T.C.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
DIŞ İLİŞKİLER VE
YURTDIŞI İŞÇİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
22
ULUSLARARASI ULUSLARARASI
ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO) ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO)
SÖZLEŞMELERİ SÖZLEŞMELERİ
18 Şubat 2014 18 Şubat 2014
33
ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO) VE ÜLKEMİZ İLE ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (ILO) VE ÜLKEMİZ İLE
İLİŞKİLERİ İLİŞKİLERİ ILO’nun Kuruluşu ve Amacı
ILO’nun Kuruluşu ve Amacı
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sosyal adaletin sağlanması yoluyla dünyada Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sosyal adaletin sağlanması yoluyla dünyada kalıcı bir barışın gerçekleştirilmesi için 1919 yılında Versailles Barış Antlaşması ile kalıcı bir barışın gerçekleştirilmesi için 1919 yılında Versailles Barış Antlaşması ile kurulmuştur.
kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren Milletler Cemiyeti bünyesinde faaliyette Kuruluşundan itibaren Milletler Cemiyeti bünyesinde faaliyette bulunan ILO 1946 yılından itibaren Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın ilk uzmanlık bulunan ILO 1946 yılından itibaren Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın ilk uzmanlık kuruluşu olarak hizmet vermeye devam etmiştir.
kuruluşu olarak hizmet vermeye devam etmiştir.
Evrensel ve sürekli bir barışın ancak sosyal adalet temeli üzerinde oluşturulabileceği Evrensel ve sürekli bir barışın ancak sosyal adalet temeli üzerinde oluşturulabileceği temel ilkesinden hareketle tam istihdama ulaşılması; yaşam standartlarının temel ilkesinden hareketle tam istihdama ulaşılması; yaşam standartlarının yükseltilmesi; işçilerin kendilerine en uygun işlerde çalıştırılmaları; mesleki eğitim yükseltilmesi; işçilerin kendilerine en uygun işlerde çalıştırılmaları; mesleki eğitim imkânlarının sağlanması; kalkınmanın nimetlerinden herkesin eşit şekilde imkânlarının sağlanması; kalkınmanın nimetlerinden herkesin eşit şekilde yararlanmasını sağlamaya yönelik politikaların uygulanması; çalışanların yaşam ve yararlanmasını sağlamaya yönelik politikaların uygulanması; çalışanların yaşam ve sağlığının korunması; örgütlenme ve toplu pazarlık hakkının tanınması ve sosyal sağlığının korunması; örgütlenme ve toplu pazarlık hakkının tanınması ve sosyal güvenliğin yaygınlaştırılması gibi temel amaçları bulunan ve 1969 yılında Nobel güvenliğin yaygınlaştırılması gibi temel amaçları bulunan ve 1969 yılında Nobel Barış Ödülü ile ödüllendirilen ILO,
Barış Ödülü ile ödüllendirilen ILO, tüm faaliyetlerini işçi, işveren ve Hükümet tüm faaliyetlerini işçi, işveren ve Hükümet temsilcilerinden oluşan “üçlü yapı” ilkesine dayalı olarak yürütmekte ve bu özelliği temsilcilerinden oluşan “üçlü yapı” ilkesine dayalı olarak yürütmekte ve bu özelliği ile diğer uluslararası kuruluşlardan farklılık göstermektedir.
ile diğer uluslararası kuruluşlardan farklılık göstermektedir.
ILO Anasözleşmesi ilk olarak 1919 yılında kabul edilmiş olmakla birlikte, bugüne kadar bir çok kez değişiklik yapılmıştır. ILO Anayasası “Örgüt”,
“İşleyiş”, “Genel Hükümler” ve “Diğer tedbirler” adı altında 4 bölüm ve 40 maddeden oluşmaktadır.
ILO 5 coğrafi bölgeye ayrılmaktadır. Bunlar Afrika, Latin Amerika ve Karayipler, Arap Ülkeleri , Asya ve Pasifik, Avrupa ve Orta Asya. Türkiye 52 ülkeden oluşan Avrupa ve Orta Asya’da yer almaktadır.
ILO’nun Resmi dilleri; İngilizce ve Fransızca’dır.
55
ILO faaliyetleri son yıllarda dört stratejik hedefe yönelmiştir:
ILO faaliyetleri son yıllarda dört stratejik hedefe yönelmiştir:
Çalışmaya ilişkin temel ilke ve standartların teşviki ve Çalışmaya ilişkin temel ilke ve standartların teşviki ve
uygulanması, uygulanması,
Kadın ve erkeklere saygın istihdam ve gelir elde etmede daha Kadın ve erkeklere saygın istihdam ve gelir elde etmede daha
büyük fırsatlar yaratılması, büyük fırsatlar yaratılması,
Herkese yönelik sosyal korumanın kapsam ve etkinliğinin Herkese yönelik sosyal korumanın kapsam ve etkinliğinin
geliştirilmesi, geliştirilmesi,
Üçlü yapı ve sosyal diyalogun güçlendirilmesi.
Üçlü yapı ve sosyal diyalogun güçlendirilmesi.
