7 nci Hava Kuvvet Komutanlığı Eğitim Dökümanları
8. Hafta Eğitimleri
8.1. Radyo Brevity Kodları
İyi bir iletişim, özellikle hava savaşında kazanan tarafı belirleyici olabilmektedir.
Saniyelerin bile önemli olduğu bu tür durumlarda, pilotların birbirlerine en çok bilgiyi en az ifadeyle vermeleri şart olmuştur. Bununla beraber, farklı uluslardan pilotları bir arada uçmak durumunda bırakan global operasyonlar da her gün gerçekleşebilmektedir. NATO gibi paktlar sürekli olarak ortak tatbikatlar yapmaktadır.
Peki, bu koşullarda altında, pilotların tüm bu engelleri ve dil farklarını aşarak en etkin şekilde anlaşabilmesi nasıl sağlanacaktır? İşte bu sorunun cevabı Brevity Kodlarıdır.
Brevity kodları (Brevity Words), savaş pilotlarının ortak dilidir diyebiliriz. Sadece hava kuvvetlerinde değil, diğer silahlı kuvvetlerde de belli miktarda kullanılmakla beraber, en can alıcı olarak havada kendini ispatlamaktadır.
Bu dökümanda yer alan Brevity kodları, en çok kullanılan kodlardır. Kullanım örnekler ile beraber anlatılmıştır.
Bizler de, yabancı sanal filolar ile ortak yaptığımız uçuşlarda bocalamamak ve kendi görevlerimizde en etkin iletişimi sağlamak için Brevity kodlarını kullanabiliriz.
Katacağı gerçekçilik de azımsanamaz.
7 nci Hava Kuvvet Komutanlığı’nda pilotların gelişimlerinde Brevity Words eğitimleri de gerek görevler esnasında, gerek toplantılarda sürekli tekrar edilmekte ve pekiştirilmesine çalışılmaktadır.
Gelen sayfalarda, brevity kodları alfabetik sıralamaya göre tanımlanmıştır.
ABORT O andaki aksiyon/saldırı/görevin iptalini bildirir/emreder.
ACTION Önceden belirlenmiş saldırı hareketine başlandığını bildirir. Pop-Up bombalamada hareket başlangıcını ifade eder.
Belirtilen sistem, ilgili bölge/açıdan taramaya başladığında bilgi amaçlı kullanılır.
(Sistem) ACTIVE (pozisyon/yön)
SA-2 Aktif, 320 baş, 20 mil
Belli bir noktaya göre açı/mesafe bilgisi isteme komutudur.
ALFA CHECK
Kaplan2-Kaplan1, Alfa Check, Steerpoint 3 - 2 Anlaşıldı, Steerpoint 3'e 35 mil, uçuş başı 345
Dost uçakların deniz seviyesinden yüksekliğini bilgi amaçlı verir.
ANGELS
Ateş 1, Angels 12 (Ateş 1 kolu 12 bin feet te demektir.)
BINGO Yakıt az. Güvenli dönüş için kritik yakıt seviyesine düşüldü. Bu noktada üsse dönüş yapılması / angajmanı terk gereklidir.
Radarda veya görsel olarak tespit edilen, bilinmeyen uçak
BOGEY
Kalkan 2-Kalkan Lider, Bogey, Güney, 35 mil, irtifa 18 bin, 12 aspekt
BRACKET (yön)
Hedefe göre sağ-sola ya da dikeyde ayrılma komutudur.
Hedefe/hedeflere iki yandan angaje olma manevrasıdır. Önlemelerde kullanılır.Emri alan uçak ilgili yöne açılır ve iki koldan hedefe önleme yapılması amaçlanır.
İlgili yöne maksimum performanslı 180 derecelik bir dönüş yapılması komutudur. Bu komutu alan pilot, onay ikazını vermeden dönüşe başlamalıdır.
BREAK (yön)
Balyoz3, sola Break - 3 anlaşıldı (Bu esnada dönüş başlamış olmalıdır)
BREAK AWAY O an yapılmakta olan işin iptal edilip uçağın derhal ayrılması (genelde yakıt alırken) ikaz edilmektedir.
Dost uçağa herhangi bir sebeple kasıtlı kilit atılırken bu çağrı yapılır...
Mümkün mertebe dost kilidinden kaçınmalıdır. Kilidin atıldığı pozisyon bilgisi verilir.
BUDDY LOCK
Ateş 2, Buddy Lock, Bullseye 225-140
RWR de dost uçak kilidi aldığımızda bu çağrıyı yaparız. Böylece bize kilitlenen uçak dost olduğumuza emin olur.
BUDDY SPIKE (pozisyon/yön/irtifa)
Kaplan1, Buddy Spike, Bullseye 145-207, Uçuş başı 90, 15 bin feet
Pozisyon referanslamada kullanılan sanal nokta. Tüm pozisyonlar, bu noktaya göre açı-mesafe olarak verilir.
