ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ

(1)

ORTA ANADOLU

İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ

Sayı: 70430465-TİM.OAİB.GSK.İDARİ.2021/128-532 Ankara, 19/01/2021 Konu: 3. AYM Toplantısı Sunumları ve Sürdürülebilir ve Akıllı Hareketlilik Stratejisi ile

AB’nin Yeni Tüketici Gündemi Dökümanları

Ayrıntılı bilgi için: Kubilay Yapıcıoğlu - İdari Memur Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Ceyhun Atuf Kansu Cad. No: 120

06520 BALGAT ÇANKAYA ANKARA

Tel : (312) 447 27 40 Faks : (312) 446 96 05 - 447 01 80 e-posta : info@oaib.org.tr / www.oaib.org.tr

SİRKÜLER (G-2021) Sayın Üyemiz,

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)’dan alınan bir iletide, 12 Ocak 2021 tarihinde gerçekleşen, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)’nde temsil olunduğu, Avrupa Yeşil Mutabakatı (AYM) Çalışma Grubu 3, Toplantısında icra edilen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın ilgili birimleri sunumları ekte yer almaktadır.

Bununla birlikte, Ticaret Bakanlığı, Uluslararası Anlaşmalar ve AB Genel Müdürlüğü’nün 8 Ocak 2021 tarihli yazısı ile bildirilen AB Yeni Tüketici Gündemi ile Sürdürülebilir ve Akıllı Hareketlililk Stratejisi hakkında dökümanlar paylaşılmıştır.

Bilgilerine sunulur.

S. Tansel KÜNBİ Genel Sekreter A.

Şube Müdürü

EK: Sunum ve Dökümanlar

5070 sayılı kanun gereğince güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. ID:8977920982021119131428. Bu kod ile http://evrak.oaib.org.tr/ adresinden doğrulayabilirsiniz.

5070 sayılı kanun gereğince S. Tansel Künbi (19.01.2021 15:56:36) tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır.

ID:8977920982021119131428 Bu Kod İle http://evrak.oaib.org.tr/

adresinden doğrulayabilirsiniz.

(2)

TOBB - Avrupa Yeşil Mutabakatı Çalışma Grubu Toplantısı

12.01.2021 Dr. Oğuz CAN

EVÇED Başkanı/Bakan Danışmanı

(3)

2

9 tematik başlıkta 47 eylem

Yeşil, Dijital ve Dirençli Gelecek

AB 11 Aralık 2019’da Yeşil Mutabakat çerçevesinde 2030 yılına kadar bir dizi yeni ekonomik hedefler ortaya koymaktadır. Bazıları:

 2050 itibariyle Kabon nötür olma hedefi,

 Gelir seviyesi düşük 50 milyon AB vatandaşı için bina yenileme kampanyası

 Çimento, Demir-Çelik, Kimya sektörlerinde emisyonlarını azaltmak amaçlı Hidrojen ve CCUS çalışmaları,

 Plastik, tekstil, elektronik, inşaat sektörü dahil olmak üzere döngüsel ekonomi uygulamaları,

 2025 itibariyle 1 milyon şarj ve dolum noktası, 13 milyon sıfır veya düşük emisyonlu araç parkı,

 5G, Yapay Zeka, Bulut bilişim, Nesnelerin interneti, vb dijitalleşme geçişinin hızlandırılması,

 Yerel istihdam artışı ,

 AB pazarını korumak üzere sınırda karbon vergisi uygulaması,

AB için Yeşil Mutabakat

(4)

11 Aralık 2019’dan Bu Yana Yaşanan Gelişmeler

11 Aralık 2019

4 Mart 2020

10 Mart 2020

11 Mart 2020

20 Mayıs 2020

8 Temmuz 2020

14 Ekim 2020

19 Kasım 2020

1. AB Enerji Sistemi Entegrasyon Stratejisi

2. İklim-Nötr Avrupa için Hidrojen Stratejisi

3. Renovasyon Dalgası Stratejisi Avrupa Yeşil

Mutabakatı

Döngüsel Ekonomi Eylem

Planı AB için Yeni

Sanayi Stratejisi

AB İklim Kanunu Teklifi

1. Metan Stratejisi

2. Sürdürülebilirlik için Kimyasallar Stratejisi 1. Tarladan Sofraya Stratejisi

2. AB 2030 Biyoçeşitlilik Stratejileri

Offshore Yenilenebilir Enerji Stratejisi

(5)

AYM’nin Finansman Yapısı

Kamu Kredileri – 100 Milyar

Avro

Avrupa Yeşil Mutabakat Yatırım Planı –

1 Trilyon Avro

InvestEU: InvestEU kapsamındaki finansmanın 1,8 milyar €'ya tekabül eden bir kısmı, sadece AYM geçiş hedeflerine odaklanacak olup 30 milyar €’yu harekete geçirecektir. InvestEU'nun toplamının 2021 ile 2027 arasında en az 650 milyar € ek yatırımı harekete geçirmesi bekleniyor.

AYM Yatırım Bütçesi: 2021-2030 döneminde yaklaşıl 93,7 milyar € bütçe garantisi ile çarpan etkisi oluşturmak ve 1,074 trilyon € ile AB’ne yeni ivme kazandırmak amaçlanmıştır.

Next Generation EU: AB genelinde COVİD-19 etkisi dahil bilançoların dengelenmesi amacıyla 10 yıllık program dahilinde 390 milyar € hibe, 360 milyar € kredi kullandırılacaktır.

Adil Geçiş Fonu: Geçişten olumsuz etkilenebilecek AB ülkeleri için AB tavsiyelerine uyum ve reformlar

çerçevesinde 40 milyar €’(ek kaynaklarla 89-107 milyar € arasında) uyum bütçesi oluşturulmuştur.

ReactEU: 55 milyar binaların yenilenmesi, akıllı şebekeler, enerji verimliliği, sürdürülebilir hidrojen yatırımları için ayrılmıştır.

