Danışanla İlk İlişkinin Kurulması ve İletişim
Dr. Öğr. Üyesi Gökhan Atik
Terapötik İlişki - I
«Başarılı bir psikolojik danışmanın sürdürülebilmesi için danışanların kendileriyle ilgilenildiğini, ilgiyle
dinlendiklerini, anlaşıldıklarını ve psikolojik danışmanın kendileriyle çalışmaya gerçekten değer verdiğini
hissetmeleri gerekir.» (Deffenbacher, 1985)
Terapötik İlişki - II
• Rapport Kurma: Psikolojik danışmanla danışan arasında güvene dayalı yakın ilişkinin kurulması.
• Terapötik İlişki: Rapport ilişkiden daha geniş bir kavramdır. Üç boyutlu bir yapıdan oluşur:
▫1) Çalışma işbirliği/ittifakı:
Danışanın mantıklı benliğiyle terapistin çözümleyici ya da terapötik (tedavi edici, değişiklik yaratıcı) benliğininçalışma amacıyla bir araya gelmesi.
▫2) Aktarımın yapılandırılması:
Projeksiyonun, çarpıtmanın ele alınması.▫3) Gerçek ilişki:
Saydamlık ve gerçekçi algılar.Terapötik İlişki - III
• Gerçek İlişkinin Özellikleri
▫Carl Rogers (1957): Psikolojik danışma sürecinde iki kişi psikolojik temas halindedir. Danışan psikolojik bir
tutarsızlık içerisinde iken, psikolojik danışman tutarlı durumdadır.
▫ Rogers’a göre etkili bir psikolojik danışma ilişkinin sağlanabilmesi için;
Doğru empatiye,
Psikolojik danışmanın saydamlığına ve
Danışana yönelik koşulsuz kabul ve saygıya ihtiyaç vardır.
Empati
Danışan: «Evet, aynen öyle hissediyorum.»
Danışan: «Evet, tıpkı öyle.»
•
Empatinin iki aşamalı olarak değerlendirilmesi (Gladding, 1996;
Egan, 1998)
▫Temel Empati: Danışanın hissettikleri ile bu duyguların altında yatan yaşantılar ve davranışların temel olarak anlaşılması.
▫İleri Düzey Empati: Yalnızca danışanın açıkça ifade ettiklerinin değil, aynı zamanda eksik bir biçimde ima ettikleri veya belirttiklerini de yansıtan gelişmiş empati duyguları olarak adlandırılır.
•
Robert Carkhuff’un beş düzeyli empati derecelendirmesi
Saydamlık
•
Psikolojik danışmanın danışana yalnızca terapistin rolü bağlamında değil, tam bir insan olarak tepki vermesidir.
•
Psikolojik danışmanın doğal olması, kendisini savunmaması, deneyime açık olması, tutarlı ve rahat olmasıdır.
•
Söz, davranış ve duyguların tutarlı olması
•Örneğin; psikolojik danışman bir danışanına cinsel yönelimi ile
