TEMEL MALİ TABLOLARIN ANALİZİ VE YORUMLANMASI. FATİH TAPKAN İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Odası

(1)

TEMEL MALİ TABLOLARIN ANALİZİ VE YORUMLANMASI

FATİH TAPKAN

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Odası

(2)

Mali Tablolar Analizi

• Muhasebe, bir işletmenin ekonomik

faaliyetlerine ilişkin finansal bilgileri ölçmek ve işletme ilgililerine bu finansal bilgileri

raporlamak gayesiyle kullanılan bir süreçtir.

• Raporlama fonksiyonu analiz edilmiş ve

yorumlanmış bilgi üretimidir.

(3)

Mali Tablolar Analizi

• Mali analiz, analiz tekniklerini muhasebe bilgilerine uygulamak suretiyle bulunacak

analiz sonuçlarının, şirketin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını anlamak üzere

yorumlanmasıdır.

(4)

FİNANSAL ANALİZ

NAKİT AKIŞ TABLOSU BİLANÇO

GELİR TABLOSU

(5)

TEMEL MALİ TABLOLAR

• Finansal (mali) tablolar işletmelere ilişkin mali bilgileri içeren raporlardır.

• Küçük ve orta boy bir işletme için raporlama

yapılacağı gibi, şirketler topluluğundan oluşan

bir ekonomik bütünlük için de finansal tablolar

hazırlanabilir

(6)

MALİ TABLOLARIN AMACI

• İşletme ilgililerine, genel olarak bir şirketin finansal durumu, faaliyet sonuçları ve nakit akışları hakkında ekonomik kararlar almalarında faydalı olacak bilgiler sağlamaktır.

• Şirket yöneticilerinin yönetim performansı ve

verimlilikleri ile ilgili hesap verebilirlik düzeylerini

gösterir.

(7)

GERÇEĞE UYGUN SUNUM

• Finansal tablolar bilgileri gerçeğe uygun bir biçimde sunmalıdır. (TFRS)

• Gerçeğe uygun sunum, işlemlerin, diğer olaylar ve koşulların Finansal Tabloların Hazırlanışı ve

Sunumu Çerçevesinde sıralanmış olan aktiflerin,

pasiflerin, gelir ve giderlerin tanımına ve tahakkuk

kriterlerine uygun olarak sunulmasıdır.

(8)

NETLEŞTİRME

Varlıklar (Aktifler), Kaynaklar (Pasifler) ve gelir, giderler birbirleriyle mahsup edilip birleştirilemezler.

– Alış ve Satışların aynı hesap kodunda takip edilmesi, – Reeskontların aynı hesapta takip edilmesi,

– Kambiyo kar ve zararlarının aynı hesapta takip edilmesi.

(9)

Mali Analiz Türleri

• Kapsamına Göre;

– Statik Analiz – Dinamik Analiz

• Amacına Göre;

– Yönetim Analizleri

– Kredi Analizleri

– Yatırım Analizleri

(10)

FİNANSAL TABLO KULLANICILARI

İç Bilgi Kullanıcıları;

• Ortaklar

• Yöneticiler

• Çalışanlar

Dış Bilgi Kullanıcılar;

• Devlet

• Kredi Kurumları

• Alıcı & satıcılar

• Yatırımcılar

(11)

Kredi ve Yatırım Analizleri

Kredi Analizleri

• Kısa vadeli borç ödeme gücü

• Dönen varlıkların yapısı,

• Öz kaynak, yabancı kaynak dengesi,

• Duran varlık yapısı,

• Finansman yöntemleri,

• İşletme karlılığı,

• Devir hızları,

• Yöneticiler ve kurumun niteliği,

• Sektörel ve iktisadi gelişmeler

Yatırım Analizleri

• İşletmenin devamlılığı,

• Yatırım güvencesi,

• Yatırım karlılığı,

• Hisse senedi artışları,

• Kar dağıtım politikası ve eğilimi,

• Borç ödeme gücü,

• İşletme sermayesi incelenir.

(12)

Başarı Koşulları

• Analizin temelini oluşturan mali tablolar muhasebe temel

kavramlarına ve genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre hazırlanmış olmalıdır.

• Analizi yapan kişi yeterli, tarafsız, önyargısız ve samimi olmalıdır.

• Farklı dönemlere ilişkin analizlerinde aşağıdaki konular dikkate alınmalıdır;

– Muhasebe politikaları

– Muhasebe standartları

– Konjonktür şartları

(13)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANAZİLİ

(YATAY ANALİZ)

(14)

YATAY ANALİZ

• Kullanım Alanı ;

– Karşılaştırmalı tablolardan amaç, her kalemin yıllar itibarıyla gösterdiği değiştirmeleri ve gelişmeyi

incelemektir.