(6)

AYM’nin Finansman Yapısı

Kamu Kredileri – 100 Milyar

Avro

Avrupa Yeşil Mutabakat Yatırım Planı –

1 Trilyon Avro

National Energy and Climate Plans (NECPs) ve Adil geçiş planları yeşil dönüşüme katkı sağlayacak.

Strategic Investment Facility: AB stratejik değer zincirindeki özel sektör yatırımlarının desteklenmesi için 15 milyar €

Horizon Europe: ARGE ve yenilikçilik projeleri ile dijital ve yeşil dönüşüm için 94 milyar € Innovation Fund: 2020-2030 dönemi için emisyon azaltım sağlayacak yenilikçi projelere 10 milyar €

(7)

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması

 Geri Bildirim Süreci (4 Mart – 1 Nisan 2020)

 Avrupa Komisyonu tarafından Haziran 2021’de önerisini açıklayacak.

1) Dizayn:

 Hem ithal hem yerli seçili ürünlerde karbon vergisi,

 İthal ürünlerde yeni bir karbon gümrük vergisi,

 AB ETS’nin ithalata da uygulanması 2) Metodoloji:

 ETS ile benzer metodoloji,

 Ürünlerin karbon ayak izinin belirlenmesi 3) Sektörel kapsam:

Karbon kaçağı riski en yüksek olan sektörler arasından belirleneceğine işaret edilmekte

Enerji Yoğun

Sektörler Kaynak Yoğun Sektörler

Demir Çelik Otomotiv

Çimento İnşaat

Cam Seramik

Plastik Beyaz Eşya

(8)

Türkiye – AB Ticareti

 Gümrük Birliği – 1 Ocak 1996

 Ticaret Hacmi (2019): 162 Milyar USD

 Toplam ihracatın %49’u AB ile (88 Milyar USD)

 Toplam mal ithalatının %36,3’ü AB’ye (81 Milyar USD)

 Dünya Ticaret Örgütü Kuralları

 Paris Anlaşması Madde 4.15 (Response Measures)

AB'ye ihracatımız

(milyar $)

Dünyaya ihracatımız

(milyar $)

Pay (%)

2017 19,7 53,8 36,7

2018 23,2 56,7 40,9

2019 22,4 56,7 39,5

Karbon Kaçağı Riski Olan Sektörlerde İhracat Rakamları

Karbon kaçağı riski olan sektörler listesi:

63 Sektör ve alt sektör - maden, demir-çelik, alüminyum, çimento, tekstil ve hazır giyim,

kimyasallar, cam ve cam ürünleri, seramik, gıda e tarım ürünleri,

(9)

AYM EYLEM PLANI

1.

Finansman

2. Sınırda Karbon Düzenlemesi

3. Yeşil ve Döngüsel

Bir Ekonomi

4. Temiz Ekonomi ve

Güvenli Enerji Arzı

5. Yeşil ve Sürdürülebilir

Tarım 6.

Diplomasi Ulaştırma7.

8. İklim Değişikliğiyle

Mücadele

9. Genel Faaliyetler

AYM EYLEM

PLANI

 AYM Çalışma Grubu Faaliyetleri

kapsamında bir yol haritası oluşturulması hedeflenmiş ve eylem planı hazırlıkları başlatılmıştır.

 Taslak Eylem Planı 9 Ana Başlık altında eylemleri içermektedir.

 AYM kapsamında 6 faaliyet Bakanlığımız koordinasyonundadır.

(10)

AYM Eylem Planı – ETKB Koordinasyonundaki Faaliyetler

Faaliyet önerisi Takvim İlgili Kurum

ve Paydaşlar Çıktılar

Ulusal Enerji Verimliliği Finansman Mekanizmasının Geliştirilmesinin Değerlendirilmesi

2022 II.

Çeyrek

CB SBB HMB

STB EPDK TOBB

 Enerji verimliliği finans mekanizmasının geliştirilmesine yönelik bir rapor hazırlanması

 20.08.2020 tarihinde 2850 sayılı Kamuda Enerji Performans Sözleşmelerine İlişkin Usul ve Esaslar

Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararı kapsamında bir Tebliğ hazırlanması

AYM kapsamında Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği çalışmalarımıza dair açıklık analizi yapılarak, varsa gelişim alanlarının değerlendirilmesi

2021 1.

Çeyrek

CB SBB ÇŞB HMB STB

 Ülkemizin yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği çalışmalarının, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında getirilen değişiklikler çerçevesinde açıklık analizine tabi tutularak ihtiyaç olması halinde geliştirilmesi

Enerji verimliliği konusunda Organize Sanayi Tesislerinde faaliyet gösteren

işletmeler başta olmak üzere sanayi tesisleri yetkililerine yönelik bilinçlendirme ve

farkındalık eğitimlerinin verilmesi

2021-2023 dönemi

STB  Organize Sanayi Tesislerinde faaliyet gösteren işletmeler önceliklendirilerek enerji verimliliği konusunda

farkındalığın artırılması

(11)

AYM Eylem Planı – ETKB Koordinasyonundaki Faaliyetler

Faaliyet önerisi Takvim İlgili Kurum

ve Paydaşlar Çıktılar

Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi (YEK-G Belgesi) çalışmasının tamamlanması, Yeşil Tarife ve YEK-G Belgesi ile ilgili

bilinçlendirme çalışmalarının yürütülmesi

Haziran 2021

EPDK EPİAŞ

 Temmuz 2021 tarihine kadar YEK-G altyapısı EPİAŞ tarafından kurulacaktır.

 ETKB, EPDK ve EPİAŞ tarafından tanıtım ve bilinçlendirme çalışmaları yapılacaktır.

