DİN HİZMETLERİ:
KAVRAMSAL VE TEORİK
ÇERÇEVE
HİZMET VE DİN HİZMETİ
SORU: HİZMET NE DEMEKTİR?
Arapça “h d m” kökünden gelen bir isimdir. Sözlükte iş, görev, iş görme, birinin işini görme anlamlarına gelmektedir. “Hâdim” ve “hademe”
kelimeleri de aynı kökten türetilmiştir.
HİZMET
Hizmet kelimesi genel olarak iş, görev anlamına kullanılmakla birlikte;
bir kimsenin işini görme,bir kimsenin ihtiyacı olan ve onun için yararlı
olan bir işi yapma mânâları yüklenilebilir.
HİZMET
Hizmet kelimesi başka kelimelere sıfat olarak da kullanılmakta ve
bazı iş alanlarını ifade etmektedir: Askerlik hizmeti, sağlık hizmeti,
eğitim hizmeti, din hizmeti, sosyal hizmet gibi.
DİN HİZMETİ
SORU: DİN HİZMETİ NE DEMEKTİR?
1. Bir faaliyet alanı olarak değil de yalnız başına “din hizmeti” denilince din konusunda yapılan iş, görev mânâlarına gelmektedir. Yani dinde
öngörülen ve yapılması gereken şeyleri yapmak demektir.
DİN HİZMETİ
2. Din konusunda bir kimsenin ihtiyacı olan ve ona yararlı olacak bir işi yapmak mânâsına gelmektedir.
3. Din Hizmeti, bir kimsenin veya birçok insanın ihtiyacı olan ve onların
yararına olacak iş ve işleri tevazu ile ve gönüllü olarak yapmak anlamına
gelmektedir.
DİN HİZMETİ
4. Teknik anlamda din hizmetini, dinin anlatılması, bazı ibadet, dua ve
törenlerin düzenlenip yönetilmesi olarak alırsak ve organizasyonunun
yapılmasının, bir kurum olarak Türkiye’de D:İ.B.’na verildiğini kabul
edersek,DİB.’nın organize edip sunduğu, camilerde ve cami dışında
topluma götürdüğü hizmetlere “din hizmetleri” diyebiliriz.
DİN GÖREVLİSİ
Din hizmetleri kapsamındaki işleri yerine getirmekle görevli kişilere Din Görevlisi denir.
Ülkemizde bu tabir sadece Diyanet İşleri Başkanlığında görev yapanlar için kullanılmakta ve din görevlilerine devlet memuru sıfatı
verilmektedir.
Bu durum, bu görevi yerine getirmenin özel bir meslek olduğunu
gösterir.
DİN GÖREVLESİ
Önceleri din görevlilerine “Hademe-i Hayrat” tabiri kullanılırdı.
Mabetlerin bakımı ve korunması ile ilgili işleri yapan görevlilere bu sıfat
verilmekteydi. Daha sonra “Din Görevlisi” tabiri kullanılır olmuştur.
PSİKOLOJİK DANIŞMA
"Psikolojik Danışma" Batı menşeli bir kavramdır. "Pyschological Counseling" teriminin karşılığı olarak kullanılır.
Counselling, İngilizce isim olarak "danışma, müşavere, istişare, tedbir, ihtiyat, basiret, öğüt, nasihat" anlamlarına gelir.
Fiil olarak "nasihat etmek, öğüt vermek, akıl öğretmek" gibi
manalar taşır. Son yıllarda rehberlik ile birlikte anılmaya başlanan, hatta
bazı araştırmacılar tarafından adı rehberliğin önüne alınarak daha fazla
önem atfedilen “Psikolojik Danışma”, rehberlik kapsamanda bulunan
önemli bir kavramdır.
PSİKOLOJİK DANIŞMA: TANIMI
Kişide değişme olmaksızın onun hayatla baş etmede, kaynaklarını daha iyi kullanmasını sağlayan yardım sürecidir.
Bireyin karar verme ve problem çözme ihtiyaçlarını karşılayarak gelişim ve
uyumunu sürdürmesine yardımcı olmak amacıyla bireyle yüz yüze kurulan ilişkidir.
Kişinin savunucu tutumunu bırakıp yeni yaşantılara açık hale gelmesi için yapılan yardımdır.
