• Sonuç bulunamadı

Girişimcilik ve İnovasyon 2

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Girişimcilik ve İnovasyon 2"

Copied!
55
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)
(2)

kuruldu. Kaliteli bir eğitim vermek, yarının Türkiye’sini inşaa edecek öğrencileri yetiştirmek amacıyla

“Eğitime Bilgece Bakış” sloganıyla yola çıktık.

Milli ve Manevi değerlere bağlı, vatanın bölünmez bütünlüğüne sahip çıkan, bayrağına, diline, milletine hep saygılı olan ve bu değerlere sahip çıkan nesiller yetiştirmek için yola çıktık.

Bilge Kalem Eğitim Kurumu öğrencilerin eğitim hayatı boyunca kendi sınırlarını bilen ve sınırlarının en üst seviyeye ulaşmasını sağlamak, öğrencilerin sosyal yaşamlarında ihtiyacı olan sosyal becerilerini geliştirmek, Dünyadaki bilimsel gelişmeleri takip etmesine ve bilimsel çalışmalar yapmasına destek olmak, sanata duyarlı olmalarına ve spor bilinci oluşmasına yarımcı olmak, İngilizce dil eğitimde anasınıfından lise son sınıfa kadar, isterlerse ikinci yabancı dili öğrenmelerine ve iletişim dili olarak kullanmalarını öğretmek amacıyla yola çıktık.

Bilge Kalem Eğitim Kurumu olarak okulumuzun teknolojik donanımı, okulumuzda görev yapan öğretmenlerimizin akademik bilgilerini ve birikimlerini kullanarak huzurlu ve akademik olarak en üst seviyede başarılı öğrenciler yetiştirmek istiyoruz.

Bilge Kalem Eğitim Kurumu olarak eğitim ve öğretim sürecinde sizlerin değerli katkı ve desteklerinizin, bizim eğitime verdiğimiz önem ve eğitim için duyduğumuz heyecan ile birleşince güçlü kararlı bir şekilde devam edeceğimize inanıyoruz.

Sizleri Eğitime Bilgece bakmak için Bilge Kalem Eğitim Kurumunun ailesinin bir ferdi olmaya davet ediyoruz.

Sizleri aramızda görmek bizi çok mutlu edecektir.

Bilge Kalem Eğitim Kurumu

(3)

İçindekiler

GİRİŞİMCİLİK VE İNOVASYON DERSİ (Ne Yapacağız?) ... 6

EKONOMİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER ... 6

Ekonomi ne demek ? ... 6

Ekonominin Temel Kavramlarını İnceleyelim... 7

İhtiyaç Kavramı: ... 7

Fayda Kavramı ... 7

Fiyat Kavramı ... 7

Arz -Talep Kavramı ... 7

ETKİNLİK ... 8

GİRİŞİMCİ ve GİRİŞİMCİLİK NEDİR ? ... 9

Girişimci (Müteşebbis) ... 9

Girişimcilik ... 9

GİRİŞİMCİLİK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR ... 9

Yenilikçi ve yaratıcı olmak: ... 9

Risk almak: ... 9

Öncü olma: ... 10

Rekabetçi düşünme: ... 10

GİRİŞİMCİLİK TÜRLERİ ... 11

Yaratıcı Girişimcilik-Fırsat Girişimciliği:... 11

İç Girişimcilik-Dış Girişimcilik: ... 11

Sosyal Girişimcilik: ... 11

Kamu ve Özel Sektör Girişimciliği: ... 12

İnternet Girişimciliği: ... 12

(4)

GİRİŞİMCİLİĞİ TEŞVİK EDEN FAKTÖRLER ... 13

Girişimcilikte aile faktörü ... 14

Girişimcilikte coğrafya faktörü ... 14

Girişimcilikte kültür faktörü ... 14

Girişimcilikte ekonomi faktörü ... 15

ETKİNLİK 2 ... 15

KENDİ İŞİNİ KURMANIN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI ... 16

AVANTAJLARI ... 16

DEZAVANTAJLARI ... 16

Piyasaya Yeni Ürünlerin Sunulması ... 17

Yeni Üretim Tekniklerinden Yararlanma ... 17

Yeni Ham Madde Kaynağının Bulunması ... 17

Yeni İstihdam İmkanlarının Oluşması ... 18

Yeni Pazarlar Elde Etme ... 18

Yeni Bir Organizasyon Biçiminin Geliştirilmesi ... 18

Endüstride Yeni Organizasyonlar Kurulmasını Sağlamak ... 18

GİRİŞİMCİDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER ... 20

Girişimcide Bulunması Gereken Kişisel özellikler ... 20

Girişimcide Bulunması Gereken Davranışsal Özellikler ... 20

Girişimcide Bulunması Gereken Sosyal Özellikler ... 20

Girişimci olabilir miyim? ... 20

ETKİNLİK 3 ... 21

GİRİŞİMCİLİK ÖRNEKLERİ(BAŞARILI-BAŞARISIZ) ... 22

İş Fikri Nedir? ... 23

(5)

Fizibilite Çalışması ... 27

Fizibilite Etüdünün Aşamaları ... 28

İş Planı Nedir? ... 43

İş Planı Nasıl Oluşturulur? ... 43

İNOVASYON KAVRAMI VE TÜRLERİ ... 45

İnovasyonun Tanımı ... 45

İnovasyon Türleri ... 46

İnovasyon ve İcat ... 46

İnovasyon Stratejisi Nedir? ... 47

İnovasyon Stratejisinin Avantajları Nelerdir? ... 48

İnovasyon Stratejisi Nasıl Geliştirilir? ... 48

GİRİŞİMCİLİKTEKİ GELİŞMELER VE GENÇ GİRİŞİMCİLERE ÖNERİLER ... 50

Girişimcilerin Sosyal Sorumlulukları ... 50

Girişimcilerin Yasal Sorumlulukları ... 50

Girişimcilikteki Gelişmeler ve Genç Girişimcileri Bekleyen İş Fırsatları ... 51

Girişimcilerden Girişimci Adaylarına Öneriler ... 53

(6)

hem bu yaratıcı süreci içeren hem de bu yaratıcı süreç içinde ortaya çıkan çözümleri hayata geçirmeyi ve hayata geçirirken ortaya çıkan sorunlara yine yaratıcı çözümler bulmayı kapsayan bir süreçtir.

Yenilikçilik ve girişimcilik ilişkisi detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Girişimciliğin aşamalarını konuşacağız.

Ayrıca girişimciliğe farklı bakış açıları, modeller ve farklı girişimcilik türleri bu ders içinde birlikte tartıştığımız konular arasında yer alacaktır.

EKONOMİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Ekonomi kelimesini gün içerisinde farkında olsak veya olmasak bile birkaç kere kullanıyoruz. Ülke ekonomisi, dünya ekonomisi, küresel ekonomi de sorunlar, kişisel ekonomik durum gibi birkaç farklı şekilde kulağımıza geliyor. Peki, tam olarak ekonomi nedir biliyor musunuz?

Ekonomi ne demek ?

Ekonominin birçok tanımı yapılmaktadır. Ekonomi nedir sorusuna verilecek en genel cevap ise; üretim, ticaret, tüketim, ithalat ve ihracattan oluşan insan aktivitesi olacaktır.Türk dil kurumu tarafından ekonomi kelimesinin eş anlamlısı olarak Arapça kökenli olan iktisat “kasıtlı, bilinçli, ılımlı hareket” kabul

edilmiştir. Türkçeye “tutumluluk” olarak geçtiği bilinmektedir. Yunanca kökenli olan ekonomi “ev, çiftlik idaresi” olarak tanımlanmaktadır. Ekonomi, yaşanan olaylara neden, sonuç ilişkisi ile yaklaşır. İnsan davranışlarının neden ve sonuçlarını, sadece ekonomik yönünden inceler

(7)

Ekonominin Temel Kavramlarını İnceleyelim.

İhtiyaç Kavramı:

İhtiyaç giderilmediği sürece üzüntü ve acı yaratan bir duygudur. İnsanın yaşamına devam edebilmesi için soluma, giyinme, beslenme, barınma gibi temel ihtiyaçları bulunmaktadır.

Hayati olan bu temel ihtiyaçlar dışında kalan ihtiyaçlara ise sosyal ve kültürel ihtiyaçlar denmektedir. Bu durum ihtiyaçlar hiyerarşisi ile

açıklanmıştır. İhtiyaçlar piramidi

de denen bu kavramda; piramidin tabanını zorunlu ihtiyaçlar, orta kısmını kültürel ihtiyaçlar ve piramidin tepe kısmında sosyal ihtiyaçlar yer alır.

Fayda Kavramı

Ürün veya hizmetlerin, ihtiyaç olanı giderme kabiliyeti ve derecesine verilen addır. Tüketici bir ürün veya hizmetten sağladıkları ile tatmin duygusuna erişir. Tüketicinin ulaştığı bu tatmin duygusuna fayda denir.

Fiyat Kavramı

Ürün veya hizmetin parasal açıdan değerinin ifade edilmesine fiyat adı verilmektedir. Ürün veya hizmetin değeri, bulunduğu ekonomideki uygulanan ortak değer ölçüsünde, parasallaştırılarak fiyat olarak ifade edilir. Bu değer mutlaka madeni para veya kâğıt para olmak zorunda değildir. İlkel yaşamdan itibaren tarım ürünleri, kolyeler, altın paralar ortak değer ölçüsü olarak kullanılmıştır.

Arz -Talep Kavramı

Arz bir ürünün üretici tarafından öngörülen fiyat dahilinde belirli bir zaman diliminde piyasada satışa sunulmasıdır. Kısaca arz; üretimi tanımlar ve birçok unsurdan etkilenir.

Talepise satın alma isteği demektir. Satın alma arzusunu ve isteğini yansıtır. Ancak, her istek ve arzu talep anlamına gelmez. Bir isteğin ekonomik anlamda talep olması için yeterli satın alma gücü ile desteklenmiş olması gerekir. Alım gücü yüksek olan kişinin araba alma isteği bir taleptir. Ancak alım gücü olmayan kişi için böyle bir istek hayal veya amaç olabilir.

(8)

Etkinliğin Adı: Piyasa

• Etkinliğin Yapılacağı Yer: Sınıf ortamı

• Hedef Kitle: 7. Sınıf

• Etkinliğin Amacı: Öğrencilere ders kavramları öğretildikten sonra öğrencilerin pekiştirmesi için doğaçlama ile öğrenilmesi sağlanır.

