• Sonuç bulunamadı

MİLLETVEKİLLERİNİN TÜRK SPORUNUN SORUNLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ*

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "MİLLETVEKİLLERİNİN TÜRK SPORUNUN SORUNLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ*"

Copied!
19
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

SORUNLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ*

Hamdi Alper GÜNGÖRMÜŞ**

Baki YILMAZ***

Özet: Bu çalışmanın amacı, spor yönetiminin yeniden yapılan- dırılması çalışmalarının yapıldığı bu dönemlerde, Milletvekillerinin Türk Sporunun sorunlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi ve ko- nuya ilişkin öneriler getirmeye çalışmaktır.

Araştırmanın evrenini TBMM 22. dönem milletvekillerinin ta- mamı, örneklemini ise araştırmaya gönüllü olarak katılan 120 mil- letvekili oluşturmaktadır.

Araştırmada, yüzde ve frekans dağılımları alınmış, ayrıca bazı sorulara ise çapraz tablo yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ve hesaplanmış değerlerin bulunmasında SPSS for Windows (11.0) istatistik paket programı kullanılmıştır.

Araştırmanın sonucunda, milletvekilleri, ülkemizdeki spor te- sislerinin yetersiz olduğunu, herkes için spor imkanı veren tesislerin yaygınlaştırılmasını, sporun tanıtımı ve topluma yaygınlaştırılması için kamu ve özel televizyon kanallarının yayın akışlarında bu ko- nuya daha fazla ilgi göstermesi gerektiğini belirtmişlerdir.

Bununla beraber, yasa koyucuların, sadece yasa yapmakla ye- tinmeyip çıkarılan yasaların pratikte de uygulanması yolunda çaba göstermelerinin sporun daha sağlıklı bir yapıya kavuşmasında önemli bir katkı sağlayacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Milletvekilleri, Spor, Spor Yönetimi Opininons of Members Parliament Related to Problems of Turkish Sport

Abstract: The purpose of this study was to find out the parlia- mentarians’ ideas about problems of Turkish sport and find advice- ses about this subject.

* Bu çalışma, 17-20 Kasım 2004 tarihleri arasında Antalya Kemer’de gerçekleş- tirilen 8.Uluslararası Spor Bilimleri Kongresinde “Poster Bildiri” olarak sunul- muştur.

** Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

*** Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

(2)

The population of the study was being from 22nd term all parli- amentarians of Turkish Parliament. Also sampling was taken from voluntaries 120 parliamentarians.

In this study; percentage and frequency values are taken, also for some questions crosstables had drawn. For evaluation the datas and finding calculated values SPSS for Windows (11.0) static pac- kage program had used.

As a result of this study, parlamantarians said that the sport faci- lities are not enough, they must be wideseperaded to serve al soci- ety, they also declerated, that television channels should make prog- rammes that facialitate to introduce and widespread the sports. By the way, law makers don’t satisfaction by making law, they have to force to practice those laws, it can be said that makes more healty.

Keywords: Parliamentarians, Sport, Sports Administration

GİRİŞ

Spor bir toplumda fertlerin sağlığını, eğitimini, ahlakını, iş gücünü, üretim ve verimliliğinin etkileyen çok önemli bir faktör ol- duğundan toplumun tümünü ilgilendiren fonksiyonları ihtiva etmek- tedir. Bu yüzden toplumun ana politikaları belirlenirken, spor olgusu da göz önüne alınarak sağlıklı spor politikalarının tespit edilmesi gerekir. Türkiye’de gençlik ve spor politikalarının temelini Anaya- sa, yasa, kalkınma planları ve hükümet programları oluşturmaktadır (Yetim, 2000a:197).

Anayasamızın 59. maddesinde ki hükmün gerekçesinde, sağ- lık hizmetlerinin bir parçasını beden sağlığının spor yaptırarak ko- runmasının teşkil ettiği, sporun kitlelere yayılmasının bu amacın teminine yarayacak araçlardan en etkini olduğunu, sporun sadece fiilen spor yapanlara değil, seyircileri için de eğitici ve sağlık ku- rallarına uygun bir ortamda yaşamaya sevk edici etkileri sebebiyle sporun geliştirilmesinin devletçe ele alınmasının öngörüldüğü belir- tilmektedir (Özer, 1984: 260; Üçışık, 1990: 218).

Ülkemizde sporu kimin nasıl yöneteceği konusundaki tartış- malar uzun zamandan beri devam etme olup, bu bağlamda halen çözüme kavuşturulamamış sorunlar mevcuttur. Cumhuriyet dönemi

(3)

öncesinden başlamak üzere değişik model ve arayışlar söz konusu olmuş ve sporda devlet müdahaleciliğinin bir sonucu olarak bugün- kü adıyla G.S.G.M. kurulmuş ve sporun devlet eliyle yürütülmesi öngörülmüştür. Bu örgütlenmeyle ilgili pratikte devam eden sorun- lar ve çözüm yolları sürekli tartışılan gündem konuları olmuş, hükü- metlerde bu konuya kalıcı bir çözüm getirememişlerdir.

Ancak spor yönetimi ve sporun topluma yaygınlaştırılması konusunda mevcut yasa ve yürütmeler eksik kalmaktadır ve spor yö- netiminin yeniden yapılandırılması artık gereklilik haline gelmiştir.

Sporun her yönüyle kalkınabilmesi, amaçlarını gerçekleştire- bilecek bir seviyeye çıkması, iyi bir teşkilatlanmaya bağlı olduğu kadar, meselelere ilmi ve objektif bakış açısı getirecek, pratik yanı ağır basan kuvvetli spor yöneticilerinin de varlığına bağlıdır (Keten, 1993: 29).

