4.Sınıf Hastalıklar 4.Sınıf Hastalıklar
Mukokutanöz Hastalıklar Mukokutanöz Hastalıklar
Prof.Dr. Funda TUĞCU Prof.Dr. Funda TUĞCU
Oral Mukozal Hastalığın Oral Mukozal Hastalığın
Ayırıcı Tanısı Ayırıcı Tanısı
Tam bir hikayeTam bir hikaye
Tam bir muayeneTam bir muayene
Ayırım için spesifik Ayırım için spesifik araştırmalar
araştırmalar
Oral Liken Planus Oral Liken Planus
Cilt veya mukaza , yada her ikisinde Cilt veya mukaza , yada her ikisinde görülebilen sık rastlanan bir mukokutanöz görülebilen sık rastlanan bir mukokutanöz hastalıktır.
hastalıktır.
İlk defa 1869’da Erasmus Wilson tarafından İlk defa 1869’da Erasmus Wilson tarafından tanımlanmıştır.
tanımlanmıştır.
Ciltte, saçta, tırnakta görülen lezyonlar kendi Ciltte, saçta, tırnakta görülen lezyonlar kendi kendine sınırlanırken ; OLP kronikleşme kendine sınırlanırken ; OLP kronikleşme eğilimi gösterir ve tedaviye daha dirençlidir.
eğilimi gösterir ve tedaviye daha dirençlidir.
Oral lezyonlar cilt lezyonları olan hastaların Oral lezyonlar cilt lezyonları olan hastaların yaklaşık yarısında vardır.Cilt lezyonları ise oral yaklaşık yarısında vardır.Cilt lezyonları ise oral lezyonu bulunan hastaların yalnız %10- lezyonu bulunan hastaların yalnız %10- 30’unda bulunur. Hastaların %25’inde ise 30’unda bulunur. Hastaların %25’inde ise yalnız OLP lezyonları bulunur.
yalnız OLP lezyonları bulunur.
OLP OLP
LP sık görülen mukokutanöz bir LP sık görülen mukokutanöz bir hastalıktır. OLP, populasyon
hastalıktır. OLP, populasyon
çalışmalarının değişkenliğine bağlı çalışmalarının değişkenliğine bağlı
olarak toplumun %0,1-4 ünü olarak toplumun %0,1-4 ünü
etkilemektedir etkilemektedir
OLP genellikle orta yaş ve ileri OLP genellikle orta yaş ve ileri
yaşlara ait bir hastalıktır ve kadın- yaşlara ait bir hastalıktır ve kadın-
erkek oranı 2:1 dir OLP ye çocuklarda erkek oranı 2:1 dir OLP ye çocuklarda
pek rastlanmamaktadır pek rastlanmamaktadır
OLP’nin Klinik Tipleri OLP’nin Klinik Tipleri
DÜNYA SAĞLIK TEŞKİLATINA GÖRE OLP DÜNYA SAĞLIK TEŞKİLATINA GÖRE OLP
Retiküler Retiküler
PapüllerPapüller
Plak tarzıPlak tarzı
AtrofikAtrofik
ErozivEroziv
ÜlseratifÜlseratif
Büllöz Büllöz
OLP potansiyel malign bir OLP potansiyel malign bir
lezyon mu?
lezyon mu?
OLP vakalarının %1-3 malign değişim OLP vakalarının %1-3 malign değişim ( skuamöz hücreli karsinom)
( skuamöz hücreli karsinom) göstermektedir.
göstermektedir.
Hastaya ağzındaki prekanseröz bir Hastaya ağzındaki prekanseröz bir lezyon olduğu hastayı korkutmadan lezyon olduğu hastayı korkutmadan
uygun bir dille aktarılmalı ve hasta uygun bir dille aktarılmalı ve hasta
uygun aralıklarla takip edilmelidir.
uygun aralıklarla takip edilmelidir.
Likenoid reaksiyonlar Likenoid reaksiyonlar
Likenoid Likenoid reaksiyonlar reaksiyonlar ve ve LP LP benzer benzer histopatalojik özelliklere sahip.
histopatalojik özelliklere sahip.
Klinik olarak LP’nin klasik görüntüsündedir, Klinik olarak LP’nin klasik görüntüsündedir, ancak atipik görünümde de olabilir.
ancak atipik görünümde de olabilir.