• Etkinliğin Konusu: Dersi kavrama

• Etkinliğin Süresi: 15 dakika

•Etkinlik Nasıl Yapılır?

Derste kavramlar öğretildikten sonra ‘piyasa’ isimli bir oyun oynanır, öğrencilerin elma alıcıları ve satıcıları olarak ikişerli gruplara ayrılır daha sonra da pazarlık yaparak elma alım ve satım yapmaya çalışılır bu şekilde piyasadaki arz ve talebin, piyasa dengesinin nasıl oluştuğunu daha iyi kavranması sağlanır.

(9)

Girişimci (Müteşebbis)

Toplumun gereksinim duyduğu bir malı ya da hizmeti bulup onu üretmeye girişen ve yaratıcılığıyla buna ön ayak olan kişi olarak tanımlanabilir. Bir başka tanıma göre girişimci, ekonomik gördüğü bir iş için emeğini ve sermayesini risk ederek pazara katılmak cesaretini gösteren kişidir.

Girişimcilik

Girişimci kişinin fırsatları görerek, risk alarak, öncü ve rekabetçi olarak gerçekleştirdiği bir değer oluşturma sürecidir.

Girişimci ise kazanç elde etmek üzere emek, sermaye, doğal kaynaklar ve teknolojiyi örgütleyerek kendi işini kuran kişidir.

GİRİŞİMCİLİK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

Yenilikçi ve yaratıcı olmak:

Problemlere ve ihtiyaçlara yaratıcı, alışılmamış ve yeni çözümler aramayı ifade etmektedir. Bu yeni çözümler ise yeni ürün ve hizmetler, yeni teknolojiler veya üretim süreçlerinin kullanılması şeklinde olabilir. Yaratıcı ve yenilikçi olmak, tekrar ve taklitten kurtulmak demektir.

Risk almak:

Risk; Zarar, kayıp, tehlike veya hasar olmasına yönelik belirsizlik içeren unsur, etken veya gidişattır. Risk, kararların uygulanması sonucunda elde edilecek çıktılar ilişkin belirsizliği ifade etmektedir.

Aşağıda “Ayşen ZAMANPUR” un risk ile ilgili sözünü inceleyelim. Üzerine konuşalım.

Girişimciler risk alır ama gözü kara değildir. Girişimciler başarıyı sever ama başarısızlıktan yılmaz.

(10)

Öncü olma:

Başkalarını taklit etmek yerine, yenilikçi fikri zaman kaybetmeden rakiplerinden daha fazla vizyon sahibi olduğunun bilinciyle sorumluluk üstlenip gerekli kararları alarak harekete geçmektir.

Öncü olmak, yeni süreçlerin yaratılması ve fikirlerin üretilmesinin ötesinde eyleme geçmeyi ifade etmektedir.

Rekabetçi düşünme:

Rekabet, gerek işletmeler gerekse tüketiciler için sağlıklı bir piyasa ortamı yaratır. Rekabet, girişimcilerin piyasada kalabilmeleri için kaliteli ürünler üretmelerini, verimli çalışmalarını ve tüketici yönlü olmalarını sağlar. Böylece girişimciler sürekli bir yenilik arayışı içerisine girerler. Rekabet sayesinde tüketici daha fazla ürün seçeneği ve daha düşük fiyat avantajı sağlar.

Aşağıdaki “Muhammed Bozdağ’ın sözünü inceleyelim. Üzerine konuşalım.

Başarılı birisini örnek almak çok yararlıdır ama onu aşma niyetine odaklanarak yola çıkmak insanı tökezletir. Başarılı kimseleri örnek alalım ve onlarla rekabet etmeyelim. Onları bir gün aşabiliriz elbette ve bunun en sağlıklı yolu her gün kendimizi aşmaya çalışmaktan geçiyor. Yeryüzünün en zor sanatı başkalarının başarılarını kıskanmamaktır.

(11)

GİRİŞİMCİLİK TÜRLERİ

Yaratıcı Girişimcilik-Fırsat Girişimciliği:

Yaratıcı Girişimcilik; yeni bir fikir veya buluşu ya da mevcut olan bir mal ya da hizmeti dizayn, fiyat , kalite gibi yönlerden iyileştirerek kar elde edecek biçimde pazara sunulmasıdır.

Fırsat girişimciliği; pazardaki fırsatları görerek ya da potansiyel fırsatları tahmin ederek mevcut olan bir mal ya da hizmeti pazara sunmaktır.

İç Girişimcilik-Dış Girişimcilik:

İşletme içinde girişimciliğe ortam sağlayan yapı, iç girişimciliktir. Bunun dışında kalan girişimcilik ise dış girişimcilik olarak adlandırılmaktadır.

İç girişimcilik, faaliyet gösteren bir işletmedeki tüm alanlarda (yeni ürün de veya hizmette yönetimde, pazarlamada, satın almada, üretimde, satışta ve bunların fonksiyonlarında) yapılan yeniliklerin ticari hâle gelme çabaları ve sonuçlarıdır.

Örneğin masaüstü bilgisayar üreten bir fabrikada dizüstü bilgisayar üretimine geçilmesi iç girişimcilik, aynı girişimcinin cam sektöründe de faaliyet göstermesi ise dış girişimciliktir.

Sosyal Girişimcilik:

Girişimcilik yaklaşımlarının öncelikli toplumsal sorunlara uyarlanması ve böylece çevre, insan hakları, kalkınma gibi çeşitli toplumsal sorunların çözümüne yönelik yaratıcı ve sistematik çözümler

geliştirilmesini kapsar.

Sosyal girişimci, toplumun karmaşık sorunlarına çözümler üreten kişidir. Çözüm üretirken de daima olaylara olumlu yaklaşır.

(12)

üretilmesi olarak nitelendirilmektedir. Kamu girişimcilerini diğerlerinden ayıran işlerinde özgür olmamaları, dışarıdan gelen yönlendirmelere göre hareket etmek zorunda kalmalarıdır.

Özel sektör girişimciliği; kar amacıyla üretim faktörlerinin bir araya getirilmesi ve mal veya hizmet üretilmesi sürecine adım atılması olarak bilinen ticari girişimcilik, diğer bir adıyla özel sektör

girişimciliğidir. Ticaret adına yapılan her şey bu girişimcilik türüne dahildir ve burada temel amaç her zaman kar elde etmektir.

İnternet Girişimciliği:

İnternet kullanımının dünya genelinde büyük bir hızla yayılması nedeniyle girişimcilik türleri arasında önemli bir yere sahip olan sanal girişimcilik, internet üzerinden girişimcilik faaliyetlerinin

gerçekleştirilmesi olarak bilinir. Özellikle e-ticaret yoluyla uygulanan bu girişimcilik türü, dijital alanlarda yer alan alışveriş platformları veya mağazalarda yaygın olarak gerçekleştirilir.

Bir malın ya da hizmetin internet üzerinden başkalarına sunulması ile ortaya çıkan sanal girişimcilik, temelde kar amacı güder. Her geçen gün sanal girişimcilerin sayısında artış görülür ve bu alanda elde edilen kazanç oldukça yüksektir. Diğerlerine oranla çok daha düşük bir sermaye ile gerçekleştirilen bu girişim türü, son yılların en çok rağbet gören girişimcilik türüdür.

(13)

GİRİŞİMCİLİĞİ TEŞVİK EDEN FAKTÖRLER

Girişimciyi iş kurmaya yönelten bazı girişimciliği teşvik eden faktörler bulunmaktadır. Bunlar;

gerçekleştirmek istedikleri hayallerinin olması, para kazanma isteği, bağımsız çalışma arzusu, çalışmalarının karşılığını gerek maddî gerekse manevi olarak alamamaları, bir işi başarıp

başaramayacaklarını görme isteği, bir hobiyi işe çevirme isteği, başkalarının patronluğu altında çalışmak istememe, kendi zamanını kendi denetlemek istemesi gibi unsurlar olabilir.

Girişimciliği teşvik eden faktörleri, girişimciye bağlı faktörler ve çevresel faktörler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Girişimciye bağlı faktörler, girişimci adayının eksikliklerin olduğu yerlerdeki potansiyel iş fikirlerini algılaması, bunu projeye dönüştürerek yatırıma yönlendirecek beceriye sahip olması, riskleri alarak girişimde bulunabilmesidir. Çevresel faktörler ise engellerin az olması, kaynakların var olması ve var olan kaynaklara erişimin kolay olmasıdır.

Birçok insan, zihnindeki yeni fikirleriyle yeni girişimlerde bulunmakta zorlanmaktadır. Bunu başarabilenler, büyük kârlar elde eden başarılı girişimciler olarak karşımıza çıkmaktadır. Durgunluk, enflasyon, yüksek faiz oranları, altyapı yetersizliği, ekonomik belirsizlik ve iflas etme korkusuna rağmen her yıl milyonlarca işletme kurulmaktadır. Bu anlamda bireyleri kendi işini kurmaya sevk eden, karar verme sürecini etkileyici faktörlere bakmak gerekmektedir.

Bunlardan en güçlü teşvik edici unsur, negatif zorlamalar ya da engellerdir. Çok sayıda işletme emeklilik, işten atılma, işten memnuniyetsizlik, iş yerinde çalışana uygun olmayan görevlendirmeler yapılması nedenleriyle kurulmaktadır.

Bunun dışında; kişileri, yeni iş kurma sürecinde etkileyen başlıca faktörler şunlardır:

Aile

Coğrafya

Din

Siyaset

Ekonomi

Mevzuat

(14)

Girişimcilikte aile faktörü

Aile, çocuğun geleceğini sağlamaya ve yaşamına yön vermeye çalışır. Çocuğun aile içinde almış olduğu eğitim, görgü, ailenin içinde bulunduğu ekonomik ve toplumsal sınıf ile değerler, onu yaşamı boyunca doğrudan etkileyebilmektedir. Çocuğun üretken alanlarda faaliyet göstermesi için teşvik edilmesi, girişimci olabilmesi açısından olumlu bir etki yaratacaktır. Birey doğumundan itibaren en çok aile bireylerinden etkilenir. Benzer şekilde ailede girişimci bir kişinin olması doğal olarak diğer aile bireylerinin de girişimci olmasını olumlu etkileyecektir. Eğer aile içinde girişim ve girişimcilik destekleniyorsa yeterli eğitim ve maddi olanaklarla birleştiğinde, girişimcilik kültürü daha da yerleşecektir.