TBMM’nin temel işlevi, tartışma ve değerlendirme ortamı içinde, kanun yapmak ve yürütmeyi denetlemektir (TBMM, 1973).

Bu bakımdan her konuda olduğu gibi sporun topluma yaygınlaştı- rılması konusunda da yapılacak yasal düzenlemelerle TBMM’ye ve dolayısıyla milletvekillerine önemli görevler düşmektedir.

Spor, bireyleri fiziki, zihni, moral ve sosyal yönden geliştiren, kişilik, karakter kazandıran (Yetim, 2000a: 115), sağlıklı toplumun oluşmasında bir etken (Yetim, 2000a: 115; Yetim, 2000b: 64) ve en önemli kitlesel olgulardan biri (Balcı, 2003: 65; Yalçıntaş, 2004: 11) olduğu için; TBMM’nin spor yönetiminin yeniden yapılandırılması konusunda büyük bir titizlikte durması, bilimselliğe önem vermesi ve topluma sporu yaygınlaştırıcı politikalar geliştirmesi gerekmek- tedir.

Bu bilgilerden hareketle çalışmanın amacı, spor yönetiminin yeniden yapılandırılması çalışmalarının yapıldığı bu dönemlerde, Milletvekillerinin Türk Sporunun sorunlarına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi ve konuya ilişkin öneriler getirmeye çalışmaktır.

MATERYAL VE YÖNTEM

Bu çalışma, 22. dönem Milletvekillerinin, spor yönetiminin yeniden yapılandırılması çalışmalarının yapıldığı dönemlerde, Türk

(4)

Sporuna bakışaçıları ve sorunlarına ilişkin çözümlerinin araştırılma- sına yöneliktir.

Araştırmanın evrenini TBMM 22. dönem milletvekilleri, ör- neklemini ise araştırmaya gönüllü olarak katılan 120 milletvekili oluşturmuştur.

Araştırma veri toplama aracı olarak milletvekillerinin demog- rafik bilgilerini ve Türk Sporuna bakış açılarını belirlemeye yönelik 22 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen anket, konu alanı uzmanlarının görüşleri alınarak hazır- lanmıştır. Anket, Meclis idari amirliğinden onay alınarak, Bakanlar haricinde tüm milletvekillerine, sekreterleri ve danışmanları aracılı- ğıyla araştırmacılar tarafından elden ulaştırılmıştır. İlk aşamada 80 anket sonucuna ulaşılmıştır. Anketi cevaplandırmayan milletvekille- rine tekrar anket soruları dağıtılmış ve 49 adet daha sonuç elde edil- miştir ve toplam 129 anket sonucuna ulaşmıştır. Doldurulan anketler kontrol edilerek, yanlış ve eksik dolduranlar değerlendirme dışı bı- rakılmış ve 120 anket sonucu değerlendirmeye alınmıştır.

Verilerin çözümlenmesinde, anketlerden elde edilen bilgile- rin genel dağılım özelliklerini belirlemek için tanımlayıcı istatistik türlerinden frekans ve yüzde dağılımları kullanılmış ve ayrıca bazı sorulara ise çapraz tablo yapılmıştır.

BULGULAR

Tablo 1. Milletvekillerinin Kişisel Özellikleri

Değişkenler f %

Cinsiyet

Bay 117 97.5

Bayan 3 2.5

Toplam 120 100.0

Yaş

30-40 26 21.7

41-50 44 36.7

51-60 42 35.0

61 ve üzeri 8 6.7

Toplam 120 100.0

(5)

Öğrenim Durumu

İlköğretim 3 2.5

Lise 12 10.0

Üniversite 74 61.7

Yüksek Lisans 23 19.2

Doktora 8 6.7

Toplam 120 100.0

Milletvekili Olmadan Önceki Meslek

Memur 24 20.0

Işçi 5 4.2

Serbest Meslek 48 40.0

Işadamı 35 29.2

Akademik Personel 8 6.7

Toplam 120 100.0

Araştırma kapsamına alınan milletvekillerinin, %97.5’inin “er- kek”, %36.7’sinin “41-50 yaş”, %35.0’inin “51-60 yaş”, %21.7’sinin

“30-40 yaş”, %6.7’sinin “61 ve üzeri yaş” grubunda, %61.7’sinin

“üniversite”, 25.9’unun “lisans üstü”, %10.0’unun “lise”, %2.5’inin

“ilköğretim” mezunu oldukları, %69.2’sinin milletvekili olmadan önce “serbest meslek sahibi”, %20.0’ının “memur”, %6.7’sinin “aka- demik personel” ve %4.2’sinin “işçi” oldukları tespit edilmiştir.

Tablo 2. Milletvekillerinin Spor Yapıp Yapmadıklarına İlişkin Dağılımları

Sporla Uğraştınız mı? (Branşınız) f %

Hayır Uğraşmadım 45 37.5

Futbol 40 33.3

Basketbol 5 4.2

Voleybol 3 2.5

Atletizm 7 5.8

Taekwondo 1 .8

Yüzme 3 2.5

Kayak 2 1.7

Tenis 3 2.5

Güreş 5 4.2

Karate 1 .8

Bilardo 1 .8

Doğa Sporları 1 .8

Masa Tenisi 3 2.5

Toplam 120 100.0

Yukarıdaki tabloya bakıldığında, milletvekillerinin %37.5’inin hiçbir spor branşıyla uğraşmadıkları, spor yapan milletvekillerinin (75 kişi), %33.3’ünün “futbol”, %5.8’inin “atletizm”, %4.2’sinin

“basketbol”, “güreş”, %2.5’inin “voleybol”, “yüzme”, “masa teni- si”, “tenis” branşı ile uğraştığı tespit edilmiştir.

