3
İÇİNDEKİLER
İÇ DENETİM / KIŞ 20 14
Yeşil Kalem
Vekalet Teorisi Çerçevesinde Türkiye’de Kurumsal
Yönetim Mekanizmalarının Değerlendirilmesi
Ayraç
Risk Esaslı Denetim Şart
17. Türkiye İç Denetim Kongresi
‘Sinerji’ Ana Temasıyla Gerçekleştirildi
17. Türkiye İç Denetim Kongresi’ne katılan değerli katılımcılarımıza,
konuşmacılarımıza ve bu kongrenin düzenlenmesine destek veren sponsorlarımıza teşekkür ederiz.
“İç Denetim ve Risk Yönetiminin Sinerjisi ile Kurumsal Yönetimde Değer Yaratmak”
Ali Kamil Uzun Ali Tuncel Andreas Kallis Aysan Sinanlıoğlu Doğan Tanrıseven Evren Sezer Füsun Patoğlu Gül Saraçoğlu
Günther Meggeneder Hakan Aytekin İlhan Hatipoğlu Jean Pierre Garitte Kasım Akdeniz Norman D. Marks Nurdan Ekmen Akbalık
Özdemir Akça Özge Aşçıoğlu
Özlem Aykaç İğdelipınar Richard Chambers Seda Arslan Köse Uğur Akbaş Uluhan Kumru
SiNERJi
KONGRE PROGRAMI
TİDE; konu, konuşmacı ve oturum saatlerinde değişiklik yapma hakkını saklı tutar.
Katılımcılar, katıldıkları her gün için 7 CPE kredisine hak kazanacaktır.
11 Kasım 2013, Pazartesi
08:00-08:30 Kayıt
08:30-09:00 Açılış Konuşmaları - Fuji 1 Salonu
Özlem İĞDELİPINAR - CIA, CCSA, TİDE Yönetim Kurulu Başkanı
Aysan SİNANLIOĞLU - Kurumsal Risk Yönetimi Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
Richard CHAMBERS - Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) Başkanı - Video Açılış Mesajı 09:00-10:00 Paydaşlarımızın Beklentilerini Karşılamak - Fuji 1 Salonu
Günther MEGGENEDER - ista International GmbH, İç Denetim Başkan Yardımcısı, IIA Eski Başkanı 10:00-10:30 Kahve Arası
10:30-14:15 PARALEL OTURUMLAR
10:30-11:15 Risk Esaslı Denetim Planlaması ve Raporlaması - Fuji 1 Salonu
Hakan AYTEKİN - Ortak - Danışmanlık Bölümü, KPMG Türkiye Reel Sektörde Alacak Riskinin Yönetimi - Fuji 2 Salonu Kasım AKDENİZ - Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür, KKB
11:30-12:15
Suistimal Riski ve Analitik Yaklaşımlar - Fuji 1 Salonu Gül SARAÇOĞLU - Direktör - Kurumsal Risk Hizmetleri, Deloitte Türkiye
Ali TUNCEL - Kıdemli Müdür – Danışmanlık Hizmetleri, Deloitte Türkiye
Risk Yönetiminin Denetimi - Fuji 2 Salonu
Andreas KALLIS- Satış Direktörü - Kurumsal Yönetim, Risk ve Uyum, Thomson Reuters
12:15-13:30 Öğle Yemeği
13:30-14:15 Sosyal Medya Riski ve Denetimi - Fuji 1 Salonu Doğan TANRISEVEN - Direktör - Risk Danışmanlık Hizmetleri, EY Türkiye
Bilgi Sistemleri Uygulamalarında İç Denetim - Fuji 2 Salonu Füsun Patoğlu - Şirket Ortağı - Risk, Süreç ve Teknoloji Hizmetleri, PwC Türkiye
14:30-15:30 İç Denetimin Yarattığı Katma Değerin Ölçümü (Performans değerlendirmesi) - Fuji 1 Salonu Evren SEZER - Ortak - Kurumsal Risk Hizmetleri, Deloitte Türkiye
15:30-16:00 Kahve Arası
16:00-17:00 İç Denetim ve Risk Yönetiminin Sinerjisi ile Kurumsal Yönetimde Değer Yaratmak - Fuji 1 Salonu Norman D. MARKS - CPA, CRMA, OCEG, Risk Yönetimi Enstitüsü Onur Üyesi