Girişimcilikte coğrafya faktörü

Özellikle, içinde yaşanılan coğrafyanın tarımsal etkinliklere elverişsizliği, bireylerin tarım dışı iktisadi faaliyetlere yönelmelerine neden olmaktadır. Örneğin ülkemizdeki Denizli ve Trabzon gibi illerde gözlenen canlı ve tutkulu girişimcilik, bölgenin tarımsal alanda çok kısıtlı olanaklara sahip olmasıyla açıklanmaktadır.

Yine, Japon halkının çalışkanlığı, organize olma becerisi, yaratıcılığı ve atılganlığı yaşadığı coğrafyanın başka bir yaşam biçimine imkân vermemesinden kaynaklanmaktadır.

Girişimcilikte kültür faktörü

Toplum kültürü bir ülkedeki girişimcilik düzeyini belirleyici ve etkileyici önemli bir unsur olarak

karşımıza çıkmaktadır. Toplumun girişimcilere olan tutumları, girişimciliğin gelişimi açısından önemlidir.

Çoğu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, başarılı girişimcilerin uyguladığı yöntemler, izlenecek model olarak alınmakta ve geniş kabul görmektedir.

Toplumun girişimciye, iş hayatına ve servet edinmeye olan tutumları, girişimciliğin gelişiminde belirleyici olmaktadır. Bir başka deyişle, toplumda girişimcilik kültürünün varlığı, girişimciliğe pozitif sosyal tutumların gelişmesini teşvik eder. Toplumların servet ve zenginliğe karşı negatif tavırları, girişimciliği ister istemez teşvik etmekten daha çok olumsuz yönde etkileyecektir.

Kültürün girişimcilik üzerindeki olumlu etkisi Osmanlı İmparatorluğu döneminde sosyal hayatta ve ticaret hayatında uzun yıllar boyunca etkili olmuş Ahilik felsefesiyle de açıklanabilir.

Ahilik felsefesi, temelleri 12. yüzyılda Kırşehir’de atılmış, daha sonra tüm Anadolu’ya yayılmış, izleri bugüne kadar süregelmiş kültürel, sosyal ve ekonomik bir oluşumdur. Ahilik kurumu mistik bir yol, bir tarikat olmaktan ziyade sosyal ve ekonomik yönden işleyen siyasal, askerî ve kültürel yönleri de bulunan bir dünya düzenidir.

(15)

Ahilik, aynı zamanda sosyal hayat kadar ekonomik hayatı da yönlendiren günümüzde hâlâ geçerliliğini koruyan, bugünün şartlarında bile birçok ülkede sağlanamamış adaletli, verimli ve son derece iyi bir sistemi Türk toplumuna kazandırmış bir kültürdür.

Girişimcilikte ekonomi faktörü

Bir ülkenin ekonomisi girişimciliği teşvik eden faktörlerin başında gelir. Ulusal ya da uluslararası büyüme fırsatları, çeşitli ekonomik fırsatlar, girişimciliğin gelişmesinin başlıca nedenleridir. Sermaye kazançlarına yönelik vergi teşvikleri ya da vergi oranlarının düşürülmesi ile büyüme olanakları iş girişimlerini

artırırken; vergi oranlarının yüksek olması, finansal ve reel piyasalarda yaşanan krizler ise girişimciliği olumsuz yönde etkiler.

ETKİNLİK 2

Aşağıda gördüğünüz örneklerle girişimciliği teşvik eden faktörleri eşleştiriniz.

Aile Faktörü Nevşehir’de turistlere hediyelik eşya satan Azra Hanım

Babasından kalan bakkal dükkanını işletmeye başlayan Talha Bey Coğrafya Faktörü

Din Faktörü Ekonominin düzeldiğini görüp iş açmaya karar veren Dilara hanım

Tembelliğin günah olduğunu öğrenip bakkal açan Samet Bey Ekonomi Faktörü

(16)

KENDİ İŞİNİ KURMANIN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI

AVANTAJLARI

Kendi işini kurmanın başlıca avantajları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Bağımsızlık: Genellikle bağımsızlık kendi işini kurmaya en büyük gerekçe olarak gösterilmektedir. Kendi işine sahip olma, kendi işinin patronu olma, girişimciliği teşvik edici en önemli unsurdur. Özgür olma isteği, işle ilgili karar gücünün kendinde olması girişimciyi motive etmektedir.

Başarma duygusu: Kendine ait işi olan, kendi işini kuran girişimciler, aldıkları kararların ya da yaptıkları faaliyetlerin sonucundan tamamen sorumludur. Başarı elde etme ve kazanma güdüsünün verdiği keyif, bireyleri kendi işini kurmaya teşvik eder.

Saygınlık elde etme: Başarılı bir işletme sahibi, diğer bireylerin saygı ve hayranlığını kazanacaktır.

Kamuoyunun saygınlığını kazanmak, girişimci açısından tatmin edici bir duygudur.

Kâr elde etme: İşletme kâr elde ettikçe girişimci de maddi refahını artıracaktır. Eğer bu bir ortaklık ise maddi fazlalığı hissesi oranında kâr dağıtımı yoluyla sağlayacaktır.

Kişisel gelişime olan katkısı: Girişimci, işletmenin çeşitli faaliyetlerinde görev üstlendikçe kendi becerilerini kullanma ve potansiyelini geliştirme olanağı sağlayacaktır. Bir başka deyişle, kendi potansiyelini gerçekleştirme fırsatı elde edecektir.

Toplumsal fayda sağlama: Yeni iş yerleri açıldıkça girişimci, diğer insanlara iş yaratma, onların gelişimine katkıda bulunma gibi toplumsal faydaları sağlamış olacaktır.

DEZAVANTAJLARI

Bir işe başlamanın yukarıda da özetlendiği gibi bazı avantajları vardır. Ancak her kazanım bazı maliyetleri de beraberinde getirmektedir.

Girişimci olmanın ya da girişimciliğin bazı dezavantajları ise şunlardır:

1. Yatırımcıların, müşterilerin ve kamu kurumlarının baskısı 2. Mevcut kaynaklarının sınırlılığı

3. İş riski ve bunun getirdiği stres 4. Çalışma süresinin sınırsız olması

5. Başarısızlıkların getirdiği psikolojik baskı 6. Fiziksel problemler

(17)

Yukarıda sayılanlar her ne kadar girişimciliğin olumsuz tarafları olarak görünse de yapılan her işin kendine göre birtakım olumsuzlukları olacaktır. Ancak yaptığı işte başarılı olmak isteyen herkes gibi girişimci olmak isteyenlerin de bu olumsuzlukları bertaraf etmekte sıkıntı duymayacakları, hatta bazı problemleri hiç dikkate almayacakları da bir gerçektir.

Girişimcilik, gerek toplum hayatının gelişimi gerekse ekonomik yaşamın canlanması açısından hayati öneme sahiptir. Sürekli gelişen küresel ekonomiyle birlikte girişimcilerin işlevleri her gün değişmekte, gelişmektedir. Bu nedenle günümüz girişimcilerine atfedilen temel fonksiyonlar, şu başlıklar altında toplanmaktadır:

Piyasaya Yeni Ürünlerin Sunulması

Girişimcilerin temel fonksiyonlarından ilki yeni ürünlerin ortaya çıkarılmasını sağlamaktır.

Girişimciler; inovasyon, yenilik veya icatlarla piyasaya yeni ürünler sunarak insan ihtiyaçlarının karşılanmasında çeşitlilik sağlar.

Yeni Üretim Tekniklerinden Yararlanma

Girişimcilerin ikinci fonksiyonu yeni üretim tekniklerini geliştirmektir. Girişimciler mevcut üretim süreçlerini veya tekniklerini değiştirebilme özelliğine sahiptir. Değiştirdikleri üretim teknikleri ile üretimde etkinliği ve verimliliği artırırlar.

Yeni Ham Madde Kaynağının Bulunması

Ekonomide kaynakların kıt olması işletmeler arasında rekabeti de beraberinde getirir. Girişimciler alternatif veya yeni ham madde kaynakları bulabilme özelliğine sahiptir. Bulunan yeni ham madde kaynakları hem üreticilerin hem de tüketicilerin yararına sonuçlar doğurabilir.

(18)

Yeni İstihdam İmkanlarının Oluşması

Girişimcilerin en yaygın olarak bilinen işlevi istihdam oluşturma fonksiyonudur. Ekonomik hayatın canlanması, millî gelirin artması, yeni istihdam alanlarının oluşturulması, mevcut istihdam alanlarının çeşitlilik kazanması girişimcilerin bu fonksiyonu ile gerçekleşir.

Yeni Pazarlar Elde Etme

Girişimciler mevcut ürünlere veya hizmetlere yeni pazarlar bulabilirler. Yeni pazarlar, üreticiler açısından üretim ve satış hacminin artmasını, tüketiciler açısından da daha ekonomik ve kaliteli mal veya hizmetlere ulaşılmasını sağlayabilir.

Yeni Bir Organizasyon Biçiminin Geliştirilmesi

Girişimciler mal veya hizmetlerin farklı organizasyonlar altında geliştirilip satılmasını sağlayabilirler.

Endüstride Yeni Organizasyonlar Kurulmasını Sağlamak

Girişimciler mal veya hizmetlerin farklı organizasyonlar altında üretilip satılmasını sağlayabilirler.

Girişimciler, geliştirdikleri yenilikler veya icatlar sayesinde yeni organizasyonların kurulmasını sağlayabilirler.

(19)

ETKİNLİK 3

Aşağıda verilen tanımlarla yanıtları eşleştiriniz.

GİRİŞİMCİ

EKONOMİ İçimizden gelen bir eksiklik

duygusu ve bu eksikliğin giderilmesi arzusudur.

Bir işe başlayabilmek için gerekli olan para ve yerine geçen

değerlerin tümüdür.

Üretim elemanlarını bir araya getirip kar amacı güderek mal ve

hizmet üretimini veya satışını yapan kişidir.

Para kullanılarak ya da kullanılmadan insanlar arasında değiş tokuş işlemlerine neden olan

faaliyetlerin incelenmesidir.

