i ayrıca çalışmıyorlarsa, b u h ü k ü m l e r , b u kimselerin diğer ülkeye giderken b e r a b e r g ö t ü r d ü k l e r i eş ve ç o c u k l a r ı n a d a a y n e n uygulanır.
2307 — 27 — 6 3 10 . 1980
(t>) D e m i r y o l u v e k a r a ulaşım müesseselerinde gezici personel o l a r a k h e r iki ü l k e d e çalışan kimseler h a k kında, müessesenin iş merkezinin b u l u n d u ğ u ü l k e m e v z u a t ı uygulanır. A n c a k söz k o n u s u işçi diğer  k i t T a raf ülkesinde i k a m e t e t m e k t e ise, b u işçiye, o ülkenin m e v z u a t ı uygulanır.
(c) Bir şahsın, h e r iki ü l k e d e faaliyet gösteren bir şirkete ait bir u ç a k t a m ü r e t t e b a t o l a r a k i s t i h d a m edil
mesi h a l i n d e , diğer ü l k e v a t a n d a ş ı o l m a m a s ı v e diğer ü l k e d e i k a m e t etmemesi kaydıyla, b u şahıs h a k k ı n d a şirketin iş m e r k e z i n i n b u l u n d u ğ u ü l k e m e v z u a t ı uygulanır. Böyle bir şirket t a r a f ı n d a n diğer kategorilerdeki personel çalıştırılması halinde, söz k o n u s u şahsın geçici olarak i s t i h d a m edilmek ü z e r e diğer ülkeye gönderil
diği d u r u m l a r d a , şirket merkezinin b u l u n d u ğ u ü l k e m e v z u a t ı uygulanır.
(d) T a r a f l a r d a n birinin bayrağını taşıyan bir g e m i d e tayfa o l a r a k çalıştırılan bir şahıs, geminin b a y r a ğ ı n ı taşıdığı ü l k e m e v z u a t ı n a tabi olacaktır. Şayet b u kabil bir gemi, diğer ü l k e d e b u l u n d u ğ u sırada, y ü k l e m e , b o şaltma, t a m i r v e g e m i d e nöbetçilik işleri için o ü l k e v a t a n d a ş l a r ı n ı çahştırırsa, b u şahıslar l i m a n ı n b u l u n d u ğ u ü l k e m e v z u a t ı n a t a b i olurlar.
(e) D o ğ a l k a y n a k l a r ı n işletildiği ve araştırıldığı N o r v e ç kıta sahanlığı ü z e r i n d e k i tesislerde işi olan kişi
ler h a k k ı n d a N o r v e ç m e v z u a t ı u y g u l a n a c a k t ı r . A y n ı h ü k ü m , ilgili kıyı devleti ile yapılan özel a n l a ş m a y a veya uluslararası h u k u k a u y g u n o l m a s ı kaydıyla, N o r v e ç ' e ait o l m a y a n kıta s a h a n l ı k l a r ı n d a k i N o r v e ç tesis
lerinde işi olan kişiler h a k k ı n d a d a u y g u l a n a c a k t ı r . N o r v e ç m e v z u a t ı , S v a l b a r d (Spitzbergen) ve J a n M a y e n a d a l a r ı n d a b u l u n a n kişiler h a k k ı n d a d a uygulanır. A n c a k m a d d e 4 (a) m u k a b i l o l a r a k uygulanır.
M a d d e 5.
(1) B u Sözleşme h e r iki T a r a f ı n d i p l o m a t i k h i z m e t m e n s u p l a r ı n a u y g u l a n m a y a c a k t ı r .
(2) Bu m a d d e n i n (1) p a r a g r a f ı n ı n h ü k m ü saklı k a l m a k üzere, 3 n c ü m a d d e h ü k ü m l e r i , d i p l o m a t i k mis
y o n l a r l a k o n s o l o s l u k l a r d a i s t i h d a m edilen kimseler ile b u misyonlarla, konsoloslukların m e m u r l a r ı n ı n özel hizmetlerinde çalıştırılan kimselere uygulanır.
