GA/08-04-04
TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş.
EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR MÜDÜRLÜĞÜ
Ağustos 2008 ANKARA
ÖR Ö RN N E E K K S S E E Ç Ç İ İ L L Mİ M İŞ Ş Ü Ü L L K K E E L L E E R R DE D E K K İ İ K K A A L L K K I I N N M M A A B B A A N N K K A A L L A A R R I I
(Organizasyonları, Çalışma Yöntemleri, Kaynak ve Plasman Politikaları, Faaliyet
Alanları, Ürün Çeşitleri)
SUNUŞ
Bu çalışma, 13 Nisan 2005 tarihinde, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Araştırma Müdürlüğü’nde görevli;
Ahmet KANDEMİR (Müdür)
Deniz GÜNAY (Uzman)
Leyla DOLUN (Kd. Uzman)
Mehmet HARMANCI (Kd. Uzman) M. Oğuzhan ÖNEN (Kd. Uzman)
A. Hakan ATİK (Kd. Uzman)
Mustafa ŞİMŞEK (Kd. Uzman) Seher OZAN DÜNDAR (Kd. Uzman)
Yusuf MEDER (Kd. Uzman)
tarafından hazırlanmış olan “Örnek Seçilmiş Ülkelerdeki Kalkınma Bankaları ve Türkiye Kalkınma Bankası (Organizasyonları, Çalışma Yöntemleri, Kaynak ve Plasman Yöntemleri, Faaliyet Alanları, Ürün Çeşitleri)” adlı orijinal metnin basıma uygun hale getirilerek düzenlenmiş şeklidir.
İÇİNDEKİLER
Sayfa No.
1. JAPONYA KALKINMA BANKASI (Development Bank Of Japan)... 1
1.1. Japonya Kalkınma Bankasının Tanıtımı ... 1
1.2. Sunulan Hizmetler... 2
1.3. Japonya Kalkınma Bankasının Yönetimi ... 2
1.4. Optimal Faaliyetler Yönetim Planı... 7
1.5. Yasal Uyum (Compliance) Sistemi ... 9
1.6. Aktif-Pasif Yönetimi ve Risk Yönetim Sistemi... 9
1.7. Faaliyetlere İlişkin Risk Yönetimi ... 12
1.8. Proje Desteği... 14
1.9. Proje Finansmanı ... 16
1.10. Bankanın Projeleri ve Kredi Tahsislerinden Örnekler ... 19
1.11. Japonya Kalkınma Bankası’nın Uluslararası İşbirliği Faaliyetleri... 23
1.12. Japonya Kalkınma Bankası’nın Vizyonu... 24
1.13. Japonya Kalkınma Bankası’nın Ortaklığı ... 24
1.14. JKB’nın Eğitim ve Bilgi Hizmetleri ... 26
1.15. Japonya Kalkınma Bankasına Sıkça Sorulan Sorular ... 27
2. ÇİN KALKINMA BANKASI (CDB) ... 32
2.1. Çin Kalkınma Bankası’nın (CDB) Tanıtımı... 32
2.2. Çin Kalkınma Bankası Yönetimi... 33
2.2.1. Kurumsal Yönetişim... 35
2.2.2. Uluslararası Danışma Konseyi ... 35
2.3. CDB’nin 2003 Yılı Faaliyet Raporu ... 36
2.3.1. 2003 Yılı Faaliyet Performansının Özeti... 37
2.3.2. CDB’nin Kalkınmaya Dönük Çeşitli Etkinlikleri ... 38
2.3.3. Çin’de Makro-ekonomik Koşullar ... 53
2.3.4. CDB’nin Faaliyet Alanı ve Kredilendirme Faaliyetleri ... 56
2.4. Finansman/Fon Temini Kaynakları ... 62
2.4.1. Yurtiçi Finansman Temini ... 62
2.4.2. Yabancı Para (Döviz) Temini... 63
2.5. Risk Yönetimi ... 64
2.6. Diğer Finansal Hizmetler... 72
2.7. Çin Kalkınma Bankası’na Sıkça Sorulan Sorular... 74
2.8. CDB’nin Gelişimi ve Reformlarla İlgili Konular ... 78
3. KORE KALKINMA BANKASI (Development Bank Of Korea) ... 88
3.1. Kore Kalkınma Bankasının Tanıtımı ... 88
3.2. Kore Kalkınma Bankasının Yönetim ve Organizasyonu ... 91
3.3. Kore Kalkınma Bankasının Vizyonu... 93
Sayfa No.
3.4. Kore Kalkınma Bankasının Temel Stratejileri ... 93
3.5. KKB’nın Ürünleri ve Hizmetleri... 94
3.5.1. Kurumsal Finansman (Şirket Finansmanı) ... 94
3.5.2. Alım-Satım ... 96
3.5.3. Fon/Finansman Sağlama Yolları ... 98
3.5.4. Yatırım Bankacılığı Faaliyetleri ... 102
3.5.5. Proje Finansmanı... 110
3.5.6. Ticaretin Finansmanı ... 114
3.5.7. Tröst... 115
3.5.8. Danışmanlık ... 115
3.6. Kore Kalkınma Bankası’na Sıkça Sorulan Sorular ... 116
4. HİNDİSTAN SINAİ KALKINMA BANKASI... 131
4.1. Hindistan Sınai Kalkınma Bankasının Tanıtımı... 131
4.2. Hindistan Sınaî Kalkınma Bankası’nın Yönetim ve Organizasyonu ... 134
4.3. Hindistan Sınai Kalkınma Bankası’nın Hizmet Politikası ... 134
4.4. Kurumsal Yönetişim ... 139
4.5. IDBI’nin Yatırımcılar İçin Müşteri Hizmetleri: Duyarlı ve Sorumlu... 139
4.6. Kaynak Temini ... 139
4.7. Müşteri (Yatırımcı) İlişkileri... 140
4.8. Proje Finansmanı ... 142
4.9. Film Finansmanı... 145
4.10. Ticari Kredi ... 147
4.11. Teknoloji Yenileme Fonu Projesi ... 149
4.12. Yeniden Finanse Etme (Finansman) ... 151
4.13. Senetlerin Yeniden Kırılması/İskonto Edilmesi ... 153
4.14. Rehabilitasyon Finansmanı (Re.F.) ... 154
4.15. Hazine Kaynaklı Hizmet... 154
4.16. Hindistan Sınai Kalkınma Bankası’na Sıkça Sorulan Sorular... 155
5. HİNDİSTAN KÜÇÜK SANAYİLER KALKINMA BANKASI (HKSKB)... 166
5.1. HKSKB’nın Tanıtımı ... 166
5.2. HKSKB’nın Organizasyon Yapısı... 168
5.3. HKSKB’nın Hedefleri... 168
5.4. HKSKB’nın Kalkınma ve Destek Hizmetleri ... 171
5.5. Hindistan Küçük Sanayiler Kalkınma Bankası (HKSKB), Teşvik Araçları; ... 171
5.5.1. Mikro Kredi Programı;... 171
5.5.2. Köy Sanayi Programı (KSP) ... 171
5.5.3. Mahila Vikas Nidhi (MVN)... 172
5.5.4. Girişim Geliştirme Programı (GGP) ... 172
5.5.5. Teknoloji Güncelleştirme Programları (TGP)... 172
Sayfa No.
5.5.6. Pazarlama Teşvikleri ... 173
5.5.7. Bilgi Yaygınlaştırma Programı ... 173
5.6. Yeni Yaklaşımlar ... 173
5.6.1. Hindistan Küçük Sanayiler Kalkınma Bankası’nın (HKSKB) Buluş ve Yenilikleri Teşvik İçin Ulusal Programı; ... 173
5.6.2. Hızlandırılmış Finans Programı ... 174
5.7. HKSKB’nın Yan Kuruluşları... 174
5.8. HKSKB’nın Yardımcı Kuruluşları ... 174
5.9. HKSKB’nın Kurumsal Tabanı... 175
5.10. HKSKB’nın Özel Fonları... 175
5.11. HKSKB’nın Kaynakları ... 175
5.12. HKSKB’nın Faaliyet Durumu... 176
6. FİLİPİNLER KALKINMA BANKASI (Development Bank Of Philippines)... 177
6.1. Filipinler Kalkıma Bankası’nın Tanıntımı... 177
6.2. Filipinler Kalkınma Bankası’nın (FKB) Organizasyon Yapısı... 177
6.3. Filipinler Kalkınma Bankası’nın (FKB) Kalkınma Anlayışı: ... 179
6.4. Günümüzde FKB... 180
6.5. Filipinler Kalkınma Bankası’nın Ürünleri ve Hizmetleri ... 180
6.5.1. Ödünç Para ve Kredi Olanakları ... 180
6.5.2. Sağlanan (Verilen) Hizmetler... 182
7. MALEZYA SANAYİ VE TEKNOLOJİ BANKASI LİMİTED (Bank Industry &Teknologi Malaysia Berhad) ... 184
7.1. Malezya Sanayi ve Teknoloji Bankası Limited’in Tanıtımı... 184
7.2. Malezya Sanayi ve Teknoloji Bankası Limited’in Organizasyon Yapısı ... 185
7.3. Malezya Sanayi ve Teknoloji Bankası’nın Finansman Desteği Verdiği Sektörler... 185
7.3.1. İmalat Sanayiinin Finansmanı... 185
7.3.2. İmalat Sanayiindeki Geliştirme Faaliyetleri... 186
7.3.3. Küçük ve Orta Sanayii İşletmelerinin Finansmanı ... 187
7.3.4. Şirketlerin Finansmanı ... 189
7.3.5. Denizcilik Sanayiinin Finansmanı ... 190
7.3.6. Denizcilikle İlgili Faaliyetlerin Finansmanı ... 196
7.3.7. Yüksek Teknoloji Sanayiinin Finansmanı ... 197
7.3.7. İslam Kalkınma Bankası (Jeddah) Kolaylıklarının Finansmanı ... 201
7.3.8. İslami Finansman Kolaylıkları Varlık Finansmanı... 204
8. MALEZYA SINAÎ KALKINMA FİNANSMANI LİMİTED (MIDF–Malaysıan Industrıal Development Finance Berhad) ... 208
8.1. Malezya Sınaî Kalkınma Finansmanı Limited’in Tanıtımı... 208
8.2. Malezya Sınaî Kalkınma Finansmanı Limited’in (MIDF) Organizasyon Yapısı ... 209
8.3. Malezya Sınaî Kalkınma Finansmanı Limited’in (MIDF) Amacı... 210
Sayfa No.