17:00-17:30 Kapanış ve Plaket Töreni - Fuji 1 Salonu
12 Kasım 2013, Salı
08:30-09:30 Kayıt ve Tanışma Kahvaltısı
Neuchatel Salonu Geneve Salonu
09:30-10:00 Açılış Konuşması - Ali Kamil UZUN, TİDE Kurucu ve Onursal Başkanı Özlem İĞDELİPINAR - CIA, CCSA, TİDE Yönetim Kurulu Başkanı
10:00-13:00 1. Çalıştay - Norman D. MARKS - CPA, CRMA, OCEG, Risk Yönetimi Enstitüsü Onur Üyesi
“İç Denetim ve Risk Yönetiminin Sinerjisi”
1. Çalıştay - Jean-Pierre Garitte, Bağımsız Yönetim Danışmanı
“İç Denetimin Yarattığı Katma Değerin Ölçümü”
10:00-11:00 Sunum Sunum
11:00-11:30 Kahve Arası Kahve Arası
11:30-12:30 İyi Uygulama Örnekleri İyi Uygulama Örnekleri
12:30-13:00 Soru-Cevap Soru-Cevap
13:00-14:30 Öğle Yemeği Öğle Yemeği
14:30-17:30 2. Çalıştay - Jean-Pierre Garitte, Bağımsız Yönetim Danışmanı
“İç Denetimin Yarattığı Katma Değerin Ölçümü” 1. Çalıştay - Norman D. MARKS - CPA, CRMA, OCEG, Risk Yönetimi Enstitüsü Onur Üyesi
“İç Denetim ve Risk Yönetiminin Sinerjisi”
14:30-15:30 Sunum Sunum
15:30-16:00 Kahve Arası Kahve Arası
16:00-17:00 İyi Uygulama Örnekleri İyi Uygulama Örnekleri
17:00-17:30 Soru-Cevap Soru-Cevap
Kongre Sponsorları Faaliyet Sponsorları Basın Sponsoru
Ana Sponsor
KONGRE PROGRAMI
TİDE; konu, konuşmacı ve oturum saatlerinde değişiklik yapma hakkını saklı tutar.
Katılımcılar, katıldıkları her gün için 7 CPE kredisine hak kazanacaktır.
11 Kasım 2013, Pazartesi
08:00-08:30 Kayıt
08:30-09:00 Açılış Konuşmaları - Fuji 1 Salonu
Özlem İĞDELİPINAR - CIA, CCSA, TİDE Yönetim Kurulu Başkanı
Aysan SİNANLIOĞLU - Kurumsal Risk Yönetimi Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
Richard CHAMBERS - Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA) Başkanı - Video Açılış Mesajı 09:00-10:00 Paydaşlarımızın Beklentilerini Karşılamak - Fuji 1 Salonu
Günther MEGGENEDER - ista International GmbH, İç Denetim Başkan Yardımcısı, IIA Eski Başkanı 10:00-10:30 Kahve Arası
10:30-14:15 PARALEL OTURUMLAR
10:30-11:15 Risk Esaslı Denetim Planlaması ve Raporlaması - Fuji 1 Salonu
Hakan AYTEKİN - Ortak - Danışmanlık Bölümü, KPMG Türkiye Reel Sektörde Alacak Riskinin Yönetimi - Fuji 2 Salonu Kasım AKDENİZ - Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür, KKB
11:30-12:15
Suistimal Riski ve Analitik Yaklaşımlar - Fuji 1 Salonu Gül SARAÇOĞLU - Direktör - Kurumsal Risk Hizmetleri, Deloitte Türkiye
Ali TUNCEL - Kıdemli Müdür – Danışmanlık Hizmetleri, Deloitte Türkiye
Risk Yönetiminin Denetimi - Fuji 2 Salonu
Andreas KALLIS- Satış Direktörü - Kurumsal Yönetim, Risk ve Uyum, Thomson Reuters
12:15-13:30 Öğle Yemeği
13:30-14:15 Sosyal Medya Riski ve Denetimi - Fuji 1 Salonu Doğan TANRISEVEN - Direktör - Risk Danışmanlık Hizmetleri, EY Türkiye
Bilgi Sistemleri Uygulamalarında İç Denetim - Fuji 2 Salonu Füsun Patoğlu - Şirket Ortağı - Risk, Süreç ve Teknoloji Hizmetleri, PwC Türkiye