(6)

Tablo 3. Milletvekillerinin Türk Sporunun Sorunlarına İlişkin Görüşleri

Türk Sporunun Sorunları

Önem Dereceleri

1 32

f %f%f%

Yasalar ihtiyaca cevap vermemektedir 5 5.454.854.2 G.S.G.M.’nin örgütü yetersiz kalmak-

tadır 19 7.573.8415.8

Spor tesisleri yeteri düzeye çıkartıla-

mamaktadır 32 11.81121.92326.7

Spora yeteri destek (aile, medya, di-

ğer kurumlar v.b) sağlanamamaktadır 24 10.81028.63020.0 Sporu topluma yaygınlaştırarak politi-

kalara öncelik verilmemektedir 26 20.41921.92321.7 Performans sporu öncelikli olarak ele

alınmaktadır 1 5.456.77.8

Amatör spor kulüpleri yaygınlaştırıl-

mamaktadır 8 16.1154.856.7

Profesyonel futbola çok fazla kaynak

aktarılmakta ve önem verilmektedir 5 22.6217.684.2

Toplam 120 100.093100.0105100.0

Tablo 3’deki verilere göre, milletvekillerinin Türk Sporunun sorunlarına ilişkin olarak, 1. derecede “spor tesisleri yeteri düzeye çıkartılamamaktadır” şeklindeki görüşleri %26.7’lik oranla (32 kişi) ilk sırayı aldığı tespit edilmiştir.

Tablo 4. Milletvekillerinin Spor Tesisleri Planlanırken Öncelikli Olarak Dik- kat Edilmesi Gereken Hususlar İle İlişkin Görüşleri

Spor Tesisleri Planlanırken Öncelikli Olarak Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Önem Dereceleri

1 2 3

f % f % f %

Seyirciye yönelik tesisler

yapılmalıdır 4 3.3 3 2.7 2 2.0

Tesisleri yaptıktan sonra

bakım yapılmalıdır 12 10.0 2 1.8 7 7.0

Tesislere spor uzmanı istih-

dam edilmelidir 9 7.5 10 9.1 12 12.0

(7)

Tesislere ulaşım kolay

olmalıdır 13 10.8 8 7.3 8 8.0

Nüfus yoğunluğu göz önüne

alınmalıdır 6 5.0 13 11.8 10 10.0

Gerekli çevresel güvenliği

sağlanmalıdır 2 1.7 4 3.6 3 3.0

Gereken talepleri dikkate alıp tesisler ona göre yap- malıdır

20 16.7 10 9.1 7 7.0

Çok amaçlı spor tesisleri

yapılmalıdır 18 15.0 31 28.2 13 13.0

Öncelikli spor dalları tespit edilmeli ve uygun tesisler yapmalıdır

10 8.3 12 10.9 7 7.0

Herkes için spor imkânı veren tesisler yaygınlaştırıl- malıdır

26 21.7 17 15.5 30 30.0

Diğer - - - - 1 1.0

Toplam 120 100.0 110 100.0 100.0 100.0

Tablo 4’deki verilere göre, milletvekillerinin spor tesisleri planlanırken öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken hususlara iliş- kin olarak, 1. derecede “herkes için spor imkânı veren tesisler yay- gınlaştırılmalıdır” görüşü %21.7’lik oranla (26 Kişi) ilk sırayı aldığı görülürken, bunu sırasıyla; “gereken talepleri dikkate alıp tesisler ona göre yapmalıdır” %16.7’lik oranla ve “çok amaçlı spor tesisleri yapılmalıdır” görüşü %15.0’lik oranla takip ettiği tespit edilmiştir.

Tablo 5. Milletvekillerinin Sporun Tanıtımı ve Topluma Yaygınlaştırılması İçin Hangi İletişim Kaynaklarından Yararlanılmasına İlişkin Görüşleri

Öncelikli İletişim Kaynakları

Önem Dereceleri

1 2 3

f % f % f %

TRT 40 33.3 20 19.4 8 9.1

Kamu kuruluşları 12 10.0 15 14.6 6 6.8

GGM halkla ilişkiler birimi 16 13.3 18 17.5 11 12.5

Özel TV. kanalları 33 27.5 30 29.1 16 18.2

Yazılı Basın 10 8.3 15 14.6 28 31.8

Özel sektör 7 5.8 4 3.9 15 17.0

Diğer 2 1.7 1 1.0 4 4.5

Toplam 120 100.0 103 100.0 88 100.0

(8)

Yukarıdaki tabloya bakıldığında, milletvekillerinin sporun ta- nıtımı ve topluma yaygınlaştırılması için hangi iletişim kaynakların- dan yararlanılmasına ilişkin olarak, 1. derecede “TRT” %33.3’lük bir oranla (40 kişi) ilk sırayı alırken, “Özel TV. kanalları”nın oranı ise %27.5’tir.

Tablo 6. Milletvekillerinin Sporu Kitlelere Yayma Konusunda Öncelikli Han- gi Kurum Olduğuna İlişkin Görüşleri

Sporu kitlelere yayma konusunda öncelikli olarak han-

gi kurum gelmelidir? f %

Yerel yönetimler 59 49.2

G.S.G.M 35 29.2

Spor kulüpleri 9 7.5

Üniversiteler 6 5.0

Özel sektör 6 5.0

Diğer 5 4.2

Toplam 120 100.0

Tablo 6’ya göre, milletvekilleri sporun kitlelere yayılması ko- nusunda öncelikli olarak, “yerel yönetimler”in (%49.2) ve Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün (%29.2) olması gerektiğini, son sıra- larda ise “özel sektör”ün (%5.0) olması konusunda görüş bildirdik- leri tespit edilmiştir.

