ANTI-HCV POZITIF HASTALARDA HCV-RNA VARLIGININ DEGERLENDIRILMESI

Viral Hepatit Derg 2002 (1) 444446

ANTI-HCV POZITIF HASTALARDA HCV-RNA VARLIGININ DEGERLENDIRILMESI

Selma GOKAHMETOGLU*, Bilgehan AYGEN**,

GURSOY***, Cem ART AN*, Yusuf 0ZBAL*, Tahir PATIROGLU****

OZET

HCV infeksiyonunun tamsmda anti -HCV tayini yaninda HCV- RNA varligi da ara~tmlmaktadir.

<;:ali~mada anti-HCV'si pozitif bulunmu~ ALT ve AST degerJeri belirlenmi~ 189 hastanm serum Orneginde HCV-RNA dozeyleri ara~tinldi. HCV-RNA dUzeyleri Abi Prism 7700 Sequence Detection System (Perkin Elmer, USA) ile PCR ytintemi ile ara~tinldi.

<;:ali~maya dahil edilen 189 hastamn 120 (% 63.S)'sinde HCV-RNA negatif, 69 (% 36.5)'unda ise pozitif bulundu. HCV-RNA pozitif 69 hastanm 33 {%48)'Unde ALT ve AST seviyeleri normal simrlardayken, 36 (% 52)'smda yUksekti. HCV-RNA negatif olanlann 49 {%41)'unun ALT ve AST seviyeleri yUksek, 71 (%59) 'nin ise normaldi.

Sonu~ olarak anti-HCV poztifligi durumunda mutlaka HCV-RNA varligmin gOsterilmesi gereklidir.

Anahtar ke/imeler: Anti-HCV, HCV-RNA, ALT ve AST dUzeyleri

SUMMARY

EVALUATION OF HCV-RNA IN ANTI-HCV POSITIVE PATIENTS

HCV-RNA is investigated in diagnosis of HCV infection besides anti-HCV.

In this study HCV-RNA levels were investigated in 189 anti-HCV positive patients whose ALT and AST levels were determined.

HCV RNA was detected by PCR with Abi Prism 7700 Sequence Detection System (Perkin Elmer, USA).

When the resu Its of the patients were examined, it was found th<it HCV- RNA was positive in 69 {36.5%) of them and HCV-RNA was negative in 120 (63.5%) of them. ALT and AST levels were high in 36 (52%) of HCV-RNA positive patients and ALT and AST levels were normal in 33 (48 %) of them. Fortynine (41 %) of HCV-RNA negative patients had high ALT and AST levels and 71 (59 %) of them had normal ALT and AST levels.

As a conclusion HCV-RNA should be investigated undoubtedly in anti-HCV positive patients.

Key words: Anti-HCV, HCV-RNA, ALT and AST levels.

Giri~ masi ve miktannm belirlenmesi, viremide ba~vurabilecek en Onemli

teknik oldugu gibi serolojik taniyi da dogrulayiCi 6zellik ta~imaktadir (3).

Hepatit C virusu (HCV) parenteral yolla bula~an non Ave non B hepatitlerin en Onemli etkenlerinden biridir. Akut HCV infeksiyonlan- nin % 70-80'ni kronikle~mektedir. Kronikle~en olgulann en az %20- 30'unda siroz ve hepatoseiiUier kanser ortaya <;ikmaktadir (1 ).

HCV infeksiyonunun laboratuvar taniSl, Siklikla HCV genomunun klonlanmasiyla elde edilen antijenlerin kullanildigi ELISA ve RIBA (Re- combinant lmmunoblotting Assay) testleriyle virusa OzgU antikorla ve HCV-RNA gbsterilerek konmaktadir (2). Serolojik tanmm duyarliligi ve 6zgUIIUgo anti-HCV saptayan ikinci ve U<;Unci.i ku~ak testlerle Onemli Olc;Ude artmi~tlr. Ancak, infeksiyonun erken evrelerinde hasta- lann seronegatif olu~u, serokonversiyonun bazi olgularda uzun sUrede gerc;ekle~mesi, HCV antijeninin ve virus replikasyonunu gtisteren sero- lojik testlerin olmayi~i, antikor OzgUIIogunun gOsterilmesinin gerekme- si ve dogrulama testlerinde kar~da~llan indeterminate bulgulann yo- rumlanmasmm gtic;lugo serolojik testlerin tamdaki yerini simrlamakta- dir. Bu durumda molekUier biyolojik yOntemlerle HCV-RNA saptan-

444

Bu c;ali~mada Erciyes Oniversitesi Tip FakUitesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalina g6nderilen anti-HCV pozitif kan tirneklerinde HCV-RNA varliginin ve hastalann karaciger enzimlerinin belirlenmesi ile histopatolojik tanilannin irdelenmesi amac;landi.