14:30-15:30 İç Denetimin Yarattığı Katma Değerin Ölçümü (Performans değerlendirmesi) - Fuji 1 Salonu Evren SEZER - Ortak - Kurumsal Risk Hizmetleri, Deloitte Türkiye
15:30-16:00 Kahve Arası
16:00-17:00 İç Denetim ve Risk Yönetiminin Sinerjisi ile Kurumsal Yönetimde Değer Yaratmak - Fuji 1 Salonu Norman D. MARKS - CPA, CRMA, OCEG, Risk Yönetimi Enstitüsü Onur Üyesi
17:00-17:30 Kapanış ve Plaket Töreni - Fuji 1 Salonu
12 Kasım 2013, Salı
08:30-09:30 Kayıt ve Tanışma Kahvaltısı
Neuchatel Salonu Geneve Salonu
09:30-10:00 Açılış Konuşması - Ali Kamil UZUN, TİDE Kurucu ve Onursal Başkanı Özlem İĞDELİPINAR - CIA, CCSA, TİDE Yönetim Kurulu Başkanı
10:00-13:00 1. Çalıştay - Norman D. MARKS - CPA, CRMA, OCEG, Risk Yönetimi Enstitüsü Onur Üyesi
“İç Denetim ve Risk Yönetiminin Sinerjisi”
1. Çalıştay - Jean-Pierre Garitte, Bağımsız Yönetim Danışmanı
“İç Denetimin Yarattığı Katma Değerin Ölçümü”
10:00-11:00 Sunum Sunum
11:00-11:30 Kahve Arası Kahve Arası
11:30-12:30 İyi Uygulama Örnekleri İyi Uygulama Örnekleri
12:30-13:00 Soru-Cevap Soru-Cevap
13:00-14:30 Öğle Yemeği Öğle Yemeği
14:30-17:30 2. Çalıştay - Jean-Pierre Garitte, Bağımsız Yönetim Danışmanı
“İç Denetimin Yarattığı Katma Değerin Ölçümü” 1. Çalıştay - Norman D. MARKS - CPA, CRMA, OCEG, Risk Yönetimi Enstitüsü Onur Üyesi
“İç Denetim ve Risk Yönetiminin Sinerjisi”
14:30-15:30 Sunum Sunum
15:30-16:00 Kahve Arası Kahve Arası
16:00-17:00 İyi Uygulama Örnekleri İyi Uygulama Örnekleri
17:00-17:30 Soru-Cevap Soru-Cevap
Kongre Sponsorları Faaliyet Sponsorları Basın Sponsoru
Ana Sponsor
Mühür
İş Dünyasının Nabzı Riskler ve Fırsatlar Perçin
Telekomünikasyon Sektöründe İç Denetim
Parmak İzi Taş Atıyorlar!
Tren Seferlerini Durduralım mı?
Ataç
Denetimli Serbestlik
3
İÇİNDEKİLER
İÇ DENETİM / KIŞ 20 14
Merhaba
1
8 yılı geride bırakan meslek örgütümüz, geçtiğimiz aylarda 17. Türkiye İç Denetim Kongresi’ni başarıyla gerçekleştirdi. 18 yıllık bir geçmişte, kongre geleneği başlatıp bunu da 17 yıldır kesintisiz devam etmek, oldukça zorlu çalışmaları gerektiriyor. Meslektaşlarımızla, üyeleri- mizle, gençlerle, zorlukların üstesinden gelmeyi başardık ve ulusal birikimlerimizden küresel değer yaratmaya başladık. Örnek gösterilen bir meslek örgütü olarak, her zaman fark yaratan ve mesleğimizi ve meslektaşlarımızı bir adım daha ileriye taşıyacak çalışmalara imza atmaya devam edeceğiz. Çünkü bu inancın ve vizyonun meslektaşlarımızda ve üyelerimizde mevcut olduğunu biliyoruz. 17.’sini düzenlediğimiz Kongremizde de yine pek çok meslektaşımızın desteği oldu.Bizlere destek olan ve her yıl kongremizin düzenlenmesinde emeği ve katkısı olan tüm meslek- taşlarımıza, kongre katılımcılarımıza, konuşmacılarımıza, sponsorlarımıza dergimiz aracılığıyla bir kez daha teşekkür ederiz.
