Mikrobiyolojiye Giriş ve
Sınıflandırma
Mikrobiyolojinin tarihçesi
Mikroskobun keşfinden önce doğadaki bütün canlı yaratıkların hayvan ya da bitki olduğu düşünülürdü
Mikrobiyolojinin tarihçesi
Buharalı İbni Sina (MS 980-1038) bulaşıcı hastalıklara gözle görülmeyen etkenlerin neden olduğunu
belirtmiştir
Mikrobiyolojinin tarihçesi
Roger Bacon’dan (1210-1290) başlayarak 400 yıl gibi uzun bir gelişme sürecinden sonra ilk basit mikroskop Hollanda’lı Antony Von Leeuwenhoek (1632-1723) tarafından yapılmıştır
Leeuwenhoek bu aletle gördüğü bakterilerin şekillerini çizerek İngiliz Kraliyet Akademisi’ne yollamıştır
Bu bedenle modern mikrobiyolojinin kurucusu kabul edilir
Mikrobiyolojinin tarihçesi
Bir bilim olarak mikrobiyolojinin gerçek anlamda
gelişmesi Louis Pasteur’un (1822-1895) çalışmaları ile başlamıştır
Fermentasyonda mikroorganizmaların rolünü göstermiş
İsmi ile anılan Pastörizasyon işlemini bulmuş
Şarbon ve kuduz aşılarını bulmuştur
Mikrobiyolojinin tarihçesi
Tüberküloz basilini R. Koch bulmuştur
Mikrobiyolojinin tarihçesi
Koch Postülaları
Belirli bir mikroorganizma belirli bir hastalığı bulunan tüm bireylerden izole edilmeli ve sağlıklı bireylerde bu
mikroorganizma bulunmamalıdır
Bu özel mikroorganizma hasta bireylerden izole edilmeli ve yapay bir besiyerinde saf kültür olarak elde edilmelidir
İzole edilen bu özel mikroorganizma sağlıklı bireylere verildiğinde onlarda da aynı hastalığı oluşturmalıdır
Özel mikroorganizma deneysel olarak oluşturulan
enfeksiyonlardan yeniden saf kültür olarak izole edilmelidir
Mikrobiyolojinin tarihçesi
19. yüzyılın ikinci yarısında bakterilerle ilgili buluşlar
devam ederken bakteri tutan süzgeçlerden geçen küçük partiküllerin varlığı ileri sürülmüştür
İlk kez, Iwanovski 1892 yılında bitkilerde tütün mozaik hastalığına neden olan etkenin virus olduğunu bulmuştur
Mikrobiyolojinin tarihçesi
Joseph Lister (1827-1912);
İlk kez cerrahide antiseptikleri kullandı Alexander Fleming (1881-1955);
1928’de penisilini buldu
Elie Metchnikoff (1845-1916);
Fagositozu tanımladı Paul Ehrlich (1854-1915);
Humoral immunite kavramını tanımladı
Mikrobiyolojinin tarihçesi
Mikrobiyoloji;
Mikroorganizmalardan bahseden bilim dalıdır
Yunancada;
Mikros = küçük
Bios = yaşam
Logos = bilim
Giriş
Mikroorganizmalar insanlar, hayvanlar ve bitkilerle
birlikte ve bunların dışındaki çevrede çok yaygın olarak her yerde bulunurlar
Mikrobiyoloji
Bunların özelliklerinden
Yüksek canlılar ve birbirleri ile olan ilişkilerinden
Mikroorganizmaların laboratuvarda incelenmeleri ile ilgili yöntemlerden söz eder
Giriş
Mikropların bu kadar yaygın, türlerinin çok fazla ve ilişkilerinin çok çeşitli olması nedeniyle Mikrobiyoloji bilimi de buna uygun olarak birçok dallara ayrılmıştır Tıp mikrobiyolojisi mikropların insanlarla olan
ilişkilerinden söz eden bilim dalıdır Bunun dışlımda
Toprak ve tarım mikrobiyolojisi
Endüstriyel mikrobiyoloji
Besin mikrobiyolojisi
Atmosfer ve uzay mikrobiyolojisi, mevcuttur
Giriş
Yapılarına bakarak mikroorganizmaların üç büyük grupta toplanmaları uygun bulunmaktadır
Ökaryotlar
Prokaryotlar
Virüsler
Giriş
Ökaryotlar
Çekirdek zarı vardır
Zarsı organelleri vardır
Ribozomları 80S
Bitki ve hayvan hücrelerinin yapısına benzerlik gösterir
Algler, protozoonlar, mantarlar bu gruptadır
Giriş
Prokaryotlar
Daha basit bir hücre yapısına sahiptirler
Çekirdek zarı yoktur
Zarsı organelleri yoktur
Ribozomları 70S
Mavi-yeşil algler, bakteriler bu gruptadır
Giriş
Virüsler
Bir hücre yapısı göstermezler
Tek başlarına metebolizma aktiviteleri bulunmaz
Yapılarında bir nükleik asit (DNA veya RNA) ve protein kılıf bulunur
Giriş
Prionlar;
Mikroorganizma değildir
Protein yapıda infeksiyoz partiküllerdir
Nükleik asit içermez
Normal olarak pek çok farklı hücre tipinin yüzeyinde bulunurlar
Fakat anormal bir şeklinin beyinde birikmesi hastalığa neden olur
Normal dışı şekil enfeksiyon etkeni
Mikroorganizmaların sınıflandırılması
Kullanılan sınıflandırma teknikleri
Sayısal (numerical) sınıflandırma
Genetik inceleme yöntemleri
DNA + DNA hibridizasyon yöntemleri
Bakteriden – bakteriye gen aktarım yöntemleri
Serolojik yöntemler
Kimyasal yapısının incelenmesi
Mikroskoplar ve mikroskopi
Mikrobiyolojik amaçlı mikroskoplar, mikroorganizmaların yapılarını incelemek için kullanılmaktadır
Mikroskop çeşitleri
Işık mikroskobu
Karanlık alan mikroskobu
Faz kontrast mikroskobu
Floresan mikroskobu
Elektron mikroskobu