Tablo 7. Katılımcıların Spor Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ile İlgili Yasa Tasarısı Hakkında Bilgilerine İlişkin Görüşleri

Yasa Tasarısı hakkında bilginiz var mı? f %

Evet 13 10.8

Hayır 107 89.2

Toplam 120 100.0

Tablo 7’ye bakıldığında, milletvekillerinin spor yönetiminin yeniden yapılandırılmasıyla ilgili yasa tasarısı hakkında ki bilgileri- ne ilişkin olarak, büyük bir çoğunluğunun (%89.2) “bilgisinin olma- dığı” ve %10.8’inin is “bilgisinin olduğu” görülmektedir.

(9)

Tablo 8. Spor Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması İle İlgili Yasa Tasarısını Okuyan Milletvekillerinin Konuya İlişkin Görüşleri

Spor Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ile ilgili Yasa Ta-

sarısı hakkında ki görüşleriniz nelerdir? f %

Yerel yönetimler sporda daha etkin olacak ve topluma sporu sev-

direcektir. 6 46.2

Üzerinde daha çok çalışmak gerekiyor, yaptırım gücü yoktur. 2 15.4

Cevapsız 5 38.5

Toplam 13 100.0

Tablo 8’deki verilere göre, spor yönetiminin yeniden yapılan- dırılması ile ilgili yasa tasarısını okuyan milletvekillerinin, %46.2’si- nin “yerel yönetimlerin sporda daha etkin olacağı ve topluma sporu daha çok sevdireceği”, %15.4’ünün “üzerinde daha çok çalışılması gerektiği, yaptırım gücünün olmadığı” şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir.

Tablo 9. Milletvekillerinin Genel Bütçe İçerisinden Spora Ayrılan Bütçe Hak- kındaki Görüşleri

Genel Bütçe İçerisinden Spora Ayrılan Bütçe Yeterli midir? f %

Evet 11 9.2

Hayır 109 90.8

Toplam 120 100.0

Yukarıdaki tablodan da izleneceği gibi, katılımcıların

%90.8’inin genel bütçe içerisinden spora ayrılan bütçe yeterli ol- madığı, %9.2’sinin yeterli olduğu şeklinde görüş bildirdikleri görül- mektedir.

Tablo 10. Milletvekillerinin 2012 veya 2016 Olimpiyatları’ndan Herhangi Bi- risinin Türkiye’de Olabileceğine İlişkin Görüşleri

2012 veya 2016 Olimpiyatlarından herhangi birisinin

Türkiye’ye verileceğine inanıyor musunuz? f %

Evet 70 58.3

Hayır 50 41.7

Toplam 120 100.0

Tablo 10’daki verilere göre, milletvekillerinin, “2012 veya 2016 Olimpiyatlarından herhangi birisinin Türkiye’ye verileceği-

(10)

ne inanıyor musunuz” sorusuna ilişkin olarak, %58.3’ünün “evet”,

%41.7’sinin “hayır” şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir.

Tablo 11. Milletvekillerinin, Milletvekili Olmadan Önceki Meslekleri ile Spo- run Tanıtımı ve Topluma Yaygınlaştırılması için Hangi İletişim Kaynakların- dan Yararlanılmasına İlişkin Görüşleri

Meslek grubu İletişim kaynakları

Memur İşçi Serbest

Meslek Akademik

Personel Toplam

f % f % f % f % f %

TRT 10 41.7 4 80.0 22 26.5 4 50.0 40 33.3

Kamu kuru-

luşları 3 12.5 - - 8 9.6 1 12.5 12 10.0

G.S.G.M.

halkla ilişki- ler birimi

1

1 4.2 1 20.0 12 14.5. 2 25.0 16 13.3

Özel TV.

kanalları 6 25.0 - - 27 32.5 - - 33 27.5

Yazılı basın 1 4.2 - - 8 9.6 1 12.5 10 8.3

Özel sektör 2 8.3 - - 5 6.0 - - 7 5.8

Diğer 1 4.2 - - 1 1.2 - - 2 1.7

Toplam 24 100.0 5 100.0 83 100.0 8 100.0 120 100.0

Tablo 11’deki verilere göre, milletvekillerinin vekil olmadan önceki meslekleri ile sporun tanıtımı ve topluma yaygınlaştırılması için yararlanılması gereken iletişim kaynaklarına ilişkin olarak, ser- best meslek sahiplerinin %32.5’inin “Özel TV.”ler kullanılmalıdır,

%6.0’sının “özel sektör kullanılmalıdır”, memurların ise %41.7’si- nin “TRT kullanılmalıdır”, %4.2’sinin “G.S.G.M. halkla ilişkiler bi- rimi” ve “Yazılı basın kullanılmalıdır” şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir.

Tablo 12. Milletvekillerinin Eğitim Durumları ile Türk Sporunun Sorunları- na İlişkin Görüşleri

Eğitim Durumu Türk

Sporunun Sorunları

İlköğretim -

lise Üniversite Lisans

Üstü Toplam

f % f % f % f %

Yasalar ihtiyaca cevap

vermemektedir 2 13.3 2 2.7 1 3.2 5 4.2

G.S.G.M’nin örgütü yetersiz

kalmaktadır 1 6.7 13 17.6 5 16.1 19 15.8

(11)