8.4. MIDF Ürünleri ve Hizmetleri ... 211
8.5. MIDF’in Hizmet Verdiği Sektörlerin Kapsamı... 212
8.6. MIDF’in Kredileri... 212
8.6.1. MIDF’in Özel Kredi Programları... 213
8.6.2. Seçim Kriterleri ve Ana Özellikler ... 214
8.6.3. MIDF’in İslamî Esaslı Mali Hizmetleri ... 216
8.7. Malezya Sınai Kalkınma Finansmanı Ltd.’ye Sıkça Sorulan Sorular... 218
8.8. Çıkarılan Sonuçlar... 222
9. GÜNEY AFRİKA CUMHURİYETİ KALKINMA BANKASI (The Development Bank Of Southern Africa, DBSA) ... 223
9.1. Güney Afrika Cumhuriyeti Kalkınma Bankası’nın (DBSA) Tanıtımı ... 223
9.2. Güney Afrika Cumhuriyeti Kalkınma Bankası’nın (DBSA) Organizasyon Yapısı ... 223
9.3. DBSA’nın Görevi ve Sorumluluk Alanı... 225
9.4. Bankanın Üçlü Rolü (Faaliyetleri) ... 226
9.5. Güney Afrika Cumhuriyeti Kalkınma Bankası’nın (DBSA) Finansal Yapısı... 227
9.6. Bankanın Ürün ve Hizmetleri ... 228
9.6.1. DBSA’nın Kredi Ürün ve Hizmetleri ... 228
9.6.2. DBSA’nın Teknik Desteği (Yardım) ... 229
9.6.3. DBSA’nın Danışmanlık Hizmetleri ... 230
9.6.4. Kurumsal Hizmetler ... 231
9.7. Bankanın Faaliyetlerinden Örnekler... 232
10. KAZAKİSTAN KALKINMA BANKASI (Development Bank of Kazakhstan - JSC) ... 233
10.1. Kazakistan Kalkınma Bankası’nın Tanıtımı ... 233
10.2. Kazakistan Kalkınma Bankası’nın Organizasyon Yapısı ... 233
10.3. Kazakistan Kalkınma Bankası’nın Hizmetleri... 234
10.4. Kazakistan Kalkınma Bankası’nın Mali Performansı ... 237
10.5. Kazakistan Kalkınma Bankası Kuruluş Sözleşmesi... 238
10.6. Ek 1: Kazakistan Cumhuriyeti Kalkınma Bankası Kanunu ... 250
11. Genel Sonuçlar ... 252
EK: Ulusal Kalkınma Bankalarının Listesi ... 256
Yararlanılan Kaynaklar... 261
1. JAPONYA KALKINMA BANKASI (Development Bank Of Japan) 1.1. Japonya Kalkınma Bankasının Tanıtımı
a. Bankanın Tarihçesi
Japonya Kalkınma Bankası - JKB (Development Bank of Japan-DBJ), Japon Kalkınma Bankası (Japan Development Bank-JDB) ve Hokkaidu-Tohoku Kalkınma Finansmanı Kamu Kurumu’nun (Hokkaidu-Tohoku Development Finance Public Corporation) tüm hak ve yükümlülükleriyle devredildiği bir kalkınma bankası olarak, 1 Ekim 1999 tarihli Japonya Kalkınma Bankası Kanunu ile kurulmuştur. Diğer taraftan, Japonya Bölgesel Kalkınma Kurumu (Japan Regional Development Corporation) ve Japonya Çevre Kurumu’nun (Japan Environment Corporation) finansman fonksiyonları da Japonya Kalkınma Bankası’na devredilmiş durumdadır.
b. Bankanın Amaçları JKB’nın temel amaçları;
“sıradan finansal kurumlarca sunulan kredilendirme ve diğer hizmetleri destekleyici ve teşvik edici mahiyette, belirli standartları taşıyan “nitelikli” projelere, uzun-vadeli finansman ve diğer politika-temelli finansman sağlamak”
şeklinde tanımlanmış olup, bunu gerçekleştirirken, Banka,
“ülke ekonomisinin ve toplumun sürdürülebilir kalkınmasının ve yeniden canlanmasını, yaşam kalitesinin iyileştirilmesini ve kendi kendine yeterli bölgeler yaratılmasını”
teşvik etmektedir.
c. Bankanın Profili Sermaye Yapısı:
Banka sermayesinin tamamı devlete ait olup, Mart 2004 sonu itibariyle 1,194.2 milyar Japon yenidir. (1 ABD$=104,17 JY paritesiyle, 11.463.953.153,5 ABD $’dır)
Çalışan Sayısı:
Mart 2004 sonu itibariyle, Bankada 1,362 kişi istihdam edilmektedir.
1.2. Sunulan Hizmetler
Entegre bir politika-temelli finansal kurum olarak, Japonya Kalkınma Bankası’nın aşağıda belirtilen fonksiyonları kolektif bir anlayış içinde yerine getirmesi sonucunda, Japon ekonomisiyle ve sosyal politikalarla uyumlu ve gerçekleştirilmesi arzu edilen projelere destek verilmektedir. Söz konusu fonksiyonlar şunlardır:
Uzun-vadeli fon arzı (kredi sağlama, borç garantileri ve diğerleri):
JKB, özel sektöre ait finansal kurum fonlamasıyla beraber, yüksek politika içeriğine sahip projeleri destekleyen, uzun-vadeli, sabit-faizli ve iyi niteliğe sahip fon arz etmektedir.
Proje desteği:
Pratik uygulamalar, yüksek politika içeriği bulunan projelerin problemsiz bir şekilde hazırlanmasını teşvik amacıyla, bir dizi know-how ve finansman fonksiyonlarından oluşmaktadır. Bu destek, düşünce ve planlama aşamasından, paranın kazanılmaya başlandığı aşamaya kadar, her adımda yaygın biçimde sağlanmaktadır.
Bilgi (information) sunumu:
Hem yurtiçi hem de yurtdışı bağlantılarını kullanmak suretiyle, JKB, önemli ekonomik, sosyal, endüstriyel ve yerel eğilimlerle ilgili çalışma ve araştırmalarda bulunmakta;
geniş çaplı bir bilgi sunumu gerçekleştirmektedir.
1.3. Japonya Kalkınma Bankasının Yönetimi Yönetim Konseyi (Management Council)
Japonya Kalkınma Bankası, kuruluş kanununun 24. maddesi uyarınca, banka dışı uzmanlardan oluşan bir Yönetim Konseyi tesis etmiştir. Yönetim Konseyi hükümetin orta-dönem politika prensiplerinde belirtilen hususlara göre işlerin yerine getirilme durumunu gözden geçirir ve bu gözden geçirmenin sonuçlarını Yönetim Konseyi Başkanına (Guvernöre) resmen bildirmektedir.
Guvernör, bundan önceki paragrafın koşullarına uygun olarak (uyarınca) gözden geçirmenin sonuçlarıyla ilgili bir rapor aldığı zaman, yetkili Bakana söz konusu raporun sonucu resmen bildirmektedir ve şeffaflığı artırmayı amaçlayan bir bakış açısıyla yayınlanmaktadır.
Üye sınırı: 8 üye.
Atama: Banka Guvernörü, Maliye Bakanı’nın uygun görüşleriyle, araştırmacılar ve uzmanlar atayabilmektedir.
Görev süresi: Dört yıl.
Yönetim şekli: Yönetim, Banka Guvernörü’nce oluşturulur ve konsey ilişkilerinden sorumludur.