17. Türkiye İç Denetim Kongresi, ‘İç Denetim ve Risk Yönetiminin Sinerjisi ile Kurumsal Yönetim- de Değer Yaratmak’ temasıyla gerçekleşti. Sinerji ana başlığıyla iki gün süren Kongre’de, alanında uzman konukların paylaştıklarından yine çok şeyler öğrendik. Kongrenin ikinci günü düzenlenen çalıştayda, iyi uygulama örneklerine yer verildi. Kurumlar iç denetim ve risk yönetimi konusunda yarattıkları farkındalıkları katılımcılarla paylaşma fırsatı buldular. Dergimizin Aysberg sayfalarında Kongre ile ilgili notlar bulabilirsiniz.
Meslektaşlarımız ve hobileri başlığı altında geçen sayı başlattığımız röportajlara bu sayıda A. Mu- rathan Bayrı ile devam ediyoruz. Sualtı sporuyla ilgilenen ve sualtında fotoğraf çeken Bayrı ile keyifli bir röportaj gerçekleştirdik. Bayrı’nın sualtında çektiği fotoğraflarını paylaştığı röportajını, Yakın Plan sayfalarımızda keyifle okuyacağınızı düşünüyoruz. Ayrıca yine bu sayfalarda Aras Kargo İç Denetim Direktörü Mehmet Bulat ile yaptığımız söyleşi de yer alıyor. Bulat, deneyimli bir dış değerlendirmenin denetim faaliyetlerine katkı sağladığını belirterek, sahada işlerinin çok daha ko- laylaştığını söylüyor. Aras Kargo’nun deneyimlerini paylaştığı söyleşi ilginizi çekecektir.
İş Sağlığı ve Güvenliği konusu da artık gündemimizde. Hayatımıza giren bu yeni kanunla işyerle- rini hangi uygulamalar bekliyor konusunu, SGK Emekli Başmüfettişi Bahçeşehir Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi, İş ve Sosyal Güvenlik Müşaviri Dr. Resul Kurt ile konuştuk.
Resul Kurt’un, kanunun kolay uyum sağlanacak ve uygulamada zorluk yaşanacak kısımlarını de- taylarıyla anlattığı röportajına, Yansıma sayfalarında yer verdik.
Ayrıca farklı kurum ve kuruluşlardan meslektaşlarımızın ve akademisyenlerin ulaştırdığı makaleler- le, zengin bir içerik sunan dergimizden fayda sağlayacağınız düşünüyoruz.
Bir sonraki sayımızda görüşmek dileklerimizle, Keyifli okumalar…
Yayın Kurulu
4
İÇİNDEKİLER
İÇ DENETİM / KIŞ 20 14
“Yaptıkları işin doğruluğuna inanan insanlar çalışmalarının denetlenmesinden, karşı fikirlerin ortaya atılmasından ve tercihleri üzerinden münakaşa yapmaktan zevk alırlar”
Mustafa Kemal Atatürk
Türkiye İç Denetim Enstitüsü Derneği
Adına İmtiyaz Sahibi Ali Kamil UZUN Yıldız Posta Cad. Akın Sitesi 1. Blok No: 6 K: 5 D: 10 Gayrettepe / İstanbul
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Gürdoğan YURTSEVER Yıldız Posta Cad. Akın Sitesi 1. Blok No: 6 K: 5 D: 10 Gayrettepe / İstanbul
Yayın Direktörü Ali Kamil UZUN Genel Yayın Yönetmeni
Gürdoğan YURTSEVER Editörler Ersin GÜNERALP, Ethem YENİGÜN Seyfullah ATÇI, Umut ENGİN, Mustafa Tevfik KARTAL
Yayın Kurulu Cüneyt Sezgin, Beşir Özmen, Bülent Bozdoğan, Özlem Aykaç İğdelipınar, Ali Kamil Uzun
Gürdoğan Yurtsever, Doç. Dr. Serhat Yanık Hakem Kurulu Prof. Dr. Nuran Cömert, Prof. Dr. Nejat Bozkurt
Prof. Dr. İdil Kaya, Prof. Dr. Mustafa Aysan Prof. Dr. Ömer Lalik, Prof. Dr. Melih Erdoğan Prof. Dr. Seval Selimoğlu, Prof. Dr. Göksel Yücel,
Doç. Dr. Serhat Yanık, Doç.Dr. Özgür Çatıkkaş KATKIDA BULUNANLAR
A.Murathan Bayrı, Ali Kamil Uzun, Ali Tuncel, Andreas Kallis, Arzu Pişkinoğlu, Aysan Sinanlıoğlu, Berna Demir, Doğan Tanrıseven, Evren Sezer, Füsun Patoğlu, Gül Saraçoğlu, Günther Meggeneder, Gürdoğan Yurtsever, Hakan Aytekin, Humral Tan, İlhan Hatipoğlu, Jean Pierre Garitte, Kasım Akdeniz, Mehmet Bulat, Norman D. Marks, Nurdan Ekmen Akbalık, Dr. Özlem Kutlu Fırtına, Özdemir Akça, Özge Aşçıoğlu, Özlem Aykaç İğdelipınar, Dr. Resul Kurt, Richard Chambers,
Seda Arslan Köse, Uğur Akbaş, Uluhan Kumru REKLAM Sevilay ÇALIŞKAN İLETİŞİM ADRESİ Yıldız Posta Cad. Akın Sitesi 1. Blok No: 6 K: 5 D: 10 Gayrettepe / İstanbul Tel: 0 212 212 55 25 Faks: 0 212 212 55 26 E-posta: tide@tide.org.tr / dergi@tide.org.tr
http://www.tide.org.tr Yıllık Abone Bedeli: 60 TL KDV dahildir.