Elektrikli araç şarj altyapısının geliştirilmesine yönelik planlama faaliyetlerinin yürütülmesi

2021 II.

Çeyrek

HMB ÇŞB UAB EPDK

 EA ve Şarj sistemlerine yönelik tanımlamaların yapılması

 Elektrikli araç ve şarj altyapısına yönelik gelişim projeksiyonu

 Şarj istasyonlarının kurulumunda, işletmesinde ve şarj donanımlarında ihtiyaç duyulan asgari gereksinimler ve standartların belirlenmesi ve mevzuat düzenlemeleri

 Destek ve teşvik önerileri hazırlanması hedeflenmektedir.

Milli Enerji ve Maden Politikamızla uygun olarak 2027 yılı sonuna kadar her yıl 1000 MW RES, GES sağlayacak şekilde çalışmaların

yürütülmesi

2027’ye kadar

 Yıllık olarak 1000 MW kurulu güçte GES devreye alınması

(12)

BAŞVURU KRİTERLER

İ

BAŞVURU KRİTERLERİ DESTEK

UNSURLARI

• Teşvik için başvurular Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına yapılmakta, Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanlığının incelemeleri sonucu hazırlanan teknik rapor Sanayi ve TeknolojiBakanlığına gönderilmektedir.

• Teşviklerden yararlanmak üzere başvuruda bulunan 4 çimento fabrikasından üçü %20 enerji tasarrufu ve biride 5 yıl geri ödeme süresi şartını sağlayamadığı için bu teşvikten faydalanamamıştır. 1 fabrikanın başvurusu değerlendirme aşamasındadır.

5.BÖLGE TEŞVİKLERİ (Teknik Rapor Hazırlama)

İlginiz için teşekkürler.

(13)

Yeşil Tarife ve YEK-G

Dr. Hakkı Özata-OTSP Gr. Bşk.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu

(14)

Mevzuat - Yeşil Tarife

- 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun ‘Tarifeler ve tüketicilerin desteklenmesi’

başlıklı 17 nci maddesinin dördüncü fıkrası;

“(4) ... Kurul tarafından tüketici özelliklerine göre abone grupları veya yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla ayrı tarifeler belirlenebilir. Tüketiciler talep etmeleri halinde yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla belirlenen tarifelerden faydalanabilir …“

- Dağıtım Lisansı Sahibi Tüzel Kişiler ve Görevli Tedarik Şirketlerinin Tarife Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar’ın ‘Perakende satış tarifeleri’ başlıklı 18 inci maddesi;

“(5) Yeşil tarife: 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 17 nci maddesinin 4 üncü fıkrası kapsamında, yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacıyla Kurul tarafından belirlenen tarifedir.

(6) Yeşil tarife, ilgili tüketicinin Yeşil tarifeyi seçmesi durumunda tarife tablolarında yer alan birim fiyatlar üzerinden uygulanır. Tüketici Yeşil tarifeye geçme talebini yazılı olarak görevli tedarik şirketine yapar. Tarife değişikliği, talep tarihinin içinde bulunduğu dönem sonundaki endeks tespitleri ile çıkarılacak faturayı takip eden ilk fatura döneminde yerine getirilir. Yeşil tarifeye geçme talebi bir takvim yılında en fazla iki kez yapılır.” hükmünü amirdir.

(15)

Yeşil Tarife- Detaylar

 Yeşil tarife; yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi amacı ile belirlenen bir perakende satış tarifesidir. Katılım gönüllülük esasına dayalıdır.

 1 Ağustos 2020 itibarıyla uygulanmaya başlanmıştır.

 Perakende satış ve dağıtım tarifesinin geçerli olacağı süre, istisnaları olmakla birlikte, bir takvim yılının üçer aylık dönemlerini kapsayan sürelerde uygulanmaktadır. YETA da aynı süre zarfında uygulanır.

 Tarife değişikliği dışında yeni aboneliklerde de tüketiciler tarafından yeşil tarife tercih edilebilir.

 Tüketiciler bir takvim yılında en fazla 2 kez YETA’ya geçme talebinde bulunabilir.

 Elektrik faturalarında YETA için özel bir ibare bulunur.

(16)

Yeşil tarife fiyatlaması

69,46

79,98

60,51

70,39

74,19 73,82

85,11

64,41

74,90

78,94 94,35

100,96 100,40

96,46 99,89

Sanayi Ticarethane Mesken Tarımsal sulama Aydınlatma

2020-4ncü dönem 2021-1nci dönem Yeşil Tarife 2021-1nci dönem

kr/kWh

(17)

Yeşil sertifika

• Yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak üretilen elektriğin kaynak türünü tüketiciye ifşa eden, kanıtlayan ve ticareti yapılabilen bir ticari üründür.

• Bir sertifika, 1MWh yenilenebilir kaynaktan elektrik üretimini temsil eder.

• Yenilenebilir olarak tanımlanan kaynaklar, sertifika ticaret programı dizaynına göre değişebilmektedir.

• Temel olarak 3 yeşil sertifika yöntemi öne çıkmaktadır:

• Guarantees of Origin (GO) - Avrupa Birliği sistemi,

• I-REC (International-REC) - STK oluşumu, küresel sistem,

• Milli sertifika çözümleri - Ülkeye göre değişmektedir.

1 MWh

(18)

Yeşil sertifika uygulamaları

Karbon piyasalarına

uyumu

Ticaret hacmi

Fiziksel Bağlantı

Prosedür ve uluslararası

üyelik

İşletme

tarifesi Avantaj Risk

1. GO ^Uyumlu ^Geniş ^ENTSO-e

AIB (Association of Issuing Bodies)

üyelik süreci nispeten uzun süre gerektirir.

AB kapsamında

AB ile ilave ticaret sağlar.

Üyelik süreci nispeten uzundur.

2. I-REC ^Uyumlu ^Dar Gerektirmez Kısa süreli (STK) AB tarifesinin

%10 fazlası

Küresel ticaret sağlar.

Çin ve Hindistan pazarı (rekabet

dezavantajı)

3. Milli Sertifika ^Tasarıma _bağlı ^Sadece _Türkiye Ulusal şebeke Ulusal mevzuat Tasarıma bağlı Yerli ürün

oluşturmak *Yerel kalabilir.