Guvernör
Kıdemli Yetkili Müdür
Denetçi Guvernör Yardımcısı
İç Denetim Şubesi Teftiş Kurulu Özel Kalem
İnsan Kaynakları Yönetim Şubesi Kredi Analiz Şubesi
Yönetim ve Politika Şubesi Finans Planlama ve
Koordinasyon Şubesi Enformasyon Kaynakları Hazine Şubesi
Genel İşler Şubesi [Kamu Destek Dairesi]
Bölgesel Kalkınmayı Planlama Şubesi
Büyükşehir Bölgesi İçin Planlama ve Araştırma Ofisi
Kentsel Kalkınma Şubesi Bölgesel Kalkınma Şubesi
[Altyapı Destek Dairesi]
6 Dış Temsilcilik*3 Mali Planlama ve Risk Yönetimi Ofisi
Faaliyet Değerlendirme
İş Geliştirme Şubesi [Genel Müdürlük]
İş Yeniden Yapılandırma Şubesi Proje Finansmanı Şubesi Uluslar arası Şube
İmalat ve Teknoloji Şubesi Yeni İş Alanı Şubesi
[Sanayi Yaratıcı Daire]
Ulaştırma Şubesi
Ticaret ve Lojistik Şubesi Bilişim ve İletişim Şubesi Çevre ve Enerji Şubesi
Ekonomik ve Sınai Araştırma Uluslar arası İşbirliği
Politika Planlama Şubesi Kredi Riski Yönetimi
Sermaye Oluşumu Araştırma Enstitüsü
Bölgesel Politika Araştırma Merkezi Japon Kalkınma Bankası
Organizasyon Şeması
*1 Şubeler: Hokkaido, Tohoku, Niigata, Hokuriku, Tokai, Kansai, Chugoku, Shikoku, Kyushu, Minami-Kyushu
*2 Temsilcilik Ofisleri: Hakodate, Kushiro, Aomori, Toyama, Matsue, Okayama, Matsuyama, Oita
*3 Dış Temsilcilik Ofisleri: Washington, D.C., New York, Los Angeles, London, Frankfurt, Singapore
1.4. Optimal Faaliyetler Yönetim Planı
JKB, aşağıda ana hatları verilen, PLANLA, YAP, GÖR döngüsü içinde, optimal faaliyetler yönetimini gerçekleştirme çabası içindedir. Banka, aynı zamanda, finansal bir kurum olmanın getirdiği çeşitli riskleri yönetmek ve kamu oyunun güvenini kazanmak için de gayret sarf etmektedir.
PLANLA Orta vadeli Politika İlkeleri’ne dayanan, Yatırım ve Finansman Rehberleri hazırlanması ve yayınlanması YAP Yatırımların ve kredilerin icrası
GÖR Dış değerlendirme: Yönetim Konseyi İç değerlendirme: Faaliyetlerin değerlendirilmesi
Faaliyetler Yönetim Döngüsü, JKB’nın kuruluş yasasında şöyle düzenlenmiştir:
Orta-Vadeli Politika İlkelerine dayanan Yatırım ve Finansman Rehberleri’nin Hazırlanması ve Yayınlanması:
JKB, faaliyetlerini, yetkili bakanların hazırladığı üç-yıllık politikalara uygun olarak sürdürmekte ve her malî yıl için Yatırım ve Finansman Rehberleri hazırlayarak bunları yayımlamaktadır.
Yatırım ve Finansman Rehberleri (yıllık)
Faaliyetleri Değerlendirme İçsel değerlendirme
Yatırımlar ve kredilerin
icrası Japon Vatandaşları ve
Japonya’da İkamet Edenler
Yönetim Konseyi Dışsal değerlendirme
Yetkili Kabine Bakanları Orta-Vadeli Politika İlkeleri
(her üç yılda bir)
Planla
Yap Gör
Yayınlama
Yatırım ve finansman rehberlerine yansıtılan değerlendirme sonuçları
(yıllık)
JKB
Orta vadeli politika ilkelerinin yerine getirilmesine ilişkin
Gözden Geçirme
Faaliyetlerin Değerlendirilmesi:
Ulusal ve yerel kamu kurumlarından talep edildiği gibi, JKB’ndan da sorumlulukların yerine getirilmesinin garanti altına alınması ve daha iyi faaliyet yönetimi sağlanması için, proaktif reform gerçekleştirmesi istenmektedir. Bu amacı gerçekleştirmek için, JKB, bir faaliyetler değerlendirme sistemi yürürlüğe koymuş bulunmaktadır.
JKB, faaliyetlerini, yetkili bakanlarca belirlenen Orta-Vadeli Politika İlkeleri doğrultusunda gerçekleştirmektedir. Yasa, Yönetim Konseyi’nden, söz konusu politikaların uygulanma durumunu tartışmasını da şart koşmaktadır. Bu çerçevenin etkili biçimde işleyebilmesi için; JKB, kendi faaliyetlerini değerlendirmekle ve Yönetim Konseyi’ne söz konusu tartışmalar için ihtiyaç duyduğu enformasyonu temin edecek iç değerlendirme mekanizmasının varlığını sürdürmekle yükümlüdür. Faaliyet değerlendirme mekanizması, iç yatırım ve kredi sisteminin yanı sıra, bireysel yatırım ve kredi tekliflerini (bireysel teklifler) değerlendirmekte ve daha sonra bu değerlendirme sonuçlarını Yönetim Konseyi’ne bir rapor halinde sunmaktadır. Bu enformasyon, JKB’nın kendi faaliyetlerini gözden geçirmesinde de faydalı olmaktadır.
Spesifik olarak, söz konusu prosedür şu unsurlardan oluşmaktadır:
1) Bireysel yatırım ve kredi projelerinin değerlendirilmesi (bireysel tekliflerin politik öneminin bir değerlendirmesi);
2) Yatırım ve kredi sisteminin değerlendirilmesi (yatırım ve kredi sisteminin verimliliğinin değerlendirilmesi);
3) Projelerin değerlendirilmesi (spesifik tekliflerin detaylı bir şekilde değerlendirilmesi);
4) Sonuçların bir Faaliyetler Değerlendirme Raporu altında toplanması (kapsamlı değerlendirme) ve Yönetim Konseyi’nin bilgilendirilmesini müteakip raporun yayımlaması.
JKB, iç değerlendirmelerin güvenilir ve sağlıklı sonuçlar doğurmasını sağlayacak bir iç organizasyon olarak, Faaliyetler Değerlendirme Bürosu’nu kurmuştur. Bu büro, değerlendirme sisteminin optimal şekilde işlev görmesini garanti altına almaktadır.
JKB, aynı zamanda, değerlendirme sisteminin nasıl daha iyi hale getirilebileceğiyle ilgili düşünceleri teşvik etmekle görevli, araştırmacı ve uzmanlardan müteşekkil bir komite oluşturmuştur.
1.5. Yasal Uyum (Compliance) Sistemi
JKB, politika-temelli bir finansman kurumu olması nedeniyle, sosyal misyonunun ve sorumluluklarının yerine getirilmesinde, yönetimin en önemli görevlerinden biri olarak yasal bir uyum sisteminin oluşturulması gereğine inanmaktadır. JKB, konuyla ilgili aşağıda gösterilen organizasyon-çapında gayretlerini sürdürmektedir.
Uyum sisteminin gelişimi:
JKB’nın tesis ettiği organlardan bir tanesi de, genel risk yönetim komitesidir.
Komitenin görevi “uyum konularını görüşmek, uyum konularının uygulanma derecesini soruşturmak, araştırmak ve Bankanın iç sistemine yönelik iyileştirmeleri tartışmak” biçiminde ifade edilmektedir.
Uyuma ilişkin enformasyonun iç dağıtımı:
JKB, ilgili yasa ve düzenlemelerin yanında, uyumu gerçekleştirmek için gereken spesifik davranış rehberinin içinde yer aldığı bir Uyum Kılavuzu hazırlamıştır. Bu kılavuz, yönetim kademesindeki herkese ve çalışanlara dağıtılmıştır. Bundan başka, Banka, tüm yöneticileri ve çalışanları iç uyumla ilgili temel konularda eğitmek çabasıyla, eğitim seminerleri ve brifingler tertiplemektedir.
Uyum programlarının hazırlanması:
JKB, uyumu sağlamak amacıyla, ayrıntılı eylem planları olarak, her malî yıl için uyum programları hazırlamaktadır. Bu programlar, Uyum Komitesi tarafından tartışılmakta ve benimsenmektedir.
1.6. Aktif-Pasif Yönetimi ve Risk Yönetim Sistemi
JKB, en elverişli bireysel risk yönetimini sağlamak amacıyla, her bir departmanın hangi risk türünden sorumlu olduğunu açıkça ortaya koyan ve Finansal Planlama ve Koordinasyon Departmanı’nı, kapsamlı bir aktif-pasif gözetiminden ve risk yönetim faaliyetlerinden sorumlu tutan bir aktif-pasif ve risk yönetim sistemi geliştirmiştir. JKB Guvernörü ve üst düzey yöneticilerden oluşan Aktif-Pasif Komitesi, kapsamlı aktif- pasif ve risk yönetimiyle ilgili temel politikaları belirlemekte ve her bir risk türünün düzenli olarak gözlenmesi işlevini yerine getirmektedir.