İki Yıllık Abone Bedeli: 120 TL KDV dahildir.
YAPIM Rota Yayın Yapım Tanıtım Ticaret Ltd. Şti.
Prof. N. Mazhar Ökten Sk. No:1 Rota Binası 34360 Şişli-İstanbul Tel: 0 212 224 01 44 Faks: 0 212 233 72 43
E-Posta: rota@rotayayin.com.tr http://www.rotaline.com
YAYIN TÜRÜ Yaygın Süreli Yayın
BASKI TARİHİ Mart 2014 BASKI ve CİLT TOR Ofset San.ve Tic. Ltd. Şti.
Akçaburgaz Mh. 116. Sk. No:2 Esenyurt - İstanbul Tel: (0212) 886 34 74 (Pbx)
Faks: (0212) 886 34 80 E-Posta: tor@torofset.com.tr Türkiye İç Denetim Enstitüsü Derneği tarafından
üç ayda bir yayımlanır.
Yazıların fikri sorumluluğu yazarlarına aittir.
VİZYON
Mesleki yayıncılıkta küresel değer yaratmak MİSYON
Kurumsal Yönetimin güvencesi iç denetim ile ilgili;
pay ve menfaat sahipleri, mesleğin profesyonelleri ve çözüm ortağı olarak hizmet gören kurum
ve kuruluşlar için iletişim, paylaşım ve referans kaynağı olmak.
(The Institute of Internal Auditors Chairman’s Special Recognition Award)
(The Institute of Internal Auditors Membership Competition)
(The Institute of Internal Auditors Publication Contest Newsletter Category)
(The Institute of Internal Auditors International Mastering Advocacy Program Award)
Aysberg...6
17. Türkiye İç Denetim Kongresi ‘Sinerji’ Ana Temasıyla Gerçekleştirildi
Yeşil Kalem...20
Ar. Gör. Dr. Özlem Kutlu Furtuna
Vekalet Teorisi Çerçevesinde Türkiye’de Kurumsal Yönetim Mekanizmalarının Değerlendirilmesi
Mühür...28
Arzu Pişkinoğlu
İş Dünyasının Nabzı Riskler ve Fırsatlar
Ataç...30
Zülfikar Şahin Denetimli Serbestlik
Ayraç...32
Hakan Aytekin
Risk Esaslı Denetim Şart
Perçin...34
Berna Demir
Telekomünikasyon Sektöründe İç Denetim
Parmak İzi...38
Humral Tan
Taş Atıyorlar! Tren Seferlerini Durduralım mı?
Yakın Plan...42
Aras Kargo İç Denetim Direktörü Mehmet Bulat:
“Dış değerlendirmeyle aksiyonların zamanında alınması kolaylaşıyor”
TİDE Denetleme Kurulu Başkanı A. Murathan Bayrı:
“Büyülü dünya vazgeçilmez tutkum oldu”
Yansıma...52
İş ve Sosyal Güvenlik Müşaviri Dr. Resul Kurt
“Kolay uyum sağlanabilecek uygulamalar yapılmadı”
Pano...56
Quiz...61
Summary...62
PROFESYONEL KARİYERİNİZDE KAPINIZI FIRSATLARA IIA SERTİFİKALARI İLE AÇIN!
Sertifikalı iç denetçiler sertifikalı olmayanlara göre %40’a kadar daha fazla kazanmaktadırlar.*