• Tekniğin Açıklanması;

– Önceki yılın “temel yıl” olarak alınması ve sonraki

yılların temel yıla göre kıyaslanması

(15)

YATAY ANALİZ DEĞİŞİM

CARİ DÖNEM TUTARI - ÖNCEKİ DÖNEM TUTARI

CARİ DÖNEM TUTARI - ÖNCEKİ DÖNEM TUTARI DEĞİŞİM TUTARI

DEĞİŞİM ORANI

ÖNCEKİ DÖNEM TUTARI

(16)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

2014 2015 Tutarı Oranı

Nakit ve Benzerleri 2.986.000 3.546.000 560.000 19%

Ticari Alacaklar 18.897.000 19.345.000 448.000 2%

Diğer Alacaklar 226.000 512.000 286.000 127%

Stoklar 20.542.000 23.246.000 2.704.000 13%

Diğer Dönen Var. 2.950.000 3.215.000 265.000 9%

D. Varlıklar Toplamı: 45.601.000 49.864.000 4.263.000 9%

Yıllar Değişim

Dönen Varlıklar

(17)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

2014 2015 Tutarı Oranı

Diğer Alacaklar 46.000 55.000 9.000 20%

Yatırım Amaçlı G. 142.000 142.000 - 0%

Maddi Duran V. 43.654.000 46.671.000 3.017.000 7%

Maddi Olmayan D. V 79.000 118.000 39.000 49%

Ertelenmiş Vergi V. 3.950.000 5.482.000 1.532.000 39%

Duran Varlıklar Top.: 47.871.000 52.468.000 4.597.000 10%

Duran Varlıklar

(18)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

2014 2015 Tutarı Oranı

Finansal Borçlar 7.720.000 5.350.000 - 2.370.000 -31%

Ticari Borçlar 11.095.000 12.315.000 1.220.000 11%

Diğer Borçlar 3.125.000 1.276.000 - 1.849.000 -59%

D.K. Vergi Y. 2.510.000 3.215.000 705.000 28%

Borç Karşılıkları 805.000 912.000 107.000 13%

Diğer K.S.V.Y. 610.000 716.000 106.000 17%

K.S.V.Y. Toplamı .: 25.865.000 23.784.000 - 2.081.000 -8%

Kısa Vad.Yab.Kayn.

(19)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

2014 2015 Tutarı Oranı

Finansal Borçlar 4.012.000 5.650.000 1.638.000 41%

Diğer Borçlar 3.543.000 2.651.000 - 892.000 -25%

Kıdem Tazminatı K. 2.548.000 2.915.000 367.000 14%

Diğer U.V. Yükümlü 346.000 518.000 172.000 50%

U.V.Y. Toplamı .: 10.449.000 11.734.000 1.285.000 12%

Uzun Vad.Yab.Kayn.

(20)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

2014 2015 Tutarı Oranı

Ödenmiş Sermaye 35.000.000 35.000.000 - 0%

Kardan Ayrılan Yedek 2.700.000 3.450.000 750.000 28%

Geçmiş Yıllar K/Z 6.910.000 12.548.000 5.638.000 82%

Net Dönem K/Z 12.548.000 15.816.000 3.268.000 26%

Öz Kaynaklar Top….: 57.158.000 66.814.000 9.656.000 17%

Öz Kaynaklar

(21)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

2014 2015 Tutarı Oranı

Satış Gelirleri 186.416.000 203.412.000 16.996.000 9%

Satışların Maliyeti (-) 145.795.000 154.334.000 8.539.000 6%

Brüt K/Z 40.621.000 49.078.000 8.457.000 21%

Pazarlama Giderleri (-) 15.415.000 18.154.000 2.739.000 18%

Genel Yönetim (-) 8.932.000 9.246.000 314.000 4%

Diğer Faaliyet Gelirleri 1.296.000 918.000 - 378.000 -29%

Diğer Faaliyet Giderleri 1.568.000 1.745.000 177.000 11%

Faaliyet K / Z 16.002.000 20.851.000 4.849.000 30%

Gelir Tablosu

(22)

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ

2014 2015 Tutarı Oranı

E. F. Dışı F. Gelirler 6.299.000 5.896.000 - 403.000 -6%

E. F. Dışı F. Giderler (-) 7.243.000 7.716.000 473.000 7%

Vergi Öncesi K / Z 15.058.000 19.031.000 3.973.000 26%

Vergi Karşılığı 2.510.000 3.215.000 705.000 28%

Dönem K / Z 12.548.000 15.816.000 3.268.000 26%

Gelir Tablosu

(23)

ANALİZ VE YORUM

• Bugünkü durumun geçmişten farkını görmek, böyle bir durumun devam etmesi halinde gelecekteki mali durum ile faaliyet sonuçlarının nasıl bir gelişme

göstereceğini tahmin etmek için yapılır.

