11/18/2013. Bilgisayarsızbirhayatdüşünebiliyor musunuz? Bilgisayar Nedir?

Bir Bilgisayar Sistemi Kullanılarak Gerçekleştirilebilecek İşlemleri Aşağıdaki Gibi Sıralayabiliriz:

 Herhangi bir konuda belge oluşturabilirsiniz. Rapor, öz geçmiş, dilekçe, sipariş formu, ödev, tez, kitap gibi belgeleri hazırlayabilirsiniz (MS Word gibi herhangi bir kelime işlemci kullanarak).

 Hazırladığınız belgelerin çıktılarını belirli kağıtlara alabilirsiniz (Yazıcı /Printer vasıtasıyla).

 Okulda ya da işyerinde birtakım grafik uygulamaları yapabilirsiniz (MS Excel gibi herhangi bir hesaplama‐grafik programı kullanarak).

 Okulda ya da işyerinde birtakım teknik çizimler yapabilirsiniz (AutoCAD gibi bir yazılım kullanarak).

 Belge veya resimleri tarayarak bilgisayar ortamına aktarabilirsiniz (Tarayıcı (Scanner) vasıtasıyla).

 Çeşitli konularda sunular hazırlayabilirsiniz (MS PowerPoint kullanarak).

 Elektronik tablolarda hesaplama işlemleri yapabilirsiniz (MS Excel kullanarak).

 Birçok verilerinizi düzenli olarak listeleyebilirsiniz (MS Access kullanarak).

 Faks alabilir ya da gönderebilirsiniz.

 İnternete bağlanabilirsiniz.

 E‐posta (e‐mail) alabilir ya da gönderebilirsiniz.

1

 Yazarak haberleşebilirsiniz.

Sesli ve/veya görüntülü olarak iletişim kurabilirsiniz.

 Oyun oynayabilirsiniz.

 Müzik dinleyebilirsiniz.

 Film oynatabilirsiniz.

 Televizyon izleyebilirsiniz.

 Hesap makinesi olarak kullanabilirsiniz.

 Evinizde otururken dünyanın öbür ucundaki bir elektronik arşive girebilir ve bilgisayarınıza çeşitli dokümanlar indirebilirsiniz.

 Evinizden ya da işyerinizden birçok resmi işleri yapabilirsiniz (E‐devlet e‐

Bilgisayarsız bir hayat düşünebiliyor musunuz?

 Evinizden ya da işyerinizden birçok resmi işleri yapabilirsiniz (E devlet, e belediye, e‐üniversite vs.).

2

Bilgisayar Nedir?

Bilgisayarlar; kullanıcılardan veya çevre birimlerinden birtakım verileri alıp, aritmetiksel işlemler (+, ‐, x, /) ve/veya mantıksal işlemler (=, >, <

not, or, and, …) yapabilen, istenilen verileri kaydedip, gerektiğinde de bu verilere yeniden ulaşabilen, hızlı ve hatasız bir şekilde işlemler yapabilen, donanım ve yazılım ilişkisiyle çalışabilen elektronik cihazlardır.

cihazlardır.

Bilgisayarlar VERİleri Kullanarak İŞLEM Yaparlar!

Veriler: Sayılar, harfler, alfasayısallar, belgeler, resimler, sesler, … şeklindedir

4

şeklindedir.

İşlemler : Hesaplamalar (+, ‐, x, /), tekrarlanan işlemler (döngüler), karşılaştırmalar (=, >, <, not, or, and, …), … şeklindedir.

Tüm bu veriler ve yapılan işlemler bilgisayarlarda sayılar yardımıyla temsil edilir! Bütün bilgisayarlar sayısaldır!

 Bilgisayarlarda bütün işlemler, temelde 1 ve 0 sayıları kullanılarak gerçekleştirilir.

 Elektronik devrenin açık olması 1, kapalı olması ise 0 değerine karşılık gelir.