(19)

ALLPPT Layout Clean Text Slide for your Presentation. ALLPPT

Layout Clean Text Slide for your Presentation.

2019 yılı verileri henüz tamamlanmamıştır .

Oluşturulma Aktarım İthalat* Sonlanma İtfa

650 TWh

490 TWh 535 TWh 545 TWh

*Norveç’ten alınan miktarı göstermektedir.

**İngiltere Brexit sonrası ithalatçı durumunda olacaktır.

GO - Avrupa Elektronik Sertifika Sistemi İşlem Hacmi (TWh)

(20)

ALLPPT Layout Clean Text Slide for your Presentation. ALLPPT

Layout Clean Text Slide for your Presentation.

*23.565 TWh üretim hacmi (GO hacminin %3,6’sı) Türkiye’den 20 üretim santrali:

7 HES,2 GES,11 RES (Kurulu gücün yaklaşık%1’i)

I-REC işlem hacmi (MWh)

(21)

Mevzuat geçmişi-YEK ve YEK-G

18/05/2005 tarihli ve 25819 sayılı Resmî Gazete’de (RG) yayımlanarak yürürlüğe giren 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 5 inci maddesi:

“Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin iç piyasada ve uluslararası piyasalarda alım satımında kaynak türünün belirlenmesi ve takibi için üretim lisansı sahibi tüzel kişiye EPDK tarafından "Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi"

(YEK Belgesi) verilir.

YEK Belgesi ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.”

hükmünü içermektedir.

İlgili kanun hükmü ile YEK belgesine günümüz yeşil sertifikaları benzeri bir rol biçildiği düşünülmektedir. Ancak o dönemde YEK belgesi, üretim lisanslarına atfedilen bir nitelik olmuş ve ticari bir sertifika olarak kullanılmamıştır.

Sonuç olarak Kurum, YEK belgesi çatısı altında farklı amaçlarla kullanılacak iki belge oluşturmuştur. YEK Belgesi (lisans) ve YEK-G Belgesi (ticari sertifika).

(22)

Üçüncü taraf ülkelerin durumu

EU Directive (2018/2001/EC) – Renewable Energy Directive II (2021-2030)

Üçüncü taraf ülkelerde ihraç edilen GO sertifikalarının AB içinde kullanılabilmesine ilişkin düzenleme ilave edilmiştir:

a. Birliğin, bu üçüncü ülke ile birlikte düzenlenmiş menşe garantilerinin karşılıklı tanınması konusunda bir anlaşma imzalamış olması

b. Üçüncü taraf ülkede uyumlu menşe garantileri sistemlerinin kurulmuş olması c. Sadece doğrudan enerji ithalatı veya ihracatı olması halinde (ENTSO-e)

GO tanımı revize edilmiş ve ulusal karışım (residual mix) tanımı eklenmiştir.

(23)

YEK-G sisteminin getirdikleri

• Yenilenebilir kaynaklara dayalı üretim tesislerinin gelir elde edebileceği gönüllü bir sistem,

• Tedarikçilerin sadece belge ticaretine dahi odaklanabileceği yeni bir alan,

• AB standardında belgelendirilebilir enerji üretimi,

• Tüm firmalar için tüketici gözünde öne çıkabilmek için reklam aracı,

• GO entegrasyonu öncesi GO’ya hazır milli sistem

(24)

GO sistemine geçişle edinilecek potansiyel kazanımlar

• Yenilenebilir kaynaklara dayalı tesislere YEKDEM sonrası gelir elde edebilecekleri yeni bir pazar,

• Tüketiciye yeni bir ürün sunulması ile tedarik pazarının hareketlenmesi,

• AB Karbon vergilerinde kullanılabilecek bir enstrüman olması,

• Yurtdışına satışlar ile döviz girdisi,

• AIB üyeliğinin ENTSO-e ve AB tam üyelik süreçlerini destekleyebileceği

(25)

YEK-G Piyasası

(26)

- Piyasanın işlerlik ve derinlik kazanması süreci

- AB ile temaslar ve AIB üyeliği başvuruları

- Mevzuat hazırlanması (yönetmelik, usul ve esaslar)

- Üyeliği sağlama ve GO ihraç

hakkının ülkemize kazandırılması - Menşe Garantisi Yönetmeliği yayımlanması

- Ülkemizin AB dışı ülkelere GO ihraç etmesi

- Lisanssız santrallerin dahil edilmesi

2020 2021 2022 2023

Hedeflenen ilerleme süreci

(27)

- Usul esasların yayınlanması - Sistemin devreye

girmesi

- AIB başvuruları

- Üyelikleri sağlama ve GO ihraç hakkının ülkemize kazandırılması - Menşe Garantisi Yönetmeliği yayımlanması

- Ülkemizin AB dışı ülkelere GO ihraç etmesi

- Lisanssız santrallerin dahil edilmesi

2021 2022 2023

2021 Mevcut Durum

(28)

Dr. Hakkı Özata

Grup Başkanı

Organize Toptan Satış Piyasaları Grup Başkanlığı Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı

Teşekkürler

(29)

YEKDEM Mekanizması

Ahmet Güngör

EPİAŞ- Piyasa Operasyonları Direktörlüğü Elektrik Piyasası Kayıt ve Uzlaştırma Yönetmeni

12.01.2020

(30)

YEKDEM Birim Fiyatları

2 Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı Üretim Tesis Tipi I Sayılı Cetvel (ABD Doları cent/kWh)

Hidroelektrik üretim tesisi 7,3

Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi 7,3

Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi 10,5

Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil) 13,3

Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi 13,3

10/5/2019 tarihinden itibaren bağlantı anlaşmasına çağrı

mektubu almaya hak kazanılan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı lisanssız elektrik üretim faaliyeti kapsamındaki tesisler

EPDK tarafından TL kuruş/kWh olarak ilan edilen kendi abone grubuna ait perakende tek

zamanlı aktif enerji bedeli

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun yürürlüğe girdiği 18/5/2005 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek olan YEK Destekleme Mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için, I sayılı Cetvelde yer alan fiyatlar, on yıl süre ile YEKDEM desteklemesi uygulanır. 31/12/2020 tarihinden sonra işletmeye girecek olan YEK Belgeli üretim tesisleri için uygulanacak fiyat ve süreler Cetveldeki fiyatları geçmemek üzere Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.