Bugün itibariyle ILO’ya
Bugün itibariyle ILO’ya 185185 ülke üyedir. Birleşmiş Milletler ülke üyedir. Birleşmiş Milletler (BM) Teşkilatına üye olan ülkeler ILO Anasözleşmesinden doğan (BM) Teşkilatına üye olan ülkeler ILO Anasözleşmesinden doğan yükümlülükleri kabul ettiklerini bildirmeleri halinde üye yükümlülükleri kabul ettiklerini bildirmeleri halinde üye olabilmektedir. BM’e üye olmayan bir ülke ise ancak ILO Genel olabilmektedir. BM’e üye olmayan bir ülke ise ancak ILO Genel Konferansı kararıyla üyeliğe alınmaktadır. Üyelikten çekilme ise Konferansı kararıyla üyeliğe alınmaktadır. Üyelikten çekilme ise
ILO Genel Müdürü’ne yapılacak bir bildirimle mümkündür.
ILO Genel Müdürü’ne yapılacak bir bildirimle mümkündür.
66
ILO’nun Yapısı ve Organları ILO’nun Yapısı ve Organları
Merkezi Cenevre’de bulunan ILO, her yıl Haziran ayında yapılan ve Merkezi Cenevre’de bulunan ILO, her yıl Haziran ayında yapılan ve karar organı niteliği taşıyan Uluslararası Çalışma Konferansı, yürütme karar organı niteliği taşıyan Uluslararası Çalışma Konferansı, yürütme organı niteliğindeki Yönetim Kurulu ve Teşkilatın sekretarya hizmetlerini organı niteliğindeki Yönetim Kurulu ve Teşkilatın sekretarya hizmetlerini
yürüten Uluslararası Çalışma Bürosu’ndan oluşmaktadır.
yürüten Uluslararası Çalışma Bürosu’ndan oluşmaktadır. Uluslararası Uluslararası Çalışma Bürosu’nun başında bir Genel Müdür bulunmaktadır. Bu görev Çalışma Bürosu’nun başında bir Genel Müdür bulunmaktadır. Bu görev (5 yıllık bir süre) 2012 yılından bu yana Guy RYDER (İngiltere) (5 yıllık bir süre) 2012 yılından bu yana Guy RYDER (İngiltere)
tarafından yürütülmektedir.
tarafından yürütülmektedir.
Uluslararası Çalışma Konferansı, her bir üye ülkenin 2 Hükümet, Uluslararası Çalışma Konferansı, her bir üye ülkenin 2 Hükümet,
1 İşçi ve 1 İşveren temsilcisinden oluşmaktadır. Bu temsilcilere 1 İşçi ve 1 İşveren temsilcisinden oluşmaktadır. Bu temsilcilere
Konferans gündemindeki konulara göre teknik danışmanlar da refakat Konferans gündemindeki konulara göre teknik danışmanlar da refakat
etmektedir.
etmektedir.
77
ILO’nun Yapısı ve Organları ILO’nun Yapısı ve Organları
Uluslararası Çalışma Konferansı
Uluslararası Çalışma Konferansı, çalışma yaşamıyla ilgili güncel , çalışma yaşamıyla ilgili güncel sorunları tartışır,
sorunları tartışır, Sözleşme ve Tavsiye Kararlarından oluşan uluslararası Sözleşme ve Tavsiye Kararlarından oluşan uluslararası çalışma standartlarını tespit eder, bu standartların üye ülkelerde çalışma standartlarını tespit eder, bu standartların üye ülkelerde
uygulanmasını denetler,
uygulanmasını denetler, üye ülkelerin katkılarıyla finanse edilen iki üye ülkelerin katkılarıyla finanse edilen iki yıllık ILO Bütçesini kabul eder ve her üç yılda bir Yönetim Kurulu yıllık ILO Bütçesini kabul eder ve her üç yılda bir Yönetim Kurulu
üyelerini seçer.
üyelerini seçer.
88
Yönetim Kurulu,
Yönetim Kurulu, ILO’nun yürütme organıdır. Teşkilatın bütün ILO’nun yürütme organıdır. Teşkilatın bütün faaliyetlerinde belirleyici bir role sahip olan Yönetim Kurulu, Konferans faaliyetlerinde belirleyici bir role sahip olan Yönetim Kurulu, Konferans gibi üçlü yapıya sahiptir. Yönetim Kurulu, yılda üç kez toplanmakta ve gibi üçlü yapıya sahiptir. Yönetim Kurulu, yılda üç kez toplanmakta ve 28 Hükümet, 14 işçi ve 14 İşveren olmak üzere toplam 56 üyeden 28 Hükümet, 14 işçi ve 14 İşveren olmak üzere toplam 56 üyeden oluşmaktadır.
oluşmaktadır.
Ayrıca, ILO belli başlı endüstri alanlarını kapsayan üçlü yapıda sektörel Ayrıca, ILO belli başlı endüstri alanlarını kapsayan üçlü yapıda sektörel ve teknik komiteler oluşturmakta,
ve teknik komiteler oluşturmakta, bölgeselbölgesel ve teknik konferanslar ve teknik konferanslar düzenlemektedir.
düzenlemektedir.
ILO’nun taşra teşkilatı ise bölge, alan, şube ofislerinden ve çok yönlü ILO’nun taşra teşkilatı ise bölge, alan, şube ofislerinden ve çok yönlü uzmanlık gruplarından oluşmaktadır. Ülkemizde faaliyet gösteren ILO uzmanlık gruplarından oluşmaktadır. Ülkemizde faaliyet gösteren ILO Şube Ofisi Avrupa Bölge Ofisine bağlıdır.