 Devreleri açma ve/veya kapama işlemleri transistörler tarafından gerçekleştirilir.

5

Bir Akü, Bir Lamba ve Bir Anahtardan Oluşan Basit Bir Elektrik Devresi Düşünelim:

Eğer anahtar kapalı olursa bir akım geçişi olacak ve devre tamamlandığı için söz konusu lamba yanacaktır. Bu şekilde elde edilecek sonuç, 1 olacaktır.

Eğer anahtar açık olursa herhangi bir akım geçişi olmayacak

ve devre tamamlanamadığı için söz konusu lamba

yanmayacaktır. Bu durumda elde edilecek sonuç ise 0

olacaktır.

Örnek: Klavyeden A harfine bastığımızda, bunun işlemci tarafından nasıl algılandığını ve nasıl bir sonuç ortaya çıktığını inceleyelim:

• Klavyeden basılan karakter : A harfi

• Karakterin 10lu sistemdeki karşılığı: 65

• Karakterin 2li sistemdeki karşılığı: 1000001

• Devrelerin durumu: 

7

En çok kullanılan sayı sistemleri, 10lu ve 2li sayı sistemleridir. Sayı Sistemleri, belirli sembollerden meydana gelmektedir (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9), (0 ve 1).

10 tabanındaki her bir sayının rakamları, 10un kuvvetleri biçiminde sağdan sola doğru ifade edilir ve her bir rakam çarpan olarak işleme girer. ş g

10 tabanındaki bir sayı, 2li tabana çevrilirken sürekli olarak ikiye bölünür. En son bölüm değeri ve kalan kısımlarındaki sayılar kullanılarak, 10 tabanındaki bir sayının 2li sistemdeki karşılığı elde edilir.

8

Kapasite Ölçüm Birimleri (Küçükten Büyüğe Doğru):

Bit:

En küçük bilgi birimi Bit’tir. Bilgisayar sisteminde bütün karakterler ikili sayı siteminde ve 8 haneli bir sayıyla ifade edilir. İşte böyle bir sayının her bir basamağına 1 bit denilir.

Az önceki örnekte verilen A karakteri, 01000001 şeklinde sekiz haneli bir sayıyla ifade edilir. Böylece her bir karakter 8 bit’ten oluşan bir grupla temsil edilir (ASCII Karakterleri, ASCII: American Standard Code for Information Interchange).

Bayt (Byte):

Bilgisayar sisteminde, her bir karakter aynı zamanda 1 Bayt’tır (örneğin “b” karakteri = 1 bayt = 8 bit).

Buna göre1 bayt = 8 bitsonucu ortaya çıkmaktadır.

Birim Tanım Örnek

Bit 0 veya 1den meydana

gelen 2li sayı sistemi rakamı

Bir devrenin kapalı olması (0 durumu) 0 volt, açık olması ise (1 durumu) 5 volt olarak gösterilir.

Bayt (B) 1 bayt = 8 bit Bu da ASCII formatında herhangi bir

karakteri ifade eder. A, C, d, 2, %, … gibi.

Kilobayt (KB) 1 KB = 1024 Bayt 640 KB bellek gibi Megabayt (MB) 1 MB = 1024 KB Disket kapasitesi: 1.44 MB Megabayt (MB) 1 MB 1024 KB Disket kapasitesi: 1.44 MB

CD kapasitesi: 700 MB RAM: 256 MB gibi Gigabayt (GB) 1 GB = 1024 MB Sabit disk Kapasitesi: 120 GB Terabayt (TB) 1 TB = 1024 GB 1024 adet Britannica

Ansiklopedisi

Petabayt (PB) 1 PB = 1024 TB 1024 x 1024 adet Britannica Ansiklopedisi.

10

25 yazısı kaç bayt’tır?

2 ve 5 karakterlerinden meydana geldiği için 2 bayt’tır (yani 16 bit’tir).