Spor tesisleri yeteri düzeye

çıkartılamamaktadır 4 26.7 18 24.3 10 32.3 32 26.7

Spora yeteri destek (aile, medya, diğer kurumlar v.b)

sağlanamamaktadır 3 20.0 15 20.3 6 19.4 24 20.0

Sporu topluma yaygınlaş- tırarak politikalara öncelik

verilmemektedir 3 20.0 16 21.6 7 22.6 26 21.7

Performans sporu öncelikli

olarak ele alınmaktadır - - 1 1.4 - - 1 .8

Amatör spor kulüpleri yay-

gınlaştırılmamaktadır 2 13.3 4 5.4 2 6.5 8 6.7

Profesyonel futbola çok fazla kaynak aktarılmakta ve

önem verilmektedir - - 5 6.8 - - 5 4.2

Toplam 15 100.0 74 100.0 31 100.0 120 100.0

Tablo 12’deki verilere göre, milletvekillerinin eğitim durum- ları ile Türk Sporunun sorunlarına ilişkin olarak, üniversite mezunla- rının %24.3’ünün “spor tesisleri yeteri düzeye çıkartılamamaktadır”

ve %1.4’ünün ise “performans sporu öncelikli olarak ele alınmakta- dır”, lisansüstü mezunlarının %32.3’ünün “spor tesisleri yeteri dü- zeye çıkartılamamaktadır”, %3.2’sinin “yasalar ihtiyaca cevap ver- memektedir” şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir.

Tablo 13. Milletvekillerinin Eğitim Durumları ile Sporu Kitlelere Yayma Ko- nusunda Öncelikli Hangi Kurum Olduğuna İlişkin Görüşleri

Eğitim Durumu Sporu Kitlelere

Yayma Konusun- da Öncelikli Kurum

İlköğretim - lise

Üniversite Lisans Üstü Toplam

f % f % f % f %

Yerel yönetimler 8 53.3 36 48.6 15 48.4 39 49.2

G.S.G.M. 4 26.7 23 31.1 8 25.8 35 29.2

Spor kulüpleri 1 6.7 6 8.1 2 6.5 9 7.5

Üniversiteler - - 2 2.7 4 12.9 6 5.0

Özel sektör - - 6 8.1 - - 6 5.0

Diğer 2 13.3 1 1.4 2 6.5 5 4.2

Toplam 15 100.0 74 100.0 31 100.0 120 100.0

Tablo 13’deki verilere göre, milletvekillerinin eğitim du- rumları ile sporu kitlelere yayma konusunda öncelikli hangi kurum olduğuna ilişkin olarak, üniversite mezunlarının %48.6’sının “ye-

(12)

rel yönetimler”, %31.1’inin “G.S.G.M.”, lisansüstü mezunlarının

%48.3’ünün “yerel yönetimler”, %25.8’inin “G.S.G.M.” öncelikli olmalıdır şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir.

Tablo 14. Milletvekillerinin Eğitim Durumları ile Spor Tesisleri Planlanırken Öncelikli Olarak Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar İle İlişkin Görüşleri

Eğitim Durumu Spor Tesisleri Plan-

lanırken Öncelikli Olarak Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

İlköğretim

lise Üniversite Lisans Üstü Toplam

f % f % f % f %

Seyirciye yönelik

tesisler yapılmalıdır 2 13.3 1 1.4 1 3.2 4 3.3

Tesisleri yaptıktan sonra bakım yapıl- malıdır

- - 10 13.5 2 6.5 12 10.0

Tesislere spor uzmanı

istihdam edilmelidir 1 6.7 5 6.8 3 9.7 9 7.5

Tesislere ulaşım kolay

olmalıdır 1 6.7 8 10.8 4 12.9 13 10.8

Nüfus yoğunluğu göz

önüne alınmalıdır 1 6.7 3 4.1 2 6.5 6 5.0

Gerekli çevresel gü-

venliği sağlanmalıdır - - 2 2.7 - - 2 1.7

Gereken talepleri dikkate alıp tesisleri ona göre yapmalıdır

3 20.0 12 16.2 5 16.1 20 16.7

Çok amaçlı spor tesis-

leri yapılmalıdır 4 26.7 7 9.5 7 22.6 18 15.0

Öncelikli spor dalları tespit edilmeli ve uygun tesisler yap- malıdır

- - 6 8.1 4 12.9 10 8.3

Herkes için spor imkânı veren tesisler yaygınlaştırılmalıdır

3 20.0 20 27.0 3 9.7 26 21.7

Toplam 15 100.0 74 100.0 31 100.0 120 100.0

Tablo 14’deki verilere göre, milletvekillerinin eğitim durum- ları ile spor tesisleri planlanırken öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin olarak, üniversite mezunlarının %27’si- nin “herkes için spor imkânı veren tesisler yaygınlaştırılmalıdır”,

%1.4’ünün ise “seyirciye yönelik tesisler yapılmalıdır”, lisansüstü mezunlarının %22.6’sının “çok amaçlı spor tesisleri yapılmalıdır”

(13)

ve %3.2’sinin ise “seyirciye yönelik tesisler yapılmalıdır” şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir.

TARTIŞMA VE SONUÇ

Bu çalışmada, 22. Dönem Milletvekillerinin Türk Sporuna bakışaçıları ve sorunlarına ilişkin görüşleri tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar yorumlanmış ve bu bilgiler ışığında önerilerde bu- lunulmuştur.

Araştırma kapsamına alınan milletvekillerinin %97.5’inin

“erkek”, %36.7’sinin “41-50 yaş” grubunda, %61.7’sinin “üniversi- te mezunu” ve %69.2’sinin milletvekili olmadan önce “serbest mes- lek” ile uğraştıkları tespit edilmiştir (Tablo 1). Güngörmüş (2004: 30) yaptığı çalışmada, vekillerin %96.4’ünün “bay”, %36.0’sının “41- 50 yaş” grubunda, %55.0’inin “üniversite mezunu” ve %66.7’sinin milletvekili olmadan önce “serbest meslek” sahibi oldukları tespit edilmiştir. Bu sonuçlar yaptığımız çalışmayla aynı paraleldedir. Bu bulgulardan hareketle, vekillerin eğitim seviyesinin yüksek olması- nın eğitimin her alanına katkısının olabileceği gibi spora da yansı- yacağı söylenebilir.