• Mali tablolarda yer alan verilerin yıllara göre “artış ve azalışları” dikkate alınarak ilgili olayda zaman içinde meydana gelen değişiklikler yorumlanarak,

işletmenin gelişme yönü saptanmaya çalışılır.

(24)

YÜZDE YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

(DİKEY ANALİZ)

(25)

DİKEY ANALİZ

Kullanım Alanı;

– İşletmenin kendi içinde analiz edilmesine olanak verir.

Yüzde tekniğinin uygulanmasıyla finansal tabloların anlaşılırlığı daha da kolaylaşır.

– Finansal tablolar büyük rakamlar yerine yüzdelerle ifade olur.

– Finansal tablolarda yer alan verilerin, birikimli toplam

içindeki yüzdeleri saptanır.

(26)

DİKEY ANALİZ

Tekniğin Açıklanması;

– Finansal tablo toplamı 100 kabul edilir, analizi yapılacak kalem 100 sayısına göre oranlanır, grup ya da genel toplam içindeki tüm kalemler için aynı işlem yapılır.

– Yüzde yöntemiyle analiz daha çok “Gelir tablosu” ve

“Bilanço” analizleri için kullanılır.

(27)

DİKEY ANALİZ

2014 2015 Grup Genel Grup Genel

Nakit ve Benzerleri 2.986 3.546 7% 3% 7% 3%

Ticari Alacaklar 18.897 19.345 41% 20% 39% 19%

Diğer Alacaklar 226 512 0% 0% 1% 1%

Stoklar 20.542 23.246 45% 22% 47% 23%

Diğer Dönen Var. 2.950 3.215 6% 3% 6% 3%

D. Varlıklar Toplamı: 45.601 49.864 100% 49% 100% 49%

AKTİF 93.472 102.332 100% 100%

Yıllar 2014

Dönen Varlıklar 2015

(28)

DİKEY ANALİZ

Diğer Alacaklar 46 55 0% 0% 0% 0%

Yatırım Amaçlı G. 142 142 0% 0% 0% 0%

Maddi Duran V. 43.654 46.671 91% 47% 89% 46%

Maddi Olmayan D. V 79 118 0% 0% 0% 0%

Ertelenmiş Vergi V. 3.950 5.482 8% 4% 10% 5%

Duran Varlıklar Top.: 47.871 52.468 100% 51% 100% 51%

AKTİF 93.472 102.332 100% 100%

Yıllar 2014

Duran Varlıklar 2015

(29)

DİKEY ANALİZ

Finansal Borçlar 7.720 5.350 30% 8% 22% 5%

Ticari Borçlar 11.095 12.315 43% 12% 52% 12%

Diğer Borçlar 3.125 1.276 12% 3% 5% 1%

D.K. Vergi Y. 2.510 3.215 10% 3% 14% 3%

Borç Karşılıkları 805 912 3% 1% 4% 1%

Diğer K.S.V.Y. 610 716 2% 1% 3% 1%

K.S.V.Y. Toplamı .: 25.865 23.784 100% 28% 100% 23%

AKTİF 93.472 102.332 100% 100%

Yıllar 2014

Kısa Vad.Yab.Kayn. 2015

(30)

DİKEY ANALİZ

Finansal Borçlar 4.012 5.650 38% 4% 48% 6%

Diğer Borçlar 3.543 2.651 34% 4% 23% 3%

Kıdem Tazminatı K. 2.548 2.915 24% 3% 25% 3%

Diğer U.V. Yükümlü 346 518 3% 0% 4% 1%

U.V.Y. Toplamı .: 10.449 11.734 100% 11% 100% 11%

AKTİF 93.472 102.332 100% 100%

Yıllar 2014

Uzun Vad.Yab.Kayn. 2015

(31)

DİKEY ANALİZ

Ödenmiş Sermaye 35.000 35.000 61% 37% 52% 34%

Kardan Ayrılan Yedek 2.700 3.450 5% 3% 5% 3%

Geçmiş Yıllar K/Z 6.910 12.548 12% 7% 19% 12%

Net Dönem K/Z 12.548 15.816 22% 13% 24% 15%

Öz Kaynaklar Top….: 57.158 66.814 100% 61% 100% 65%

AKTİF 93.472 102.332 100% 100%

Yıllar 2014

Öz Kaynaklar 2015

(32)