(3) A n c a k , b u m a d d e n i n 2 nci p a r a g r a f ı n ı n k a p s a m ı n d a b u l u n a n ve d i p l o m a t i k m i s y o n y a d a konsolos
l u ğ u n temsil ettiği ü l k e n i n u y r u ğ u n d a b u l u n a n kimse, v a t a n d a ş ı b u l u n d u ğ u T a r a f ı n m e v z u a t ı n a tabi o l m a k o n u s u n d a tercih h a k k ı m kullanabilir; b ö y l e bir tercih h a k k ı a n c a k bir kez kullanılabilir. Bu h a k , Sözleşmenin y ü r ü r l ü ğ e girişini y a d a işçilerin işe giriş tarihini izleyen altı a y içinde kullanılabilir. T e r c i h h a k k ı , o t a r i h t e işe girmiş b u l u n a n l a r için Sözleşmenin y ü r ü r l ü ğ e girdiği t a r i h t e n itibaren, diğerleri için i s t i h d a m edildikleri t a r i h t e n itibaren geçerlidir.
M a d d e 6. —
i k i  k i t T a r a f ı n yetkili m a k a m l a r ı , karşılıklı m u t a b a k a t l a r ı ile 3 n c ü m a d d e n i n genel k u r a l ı n a b a ş k a istis
n a l a r d a getirebilirler. A y n ı şekilde, karşdıklı a n l a ş m a ile, 4 ve 5 nci m a d d e l e r d e belirtilen istisnaların, icabı halinde, u y g u l a n m a m a s ı n a izin verebilirler.
B Ö L Ü M — I I Özel H ü k ü m l e r H a s t a l ı k v e A n a l ı k M a d d e 7. —
 k i t T a r a f l a r d a n birinin v a t a n d a ş l a r ı , öteki ü l k e d e i k a m e t ediyorlarsa veya öteki ü l k e d e i s t i h d a m edili- yorlarsa, diğer ü l k e n i n v a t a n d a ş l a r ı için sağlanan hastalık y a r d ı m l a r ı n a , analık v e l o h u s a h k hallerinde sağ
l a n a n y a r d ı m l a r ı n hepsine h a k k a z a n a c a k l a r d ı r . Y a r d ı m a h a k k a z a n m a ile ilgili aynı m e v z u a t , bahsi geçen k i m s e n i n sigortalı o l d u ğ u m e m l e k e t i n dışında kaldığı s ü r e d e d e u y g u l a n ı r .
A i l e Tahsisleri M a d d e 8. —
D i ğ e r ü l k e d e k a l m a k t a b u l u n a n bir ü l k e v a t a n d a ş l a r ı , o ü l k e d e i k a m e t eden ç o c u k l a r ı b a k ı m ı n d a n , o ü l k e v a t a n d a ş l a r ı n a u y g u l a n a n a y m şartlarla, aile tahsislerine h a k kazanırlar.
230f7 — 28 — 6 a 10 * 1980
İşsizlik Y a r d ı m ı M a d d e 9. —
D i ğ e r A k i t T a r a f ülkesinde k a l m a k t a b u l u n a n b i r  k i t T a r a f v a t a n d a ş l a r ı , k a l m a k t a b u l u n d u ğ u T a r a f va
t a n d a ş l a r ı n a u y g u l a n a n şartlarla işsizlik y a r d ı m ı n a h a k k a z a n ı r l a r .
Ö l ü m Y a r d ı m ı M a d d e 10. —
(1) B i r ü l k e n i n diğer ü l k e d e b u l u n a n v a t a n d a ş l a r ı a y n e n o ü l k e n i n v a t a n d a ş l a r ı n ı n tabi o l d u ğ u k u r a l l a r u y a r ı n c a ö l ü m y a r d ı m l a r ı n a h a k kazanırlar. Bu y a r d ı m l a r , ilgilinin, sigortalı b u l u n d u ğ u ü l k e d e n başka bir ül
k e d e vefat etmesi h a l i n d e d e sağlanır.
(2) B u S ö z l e ş m e d e n dolayı v e y a d i ğ e r her h a n g i bir şekilde, eğer aynı ö l ü m olayı h e r iki ülkenin m e v z u a t ı t a h t ı n d a y a r d ı m l a r a h a k k a z a n d ı r m a k t a ise :
(a) Ö l ü m y a r d ı m ı , ö l ü m h a n g i T a r a f ülkesinde m e y d a n a gelmişse sadece o ü l k e m e v z u a t ı n a g ö r e ödenir, veya
(b) Ö l ü m ü n h e r iki  k i t T a r a f ülkesinde v u k u b u l m a m ı ş olması halinde, ö l ü m y a r d ı m ı sadece, sigortasın
d a n d o l a y ı b u y a r d ı m a m ü s t a h a k olan ilgilinin ö l ü m t a r i h i n d e n evvel son o l a r a k sigortalı b u l u n d u ğ u T a r a f m e v z u a t ı n a g ö r e ödenir. ^
İş K a z a l a r ı ve Meslek H a s t a l ı k l a r ı M a d d e 11. —
Z a m l a r ve m u n z a m y a r d ı m l a r dahil, iş k a z a l a r ı v e meslek hastalıkları ile ilgili o l a r a k bir ülkede ö d e n e n y a r d ı m l a r , y a b a n c ı u y r u k l u l a r içtin m e v c u t kısıtlayıcı h ü k ü m l e r e v e i k a m e t k o ş u l l a r ı n a bakılmaksızın öteki ü l k e v a t a n d a ş l a r ı n a ödenir.