Psikolojik Danışma, karşılıklı istek üzere, danışan-danışman arasında kurulan bir yardım alışverişidir. Ancak bu yardım, psikolojik metot ve teknikler yoluyla
gerçekleşir. En önemli teknik ve metot ise söz ve jestlerin hâkim olduğu, yüz yüze karşılıklı görüşme ve karşılıklı anlayış ve güvene dayanan sıcak insan ilişkileridir.
Psikolojik Danışma, rehberlik hizmetleri içinde yer alan, fakat rehberlik hizmetlerinin daha ziyade bireysel ve duygusal boyutlarına ağırlık verilen profesyonel bir hizmettir.
DİNİ DANIŞMA
Dinî danışma bize batı dünyasından geçmiştir.
«Pastoral Care» denilen ve genellikle rahiplerin ve papazların özellikle kilise dışında yürüttükleri dinî danışmanlık ve rehberlik hizmetlerini ifade etmektedir.
Din adamlarının verdiği manevî destek, tavsiye ve öğüt anlamında
kullanılan Pastoral Care, günümüzdeki dinî danışma ve rehberliğin
temelini oluşturmuştur.
DİNİ DANIŞMA: TANIMI
Dinî danışmanlık:
“Kişinin kendini tanıması, çevresine uyum sağlaması ve dinle ilgili
problemlerini fark ederek çözmesi için çeşitli teknikler kullanarak
profesyonelce yapılan psikolojik yardımdır.”
MANEVİ BAKIM (SPİRİTUAL CARE)
İnsanların acılı, sıkıntılı, üzüntülü, korkulu, yalnızlık ve ümitsizlik hallerinde, ani değişmelerle gelen (hastalık, ameliyat, mahkumluk, askerlik, sakatlık, afet, yaşlılık gibi) kriz durumlarında, onların yanında olmak; onlara din ve inanç açısından destek olabilmek, varsa soru ve sorunlarına danışmanlık etmek; adet ve ibadetlerini yerine
getirebilmelerinde rehberlik, varlıklarına bir mana, hayatlarına yeni bir anlam verebilmede eşlik edebilmektir.
Bu işi yapan kişiye MANEVİ BAKIM GÖREVLESİ denir.
DİN HİZMETLERİNİN ALANI
Cami içi ve Cami dışı
Cami içi: Kur’an ve temel dini bilgilerin öğretimi, vaaz ve hutbeler vb.
Cami Dışı: Cami dışı din hizmetlerinin faaliyet alanı ise oldukça geniştir.
Dini ağırlıklı sosyal ve kültürel yardım hizmetleri
Mutlu olaylara ilişkin merasimler
Kederli olaylara ilişkin ziyaret ve merasimler
Dini telkin ağırlıklı psikolojik yardım hizmetleri.
CAMİ DIŞI DİN HİZMETLERİNİN GERCEKLEŞTİRİLDİĞİ ALANLAR
Kur’an kursları,
hastaneler,
hapishaneler,
çocuk ve yaşlı bakım evleri,
dini yayınlar (kitap, gazete, dergi, film, TV, internet vb.),
konferanslar ve seminerler,
hac ve umre hizmetleri,
dini merasimler (mevlit, sünnet, nikah, düğün, cenaze, doğum vb.)
DİN HİZMETLERİNİN AMACI
Hedef kitlenin maddi-manevi huzur ve mutluluğu
Fertlerin iç dünyalarında oluşan tahribatın, fıtrata uygun ve ahlaki değerlere göre tamir edilmesi
Kişinin kendisiyle ve toplumla barışık yaşaması
Kişinin karşılaştığı problemlerle başa çıkmayı becerebilmesi
Manevi risklere karşı uyanık olunması
Hurafe, batıl inanç ve bilgilerden uzak durulması
Din hizmetlerine muhatap olmak isteyen ve olan kitle genellikle yetişkinlerdir. Bu nedenle yetişkinlere yönelik ölüm ve ölüm sonrasına hazırlık
Psikolojik danışmanlık ve rehberlik yapan uzmanlara dini konularda yardımcı olmak
Sosyal sorun yaşayan insan gruplarının sorunlarının çözümünde bilimsel yöntem uygulanması
Kişinin sadece dünyada değil, âhirette de mutlu olması
Faaliyetlerde yalnızca dinî konulara değil, aynı zamanda psiko-sosyal eğitim ve destek kapsamında kültür, mantık, sağlık ve sağlıklı iletişim gibi kişiyi her bakımdan geliştirici birçok pedagojik destek unsurunu da yer vermek