DİKEY ANALİZ

2014 2015

2014 2015 Genel Genel

Satış Gelirleri 186.416 203.412 100% 100%

Satışların Maliyeti (-) 145.795 154.334 78% 76%

Brüt K/Z 40.621 49.078 22% 24%

Pazarlama Giderleri (-) 15.415 18.154 8% 9%

Genel Yönetim (-) 8.932 9.246 5% 5%

Diğer Faaliyet Gelirleri 1.296 918 1% 0%

Diğer Faaliyet Giderleri 1.568 1.745 1% 1%

Yıllar Gelir Tablosu

(33)

ANALİZ VE YORUM

• Yüze indirgenmiş finansal tablolar

hazırlandıktan sonra, her kalemin kendi grup toplamı ve genel toplam içindeki ağırlığının uygun olup olmadığı incelenir.

• Bu teknikte incelenmek üzere kaç yıl ele

alınmış olursa olsun, her yılın finansal

tablolarına bağımsız olarak uygulanır.

(34)

EĞİLİM YÜZDELERİ YÖNTEMİ İLE ANALİZ

(TREND ANALİZİ)

(35)

TREND ANALİZİ

Kullanım Alanı;

– Bir işletmenin kendi içinde uzun süreli bir analizi yapılmak istendiğinde eğilim (trend) yüzdeleri analiz tekniği kullanılır.

– Bu teknikte, birbirini izleyen çok sayıdaki yıla ait bilanço ve gelir tablolarında yer alan kalemlerin zaman içinde

gösterdikleri eğilimlerin daha ayrıntılı bir şekilde

incelenmesini sağlar.

(36)

TREND ANALİZİ

Tekniğin Açıklanması;

– Finansal tablolarda incelenecek dönemlere ait bir yıl esas alınır.

– Bu yıla ait tutarlar 100 kabul edilerek, diğer dönemlere ait değerler esas alınan yılın ayni değerleri ile karşılaştırılarak yüzde yöntemine göre oranlanır.

– Bu şekilde, dönemler arasında göstermiş olduğu artış ve

azalışlar tespit edilir.

(37)

TREND ANALİZİ

İki yöntem kullanılır;

– Baz yıl yöntemi

• İlk yıl rakamları 100 kabul edilerek sonraki yıl rakamlarının buna göre büyüklüğü hesaplanır.

– Bir önceki yıl yöntemi

• Bir önceki yılın rakamları 100 kabul edilerek izleyen yılın büyüklüğü hesaplanır.

(38)

TREND ANALİZİ

Tekniğin uygulanmasında aşağıdaki formül kullanılır.

Cari yıl rakamı

Trend yüzdesi = ---

Baz alınan yıl rakamı

(39)

TREND ANALİZİ

1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl 2.Yıl 3.Yıl

Nakit ve Benzerleri 300 350 370 117% 123%

Ticari Alacaklar 630 800 900 127% 143%

Stoklar 1.000 1.400 1.650 140% 165%

Diğer Dönen Varlıklar 150 80 130 53% 87%

Dönen Varlıklar Toplamı 2.080 2.630 3.050 126% 147%

Dönen Varlıklar 1. Yıl Baz Alınmıştır Trend

(40)

TREND ANALİZİ

1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl 2.Yıl 3.Yıl

Nakit ve Benzerleri 300 350 370 117% 106%

Ticari Alacaklar 630 800 900 127% 113%

Stoklar 1.000 1.400 1.650 140% 118%

Diğer Dönen Varlıklar 150 80 130 53% 163%

Dönen Varlıklar Toplamı 2.080 2.630 3.050 126% 116%

Dönen Varlıklar Bir Önceki Yıl Baz Alınmıştır Trend

(41)

TREND ANALİZİ

1.Yıl 2.Yıl 3.Yıl

Nakit ve Benzerleri 300 350 370

Ticari Alacaklar 630 800 900

0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800

(42)

YORUM VE ANALİZ

• Trend yüzdeleri daima pozitif olup, yüzün

üzerindekiler artışı, yüzün altındakiler azalışı ifade eder,

• Eğilim, bir kalemin ele alınan yıllar içerisinde yüzdelerin artış ve azalış yönünde en ağırlıkta olanlarıyla belirlenir. Yüzdeler aynı

seyrediyorsa o kalemin eğilimi yok demektir.