Şube Ofisi Avrupa Bölge Ofisine bağlıdır.
ILO bünyesinde, ayrıca, bir İdare Mahkemesi, Araştırma Merkezi ve ILO bünyesinde, ayrıca, bir İdare Mahkemesi, Araştırma Merkezi ve Torino’da faaliyet gösteren Eğitim Merkezi bulunmaktadır.
Torino’da faaliyet gösteren Eğitim Merkezi bulunmaktadır.
Komiteler
Yönetim organlarına yardımcı olmak üzere değişik
alanlarda görev yapan devamlı ILO komiteleri
kurulmuştur. Bu komiteler ILO’nun görevlerini
yürütmede destekleyici bir rol oynamaktadır. Sanayi
Komitesi, Sendikal Özgürlükler Komitesi, Sözleşme
ve Tavsiye Kararlarının Uygulanması (Aplikasyon)
Komitesi, Mali ve İdari Komite bunların
başlıcalarıdır.
Sözleşme ve Tavsiye Kararlarının Uygulanması Uzmanlar Komitesi
Sözleşme ve Tavsiye Kararlarının Uygulanması Uzmanlar Komitesi, (The Committee of Experts on The Application of Conventions and Recommendations) Konferans tarafından kabul edilen sözleşmelerin üye ülkelerde nasıl uygulandığını izler ve bu konuda üye ülkeler tarafından hazırlanıp gönderilen raporları inceler. Komite üyeleri, üye ülkelerden seçilmekle birlikte, seçildiği ülkeleri temsil etmeyen tanınmış hukukçulardan oluşur. Bunlar yarı yargı organı gibi çalışır ve kararlarını tam bir tarafsızlıkla verirler. Ancak, bu mekanizma, Komite üyelerinin bir mahkeme oluşturdukları ve yargılamada bulundukları anlamına gelmez. Burada üyelerin görevi, ILO sözleşmelerinin gereği gibi uygulanıp uygulanmadığını takip etmek ve Yönetim Kurulu vasıtasıyla Konferansa raporlar sunmaktır.
Sözleşme ve tavsiye kararları, hukuki özellikleri itibarıyla birbirinden ayrılır. Temel fark, sözleşmelerin imzalayan ülke için bağlayıcı bir hukuki yükümlülük getirmesi ve Örgüte o ülke üzerinde uygulama ile ilgili denetime bağlı yaptırım gücü vermesidir. Tavsiye kararları ise hükümetlere çalışma hayatı ile ilgili faaliyetlerinde yol göstericidir. ILO sözleşmeleri, uluslararası anlaşmalarda geçerli olan diplomatik görüşme yolu ile değil, Örgütün parlamentosu niteliği taşıyan Konferans tarafından kabul edilir. Uluslararası antlaşmalar tarafların ittifakı ile yürürlüğe girerken sözleşmelerde oybirliği şartı aranmaz. Çoğunluk oyu ile kabul edilen sözleşmelerin imzalanması ülkelerin insiyatifıne bırakılmıştır.
Sendika Özgürlüğü Komitesi
Sendika Özgürlüğü Komitesi 1951 yılında Yönetim Kurulu tarafından kurulmuştur. Komite, Yönetim Kurulunun atadığı 9 üyeden oluşmaktadır. Yılda 3 defa olmak üzere Cenevre’de toplanan Komitenin üyeleri işçi, işveren ve hükümet temsilcileri arasında eşit olarak paylaşılmıştır. Komitenin görevi, hükümetler, işverenler veya işçi örgütleri ile ilgili olarak, Sendika Özgürlüğü Hakkının ihlali ile ilgili şikayetleri incelemektir. Komite, şikayeti alır almaz, gözlem ve bilgi için ilgili hükümetlere başvurur. Eğer hükümetler, yapılan suçlamaları cevaplandırmada başarısız olursa, Komite bu şikayet ile ilgili ayrıntılı bir rapor hazırlar ve Yönetim Kuruluna sunar. Eğer rapor yeterli görülmez ve daha ayrıntılı bilgi istenirse, ilgili ülkenin yerinde gözlenmesi için de talebini belirtir ve söz konusu hükümete bildirir. Komite başkanının isteğiyle Genel Direktör devreye girerek ilgili hükümete başvurulur ve ziyaret sağlanır.
Konferans Sözleşme ve Tavsiye Kararlarının Uygulanması Komitesi (Aplikasyon-Konferans Komitesi)
Konferans Sözleşme ve Tavsiye Kararlarının Uygulanması Komitesi, üç gruba dahil temsilci ve teknik danışmanlardan oluşur. Komite, yıllık çalışmalarına genel bir görüşme ile başlar ve ILO ilkelerinin uygulanması ile ilgili problemler ve üye ülkelerin yükümlülükleri gözden geçirilir. Genel görüşmeden sonra kişisel durumların incelenmesine geçilir ve ILO ilkelerini ve çalışma standartlarını uygulamayan ülkelerden bir açıklama istenir. Kesin zorunluluk olmamakla birlikte, hükümetlerin genellikle cevap verdiği görülür. Bu cevap tatmin edici olmazsa, Komite, ilgili hükümeti sözlü açıklama yapmaya davet eder. Burada Komitenin amacı, ilgili ülkeyi kınamaktan ziyade sonuç almaktır ve çalışmalar bu genel amaç çerçevesinde yürütülür. Konferans Komitesi bir başka açıdan da ILO sözleşmelerinin uygulanmasında karşılaşılan özel problemleri ele alır. Bu faaliyet, Uzmanlar Komitesinin uyarılarına cevap vermeyen ülkeleri hedef alır.