M a d d e 12. —
İş esnasında m e y d a n a gelen yeni bir k a z a için tazminat, yeni k a z a n ı n sebebiyet verdiği çalışma kapasite
sindeki a z a l m a y a ve bedeni y a d a akli m e l e k e k a y b ı n a g ö r e ve yeni k a z a n ı n v u k u b u l d u ğ u ülkedeki m e v z u a t u y a r ı n c a tespit edilir.
E ğ e r h a s t a h e r iki ü l k e d e a y n ı hastalığın a y m risklerini d o ğ u r a n bir işte i s t i h d a m edildikten s o n r a meslek hastalığı o r t a y a çıkmış ise, b u işin en son yapıldığı ülkedeki sigorta sistemi y a r d ı m ö d e m e k l e mükelleftir.
E ğ e r b ö y l e bir meslek hastalığı bir ülkenin sigorta sisteminden y a r d ı m yapılmasına h a k k a z a n d ı r m a k t a ise, b u ü l k e n i n sigorta sistemi, hastalığın öteki ülkede ilerlemesi halini de k a p s a m ı n a alır; şu şartla bir hastalığın ilerlemesi ikinci ü l k e d e böyle bir hastalığın risklerine neden olacak bir i s t i h d a m a bağlı t u t u l m a s ı n .
Yaşlılık Aylıkları, M a l u l l ü k Y a r d ı m l a r ı v e G e r i d e K a l a n H a k Sahiplerine Sağlanan Y a r d ı m l a r M a d d e 13. —
N o r v e ç m e v z u a t ı n ı n u y g u l a n m a s ı :
Bu m a d d e d e aksine b i r h ü k ü m b u l u n m a m a s ı halinde, T ü r k v a t a n d a ş l a r ı , aile reisinin yaşlılığı, m a l u l l ü ğ ü v e ö l ü m ü hallerinde, N o r v e ç v a t a n d a ş l a r ı n ı n t a b i o l d u k l a r ı a y n ı k o ş u l l a r t a h t ı n d a , milli sigorta ile ilgili N o r v e ç k a n u n l a r ı n a g ö r e ek y a r d ı m l a r dahil o l m a k ü z e r e aylıklara h a k k a z a n ı r l a r .
T ü r k v a t a n d a ş l a r ı 1966 tarihli Milli S i g o r t a K a n u n u n u n y ü r ü r l ü ğ e girmesinden önceki sürelerin sigortalılık süresi olaralk n a z a r ı i t i b a r a alınmasında, N o r v e ç v a t a n d a ş l a r ı ile a y n ı h a k l a r a sahip olacaklardır.
T ü r k v a t a n d a ş l a r ı ile ilgili m u n z a m aylıklar, N o r v e ç v a t a n d a ş l a r ı ve y a b a n c ı mülteciler dışındaki sigortalı
ların telafi t a z m i n a t ı n a ilişkin h ü k ü m l e r e g ö r e h e s a p l a n a c a k t ı r .
Y u k a r ı d a belirlenen h ü k ü m l e r u y a r ı n c a b a ğ l a n m ı ş b i r aylık y a r d ı m ı a l a n kimsenin T ü r k i y e ' d e i k a m e t et
mesi dolayısı ile d u r d u r u l a m a z , indirilemez, tadil edilemez veya geri a l ı n a m a z .
Y u k a r ı d a belirlenen h ü k ü m l e r u y a r ı n c a verilen y a r d ı m l a r , ü ç ü n c ü ü l k e d e m u k i m T ü r k v a t a n d a ş l a r ı n a N o r v e ç v a t a n d a ş l a r ı n a u y g u l a n a n k o ş u l l a r ve a y m ölçüler içerisinde ödenecektir.