ANADOLU kelimesi kaç bayt ve kaç bit’tir?

ANADOLU kelimesi yedi karakterden oluşmaktadır. Bir karakter 1 bayta eşit olduğu için, bu kelime 7 bayt’tır. 1 bayt 8 bit’e eşit olduğundan dolayı bu kelime 7x8 = 56 bit’tir.

54 sayısı kaç bayt ile ifade edilir?

54 sayısının 2li sistemdeki karşılığı 110110’dır. Yani 6 bit’tir. 8 bit’lik 1 bayt’ın içine sığdığından dolayı, 54 sayısı 1 bayt ile ifade edilir.

285 sayısı kaç bayt ile ifade edilir?

285 sayısının 2li sistemdeki karşılığı 100011101’dir. Toplam 9 bit’tir. 8 bit’lik 1 bayt’ın içine sığmadığı için, 285 sayısı 2 bayt ile ifade edilir.

2048 KB ve 3000 KB kaçar MB’tır?

1024 KB 1 MB olduğundan dolayı, 2048 KB 2 MB olacaktır. 3000 KB da 2.93 MB’tır (3000 / 1024).

11

Resim, ses, film gibi verilerin ifadesi:

• Bir resim, bilgisayar belleğinde çok sayıda parçalara bölünür.

• Bu parçaların her birine piksel denir.

• Piksel sayısı ne kadar çok ise çözünürlük o kadar iyi olur.

• Bir resmin çözünürlüğü ise resmin yatay ve düşeydeki piksel sayıları ile ifade edilir (örneğin 640

x

480, 800

x

600, 1024

x

768, 1280

x

1024 gibi)

gibi).

Not: Masa üstüne sağ tıklayarak, Görüntü Ayarları’ndan ekran

çözünürlük değerine ulaşılabilir.

• Siyah beyaz resimlerde, her bir piksel açık ya da kapalı değerini alır ve birer bit ile ifade edilir.

• Renkli ve gri resimlerde ise her bir piksel birden fazla bit ile temsil edilir. Bu durumda her bir piksel en az 1 bayt (8 bit), en fazla 4 bayt (32 bit) ile temsil edilir. Özetle renk değeri artıkça, onu saklamak için gerekli olacak bellek değeri de artar.

• Sesler, analog ses sinyalleri örneklenerek sayısal biçimde karşılıkları alınır ve ikili olarak temsil edilirler.

• Videolar hem ses hem de resimlerin birleşimi olduklarından, bunlar da ikili olarak temsil edilirler.

13

Bilgisayarların Tarihsel Gelişimi:

ENIAC’a ait birtakım bilgiler

aşağıda verilmiştir:

•Yaklaşık 30 ton ağırlığında,

•9x15 m²’lik bir odayı doldurmakta,

•Hesaplama vurumları 1500

elektromekanik röleden (yol vericiden)

geçip, 18000’den fazla radyo

lambasından akmaktaydı,

ENIAC' l t k i i 150000 W tt

14

•ENIAC'ı çalıştırmak için 150000 Watt enerji gerekliydi,

•ENIAC, yalnızca 80 karaktere eş veri saklayabiliyordu,

•Lambaların hepsi çalıştığında, ilgili mühendislerden oluşan bir ekip bir problemi çözmek için 6000 kabloyu elle fişe takarak ENIAC'ı kuruyorlardı,

•600 mühendis tarafından işletiliyordu

ve saniyede 5000 işlem yapma

yeteneğine sahipti.

İlk işlevsel bilgisayar, ENIAC’tır (Electronic Numerical Integrator And Calculator).

1. 1951‐1959 yılları arasında üretilmiş olan birinci kuşak bilgisayarlarda vakum tüpleri kullanıldı. Bu tüpler bir ampul büyüklüğünde olup, çok fazla enerji harcamakta ve çok fazla ısı yaymakta idiler. Veri ve programlar manyetik kaset ve tambur gibi bilgi saklama araçlarıyla saklanıyordu. Veriler ve programlar bilgisayara delgi kartları ile yükleniyordu.