(31)

YEKDEM Birim Fiyatları-2

3 Lisans sahibi tüzel kişilerin bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ve 30/6/2021 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde; bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için, I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle; II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir.

Ocak 2021 dönemi itibariyle, destek fiyatları (yerli aksam desteklemesi dahil) en düşük 7,3 ABD Doları cent/kWh ile en yüksek 15,72 ABD Doları cent/kWh arasında değişmektedir.

Destekleme Fiyatı 7,3 ABD Doları cent/kWh olan tesislerin işletmedeki gücü YEKDEM ‘e dahil olan üretim tesislerinin işletmedeki güçlerinin yaklaşık % 71 ini oluşturmaktadır.

30/6/2021 tarihinden sonra işletmeye girecek olan elektrik üretim tesisleri için Türk lirası olarak uygulanacak YEK Destekleme Mekanizmasına ve fiyatların güncellenmesine ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecektir.

NOT: YEKA-1 için (Karapınar GES) destekleme fiyatı 6,99 ABD Doları cent/kWh’ tır.

(32)

YEKDEM Üretim Miktarları

4

73%

23%

4%

2020 Yılı Üretim Miktarı (MWh)

YEKDEM Harici YEKDEM-Lisanslı YEKDEM-Lisanssız

YEKDEM Durum

2020 Yılı Üretim Miktarı

(MWh) YEKDEM Harici 186.390.326 YEKDEM-Lisanslı 58.342.498 YEKDEM-Lisanssız 10.682.981 NOT: Her iki veride de Aralık dönemine ilişkin veriler bulunmamaktadır.

72%

24%

4%

2019 Yılı Üretim Miktarı (MWh)

YEKDEM Harici YEKDEM-Lisanslı YEKDEM-Lisanssız

YEKDEM Durum

2019 Yılı Üretim Miktarı

(MWh) YEKDEM Harici 182.774.447 YEKDEM-Lisanslı 62.811.632 YEKDEM-Lisanssız 9.433.750

YEKDEM Durum Ocak 2021 İtibariyle İşletmedeki Güç (MW)

İşletmedeki Güç Oran %

YEKDEM Harici 65.356 69,5%

YEKDEM - Lisanslı 22.228 23,6%

YEKDEM - Lisanssız 6.432 6,8%

TOPLAM 94.017 100,0%

(33)

YEKDEM Maliyeti (₺/MWh)

5

0,00 25,00 50,00 75,00 100,00 125,00 150,00 175,00 200,00 225,00 250,00 275,00 300,00 325,00 350,00 375,00 400,00 425,00 450,00 475,00 500,00 525,00 550,00

Ptf YEK Destek

(34)

Dönemlik YEKDEM Birim Maliyeti (₺/MWh)

6

54,37 59,03

77,26

139,70 233,28

230,77

112,10

103,97

100,98

94,01

92,67

111,65

1.12.2019 1.01.2020 1.02.2020 1.03.2020 1.04.2020 1.05.2020 1.06.2020 1.07.2020 1.08.2020 1.09.2020 1.10.2020 1.11.2020

Yekdem Birim Maliyeti (₺/MWh)

(35)

Lisanslı Üretim Net Destek Bedeli (YEKBED-₺)

7

2.853

1.614

0 500 1000 1500 2000 2500 3000

2011 / 12 2012 / 02 2012 / 04 2012 / 06 2012 / 08 2012 / 10 2012 / 12 2013 / 02 2013 / 04 2013 / 06 2013 / 08 2013 / 10 2013 / 12 2014 / 02 2014 / 04 2014 / 06 2014 / 08 2014 / 10 2014 / 12 2015 / 02 2015 / 04 2015 / 06 2015 / 08 2015 / 10 2015 / 12 2016 / 02 2016 / 04 2016 / 06 2016 / 08 2016 / 10 2016 / 12 2017 / 02 2017 / 04 2017 / 06 2017 / 08 2017 / 10 2017 / 12 2018 / 02 2018 / 04 2018 / 06 2018 / 08 2018 / 10 2018 / 12 2019 / 02 2019 / 04 2019 / 06 2019 / 08 2019 / 10 2019 / 12 2020 / 02 2020 / 04 2020 / 06 2020 / 08 2020 / 10

Milyon ₺

(36)

Lisanssız Üretim Net Destek Bedeli (YEKBED-₺)

8

786,08

857,52

1.213,51

765,58

0,00 200,00 400,00 600,00 800,00 1.000,00 1.200,00 1.400,00

09.2013 11.2013 01.2014 03.2014 05.2014 07.2014 09.2014 11.2014 01.2015 03.2015 05.2015 07.2015 09.2015 11.2015 01.2016 03.2016 05.2016 07.2016 09.2016 11.2016 01.2017 03.2017 05.2017 07.2017 09.2017 11.2017 01.2018 03.2018 05.2018 07.2018 09.2018 11.2018 01.2019 03.2019 05.2019 07.2019 09.2019 11.2019 01.2020 03.2020 05.2020 07.2020 09.2020 11.2020

Milyon ₺

(37)

TEŞEKKÜRLER

9 www.epias.com.tr seffaflik.epias.com.tr

(38)

1 ENERJİ VERİMLİLİĞİ DESTEKLERİ

Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı

Avrupa Yeşil Mutabakatı Çalışma Grubu Toplantısı

12 OCAK 2021

(39)

Enerji Verimliliği Destekleri

308’i tamamlanmış 417 proje

280 milyon TL yatırım 75 milyon TL destek

162 milyon TL/yıl tasarruf

7’si tamamlanmış 21 Anlaşma

46 milyon TL yatırım 13 milyon TL destek

21 milyon TL/yıl tasarruf

122 milyon TL yatırım Yıllık 30 milyon TL tasarruf

(40)

Yıllık enerji tüketimleri 500 TEP ve üzeriişletmeler;

• Bakanlık veri tabanına (ENVER Portalı) kayıtlı olma

• Enerjiyöneticisi görevlendirme

• TSE EN ISO 50001 Enerji

Yönetimi Belgesi sahip olma şartlarını sağlamak kaydı ile başvuruda bulunabilirler.