T ü r k v a t a n d a ş l a r ı d a , N o r v e ç v a t a n d a ş l a r ı gibi, sadece, temel y a r d ı m a , b a k ı m y a r d ı m l a r ı n a v e t a z m i n a t z a m l a r ı n a a n c a k N o r v e ç ' t e m u k i m o l d u k l a r ı sürece h a k k a z a n ı r l a r .
2307 — 29 — 6 s 1 0 . 1980
Yaşlılık aylığı, ilgili şahsın aylığa h a k k a z a n m a y a ş m a eriştiği z a m a n T ü r k i y e ' d e i k a m e t etmesi h a l i n d e d e ödenir.
G e r i d e kalan h a k sahiplerine verilen aylığa h a k k a z a n m a d u r u m u , geride k a l a n h a k sahibinin sigortalının ö l ü m ü t a r i h i n d e T ü r k i y e ' d e i k a m e t e t m e k t e o l m a s ı n d a n dolayı etkilenmez.
M a d d e 14. —
T ü r k m e v z u a t ı n ı n u y g u l a n m a s ı :
(1) T ü r k i y e sınırları içinde i k a m e t eden N o r v e ç v a t a n d a ş l a r ı maluliyet, yaşlılık v e geride k a l a n h a k sa
hipleri aylıkları k o n u s u n d a T ü r k m e v z u a t ı n a g ö r e , sigorfcalılik h a k k ı b a k ı m ı n d a n T ü r k v a t a n d a ş l a r ı ile eşit m u a m e l e g ö t ü r ü r l e r .
(2) Bu m a d d e n i n 6 nci fıkrası h ü k ü m l e r i n e bağlı o l a r a k , N o r v e ç v a t a n d a ş l a r ı ve h a k sahipleri T ü r k mev
z u a t ı n a g ö r e m a l u l l ü k , yaşlılık v e geride k a l a n h a k sahipleri aylıklarına T ü r k v a t a n d a ş l a r ı n a u y g u l a n a n a y m kurallar çerçevesinde h a k kazanırlar, şu k a d a r k i ; b u kişilerin anılan m e v z u a t h ü k ü m l e r i n e u y g u n o l a r a k en az t o p l a m 12 a y s ü r e ile sigortalı o l m u ş o l m a l a r ı gerekir.
(3) Bir N o r v e ç veya T ü r k V a t a n d a ş ı v e y a h a k sahipleri, m ü n h a s ı r a n T ü r k m e v z u a t ı n a g ö r e geçirdikleri sigortalılık veya p r i m ö d e m e süresi d i k k a t e alınınca bir aylığa h a k k a z a n m a k o ş u l u n u yerine getiremediği tak
dirde, ilgili kişinin N o r v e ç m e v z u a t ı n a g ö r e geçirdiği i k a m e t sürelerinin gerekli m i k t a r ı , T ü r k m e v z u a t ı n a g ö r e geçirilmiş sigortalılık veya p r i m ö d e m e süresi imiş gibi d i k k a t e alınır, şu k a d a r k i ; a n ı l a n sigortalılık v e y a p r i m ö d e m e süresi ile anılan i k a m e t süresi a y m z a m a n a r a s t l a m a m a l ı d ı r .
(4) Y u k a r ı d a k i fıkranın u y g u l a n m a s ı b a k ı m ı n d a n m ü d d e t l e r i n birleştirilmesi için gerekli sürelerin çevri
lişi aşağıdaki k u r a l l a r a g ö r e yapılır :
(a) N o r v e ç ' t e geçirilen i k a m e t süresinin h e r yılı, T ü r k m e v z u a t ı n a g ö r e 360 g ü n p r i m ö d e m e süresine eşittir.
(b) N o r v e ç ' t e geçirilen i k a m e t süresinin h e r b i r ayı, T ü r k m e v z u a t ı n a g ö r e o t u z g ü n p r i m ö d e m e süresine eşittir.
(5) Y u k a r ı d a k i (3) v e (4) p a r a g r a f l a r a g ö r e h a k k a z a n ı l a n aylıkların h e s a p l a n m a s ı n d a 15 n c i m a d d e n i n ( i ) nci p a r a g r a f h ü k ü m l e r i uygulanır.
(6) Bir N o r v e ç v a t a n d a ş ı veya h a k sahipleri T ü r k m e v z u a t ı n a g ö r e maluliyet aylığı v e y a yaşlılık aylığı veya - o n u n geride kalan h a k sahipleri b a k ı m ı n d a n - geride k a l a n h a k sahipleri aylıklarına h a k k a z a n m a k o şullarını yerine getirdiği t a k d i r d e , b u N o r v e ç v a t a n d a ş ı n ı n veya h a k sahiplerinin b u gibi aylık v e y a aylıklara
h a k k a z a n m a l a r ı aşağıdaki ek şartların yerine getirilmesine bağlıdır.