2. 1959‐1964 yılları arasında üretilmiş ikinci kuşak bilgisayarlarda ise transistörler (10 bin adet) kullanıldı. İşletim sistemleri ve COBOL, FORTRAN, ALGOL gibi yüksek düzeyli diller geliştirildi. 1964‐1970 yılları arasında üretilen bilgisayarlarda da entegre devreler kullanıldı, onbinlerce devre küçük bir silikon çip'e yerleştirildi. Bu çiplerin düşük maliyetli, yüksek güvenirlikli, küçük ebatlı, düşük enerji gereksinimli ve hızlı olmaları, bunların mikro bilgisayar yapımında kullanılmalarına neden olmuştur

mikro bilgisayar yapımında kullanılmalarına neden olmuştur.

3. 1970'li yıllardan sonra, büyük çaplı tümleşik devreler kullanılmaya başlandı. Bilgisayar donanımında bu teknolojinin kullanılması, üçüncü kuşak bilgisayarların hesaplama hızını ve güvenirliliğini arttırmış ve ayrıca hacmini de çok küçültmüştür.

4. 1980’den sonra transistörlerin yerine mikroçiplerin (tek bir tümleşik devre yongalarının) kullanıldığı dördüncü kuşak bilgisayarlar geliştirilmiştir. Bugün kullanmakta olduğumuz bilgisayarlar bu kuşağa aittir. Ancak her geçen gün birtakım yenilikler eklenmekte olup, bilgisayarların çalışma hızı ve kapasitesi sürekli artırılmaktadır.

5. Günümüzde,1990’lardan başlayarak bilgisayar teknolojisine egemen olması beklenen beşinci kuşak bilgisayarlara doğru bir ilerleme görülmektedir. Çok daha güçlü olacağı düşünülen bu bilgisayarlar, büyük bir olasılıkla günümüzdeki bilgisayarlara nazaran çok daha fazla insan beynine benzer bir şekilde çalışacaklardır. Bunun için de öncelikle kendi daha fazla insan beynine benzer bir şekilde çalışacaklardır. Bunun için de öncelikle kendi deneyimlerinden bilgiler öğrenebilmeleri gerekecektir. Beşinci kuşak bilgisayarlar insanlarla konuşabilecek, onları dinleyebilecek ve belki de düşüncelerini anlayabileceklerdir.

16

İlk IBM Kişisel Bilgisayarı, 1981 yılında pazara çıktı.

İlk popüler grafiksel işletim sistemi; 1984 yılında, Apple’ın Macintosh’u ile piyasaya sürüldü.

Microsoft firması Macintosh için sözlük işlemci ve elektronik tablo programı yazdı.

17

Günümüzde Kullanılmakta Olan Bilgisayar Tipleri:

1. Kişisel Bilgisayarlar (Personal Computers): Masaüstü bilgisayar da denilir. Günümüzde en çok kullanılan bilgisayarlar bu tiptendir.

2. Dizüstü Bilgisayarlar (Laptop Computers): Notebook veya taşınabilir bilgisayar da denilir.

Bunlar bir pille çalıştığı için ve hafif olduğundan dolayı taşınabilir özelliğe sahiptir.

3. Sunucu Bilgisayarlar (Server Computers): Bir hizmet amacı olarak gece gündüz sürekli bir biçimde kullanılan bilgisayarlardır. Bu bilgisayarlar; web sunucusu (365 gün 24 saat açıktır), ftp sunucusu, mail sunucusu, yazdırma sunucusu, veri tabanı sunucusu, uygulama sunucusu olarak kullanılırlar. Bu bilgisayarlarda birden fazla işlemci, çok sayıda sabit disk, yüksek miktarda da bellek bulunur.