BULLSEYE
SA-2 aktif, bullseye 340-145 (SA-2 radarı, bullseye noktasına göre 340 derecede, 145 mil uzakta. Tüm uçucular, sistemlerinde hedefin yerini bilmiş olurlar)
BUSTER Mümkün olan en hızlı şekilde ama afterburner' a girmeden uçmak anlamına gelir (Military Power veya %100 devir)
Radarda tespit edilmiş uçaklar için kullanılır. Pozisyon, Yön ve irtifa bilgisi verilerek kol uçucularının durum bilgisi sağlanır.
CONTACT
Ateş 1, Contact, Bullseye 121-52, 340 baş, 23 bin feet
Radarda hedefi sağ-sol tarama limitlerinde tutarak F-Pole denilen atış başlangıç mesafesini uzatmak amaçlı manevra.
CRANK (yön)
Kalkan kolu, Doğuya Crank
CRUISE Buster (%100 Power) veya Gate (Full AB) komutunu müteakip normal uçuş süratine dönmek anlamına gelir.
DECLARE AWACS'tan radar hedefi için tanımlama bilgisi istemek anlamına gelir.
DRAG Hedefin uzaklaşmakta olduğu/bize yaklaşmadığı durumlarda
kullanılır. Aynı zamanda atış ikazında arkamızı dönerek en hızlı şekilde kaçmak demektir.
(Sistem) DOWN (pozisyon/yön) İlgili sistemin kendini kapattığı (artık tarama yapmadığı) anlamına gelir. İmha edildiği anlamına gelmez!
ECHO Radarda yansıma tespitinde kullanılır.
ENGAGE Belirlenmiş bir hedefe angajman emridir.
FENCE (IN/OUT) Savaş bölgesine giriş / çıkışta kokpit ayarlarının uygun şekilde yapılması / kontrol edilmesi komutudur.
FLANK (direction) Kontak aspekti 30-60 derecede sabit ise bu terim kullanılır. Yani ne yaklaşan, ne uzaklaşan hedefler.
FOX (1,2,3)
Hava hava füze kullanımında kullanılır.
FOX ONE - AIM-7 gibi yarı aktif füze atışı.
FOX TWO - Isı güdümlü IR füze atışı (AIM-9) FOX THREE - Aktif radar güdümlü füze atışı (AIM-120)
FRIENDLY Dost olduğu tespit edilen hedef.
GATE Maximum afterburner kullanarak maksimum hızda uçulacağını bildirir komuttur.
GIMBAL Radar hedefinin tarama sınırlarına ulaştığını bildirir.
GROUP Birbirinden 3 milden fazla uzak olmayan uçaklar, bir grup kabul edilir.
İlgilenilmesi gereken bir aktivite (düşman uçağı, kolda dönüş vb) olduğunda kol uçucularını uyarmak için kullanılır.
HEADS UP
Kaplan 1, Heads Up, Sağ Saat 2 yönünde Tanker
JINK Belirsiz hareketler yaparak düşman uçağının iyi bir top atışı yapmasını engellemeye çalışmaktır.
JOKER Yakıt durumunun Bingo ya yaklaştığı ve eve dönüş / angajmanı terk zamanının yaklaştığını bildirir.
KNOCK IT OFF In training, a directive call to cease all air combat maneuvers/attacks/activities/exercises.
LADDER Picture label with three or more groups on the same azimuth but separated by range. Group names should be LEAD GROUP, MIDDLE GROUP, TRAIL GROUP
LASER ON Lazer yansıtmanın başlatılacağı / aktive edileceği anlamına gelir.
LASING Konuşmakta olan pilotun o an lazer yansıtmakta olduğunu belirtir.
LIGHTS ON/OFF Tüm dış ışıkların açılması / kapatılması.
LONG RIFLE Uzun menzilli hava-kara (SLAM-ER gibi) füzenin ateşlendiği ikazıdır.
MADDOG AIM-120 BORE modunda görsel olarak ateşlendiği zaman kullanılır.
Anti radyasyon (HARM) füzesinin ateşlendiği ikazıdır. Sistem tipi ve pozisyon da belirtilebilir.
MAGNUM (sistem/pozisyon)
Ateş 1, Magnum, SA-2, Bullseye 121-036
MIDNIGHT AWACS'ın artık bilgi vermeyeceği anlamına gelir. SUNRISE ın tersidir.
Tanımlanamayan hareketli kara araçları görüldüğünde bu komut söylenir. Burada araçların hareketli olduğu anlamındadır.
MOVER(S)
Balyoz2, Movers, Bullseye 010, 124, 30 mil
RWR da kara-hava taehdidi görüldüğü ancak henüz atış yapmadığı zaman kullanılır. Hava-Kara atışta SINGER kullanılır.
MUD (tip/yön/menzil)
Kaplan2-Kaplan1, MUD, SA-6, 30 başta, 15 mil
MUSIC Elektronik karıştırıcıyı ifade eder. MUSIC ON ile açılır, MUSIC OFF ile kapatılır. Radarda ayrım yapmak için de kullanılabilir.
NAKED RWR da herhangi bir tespit yok ise kullanılır. RWR temiz anlamındadır.