(43)

İLİŞKİ KURULAN KALEMLER

STOKLAR NET SATIŞLAR

TİCARİ ALACAKLAR NET SATIŞLAR

STOKLAR TİCARİ BORÇLAR

DÖNEN VARLIKLAR KISA VADELİ YAB.KAYNAKLAR

YABANCI KAYNAKLAR ÖZ KAYNAKLAR

(44)

İLİŞKİ KURULAN KALEMLER

YIL STOKLAR

NET SATIŞLAR 2010 100 100 2011 105 198 2012 232 302 2013 258 524 2014 536 735

- 100 200 300 400 500 600 700 800

1 2 3 4 5

(45)

STOK – NET SATIŞ

• Stoklar da, net satışlar da artış eğilimindedir.

• Fakat net satışlar stokların çok üzerinde bir artış eğilimi göstermektedir.

• Stokların hemen satıldığı anlamına gelir.

• Stoklara bağlanan fonların zamanında geri

döndüğünü, bunun da işletme karlılığı ve likit

yapısına pozitif etki yaratmaktadır.

(46)

İLİŞKİ KURULAN KALEMLER

YIL

TİC.

ALACAK

NET SATIŞLAR

2010 100 100

2011 160 198

2012 415 302

2013 670 524

2014 1250 735

0 200 400 600 800 1000 1200 1400

1 2 3 4 5

TİC. ALACAK NET SATIŞLAR

(47)

TİCARİ ALACAK – NET SATIŞ

• Her iki kalem de artış eğilimindedir.

• Ancak ticari alacaklar, net satışların dan daha yüksektir.

• Bu durum kredili satışların yüksek olduğu veya alacaklarını tahsil etmede sorun yaşadığı

anlamına gelir.

• Fon ihtiyacı doğabilir

(48)

İLİŞKİ KURULAN KALEMLER

YIL STOKLAR

TİC.

BORÇLAR 2010 100 100 2011 105 68 2012 232 134 2013 258 148 2014 536 668

- 100 200 300 400 500 600 700 800

1 2 3 4 5

STOKLAR TİC. BORÇLAR

(49)

STOK – TİC.BORÇ

• Her iki kalem de artış eğilimindedir.

• Ticari borçların artışı, stokların üzerinde olmuştur.

• Bu durum borçları ödeme zorluluğu içinde olabilir.

• Kısa vadeli borçların ödeme gücünün iyi

olmadığı anlamına gelir.

(50)

İLİŞKİ KURULAN KALEMLER

YIL

DÖNEN

VARLIK K.V.Y.K.

2010 100 100

2011 136 121

2012 278 219

2013 264 332

0 200 400 600 800 1000 1200

1 2 3 4 5

(51)

DÖNEN V. – KVYK

• Her iki kalem de istikrarlı artış eğilimindedir.

• Kısa vadeli yabancı kaynaklar dönen varlıkların finansman kaynağı olurken, dönen varlıklar

kısa vadeli borçları ödemede kullanılır.

(52)

İLİŞKİ KURULAN KALEMLER

YIL

YABANCI KAYNAK

ÖZ SERMAYE

2010 100 100

2011 119 136

2012 205 238

2013 306 415

2014 817 695

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900

1 2 3 4 5

YABANCI KAYNAK ÖZ SERMAYE

(53)

YABANCI KAYNAK – ÖZ SERMAYE

• Her iki kalem de istikrarlı artış eğilimindedir.

• Son yıl hariç öz kaynaklardaki artış kısa ve

uzun vadeli yabancı kaynakların üzerinde

olmuştur.

(54)

ORAN ANALİZİ

(RASYO ANALİZİ)

(55)

CARİ ORAN

Net Satışlar

Satışların Maliyeti Brüt Satış Karı

Faaliyet Giderleri Faaliyet Karı

Diğer Gelir / Gider Finanman Giderleri Vergi Öncesi Kar Vergi

Nakit vb Tic. Alacaklar

Stoklar Diğer Dön.V.

Banka Kredi Tic.Borçlar Diğer Borçlar

Kısa Vd. Yab.Kay.

Uzun Vd. Yab.Kay.

Öz Kaynaklar

(56)

CARİ ORAN

• Cari oran = Dönen Varlıklar / K.V. Yabancı

Kaynaklar

(57)

CARİ ORAN YORUM

• İşletmenin genel likidite durumunu yansıtarak işletmenin net çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığını ortaya koyar.

• Dönen varlıklar toplamı şüpheli alacaklar karşılığı, stok değer düşüklüğü gibi aktifi düzenleyici hesapların toplamdan

düşüldükten sonraki tutarını yansıtmaktadır.