İ İ Ö

4. İş İstasyonları (Workstations): Özel konfigürasyonlarla ve bir grup olarak çalışmaları için tasarlanmış bilgisayarlardır. Sunucu bilgisayarlara bağlanarak çalışırlar.

5. El Bilgisayarı (Personal Digital Assistant, PDA): Özel bir kalem ile kullanılır, el yazısını tanıyabilir ve ekranı dokunmatiktir. İnternete bağlanılabilir, not tutulabilir.

6. Tablet PC: Özel bir kalem ile kullanılır, el yazısını tanıyabilir. Sesi tanıyıp, verilen sesli bir komutu yerine getirebilir.

BİLGİSAYARLAR (COMPUTERS)

19 DONANIMLAR

(HARDWARE) YAZILIMLAR

(SOFTWARE)

Bilgisayar Donanımı Temelde Dört Parçadan Oluşur (Kasa,  Monitör, Klavye ve Fare (Mouse)): 

Kasanın Ön Kısmında Aşağıdakiler Bulunur:

1. Açma‐kapama düğmesi (ya da butonu)

2. Reset düğmesi (Bilgisayarı yeniden başlatmak için bu düğme kullanılır.)

3 CD R / CD RW ü ü ü ü 3. CD‐R / CD‐RW sürücüsü 4. Disket sürücü (Artık bulunabilirse) 5. Güç ışığı ve sabit disk çalışma ışığı 6. Mikrofon, hoparlör girişleri 7. USB (Universal Serial Bus) aygıtları

20

Kasanın Arka Kısmında İse Aşağıdakiler Bulunur:

1. 220 volt elektrik girişi. Bilgisayarın elektrikle bağlantısı bu noktadan yapılır.

2. Elektrik açma‐kapama düğmesi. Kasadaki güç kaynağına gelen elektriği açar ya da kapatır.

3. Güç kaynağına ait soğutucu bir fan.

4. Fare bağlantı noktası. Genelde yeşil renkli olur ve klavye girişinin sağında yer alır.

5. Klavye bağlantı noktası.

6. Kasa içini soğutmakta kullanılan ekstra bir fan.

7. USB bağlantı noktaları. USB uyumlu kamera, yazıcı, tarayıcı vs. bu noktalardan takılır.

8. Seri bağlantı noktaları. Genellikle harici modemler bağlanır.

9. Seri bağlantı noktaları. Eski tip fareleri bağlamak için kullanılır.

10. Paralel bağlantı noktaları. Eski tip yazıcı ya da tarayıcıları bağlamak için kullanılır.

11. On board ses kartı bulunan ana kartlarda ses giriş çıkış bağlantı noktaları. Hoparlör, müzik seti bağlamak için kullanılır.

12. Monitör girişi. Monitörde 2 adet kablo olur. Biri görüntü için diğeri de elektrik için.

13. Ağ bağlantısı için ethernet kartının bağlantı noktası.

14. Joystick bağlantı noktası. On board ses kartı olan ana kartlarda bulunur.

15. Harici ses kartına ait hoparlör ve mikrofon giriş noktaları.

Giriş Birimleri: Bilgisayara dış ortamdan veri girilmesini sağlayan birimlerdir. Bunlar aşağıda sıralanmıştır:

1. Klavye 2. Fare (Mouse) 3. Ekran

4. Hard Disk, Disket, CD‐R / RW, Flash Disk, Harici Hard Disk 5. Tarayıcı (Scanner)

6. Mikrofon 7. Modem vd.

Çıkış Birimleri: Bilgisayar ortamında işlenen verilerin dış ortama aktarılmasını sağlayan birimlerdir. Bunlar da aşağıda sıralanmıştır:

1. Ekran 2. Yazıcı (Printer) 3. Çizici (Plotter) 4. Hoparlör

5. Hard Disk, Disket, CD‐RW, Flash Disk, Harici Hard Disk

22