Gerec; ve YOntem

Erciyes Oniversitesi Gevher Nesibe Ara~t1rma ve Uygulama Has- tanesi Klinik Mikrobiyoloji ve infeksiyon Hastahklan ile Gastroente-

* Erciyes Oniversitesi Trp Fakliltesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dah, Kayseri.

** Erciyes Oniversitesi Tip FakUitesi infeksiyon Hastahklan ve Klinik Mikrobiyoloji Ana·

bilim Dah, Kayseri.

*** Erciyes Oniversitesi Tip FakUitesi Gastroenteroloji Anabilim Dah, Kayseri.

**** Erciyes Oniversitesi Tip FakUltesi Patoloji Anabilim Dah, Kayseri.

roloji polikliniklerinden laboratuvanm1za gOnderilen, anti-HCV pozi- tif 189 hastamn serum t:irneklerinde HCV-RNA dOzeyleri ara~tmld1.

Hastalara ait alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransfe- raz (AST) dOzeyleri ile karaciger biyopsi bulgulan dosyalanna ula~lla­

rak incelendi. HCV- RNAdOzeylerinin belirlenmesinde Polimeraz Zin- cir Reaksiyonu (PCR) yt:intemi (Abi Prism 7700, Perkin Elmer) uygu- land1 (4). istatiksel analiz ki kare yOntemi ile yaplld1.

Bulgular

<;ali~maya dahil edilen 189 hastan1n 120 (% 63.5)'sinde HCV- RNA negatif, 69 (% 36.5)'unda ise pozitif bulundu. HCV-RNA pozitif 69 hastanm 33 (% 48)'tinde All ve AST dozeyleri normal smlrlarday- ken, 36 ('% 52)'smda yOksekti. Karaciger biyopsi bulgulan normal olanlann 7 (% 21 )'sinde ve histopatolojik olarak kronik aktif hepatit (KAH) tams1 alanlann 62 (% 40)'sinde HCV-RNA pozitif idi. Bu KAH'h hastalann 29 (% 47)'unda ALT ve AST dtizeyleri normal dtizeylerde idi. Bu hastalann 26'smln HCV-RNA dozeyi 1 00000 kopya/ml'nin al- tmda bulundu.

HCV-RNA negatif olanlann 49 (% 41 )'unda ALT ve AST dtizeyle- ri ytiksek, 71 (%59 )'inde normal bulundu. HCV-RNA negatif olanla- nn 94 (% 78 )'ti KAH tams1 alm1~ olup bunlann 56(% 59.5 ) 'smda ALT ve AST dtizeyleri normal idi (Tablo 1 ).

Hastalarda AST/ALT dtizeyleri yOksek bulunmas1yla HCV-RNA po- zitifligi aras1nda ve histopatolojik olarak KAH tan1s1 almas1yla HCV RNA pozitifligi arasmda istatiksel olarak anlaml1 fark bulunmad1 (p>0.05).

yonun geli~tigi erken dt:inemde yalanc1 negatif sonuc; verebilmektedir.

Anti-HCV pozitif olgularda HCV-RNA incelenerek dogrulama yap•la- bilmekte ve bununla gerc;ek pozitiflik (viremi-replikasyon) ortaya ko- nabilmektedir (2). Bununla birlikte HCV-RNA negatifligi HCV infeksi- yonu varllg1m tGmOyle yok edememektedir. HCV infeksiyonu s1ras1n- da viremi arallkl1 (intermittant) olabilmekte, vireminin olmad18:1 veya c;ok do~ok dozeyde oldugu dt:inemlerde PCR'da dahil diger molekoler biyolojik yt:intemler ile HCV-RNA saptanamayabilmektedir (3,5). Bu nedenle hepatit olgulan kesitsel bir zaman diliminde degil, devamll olarak izlenmelidir.