1414
ILO’nun Standart Tesisi ve Denetim İşlevleri ILO’nun Standart Tesisi ve Denetim İşlevleri
ILO’nun temel amacı, asgari ve evrensel uluslararası standartlar belirlenmesi ILO’nun temel amacı, asgari ve evrensel uluslararası standartlar belirlenmesi suretiyle üye ülkelerdeki çalışma ve yaşam koşullarının iyileştirilmesidir. Bu suretiyle üye ülkelerdeki çalışma ve yaşam koşullarının iyileştirilmesidir. Bu standartlar uluslararası çalışma sözleşmeleri ve tavsiye kararları şeklinde standartlar uluslararası çalışma sözleşmeleri ve tavsiye kararları şeklinde oluşmaktadır. ILO’nun kuruluşundan bugüne kadar 189 Sözleşme ve 202 oluşmaktadır. ILO’nun kuruluşundan bugüne kadar 189 Sözleşme ve 202 Tavsiye Kararı kabul edilmiştir. Sözleşmeler, usulünce onaylanması halinde Tavsiye Kararı kabul edilmiştir. Sözleşmeler, usulünce onaylanması halinde onaylayan ülke için bağlayıcı hale gelmektedir. Tavsiye Kararları ise onaylama onaylayan ülke için bağlayıcı hale gelmektedir. Tavsiye Kararları ise onaylama söz konusu olmayıp bu metinlerde yer alan ilkeler yol gösterici veya söz konusu olmayıp bu metinlerde yer alan ilkeler yol gösterici veya Sözleşmeyi tamamlayıcı niteliktedir.
Sözleşmeyi tamamlayıcı niteliktedir.
1515
ILO’nun Standart Tesisi ve Denetim İşlevleri (2) ILO’nun Standart Tesisi ve Denetim İşlevleri (2)
RRaporlara ve şikâyetlere dayanan iki tür denetim usulü aporlara ve şikâyetlere dayanan iki tür denetim usulü bulunmaktadır.
bulunmaktadır.
Üye ülkelerin onayladıkları sözleşmelerle ilgili olarak ulusal Üye ülkelerin onayladıkları sözleşmelerle ilgili olarak ulusal mevzuat ve uygulamaları hakkında belirli aralıklarla ILO’ya mevzuat ve uygulamaları hakkında belirli aralıklarla ILO’ya gönderdikleri raporlara dayanan denetim sistemine göre, bu gönderdikleri raporlara dayanan denetim sistemine göre, bu raporlar ilkin Uzmanlar Komitesi tarafından incelenmekte ve raporlar ilkin Uzmanlar Komitesi tarafından incelenmekte ve belirlenen aykırılıklar bir rapor halinde Konferansa sunulmaktadır.
belirlenen aykırılıklar bir rapor halinde Konferansa sunulmaktadır.
Konferansta oluşturulan Standartların Uygulanması Komitesi ise Konferansta oluşturulan Standartların Uygulanması Komitesi ise bu raporda yer alan ülkelerden bir kısmını Komitede sözlü bu raporda yer alan ülkelerden bir kısmını Komitede sözlü
savunma yapmaya davet etmektedir.
savunma yapmaya davet etmektedir. Standartların Uygulanması Standartların Uygulanması Komitesi’nde söz konusu ülkenin yaptığı savunma ve bunu Komitesi’nde söz konusu ülkenin yaptığı savunma ve bunu izleyen tartışmalar ile Komite kararı Konferans raporu içinde izleyen tartışmalar ile Komite kararı Konferans raporu içinde yayınlanmaktadır. Ciddi aykırılıkların tespit edilmesi halinde ise yayınlanmaktadır. Ciddi aykırılıkların tespit edilmesi halinde ise ilgili ülkelerdeki duruma kamuoyunda kara liste olarak anılan ilgili ülkelerdeki duruma kamuoyunda kara liste olarak anılan
“özel paragraf”
“özel paragraf” içinde dikkat çekilmektedir. içinde dikkat çekilmektedir.
1616
ILO’nun Standart Tesisi ve Denetim İşlevleri (3) ILO’nun Standart Tesisi ve Denetim İşlevleri (3)
Şikâyetlere dayanan denetim usulüne göre, şikâyet konusu, ilgili olduğu Şikâyetlere dayanan denetim usulüne göre, şikâyet konusu, ilgili olduğu Sözleşmeye göre ya Sendikal Özgürlükler Komitesi’nde incelenmekte ya da Sözleşmeye göre ya Sendikal Özgürlükler Komitesi’nde incelenmekte ya da Yönetim Kurulu’nda oluşturulan üçlü yapıda özel bir komitede ele Yönetim Kurulu’nda oluşturulan üçlü yapıda özel bir komitede ele alınmaktadır.
alınmaktadır. Bu şikâyetler neticesinde, Yönetim Kurulu ilgili ülkeye Bu şikâyetler neticesinde, Yönetim Kurulu ilgili ülkeye Doğrudan Temas Misyonu gönderilmesine veya Soruşturma Komisyonu Doğrudan Temas Misyonu gönderilmesine veya Soruşturma Komisyonu kurulmasına karar verebilmektedir.
kurulmasına karar verebilmektedir.