(a) Maluliyet aylığı b a k ı m ı n d a n , maluliyeti t a k i b e d e n iş g ö r e m e z l i k halinin N o r v e ç v a t a n d a ş ı n ı n T ü r k i y e ' d e ikameti sırasında m e y d a n a gelmiş olması;
(b) E r k e n yaşlılık aylığı b a k ı m ı n d a n , b ö y l e bir aylığa h a k k a z a n ı l m a s ı n ı gerektiren şartların N o r v e ç va
tandaşının T ü r k i y e ' d e k i ikameti sırasında m e y d a n a gelmiş olması;
(e) H a k sahipleri aylıkları b a k ı m ı n d a n , sigortalı N o r v e ç v a t a n d a ş ı n ı n ö l ü m ü n ü n T ü r k i y e ' d e k i ikameti sırasında v u k u bulması.
M a d d e 15. s—
Aylığın m i k t a r ı ; aylığın, y u k a r ı d a zikredilen h ü k ü m l e r u y a r ı n c a h e s a p l a n a n v e T ü r k i y e ' d e k i aylık - k a z a n m a yıl sayısı ile T ü r k i y e v e Norveç'teki t o p l a m aylık k a z a n m a yd sayısı - arasındaki nispete t e k a b ü l e d e n k ı s m ı m teşkil edecektir.
Y u k a r ı d a zikredilen h ü k ü m l e r u y a r ı n c a b a ğ l a n a n aylıklar, sadece h a k sahibinin N o r v e ç ' t e i k a m e t etmesi nedeniyle d u r d u r u l a m a z , indirilemez, tadil edilemez veya geri a l ı n a m a z .
İlgili şahıs; aylık a l m a y a m ü s t a h a k o l m a y a ş m a eriştiği z a m a n N o r v e ç ' t e i k a m e t etse d a h i , kendisine yaş
lılık aylığı bağlanır.
Sigortalının ö l ü m ü t a r i h i n d e geride k a l a n h a k sahibinin N o r v e ç ' t e i k a m e t etmesi, geride k a l a n h a k sahip
lerine verilen aylığa h a k k a z a n m a y ı etkilemez.
2307 — 3 0 — 6 ş 10 . 1980
B Ö L Ü M — I I I Çeşitli H ü k ü m l e r G e ç i c i v e S o n H ü k ü m l e r
Çeşitli H ü k ü m l e r M a d d e 16. —
H e r iki ülkenin yetkili m a k a m l a r ı , veya b u yetkili m a k a m l a r c a tayin edilen merciler, b u Sözleşmenin uy
g u l a n m a s ı için l ü z u m l u h ü k ü m l e r e ilişkin a n l a ş m a l a r a k t e d e r ve b u Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı n ı kolaylaştır
m a k m a k s a d ı y l a irtibat b ü r o l a r ı n ı tayin ederler. K e n d i k a n u n v e y ö n e t m e l i k l e r i n d e v u k u b u l a n b ü t ü n önemli t a d i l a t l a r h u s u s u n d a birbirleriyle m u h a b e r e ederler.
M a d d e 17. —
Bu Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı n d a  k i t T a r a f l a r ı n ı n yetkili m a k a m l a r ı ve k u r u m l a r ı birbirlerine, sanki m e v zuatlarını tatbik e d i y o r m u ş gibi hareket ederek aynı ölçüde y a r d ı m c ı olurlar. B u y a r d ı m l a r ücretsiz sağlanır.
 k i t T a r a f m a k a m l a r ı ve k u r u m l a r ı birbirleriyle ve ilgili şahıslarla d o ğ r u d a n d o ğ r u y a y a z ı ş m a yapabilir
ler. L ü z u m hâsıl olduğu t a k d i r d e , diğer ülkenin m a k a m l a r ı n a o ülkenin elçilik v e y a k o n s o l o s l u k kanalıyla d a m ü r a c a a t edebilirler.
Elçilik ve k o n s o l o s l u k m a k a m l a r ı ; özel bir v e k â l e t n a m e olmaksızın temsil ettikleri v a t a n d a ş l a r ı n ı n m e n f a a t lerini i d a m e ettirmek için gerekli olan b ü t ü n m a l u m a t ı t o p l a m a k amacıyla, diğer ülkenin m a k a m l a r ı n a v e ku
r u m l a r ı n a d o ğ r u d a n d o ğ r u y a m ü r a c a a t edebilirler.