Kredi riski:
Kredi riski kavramı, borçlunun malî durumunda meydana gelen bozulma nedeniyle, aktif-pasif değerinin tamamen yitirilmesinden veya azalmasından kaynaklanan, sürekli bir zarar riskini ifade etmektedir. Kredi risk yönetimi, banka-ölçeğinde portföy yönetiminin yanı sıra, bireysel kredilerin de izlenmesini gerektirmektedir.
• Bireysel kredilerin izlenmesi:
Yatırıma karar verirken veya kredi kullandırırken, JKB, öncelikli olarak, bir taraftan projenin politik önemi ve sağlayacağı faydaları göz önünde bulundurmakta, diğer taraftan da doğal ve âdil bir yaklaşımla projenin yaşayabilirliğini ve kârlılığını değerlendirmeye tabi tutmaktadır. Kredinin hacmi, derecelendirme kullanılmak suretiyle belirlenmektedir. JKB, Bankacılık Yasası’na veya Malî Yeniden Canlandırma Yasası’na tabi olmamakla birlikte, Finansal Hizmetler Kanunu’nun Finansal İnceleme Kılavuzu’na dayalı Kendi Kendini Değerlendirme Kriteri’ne uyumlu olarak bağımsız aktif değerlendirmesi yapmaktadır. Diğer taraftan, öz değerlendirme sonuçlarının, bir denetim firması tarafından denetlenmesi zorunluluğu bulunmaktadır.
• Portföy yönetimi
JKB, iç derecelendirme, öz değerlendirme sonuçları ve beklenmeyen zararların durumuyla ilgili olarak Aktif-Pasif Komitesi’ne bir rapor sunmaktadır. Bu izleme ve karşı tedbirlerin dikkate alınması, JKB’na, riski kontrol etme ve risk-getiri yapısını iyileştirecek tedbirleri dikkatli bir şekilde gözden geçirme imkânı vermektedir.
Piyasa Riski:
Piyasa riski, geniş anlamda, faiz riski ve döviz kuru riski olarak sınıflandırılmaktadır.
JKB, piyasa riskini kontrol edebilmek için, aşağıdaki işlemleri gerçekleştirmektedir.
• Faiz Oranı Riski
JKB, aktif ve pasiflerini yönetmek için, nakit akımı analizi (aralık analizi), net bugünkü değer analizi, faiz oranı duyarlılık analizi vb. gibi diğer yöntemleri kullanmaktadır.
Banka, faiz swapları nedeniyle, kredilendirme faaliyetleriyle bağlantılı, sadece koruma amaçlı olarak kullanılan faiz riskinin bir kısmını içerir. Diğer taraftan, JKB ticarî faaliyetlerle ilgilenmediğinden, ticaretten kaynaklanan herhangi bir riske de sahip değildir.
• Kur Riski
Kur riski, daha çok, yabancı para cinsinden kredi açılması ve yine yabancı para cinsinden bono ihraç edilmesi sonucunda ortaya çıkabilmektedir. JKB, bu tür riskten korunabilmek amacıyla, para swapları mekanizmasını kullanmaktadır. Banka, karşı- tarafın swap işlemleriyle ilgili kredi değerliliğini sürekli izleyerek ve çeşitli kurumlar arasında işlemleri çeşitlendirerek, karşı tarafın swap işlemlerindeki riskini yönetmektedir. Bu risk, swap işlemlerindeki diğer tarafın, yükümlülüklerini yerine getiremeyecek olması riskidir.
Likidite Riski:
JKB’nın likidite riskini kontrole yönelik, sağlam yapıda bir sistemi bulunmaktadır.
Öngörülen nakit akımının özenli bir şekilde yönetilmesine ilave olarak, Banka, mevduat gibi kısa vadeli fonlardan ziyade, hükümetin Finansal Yatırımlar ve Kredi Programı’ndan (FILP), devlet-garantili tahvillerden ve FILP kurum tahvillerinden sağlanan uzun-vadeli fonların, istikrarlı bir şekilde temin edilmesine güvenmektedir.
Kısa-vadeli beklenmeyen fon ihtiyaçlarını karşılamak için, sahip olunan fonlar, öncelikli olarak, güvenlik ve likidite hususları dikkate alınarak, kısa-vadeli yatırımlara yönlendirilmekte olup birden fazla özel finans kurumu sayesinde, anlaşma miktarının üzerinde kredi kullanımına imkân veren linelar tesis edilmiş bulunmaktadır. JKB, aynı zamanda, Bank of Japan ödeme sistemini ve ödemelerin her bir işlem için anında gerçekleştirilmesini sağlayan bir sistem olan, Real Time Gross Settlement’ı (RTGS) kullanarak, günlük likiditesini muhafaza etmektedir. JKB, ödemelerle ilgili pozisyonunu düzgün biçimde yönetmek için elinden gelen tüm çabayı sarf etmektedir.
Aktif / Pasif ve Risk Yönetim Sistemi
1.7. Faaliyetlere İlişkin Risk Yönetimi
Faaliyet riski, çalışanların faaliyetleriyle ilgili sorumluluklarını gerektiği biçimde yerine getirememeleri, ihmal, kaza vb. nedenlerle sürekli ortaya çıkan zararları kapsamaktadır. JKB, hazırladığı kılavuzlarla, yönetim prosedürleriyle ilgili iki-taraflı veya müşterek kontrollerle, eğitim seminerleriyle, yönetim yükünü hafifletecek bilgisayar sistemleri kullanmak suretiyle, faaliyet risklerini azaltmaya veya bütünüyle ortadan kaldırmaya gayret göstermektedir. Kıdemli yöneticilerin idare ettiği Teftiş Departmanı, Guvernör’ün doğrudan kontrolü altında bağımsız inceleme yapmaktadır.
Bu yerinde teftişler, her bir departman ve şubeyi içerecek şekilde, yıllık bazda gerçekleştirilmekte ve idari görev ve sorumlulukların gereği gibi yapılıp yapılmadığı, Bankanın kendi iç kurallarının yanı sıra, yasalar ve düzenlemelerle de uyumlu olup olmadığı, bu sayede teyit edilmektedir.
Denetçiler Guvernör
Aktif/Pasif Yönetim Komitesi
Faaliyetler Denetim Komitesi İç Denetim Bölümü
Teftiş Bölümü Denetim ve Teftiş
Yatırım ve Kredi Bölümleri ve Şubeleri Kredi Riski
Yönetim Bölümü Finansman Planlama
ve
Koordinasyon Bölümü
Hazine Bölümü Kredi Analiz
Bölümü Yönetim Kurulu
İç Denetim Sistemleri:
İç Denetimler, kurumun kendi iç yönetim yapısının, yönetim ve operasyon bölümlerinden bağımsız bir bakış açısından, verimlilik ve uygunluk kriterleri dikkate alınarak, geniş kapsamlı ve tarafsız bir şekilde değerlendirilmesini içermekte; sorun gidermeden izlemeye kadar bir dizi çalışma yöntemini de bünyesinde barındırmaktadır. Politika-temelli bir finansal kurum olarak JKB, faaliyetlerinden ötürü devlete bağlı bir kurum sıfatıyla, üstlenmiş olduğu sosyal misyonun gereğini yerine getirmektedir. JKB, kendi öz sorumluluk ilkelerine dayalı yönetimi kullanarak, sağlıklı bir yapıyı muhafaza etmekle yükümlüdür. Banka iç denetiminin etkili biçimde gerçekleştirilmesini sağlamayı amaçlayan iç izleme fonksiyonları, faaliyetler daha sofistike ve çeşitli bir hal alırken, önemini her geçen gün artırmaktadır.
Bu iç denetim veya gözetim sürecini kolaylaştırmak için, JKB, iç denetimi tamamlayıcı mahiyette, Guvernör’ün doğrudan nezareti altında çalışan ve operasyonel bölümlerden bağımsız bir İç Denetim Departmanı oluşturmuştur. Bu departman, gerektiği gibi ve etkili risk yönetimi, güvenilir malî raporlarla, yasa ve düzenlemelerle uyumlu hareket etmeye çalışmak ve onu sürekli kılmak için, iç denetimi kolaylaştırmanın yollarını araştırmaktadır. Özellikle, departman, faaliyet yönetiminin - yasalarla ve düzenlemelerle uyumlu olup olmadığı açısından- etkililiğini ve uygunluğunu, her bir departman ve şube ofisinin risk yönetimine bağlılığını tetkik etmekte; ayrıca, hem iç derecelendirme denetimi hem de varlıkların öz- değerlendirmesini yapmaktadır. Bundan başka, iç denetimle ilgili önemli konularda istişarelerde bulunmak üzere, Guvernör nezaretinde bir Faaliyetler Denetim Komitesi de kurulmuş bulunmaktadır.