Enerji verimli ekipman ve sistem kullanımı, yalıtım, rehabilitasyon ve prosesdüzenleme gibi yollarla;

gereksiz enerjikullanımının, atık enerjinin, enerji kayıp vekaçaklarının önlenmesi veya en aza indirilmesi, atık enerjinin geri kazanılması, kojenerasyon sistemleri gibi konulardaki çözümleri içine alan ve bileşenler bazında hazırlanan verimlilik artırıcı projelerdir.

VAP Kapsamı

Başvurular beş proje ile sınırlıdır. Endüstriyel işletmelerin daha önceki

başvuru dönemlerinde destekleme kararı alınmış

ve uygulaması halen devam eden projeleri bu

sayıya dahildir. PROJE

UYGULAMA BEDELİ

En fazla 5 Milyon TL PROJENİN

UYGULAMA SÜRESİ En fazla 2 Yıl DESTEK

MİKTARI Proje uygulama bedelinin %30’u

DESTEK ÖDEMESİ Uygulama

sonrası

SERTİFİKA GEREKSİNİMİ

TSE EN ISO 50001 Belgesi BAŞVURU

ŞARTLARI Bakanlık veri tabanına kayıt ve

enerji yöneticisi atanması

08 01

02 03

04

05

07 06

Projeler, Bakanlık tarafından sanayi alt sektöründe yetkilendirilmiş Enerji Verimliliği Danışmanlık şirketleri (EVD) tarafından hazırlanmaktadır.

Projelerin Hazırlanması Projelerin Uygunluğu

Dosya üzerinde ve yerinde yapılan incelemeler (mevcut durum kontrolü, ölçümler vb..)

neticesinde projelerin uygunluğuna karar verilir.

Başvuru

BAŞVURU Yıllık enerji

tüketimi 500TEP ve

üzeri endüstriyel

işletmeler

MÜRACAAT Yıl içinde

sürekli başvuru

Enerji Verimliliği Destekleri-Verimlilik Artırıcı Proje (VAP)

(41)

Enerji Verimliliği Destekleri- VAP

Yatırım Bedeli (₺)

148,31 milyon

Destek Tutarı (₺)

35,87 milyon

Parasal Tasarruf (₺/Yıl)

118,56 milyon Proje Sayısı

308 Enerji Tasarrufu (TEP/Yıl)

71.761 279,48 milyon

74,73 milyon

162,18 milyon

417 87.826

131,17 milyon

38,86 milyon

43,62 milyon

109 16.156

Destek Verilen

Uygulaması Devam Eden

TOPLAM

(42)

Başvuru

İşletmelerin geçmiş beş yıllık enerji yoğunluklarının ortalaması (referans enerji yoğunluğu) baz alınır.

Üç yıllık izleme dönemi sonunda enerji

yoğunluğunda en az % 10 azaltım sağlanması

gereklidir.

Enerji Yoğunluğu: Endüstriyel işletmenin bir birim

hasıla üretebilmek için tükettiği enerji miktarıdır.

GA Kapsamı

MÜRACAAT

Her yıl Ekim ayı

SERTİFİKA GEREKSİNİMİ

TSE EN ISO 50001 Sertifikası

ÖNCELİK

Son beş yıllık enerji yoğunluğu yüksek olan

endüstriyel işletmeler

BAŞVURU ŞARTLARI

Bakanlık veri tabanına kayıt ve enerji yöneticisi atanması

TAAHHÜT

3 yıl içinde enerji yoğunluğunu en az

%10 azaltma

YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ

Anlaşmanın imzalanmasını takip

eden ilk yıl

DESTEK ÖDEMESİ

Üç yıl sonunda taahhüdün yerine getirilmesi durumunda

DESTEK MİKTARI

Anlaşmanın yapıldığı yıla ait

enerji giderinin

%30’su en fazla 1 Milyon TL

08 01

02

03

04

05

06

07 Yıllık enerji tüketimleri 500 TEP ve

üzeriişletmeler;

• Bakanlık veri tabanına (ENVER Portalı) kayıtlı olma,

• Enerjiyöneticisi atama,

• TSE EN ISO 50001 Enerji Yönetimi Sertifikasına sahip olma, şartlarını sağlamak kaydı ile başvuruda bulunabilirler.

Gönüllü anlaşma kapsamında enerji yoğunluğu hesabında, tesislerin yenilenebilir kaynaklardan ürettikleri enerji miktarı, bu yenilenebilir enerji yatırımları anlaşma dönemi içinde işletmeye alınmış olunması kaydı ile, bir defaya mahsus olmak üzere endüstriyel işletmenin yıllık toplam enerji tüketimi miktarından düşülür.

Enerji Verimliliği Destekleri- Gönüllü Anlaşma

(43)

BAŞVURU KRİTERLERİ

Yıllık enerji tüketimleri 500 TEP ve üzeri imalat sanayi tesisleri;

• Mevcut duruma göreen az yüzde on beş enerji tasarrufu sağlama (değişiklik 21/08/2020 tarihli 2846 sayılı CK)

• Bakanlık veri tabanına (ENVER Portalı) kayıtlı olma

• Enerji yöneticisi görevlendirme

• TSE EN ISO 50001 Enerji Yönetimi Belgesi sahip olma şartlarını sağlamak kaydı ile başvuruda bulunabilirler.

