ÖĞRETİM İLKE VE

ÖĞRETİM İLKE VE

YÖNTEMLERİ

Öğretimin

Değerlendirilmesi

İçindekiler

- Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

- Öğretimin Değerlendirilmesi Taksonomisi

- Öğretimi Değerlendirme Yaklaşımları

- Öğretimi Değerlendirme Çeşitleri

- Yapılandırmacı Öğretimde Değerlendirme

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• Basit anlamda ölçme, niteliklerin sayısallaştırılmasıdır.

• Geniş anlamda ölçme ise, gözlenen niteliklere sayı, sembol, kod, derece veya unvan verilmesidir.

• Tüm ölçmeler, değerlendirme işlemlerine hizmet etmektedir.

• Değerlendirme, ölçme sonuçlarını bir veya birkaç ölçütle karşılaştırarak yargı çıkarma işlemidir (Turgut, 1984, 224).

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• Ölçme ya da ölçüm, bilinmeyen bir büyüklüğün aynı türden olan, ancak bilinen bir büyüklükle kıyaslanmasına denir.

• Diğer bir deyişle, bir uzunluğun, bir alanın, bir kapasitenin veya herhangi bir olgunun belirli bir birim cinsinden

hesaplanmasıdır.

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• Ölçme, belli bir nesnenin ya da nesnelerin belli özelliğe sahip olup olmadığının, sahipse oluş derecesinin gözlenip, gözlem sonuçlarının sembollerle ve özellikle sayı

sembolleriyle ifade edilmesidir.

• Bir başka tanımda, daha genel anlamıyla ölçme bir varlığın belli bir özelliğe sahip olup olmadığını, sahipse sahip olma derecesini sayı veya sembollerle gösterme işlemine ölçme denir.

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• Yukarıdaki tanımlardan da anlaşıldığı gibi ölçme bir betim- leme işlemidir, varlığın (eşya, insan, hayvan) sahip olduğu özelliği tespit etmektir. Aslında özet olarak ölçme,

varlıkların sahip oldukları nitelikleri nicelendirme işlemidir.

• Ölçme ne kadar, ne düzeyde sorusuna yanıt aramaktır.

• Ölçme; bir niteliğin gözlenip, bu gözlem sonuçlarının sem- bollerle özellikle sayı sembolleriyle ifade edilmesidir.

• Bu tanımdan hareketle ölçmenin en az üç basamakta (aşamada) olduğu söylenebilir.

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• 1) Doğrudan Ölçme

• 2) Dolaylı Ölçme

• 3) Mutlak Ölçme

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

1) Doğrudan Ölçme: Ölçülen niceliğin doğrudan doğruya okunabilmesidir.

Örnekler: Sınıfta 25 tane sıra var.

Elif’in boyu 1,57 cm'dir.

Hatice'nin 5 tane defteri var

Eğitim ve öğretimdeki ölçme dolaylı ölçmedir. Çünkü ölçülen nitelikler soyuttur.

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

2) Dolaylı Ölçme: Ölçü aletinin bir kıyaslama parçasına göre ayarlanır. Ölçme işlemi bu kıyaslama parçasına göre yapılır.

Örnekler:

KPSS ile Eğitim Bilimleri bilgisinin ölçülmesi

Başarı düzeyi, sıcaklık, zekâ düzeyi, insanların bir duruma karşı tutumları dolaylı ölçme örnekleridir.

Dolaylı Ölçme

Dolaylı ölçme göstergeyle ölçme ve türetilmiş ölçme olmak üzere iki çeşittir.

Göstergeyle ölçme: Bir değişkenin başka bir değişken yardımıyla ölçülmesidir. Örnekler:* İspirto veya cıvanın genleşmesinin ısının göstergesi olarak kullanılması örneğinde olduğu gibi.

Türetilmiş ölçme: Ölçülmek istenilen değişken üzerinde bir ölçme işlemi yapılmadan, söz konusu değişkenle diğer değişkenler arasındaki

bağıntıdan yararlanılarak ölçümlerin elde edilmesidir. Örnekler: Bir cismin kütlesi hacmine bölünerek yoğunluğu bulunabilir. Yine zeka yaşı takvim yaşına bölündükten sonra 100 ile çarpılarak zeka bölümü

bulunabilir. *

Ölçme İşleminin Basamakları (Aşamaları) ?