Sistemler Risk Yönetimi:
Sistemler riski ile kastedilen şey, bilgisayar sistemlerinin bozulmasından, hatalı işlem yapılmasından, sistem arızalarından veya yanlış bilgisayar kullanımından kaynaklanan, sürekli zarar riskidir. JKB, şebekelerin hızla yayılmasının ve diğer faktörlerin bir sonucu olarak, finansal kurumlar açısından sistemler risk yönetiminin artan öneminin bilinci içinde hareket etmektedir. Japon Hükümeti’nin IT Güvenlik Promosyon Komitesi’nce yayınlanan Kritik Altyapılar Siberterörizmi’ne Karşı Tedbirler üzerindeki Özel Harekat Planı’na karşılık mahiyetinde, Banka, sistem risklerini yönetecek iç sistemleri geliştirmek amacıyla aşağıdaki adımları atmaktadır:
Enformasyon Güvenlik Politikası Belirlenmesi
JKB, Bankanın enformasyon sistemlerinin güvenliğini sağlamak amacıyla, bir Enformasyon Güvenlik Politikası oluşturmuştur.
Sistem Risk Yönetim Komitesi Oluşturulması
Sistem riskiyle ilgili konularda fikir alış verişinde bulunmak üzere bir Sistem Risk Yönetim Komitesi teşkil edilmiştir. Komite, sistem risk yönetimine ve iç kurallara yönelik temel politikaların belirlenmesi maksadıyla, çeşitli politikalar geliştirmekte ve tartışmaktadır.
Bilgi Güvenliği Yönetim Dairesi Kurulması
JKB, bilgi güvenliğinin entegre olarak yönetim ve korunmasının sağlanması amacıyla bir Bilgi Güvenliği Yönetim Dairesi kurmuş bulunmaktadır. Söz konusu daire, sistem kullanımının iç kurallara uygunluğunun günlük olarak sağlanmasından sorumlu olarak çalışmaktadır.
Enformasyon Değerlendirme Memurlarının Atanması
JKB, güvenlik tedbirlerinin alınmasından sorumlu elemanlar olarak, her bir departman ve şube ofisi için Enformasyon Değerlendirme Memurları atamış veya görevlendirmiştir.
İç Yönetim Sistemi:
JKB’nın bütçesi her yıl Ulusal Yasama Kurulunun (Diet) onayından geçmekte ve Banka da malî raporlarını Ulusal Yasama Kurulunun onayına sunmakla yükümlü bulunmaktadır. Ayrıca, tüm faaliyetler veya işlemler, Denetim Kurulu, Maliye Bakanı ve Malî Hizmetler Kurumu tarafından yeniden incelenmektedir. JKB Kanunu altında, denetçi olarak hizmet veren idare veya yetkili şahıs, faaliyetleri gözetim altında tutar ve organizasyon çapında tedbirler, iç denetime tatbik edilir.
1.8. Proje Desteği
JKB, fikir ve planlama aşamalarından başlayarak, bir projenin her aşamasının biçimlendirilmesine ve yürütülmesine destek vermektedir. İhtiyaç duyulan bilgi birikiminin veya becerinin adil ve tarafsız bir tedarikçisi kimliğiyle, Banka, projenin yürütülmesi sürecinde, proje katılımcılarının ve diğer görevlerin koordinasyonuna
yardımcı olmaktadır. JKB, geleneksel olanlarla birlikte kullanılmak üzere, yeni finansman yöntemlerini geliştirmek için çabalarını yoğunlaştırmaktadır.
Projenin planlamasına ve yürütülmesine destek:
Eğer bir proje hükümet politikalarıyla ilgili olarak özel önem taşıyorsa, o projenin belirli bir kârlılık düzeyini tutturmasının garanti altına alınması gereği ortaya çıkmaktadır. Bu, projeye katılan tüm taraflar arasında bir anlaşma sağlanırken, projenin uzun dönemde politikanın amacını yansıtmaya devamını sağlamak için yapılmaktadır. Projenin yürütülmesinde ihtiyaç duyulan ve Bankanın uzun yıllar boyunca yatırım ve finansman yetenekleriyle birlikte geliştirdiği ustalığı işe koşmak suretiyle, Banka, projenin her bir gelişim aşamasında tam destek sağlamaktadır.
Kamu ve özel sektör arasında yeni ortaklık:
ÖFG-özel finans girişimleri (PFI-private finance initiatives), özel sektör fonlarını ve becerisini kullanarak, sosyal sermaye oluşumunu artırmaktadır. Banka, projelerin ihtiyaç duyduğu finansmanı sağlarken de, yerel yönetimlere ve diğer kamu kurumlarına, ÖFG ile ilgili tavsiyelerde bulunmaktadır.
Yeni risklerin üstlenilmesi:
JKB, kentsel kalkınma planlarını ve Bağımsız Enerji Üreticisi (IPP-independent power producer) projelerini de kapsayan, sosyal sermaye gelişimine dönük yeni finansman türlerine duyulan ihtiyacı karşılamaktadır. Bu ihtiyaçlardan bir tanesi, riskin proje katılımcıları arasında uygun biçimde paylaşımını sağlayan ve proje getirilerine geri ödeme emniyetini sınırlamak suretiyle de proje yöneticilerince taşınan riski azaltan, proje finansmanıdır.
PROJE DESTEK HİZMETİ
1.9. Proje Finansmanı
Proje finansmanı, sadece bir şirketin kredi statüsü üzerine değil, aynı zamanda, spesifik bir proje tarafından yaratılacak nakit akımı üzerine de odaklanan bir finansman yöntemidir. JKB, Japonya’nın ilk proje finansman planını Eylül 1998’de başlatmıştır. Bu planın başarısı, o tarihten beri, Japonya’da değişik sektörlerde proje
• Politika konularının tanımlanması
• Projenin kavramsallaştırılması
• Proje promosyon planının kurulması
• Proje fikrinin ve politika unsurlarının gözden geçirilmesi
• Projenin gerçekleştirilmesine yönelik ön çalışma
• Konuyla ilgili enformasyonun tedariki
• İlgili taraflar arasında
koordinasyonun ağlanmasına destek olunması
• Fizibilite çalışması, proje şartları ile ilgili araştırma
• Uygulama projesinin seçilmesi
• Karlılık planının belirlenmesi
• Fizibilite çalışması ve proje şartlarıyla ilgili araştırma
• Proje potansiyelinin belirlenmesi
• Planlama sorunlarının tanımlanması ve karşı tedbirlerin dikkate alınması
• Projenin istikrarlı biçimde yürütülmesini temin amaçlı plan yapılması
• Proje başlangıcının ve proje planının kararlaştırılması
• Finansmanın tamamlanması
• Uygulama projesinin
biçimlenmesine destek; ilgili taraflar arasında
koordinasyonun sağlanması
• Finansman (yatırımlar, krediler, v.s. )
Düşünce (konsept)
Planlama
Yürütme
Projenin yürütülmesi süreci JKB’nın destek fonksiyonları
finansman planlarına esin kaynağı olmuştur. Sunulan proje sayısı ve sağlanan finansman desteğinin tutarı, yıllar içinde istikrarlı bir şekilde artmaya devam etmiştir.
Son yıllarda, proje finansmanına yönelik olarak, özel finansman girişimi (ÖFG) yaklaşımına artan bir ilgi söz konusudur. JKB, yeni finansman yöntemlerinin araştırılmasına ve çalışılmasına öncülük etmiş ve bunları, değişik projelerin desteklenmesi sürecinde aktif biçimde kullanmıştır.
Proje finansmanı:
Geleneksel olarak, proje yöneticileri, projelerin taşıdığı tüm riski üstlenmişlerdir. Proje finansman yönteminin avantajı, projenin doğası gereği var olan değişik risk faktörlerinin, finansal kurumları da kapsayacak şekilde, bu riskleri en uygun biçimde kontrol edebilen değişik kesimlerce paylaşılabilmesidir. Bu şekilde, proje riski hem dağılabilmekte hem de azalabilmektedir. Yakın zamanlarda, proje finansmanını tercih eden şirket sayısında hızlı bir artış göze çarpmaktadır. Bu gelişme üç temel nedenden kaynaklanmaktadır: Birincisi, şirketler, kendi kredi derecelendirmelerinin farkına varmış durumdadır. İkincisi, büyük ölçekli projeler için gelişmiş risk kontrolüne ihtiyaç duyulmaktadır. Üçüncüsü, kaliteli projelerin ticarî şirketlerin azalmış kredi vaziyetlerinden arındırılması suretiyle, finansman kaynaklarına erişim daha kolay hale gelebilmektedir. 2001 malî yılı sonu itibariyle, JKB’nın aralarında Universal Studios Japan (1999), the Kazusa Clean System (2000) ve the Kobe Steel IPP Project (2000)’in de yer aldığı 40 projeye yönelik onay verdiği toplam kredi tutarı 390.5 milyar Japon yeni düzeyine ulaşmıştır.