• Cari oran küçük olsa bile;

– Stok devir hızı ile alacak devir hızı yüksek olan,

– Dönen varlıkları içinde hazır değerleri ile süratle paraya çevrilebilir

değerleri fazla olan, söz konusu varlık unsurları kaliteli olan, yani satışa çıkarıldığı zaman gerçek değerini bulan işletmeler borçlarını kolaylıkla

(58)

ASİT TEST ORANI

Net Satışlar

Nakit vb Tic. Alacaklar

Öz Kaynaklar

(59)

ASİT TEST ORANI

• ((Dönen V.) – (Stoklar +Diğer D. V.)) / K.V.Yab.

Kay.

(60)

ASİT TEST YORUMU

• Asit-test oranı; cari oranı tamamlayarak onu daha anlamlı bir hale getirmektedir.

• Cari orandan farkı dönen varlıklardan paraya

çevrilmesi uzun bir süreyi gerektirecek kalemlerin

çıkartılması suretiyle, dönen varlıkların kısa vadeli

yabancı kaynaklara oranlanmasıdır.

(61)

NAKİT ORAN

Net Satışlar

Nakit vb Tic. Alacaklar

Öz Kaynaklar

(62)

NAKİT ORAN

• (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) / K.V.Yab.

Kay.

(63)

NAKİT ORAN YORUM

• Nakit oranı, faaliyetlerden sağlanan fon girişlerinin durması ve alacakların tahsil edilememesi durumunda işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü yansıtmaktadır.

• Nakit oranı cari orana ve asit-test oranına göre daha duyarlı bir ölçüdür. Bu nedenle, birinci derece likidite oranı ismiyle de anılmaktadır.

• Nakit oranın, genel bir kural olarak oranın 0.2’nin altına düşmemesi arzulanmaktadır. Oranın 0.2’nin altına düşmesi durumunda işletmenin para durumunda sıkışık bir durum ortaya çıkar ve işletmenin yeni krediler bulma zorunluluğu doğar.

• Nakit oranının büyük olması da arzulanan bir durum değildir.

(64)

DURAN VARLIKLAR

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(65)

DURAN VARLIKLAR

• Duran Varlıklar / Devamlı Sermaye (UVYK+ÖK)

• Oranın 1’in üstünde çıkması Duran Varlıkların bir kısmının Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar ile finanse edildiğini gösterir. Aynı zamanda

negatif net işletme sermayesinin varlığını

gösterir.

(66)

BANKA KREDİLERİ

Net Satışlar

Banka Kredi Tic.Borçlar Diğer Borçlar

Banka Kredi Diğer Borçlar Uzun Vd. Yab.Kay.

Öz Kaynaklar

(67)

BANKA KREDİLERİ

• Banka Kredileri / Aktif

– Aktiflerin ne oranda banka kredisi ile karşılandığını gösterir.

• Kısa Vad.Banka Kredileri / Net Satışlar

– Kreditörlerin özellikle incelediği bir orandır. Her banka kendi politikalarına göre işletmenin

borçlanabilirliğine ilişkin yorum elde eder ve

kredilerdeki artışın satışa etkisi analiz edilir.

(68)

FİNANSAL KALDIRAÇ

Net Satışlar

Banka Kredi Tic.Borçlar Diğer Borçlar Kısa Vd. Yab.Kay.

Öz Kaynaklar

(69)

FİNANSAL KALDIRAÇ

• Toplam Yabancı Kay. / Kaynaklar Toplamı

(70)

FİNANSAL KALDIRAÇ YORUM

• Finansal kaldıraç oranı, varlıkların yüzde kaçının borçlarla finanse edildiğini gösterir.

• Piyasanın iyi olduğu durumlarda yüksek olması

işletmenin daha hızlı büyümesine imkan tanır. Diğer taraftan krizlere yüksek finansal kaldıraç oranı ile

yakalanmak riskli durumlar ile karşılaşma ihtimalini arttırabilir.

• Ortalama koşullarda bu oranın genel olarak 0.50

olması kabul edilir. Bu oranın 0.50 nin üzerinde

(71)

BORÇ / ÖZ KAYNAK

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(72)

BORÇ – ÖZKAYNAK ORANI

• Öz sermaye / Yabancı kaynaklar

(73)

BORÇ – ÖZKAYNAK YORUM

• Gelişmiş ülkelerde bu oranın 1 olması kabul edilir. Oranın 1’den küçük olması, işletme finansmanının daha fazla yabancı

kaynaklardan karşılandığı ve işletmenin ağır bir

faiz yükü durumu söylenebilir.

(74)

ÖZ KAYNAK ORANI

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(75)

ÖZKAYNAK ORANI

• Öz sermaye / Aktif

31.12.2014 31.12.2015 Öz Sermaye 57.158.000 66.814.000 Aktif Toplamı 93.472.000 102.332.000

0.61 0.65

(76)

ÖZKAYNAK YORUM

• Varlıkların yüzde kaçının işletme sahiplerince finanse edildiğini gösterir.