1717
Ülkemiz ile ILO İlişkileri Ülkemiz ile ILO İlişkileri
Türkiye'nin ILO ile ilişkileri 1927 yılına kadar gitmektedir. Ülkemiz Türkiye'nin ILO ile ilişkileri 1927 yılına kadar gitmektedir. Ülkemiz Milletler Cemiyeti’nin üyesi olmadığı için o yıllarda ILO çalışmalarına Milletler Cemiyeti’nin üyesi olmadığı için o yıllarda ILO çalışmalarına gözlemci statüsüyle katılmış, 1932 yılında Milletler Cemiyeti’ne üye gözlemci statüsüyle katılmış, 1932 yılında Milletler Cemiyeti’ne üye olduğunda ILO’nun da üyeliğini kazanmıştır. Ülkemiz, o tarihten bugüne olduğunda ILO’nun da üyeliğini kazanmıştır. Ülkemiz, o tarihten bugüne kadar ILO çalışmalarına üye ülke sıfatıyla katılmıştır.
kadar ILO çalışmalarına üye ülke sıfatıyla katılmıştır.
Ülkemiz, ILO Yönetim Kurulu’nda 1948-51, 1954-57 ve 1996-99 Ülkemiz, ILO Yönetim Kurulu’nda 1948-51, 1954-57 ve 1996-99 dönemlerinde Asil Üye, 1975-78, 1987-90 ve 2002-05 dönemlerinde dönemlerinde Asil Üye, 1975-78, 1987-90 ve 2002-05 dönemlerinde
“Yardımcı Üye” sıfatıyla yer almış ve Kurul çalışmalarına katılmıştır.
“Yardımcı Üye” sıfatıyla yer almış ve Kurul çalışmalarına katılmıştır.
Ülkemiz 2014-2017 dönemi için asil üyeliğe başvuruda bulunmuştur.
Ülkemiz 2014-2017 dönemi için asil üyeliğe başvuruda bulunmuştur.
1818
Türkiye, aralarında temel çalışma haklarına ilişkin sekiz sözleşmenin de Türkiye, aralarında temel çalışma haklarına ilişkin sekiz sözleşmenin de bulunduğu uluslararası çalışma sözleşmelerinden 57’sini onaylayarak ulusal bulunduğu uluslararası çalışma sözleşmelerinden 57’sini onaylayarak ulusal mevzuatına katmıştır. Bu sözleşmelerden 52’si yürürlüktedir.
mevzuatına katmıştır. Bu sözleşmelerden 52’si yürürlüktedir.
ILO sözleşme ve tavsiye kararlarının Konferans tarafından kabulünden ILO sözleşme ve tavsiye kararlarının Konferans tarafından kabulünden sonra ILO Anasözleşmesi gereğince T.B.M.M.’ye bilgi sunulmakta ve bu sonra ILO Anasözleşmesi gereğince T.B.M.M.’ye bilgi sunulmakta ve bu bilgilendirme hakkında ILO’ya rapor gönderilmektedir.
bilgilendirme hakkında ILO’ya rapor gönderilmektedir.
1919
Onayladığımız her sözleşmeye ilişkin olarak ILO’ya düzenli aralıklarla Onayladığımız her sözleşmeye ilişkin olarak ILO’ya düzenli aralıklarla ulusal uygulama raporları sunulmaktadır. Uzmanlar Komitesi’nin ulusal uygulama raporları sunulmaktadır. Uzmanlar Komitesi’nin eleştirileri ve olağan rapor dönemi haricinde yıllık rapor talepleri eleştirileri ve olağan rapor dönemi haricinde yıllık rapor talepleri nedeniyle her yıl bir kaç sözleşmeye ait raporlar hazırlanarak ILO’ya nedeniyle her yıl bir kaç sözleşmeye ait raporlar hazırlanarak ILO’ya gönderilmektedir Ülkemiz aleyhine ILO’ya yapılan şikâyetlere karşı gönderilmektedir Ülkemiz aleyhine ILO’ya yapılan şikâyetlere karşı savunma yazıları da Bakanlığımız tarafından hazırlanmaktadır.
savunma yazıları da Bakanlığımız tarafından hazırlanmaktadır.
ILO Saygın İş Ülke Programları
ILO’nun genel hedefi, bütün ülkelerde kadınlar ve erkekler için saygın işi tesis etmektir. ILO, dört stratejik hedefin bütünleştirilmesi temelinde, bu hedefine ulaşmak amacıyla üye devletlerdeki taraflara teknik ve kurumsal yardım sağlamaktadır.
10 Şubat 2009 tarihinde ülkemiz Ulusal Saygın İş Programı Mutabakat Zaptını imzalamıştır.
Hükümetimiz ve ILO, Ulusal Saygın İş Programını, Türkiye’deki sosyal ortakların da işbirliğiyle, uygulayacaklarını beyan etmiştir.