Özel Finans Girişimleri (PFI):
Özel finans girişimleri fikri, özel sektör kaynaklarının, kamu altyapısını inşa etmek, bakımını yapmak, yönetmek ve işletmek amacıyla, özel sektör kaynaklarının kullanımını esas alan yeni bir yöntemdir. Bu yaklaşıma karşı duyulan ilgi, finansal kaynakların daha sınırlı hale geldiği her geçen gün, istikrarlı bir şekilde artış göstermektedir. Söz konusu yöntemin sunduğu önemli bir avantaj, daha düşük maliyetle daha iyi kamu hizmeti sunmak için, özel girişimlerin yönetim becerilerini ve diğer kaynaklarını kullanma potansiyeli taşımasıdır. Bir başka faydası ise, özel girişimler için yeni iş imkânları yaratmak suretiyle, iktisadî canlanmayı başlatmasıdır.
Ayrıca, devlete ve özel sektöre ait girişimler arasında uygun rol dağılımını esas alan, yeni bir kamu-özel sektör ortaklığı yaratılması imkân dahilindedir.
Proje finansman yöntemi, genellikle PFI projeleri için kullanılmaktadır. Bu, katılan taraflar arasında elverişli bir rol dağılımına imkân vermekte ve projenin uzun dönem bakış açısından kararlı bir şekilde tamamlanacağını güvence altına almaktadır.
2001 malî yılı sonu itibariyle, JKB, 9 ayrı projeye 21.8 milyar Japon yeni tutarında finansman desteği sağlamıştır.
Topluluk Kredisi:
Topluluk kredisi, JKB’nın bölgesel kalkınmaya yönelik olarak önerdiği yeni bir finansman yöntemidir. Yöntem, şirketler ve birbiriyle karşılıklı güvene dayalı ilişkiler kurmuş diğer bölgesel toplulukların üyeleri arasındaki işbirliğine dayanmaktadır.
Fonlarını birleştirerek ve birlikte çalışarak, bu organizasyonlar, bireysel organizasyonlar olarak alabileceklerinden daha büyük miktarlarda kredi temin edebilmekte ve böylelikle, fon temin edebilmek için finans kurumlarına erişimi kolaylaştırmaktadırlar. Yöntem, aynı zamanda, bölgesel fonların her bir bölge içine geri döndürülmesine imkân sağlamaktadır. Planlar, mukavele bilgisi ve gerekli özen metotlarının yanı sıra, proje finansmanında kullanılan planlanmış finansman yöntemleri gibi çeşitli yeni finansal teknolojileri içermektedir. 2001 malî yılı içinde, JKB 15 organizasyondan oluşan bir gruba finansman sağlamış; bunlar arasında Japon Tröst Fonu (Japan Trust Fund) ve 1995 Büyük Hanshin-Awaji Depremi’nden etkilenmiş şirketler yer almıştır.
Japonya’da Yatırım Yapmak:
Japonya Kalkınma Bankası, tümüyle Japon Devleti’ne ait, politika-esaslı bir finansal kurumdur. 1999’da bugünkü statüsüne getirilen Banka, ülke ekonomisinin 2. Dünya Savaşı’nın verdiği ağır tahribattan kurtarılarak, iktisadî canlanmanın yeniden sağlanmasına yardımcı olmak amacıyla 1951 yılında kurulmuş bulunmaktadır. O tarihten bu yana, JKB, ilgi odağını, ekonominin yeniden canlandırılmasının yanı sıra, enerji, şehirleşme ve bölgesel kalkınma ve çevrenin korunması gibi alanlara kaydırmıştır. Bankanın asıl görevi, kamu bakış açısını esas alan bir yaklaşımla, sermaye yatırımlarına ve Japonya’da gerçekleştirilen diğer projelere uzun vadeli finansal çözümler sunmaktır.
JKB, Japon-olmayan şirketleri ve bunların bağlı kuruluşlarını da, büyük bir memnuniyetle, iş ortağı olarak görmekte ve karşılamaktadır. 1984 yılından beri, Banka, “Doğrudan Yabancı Yatırımların Teşviki” kapsamında, bir kredi programı
yürütmektedir. Program başlatıldıktan sonraki yirmi yıl içinde, JKB, aralarında değişik iş kollarında faaliyet gösteren dünyaca ünlü firmaların da yer aldığı Japon-olmayan çok sayıda şirkete, çok cazip şartlarla yüksek-nitelikli kredi kullandırmıştır.
Japonya’da Doğrudan Yatırımlarla İlgili Hükümetin Teşebbüsleri:
31 Ocak 2003 tarihinde, Japonya Başbakanı Junichiro Koizumi, Temsilciler Meclisi’nin tüm üyelerinin hazır bulunduğu oturumunda yapmış olduğu İdari Politika Konuşması’nda şunları söylemiştir: “Japonya’da yapılacak [olan] doğrudan yabancı yatırımlar, yeni teknolojileri ve yenilikçi yönetim metotlarını [beraberinde] getirecek ve aynı zamanda, daha büyük istihdam fırsatlarına da yol açacaktır. Yabancı yatırımları bir tehdit olarak görmekten ziyade, beş yıl içinde kümülatif yatırım tutarını ikiye katlamak amacıyla, Japonya’yı yabancı firmalar açısından cazip bir yer olarak sunmak için [gereken] tedbirleri alacağız.”
Başbakan’ın beyanatına bir cevap mahiyetinde, Japon Yatırım Konseyi (Japan Investment Council-JIC) aynı yılın Mart ayında şu karara varmıştır: “Japon Hükümeti, ülke içindeki Doğrudan Yabancı Yatırımları artırmaya çalışacak ve bunların desteklenmesi için maksimum çabayı gösterecektir... Japon Hükümeti, Japon Yatırım Konseyi Uzman Komite Raporu’nu ve Japonya’ya yönelik Doğrudan Yabancı Yatırımları Teşvik Programı’nı esas alan beş kategori...altında yetmiş-dört somut tedbiri kararlı bir şekilde yürütecektir.”
TABLO: Mart 2004 Sonu İtibariyle Japon-Olmayan Şirketler İçin Gerçekleştirilen Finansmanın Kümülatif Sonuçları
Sanayiler İtibariyle Bölgeler İtibariyle
Sanayi Şirket
Sayısı Miktar Bölge Şirket
Sayısı Miktar
1 Kimya 112 296 %37 1 Avrupa 136 189 %24
2 Makine 53 27 %3 2 Amerika 132 489 %61
3 ICT, SC 42 145 %18 3 Asya 18 125 %16
4 Otomotiv 29 90 %11 TOPLAM 286 803 %100
5 Meal 11 22 %3
6 Hizmetler 16 97 %12
7 Diğerleri 23 12 %16
TOPLAM 803 %100
1.10. Bankanın Projeleri ve Kredi Tahsislerinden Örnekler
• Toplumun Gelişmesi İçin...
JKB, çeşitli zorlukları aşabilmelerine yardım amacıyla, yerel topluluklarla yakın bir ilişki içinde çalışmakta; bunu gerçekleştirirken, bölgesel finansal fonksiyonları artırmaya ve yerel sanayileri yeniden canlandırmaya yardımcı olmaktadır.
ÖRNEK: Şehir merkezi yeniden canlandırılırken, felakete-hazırlıklı şehirler yaratılması: Bu proje, kent alanlarının yeniden gelişmesini amaçlamakta ve Akashi Şehir Merkezi’nde ticarî tesisleri modernize etmektedir.
Kentsel yeniden-kalkınma projeleri, genellikle büyük sermaye yatırımları gerektirmekte, fakat bu projeler çok kârlı olmadıkları gibi, yatırımın geri dönüşü de çok uzun zaman almaktadır. JKB, geçmiş yıllardaki tecrübelerine ve uzun-vadeli kredilerle finansman sağlamasına dayalı iş tavsiyeleriyle, projenin başarı şansını artırmaktadır.
ÖRNEK: İnsanlara dost şehirler yaratan, herkesin kolayca inip-binebileceği tren-arabalar: Bu proje, Matsuyama kentinde cadde seviyesinde zemine sahip tren- arabalar uygulamasını başlatmaktadır. Alçak zemine sahip ve bariyeri olmayan tren- arabalar, tekerlekli sandalye kullanan vatandaşların ya da bebek arabalarının kolay bir şekilde inmelerine ve binmelerine izin verir bir dizayna sahiptir.
Alçak-zeminli arabalar, sıradan arabalara göre çok daha pahalıdır. JKB finansmanı, yüksek politik öneme sahip benzer türde projelerin uygulanmasını teşvik etmektedir.
• Çevresel Olarak Sürdürülebilir Toplumlar İçin...
JKB, taşıdıkları sosyal sorumlulukları yerine getiren şirketleri destekleyerek, sürdürülebilir bir toplumun gerçekleştirilmesine katkı sağlamaktadır.