Teşviklerden yararlanmak üzere başvuran birçimento fabrikasınınbaşvurusuolumludeğerlendirilmiştir.

Birbaşvuru değerlendirme aşamasındadır. Olumlu değerlendirilen başvurunun sonuçları;

Parasal Tasarruf (₺/Yıl)

30 milyon Yatırım Bedeli

(₺)

122 milyon

Enerji Tasarrufu (TEP/Yıl)

23.437

Enerji Verimliliği Destekleri- 5.Bölge (Teknik Rapor Hazırlama)

(44)

BAŞVURU KRİTERLER

İ

BAŞVURU KRİTERLERİ DESTEK

UNSURLARI

• Teşvik için başvurular Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına yapılmakta, Enerji ve Tabii Kaynakları Bakanlığının incelemeleri sonucu hazırlanan teknik rapor Sanayi ve TeknolojiBakanlığına gönderilmektedir.

• Teşviklerden yararlanmak üzere başvuruda bulunan 4 çimento fabrikasından üçü %20 enerji tasarrufu ve biride 5 yıl geri ödeme süresi şartını sağlayamadığı için bu teşvikten faydalanamamıştır. 1 fabrikanın başvurusu değerlendirme aşamasındadır.

5.BÖLGE TEŞVİKLERİ (Teknik Rapor Hazırlama)

Teşekkür ederiz.

(45)

1

AVRUPA YEŞİL MUTABAKATI KAPSAMINDA SEKTÖREL BAZDA YAPILAN KIYASLAMA (BENCHMARKING) ÇALIŞMALARI

EVÇED PLANLAMA VE DENETİM DAİRE BAŞKANLIĞI

12 Ocak 2021

(46)

2

Kıyaslama (Benchmarking) Çalışması Nedir?

Bir işletmenin kendi sektöründeki konumunu ölçmek ve performansını değerlendirmek amacıyla bir işletmenin performansını ve uygulamalarını bulunduğu sektörün en iyileriyle karşılaştırmak amacıyla gerçekleştirilen çalışmalardır.

(47)

3

EVÇED Tarafından Yürütülen Kıyaslama Çalışmaları

5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu Kapsamında sektörel enerji verimliliği kıyaslama çalışmaları yürütülmekte ve EN 16231 uluslararası standardına uygun olarak gerçekleştirilmektedir.

(48)

4

Çimento Sektöründe Yürütülen Kıyaslama Çalışmaları

• Çimento sektöründe kıyaslama çalışmaları 2004 yılında başlamıştır.

• Çimento sektörü 2019 yılında sanayi sektörü nihai enerji tüketiminin %18’ini oluşturmuştur.

• 2019 yılı kıyaslama çalışmasında yıllık enerji tüketimi 1.000 tep üzeri olan 52 adet çimento entegre ve 12 adet çimento öğütme/paketleme tesisi yer almıştır. Kapsam içi tesislerin temsiliyet oranı: %100

• Çimento imalatında üretim maliyetinin ortalama %40’ını enerji maliyetleri oluşturmaktadır.

Toplam Enerji Tüketimi (TEP) 5.667.083 Çimento Üretimi (Ton) 59.770.082 Klinker Üretimi (Ton) 60.644.360 Çimento (TEP/Ton.Çimento) 0,10

Klinker (TEP/Ton) 0,08

(49)

5

Çimento Sektöründe Yürütülen Kıyaslama Çalışmaları

0,07 0,075 0,08 0,085 0,09 0,095 0,1

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

TEP / T on .Çim en to

Yıl

Çimento Üretiminde Enerji Tüketimi

0,0700 0,0750 0,0800 0,0850 0,0900 0,0950 0,1000

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

K link er (TEP /T on )

Yıl

Klinker Üretiminde Enerji Tüketimi

(50)

6

Demir Çelik Sektöründeki Kıyaslama Çalışmaları

• 2019 yılında demir çelik ürünleri imalatı enerji tüketimi 8.306 tep değeri ile sanayi enerji tüketiminin %24.1’lik payını oluşturmaktadır.

• Demir-çelik sektöründe toplam üretim maliyetlerinin %10-25'ini enerji maliyetleri oluşturmaktadır.

• Türkiye, 2019 yılında gerçekleştirmiş olduğu 33,7 milyon ton ham çelik üretimi ile dünyada 8, Avrupa’da ise Almanya’dan sonra 2. sırada yer almaktadır.

“ Elektrik ocaklı tesislerin enerji yoğunluğu ve ham çelik başına enerji tüketimi entegre tesislere kıyasla daha düşüktür. „

(51)

7

Demir Çelik Sektöründeki Kıyaslama Çalışmaları

• 2018 yılı ham çelik başına enerji tüketiminde AB-28 ortalaması 0,29 tep/ton-hç iken Türkiye’de bu değer 0,23 tep/ton-hç seviyesindedir.

(52)

8

Tekstil Sektöründeki Kıyaslama Çalışmaları

• 2019 yılında tekstil ürünleri imalatı enerji tüketimi 3.024 tep değeri ile sanayi enerji tüketiminin %8,8’lik payını oluşturmaktadır.

• Tekstil sektöründe ilk kıyaslama çalışması 218 adet işletmenin katılımıyla gerçekleştirildi. Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD) ile yapılacak görüşmeden sonra bu ay sektör ile paylaşılacak.

(53)

9

Cam Sektöründeki Kıyaslama Çalışmaları

Cam sektöründe kıyaslama çalışmalarına 2021 yılı itibariyle başlanacaktır. Bu sektörle yapılan görüşmeler sonucu veri toplama formları güncellenip, nihai şeklini alarak kıyaslama çalışmalarında kullanılmaya hazır bir hale getirilmiştir. Aşağıda kıyaslama çalışmasının yürütüleceği işlem basamakları gösterilmektedir.