<;olak ve ark (6) ELISA ile anti-HCV saptanan 58 t:irnegin 42 (%

72.4)'sinde HCV-RNA'n1n pozitif oldugunu gt:istermi~lerdir. Gretch ve ark (7) seropozitif olgularm %73'0nde, Silini ve ark (8) ise% 72'sinde viremi saptam1~lard1r. St:inmez ve ark (9) 100 anti-HCV pozitif serumun

%66'smda RT-PCR ile HCV-RNA'nm pozitif oldugunu gt:istermi~lerdir.

Erdem ve arkada~lann1n (10) yapt1g1 bir c;al1~mada kronik hepatit C olgulannm % 98'inde HCV-RNA pozitif bulunmu~tur. Bu c;all~mada ise anti -HCV pozitif 189 hastan1n 120 (% 63.5 )'sinde HCV- RNA ne- gatif ve 69 (%36.5 )'unda pozitif olarak belirlendi. Anti -HCV pozitif, HCV-RNA'nm negatif oldugu olgularda hasta iyile~mi~ veya intermit- tant viremi olas111g1 dO~OnOimelidir.

St:inmez ve ark ( 9) ve Erdem ve ark (1 0) HCV RNA pozitif olgu- lann c;ogunda ALT ve AST seviyelerini yOksek bulmu~lard1r. Gretch ve ark (7) 56 HCV-RNA pozitif hastan1n 9'unda (% 16) ALT ve AST dOzey- lerinin normal oldugunu bulmu~lard1r. HCV-RNA pozitif hastalarda ALT dOzeyleri normal bulunan raporlar da vard1r (8). Espinosa ve ark (11) HCV-RNA pozitif hemodiyaliz hastalannda HCV-RNA negatif olanlara gOre ALT dtizeylerinin daha yOksek oldugunu belirtmi~lerdir.

Bu c;all~mada HCV-RNA pozitif 69 hastamn 33 (% 48)'tinde ALT ve AST dozeyleri normal s1mrlardayken, 36 (%52)'smda yOksekti.

HCV infeksiyonlanmn laboratuvar tamsmda rutin olarak serolojik, HCV-RNA pozitif olan HCV infeksiyonlu hastalarm bazdannda biyokimyasal ve molektiler biyolojik testier uygulanmaktad1r ( 2). ALT normal bulunabilir. Bu hastalar asemptomatik ta~IYICI olabilir ve-

Anti-HCV pozitifligi infeksiyonun akut ve/veya kronik olmas1, vi- ya karacigerinde hasar bulunmayabilir (minimal olarak degi~ebilir) remi ve prognoz hakkmda kesin bilgi vermemekte, hatta serokonversi- veya nadiren kronik hepatit olabilir (12). Bu hastalar viremik ve infek-

Tablo 1: Hastalann ALT/AST dozeyleri ve karaciger histopatolojik bulgulann1n HCV-RNA ile ili~kisi

ALT/AST Normal

Ytiksek Toplam Histopatolojik Normal

bulgular KAH*

Top lam

*Krenik aktif Hepatit

**33'tinde ALT/AST yOksek

***38'inde ALT/AST ytiksek

HCV RNA Pozitif Say1

33 36 69 7 62**

69

HCV RNA Negatif

% Sayr

48 71

52 49

100 120

10 26

90 94***

100 120

% 59 41 100 22 78 100

445

siy6z (bula~ma riski yOksek) hastalard1r. ALT dUzeyinde dalgalanma- lar olabilmekte ve ALT'nin normal oldugu d6nemde kronik hepatit g6- rOiebilmektedir. Devamh viremi g6steren olgulann bir k1smmda nor- mal veya hafif ALT yOksekligini, virusun do~Ok sitopatik etkisine veya virusun karaciger d1~1nda replikasyonuna baglayan ~ah~malar da var- d<r (12, 13 ).