B u Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı ile ilgili olarak T a r a f l a r d a n birinin yetkili m a k a m ı n a v e y a k u r u m u n a gön
derilen m ü r a c a a t l a r , diğer ülkenin r e s m i dili ile yazılmış o l s a d a h i mevkii m u a m e l e y e konulacaktır. A n c a k , m a k a m l a r ve fertler a r a s ı n d a k i yazışmalar İngilizce o l a r a k yapılabilir.
M a d d e 18. —
Bir  k i t T a r a f m e v z u a t ı n d a b u l u n a n , b u m e v z u a t ı n u y g u l a n m a s ı sırasında ibrazı gerekli vesikalar veya d o k ü m a n l a r ı n vergiden v e h a r ç t a n m u a f t u t u l m a s ı n a dair h ü k ü m l e r , b u Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı sırasında diğer taraf m a k a m v e k u r u m l a r ı n a ibrazı gerekli olacak vesika v e d o k ü m a n l a r a d a teşmil edilir.
B u Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı sırasında ibrazı gerekli vesika ve d o k ü m a n l a r elçilik v e y a konsolosluk tasdi
k i n d e n m u a f t ı r . M a d d e 19. —
 k i t T a r a f l a r d a n birinin m e v z u a t ı n a g ö r e belirli bir süre içinde  k i t T a r a f ı n bir m a k a m ı n a verilmiş ol
m a s ı g e r e k e n bir talep, bildirge veya dilekçe, a y m s ü r e içinde karşı T a r a f ı n m ü t e k a b i l m a k a m ı n a verilmiş ise, z a m a n ı n d a birinci  k i t T a r a f m a k a m ı n a verilmiş sayılır. Bu gibi hallerde talebi, bildirgeyi veya dilekçeyi a l a n diğer T a r a f m a k a m l a r ı , b u n l a r ı vakit kaybetmeksizin birinci T a r a f ı n yetkili m a k a m ı n a intikal ettirir.
M a d d e 20. —
B u Sözleşme u y a r ı n c a kabili tediye olan ödemeler, ö d e m e y i y a p a n ülkenin p a r a s ı ile m u t e b e r o l a r a k yapı
labilir.
T a r a f l a r d a n birinin ülkesinde p a r a ü z e r i n d e tahditler t a t b i k edilmesi halinde, her iki  k i t Taraf, bu Sözleş
m e gereğince ödenecek m e b l a ğ l a r ı n ülkeler a r a s ı n d a transferini s a ğ l a m a k için gerekli olan tedbirler ü z e r i n d e d e r h a l m u t a b a k a t a varacaklardır.
D i ğ e r  k i t T a r a f ülkesinde b u l u n a n şahıslara ödenecek aylıklarla ilgili ö d e m e u s u l ü 16 nci m a d d e d e be
lirtildiği şekilde a n l a ş m a ile tespit edilecektir.
M a d d e 2 1 . —
'Bu Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı ve y o r u m l a n m a s ı ile ilgili o l a r a k çıkacak anlaşmazlıklar  k i t T a r a f l a r ı n yet
kili m a k a m l a r ı a r a s ı n d a m ü z a k e r e yoluyla ç ö z ü m l e n i r .
M ü z a k e r e l e r yoluyla ü ç ay içerisinde hiçbir m u t a b a k a t a v a r ı l a m a m ı ş olması halinde, ihtilaf, terkibi v e k u l l a n a c a ğ ı m u h a k e m e u s u l ü Â k i t T a r a f l a r a r a s ı n d a m u t a b a k a t ile tespit edilecek olan b i r h a k e m k u r u l u n a in
tikal ettirilecektir.
230/7 — 31 6 s 1 0 . 1980
Geçici v e Son H ü k ü m l e r M a d d e 22. —
İşbu Sözleşme h ü k ü m l e r i ; Sözleşmenin y ü r ü r l ü ğ e girişinden evvel v u k u a gelmiş olaylar h a k k ı n d a d a uy
gulanır. A n c a k y ü r ü r l ü ğ e giriş t a r i h i n d e n evvel b u Sözleşmeye g ö r e hiçbir y a r d ı m a h a k k a z a n ı l m a z .
B u Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı n d a , Sözleşmenin y ü r ü r l ü ğ e giriş t a r i h i n d e n evvelki i k a m e t , sigortalılık ve p r i m ö d e m e süreleri n a z a r ı itibara alınacaktır.