İHTİYAÇ

SERMAYE

(20)

GİRİŞİMCİDE BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Girişimcide Bulunması Gereken Kişisel özellikler

• Açık görüşlü

•.İleri görüşlü

• Dinamik

• Kendini tanır

• Fırsatları görür

• Hedef odaklı

• Çalışkan

• Sosyal

• Yenilikçi

• İçsel kontrol

Girişimcide Bulunması Gereken Davranışsal Özellikler

• Zamanı iyi yönetir

• Risk alır

• Bahane üretmez

• Kalabalığın izinden gitmez

• İşin başında işin sonunu görür.

Girişimcide Bulunması Gereken Sosyal Özellikler

• Sorumluluk alma

• Çalışma azmine sahip olma

• Yetki ve sorumluluğu paylaşma

• Sosyal ve kültürel etkinliklere katılma

• İletişim kurabilme

• Çalışma gruplarını motive etme

Girişimci olabilir miyim?

Her yıl ülkemizde yüzlerce kişi kendi işini kurmayı denemeye karar verir. Bir çoğu başarılı olur. Siz de kendiniz için bir iş kurabilir misiniz acaba? Eğer denemeye karar verirseniz, çok zorlu bir yolculuğa girişiyor olacaksınız. Hiç kimse iş kurmanın kolay bir iş olduğunu iddia edecek durumda değildir ve bir çok girişimin başarısız olduğu da doğrudur. Ancak başarının ödülü muazzam olabilmektedir. Burada paradan çok ayrı olarak, bir işi kendinizin başarmayı olduğunuzu bilmenin tatmini; kendi zamanınızın hakimi olmanın özgürlüğü; büyük bir ihale ya da sipariş kazanmanın keyfi ve tatmin olmuş müşterilerden gelen sürekli siparişlerin pırıltısı vardır.

(21)

Diğer bir deyişle, doğru iş fikri ile birlikte o fikri hayata geçirecek bilgi ve uzmanlığa ihtiyacınız vardır.

Ayrıca güçlü bir ilişkiler ağına da ihtiyacınız vardır. Elbette, bütün bunların üstüne, ne yapıp edip işleri olduracak cinsten bir kişi olmanız da gereklidir. Bu kitapçıkta verilen örneklerde de göreceğiniz gibi, her tür insan iş kurabilmektedir genç insanlar, kadınlar, emekliliği yaklaşmış insanlar, özürlüler, işsizler, ve saire. Ama asla tipik başarılı iş adamı ya da iş kadını diye bir şey yoktur her tür insan başarılı olabilir.

Bunu söylemiş olmakla birlikte, belirtmek gerekir ki başarılı iş sahiplerinde genellikle bulunan bazı özellikler vardır. Bu fasikül içerisinde çokça bunlara değineceğiz.

ETKİNLİK 4

Niçin Kendi İşini Kurma Seçeneğini Düşünüyorsunuz?

Aşağıdaki tabloyu önce 1. Sütuna sizin için geçerli nedenlerin her birinin karşısına bir işaret koyarak doldurunuz. Sonra işaretlediğiniz nedenleri gözden geçirip sizin için en önemli olan 5 tanesini seçiniz. Bu seçtiğiniz 5 nedeni 2. Sütunda önem sırasına göre, en önemlisi 1 numara olmak üzere, 1’den 10’a sıralayınız.

KENDİ İŞİNİ KURMA SEÇENEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM, ÇÜNKÜ

1 2

Kendi kendimin patronu olmak istiyorum.

Kendi kararlarımı kendim vermek istiyorum.

Daha fazla para kazanmak istiyorum.

İşim olsun istiyorum.

Başkalarına bir değerim olduğunu kanıtlamak istiyorum

Başkalarının kendi işini kurduğunu görüyorum ve bunu benim de yapabileceğimi düşünüyorum.

Kendi hayatım üzerinde daha fazla kontrolüm olsun istiyorum.

Ciddiye alınmak istiyorum.

Mevcut işimden çok usandım.

Becerilerimi sonuna kadar geliştirmek istiyorum

(22)

GİRİŞİMCİLİK ÖRNEKLERİ(BAŞARILI-BAŞARISIZ)

Nevzat AYDIN / BİR BAŞARI HİKAYESİ

Nevzat Aydın 2000 yılında Amerika’dan Türkiye’ye dönüş yaparak, 2001 yılında Türkiye’nin en büyük online yemek sipariş sitesi ”yemeksepeti.com”u kurdu. İlk kurulduğu dönemde, internetin yaygın

kullanılmaması, insanların internet üzerinden alışveriş yapmaya günümüzde olduğu kadar aşina olmaması gibi nedenlerden dolayı adını duyurması biraz zaman aldı. Microsoft ve DorukNet ‘in düzenlediği Altın Örümcek Yarışması’nda 2004 ve 2005 yıllarında peş peşe ”Türkiye’nin En İyi Web Sitesi” ödülünü kazanan yemeksepeti.com dikkatleri üzerine çekmeyi başardı. 2010 yılında Nevzat Aydın, yaptığı başarılı hamleler ve yaratıcı girişimleri dolayısıyla Cnbc-e Business dergisi tarafından ”Türkiye’nin En Başarılı Genç Girişimcisi” seçildi.

PABBUC.COM

2005 yılında Türkiye’nin ilk online ayakkabı satış mağazası olarak Serdar Yaman tarafından kuruldu.

2009 yılında Gittigidiyor.com kurucularından Burak Divanlıoğlu ve Serkan Borançılı’dan yatırım alan site, Türkiye’nin alanında ilk ve tek sitesi olması nedeni ile o dönem oldukça popülerdi. Bir dönem 49 kişinin, kapandığı dönemde ise 19 kişinin çalıştığı sitede işlerin yolunda gitmemesinde pek çok faktör etkili olsa da en önemli sebep ortaklar arasındaki anlaşmazlık. O dönem kapanma ile ilgili açıklama yapan sitenin kurucusu ve genel müdürü Serdar Yaman sitenin satışlarının iyi olduğunu, ayda

10 binden fazla çift ayakkabı sattıklarını ve hatta kapanmadan önceki son dört günde bile 2 bin 500 çift ayakkabı satışı yaptıklarını ifade etmişti. Türkiye’de ve dünyanın diğer yerlerinde girişimlerin kapanma sebeplerinden biri de ortaklar ya da kurucular arasındaki anlaşmazlık ve farklı vizyonlar olmuştur.

Ders: Ortak vizyona sahip partner’lar ve yatırımcılar seçmeniz, enerjinizi sadece işinize yönlendirmenizi sağlayacaktır. aynı zamanda ortaklar arasında gereksiz tartışmaların çıkmasını da önleyecektir. Bu örnekte olduğu gibi yatırımcılar girişimdeki ortaklıktan çıkmak istediğinde yeni yatırımcı bulamazsanız eğer, şirketi kapatmak zorunda kalabilirsiniz.

(23)

BİR İŞ FİKRİNİN PROJEYE VE YATIRIMA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ İş Fikri Nedir?

Peki, iş fikri ne anlama geliyor ve onu girişimciler için bu denli önemli kılan şey nedir?

İş fikri ticari amaçlar için kullanılan bir kavramdır. İş fikirleri genel olarak eşsiz bir model baz alınarak hazırlanmış, para kazanma amacıyla satılan bir mal veya hizmeti merkezlerine alırlar.

Bir iş fikri geliştirmek veya hali hazırdaki fikrinizi test etmek için kullanabileceğiniz çeşitli yöntemler mevcuttur. Hatta bir iş fikrinin ortaya çıkma sürecini dahi başlı başına uygulanabilir bir işe

dönüştürebilmeniz mümkündür. Bu iş alanında esas olan söz konusu iş fikrinin bir fizibilite raporu ve iş planı ile desteklenmesi, sonrasında ise işle ilgilenen yatırımcılara, firmalara veya ilgili diğer taraflara üzerinde uzlaşılmış bir toptan satış miktarı veya yönetim sözleşmesi aracılığıyla satılmasıdır.

İş fikirleri doğru zamanda tanıtıldığında söz konusu hizmete veya fikre bağlı olarak ortaya çıkacak ürüne olan talebin artması beklenir, bu da son derece karlı bir işe giriştiğiniz anlamına gelir. İş fikirleri her daim farklı kaynaklardan edinilebilir; ancak asıl önemli olan fikirlerin nasıl uygulanacağıdır. Zamanlamanın da bir iş fikrinin başarısını belirleyebileceği unutulmamalıdır.

İş fikirleri en çok startup şirketinizin kuruluş aşaması için önemlidir. İyi bir iş fikrinden elde edilen sonuçların bir şirketin gelişiminin tüm aşamalarında kendisini hissettireceği bir gerçektir, ancak asıl gelişim büyük ölçüde diğer girişimcilik faaliyetlerine bağlı olacaktır.Yani girişiminizin başarısında aslan payına sahip olan parlak iş fikriniz değil bu fikri hayata geçirme sürecinde yaptıklarınızdır .

(24)

İnsan hayatı fikirlerle doludur, çünkü daha iyi bir yaşam, daha iyi bir çevre, daha iyi bir dünyaya ilişkin hayaller kurmak hepimizin doğasında vardır. Yine de çoğu zaman fikirler aklımıza gelir ve bir anda silinip gider. Fikirlerinizi hatırlamak ya da hatırlatmak ve size özgü bu iş fikrini hayata geçirmek adına bir şeyler yapmak istiyorsanız, yazımızı okumaya devam etmenizi öneririz.

İş Fikri Bulma

Şimdi gelelim en önemli soruya: Bir iş fikriniz var, peki bu fikri ne şekilde hayata geçireceksiniz?

Yazımızda yapılması elzem tüm girişimcilik görevlerini listeleyemesek de iyi bir fikirle karşı karşıya geldiğinizde bir girişimci olarak neler yapıp nelere ihtiyaç duyacağınızı basitçe özetlemeye çalışacağız.

1. Ürün ve Hizmetlerinizi Tanımlayın.

Her işletme müşterilere satacağı şeye güvenir. Bu şey bir ürün de hizmet de olabilir. Gelecekte

kuracağınız veya hali hazırda sahibi olduğunuz şirketiniz bünyesinde satmayı planladığınız bir ürün veya hizmeti kapsayacak net bir iş fikrine sahip olduğunuzdan şüphemiz yok. O halde bir sonraki adımınız başlangıç fikrinizin neticesinde açığa çıkmış bu ürün veya hizmetleri net ve doğru bir şekilde tanımlamak olmalıdır.