ÖRNEK: Tabiatın gücünü kanalize ederek, geleceğin enerjisini geliştirmek: Bu proje, Higashidorimura’da, yirmi beş adet 1,300 Kw gücünde rüzgar enerjili jeneratör inşa etmiştir. 2001 yılından başlayarak, 17 yıl boyunca enerji şirketlerine temiz elektrik enerjisi satılacaktır.
JKB, özel finans kurumlarıyla birlikte projeye finansman kredisi sağlamıştır. Rüzgar enerjisi yüksek-riskli bir girişimdir ve rüzgar şartlarıyla ilgili titiz bir çalışmanın ardından, JKB, rüzgar istikameti, rüzgar hızı ve diğer faktörlerin dikkatle ele alındığı bir anlayışla finansman planı hazırlamıştır.
ÖRNEK: Düşük-emisyonlu taşıtların imal edilerek, Tateyama Kurobe’nin zengin doğal çevresinin korunması: Chubu Sangaku Millî Parkı’nda bulunan Tateyama Kurobe Alp Rotası’nın zengin doğal kaynaklarının korunması ve saklanması amacıyla; bu proje, tedrici olarak, 1998 yılından beri, dağ yollarında kullanılmak üzere düşük-emisyonlu hibrid otobüsleri devreye sokmaktadır.
Hibrid otobüsler, sıradan otobüslere göre çok daha pahalıdır ve tüm taşıtların bu otobüslerle değiştirilmesi uzun zaman alacaktır. JKB, uzun vadeli kredi desteği sağlayarak, bu projenin istikrarlı ve sistematik bir anlayışla yerine getirilmesine imkân tanımıştır.
ÖRNEK: Eko-çimento (eco-cement) çevre dostu geri dönüşüm sistemi vasıtasıyla, “sıfır” atık gerçekleştirilmesi: Ichihara şehrinde, yakılan çöp veya atıklardan elde edilen külleri kullanılmak suretiyle, eko-çimento geliştirmeye yönelik bir proje başlatılmıştır.
Eko-çimento projesi, atıkları ortadan kaldırmayı amaçlayan ve “sıfır atık” düşüncesine dayanan “Chiba Valiliği Batı ve Merkez Bölgesi Eko Kasabası Planı”nın özünü teşkil etmektedir. Önceden toprağa gömülerek saklanan çöplerin yeniden dönüştürülmesi suretiyle, bu proje, yetersiz çöp sahaları ve dioxin konularıyla ilgili sorunları hafifleterek, yenilenebilir kaynaklara dayalı bir toplum inşa etmeye yardımcı olmaktadır.
JKB, “sıfır atık” seviyesini tutturmayı hedefleyen, Japonya’nın bu ilk eko-çimento projesinin ticaret sektörüne kazandırılabilmesine yardımcı olmak üzere uzun vadeli fon tedarik etmiş ve böylelikle projenin istikrarlı bir zemine oturmasını sağlamıştır.
ÖRNEK: Demiryolu geçişlerinin yukarıya kaldırılması ve günlük yaşam için güvenlik ve süratin iyileştirilmesi: Bu proje, Meguro ve Senzoku istasyonları arasında, yaklaşık 2.8 km. uzunluğa sahip Tokyo Meguro Hattı boyunca 18 noktadan geçen demiryolunun zemin seviyesini, demiryolunu vasıtaların kullandığı yolun üzerine kaldırmak suretiyle yükseltmiştir.
Demiryolu hattının yukarıya kaldırılmasının proje maliyetleri korkunç boyutlardadır.
Dahası, gelirlerde bir artış beklenmediğinden, yatırımın uzun bir zaman diliminde geri döndürülmesi gerekmektedir. JKB, sosyal faydası son derece büyük olan bu projenin gerçekleştirilmesine, sabit faizli ve 20 yıl gibi uzun vadeli bir kredi sağlayarak işbirliğinde bulunmuştur.
• Teknolojinin Ve Yeni Endüstrilerin Geleceği İçin...
JKB, Japon ekonomisine yeniden canlılık kazandırmak için, teknoloji üzerine kurulu yeni endüstriler yaratmak amacıyla, know-how ve fon sağlamaktadır.
ÖRNEK: Gelecek-nesil merceklerin üretiminde kullanılan teknolojinin desteklenmesi ve yeni üretim hattı sayesinde topluma canlılık kazandırılıyor:
Aomori Valiliği’nin Tsugaru bölgesinde, yüksek katma değerli mercekler üreten bir fabrika, tesisin modernizasyonu amacıyla, bir inşaat çalışması yürütmüştür.
Bu projenin, şirketin teknolojik varlığını güçlendirmesi, bölgede yeni istihdam imkânları yaratması ve yerel şirketler açısından siparişleri garanti altına almak suretiyle de bölgesel ekonomiye yeni değerler kazandırması beklenmektedir.
Söz konusu proje, şirketin üretim siteminin orta-vadeden uzun-vadeye güçlendirilmesi çabalarının bir bölümünü oluşturmakta; bunu gerçekleştirirken de, dijital kameralar gibi ürünlerde yakın zamanlarda ortaya çıkan çeşitlilik dikkate alınmaktadır. JKB, bu tür teknoloji-esaslı çabalara, uzun-vadeli ve sabit faizli krediler vermek suretiyle, sürekli biçimde destek olmaktadır.
ÖRNEK: Uzay çalışmalarında iş imkânı doğuracak gelişmiş teknoloji ve bilim düzeyi: Bu proje, uzay çalışmalarında kullanılacak roketlerin geliştirilmesinde, Japonya’nın kamu ve özel sektör ortaklığıyla gerçekleştirilen ilk teşebbüsüdür.
Geliştirilme çalışmaları devam eden iki-aşamalı ve sıvı yakıtla hareket eden roket, esas itibariyle, ticarî düşüncelere dayanmakta ve 2 ton ağırlığındaki uyduları 800 km.
yükseklikteki bir yörüngeye oturtma kapasitesine sahip olacak şekilde tasarlanmaktadır.
Roket geliştirme, hem ağır maliyetleri beraberinde getirmesi, hem de yatırımın geri dönüş süresinin bir hayli uzun olması nedeniyle, genellikle yüksek risk taşıyan girişimler arasında değerlendirilmektedir. JKB, uzun-vadeli kredi desteği sağlayarak, bu projenin kolay bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olmaktadır.
ÖRNEK: Yeni riskler üstlenecek hırs ve deneyime dayalı, yeni sanayilerin yaratılması: Bu proje, uzun yıllardır sürdürülen araştırma-geliştirme çalışmaları sonucunda elde edilen, orijinal soğutma ve yoğunlaştırma teknolojisinin uygulanması suretiyle, yüksek enerjili diod laserin piyasaya sunulmasını amaçlamaktadır.
Yüksek enerjili diod laserin piyasaya sürülmesi, üretim hatlarının tesisine, kazanç oranlarının korunmasına ve talep tahminine ihtiyaç göstermesi nedeniyle, genellikle yüksek risk gerektiren ve öncü niteliğini haiz bir girişimdir. JKB, çığır açacak yenilikler ve göz alıcı gelişmeler peşinde koşan, arzulu firmalara nitelikli ve uzun vadeli finansman desteği sunmaktadır.
İşe-başlama İlk aşama
Orta aşama
Son aşama
Proje fikri
Tasarlama Fonları
Stok Opsiyonlarıyla Garanti Edilmiş Krediler Fikrî Mülkiyet Haklarının Korunmasına Yönelik Krediler
Yatırım
Kredi
ÖRNEK: Yerel ekonominin canlandırılmasına yardım amacıyla yeni motorlar geliştirilmesi: Hiroşima, her geçen gün büyüyen ve yıldızı parlayan bir otomobil üretim endüstrisine sahiptir. Bu projede, Mazda, en üstün güç performansının, yakıt verimliliğinin ve düşük gürültü düzeyinin elde edildiği, tamamı alüminyumdan müteşekkil bir benzinli motor geliştirmiştir.
Bu proje, uzun malî yıllar boyunca devam eden büyük yatırımlar yapılmasını gerektirmiştir. Proje, yerel toplumun yeniden canlandırılmasında anahtar konumunda olmuştur ve JKB’ndan istikrarlı uzun-vadeli finansman biçimde destek görmüştür.
JKB’nın Yeni Teşebbüsleri Destekleme Süreci:
JKB’nın Finansman Programı:
1.11. Japonya Kalkınma Bankası’nın Uluslararası İşbirliği Faaliyetleri
Son zamanlarda, içinde kalkınma finans kurumlarının da yer aldığı finansal sektörün biçimi, finansal faaliyetlerin küreselleşmesine ve Asya iktisadî krizine ilişkin bir yan çalışma olarak, evrensel bazda yeniden düşünüş için canlı bir konu olmaktadır.
Bundan başka, pek çok ülke, özel sektörün ve kamunun iktisadî kalkınmadaki nispî
rollerini yeniden değerlendirmektedir. Bu bağlamda, JKB, özel sektör gelişimine destek olmada ve millî ekonominin bağımsız bir şekilde büyümesini teşvik etmede oynadığı rol nedeniyle, uluslararası camiadan alkış almaktadır. JKB, çevresel konular ve altyapı gelişiminde özel katılımcılık gibi alanlarda Japonya’nın deneyimlerinin (bu deneyimleri gelişmekte olan ülkelerle büyük çapta paylaşarak) dışa açılan penceresi olarak işlev görmektedir.