Bu Sözleşme y ü r ü r l ü ğ e giriş t a r i h i n d e n itibaren on iki a y süreyle y ü r ü r l ü k t e kalacaktır. B u n d a n s o n r a  k i t T a r a f l a r d a n birinin h ü k ü m e t i t a r a f ı n d a n yazılı olarak fesih i h b a r ı n d a b u l u n u l m a d ı ğ ı t a k d i r d e bir yıllık sürelerle y ü r ü r l ü k t e kalacaktır. Sözleşmenin fesih ihbarı, bir yıllık sürenin s o n u n d a n ü ç a y evvel yapılacaktır.
Feshedilmesi h a l i n d e , Sözleşme feshin içinde yapıldığı bir yıllık s ü r e n i n s o n u n d a y ü r ü r l ü k t e n k a l k a r .
Fesih halinde, b u Sözleşme h ü k ü m l e r i , milliyet ve diğer ü l k e d e i k a m e t t e n ö t ü r ü , y a r d ı m l a r a h a k k a z a n m a b a k ı m ı n d a n h e r iki ülkenin milli m e v z u a t l a r ı n d a zikredilen tahditlerle ilgili h ü k ü m l e r n a z a r ı i t i b a r a alınmak
sızın, kazanılmış olan h a k l a r a u y g u l a n m a y a d e v a m edecektir.
B u Sözleşmenin y ü r ü r l ü k t e n k a l k m a s ı n d a n evvel t a m a m l a n m ı ş sigortalılık süreleri v e i k a m e t sürelerine m ü s t e n i d e n kazanılmış olan h a k l a r için, b u Sözleşme ve o n u n l a ilgili a n l a ş m a l a r h ü k ü m l e r i , özel bir a n l a ş m a ile tespit edilecek yönetmeliğe g ö r e u y g u l a n m a y a d e v a m edecektir.
Bu Sözleşme o n a y l a n a c a k ve o n a y belgeleri m ü m k ü n olan en kısa z a m a n d a O s l o ' d a teati edilecektir. Bu Sözleşme, o n a y belgelerinin teati edildiği ayı t a k i b e d e n ikinci ayın birinci g ü n ü y ü r ü r l ü ğ e girecektir.
H ü k ü m e t l e r i n c e u s u l ü n e u y g u n o l a r a k yetkili kılınmış olan aşağıda imzaları b u l u n a n kimseler, y u k a r ı d a k i hususları tasdik z ı m n ı n d a , bu Sözleşmeyi imzalamışlardır.
İ ş b u Sözleşme O s l o ' d a 20 T e m m u z 1978 g ü n ü İngilizce o l a r a k v e h e r metin eşit şekilde geçerli o l m a k ü z e r e iki n ü s h a h a l i n d e hazırlanmıştır.
M a d d e 23.
M a d d e 24.
T ü r k i y e C u m h u r i y e t i H ü k ü m e t i A d ı n a
N o r v e ç Kraliyet H ü k ü m e t i A d ı n a
2 3 0 7 — 3 2 — 6 g 1 0 . 1980
P R O T O K O L
1. T ü r k i y e C u m h u r i y e t i ile N o r v e ç Krallığı a r a s ı n d a bir Sosyal G ü v e n l i k Sözleşmesi y a p ı l m a s ı a m a c ı y l a 24 - 27 O c a k 1977 t a r i h l e r i n d e O s l o ' d a başlamış olan m ü z a k e r e l e r , b u kez, A n k a r a ' d a s ü r d ü r ü l m ü ş v e so- n u ç l a n d ı r d m ı ş t ı r .
G ö r ü ş m e l e r e , her iki ülkeyi temsilen katılan heyetleri gösteren listeler ilişiktir. ( E k : 1 v e E k : 2) 2. H e y e t l e r , d a h a ö n c e T ü r k i y e t a r a f ı n d a n h a z ı r l a n a n v e N o r v e ç y ö n ü n d e n d e b e n i m s e n e r e k yeniden kale
m e a l m a n bir m e t i n tasarısı ü z e r i n d e çalışmışlar v e b u çalışmalar s o n u c u n d a , i m z a y a hazır d u r u m a getirilen A n l a ş m a tasarısını p a r a f e etmişlerdir.
ingilizce o l a r a k h a z ı r l a n a n t a s a r ı ilişiktedir. (Ek : 3)
3. G ö r ü ş m e l e r sırasında, T ü r k H e y e t i , k e n d ü e r i y ö n ü n d e n s o n derece önemli olan, T ü r k i y e ' d e k a l a n işçi ç o c u k l a r ı n ı n p a r a l a r ı k o n u s u n d a , N o r v e ç m e v z u a t ı n ı n o l a n a k t a n ı m a m a s ı nedeniyle, t a t m i n edici b i r h a l şekli b u l u n a m a m ı ş o l m a s ı n d a n d u y d u ğ u endişeyi dile getirmiştir.
