Dünya Kuşları Koruma Birliği'nin son raporuna göre Türkiye kuş türlerini ve doğal yaşam alanlarını Avrupa'da en hızlı kaybeden ülke oldu. Bilimsel çalışmalara göre kuş türlerinin yok olmasının ana nedeni de Hidroelektrik Santraller (HES) ve barajlar. Kaybolan türlerin başında turnalar geliyor.
Birliğin ülkelerden gelen bilgilere göre periyodik olarak güncellediği raporda geçtiğimiz 10 yıl içinde doğal yaşam alanlarının kaybolması nedeniyle Türkiye’deki 465 kuş türünün en az yüzde 55’inin ciddi oranda azaldığı ortaya çıktı. Kuşların yok oluş hızında Türkiye’yi, yüzde 46.4 oranı ile AB üyesi İsveç takip etti. Kuşların en iyi korunduğu ülke ise İngiltere. İngiltere’de son on yılda kuş türlerinin yüzde 37.6’sının nüfusu arttı.
Bilimsel araştırmalar Türkiye’de kuş türlerinin ve doğal alanların yok olmasını HES ve baraj inşaatlarına bağlıyor. HES ve baraj yapımlarında doğanın korunması ile ilgili hiçbir esas dikkate alınmadığı için pek çok akarsu ve
sulakalan kuruyor. Türkiye’de kaybedilen sulak alanların Marmara Denizi’nden daha büyük bir alanı kapladığı tahmin ediliyor. Hızla kaybedilen doğal yaşam alanlarının başında akarsular, bozkırlar ve kıyı alanları yer alıyor.
Turnalar yok oluyor
Türkiye’de 10’dan daha az tellli turna kaldığı, eskiden daha yaygın olan turna sayısının ise 50’den daha az olduğu kabul ediliyor. HES ve baraj inşaatları durmadığı takdirde, on yıl içinde en az üç kuş türünün tümüyle yok olacağı tahmin ediliyor. Dünyada sadece Türkiye’de yaşayan yaklaşık 500 bitki türünün de yine HES’ler nedeniyle on yıl içinde yeryüzünden silineceği varsayılıyor. Nehirlerin denize taşıdığı besin maddelerinin HES ve barajlar nedeniyle azalması sonucunda Akdeniz foku ve pek çok canlının nesli azalıyor.
Doğa Derneği Başkanı Güven Eken konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, kuşların doğanın erken uyarı sistemleri olduğuna dikkat çekerek “Eğer doğada bir sorun varsa bunu ilk olarak oradaki kuşlardan gözlemlersiniz. Çünkü kuşların uçarak oraya terk etme kabiliyeti vardır. Türkiye’de kuşların artık kaçacak alanları dahi kalmadı” dedi. Cumhuriyet-18-01-11
