1
TÜBİTAK UEKAE
ULUSAL ELEKTRONİK VE KRİPTOLOJİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
BULUT BİLİŞİM..?
KAYNAK: Yakup KORKMAZ, Bilişim Sistemleri Güvenliği Bölümü TÜBİTAK – UEKAE
Gündem
n Bulut nedir?
n Bulut bilişim nedir?
n Hizmet modelleri n Kurulum modelleri n Faydalar
n Riskler
n Dünyadaki durum n Türkiye’deki durum n Türkiye için fırsatlar n Sonuç
2 Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE
2
Bulut nedir - I
n Ağ topolojisinde bulut = internet,
n İnternet altyapı ve ortamının detayından soyutlar
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 3
Bulut nedir – II
n Bulut bilişimde ise bulut;
n veri merkezindeki donanım ve yazılım altyapısını soyutlar
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 4
3
Bulut nedir - III
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 5
Bulut bilişim nedir - I
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 6
4
Bulut bilişim nedir - IV
n Bulut bilişimin tanımı – NIST
(ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü)
n “Bulut bilişim, düşük yönetim çabası veya servis sağlayıcı etkileşimi ile, hızlı alınıp
salıverilebilen ayarlanabilir bilişim kaynaklarının paylaşılır havuzuna, istendiğinde ve uygun bir şekilde ağ erişimi sağlayan bir modeldir . ”
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 9
Bulut bilişim nedir - V
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 10
5
Bulut bilişim nedir - VI
n Temel özellikleri;
n İstendiğinde self servis
n Geniş ağ erişimi
n Konumdan bağımsız kaynak havuzu
n Hızlı esneklik
n Ölçülen hizmet
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 11
Hizmet modelleri - I
n Bir Servis olarak Yazılım (SaaS) n Bir Servis olarak Platform (PaaS) n Bir Servis olarak Altyapı (IaaS)
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 12
6
Hizmet modelleri - II
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 13
Faydalar - II
n Maliyeti düşürme
n Büyük ölçekteki veri merkezi orta büyüklüktekine göre maliyeti 5-7 kat arası düşürebilmektedir.
*
Hamilton, J., Internet-Scale Service Efficiency (LADIS) Workshop , Eylül 2008.n Genel maliyetin 1/3’ünü oluşturan elektrik maliyetinin ucuz olduğu yerlerde veri merkezi işletimi (Bölgeler arası elektrik ücret farkı ABD’de ~6 kat)
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 17
Teknoloji Maliyet orta ölçekte veri merkezi (~1.000 sunucu)
Maliyet büyük-ölçekte veri merkezi (~50.000 sunucu)
Oran
Ağ $95 Mbit/sn/ay $13 Mbit/sn/ay 7.1
Depolama $2.20 Gbyte/ay $0.40 Gbyte/ay 5.7
Yönetim ~140 sunucu/yönetici ~1000 sunucu/yönetici 7.1
7
Faydalar - III
n Geliştirilmiş birlikte çalışma n Daha iyi güvenilirlik ve güvenlik n Taşınabilirlik
n Yönetim kolaylığı
n Gerektiğinde büyük işlem gücü n Daha basit cihazlar
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 18
Riskler
n Fırsat = Risk
n Risklerin önem ve derecesi kurumların;
n Faaliyet alanına,
n İç yapılarına ve ilişkide olduklarına,
n Hizmet sağlayıcı ile kurduğu güven ilişkisine,
n Özel şartlarına göre değişir.
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 19
8
Risk 3,5
n Bulutun yağmur olarak yağma riskiJ
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 20
Riskler 1 - 3
1. Hizmet devamlılığı ve kullanırlılığı 2. Veri güvenliği ve gizliliği
3. Veri denetlenebilirliği, uyumluluğu ve yasal düzenlemeler
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 21
9
Riskler 4 - 7
4. Hizmet sağlayıcı bağımlılığı ve veri kilitlenmesi
5. Yönetim arayüzü ve uzaktan erişim 6. Bant genişliği ve veri transferi
7. Yazılım lisanslama
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 22
Dünyadaki durum – I
n Gelecek tahminleri;
n 2013 yılına gelindiğinde 150 milyar $ bulut bilişim hizmet sektörü büyüklüğü (Gartner)
n 2009 yılı bulut hizmet büyüklüğü 17.4 milyardan 2013 yılında 44.2 milyar $’a ulaşılacak (IDC)
n 2012 yılında, en büyük 1000 şirketin %80’i SoY kullanıyor olacak (Gartner)
n 2012 yılında, en büyük 1000 şirketin %30’u bulut altyapısı kullanıyor olacak (Gartner)
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 23
10
Dünyadaki durum - II
n ABD federal bulut bilişim servisleri sitesi : Apps.gov
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 24
Türkiye ’ deki durum - I
n Kamu kurumlarında yapılan güvenlik testlerinden seçilen bazı açıklıklar;
(Bilgi işlem merkezlerindeki sunucular üzerinde)
n Güvenlik Yama ve Servis Paket Eksikliği
n Yetkili/Yönetici Hesaplarının Yetersiz Korunması ve Yönetilmesi
n Gereksiz Servislerin Çalışması
n DOS Saldırılarına Karşı Korunmasız Olması n Gereksiz Programların Bulunması
Bulut Bilişim: Türkiye İçin Fırsatlar - TÜBİTAK UEKAE 26