Mutabık kalınan işbirliği ülke öncelikleri şöyledir:
182 sayılı ILO Sözleşmesi uyarınca çoçuk işçiliği ile mücadele
Sosyal diyaloğun güçlendirilmesi
Gençlerin istihdamına ilişkin durum tesbiti ve Ulusal Eylem Planı’nın hazırlanması
Kadın-erkek eşitliğinin sağlanması ve kadın
istihdamının artırılması
Türkiye'nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri
2 No’lu İşsizlik Sözleşmesi 14.07.1950
11 No’lu Örgütlenme Özgürlüğü (Tarım) Sözleşmesi 29.03.1961
14 No’lu Haftalık Dinlenme (Sanayi) Sözleşmesi 27.12.1946
26 No’lu Asgari Ücret Belirleme Yöntemi Sözleşmesi 29.01.1975
29 No’lu Zorla Çalıştırma Sözleşmesi 30.10.1998
42 No’lu İşçinin Tazmini (Meslek Hastalıkları) Sözleşmesi (Revize)
27.12.1946
45 No’lu Yeraltı İşleri (Kadınlar) Sözleşmesi 21.04.1938
53 No'lu Ticaret Gemilerinde Çalışan Kaptanlar Ve Gemi
Zabitlerinin Meslekî Yeterliliklerinin Asgari İcaplarına İlişkin Sözleşme 22.04.2005
55 No'lu Gemiadamlarının Hastalanması, Yaralanması ya da Ölümü Halinde Armatörün Sorumluluğuna İlişkin Sözleşme 17.03.2005
68 No'lu Gemilerde Mürettebat İçin İaşe ve Yemek Hizmetlerine İlişkin Sözleşme 17.03.2005
69 No'lu Gemi Aşçılarının Mesleki Ehliyet Diplomalarına İlişkin Sözleşme 17.03.2005
73 No'lu Gemiadamlarının Sağlık Muayenesine İlişkin Sözleşme
17.03.2005
77 No’lu Gençlerin Tıbbi Muayenesi (Sanayi) Sözleşmesi
2.11.1984
80 No’lu Son Maddelerin Revizyonu Sözleşmesi 13.07.1949
81 No’lu İş Teftişi Sözleşmesi 05.03.1951
87 No’lu Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi 12.07.1993
88 No’lu İş ve İşçi Bulma Servisi Kurulması Sözleşmesi 14.07.1950
92 No'lu Mürettebatin Gemide Barınmasına İlişkin Sözleşme
17.03.2005
94 No’lu Çalışma Şartları (Kamu Sözleşmeleri) Sözleşmesi
29.03.1961
95 No’lu Ücretlerin Korunması Sözleşmesi 29.03.1961
96 No’lu Ücretli İş Bulma Büroları Sözleşmesi (Revize) 23.01.1952
98 No’lu Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı Sözleşmesi
23.01.1952
99 No’lu Asgari Ücret Tespit Mekanizması (Tarım) Sözleşmesi
23.06.1970
100 No’lu Eşit Ücret Sözleşmesi
19.07.1967
102 No’lu Sosyal Güvenlik (Asgari Standartlar) Sözleşmesi 29.01.1975
105 No’lu Zorla Çalıştırmanın Kaldırılması Sözleşmesi 29.03.1961 108 No'lu Gemiadamları Ulusal Kimlik Katlarına İlişkin Sözleşme 7.02.2005
111 No’lu Ayırımcılık (İş ve Meslek) Sözleşmesi 19.07.1967
115 No’lu Radyasyondan Korunma Sözleşmesi 15.11.1968
116 No’lu Son Maddelerin Revizyonu Sözleşmesi 2.09.1968
118 No’lu Muamele Eşitliği (Sosyal Güvenlik) Sözleşmesi 25.06.1974
119 No’lu Makinaların Korunma Tertibatı ile Techizi Sözleşmesi 13.11.1967
122 No’lu İstihdam Politikası Sözleşmesi 13.12.1977
123 No’lu Asgari Yaş (Yeraltı İşleri) Sözleşmesi 8.12.1992
127 No’lu Azami Ağırlık Sözleşmesi 13.11.1975
133 No'lu Mürettebatın Gemide Barındırılmasına İlişkin Sözleşme (İlave Hükümler)
17.03.2005
134 No'lu İş Kazalarının Önlenmesine (Gemiadamları) İlişkin Sözleşme
17.03.2005
135 No’lu İşçi Temsilcileri Sözleşmesi 12.07.1993
138 No’lu Asgari Yaş Sözleşmesi
30.10.1998
142 No’lu İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sözleşmesi 12.07.1993
144 No’lu Üçlü Danışma (Uluslararası Çalışma Standartları) Sözleşmesi 12.07.1993
146 No'lu Gemiadamlarının Yıllık Ücretli İznine İlişkin Sözleşme 28.07.2005
151 No’lu Çalışma İlişkileri (Kamu Hizmeti) Sözleşmesi 12.07.1993
152 No'lu Liman İşlerinde Sağlık ve Güvenliğe İlişkin Sözleşme 17.03.2005
153 No'lu Karayolları Taşımacılığında Çalışma Saatleri ve Dinlenme Sürelerine İlişkin Sözleşme 17.03.2005
155 No'lu İş Sağliği ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin Sözleşme 22.04.2005
158 No’lu Hizmet İlişkisine Son Verilmesi Sözleşmesi 4.01.1995
159 No’lu Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam (Sakatlar) Sözleşmesi 26.06.2000
161 No'lu Sağlık Hizmetlerine İlişkin Sözleşme 22.04.2005
164 No'lu Gemiadamlarının Sağlığının Korunması ve Tıbbi Bakımına İlişkin Sözleşme 17.03.2005
166 No'lu Gemiadamlarının Ülkelerine Geri Gönderilmesine İlişkin
Sözleşme 17.03.2005
182 No’lu En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi 2.08.2001
187 No’lu İş Sağlığını ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi 16/01/2014
Temel ILO Sözleşmeleri
No.29
Zorla Çalıştırma Sözleşmesi (1930)
Sözleşme zorla ya da zorunlu çalıştırmanın her tür biçimine son verilmesini öngörmektedir. Ancak, askerlik hizmeti, mahkumların belirli bir denetime göre
çalıştırılmaları, bu arada savaş, yangın ve deprem gibi olağanüstü durumlarda gerek duyulan çalıştırma biçimleri için istisna tanınmaktadır.