• Oranın düşük olması durumunda, faiz ve ana

paraların ödenmesinde sıkıntı içine düşebilir.

(77)

KVYK / PASİF

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(78)

KISA VAD.YAB.KAYNAKLAR

• KYVK / Toplam Kaynaklar

31.12.2014 31.12.2015 K.V.Y. Kaynak 25.865.000 23.784.000 Kaynaklar 93.472.000 102.332.000

0.27 0.23

(79)

KISA VAD.YAB.KAYNAKLAR

• Bir işletme de bu oranın 1/3’ü aşması riskli durum olarak ifade edilir.

• Kısa vadeli fonlarla Dönen Varlıkların,

• Uzun vadeli fonlar ile Duran Varlıkların finanse

edilmesi uygundur.

(80)

UVYK / PASİF

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(81)

UZUN VAD.YAB.KAYNAKLAR

• UYVK / Toplam Kaynaklar

31.12.2014 31.12.2015 U.V.Y. Kaynak 10.449.000 11.734.000 Kaynaklar 93.472.000 102.332.000

0.11 0.11

(82)

STOK DEVİR HIZI

Net Satışlar

Stoklar Diğer Dön.V.

Öz Kaynaklar

(83)

STOK DEVİR HIZI

• Satışların Maliyeti / Ortalama Stok

• 365 / Stok Devir Hızı

31.12.2014 31.12.2015 Satışların Mali. 145.795.000 154.334.000 Ortalama Stok 20.534.507 21.894.000

Stok Dev.Hızı 7.10 7.04

Stok Tutma 51 gün 52 gün

(84)

ALACAK DEVİR HIZI

Net Satışlar

Nakit vb Tic. Alacaklar

Öz Kaynaklar

(85)

ALACAK DEVİR HIZI

• Kredili Net Satışlar / Ortalama Tic.Alacaklar

• 365 / Alacak Devir Hızı

31.12.2014 31.12.2015 Kredili Net Satışlar 186.416.000 203.412.000 Ort. Ticari Alacaklar 18.897.000 19.345.000 Alacak Devir Hızı 9.86 10.51

Alac.Tahsil Süresi 37 gün 35 gün

(86)

BORÇ DEVİR HIZI

Net Satışlar

Banka Kredi Tic.Borçlar Diğer Borçlar

Öz Kaynaklar

(87)

BORÇ DEVİR HIZI

• Satılan Malın Maliyeti / Ort.Ticari Borçlar

• 365 / Borç Devir Hızı

31.12.2014 31.12.2015 Satılan Malın Mali. 145.795.000 154.334.000 Ort. Ticari Borçlar 11.095.000 12.315.000

Borç Devir Hızı 13,14 12,53

Borç Ödeme Süresi 28 gün 29 gün

(88)

DÖNEN VARLIK DEVİR HIZI

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(89)

VARLIK DEVİR HIZI

• Net Satışlar / ………. Varlıklar

31.12.2014 31.12.2015 Net Satışlar 186.416.000 203.412.000 Ortalama Dönen V. 45.601.000 49.864.000

Dönen V. Devir H. 4.09 4.08

Ortalama Duran V. 47.871.000 52.468.000

Duran V. Devir H. 3.89 3.87

Ortalama Aktif V. 93.472.000 102.332.000

(90)

KARLILIK ORANLARI

GELİR TABLOSU KARLARI

• Brüt Satış Karı

• Faaliyet Karı

• Vergi Öncesi Kar (EBT)

• Net Kar

DİĞER KARLAR

• EBIT – Vergi ve Faiz Öncesi Kar

• EBITDA – Vergi, Faiz ve

Amortisman Öncesi Kar

(91)

KARLILIK ORANLARI

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(92)

SATIŞ KARLILIK ORANLARI

• …….. Kar / Net Satışlar

31.12.2014 31.12.2015 Net satışlar 186.416.000 203.412.000 Brüt satış karı 40.621.000 49.078.000 Brüt satış karlılığı 21.79 24.13 Esas faaliyet karı 16.002.000 20.851.000 Esas faaliyet karl. 8.58 10.25

Net kar 12.548.000 15.816.000

Net karlılık oranı 6.73 7.78

(93)

DEVAMLI SERMAYE KARLILIĞI

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(94)

DEVAMLI SERMAYE KARLILIĞI

• NET KAR / (UVYK + ÖZ KAYNAKLAR)

31.12.2014 31.12.2015

Net kar 12.548.000 15.816.000

Devamlı sermaye 67.607.000 78.548.000

Dev. Serm. karlılığı 18.56 20.13

(95)

RANTABİLİTE

• Net Kar / Öz Kaynaklar

– Mali Rantabilite, ortakların sağladığı kaynağın bir birim karını gösterir.