NO JOY TALLY ifadesinin tersi olarak, bildirilen düşman uçağına görsel temas kurulamadığı anlamına gelir.
Bir düşman uçağına göre defansif olarak manevra yapıldığı anlamına gelir.
NOTCH(ING) (yön)
Ateş 1, Kuzeye Notch
ON STATION Uçakların steerpoint/CAP/hedef bölgesine vardıkları anlamına gelir.
OPENING Uçaklar arasındaki mesafelerin açılması anlamına gelir.
O andaki pozisyonun korunması/korunmaktaolduğu anlamına gelir.
Daire çizilerek pozisyon korunur.
ORBIT(ING)
Ateş3 Ateş1, Sağdan Orbit - 3 Anlaşıldı (diyerek o bölgede sağdan 360 derece dönerek pozisyonunu korur.) OUTLAW Tanımlanamamış bir uçağın (BOGEY) Angajman kuralları dahiline
girmekte olduğu anlamına gelir.
PICTURE Bullseye koordinatları olarak, görev bölgesine ait genel hava resmi istenirken kullanılır.
PITBULL AIM-120 Amraam veya AIM-54 gibi uzun menzilli aktif radara sahip füzelerde, aktif radarın devreye girdiği anlamına gelir.
POP Pop up bombalamada tırmanışın başladığını bildirir.
PRESS Saldırı konumundaki uçağa baskıya devam etmesini ve korumada olduğumuzu bildirir. Daha çok dogfight ta kullanılır.
Bilinmeyen bir uçağa kilit atıldığında kullanılır. O an o pozisyonda bulunan dost bir uçak kilit alırsa, Buddy Spike demelidir.
RAYGUN (pozisyon/yön/irtifa)
Kalkan3, Raygun Bullseye 205-014, 050 baş, 15 bin feet (Burada, 205-14 bullseye görece koordinatlarında 50 başa uçan 15 binbdeki uçağa kilit atılmış.)
Belli bir baş, irtifa veya yükseliş alçalış açı değeri verilerek kol bütünlüğü sağlamaya yönelik komuttur.
REFERENCE (yön/irtifa/yükseliş-alçalış)
Kaplan1, Referans Steerpoint2, 5 derece yükseliş, 300 knot.
RIFLE Hava Kara Füze atışı (Maverick) yaptığımızda bu çağrıyı yaparız.
ROGER Radyodan gelen iletişimin alındığını bildirir. Herhangi bir karşılık / hareket olacağı anlamına gelmez. Bu açıdan Wilco'dan ayrılır.
SAM atışı görsel olarak tespit edildiğinde yön bilgisi verilir.
SAM (yön)
Kaplan 1, SAM Atışı, güneydoğu
SCRAMBLE Bir an önce kalkış yapılması komutudur. Daha çok önleme amaçlı kalkış yapan uçaklar için kullanılır.
SEPARATE(ING) Angajmandan çıklırken kullanılır. Angajmana dönüp dönülmeyeceği kesin değildir.
SHOOTER Saldırıyı yapacak uçak Shooter olarak adlandırılır. Korumada kalacak olan uçak, COVER dır.
RWR da SAM atış uyarısı alındığında tip ve yön bilgisi verilir.
SINGER (tip/yön)
Ateş 4, Singer, SA-2, Güney (Güney yönünden SA-2 atışı var)
SLOW Hedef uçak 200-240 knot civarında uçuyor ise hedef tarifinde kullanılır.
SORT Düşman uçak grubunun, angajmana giren uçaklar arasında paylaştırılması. Görsel veya radarda.
SORTED Belirlenen sort doğru şekilde uygulandı
SPIKE (yön) RWR da düşman radar uyarısı alındığında kullanılır.
SPLASH Hava-Hava : Düşman uçağı vuruldu Hava-Kara : Mühimmat hedefte
SPLIT Numaranın bir başka hedefe saldırmak üzere koldan ayrıldığı anlamına gelir. Bunun sonucunda görsel temas da kesilebilir demektir.
SUNRISE MIDNIGHT komutunun tersine, AWACS devrede anlamına gelir.
SWITCHED Switch, hedef değiştirmek anlamına gelir. Taktik avantaja göre pilotlar hedefleri değişebilir.
TALLY Görsel temas demektir. Uçak, yer hedefi gibi herhangi bir obje için kullanılabilir.
TERMINATE (Hava-Kara): Lazer aydınlatması iptal edilir.
Eğitim uçuşlarında,sadece o anki angajman iptal edilir, ama eğitim uçuşu devam eder.
TRASHED Bize ateşlenmiş füzeden kurtulduğumuz anlamına gelir.
UNABLE Verilen emir/yönergenin uygulanamayacağını bildirir.
VERY FAST Hedefin hızı 900 knot tan fazla ise kullanılır.
VISUAL Dost uçakla görsel temas var bilgisidir.
WILCO Alınan emirlerin/yönergelerin anlaşıldığı ve uygulanacağını bildirir.
WINCHESTER Mühimmatımız kalmadığına dair bilgi.