N o r v e ç tarafı, t ü m sosyal güvenlik sisteminin i k a m e t prensibine d a y a n m a s ı nedeni ile, b u s o r u n a direkt bir ç ö z ü m b u l u n a m a d ı ğ ı n ı b u n u n l a b e r a b e r , T ü r k i y e ' d e k i ailelerine m a l i y a r d ı m d a b u l u n a n T ü r k işçilerine kü
ç ü m s e n e m e y e c e k bir vergi indirimi yapıldığını ifade etmiştir. N o r v e ç m e v z u a t ı n a göre, ç o c u k l a r ı N o r v e ç ' t e i k a m e t e t m e y e n N o r v e ç u y r u k l u l a r d a h i aile y a r d ı m l a r ı n d a n y a r a r l a n a m a m a k t a d ı r l a r .
4. T a r a f l a r , tasarının ilgili m a d d e l e r i n d e yer almış b u l u n a n m a l u l i y e t m a a ş l a r ı y l a ilgili o l a r a k , N o r v e ç ' t e y a ş a y a n ve m a l u l e n , kesin o l a r a k T ü r k i y e ' y e d ö n m ü ş olan T ü r k işçilerinin maluliyet d u r u m l a r ı n ı n d a h a k ö tülenmesi ile ilgili k o n t r o l yöntemlerinin, İ d a r i A n l a ş m a içinde yer alması k o n u s u n d a a n l a ş m a y a varmışlardır.
5. A y r ı c a , bir ü l k e d e k a l a n işçilerin diğer ülkedeki ailelerini i h m a l ederek o n l a r a gerekli m a l i y a r d ı m y a p m a m a l a r ı halinde, ilgili yetkili k u r u m l a r , söz k o n u s u ailelere y a r d ı m c ı olabilmek için ellerinden geleni ya
p a c a k l a r d ı r .
6. T a r a f l a r , ü z e r i n d e a n l a ş m a y a varılmış Sözleşmenin u y g u l a n m a s ı v e y ü r ü t ü l m e s i a m a c ı ile s ü r d ü r ü l e c e k ç a l ı ş m a l a r d a , a r a l a r ı n d a y a p a c a k l a r ı yazışmanın İngilizce olmasını k a b u l etmişlerdir,
7. Sözleşmenin 16 nci m a d d e s i n d e düzenleneceği belirtilen İ d a r i A n l a ş m a tasarısını T ü r k tarafı hazırla
y a c a k ve b u a n l a ş m a n ı n en kısa z a m a n d a s o n u ç l a n d ı r ı l m a s ı n a ç a b a sarf edilecektir.
8. N o r v e ç y ö n ü n d e n dış ticaret hizmetlerindeki, N o r v e ç gemilerinde hizmet gören T ü r k uyruklular, an
cak, N o r v e ç , D a n i m a r k a , F i n l a n d i y a , İ z l a n d a y a da isveç ü l k e l e r i n d e n birinde devamlı i k a m e t e t m e k şartı ile y a r d ı m k o n u s u n d a k i N o r v e ç m e v z u a t ı n a t a b i olacaklardır. B u d u r u m d a ilgili kimse, N o r v e ç dışında olsa da,
yardımlara, o ülkenin v a t a n d a ş l a r ı n a u y g u l a n a n k u r a l l a r u y a r ı n c a h a k k a z a n m ı ş olacaklardır.
9. İ ş b u p r o t o k o l 24 Ş u b a t 1978 t a r i h i n d e İngilizce o l a r a k düzenlenmiştir,
T ü r k D e l e g a s y o n u A d ı n a N o r v e ç D e l e g a s y o n u A d ı n a
I II I I I
- Gerekçeli 10 S. Sayıh b a s m a y a z ı Milli Güvenlik K o n s e y i n i n 6 nci Birleşim t u t a n a ğ ı n a bağlıdır.
- Bu K a n u n u ; Milli G ü v e n l i k K o n s e y i ( D o ğ r u d a n ) g ö r ü ş m ü ş t ü r . - E s a s N o , : 1 / 5