Milletvekillerinin yaptıkları spor dallarına bakıldığında

%33.3’ünün “futbol” branşıyla uğraştıkları tespit edilmiştir (Tab- lo 2). Birçok araştırma sonucunda futbol branşının gerek izlenme- si (Karaküçük vd., 1996: 51) gerekse uğraşı alanı olarak ilk sırada çıktığı bilinmektedir. Neticede milletvekillerinin de böyle bir eğilim içinde oldukları söylenebilir.

Milletvekillerinin Türk Sporunun sorunlarına ilişkin olarak ilişkin, 1. derecede “spor tesisleri yeteri düzeye çıkartılamamakta- dır” %26.7’lik oranla (32 kişi) ilk sırada yer alırken, “yasalar ih- tiyaca cevap vermemektedir” maddesi ise %4.2’lik bir oranla son sıralarda yer aldığı gözlenmektedir (Tablo 3). Ancak, Meclis Türk Sporunun yeniden yapılandırılması amacıyla yasal düzenleme yo- luna gittiği bilinmektedir. Hatta bu konuya ilişkin olarak Türk Spor Kurumu Kanunu Taslağı (Türk Spor Kurumu Kanun Tasarısı, 2004) hazırladığı ve kısa bir zamanda da TBMM’nden geçeceği ifade edil- mektedir. Bu durumun bir çelişki yarattığı söylenebilir.

(14)

Milletvekillerinin spor tesisleri planlanırken öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin olarak, 1. derecede “herkes için spor imkânı veren tesisler yaygınlaştırılmalıdır” %21.7’lik oran- la (26 Kişi) ilk sırayı aldığı tespit edilmiştir (Tablo 4). Spor faaliyet- lerinin gerçekleştiği üniter olan spor tesisleri, aynı zamanda sporun ülke seviyesinde yaygınlaşmasında başlıca araçtır (İmamoğlu, 1992:

14). Ancak milletvekillerinin, tekrar seçilebilmek için uyguladıkları yanlış tesis politikaları yüzünden günümüzde birçok atıl durumda tesis olduğu söylenebilir.

Milletvekillerinin sporun tanıtımı ve topluma yaygınlaştı- rılması için hangi iletişim kaynaklarından yararlanılmasına ilişkin olarak, 1. derecede “TRT” %33.3’lük bir oranla (40 kişi) ilk sırayı alırken bunu %27.5’lik bir oranla (33 kişi) “Özel TV. Kanalları” se- çeneğini takip etmektedir (Tablo 5). Karaküçük ve arkadaşlarının (1996: 55) yapmış olduğu çalışmada, Türkiye’de bu görevi öncelikle talebi karşılayacak altyapıyı hazırlayarak, spordan sorumlu devlet kuruluşlarımızın, profesyonel reklam firmalarına hazırlatacakları filmlerin televizyon kanallarında gösterilmesini sağlayarak yerine getirilmesi gerektiği düşünülmelidir. Ekenci ve Gözenin (2000: 78), G.S.G.M.’den 50 yönetici ve 115 spor bilimleri ve iktisadi ve ida- ri bilimler akademisyenlerine uyguladığı, Türkiye’de spor tesis ve hizmetlerin özelleştirilmesi isimli araştırmada, kar amacı gütmeyen ve özel kuruluşların devreye girmesinin Türk Sporuna birçok yarar sağlayacağı görüşünün ortaya çıktığını tespit etmişlerdir. TRT’nin reyting kaygısı olmaması nedeniyle çalışmamız bu sonuçla paralel- lik göstermektedir.

Sporun topluma yaygınlaştırılmasında, yazılı basının da et- kinliğinin olabileceği söylenebilir. Ancak Karaküçük ve Yenel’in (1999: 59) yaptığı çalışmada, spor köşe yazılarının %89.8’inin ve Cengiz ve Güngörmüş’ün (2003: 201-202) yaptığı çalışmada ise, spor köşe yazılarının %89.3’ünün futbol branşına yönelik olması, yazılı basınımızın sporun topluma yaygınlaştırılması anlamında et- kili olmadığı ve futbolla sınırlı kaldığı görülmektedir. Bu sonucun ise, reyting kaygısı yüzünden olduğu söylenebilir.

Spor yönetiminin yeniden yapılandırılmasıyla ilgili yasa tasa-

(15)

rısı hakkında milletvekillerinin, %89.2’sinin “bilgisinin olmadığı”

ve %10.8’inin ise “bilgisinin olduğu” tespit edilmiştir (Tablo 7). Or- taya çıkan sonuçlar oldukça düşündürücüdür.

Katılımcıların çoğunluğunun (%90.8), genel bütçe içerisinden spora ayrılan bütçe “yeterli değildir” şeklinde görüş bildirdikleri tes- pit edilmiştir (Tablo 9). Genel bütçeden spora ayrılan pay yetersizdir.

Ancak ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum ve öncelikler göz önüne alındığında, spora daha çok para aktarılmasının istenmesinin de haksızlık olacağı söylenebilir.

