Doç.Dr.Tarık Soydan
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitim Yönetimi Anabilim
Dalı
Eğitimde İşgücü Planlaması – 13
Planlama ve Stratejik Planlama
Planlama Neydi?
“ Planlama şu anda bulunan yerden ulaşılmak istenen yere götürecek eylemdir” (Karakütük, 2012, 28).
“ Bir yöneticinin ileriye bakmasına ve kendine açık olan seçenekleri bulmasına yardım eden bir süreç.»
Geniş anlamda planlama: Halihazırdaki veriler ve gelecekte olası gelişmeler gözönüne alınarak belirli bir amaca ulaşmak için izlenecek yolu gösteren süreç.
Dar anlamda planlama ise, "neyin, ne zaman, nasıl,
nerede ve kim tarafından yapılacağını önceden
kararlaştırma sürecidir"
Peki Stratejik Planlama Ne?
Strateji: Başlangıçta askeri bir kavram olarak kullanılan strateji daha sonraları iş dünyasında kullanılmaya başlanmıştır. Strateji, önceden belirlenen amaçlara ulaşmak için izlenen yoldur.
Stratejik Planlama:
Stratejik planlama, bir yönetim aracıdır. Diğer bütün yönetim araçları gibi sadece tek bir amaç için kullanılır: Organizasyonun işini daha iyi yapmasına ve kendi enerjisine odaklanmasına
yardımcı olmak, çalışanlarının aynı amaç için çalışıyor olmalarını sağlamak, faaliyette bulunduğu ortamın çevresindeki
değişikliklere göre yönünü belirleyip o yöne doğru gitmesini sağlamak.
Kısaca stratejik planlama bir organizasyonun ne olduğunu, ne yaptığını ve neden yaptığını şekillendiren ve ona bu konularda kılavuzluk yapan temel kararları ve eylemleri geleceğe odaklı olarak üreten sistemli çabadır.
Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımı
Yeni kamu yönetimi yaklaşımının gelişiminde ekonomik, sosyal, siyasal ve teknolojik etmenlerden söz edilebilir.
Literatürde baskın olan neredeyse anonimleşmiş
söyleme göre, günümüz dünyasında bilgi ve iletişim teknolojilerindeki büyük ilerlemelerle birlikte yönetim alanında önemli değişiklikler meydana gelmektedir. Bu değişikliklerle birlikte, merkeziyetçi, bürokratik,
hiyerarşik, hantal ve toplumun giderek artan ve
çeşitlenen isteklerine yeterli ölçüde ve kalitede yanıt veremeyen yönetim anlayışının yerine, ademi
merkeziyetçi, yatay ilişkilerle şekillenen, aktif, toplumun isteklerine duyarlı, etkin, verimli, şeffaf ve hesap
verebilir bir yönetim anlayışı öne çıkmaktadır.
Yeni kamu yönetiminin kökeninde 1970’li yılların sonundan itibaren önce Batı
Avrupa’da ortaya çıkan, refah devleti anlayışına, kamu alanının büyümesine,
devletin kapasitesini şüpheyle karşılayan, özel sektörün üstünlüklerine inanan, hizmet sunumunda rekabetçi piyasayı anlamlı
bulan yeni liberal yaklaşım önemli etkisi
vardır (Hague, 2013).
2.Stratejik Plan Genel Tablosu (Üç temel stratejik amaç ve alt amaçlar)
3.Stratejik Amaç, Hedef ve Stratejiler (Tema 1.
Eğitim ve Öğretime Erişim, Tema 2.Eğitim ve Öğretimde Kalite, Tema 3. Kurumsal Kapasite,
- Stratejik Amaç
- Stratejik Hedef
- Mevcut Durum
- Performans Göstergeleri
- Stratejiler )
3. MALİYETLENDİRME
Millî Eğitim Bakanlığı 2015-2019 Stratejik Planı’nda yer alan stratejik amaçların
gerçekleştirilebilmesi için beş yıllık süre için tahmini 381.200.000.000 TL’lik kaynağa
ihtiyaç duyulmaktadır. Planda yer alan
hedeflerin maliyet tahmini toplamından her bir amacın tahmini maliyetine, amaç
maliyetleri toplamından ise stratejik planın
tahmini maliyetine ulaşılmıştır.
4. İZLEME VE DEĞERLENDİRME
2015–2019 döneminde, kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve saydamlığı sağlamak üzere Millî Eğitim Bakanlığı 2015–2019 Stratejik Planı
hazırlamıştır. Hazırlanan planın gerçekleşme durumlarının tespiti ve gerekli önlemlerin zamanında ve etkin biçimde alınabilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı 2015–2019 Stratejik Planı İzleme ve Değerlendirme Modeli geliştirilmiştir.
İzleme, stratejik plan uygulamasının sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Değerlendirme ise, uygulama sonuçlarının amaç ve hedeflere kıyasla
ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve
uygunluğunun analizidir.
Millî Eğitim Bakanlığı 2015–2019 Stratejik Planı İzleme ve Değerlendirme Modeli’nin çerçevesini;
- MEB 2015–2019 Stratejik Planı ve performans
programlarında yer alan performans göstergelerinin gerçekleşme durumlarının tespit edilmesi,
- Performans göstergelerinin gerçekleşme durumlarının hedeflerle kıyaslanması,
- Sonuçların raporlanması ve paydaşlarla paylaşımı,