(54)

Arz ederiz.

(55)

EN EN

EUROPEAN COMMISSION

Brussels, 9.12.2020 COM(2020) 789 final

COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL

COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS

Sustainable and Smart Mobility Strategy – putting European transport on track for the future

{SWD(2020) 331 final}

(56)

1

COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL

COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS

Sustainable and Smart Mobility Strategy – putting European transport on track for the future

1 OUR VISION

1. Mobility and transport matters to us all. From daily commuting to work, visiting family and friends, tourism, to the proper functioning of global supply chains for the goods in our shops and for our industrial production, mobility is an enabler of our economic and social life. Free movement of people and goods across its internal borders is a fundamental freedom of the European Union (EU) and its single market. Travelling in the EU has led to greater cohesion and a strengthened European identity. As the second-largest area of expenditure for European households, the transport sector contributes 5% to European GDP and directly employs around 10 million workers.

2. Whilst mobility brings many benefits for its users, it is not without costs for our society. These include greenhouse gas emissions, air, noise and water pollution, but also accidents and road crashes, congestion, and biodiversity loss – all of which affect our health and wellbeing. Past efforts and policy measures have not yet sufficiently addressed these costs. The transport sector’s greenhouse gas emissions have increased over time and represent now as much as a quarter of the EU’s total.

3. By far, the most serious challenge facing the transport sector is to significantly reduce its emissions and become more sustainable. At the same time, this transformation offers great opportunities for better quality of life, and for European industry across the value chains to modernise, create high-quality jobs, develop new products and services, strengthen competitiveness and pursue global leadership as other markets are moving fast towards zero-emission mobility. Given its high proportion of total EU greenhouse gas emissions, the EU’s goal of at least -55% greenhouse gas reduction target by 2030 and of climate neutrality by 2050 will be reached, only by introducing more ambitious policies to reduce transport’s reliance on fossil fuels without delay and in synergy with zero pollution efforts. The success of the European Green Deal¹ depends on our ability to make the transport system as a whole sustainable.

4. The COVID-19 pandemic has clearly demonstrated that safeguarding the well-functioning single market is vital for the EU. The crisis has shown the essential role played by transport and the social, health and economic costs when free movement of people, goods and services is severely constrained or even curtailed altogether. The preservation of supply chains and a coordinated European approach to connectivity and transport activity are essential to overcome any crisis and strengthen the EU’s strategic autonomy and resilience.

5. Therefore, ensuring that our transport system is truly resilient against future crises must also be a key objective of the EU’s transport policy going forward. Completing the Single European Transport Area as envisioned by the 2011 White Paper² still remains a cornerstone of European transport policy. Fostering cohesion, reducing regional disparities

1 COM (2019) 640 final, “The European Green Deal”.

2 COM (2011) 144 final, “White Paper – Roadmap to a Single European Transport Area – Towards a competitive and resource efficient transport system”. The Commission has also evaluated this White Paper in SWD (2020) 410 and SWD (2020) 411.

(57)

2

as well as improving connectivity and access to the internal market for all regions, remains of strategic importance for the EU. The COVID-19 pandemic had a significant impact on mobility. In the context of the recovery from this severe crisis, public support should help mobility “build back better” and leap forward to a sustainable and smarter future.

6. Greening mobility must be the new licence for the transport sector to grow. Mobility in Europe should be based on an efficient and interconnected multimodal transport system, for both passengers and freight, enhanced by an affordable high-speed rail network, by abundant recharging and refuelling infrastructure for zero-emission vehicles³ and supply of renewable and low-carbon fuels, by cleaner and more active mobility in greener cities that contribute to the good health and wellbeing of their citizens.

7. Digitalisation will become an indispensable driver for the modernisation of the entire system, making it seamless and more efficient. Europe also needs to use digitalisation and automation to further increase the levels of safety, security, reliability, and comfort, thereby maintaining the EU’s leadership in transport equipment manufacturing and services and improving our global competitiveness through efficient and resilient logistics chains.

8. This evolution should leave nobody behind: it is crucial that mobility is available and affordable for all, that rural and remote regions are better connected⁴, accessible for persons with reduced mobility and persons with disabilities, and that the sector offers good social conditions, reskilling opportunities, and provides attractive jobs. The European Pillar of Social Rights is the European compass to make sure that the green and digital transitions are socially fair and just.

9. Overall, we must shift the existing paradigm of incremental change to fundamental transformation. Thus, this strategy sets out a roadmap for putting European transport firmly on the right track for a sustainable and smart future. To make our vision a reality, it identifies 10 flagship areas with an action plan that will guide our work in the years to come. The scenarios underpinning the strategy, common to those supporting the 2030 climate target plan⁵, demonstrate that, with the right level of ambition, the combination of policy measures set out in this strategy can deliver a 90% reduction in the transport sector’s emissions by 2050. Taking also into account the analysis presented in the accompanying Staff Working Document⁶, various milestones are set out to show the European transport system’s path towards achieving our objectives of a sustainable, smart and resilient mobility, thereby indicating the necessary ambition for our future policies, such as:

By 2030:

 at least 30 million zero-emission vehicles will be in operation on European roads.

 100 European cities will be climate neutral.

 high-speed rail traffic will double.

 scheduled collective travel of under 500 km should be carbon neutral within the EU.

 automated mobility will be deployed at large scale.

 zero-emission vessels will become ready for market By 2035:

 zero-emission large aircraft will become ready for market.

3 In this Communication the term ‘vehicle’ refers, as relevant in the given context, to all types of vehicles, including, among others, cars, lorries, buses, coaches, light vehicles, trains, aircraft, ships, boats, ferries, etc.

4 This aspect will be further examined as part of the Commission Communication on the long-term vision for rural areas in 2021.

5 COM (2020) 562 final, “Stepping up Europe’s 2030 climate ambition - Investing in a climate-neutral future for the benefit of our people”

6 SWD (2020) 331