• EBIT / Toplam Kaynaklar

– Ekonomik Rantabilite, işletmeye yatırılan fonların

getirisini ölçmekte kullanılır. Mali rantabiliteden

yüksek ise yabancı kaynak maliyetinin yüksek

olduğu anlaşılır.

(96)

MALİ RANTABİLİTE

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(97)

EKONOMİK RANTABİLİTE

Net Satışlar

Öz Kaynaklar

(98)

KARŞILAMA ORANLARI

• Faiz Karşılama Oranı

(Vergi Öncesi Kar+Faiz Gideri)EBIT / Faiz Gideri

Yabancı kaynaklara ödenecek faizin kaç kez kazanıldığını gösterir.

• Borçları Karşılama Oranı

İşletme faaliyetleri ile faiz ve kredi ana paralarının ödenebilirliği sorgulanır.

Vergi Öncesi Kar + Amortisman Gideri

---

(99)

FARKLI DÜŞÜN

a b

c

a+b+c = ?

(100)

İSPAT

a

b

b c

a+b+c = 180

Zemine

paralel

(101)

ÖZ KAYNAK KARLILIĞI

Satışlar 160.000

Kar 40.000

Aktif 200.000

Borç 150.000

Öz Kaynak 50.000

0,80

0,80 40.000

50.000

0,20 1 - 0,75 Öz Kaynak Karlılığı = Net Kar

Öz Kaynaklar

Öz Kaynak Karlılığı = Aktif Karlılığı 1 - Borç Oranı

(102)

AKTİF KARLILIĞI

Satışlar 160.000

Kar 40.000

Aktif 200.000

Borç 150.000 A.K. = Net Kar Marjı x Aktif Devir Hızı

0,20

0,80 40.000

200.000

160.000 200.000 40.000 160.000 0,25 Aktif Karlılığı = Net Kar

Aktif

Aktif Devir Hızı = Net Satışlar Aktif

Net Kar Marjı = Net Kar

Net Satışlar

(103)

AKTİF DEVİR HIZI

Satışlar 160.000

Kar 40.000

Aktif 200.000

Borç 150.000

Aktif Devir Hızı = Net Satışlar Aktif

Duran V.Dv.Hızı = Net Satışlar Duran Varlıklar Dönen V.Dv.Hızı = Net Satışlar

0,80

3,20 160.000

200.000

160.000 50.000 160.000 150.000 1,07

(104)

DÖNEN VARLIK DEVİR HIZI

Satışlar 160.000

Kar 40.000

Aktif 200.000

Borç 150.000

Öz Kaynak 50.000

1,07

2,50 160.000

150.000

160.000 64.000 160.000

40.000 4,00 Dönen V.Dv.Hızı = Net Satışlar

Dönen Varlıklar

Alacak Devir Hızı = Net Satışlar Alacaklar Stok Devir Hızı = Net Satışlar

Stoklar

(105)

ÖZKAYNAK KARLILIĞI

BORÇ ORANI AKTİF KARLILIĞI

NET KAR MARJI (Maliyet Etkinliği)

AKTİF DEVİR HIZI (Faaliyet Etkinliği)

DURAN VARLIK DEVİR HIZI

DÖNEN VARLIK DEVİR HIZI

(106)

DU PONT ANALİZİ

• İşletmenin aktiflerinin karlılığını nasıl etkilediğini analiz etmek amacıyla kullanılır.

• Analiz;

– İşletmenin yüksek kar marjı ile satış yapmasının tatminkar bir dönem karını garanti etmeyeceğini,

– Satış için kullanılan kaynaklarla ilişkili bir satış tutarının gerçekleşmesi gerekliliğini,

– Yüksek satış hacminin yeterli bir kar marjı olmaksızın

istenen sonucu vermeyeceğini açıklar.

(107)

DU PONT ANALİZİ

Varlık Karlılığı

Kar Marjı

Faiz ve Vergi Öncesi Kar

Faaliyet Geliri Faaliyet Giderleri

Faal.Dışı Gelir Faaliyet

Geliri

Varlık Devir Hızı

Faaliyet Geliri Varlıklar

Sabit Varlıklar Cari Varlıklar

Diğer Cari Varlıklar

Stoklar Alacaklar

Nakit vb.

x

÷

+

+ + + +

-

(108)