Milletvekillerinin “2012 veya 2016 Olimpiyatlarından her- hangi birisinin Türkiye’ye verileceğine inanıyor musunuz” sorusuna ilişkin olarak, %58.3’ünün “evet” ve %41.7’sinin ise “hayır” şek- linde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir (Tablo 10). Ancak Ulusla- rarası Olimpiyat Komitesi, İsviçre’de yapılan toplantıda 2012 Yaz ülkemizin 2012 olimpiyatları alması hüsranla sonuçlanmış ve Olim- piyat Oyunları’na ev sahipliği yapmak için aday olan kent sayısını 5’e indirerek İstanbul’u elemişlerdir (Posta Gazetesi, 2004: 1). 2012 Olimpiyatlarını alamamamızın sebepleri ise Olimpiyat Komitesi Başkanı Jacgues Rogge tarafından söylenen “hiçbir yeniliğiniz yok, tatmin edici ilerlemeler göremedik” (Milliyet Gazetesi, 2004: 29;

Sabah Gazetesi, 2004: 36; Star Gazetesi, 2004: 19) cümlesi kısa ve net olarak açıklanmaktadır. Yani Olimpiyatları yapabilmemiz için çalışmaların çok eksik kaldığı ortadadır ve Olimpiyat Kurulumuzun Direktörü Yalçın Aksoy’da “2020 bile hayal” (Döndaş, 2004: 20) şeklindeki açıklamasıyla Olimpiyatların yakın tarihlerde ülkemizde olamayacağının göstergesi olduğu söylenebilir.

Milletvekillerinin vekil olmadan önceki meslekleri ile sporun tanıtımı ve topluma yaygınlaştırılması için hangi iletişim kaynak- larından yararlanılmasına ilişkin olarak, serbest meslek sahiple- rinin %32.5’inin “Özel TV.”ler kullanılmalıdır, %26.5’inin “TRT kullanılmalıdır”, memurların %41.7’sinin “TRT kullanılmalıdır”,

%25.0’inin “Özel TV.”ler kullanılmalıdır” şeklinde görüş bildirdik- leri tespit edilmiştir (Tablo 11). Ekici (2002: 92), Türkiye’de spor federasyonlarını oluşturan fahri çalışanların spor politikalarının oluşumu ve uygulamalarına yaklaşımları hakkındaki çalışmasında,

(16)

üyelerden serbest meslek sahiplerinin % 48.4’ünün “Özel TV.”ler kullanılmalıdır, %38.7’sinin “TRT kullanılmalıdır” ve memurların

%48.6’sının “Özel TV.”ler kullanılmalıdır, %45.8’inin “TRT kulla- nılmalıdır” şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre, her iki grubunda görsel medyadan yararlanılması gerekliliğini belirtilmiş ve sadece devletin değil Özel TV.’lerin de sporun toplu- ma yayılması konusunda hizmet etmesi gerekliliği vurgulanmıştır.

Milletvekillerinin eğitim durumları ile Türk Sporunun sorun- larına ilişkin olarak, üniversite mezunlarının, %24.3’ünün “spor te- sisleri yeteri düzeye çıkartılamamaktadır”, %1.4’ünün “performans sporu öncelikli olarak ele alınmaktadır”, lisansüstü mezunlarının,

%32.3’ünün “spor tesisleri yeteri düzeye çıkartılamamaktadır”,

%3.2’sinin “yasalar ihtiyaca cevap vermemektedir” şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir (Tablo 12).

Milletvekillerinin eğitim durumları ile sporu kitlelere yayma konusunda öncelikli hangi kurum olduğuna ilişkin olarak, üniversi- te mezunlarının en fazla yoğunlaştığı kurumlar “yerel yönetimler”

(%48.6) ve “G.S.G.M.” (%31.1), lisans üstü mezunlarının da aynı şekilde en fazla yoğunlaştığı kurumlar “yerel yönetimler” (%48.3) ve “G.S.G.M.” (%25.8) öncelikli olmalıdır şeklinde görüş bildirdik- leri tespit edilmiştir (Tablo 13).

Milletvekillerinin eğitim durumları ile spor tesisleri planlanır- ken öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin olarak, üniversite mezunlarının %27’sinin “herkes için spor imkânı veren tesisler yaygınlaştırılmalıdır”, %1.4’ünün “seyirciye yönelik tesisler yapılmalıdır”, lisansüstü mezunlarının %22.6’sının “çok amaçlı spor tesisleri yapılmalıdır”, %3.2’sinin “seyirciye yönelik tesisler yapıl- malıdır” şeklinde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir (Tablo 14).

Sonuç olarak, milletvekilleri, ülkemizdeki spor tesislerinin yetersiz olduğunu, herkes için spor imkanı veren tesislerin yaygın- laştırılmasını, sporun tanıtımı ve topluma yaygınlaştırılması için kamu ve özel televizyon kanallarının yayın akışlarında bu konuya daha fazla ilgi göstermesi gerektiğini belirtmişlerdir.

Bu bilgilerin ışığında aşağıdaki öneriler verilebilir.

(17)

• Spor teşkilatları ve onlarda görev alacak bütün personel ile kullanılacak maddi unsurlar, sporun amaçlarına uygun bir tarzda ele alınmalı ve yönetilmelidir (Yetim ve Günay, 1992: 7).

• Basın yayın organlarının spora olan katkısı arttırılmalı, spor eğitimine yönelik yayınlar yapılmalıdır (Karaküçük ve Yenel, 1997: 66; Sunay, 2000: 65 ).

• Sporun asıl amacı, öncelikle, toplumdaki bütün bireylerin aktivitelere katılmasıdır. Buna yönelik bir kitle kültürünü okullarda, işyerlerinde ve nüfusu yoğun olan yerlerde oluş- turmaya çalışılmalıdır (İmamoğlu, 1992: 18).

• Yasa koyucuların, sadece yasa yapmakla yetinmeyip çıka- rılan yasaların pratikte de uygulanması yolunda çaba gös- termelerinin sporun daha sağlıklı bir yapıya kavuşmasında önemli bir katkı sağlayacağı söylenebilir.

KAYNAKÇA

1. “2012 İçin Yeniliğiniz Yok”, Star Gazetesi, 24 Mayıs 2004.