No.87
Örgütlenme Özgürlüğü ve Örgütlenme Hakkının Korunması Sözleşmesi (1948)
Bütün işçi ve işverenlerin, önceden izin almaksızın ve serbestçe kendi örgütlerini kurma ve bu örgütlere katılma haklarını güvence altına almakta ve bu örgütlerin resmi görevlilerin müdahalelerinden bağımsız serbestçe işlev görebilmelerini sağlayacak güvenceler getirmektedir.
No.98
Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Sözleşmesi (1949)
Sendika ayrımcılığı gözetilmesine, farklı kesimlerin örgütlerinin birbirlerinin çalışmalarına müdahale etmelerine karşı ve toplu sözleşme düzeninin
geliştirilmesine yönelik önlemler getirmektedir.
No.100
Eşit Ücret Sözleşmesi (1951)
Erkek ve kadınların, eşit işlerde eşit ücret ve sosyal haklara sahip olmalarını öngörmektedir.
No.105
Zorla Çalıştırmanın Yasaklanması Sözleşmesi (1957)
Zorla ya da zorunlu çalıştırmanın herhangi bir biçiminin siyasal zorlama ve eğitme, siyasal ya da ideolojik görüşlerin açıklanması nedeniyle cezalandırma, işgücünü harekete geçirme, çalışma disiplinini sağlama, ayrımcılık ve grevi katılanları cezalandırma aracı olarak kullanılmasını yasaklamaktadır.
No.111
Ayrımcılık (İstihdam ve Meslek) Sözleşmesi (1958)
İş verme, eğitim ve çalışma koşullarının düzenlenmesinde ırk, renk, cinsiyet,din, siyasal görüş, ulusal kimlik ve sosyal köken temelinde ayrımcılık yapılmasının ulusal politikalarla önlenmesi, fırsat ve uygulama alanında eşitliği geliştirme çağrısında bulunmaktadır.
No.138
Asgari Yaş Sözleşmesi (1973)
İşe kabulde asgari yaşın zorunlu temel eğitimin tamamlandığı yaştan daha düşük olamayacağını öngörerek çocuk işçiliğinin ortadan kaldırılmasını amaçlamaktadır.
No.182
Çocuk İşçiliğinin En kötü Biçimleri Sözleşmesi (1999)
Çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinin acilen ve etkili biçimde ortadan
kaldırılmasını sağlayacak önlemlerin alınmasını öngörmektedir. Çocuk işçiliğinin en kötü biçimleri arasında kölelik ve benzeri koşullarda çalıştırılma, silahlı
çatışmalarda kullanılmak üzere zorla askere alınma, fuhuş ve pornografi amaçlarıyla ve yasa dışı işlerde kullanılma ve bu arada çocukların sağlığına, güvenliğine ve ahlaki değerlerine zarar verecek işler yer almaktadır.