(25)

Nasıl mı?

Aşağıdaki soruları cevaplamanız gerekecek:

Hangi ürün veya hizmeti sunacaksınız?

Sunacağınız ürün veya hizmetin özellikleri nelerdir?

Ürün veya hizmetinizin potansiyel müşterilere ne gibi bir katkısı olacak?

Bu ürün veya hizmetin yanı sıra ne tür ek hizmetler sunmayı planlıyorsunuz?

2. Pazarınızı Tanımlayın.

Bir iş fikrine sahipsiniz, hatta piyasada sunacağınız ürün veya hizmetleri dahi tanımladınız. Yapmanız gereken bir sonraki iş, bu ürün veya hizmetlerden yararlanarak hizmet sunmayı planladığınız pazarı açık, kesin ve net bir şekilde tanımlamak olmalıdır. Bir girişimci olarak şu soruların cevabını bulmuş olmanız gerekir:

Bu ürün ya da hizmeti ne tür bir pazarda sunacaksınız (şehir, bölge, ülke, kıta…)?

Müşteri kitleniz kimlerden oluşuyor?

Ürün veya hizmetinizi tüketecek olan müşteriler ne gibi niteliklere sahip olmalıdır(cinsiyet, yaş, gelir, etnik köken vb.)?

(26)

Rakiplerinizi Belirleyin.

Bir iş fikri edindikten sonra yapılacaklar listesinin üçüncü maddesini rakipleriniz oluşturur yani ürün ve pazar araştırmalarınızın hemen ardından rakiplerinizi incelemeniz gerekir.

Siz siz olun rakiplerinizi küçümsemek gibi bir hataya düşmeyin, çünkü girişiminizin başarısı sizin olduğu kadar rakiplerinizin performansına da bağlı olacaktır. Önceki maddelerde bahsi geçen pazar araştırmasını yaparken siz devreye girmeden çok daha önce bu sektörde kendine yer edinmiş başlıca rakiplerinizi de net bir biçimde belirlemeniz gerekir. Bir girişimci olarak şu soruların cevabını bulmanız şarttır:

İş fikrinizin bir parçası olduğu bu sektörün öncüsü sayılacak beş firma hangileridir?

Bu beş büyük piyasa oyuncusu ürün ve hizmetlerini ne zaman, nerede ve nasıl sunmaktadır?

Sunulmakta olan ürün veya hizmetlerin temel özellikleri nelerdir?

Rakipleriniz sundukları ürün veya hizmetlerle sektörünüze ne gibi bir katkı sağlıyorlar?

Pazarınız rekabete karşı güçlü bir direnç gösteriyor mu, cevabınız evetse bu direnci kırmak ne denli zor olabilir?

(27)

Fizibilite Çalışması

Fizibilite çalışması; bir girişim, veya proje yapmaya karar verme süreci boyunca hem teknik hem finansal açılardan gerekli araştırmalar ile değerlendirme yapılmasıdır. Olası problemler ve tehditler araştırılarak yatırımın istenilen hedefe ulaşıp ulaşamayacağı, kar getirip getirmeyeceği öngörülmeye çalışılır.

Değerlendirme sonucunda karlı bulunan fikirler için “fizibil” denir. Fizibilite çalışması doğru kararın verilebilmesi için yapılması gereken en önemli çalışmalardan biridir.

Fizibilite Etüdünün Yapılış Amacı

Fizibilite etüdü (yapılabilirlik araştırması); girişimcinin ne üreteceğini, üretim faktörlerinin nasıl temin edileceğini, hangi üretim yönteminin uygulanacağını, nasıl üretileceğini, üretilen malın ve hizmetin nereye satılacağını belirlemek için yapılır.

Ayrıca ne kadar sermayenin gerekli olacağı, finansmanın nasıl temin edileceği ve ne kadar kazanç sağlanacağı benzeri sorulara da yanıt aranır. Fizibilite etüdü, kesin proje hazırlamaya girişmeden önce yapılır.

Girişimcinin bizzat yapabileceği veya yaptırabileceği bu alt çalışmalar sonucu, düşünülen yatırımın beklenilen kârı sağlayamayacağı, ekonomik ve verimli olamayacağı belirlenirse projeden vazgeçilir. Bu nedenle girişimci, yatırımı seçmeden önce fizibilite etüdü sonucunda kafasında oluşan bütün sorulara net yanıtlar bulmalıdır.

Fizibilite etüdünün amaçları aşağıda belirtildiği gibidir:

İşletmenin kuruluş yerini ve yatırım alanını belirlemek Girişimciye yatırım tutarı hakkında aşağı yukarı bilgi vermek

Çeşitli teşvik ve vergi indirimlerinden yararlanmak için ön bilgi almak Kredi olanaklarından yararlanmak için bilgi almak

Projenin uygulanması aşamasında karşılaşılabilecek olası güçlükler ve sorunlar hakkında gerekli önlemleri almak

Geleceğe dönük ön proje çalışmalarını gerçekleştirecek araştırma giderlerini azaltmak

Yapılabilirlik etüdü; ticari, finansal ve ekonomik analiz gereksinimlerine uyacak biçimde olmalıdır. Çoğu kez yapılabilirlik etüdü aşamasında proje finansmanının olduğu varsayılır, finansal etkiler böylece hesaplanır ve toplam üretim maliyetine katılır.

(28)

Ancak, projede kredi kullanımı ve benzeri dış finansman kaynaklarından da yararlanılacaksa bunun getireceği ek maliyetler de hesaplanıp proje giderlerine dahil edilmelidir. Projeden kaynaklanan ticari ve ekonomik fayda ve maliyetlerin nihai tahminlerine dayalı olarak hazırlanan etütler, hem yatırımcı kuruluş açısından hem de ulusal ekonomi açısından kârlılık hesaplarını da kapsar.

Yatırım ve üretim maliyetlerinin nihai tahminleri ve bunu izleyen ticari ve ekonomik kârlılık hesaplarının anlamlı olabilmesi için, proje kapsamının, hiç bir önemli unsuru ve maliyeti dışarıda bırakmayacak şekilde, açık olarak tanımlanmış olması gerekmektedir.

Yapılabilirlik Etüdü

Yatırımcının ne üreteceğini, nereye satacağını, nasıl üreteceğini, ne kadarlık bir yatırım yapacağını, yatırımı nereye yapacağını ve ne kazanacağını belirlemek amacıyla hazırlanır. Girişimci yaptığı yatırımın ister kısmi, ister yeni, ister komple yeni yatırım, ister yenileme, amaçlı olsun;

Ürün ya da hizmet olarak ne üreteceği, Nerede üretmesinin kârlı olacağı, Nereye satacağı,

Nasıl üreteceği,

Ne kadarlık bir yatırım yapması gerektiği,

Bu yatırımın kendini ne kadar sürede geri ödeyebileceği sorularına cevap bulacak bir yapılabilirlik etüdü yaptırmalıdır.

Fizibilite Etüdünün Aşamaları

İş Kurma Düşüncesi

Bir işi veya işletmeyi kurma, yeni bir projeyi gerçekleştirme düşüncesinin ortaya çıkışını açıklamak kolay değildir. Çünkü yatırım düşüncesinin ortaya çıkışı, düşünce sahibinin yaratıcılığına, deneyimlerine, sezgilerine ve beklentilerine bağlıdır.

Girişimci ve yatırım yapan kuruluşlar üzerinde yapılmış olan araştırmalar, onların aşağıda belirtilen nedenlerden bir veya birkaçının etkisiyle iş ve işletme kurma kararını verdiklerini göstermiştir:

(29)

 Para kazanma isteği

 Bağımsız çalışma isteği

 Miras ya da devir

 Topluma yararlı işler yapma, sosyal saygınlık kazanma

 Bir buluşun teşvik etmesi

 Belirli sektörlerde öncülük ve önderlik etme

 Daha geniş pazar payına sahip olma veya pazara egemen olma isteği

 Güvenilir ve kaliteli ham madde kaynaklarına ulaşma arzusu veya zorunluluğu

 Üretilen mal serisini tamamlama arzusu

 Kullanılmayan kaynakların varlığı

 Riski yayma amacı

 Ürettikleri ürünlerin dağıtımını bizzat gerçekleştirme isteği

 Başka olanağın bulunmaması

Ön Araştırmalar (İlk Kuruluş Araştırmaları)

İş kurma düşüncesi ile birlikte kesin olarak işin kurulmasına kadar kuruluş çalışmaları adı verilen çalışmaların yapılması gerekmektedir. Ön araştırmalar olarak da ifade edilen bu çalışmalar, kurulmak istenen işletmenin önemine ve özelliklerine göre değişen sürelerde gerçekleştirilir.

Fizibilite çalışmalarından önce mutlaka ön araştırmanın yapılması gerekir.

Girişimci, bir iş yatırımı yapacağında ilk aşamada kafasında iş kurma düşüncesini oluşturur. Gerekli çalışmaları yapıp amaçlarını belirleyerek iş kurma düşüncesini olgunlaştırır. Düşünce olgunlaştıktan sonra, uygulanabilir olup olmadığının araştırılması ve etüt (ön proje araştırması) edilmesi gerekir.

Eğer düşünce düzeyindeki iş kurma fikri, üzerinde durulmaya değer bulunursa asıl fizibilite etüdü

çalışmasına geçilir. İş kurma düşüncesiyle birlikte başlayan ve kuruluş sürecini gerçekleştirmeyi sağlayan veya gerçekleştirmekten vazgeçmeye neden olan ön araştırmalar kapsamında ekonomik, mali, teknik ve yasal araştırmaların yapılması gerekir.

Ekonomik Araştırmalar

Ekonomik araştırma sadece işe başlamadan önce değil, her zaman yapılmalıdır

Ekonomik araştırmalar; kurulacak işin, yapılacak yatırımın ya da bir projenin, verimli, etkin, üretken ve kârlı olup olamayacağının araştırılmasını kapsar. Ekonomik araştırmanın yalnız başlangıç aşamasında değil, üretim etkinliğine geçildikten sonra da sürekli olarak yapılması gerekmektedir.