2. “Bir Rüya Hüsranla Bitti”, Posta Gazetesi, 19 Mayıs 2004.

3. “İstanbul Gerçeği”, Milliyet Gazetesi, 24 Mayıs 2004.

4. “Rogge: 2008’den Hiçbir Farkı Yoktu”, Sabah Gazetesi, 24 Mayıs 2004.

5. “Türkiye Büyük Millet Meclisi İç Tüzüğü”, Resmî Gazete: 13.

4. 1973, Sayı: 4506.

6. BALCI, V. (2003), “Avrupa Birliği ve Spor”, Gazi Beden Eği- timi ve Spor Bilimleri Dergisi, C. 8, No.2, 53-66.

7. CENGİZ, R., GÜNGÖRMÜŞ, H.A. (2003), “Spor Köşe Ya- zıları ve Haberlerinin Okuyucuya Yansıttığı Görüşler Üzerine Bir Araştırma”, İbrahim Yıldıran, Pınar Doğan, E. Esra Ertu- ran (Edr.), Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi Bildiriler Kitabı, Sim Matbaacılık, Ankara, 199-205.

8. DÖNDAŞ, İ. (2004), “Olimpiyat Ateşimiz Söndü”, Sabah Gazetesi, 18 Haziran 2004.

(18)

9. EKENCİ, G., GÖZEN, M. (2000), “Türkiye’de Spor Tesis ve Hizmetlerin Özelleştirilmesi”, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bi- limleri Dergisi, C. 5, No. 2, 67-78.

10. EKİCİ, S. (2002), “Türkiye’de Spor Federasyonlarını Oluş- turan Fahri Çalışanların Spor Politikalarının Oluşumu ve Uy- gulamalarına Yaklaşımları”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.

11. GÜNGÖRMÜŞ, H.A. (2004), “Milletvekillerinin Boş Za- manlarını Değerlendirme Alışkanlıkları”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.

12. İMAMOĞLU, A.F. (1992), “İkibinli Yıllara Doğru Türk Spo- ru Üzerine Bazı Gözlemler”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 8: No. 1, 9-19.

13. KARAKÜÇÜK, S., YENEL, F. (1997), “Sporun Topluma Yaygınlaştırılması Bakımından Basının Etkinliği”, Gazi Be- den Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, C. 2, No. 2, 56-67.

14. KARAKÜÇÜK, S., YENEL, F. (1999), “Spor Köşe Yazarları- nın Okuyucuya Yansıttığı Görüşlerin Bir Analizi”, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, C. 4, No. 1, 55-62.

15. KARAKÜÇÜK, S., YENEL, F., YAMAN, M. (1996), “Spo- run Topluma Yaygınlaştırılması Bakımından Televizyon Spor Programlarının Etkinliği”, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilim- leri Dergisi, C. 1, No. 3, 44-56.

16. KETEN, M. (1993), Türkiye’de Spor, Polat Ofset, Ankara.

17. ÖZER, A. (1984). Gerekçeli ve 1961 Anayasasıyla Mukayese- li 1982 Anayasası, Bilim Yayınları, Ankara.

18. SUNAY, H. (2000), “Türkiye’de Sporun Yaygınlaştırılması”, Milli Eğitim Dergisi, Sayı 147, 64-65.

19. Türk Spor Kurumu Kanun Tasarısı (Taslak). (2004), http://

www.G.S.G.M.gov.tr/haber/sporyuksek%20kurulukanun.

doc, Erişim Tarihi: 20. 08. 2004.

(19)

20. ÜÇIŞIK, F. (1990), “Türk Spor Mevzuatında 1986-1989 Dö- nemindeki Gelişmelerin Değerlendirilmesi”, Spor Bilimleri I.

Ulusal Sempozyumu Bildirileri, Hacettepe Üniversitesi, 187- 196.

21. YALÇINTAŞ, N. (2004), “Spor”, Dünden Bugüne Tercüman Gazetesi, 11 Ağustos 2004.

22. YETİM, A.A., GÜNAY, M. (1992), “Yönetim Süreçleri ve Spor Yönetimi”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 8, No. 1, 1-8.

23. YETİM, A.A. (2000a), Sosyoloji ve Spor, Topkar Matbaacılık, Ankara.

24. YETİM, A.A. (2000b), “Sporun Sosyal Görünümü”, Gazi Be- den Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, C. 5, No. 1, 63-72.

Referanslar

Benzer Belgeler

23.12.2020 tarih ve 31343 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3319 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın 3’üncü maddesi gereğince sayılı Kurumlar Vergisi

Araştırma sonuçlarına göre, eğitim enstitüleri mezunları mezun oldukları enstitülerdeki öğretim elemanlarını genel olarak olumlu değerlendirmişler fakat bu

Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi”, 507 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde, “finans kuruluşları ya da ödeme kaydedici cihaz üreticileri ile

İmalatçı veya tedarikçi firma adına transfer edilen/getirilen peşin bedelin ihracat taahhüdü, aracı ihracatçı vasıtasıyla diğer bir ithalatçıya yapılan

Aynı anda birden fazla tezli yüksek lisans programına veya doktora programına başvuru yapan adayların başvurularının tamamı reddedilecektir.. 9-Adaylar tezli yüksek ve

Malumları olduğu iizere, ağırlıklı olarak gıda sektöründe faaliyet gösteren firmalar tarafindan, markalarının ve ürünlerinin bilinirliğinin ve satışlarının

Koronavirüs salgınının yayılmasının engellenmesi için bu Genelge dışında diğer Bakanlıklar ve kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş/edilecek

2- Metin içerisinde diğer ilmi disiplinleri (Hadis Tarihi, Kelam veya İslam Tarihi gibi) ilgilendiren konu ve olayların geçmesi halinde, bu ilimi