• 1.Ölçülmek istenilen niteliklerin ne olduğunun belirlenmesi

• 2. Ölçülmek istenilen niteliklerin hangi sayı ya da sembol- lerle ifade edileceğine karar verilmesi

• 3. Belirli kurallara göre niteliklerle niceliklerin eşleştirilmesi

Bunlar birleştirildiğinde ölçme gerçekleşmiş olur.

Ölçme İşleminin Yapılması İçin;

Ölçme İşleminin Yapılabilmesi İçin;

1. Çevrede ölçülecek bir değişkenin olması, 2. Değişkenin gözlenmesi,

3. Gözlenen özelliğin sayı ve sembollerle ifade edilmesi gerekir.

Ölçme ve Kontrolü Etkileyen Faktörler

• "Hiçbir ölçünün mutlak bir tamlıkta yapılmasına olanak yoktur.

• Her ölçme,

• Ölçme aletinin yapılış hassasiyeti

• Ölçme işlemini yapan kimseye

• Ölçme işleminin yapıldığı şartlara, zamana vb.

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• Değerlendirme sonuçta, öğrencilerin istenen bir davranışı ne derecede öğrenmiş olduğu hakkında bilgi vermektedir.

Tanım şu şekilde formüle edilebilir:

• Değerlendirme= Ölçme sonuçları (Ölçüm) + Ölçüt + Yargı (Karar)

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• Değerlendirme=

Ölçme sonuçları (Ölçüm)

• Ölçüm:

denilmektedir. Örnekler: * İzmir'in nüfusu 3

milyondur. * Bugün hava sıcaklığı 21 °C dir.* Kaan 78 kg dır. * Ömer'in boyu 1,90 cm dir. * Ayşe İngilizceden 75 aldı.

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• Değerlendirme= Ölçme sonuçları (Ölçüm) +

Ölçüt

(Karar)

• Ölçüt:

değerlendirilmesinde, karşılaştırmaya ve yorumlamaya esas olarak alınan dayanaklara (kıstas, kriter, norm) ölçüt denir.

Öğretimin Ölçülmesi ve Değerlendirmesi Nedir?

• Değerlendirme= Ölçme sonuçları (Ölçüm) + Ölçüt +

Yargı (Karar)

• Yargı lama iki değerin karşılaştırılmasıdır.

• Değerlendirme: Ölçme sonucunun bir ölçüt ile karşılaştırılarak anlam çıkarılması, yorumlanması, karar verilmesi işlemlerine denir.

• Değerlendirme: Ölçme sonuçlarını bir ölçüte vurarak ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir.

 Değerlendirme sürecinde 3 temel öğe yer alır.

 1. Değerlendirme sürecinin başlaması için mutlaka bir ölçme sonucuna ihtiyaç vardır. Örnek: "Ali,

sınavdan 40 puan aldı.": ölçme ifadesi

 2. Ölçme sonucunu değerlendirebilmek için uygun bir ölçüt gerekmektedir.

Örnek: Sınavdan başarılı olmak için en az 60 puan almak gerekir.

 3. Ölçme sonucu ölçüt ile karşılaştırılır, karar verilir.

Örnek: Ali 40 puan aldığı için sınavda başarısız oldu: Karar ifadesi

19

 Yararlanılan Kaynaklar:

1. Yelken, T., Y. (Ed.) (2016). Öğretim İlke ve Yöntemleri. 4. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.

2. Duman, B. (Ed.) (2015). Öğretim İlke ve Yöntemleri. 4. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.

Güler, N. (2017). Eğitimde Ölçme Ve Değerlendirme. Ankara:PegemAkademi.

Çakan, M. (2004) Öğretmenlerin Ölçme- değerlendirme Uygulamaları Ve Yeterlik Düzeyleri: İlk ve Ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, yıl: 2004, cilt: 37, sayı: 2, 99-114

20