(30)

Ekonomik araştırma yapılırken;

Piyasa etüdünün ve talep tahminin yapılması, Kuruluş ve konumluk yerinin seçilmesi, Kapasitenin belirlenmesi gerekir

Piyasa etüdünün ve talep tahminin yapılması

Bir iş ve işletme kurarken yapılmış olan piyasa etüdünün amacı, yatırım alanına ve miktarına karar verebilmektir. Girişimci, yatırım alanını seçerken aşağıda sayılan hususları göz önünde bulundurmalıdır:

Üretilmesi düşünülen ürünün (mal veya hizmetin) tüketicilere sağlayacağı yararlar Tüketicilerin üretilecek mal ve hizmete karşı duyabilecekleri gereksinim ve talebin şiddeti Tüketicilerin belirgin özellikleri (gelir durumları, eğitim düzeyi, cinsiyetleri, yaşları, ulusları, dinî inançları gibi)

Üretilecek mal ve hizmetin pazarda benzerleri ya da rakipleri varsa bunların maliyetleri, satış fiyatları, kullanım yerleri, dağıtım kanalları

Üretilecek mal ve hizmetin hâlen yurt içinde üretilip üretilmediğinin ya da dış pazarlardan alınmakta olup olmadığının saptanması

Hükümetin üretilecek mal ve hizmete ilişkin ekonomi politikası Ülkenin toplam nüfusu ve nüfus artış oranı

Çalışan veya çalışmayan nüfusun sayısı Ülkenin toplam üretim miktarı

Ülkedeki enerji üretimi veya tüketimi Ülkedeki genel fiyat artışları

Kişi başına düşen yıllık gelir tutarı

Üretilecek mal ve hizmetin ekonomik dalgalanmalardan kolayca etkilenir olup olmadığı Girişimcinin uygun yatırım alanları seçerken geniş bir bilgiye sahip olması gerekir.

(31)

Girişimcilerin işlerini veya mal ve hizmet üretimini gerçekleştireceği işletmelerini kurarken belirledikleri amaçlarını etkileyen çeşitli etkenler ortaya çıkar.

Girişimcinin amaçlarını etkileyen bazı etkenler:

Kuruluş ve Konumluk Yerinin Seçilmesi

Girişimcilerin kuracakları işin amaçlarına uygun etkinlikleri ortaya koyabilmeleri için etkinlik gösterilecek iş yerini de seçmeleri gerekir.

Kuruluş yeri; girişimcilerin, amaçlarına ulaşmalarını sağlamak için etkinliklerini gerçekleştirecekleri yer olarak belirledikleri bölgedir. Örneğin zeytinyağı üretmek isteyen bir girişimcinin, etkinliklerini Balıkesir ilinin Edremit Körfezi bölgesinde gerçekleştirmek istemesi gibi.

Konumluk yeri ise işin kuruluşu için seçilmiş olan yer dikkate alınarak üretim yapılacaksa fabrika ya da atölyenin inşa edilmesi, satış yapılacaksa satış mağazasının açılması için saptanan yerdir.

Çoğu kez kuruluş yeriyle birlikte konumluk yer seçimi de yapılır. Örneğin zeytinyağı üretmek isteyen ve kuruluş yeri olarak Edremit Körfezi bölgesini belirleyen bir girişimcinin, zeytinyağı fabrikasını kurmak için Balıkesir iline bağlı Burhaniye ilçesini saptaması gibi.

İstenirse birden fazla konumluk yer de belirlenebilir. Aynı girişimcinin çevredeki bazı yörelere veya başka yerlere bir veya birden fazla satış mağazası açması gibi. Girişimciler, girişimlerinin kuruluş yerini

seçerken bazı etmenleri dikkate alıp verimlilik, ekonomiklik, kârlılık, sosyal ve politik olarak adlandırılan değerlendirme ölçütleri çerçevesinde incelemelidirler.

İş kuracak girişimciler, “kuruluş yeri etmenleri” olarak belirtilebilecek bu etmenleri, teker teker, birkaçını ya da tümünü kuruluş yeri seçiminde düşünmek zorundadırlar.

Kuruluş yeri etmenleri şunlardır:

Pazar alanı Ham madde İş gücü

Enerji kaynakları İklim koşulları

Sosyal ve kültürel koşullar Sermaye faizi

(32)

Arsa bedeli ve kuruluş giderleri Güvenlik tehlikesi

Devletin teşvik uygulamaları ve sınırlamaları Kapasitenin Belirlenmesi

Girişimciler, iş kurarken talep hacmi, teknoloji, kuruluş yeri, finansman ve öteki etmenleri dikkate alarak etkinlikte bulunacakları işletmelerinin üretim kapasitesini de belirlemelidirler.

Bir işletmenin üretim kapasitesi, işletmenin belirli bir süre içerisinde mevcut üretim faktörlerini rasyonel biçimde kullanarak meydana getirebileceği üretim miktarıdır. Başlıca kapasite türleri şunlardır:

Teorik (maksimum) kapasite: Makine öteki üretim araçlarının hiçbir duraklama olmaksızın çalışmasıyla ve üretim sürecinde yetenekli iş gücü kullanılmasıyla ulaşılabilecek maksimum üretim miktarına teorik kapasite ya da maksimum kapasite adı verilir. Bir başka deyişle, teorik kapasite ya da tasarım kapasitesi, ideal koşullarda ulaşılabilecek olan arzu edilen maksimum üretim miktarına işaret eder. Bu üretim hacminde duraklamalar ve arızalar için pay ayrılmamıştır. Örneğin bir tuğla fabrikasının yıllık teorik kapasitesinin 5.000.000 adet/ yıl tuğla olması durumunda, bu fabrikanın yetişmiş iş gücüyle bir yıl boyunca hiç durmadan ve hiçbir arıza yapmadan çalışarak 5.000.000 adet tuğla üretebileceği anlaşılmaktadır.

Pratik (etkin) kapasite: Makinelerin, öteki üretim araçlarının ve iş gücünün teorik kapasite düzeyinde çalışmaları mümkün değildir. Üretimde, koruyucu bakım, makine hazırlık benzeri faaliyetler için zaman harcanması gerekebilir; iş görenlerle makineler arasında tam denge sağlanamayabilir; beklenmeyen makine arızaları meydana gelebilir; üretim hataları oluşabilir; iş gören devamsızlığı, elektrik kesintileri, malzeme yetersizliği benzeri durumlarla karşılaşılabilir ve bütün bu nedenlerden ötürü üretim genellikle, teorik kapasitenin altında gerçekleşir. Teorik kapasiteden çeşitli duraklamalar sonucu meydana gelen kayıplar çıkarılarak bulunan kapasite, bir işletmenin, çeşitli sınırlamalar çerçevesinde ulaşabileceği çıktı düzeyidir ve pratik kapasite ya da etkin kapasite olarak anılır.

Fiili (gerçekleşen) kapasite: Pratik kapasite işletmenin her zaman üretebileceği mamul miktarını

göstermektedir. İşletmelerin belirli bir sürede elde ettiği üretim miktarının yeterli talep olması durumunda satılan kısmına fiili kapasite adı verilir. Başka bir deyişle fiili kapasite, ulaşılabilecek gerçek çıktı

düzeyinin ulaşılan kısmıdır. Talepteki düşmeler, üretimdeki aksamalar benzeri nedenlerle fiili kapasite pratik kapasitenin altında olabileceği gibi, talebin mevsimlik dalgalanmalara bağlı olması sonucu meydana gelen talep artışları sebebiyle de fiili kapasite, pratik kapasitenin üstüne çıkabilir.

Atıl kapasite: Pratik kapasitenin kullanılmayan kısmı atıl kapasitedir. İşletmenin belirli bir dönemdeki üretim miktarı normal kapasitenin altında ise, aradaki fark atıl kapasitedir. Bu durum maliyetleri yükseltir, fazla stok bulundurulmasını gerektirebilir veya işletme atıl kapasiteden kurtulmak için daha az kârlı

(33)

ürünlerin üretimine yönelebilir. Atıl kapasite nedeniyle, işletmenin, talebi harekete geçirmek üzere fiyatları düşürmesi de söz konusu olabilir.

Minimum kapasite ya da eksik kapasite: İşletmeye minimum ortalama birim maliyetle çalışma olanağı yaratan yıllık üretim hacmi, minumum kapasite düzeyi olarak ifade edilir.

Teknik Araştırmalar

Teknik araştırmalar, düşünülen yatırımın yapılıp yapılamayacağını inceleyip ortaya çıkarmayı amaçlayan ön araştırma türüdür. Projenin gerçekleştirilmesi için birden fazla teknoloji varsa bunların

değerlendirilerek en uygun teknolojinin belirlenmesi ve gerekli olan sermayenin tahmin edilmesi de teknik araştırmaların kapsamında yer alır.

Kurulacak işin yürütüleceği işletme ile alakalı ön teknik araştırmalar, bu konuda uzman teknik

elemanlarca yürütülür. Mühendis, mimar ve öteki teknisyenlerden oluşan kişiler, projenin niteliğine göre, kuruluş ve konumluk yerin durumu, fabrika binası, üretim açısından gerekli makine ve donatı,

uygulanabilecek üretim yönetimi konularında araştırma yaparlar.

Bu arada etkinliklerin güvenliği açısından güvenlik araştırmaları, doğal afetlere karşı koyma ve dayanıklılık hesapları, ayrıca çevre kirliliği yaratmama yolları da belirlenir.

Teknik araştırmalar kapsamında yer alan hususların başlıcaları şunlardır:

Projenin teknik tanımı, tesisin kurulacağı arazinin zemin etütleri, ham ve yardımcı madde etütleri ve gerekiyorsa laboratuar tesisleri

Üretim yöntemlerinin olumlu ve olumsuz yönlerinin incelenmesi, seçilen üretim yönteminin seçilme gerekçelerinin belirlenmesi

Üretimde kullanılacak ham ve yardımcı maddelerle alakalı çalışmalar

Üretilecek ürünlerin, yan ürün ve artıkların çeşitleri, nitelikleri, artıkları değerlendirme olanakları, çevre kirliliğini önleyecek önlemlerin belirlenmesi

Şehir ve bölge yöneticilerinin davranışları

Arazi, bina ve inşaat ile alakalı çalışmaların yapılması Makine ve donatıların seçimi

Tesis ve makinelerin yerleşim planlarının yapılması

Montaj işlerinin nasıl ve kim tarafından yapılacağı ve maliyeti Teknik yardım ve servisle alakalı hazırlıkların yapılması

(34)

Yatırım döneminde işletmenin kuruluşunun aylara göre programlanması Mali (Finansal) Araştırmalar

Girişimciler, iş ve işletmelerinin kuruluş ve etkinliklerini sürdürürken ne kadar finansmana gereksinim duyacaklarını belirlemelidir. Bir yatırım projesinin gerçekleştirilmesinde ekonomik ve teknik araştırmalar tamamlandıktan sonra sıra finansal araştırmalara gelir.

Finansal araştırmalar; yatırıma ilişkin nakit giriş ve çıkışları ışığında gerekli finansal kaynak

gereksinimini, bunların uygun koşullarda nereden ve nasıl sağlanabileceğini belirlemeye yöneliktir. Bu araştırma; iş veya yatırım projesinin ekonomik yönden kârlılık ölçüsünü, işletmenin gelecekteki potansiyelini saptamaya yönelik etkinliklerin tümünü kapsar.

Araştırma bir yandan yatırım maliyeti hakkında gerçekçi bilgiler aktarırken öte yandan da gereksinim duyulan mali fonların hangi kaynaklardan sağlanabileceği konusunda açıklayıcı bilgiler verir. Mali araştırmalar ilk planda yatırım giderlerinin saptanmasına yönelik rol oynar. Bu açıdan ele alınan gider kalemleri ve hesapları önemlidir. Bu giderlerin başlıcaları;

Tüm etüt ve proje giderleri, Arsa bedelleri,

İnşaat ve kiralama giderleri, Makine ve donatı giderleri Taşıt ve öteki araç giderleri, Genel giderler,

Varsa patent ve lisans haklarını satın alma giderleri, Varsa teknik bilgi transferi giderleri,

Kullanılacaksa franchising (frençayzing) sistemi giderleri,

Yatırım mallarının yurt dışından getirilebilmesi için yapılacak giderler, Yabancı kaynaklardan sağlanacak finansman giderleri olarak sıralanabilir.

Yasal Araştırmalar

İşletmeler belirli bir hukuk düzeni içerisinde etkinlik gösterebilir. Bu nedenle her işletme yasal çerçevede hak ve sorumluluklarını bilmek zorundadır. Bu hak ve sorumluluklar yasal araştırmalar çerçevesinde belirlenir.

(35)

Yeni iş kurarken yapılmış olan araştırmalarda kurulması düşünülen işletmenin yasal türü, devletin kurulacak işletmeyi teşvik kapsamına alıp almayacağı ve işletmenin faaliyete geçebilmesi için alınması gerekli izinler araştırılır. Ayrıca üye olunacak mesleki kuruluşlar, yapılacak bildirimler, düzenlenecek belgeler, tutulacak kayıtlar da saptanır.

Örgütsel Araştırmalar

Yapılacak iş veya yatırım projesi bir örgütlenme sonucunda gerçekleştirilebilir. İşletmenin kuruluş aşamasında örgütsel yapısının da belirlenmesi gerekir. Fabrika veya atölyedeki fiziki yerleşim, iş akışı, ofis düzenlemeleri benzeri çalışmalar örgütsel araştırmalara göre yapılır.

Örgütsel araştırmalar aşağıda belirtilen çalışmaları kapsar:

a. İş analizi

Örgütsel yapılanmanın ilk aşamasını işletmede yapılacak işlerin ustalık, zorluk, nitelik, çalışma koşulları ve sorumluluk açısından incelenmesi oluşturur. Örneğin vasıfsız işçilik isteyen işler, uzmanlık ve teknik bilgi isteyen işler vb. tanımlanarak ayrı ayrı belirlenir. Yapılacak işler belirlendikten sonra bunları yapacak kişiler saptanır.

b. İş bölümü ve uzmanlaşma

İşlerin tanımı yapıldıktan sonra özdeş tür işlerin sınıflandırılmasına geçilmelidir. Daha sonra

sınıflandırılan işler işletmenin gereksinimine göre bölümlendirilir. İş bölümüne bağlı olarak uzmanlaşma da kendiliğinden oluşur.

c. Yetki ve sorumluluk dağılımı

Örgütte ast üst ilişkilerini belirlemek yani hiyerarşik bir düzen oluşturmak örgütlemenin temelidir. Yetki, emir verme ve buyruğa uyma aracı olarak alakalı organlara dağıtılması sırasında sorumluluk düzeyi dikkate alınmalıdır. Yetki ve sorumluluğun orantılı bir şekilde dağıtılmasıyla örgütte kimin kimden emir alacağı ve kimin kime bağlı olarak çalışacağı saptanmış olur.

ç. İletişim düzeninin kurulması

Emir, rapor ve bilginin dikey ve yatay iletişim kanallarından akışını sağlayacak biçimde gerekli

düzenlemenin yapılması işletmenin başarısında oldukça önemli bir rol oynar. Kişiler arasında anlaşma, iş birliği ve dayanışmayı gerçekleştirecek iletişim düzeninin oluşturulması, örgütsel araştırmalarla belirlenir.

d. Çalışacak iş görenin belirlenmesi

Daha önce tanımı ve çözümlemesi yapılmış olan işlere uygun iş gören adayların bulunmaları, bunların arasından en uygunlarını seçilebilmesi yöntemleri; örgütsel araştırmalar sırasında kararlaştırılır.

(36)

e. Örgüt şemasının çıkarılması

Önceki aşamalarda yapılmış olan çalışmalara bağlı olarak işletmenin organlarını, bölümlerini ve üst alt ilişkilerini gösteren çizelgenin çıkarılmasıyla başlangıçta yapılmış olan örgütsel araştırmalar

gerçekleştirilmiş olur.

Ön Proje

Bir işin yatırım projesi hazırlanırken, kesin yatırım kararı alabilmek için girişimcinin yapacağı yatırıma yönelik bazı ön bilgileri elde etmesine olanak veren çalışmalardan oluşan bölüme ön proje adı verilir. Bu çalışmalar, girişimci ve toplum açısından son derece yararlı amaçlara hizmet eder. Çünkü ön proje çalışmalarının yapılması, kesin proje aşamasında yapılacak çalışmalara oranla daha az zaman alıcı ve az masraflıdır. Bu durum ekonomik davranma ilkesine de uygundur. Ön proje araştırmaları sonucunda, yatırımın beklenen kârlılığı sağlayamayacağı anlaşılırsa yatırım düşüncesinden çok az gider ve zaman kaybı ile vazgeçmek mümkün olabilmektedir.

Fizibilite Raporunun Hazırlanması

Ön proje çalışmaları sonucunda bir fizibilite raporu hazırlanır. Fizibilite raporu; ekonomik, teknik, mali, yasal ve örgütsel araştırmaların bir projeyi oluşturacak şekilde bir araya getirilmesidir.

Bu raporun hazırlanmasıyla ön proje çalışması gerçekleştirilmiş olur. Projenin genel ekonomik

değerlendirmesi, fizibilite raporuna dayanan ve projenin uygulanmasından önceki aşamayı kapsayan bir süreçtir. Bu bakımdan fizibilite raporu, değerlendirme yapmak için tüm bilgileri kapsamalıdır.

Raporun Değerlendirilmesi

Girişimci, fizibilite raporundaki bilgilerin ışığında, başta ticari kârlılık olmak üzere çeşitli kriterleri göz önünde tutarak yapacağı değerlendirme olumlu sonuç verdiği takdirde yatırım kararı alır. Bu

değerlendirmede proje sahibine sağlanacak net ticari kazançları gösteren kârlılık yanında projenin bir bütün olarak millî ekonomideki etkilerini gösteren ulusal kârlılık üzerinde de durulmalıdır.

Talep Tahmini

Talep tahmini, tüketicilerin gelecekte ne miktar mal ve hizmet talep edeceklerinin kestirilmesi işlevidir.

Bu tahmin işletmenin üretim seviyesinin saptanmasında temel oluşturur.

Hangi ürünün üretileceği, tüketicilerin bu üründen ne miktar talep edecekleri ve bu talebin çoğunlukla hangi tarihlerde gerçekleşme olasılığının bulunduğu talep tahminleri ile yorumlanır.

(37)

Talep tahmini üretim planlama ve kontrol sisteminin öteki fonksiyonlarına temel girdiyi sağlar. Bu fonksiyonlar yapılmış olan tahminleri ham madde, yedek parça, yan mamul, makine, insan gücü, programlama ve öteki kararlara dönüştürür. Talep tahmin aşamaları aşağıdaki gibidir:

a. Bilgi toplanması

b. Talep tahmin sürecinin tespiti

c. Tahmin yönteminin seçimi ve hata hesabının yapılması ç. Tahmin sonuçlarının geçerliliğinin araştırılması

Talep tahmini yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

a. Zamanı dikkate almalı, gereken değişiklikler için yeterli zaman verilmelidir.

b. Talep tahmini isabetli olmalı ve isabet derecesi belirtilmelidir.

c. Güvenilir olmalıdır.

ç. Anlamlı birimler şeklinde ifade edilmelidir.

d. Yazılı olmalıdır.

e. Anlamada ve kullanımda kolaylık sağlamalıdır.

Talep Tahmin Çeşitleri

a. Pazar tahmini: Bu tahmin bir yıldan yirmi yıla kadar uzun dönemin genişleme planları ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerine rehberlik eder. Şirketin izleyeceği yolu belirleyen bu tahmin oldukça önemlidir.

Bu nedenle büyük bir titizlikle hazırlanmalıdır.

b. Finansal tahmin: Gelecekteki kârları tahminde kullanılacağından, finansal tahminde nakit akışı ve sermaye ihtiyaçları saptanır. Bir aydan iki yıla kadar bütçenin tahmini yapılır.

c. Satış tahmini: Kısa dönem satışları için yapılmış olan bu tahmin satış kampanyalarının ve öteki pazar stratejilerinin planlanmasında kullanılır. Genellikle bir aydan bir yıla kadar olabilir. Ancak çoğunlukla üçer aylık tahminler daha faydalıdır.

ç. Üretim tahmini: Bu tahmin her üründen kaç birim talep edileceğini tahmin için yapılır.

Yatırım Kararının Alınması

Ön projenin değerlendirilmesi, projenin fizibilite raporuna dayanarak yapılır. Bu nedenle fizibilite raporu, değerlendirme yapmak için gerekli tüm bilgileri kapsamalıdır.

(38)

Ön proje aşamasında, kurulmak istenen iş veya işletmenin beklenen kârlılığı ve verimliliği sağlayacağı anlaşılırsa yatırım kararı alınarak kesin proje aşamasına geçilir. Bir işletme yöneticisinin yaptığı sayısız işler arasında karar verme önemli bir yer tutmaktadır.

Hatta yöneticilik karar verme noktası olarak da nitelendirilebilir. Verilen kararın uygulanması işletmeyi olumlu ya da olumsuz yönde etkileyeceği için, herhangi bir konuda karar veren yönetici bir sorumluluk taşımakta ve verilen kararlar bir risk içermektedir.

İşletme yöneticileri, özellikle işletme ile alakalı önemli kararlar verirken geleceğe ilişkin birtakım bilgi ve verilere gereksinim duyarlar. Ayrıca, yöneticilerin karşılaştıkları karar durumları, karar konusu ile alakalı çok özel ve ayrıntılı bilgileri gerektirir.

Bir yatırım hakkında karar verebilmek için şu koşulları gerekir:

Yatırım fikri oluşturulurken kapsamlı bir sektör analizi yapılmalıdır: Uygulanabilir ve kârlı yatırım fikri üretilmesi yatırım sürecinin ilk ve belki de en önemli aşamasıdır. Yapılacak yatırım ile yeni bir ürün veya hizmet geliştirilmesi amaçlanıyorsa, şirketlerin sektör analizi yaptırmaları ve ürünlerinin/hizmetlerinin sektörde nasıl konumlandıracaklarını belirlemeleri gereklidir. Bu noktada uzman danışmanlık

şirketlerinden destek alınarak hem uzun vadeli şirket stratejisi oluşturulmalı hem de bu strateji kapsamında yatırımı planlanan sektör konusunda derinlemesine bilgi sahibi olunmalıdır. Yatırımın sağlayacağı kazanç, sebep olacağı maliyeti karşılamalıdır.

Yatırım kararı alma, fizibilite etüdünün son aşamalarındandır Yatırım kararı alma, fizibilite etüdünün son aşamalarındandır

Teknik analiz unutulmamalıdır: Bu analiz aşaması genel olarak düşünülen projenin teknik olarak yapılabilirliğini inceleme ve araştırmayı amaçlar. Eğer projenin gerçekleştirilmesi için alternatif

teknolojiler varsa bunların değerlendirilmesi ve uygun olan teknolojinin seçilerek imalat için gerekli sabit sermaye miktarlarının tahmin edilmesi de bu analiz kapsamındadır. Genelde bu analiz aşaması projenin imalat boyutunu oluşturması nedeniyle teknik ağırlıklı olmasına karşın, ekonomik boyutu da son derecede önemlidir. Bu nedenle yalnızca bir mühendislik işi olarak görülmemelidir. Projenin teknik boyutlarının etkin bir biçimde incelenmesi ve düzenlenmesi, ilişkili ekonomik boyutların sağlıklı bir biçimde

saptanmasına bağlıdır. Teknik analiz sonucu eğer proje teknik olarak yapılabilir değilse ya yeni teknolojik olanaklar yeniden araştırılmalı ya da projeden vazgeçilmelidir.

Yasal çerçevenin incelenmesi: Sektör analizi yapılırken sektörü düzenleyen yasal çerçevenin kapsamlı bir şekilde incelenmesi yatırımlarda dikkat edilmesi gereken unsurların başında gelmektedir. Özellikle toplumun büyük bir çoğunluğunu ilgilendiren sektörlerde rekabet düzeyi, yasal mevzuat ve düzenleyici kurumlar tarafından yakından takip edilmektedir. Örnek vermek gerekirse, finans ve enerji sektörleri farklı düzenleyici kurumlar tarafından düzenlenmektedir. Bu sebeple sektörün hangi bakanlığa bağlı hangi

(39)

kurum tarafından düzenlendiği bunun yanında alakalı yasal mevzuat incelenmeden sektöre yatırım yapılmamalıdır. Ayrıca vergi mevzuatı ve yasal çerçeve, içerikleri itibariyle oldukça karmaşık olabileceği için yatırım yapılmadan önce konuda uzman danışmanlık şirketlerinden görüş alınması faydalı olacaktır.

İthalat ihracat durumunun incelenmesi: Ürünle alakalı ithalat ihracat imkânları ve vergi mevzuatı

yakından incelenmelidir. Örnek olarak, üretilmesi planlanan ürünün farklı markalardaki eşdeğer örnekleri kolayca ithal edilebiliyorsa piyasadaki fiyat rekabeti yüksek olacaktır.

Yatırımın finansal analizi de önemlidir: Yatırım yapılması planlanan sektör kapsamlı bir şekilde incelenip rekabeti belirleyen unsurlar belirlendikten ve yasal çerçeve incelendikten sonra sıra yatırımın finansal analizine gelmiştir. Yatırım projeleri, son noktada basit bir kâr zarar hesabına dayanır.

Girişimciler yatırımdan aldıkları risk kadar getiri beklerler. Bu kapsamda projeler, proje hayata geçtikten sonra yaratacakları nakit akımına göre değerlendirilir.

Nakit akımı hesaplamasında dikkat edilmesi gereken çeşitli noktalar vardır:

a. Yatırım ve sonrasında doğacak işletme sermayesi ihtiyacı hesaplamaya dahil edilmelidir.

b. Proje hazırlama, yürütme, izleme ve denetim birimleri oluşturulmalıdır. Yatırım projelerinin izlenmesi ve denetimi en az yatırım projesinin hazırlanması kadar önemlidir.

Bu noktada proje yönetimi ve proje yönetim ofisleri gündeme gelmektedir. Şirketler yatırım planlaması, yürütülmesi, yatırımların finansmanı benzeri konuları, kendi bünyelerinde kurabilecekleri proje yönetim ofisleri aracılığıyla çok daha etkin bir şekilde yürütebilmektedirler.

Örnek vermek gerekirse, birkaç farklı sahada hidroelektrik santrali yatırımı yapan büyük bir enerji şirketi, söz konusu yatırımlarının projelendirilme aşamasından geçici kabul aşamasına kadarki süreçlerini, şirket bünyesinde faaliyet gösteren bir proje yönetim ofisi aracılığıyla çok daha verimli bir şekilde

yönetebilmektedir. Yatırımların değerlendirilmesi ve hayata geçirilmesi, alanında uzman proje yöneticileri tarafından yapılmakta, bu sayede yatırım sürecinden oluşabilecek aksaklıklar en aza indirilmekte ve yatırımdan beklenen getiri artmaktadır.

(40)

Yatırım Projesi (Kesin Proje)

Yatırım kararının verilmesi sonucu kurulması düşünülen iş veya işletmenin kuruluş projeleri hazırlanmaya başlanır. Bu aşamada daha önce yapılmış olan ekonomik, teknik, mali, yasal araştırmaların daha geniş ve kapsamlı olarak ele alınması söz konusudur.

Kesin proje ortaya çıktığında iş ve işletmenin alacağı yasal biçim, teknik nitelikleri, kapasitesi, üreteceği ürün ve miktarları vb. konularda kesin planlar yapılır. Kesin proje aşamasında da önceden öngörülemeyen bazı gelişmelerin olması durumunda, yatırım düşüncesinden vazgeçmek mümkündür.

Projenin Uygulanması (Deneme Üretimi)

Kesin projede belirlenen tüm çalışmaların bitirilmesi sonucunda girişim, etkinlik yapabilecek duruma gelmiştir. Bu aşamada fiilî üretim yapacak girişimciler, kuruluş aşamasından kaynaklanabilecek bazı engelleri ortadan kaldıran ve var olan sistemin aksamadan yürüyüp yürümediğini kontrol etmelerine olanak sağlayan deneme üretimini yapar.

Bu deneme çalışmalarının olumlu sonuçlanması ile artık girişim kesin etkinliğe başlayabilecek duruma gelir. Girişimciler, atılımcı ve yaratıcı özellikleriyle düşüncelerini proje planı şekline getirerek

girişimlerini gerçekleştirirler. Projesini uygulamak isteyen girişimci, başlangıç için gerekli olan nakit parayı sağlamalıdır.

İşletmeler kesin projeden sonra deneme üretimine geçer.

Girişimcinin yapacağı herhangi bir iş için finansman sağlayacağı kaynaklar şunlardır:

a. Girişimcinin kendisinin veya ortak ya da ortaklarının getireceği para, mal vb. değerler b. Bankalardan ya da öteki finans kurumlarından edinilecek krediler

c. İş yapacağı piyasadan sağlanacak açık krediler (veresiye işlemler) ç. Yakın çevreden alınacak borçlar

d. Devlet teşvikleri

e. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)

f. T.C. Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) f. Kalkınma Ajansları

g. Sivil Toplum Kuruluşları ğ. Avrupa Birliği

Referanslar

Benzer Belgeler

Her ne kadar toplumda sağlık profesyonelleri sigara içmekten kaçınma, beslenmelerine dikkat etme, egzersiz yapma gibi sağlıklı davranışlar sergiledikleri, genel

Sa- matros adasındaki «Viktuvar» heykelini topraklarımızdan aşırıp kendi milletinin müze­ sine gönderen konsolosu Edir ne valisine adanın nahiye mü dürü

Marmara denizindeki avcılık Balıkçılık faaliyetlerinin teknik (balıkçı filosu, avcılık yöntemleri temel alınarak; her bir avcılık yöntemine yöntemleri) ve

Statistics among students of colleges of education. Reading and Knowledge Magazine - Egypt, pp. Al-Issa, Thamer Hamad. The effectiveness of using the constructive learning

Tablo 16’da da direkt ve endirekt üretim maliyetleri (Bu iki kalem ürün düzeyi maliyetler satırında birleştirilmiştir.), sipariş düzeyi ve müşteri

Sodyum sülfat sentetik olarak üretilebildiği gibi, doğal olarak da mevcuttur ve sodaya oranla yüksek düzeyde demir oksit (Fe2O3) içerir.. Sodyum sülfat (Na 2 SO 4 ),

TUPRS Ürün makaslarında iyileşme trendinin devam etmesi, daha yüksek kapasite kullanım oranı, kur etkisi ve muhtemek stok karı sayesinde operasyonel karın hem yıllık bazda hem

İşletmenin sürekliliği kavramı göz önüne alınarak hesaplanan kâr göz önüne alınarak hesaplanan kârın yapılan yatırımla kıyaslanması olarak