Prof. Dr. Adnan ŞEHU
Beslenmeye Bağlı
Hastalıklar
l Yemden kaynaklanan hastalıklar
• Yemin fiziksel formu (gluten)
• Antinutrisyonel faktörler
• Mikroorganizmalar
l Yemin bileşimine bağlı hastalıklar
• (Enerji-protein, vitamin, min, su)
l Birden fazla besin madde eksikliğine
Antinutrisyonel Faktörler
l Çavdar: Ergot alkaloidi l Darı: Tanen
l Arpa: Selüloz ve B-glukan %4,5-8,5 l Fiğ: Vicin-vicianin
l Soya: Tripsin inhibitörü, üreaz, guatrojenik,
antikoagülan, allerjik, östrojenik
l PTK: Gossipol (besin maddelerinin
bazılarını bağlar
l Kolza küspesi: Glikosinolat l Keten tohumu : Linemarin
Yemde Mikroorganizma
Bulaşıklığı
l Mantar 2x104/g koloni oluşturan
birim (cob)
l Bakteri 5x106 /g koloni oluşturan
birim (cob)
l Hayvansal kökenli yem
l Bitkisel kökenli yemde koruyucu
Kandidazis
l Kandida albikans
l Temasla bulaşma olmaz
l Su ile bulaşma
l Uzun süren antibiyotik tedavisi
l Tedavi
• 200g/ton-yem nistatin
• 1/2000 –su Bakır sülfat
l Koruma
Mikotoksikozis
l Aspergillus
l Fusarium
l Penicillum mantarlarının metabolitleri
• Asp. flavus, parasitikus: aflatoksin
• Asp. Okreatus : okratoksin
• Asp. Tricintum: T2 toksin (trikotesen)
• (Türkiyede fazla görülmüyor)
• Fusarium roseum: zearalenon
Mikotoksin
l Yer fıstığı, PTK, AÇK, darı, mısır,
soya
l Ham madde en çok 50 ppb
(0.05mg/kg)
l Karma yemde en çok 20 ppb
( 0.02 mg/kg)
Yemlerde İstenmeyen Maddeler Hakkında Tebliğ Aflatoksin, ppm Yetki Kanunu 1734 Yayımlandığı R.Gazete 05.02.2005-25718 Tebliğ No 2005/3 Yem maddeleri
Sığır, koyun ve keçi tam yemleri; aşağıdakiler dışında: -Süt sığırları için tam yemler
-Buzağı ve kuzular için tam yemler
Kanatlı ve domuz tam yemleri (genç hayvanlar hariç): Diğer Tam Yemler
Sığır, koyun ve keçi tamamlayıcı yemleri (süt hayvanları, buzağı ve kuzu yemleri hariç): Kanatlı ve domuz tamamlayıcı yemleri (genç hayvanlar hariç):
Diğer Tamamlayıcı Yemler
Önlem
l Terapötik tedavi yapılmaz
• yemde enerji ve protein yükseltilir
• vitamin takviyesi yapılır
l Mantara dirençli tohumlar
l Hasat öncesi insektlerle mücadele
l Erken hasattan ve hasatta yağmur
l Bağıl nem
l Isı 0-46
l Zaman kısa
Beslenmeye Bağlı
Hastalıklar
l Yemden kaynaklanan hastalıklar
• Yemin fiziksel formu (gluten)
• Antinutrisyonel faktörler
• Mikroorganizmalar
l Yemin bileşimine bağlı hastalıklar
• (Enerji-protein, vitamin, min, su)
l Birden fazla besin madde eksikliğine
Yemin Bileşimine Bağlı
Hastalıklar
l
Enerji
• Yem tüketimi
l Eksiklik
• Yaşama payı altında vücut rezervi
• glikojen, yağ, protein
l Fazlalık
• Proteinle birlikte olan oransal artışlarda semptom görülmez
Protein Eksikliği
l Dünyanın 2/3’ü yetersiz
beslenmekte
l Beyin fonksiyonları üzerine
Kronik Protein Yetersizliği
Su
l İhtiyaç yemin 2-3 katıdır l Temiz, tuzsuz, nitratsız,
pestisitsiz ve mikroorganizmasız
l Yetersizliğinde
Nefroz, bacak derisinde kuruma, yumurta büyüklüğünde azalma,
Kabuk mukavemetinde azalma
l Fazlalığında (Uzun süren sıcak
havanın etkisi ile)
l Kursak su birikimi ile büyür l Yem kursakta birikir
l Yemlerin SD’si düşer
l Zayıflama, kursakta yırtılma ve
%50 kadar ölüm oluşur
Karbonhidratlar
l Selüloz ve lignin düşük düzeyde
Yağlar
l Yumurta verimi, büyüme ve YYO’nında
iyileşme
l Esansiyel yağ asitleri
• Lipitlerin karaciğerden taşınmasını sağlar
• Yumurtacılarda %1, damızlıklarda % 2 linoleik asit
Yağ
l Doymamış yağ asitlerinin
yetersizliği
• Karaciğer büyümesi
• Solunum sistemi enfeksiyonlarına
Esansiyel yağ asit
yetersizliğinde
l Civcivlerde 10-12 haftada
ölümler
l Yumurta veriminde düşme
Yağlarda acılaşma
l Büyüme geriliği
l Halsizlik, anemi, yürüme güçlüğü
(penguen yürüyüşü)
l Yumurta veriminde ve damızlık
veriminde düşme
l Altlık ıslatma
l Peroksit sayısı < 10 mEq/kg
Proteinler
l Eksikliği (miktar ve kalite)
l Civciv büyümesi, kötü tüylenme
l YYO
l Enfeksiyonlara karşı direnç
l Yumurta küçülür, damızlık gücü azalır
l Enerji fazlalığına ve a.asit dengesizliğine
Fazlalığı
l Depo yağlarında ve büyümede
hafif bir azalma
l Ürik asitin atılabilmesi için fazla
su tüketimi
l Altlık ıslanması
Tuz zehirlenmesi
l Akut veya kronik olabilir l Kuyu suyu kullanılan
işletmelerde
l İştah azalması, Solunum
güçlüğü, ayakta duramama
l Tavuklarda 4 g/kg CA tuz
A Vitamini Eksikliği
l Mukoz membranlarda keratinleşme
(mukus sentezinde azalma)
l Kseroftalmi (gece körlüğü)
l Genel durumda bozukluk
• İştah, büyüme, verim, kuluçka randımanı
l Enfeksiyonlara karşı direnç azalması
l Göz ve burun akıntısı
l Ürat taşı oluşumu
Vitamin A toksikasyonu
• Egzoftalmi
• Keratinleşmiş dokularda muköz
hücre oluşumu
• Kemiklerde kırılma, eğilme ve
incelme eğilimi
• Deride kalınlaşma