Bu ~ah~mada, HCV-RNA pozitif ALT ve AST dOzeyleri normal alan hastalann 26'smda HCV- RNA dtizeyinin 1 OS kopya/mL 'nin altmda olmas1 vireminin c:;ok fazla olmad1gm1 g6stermektedir. Jamal ve ark (14) HCV infeksiyonlu ALT seviyesi normal hastalarda HCV-RNA dO- zeyinin ALT seviyesi yOksek hastalara klyasla daha dO~Uk oldugunu g6stermi~lerdir. Sonu<; olarak; HCV infeksiyonunun laboratuvar tanl- smda ELISA ile anti-HCV ara~tmlmas1 tOm laboratuvarlarda kolayhk- la uygulanabilir bir testtir, ancak anti-HCV pozitif alan hastalarda HCV-RNA varl1S1n1n ara~t1nlmas1 ve miktann1n belirlenmesi hastal1g1n prognozunu (gidi~atlm) degerlendirmede son derecede 6nemlidir.

KAYNAKLAR

1. Akklz H: HCV infeksiyonu : Epidemiyoloji ve korunma ,'Kill~­

turgay K, Badur S (eds) ,Viral Hepatit 2001, 1. Bask1 Kitabmda s 193, 2001, Viral Hepatitle Sava~1m Dernegi, istanbul.

2. TUrkoglu S: HCV infeksiyonu: Viroloji ve Seroloji, K11i<;turgay K, Badur S (eds), Viral Hepatit 2001, 1. Bask1 Kitabmda s 182, 2001, Viral Hepatitle Sava~1m Dernegi, istanbul.

3. Badur S: HCV infeksiyonlannm laboratuvar tams1 (Aiternatif yakla~lm). Bozkaya E, Y1lmaz G, Badur S (ed), Klinik viroloji ve viral infeksiyonlann laboratuvar tams1, Kitabmda s 49, 1996 , TUrk Mikro- biyoloji Cemiyeti Yaym1, istanbul.

4. Takeuchi T, Katsume A, Tanaka T, et al: Real time detection sys- tem for quantification of Hepatitis C virus genome. Gastroenterology 1999,116:636-642.

S.Freucht HH, ZOllner B, Polywka S, et al: Study on reliability of

446

commercially available hepatitis C virus antibody tests. J Clin Microbi- c[ 1995; 33: 620-624.

6. <;olak D, Ogun~ D, GUltekin M, Er D, Mutlu G: Hepatit C viru- su (HCV) infeksiyonunu tan1smda Enzim lmmunaassay ( EIA), lmmu- noblot (I B) ve Polimeraz Zincir reaksiyonu (PCR) y6ntemlerinin kar~l­

l~tlnlmasl. Viral Hepatit Derg, 1998 (1) :S-8.

7. Gretch D, Lee W, Corey L: Use of aminotransferase hepatitis C antibody, and hepatitis C polymerase chain reaction RNA assays toes- tablish the diagnosis of hepatitis C virus infection in a diagnostic viro- logy laboratory. J Clin Microbial, 1992; 30: 2145-2149.

8. Silini E, Bono F, cerino A, et al: Virological features of hepatitis C virus infection in hemodialysis patients. J Clin Microbiol1993; 31:

2913-2917.

9. SOnmez E, K1zdkaya N, Ta~yaran MA ve ark: Hepatit C virusu RNA pozitifliginin karaciger fonksiyon testleri ile ili~kisi. Klimik Derg, 1996; 9: 44-46.

10. Erdem LK, Okten A, Badur S ve ark: Kronik C hepatitli has- talarda anti-HCV (II.Ku~ak ELISA), antiHCV-IgM ve HCV RNA (PCR) aras1ndaki ili~ki. Viral Hepatit Derg, 1995, 1:13-19.

11. Espinosa M, Martin-Malo A, Alvarez de Lara MA, Soriano S, Aljama P: High ALT levels predict viremia in anti-HCV positive HD pa- tients if a modified normal range of ALT is applied. Clin Nephrol, 2000, 54 (2): 151-6.

12. Brillanti S, Foli M, Gainai S, et al: Persistant hepatitis C vire- mia without liver disease. Lancet 1993; 341 :464-465.

13. Bartolome EJ, Castillo I, Quiroga JA, et al: Etection of hepatitis C virus RNA in serum and peripheral blood mononuclear cells. J He- pate!, 1993; 17 (supp 13) 5 90-99.

14.jamal MM, SoniA, Quinn PG, Wheeler DE, Arora S, Johnston DE: Clinical features of Hepatitis C-infected patients with persistently normal alanine transaminase levels in the southwestern United States.

Hepatology, 1999; 30 (5): 1307-1311.