ILO sözleşmelerinin ülkemiz tarafından onaylanması kapsamında ilgili oldukları alanlar itibarıyla tasnifi aşağıdaki başlıklar altında toplamak mümkündür:
Örgütlenme Özgürlüğü
87 Sayılı Örgütlenme Özgürlüğü ve Örgütlenme Hakkının Korunması Sözleşmesi (1948)
98 Sayılı Örgütlenme ve Toplu Pa-zarlık Hakkı Sözleşmesi (1940)
135 Sayılı İşçi Temsilcileri Sözleşmesi (1971)
151 Sayılı Çalışma İlişkileri (Kamu Hizmeti)
Sözleşmesi (1978)
Toplu Pazarlık
98 Sayılı Örgütlenme ve Toplu Pa-zarlık Hakkı Sözleşmesi (1940)
151 Sayılı Çalışma İlişkileri (Kamu Hizmeti) Sözleşmesi (1978)
Zorla Çalıştırma
29 Sayılı Zorunla Çalış-tırma Sözleşmesi (1930)
105 Sayılı Zorla Çalıştırmanın Kal-dırılması Sözleşmesi (1957)
Çocuk İşçiliği
138 Sayılı Asgari Yaş Sözleşmesi (1973)
182 Sayılı Çocuk İşçiliğinin En Kötü Biçimlerinin Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi (1999)
Fırsat ve Muamele Eşitliği
100 Sayılı Eşit Ücret Sözleşmesi (1951)
111 Sayılı Ayırımcılık (İş ve Mesleki) Sözleşmesi (1958)
Üçlü Danışma
144 Sayılı Üçlü Danışma (Uluslararası Çalışma Standartları) Sözleşmesi (1976)
İş Teftişi
81 Sayılı İş Teftişi Sözleşmesi (1947)
İstihdam Politikası
122 Sayılı İstihdam Politikası Sözleşmesi (1964)
İstihdam Artışı
88 Sayılı İstihdam Hizmeti Sözleşmesi (1948)
159 Sayılı Mesleki Rehabilitasyon ve İstihdam (Özürlüler) Sözleşmesi (1983)
Mesleki Eğitim ve Rehberlik
142 Sayılı İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Sözleşmesi (1975)
İş Güvencesi
158 Sayılı İstihdamın Sona Erdirilmesi Sözleşmesi (1982)
Ücretler
94 Sayılı Çalışma Şartları (Kamu Sözleşmeleri) Sözleşmesi (1949)
95 Sayılı Ücretlerin Korunması Sözleşmesi (1949) 100 Sayılı Eşit Ücret Sözleşmesi (1951)
Çalışma Saatleri
14 Sayılı Haftalık Dinlenme (Sanayi) Sözleşmesi (1921)
İş Sağlığı ve Güvenliği
115 Sayılı Radyasyondan Korunma Sözleşmesi (1960)
152 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği (Liman İşleri) Sözleşmesi (1979)
155 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Sözleşmesi (1981) 161 Sayılı Mesleki Sağlık Hizmetleri Sözleşmesi (1985)
Sosyal Güvenlik
102 Sayılı Sosyal Güvenlik (Asgari Standartlar) Sözleşmesi (1952)
118 Sayılı Eşit Muamele (Sosyal Güvenlik) Sözleşmesi (1962)
Gemiadamları
146 Sayılı Gemiadamlarının Yıllık Ücretli İzinleri Sözleşmesi (1976)
164 Sayılı Sağlığın Korunması ve Tıbbi Bakım (Gemiadamları) Sözleşmesi (1987)
166 Sayılı Gemiadamlarının Ülkelerine Geri Gönderilmesi Sözleşmesi (1987)
Liman İşçileri
152 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği (Liman İşleri) Sözleşmesi (1979)
3737
Uluslararas Çal ma Örgütü ı ış Uluslararas Çal ma Örgütü ı ış
Genel Kurul Genel Kurul
““
3838
Yıllar İtibariyle Ülkemizin Aplikasyon Komitesi Yıllar İtibariyle Ülkemizin Aplikasyon Komitesi Gündemine Alındığı Sözleşmeler:
Gündemine Alındığı Sözleşmeler:
YılYıl Sözleşme No. ve KonusuSözleşme No. ve Konusu
19811981 94-Kamu Sözleşmelerinde Çalışma Şartları Hükümleri94-Kamu Sözleşmelerinde Çalışma Şartları Hükümleri 95-Ücretin Korunması
95-Ücretin Korunması
119-Makinelerden Korunma 119-Makinelerden Korunma 19821982 95-Ücretin Korunması95-Ücretin Korunması
119-Makinelerden Korunma 119-Makinelerden Korunma 19831983 95-Ücretin Korunması95-Ücretin Korunması
98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı
98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı ((Özel ParagrafÖzel Paragraf)) 111-İş ve Meslekte Ayırımcılık
111-İş ve Meslekte Ayırımcılık ((Özel ParagrafÖzel Paragraf)) 119-Makinalardan Korunma
119-Makinalardan Korunma
19841984 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı
((Doğrudan Temas MisyonuDoğrudan Temas Misyonu))
111-İş ve Meslekte Ayırımcılık 111-İş ve Meslekte Ayırımcılık
3939
19851985 95-Ücretin Korunması95-Ücretin Korunması
98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 111-İş ve Meslekte Ayırımcılık
111-İş ve Meslekte Ayırımcılık
19861986 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı (Listede(Listede yer almış, ancak sözlü görüşme olmamıştır)
yer almış, ancak sözlü görüşme olmamıştır) 19871987 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı
111-İş ve Meslekte Ayırımcılık 111-İş ve Meslekte Ayırımcılık
19881988 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 19891989 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı
111-İş ve Meslekte Ayırımcılık111-İş ve Meslekte Ayırımcılık ((Özel ParagrafÖzel Paragraf)) 19901990 111-İş ve Meslekte Ayırımcılık111-İş ve Meslekte Ayırımcılık
19911991 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 111-İş ve Meslekte Ayırımcılık
111-İş ve Meslekte Ayırımcılık
4040
19931993 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 19941994 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 19951995 26-Asgari Ücret Tespit Usulü26-Asgari Ücret Tespit Usulü
98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 19961996 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 1997
1997 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması
Korunması 1998
1998 98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı98-Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 2000
2000 98 -Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı98 -Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı 2001
2001 158-Hizmet İlişkisine İşveren tarafından Son 158-Hizmet İlişkisine İşveren tarafından Son Verilmesi
Verilmesi
4141
2002
2002 122 – İstihdam Politikası122 – İstihdam Politikası 2005
2005 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması
Korunması 2007
2007 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması
Korunması 2009
2009 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması
Korunması
20102010 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması
Korunması
20112011 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının 87-Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması
Korunması 2013
2013 98 -Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı98 -Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı
