AKRİLİKLERDE POLİMERİZASYON HATALARI

(1)

AKRİLİKLERDE POLİMERİZASYON HATALARI

Prof. Dr. Betül KALIPÇILAR

(2)

Sentetik rezinler, metalik olmayan, organik bileşiklerden sentetik olarak elde edilen, polimer veya yüksek molekül

ağırlıklı kompleks moleküllerden oluşan maddelerdir.

(3)

Bu maddeler çeşitli kalıplara dökülerek günlük kullanıma uygun hale getirilirler. Sentetik rezinlerin çok geniş kullanım alanı vardır.

İnşaat malzemeleri, ev eşyaları, elektronik aletler…gibi pek çok ürün

bir çeşit rezinden üretilir.

(4)

İki tip sentetik rezin vardır:

1- TERMOPLASTİK REZİNLER:

Termal davranışlarına göre herhangi bir kimyasal değişime uğramadan ısı ve basınçla yumuşatılıp, kalıplandıktan sonra

soğutulan rezinlerdir.

2- TERMOSET REZİNLER:

Kalıplama işlemi esnasında kimyasal bir reaksiyon meydana

gelir ve sonuç yapı ilk yapıdan kimyasal olarak farklıdır.

(5)

Akrilik rezinler

Etilen türevleridir, yapısal formülünde vinil gurubu içerirler.

(6)

Diş hekimliğinde protez kaidesi olarak çoğunlukla

akrilik rezinler kullanılmaktadır.

(7)

Polimerizasyon tipine göre kaide rezinleri:

1- Isı ile polimerize olan rezinler,

2- Kimyasal olarak polimerize olan rezinler, 3- Işınla polimerize olan rezinler,

4- Mikrodalga ile polimerize olan rezinler.

(8)

Günümüzde en çok kullanılan rezin ısı ile polimerize olan polimetilmetakrilattır.

Toz (Polimer) ve likit (Monomer) şeklinde bulunur.

(9)

Polimetilmetakrilat şeffaf bir rezindir, renklendirilebilir.

(10)

Termoplastik bir rezin olmasına rağmen diş hekimliğinde termoplastik olarak muflalanmaz. Monomer polimeri hamur kıvamında plastikleştirir, bu hamur da muflaya yerleştirilerek

monomerin polimerleşmesi sağlanır. Sonuç protez kaidesi

katı, homojen bir rezin haline gelir.

(11)

Sentetik bir rezinin diş hekimliğinde kullanılabilmesi için fiziksel ve kimyasal stabilite açısından bazı özellikler göstermesi gerekir.

İyi bir kaide rezini:

-Ağız dokularını tahriş etmemeli, toksik olmamalı, -Korozyana, abrazyona uğramamalı,

-Renk değiştirmemeli, kokusuz, tatsız olmalı, -Isıyı iyi iletebilmeli,

-Hafif olmalı,

-Polimerizasyon sırasında büzülmemeli, -Su emilimi ve çözünürlükleri en az olmalı,

-Yapımı ve kullanımı sırasında boyutsal stabilite göstermeli, -Kolay tamir edilebilmeli,

-PÖRÖZİTE göstermemelidir.

(12)

PÖRÖZİTE (Gözeneklilik)

Pörözite, protez kaide rezini içinde, uygulama sırasında yapılan hatalar sonucu ortaya çıkan birtakım boşluklardır.

Pörözite denildiğinde yapısı herhangi bir nedenle değişikliğe uğramış,

strüktürü homojen olmayan bir kaide plağı akla gelmelidir.

(13)

Yüzeyinde veya içinde boşluklar ihtiva eden bir kaide plağı;

 streslere karşı dayanıklılığını kaybedecek,

 boyutsal olarak stabil olmayacak,

 ağız sıvılarını absorbe etmesi artacak, dolayısı ile bakteri

birikimine yatkın, hijyenin korunamadığı bir yapı ortaya çıkacaktır.

(14)

Pörözite neden meydana gelir?

•Hatalar nelerdir?????

•Ne tip pörözite?????

•Önlemler nelerdir?????

(15)

Hata 1- Hızlı kaynatma:

Polimerizasyon sırasında 100°’nin üzerindeki sıcaklık rezin içindeki pöröziteyi arttırır.

Monomerin kaynama noktasını (100,8°) aşan ısı, monomerin

uçmasına ve geride boşlukların kalmasına neden olur.

(16)

Ne tip pörözite?

Bu tür pörözite, kaide plağının yüzeyinde görülmez.

Bu nedenle “İç Pörözite” veya “Gaz Pörözitesi” adını alır.

Protezin ince kısımlarında ve muflanın kenarlarına yakın yerlerinde ekzotermik ısı dışarıya kolayca iletilebildiği için, bu tür pörözite

protezin ince kısımlarında ortaya çıkmaz.

Alt protezin dil, üst protezin kret bölgesi gibi kalın

yerlerinde oluşur.

(17)

Önlemler:

Muflaların içine atıldığı su süratle kaynatılmamalıdır.

(18)

Hata 2-Akrilik rezin hamurunun homojen olmaması:

Monomer-polimer hamur kütlesi homojen değilse monomerden zengin kısımlar polimerizasyon sırasında

daha fazla büzülme gösterecektir.

Bu lokalize büzülme pöröziteye neden olur.

(19)

Ne tip pörözite?

Protez kaide plağının yüzeyinde beyaz lekeler şeklinde

görülen bu pörözite “Granüler pörözite” adını alır.

(20)

Önlemler:

Hamur olabildiğince homojen hazırlanmalı,

kalıba yerleştirilmeden önce iyice karıştırılmalıdır.

(21)

Hata 3- Monomer miktarının az olması:

Sıvı miktarı az olarak hazırlanan rezin hamuru,

polimerizasyon büzülmesi sonucu pöröziteye neden olur.

(22)

Ne tip pörözite?

“Kontraksiyon Pörözitesi” adını alan bu tip pörözite rezin kaide plağında yüzeyel, küçük boşluklar şeklinde

görülür. Boşluklar küresel değildir.

(23)

Önlemler:

Uygun toz-sıvı oranı ile karıştırma teknikleri kullanılmalıdır.

Ayrıca rezin kalıplara yerleştirilmeden önce hamur kıvamına

gelmelidir.

(24)

Hata 4- Polimerizasyon sırasında yeterli basınç uygulanmaması:

Kaide rezini polimerize edilirken devamlı basınç uygulanmaz ise yapıda gözenekler meydana gelir.

Oda ısısında polimerize olan akrilikler bu tip pöröziteye daha

müsaittir, çünkü basınç yapılmaksızın uygulanmaktadırlar.

(25)

Ne tip pörözite?

Kontraksiyon pörözitesine benzer, küresel olmayan

küçük boşluklar şeklinde ortaya çıkar.

(26)

Önlemler:

Polimerizasyon sırasında devamlı basınç uygulayan

yaylı biritler kullanılmalıdır.

(27)

Hata 5- Muflada mumların temizlenmesi sırasında kaynar suda uzun süre tutulması:

Muflada mumların temizlenmesi sırasında mufla kaynar suda çok uzun süre bırakılırsa, alçı mumu emer.

Poimerizasyon sırasında alçı içine nüfuz etmiş mumlar

buharlaşarak pöröziteye neden olur.

(28)

Ne tip pörözite?

Rezin kaidenin tüm iç yapısında gözenekler halinde görülür.

(29)

Önlemler:

Muflalar kaynar suda uzun süre bekletilmemeli, kaynatma suyu çok yüksek ısıda olmamalıdır.

Mufla içinde kaide mumunun erimesi değil yumuşaması yeterlidir.

(30)