JKB, kalkınma alanında, kapsamlı beyin-takımı fonksiyonlarıyla, bir bilgi bankası olmayı hedeflemektedir.
1.12. Japonya Kalkınma Bankası’nın Vizyonu
Politika, Kurumlar ve İnsan Kaynakları, kalkınmanın anahtar unsurlarıdır. JKB, kendisi için, tüm uzmanlık ve araç ve gereci kullanarak, bu unsurları yaygın bir şekilde ortaya koymaya çalışmaktadır.
Bankanın Vietnam’da gerçekleştirdiği faaliyetler, teknik yardımın harmanlanmasına bir örnek teşkil etmektedir. Banka, makroiktisadî politika düzeyinde JICA projeleri doğrultusunda, anahtar endüstrilerin uzun-dönemli büyüme stratejileri ve maliye ve para politikaları üzerinde çalışmakta ve böylelikle, Vietnam ve Japonya hükümetleri arasındaki diyalog güçlendirilmiş olmaktadır. Bunun ötesinde, JKB, Doğu Asya’da kalkınma bankacılığı ile ilgili en iyi uygulamaları tanıtmak amacıyla seminerler organize etmekte ve uzun-vadeli finansmanda kredi analiz kapasitelerinin iyileştirilmesine yardımcı olmaktadır. Bu çabalara, Japonya Maliye Bakanlığı’nca finansal destek sağlanmaktadır. JKB, Japon ODA (Japan’s Official Development Assistance) kredileri vasıtasıyla aracılık kapasitesini güçlendirmenin yanı sıra, Vietnam’daki KOBİ’lere yardımcı olmaktadır.
JKB, gelişmekte olan ülkelerdeki hükümetlere, finansal kurumlara ve şirketlere en iyi bilgiyi sunma gayreti içindedir.
1.13. Japonya Kalkınma Bankası’nın Ortaklığı
JKB’nın teknik yardımı, gelişmekte olan ülkelerdeki finansal kurumlar ve bu ülke hükümetlerinin yanı sıra, Dünya Bankası ve Japonya’daki ODA gibi uluslararası organizasyonlar tarafından da talep edilmektedir. Bankanın ortak araştırma, eğitim ve diğer yardım programlarıyla ilgili olarak gerçekleştirdiği başarılar yüksek takdir toplamaktadır. Bankanın en büyük avantajı, Japonya’daki geniş şebekesidir. JKB,
merkezî ve yerel hükümetler, özel sektör ve gelişmiş araştırma kurumları arasında sağlam bir ortaklık tesis etmiş bulunmaktadır.
JKB’nın Uzmanlık Alanları:
İktisat Politikası ve Endüstriyel
Kalkınma Gelişmekte olan ülkelerin iktisadî yapısal reformu bir hayli karmaşıktır ve endüstriyi ve özel sektörü teşvik tedbirleri, hükümet politikalarıyla uyumlu olmalıdır. JKB, makro ekonomi politikası, maliye ve para politikalarıyla ve endüstriyel kalkınmasıyla ilgili önerilerinde, geniş bir bakış açısı sergilemektedir.
Finansal Sektör Gelişimi, Politika-temelli Finansman ve Kalkınma Finansmanı
Güçlü bir finansal sektör, hem rekabetçi özel finansal kurumlara hem de tamamlayıcı kamu finans kurumlarına ihtiyaç duymaktadır.
JKB, finansal sektör ve politika-temelli finansmana ilişkin politika önerileri getirmekte ve orta-uzun vadeli kredi arz eden finansal kurumların kapasite artırımına destek vermektedir.
Altyapı Geliştirme JKB, telekomünikasyon, enerji ve taşımacılık gibi özel sektöre ait altyapının gelişimini büyük bir şevkle desteklemekte ve özel finans girişimleri (PFI) ve proje finansmanı alanlarında öncülük yapmaktadır. JKB, ayrıca, sahip olduğu tecrübelere dayanarak, eğitim kursları ve uluslararası seminerler tertiplemektedir.
Çevreyle İlgili Girişimler JKB, küresel çevreyle ilgili konulardaki teknik yardımın hayatî önem arz ettiğini kabul etmekte ve çevre finansmanıyla ilgili lider organizasyon olmayı hedeflemektedir. JKB, kamu ve özel sektör bağlantılarını tümüyle kullanarak, çevreyle ilgili politika ve stratejiler üzerinde önerilerde bulunmaktadır.
Kentsel ve Bölgesel Kalkınma Gelişmekte olan pek çok ülke, şehir içi taşımacılık, iskân ve gecekondulaşma konularında ciddî sorunlara göğüs germek zorundadır. Kentsel alanlarda endüstriyel kalkınma ve yoksulluğun hafifletilmesi gibi konular da, ortak endişeler arasındadır. JKB, uzun zamana yayılan tecrübesine ve çok sayıda gerçek durum çalışmasına dayanarak, kentsel ve bölgesel kalkınma politikaları geliştirilmesine yardımcı olmaktadır.
Hükümetlerden, gelişmekte olan
ülkelerdeki finansal kurumlardan ve
geçiş sürecindeki
ülkelerden gelen istekler
JKB
Yurtiçi ODA kurumları (JICA, JBIC) ODA ile
ilgili bakanlıklar (MOFA, MOF, Çevre Bakanlığı, v.s.)
Uluslararası kalkınma finans kurumları Dünya Bankası, IDB,
ADB, AfDB, UNDB, v.s.
Japon Hükümeti
Yerel hükümetler
Özel Sektör
Teknik Yardım
Teşebbüs Geliştirme JKB, özel sektörün büyümesine yakından tanık olmuştur ve Japonya’daki her türlü endüstriyi finansal olarak desteklemiştir. Bu deneyimler, JKB’na teşebbüs geliştirmede, yeni girişimleri teşvik etmekten, büyük ve özelleştirilmiş şirketlere kadar, geniş bir faaliyet alanı sunmaktadır. JKB, aynı zamanda, KOBİ gelişimine de destek vermekte ve sahip olduğu ileri yönetim metotlarını gelişmekte olan ülkelerle paylaşmaktadır.
1.14. JKB’nın Eğitim ve Bilgi Hizmetleri Eğitim Kursları ve Seminerler:
JKB, faaliyetlerinin özünü teşkil eden projeler olarak, çeşitli eğitim kurslarına ve seminerlere destek vermektedir. Kurs programlarının planlanmasında ve organizasyonunda, JKB, aşağıda belirtilen üç kategoriyle uyumlu biçimde talebi karşılamaya çaba sarf etmekte ve Bankanın faaliyet alanı küresel olarak genişlik kazanmaktadır.
1. Uluslararası Forumlar ve Seminerler: JKB, kendisine ait araştırma ve danışmanlık faaliyetlerinin sonuçlarını, düzenlediği forumlarla ve seminerlerle ilgili alanlardaki organizasyonlarla paylaşmaktadır. Bu aktiviteler, tartışmaya zenginlik katmak amacıyla, hem Japonya’da hem de yurtdışında tertiplenmektedir.
Araştırma ve danışmanlık faaliyetlerini yansıtır şekilde, JKB, özel sektör canlılığı vasıtasıyla, altyapıyla ilgili çevresel koşulların sağlanması gibi konularda, gerek gelişmiş gerekse gelişmekte olan ülkeleri ilgilendiren bir dizi değişik sorunla da mücadelesini sürdürmektedir.
2. Araştırma ve Danışmanlık Faaliyetleri: Eğitim ve seminerlere ilaveten, araştırma ve danışmanlık faaliyetleri, JKB’nın teknik yardım desteğinin diğer merkezî unsurunu oluşturmaktadır. Seminerler aracılığıyla kazandığı dünya çapındaki ünü nedeniyle, JKB’ndan sık sık araştırma ve danışmanlık faaliyetleri düzenlemesi talep edilmektedir. Karşıt olarak, JKB’nın araştırma faaliyetleri sonucunda elde ettiği pratik bilgi ve beceri birikimi, Bankanın kurs içeriğine zenginlik kazandırmaktadır. JKB, bu araştırma projelerini, Japonya İktisadî Araştırma Kurumu (JERI) gibi uluslararası işbirliği faaliyetlerinden ötürü dünya çapında tanınmış bir başka kurumla işbirliği içinde yürütmekte ve düzenlemektedir.
3. Yayınlar ve Bilgi (enformasyon) Yayımı: JKB’nın araştırma faaliyetlerinin sonuçları, uluslararası organizasyonlar ve Japonya’nın ODA organizasyonu tarafından JKB araştırma raporlarında sık sık yayımlanmaktadır. Bu arada, yazılı malzemeler ve JKB seminer ve forumlarının tartışma notları da hazırlanmaktadır.