Bu lezyonların LP’den ayırımı; ilaç kullanımına, Bu lezyonların LP’den ayırımı; ilaç kullanımına, metal kontaktalığına, yiyeceğe veya sistemik metal kontaktalığına, yiyeceğe veya sistemik
rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkması.
rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkması.
İlaç İlaç veya veya diğer diğer faktörler faktörler ortadan ortadan kaldırıldığında yada hastalık tedavi edildiği kaldırıldığında yada hastalık tedavi edildiği
zaman rezolüsyon gösterir.
zaman rezolüsyon gösterir.
Eritema Multiforme Eritema Multiforme
Eritema multiforme(EM)cilt erüpsiyonu ile beraber ya Eritema multiforme(EM)cilt erüpsiyonu ile beraber ya da olmaksızın oral veya diğer müköz membranları
da olmaksızın oral veya diğer müköz membranları tutan akut mukokutanöz bir hipersensitivite
tutan akut mukokutanöz bir hipersensitivite reaksiyonudur.
reaksiyonudur.
EM mukozal iştirakin derecesine ve cilt lezyonlarının EM mukozal iştirakin derecesine ve cilt lezyonlarının yapısı ve dağılımına bağlı olarak farklı şekillerde
yapısı ve dağılımına bağlı olarak farklı şekillerde sınıflandırılır.
sınıflandırılır.
EM minör tipik olarak bir mukozadan fazla tutulumu EM minör tipik olarak bir mukozadan fazla tutulumu olmayan, en sık görülen formdur ve ekstremiteler olmayan, en sık görülen formdur ve ekstremiteler üzerinde klasik target lezyonları olabilir.
üzerinde klasik target lezyonları olabilir.
EM major daha ciddi, tipik olarak daha fazla değişken EM major daha ciddi, tipik olarak daha fazla değişken cilt lezyonları ile iki veya daha fazla müköz membran cilt lezyonları ile iki veya daha fazla müköz membran tutulumu olan şeklidir. EM major ve Stevens Johnson tutulumu olan şeklidir. EM major ve Stevens Johnson sendromunun her ikiside internal organ iştirakli
sendromunun her ikiside internal organ iştirakli
olabilir ve tipik olarak sistemik semptomlar ile ilgilidir.
olabilir ve tipik olarak sistemik semptomlar ile ilgilidir.
Stevens Johnson Stevens Johnson
Sendromu Sendromu
Eritema multiformenin ekstrem bir formudur.Eritema multiformenin ekstrem bir formudur.
Cilt, Cilt, konjektiva, konjektiva, ağız,pharynks, ağız,pharynks, larenks, larenks, özafagus, genital organların geniş tutulumunun özafagus, genital organların geniş tutulumunun
olduğu bir sendromdur.
olduğu bir sendromdur.
1-14 günlük prodromal devresi vardır.1-14 günlük prodromal devresi vardır.
Mukokutanöz bulgulardan önce ateş, boğaz Mukokutanöz bulgulardan önce ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı, artralji, myalji, büller ve ağrısı, baş ağrısı, artralji, myalji, büller ve rashlar, pnömani,nefrit veya myokarditis gibi rashlar, pnömani,nefrit veya myokarditis gibi tablolar görülebilir. Oküler değişiklikler müköz tablolar görülebilir. Oküler değişiklikler müköz
membran pemfigoidini andırır.
membran pemfigoidini andırır.
Büller rüptüre olur.Oluşan ülserler kabuklanır Büller rüptüre olur.Oluşan ülserler kabuklanır veye pseudomembranla kaplanır.
veye pseudomembranla kaplanır.
Mortalite %5-15 oranındadır.Mortalite %5-15 oranındadır.
Behçet Hastalığı Behçet Hastalığı
Behçet Hastalığı (BH) nedeni Behçet Hastalığı (BH) nedeni
bilinmeyen, kronik, tekrarlayan, bilinmeyen, kronik, tekrarlayan,
sistemik, inflammatuar bir sistemik, inflammatuar bir
hastalıktır . hastalıktır .
1937 yılında Hulusi Behçet 1937 yılında Hulusi Behçet
rekurrent orogenital ülserasyon ve rekurrent orogenital ülserasyon ve
uveitle karakterize olan hastalığı ilk uveitle karakterize olan hastalığı ilk
kez tanımlamıştır . kez tanımlamıştır .
Tanı için ülserlere ek olarak Tanı için ülserlere ek olarak
aşağıdaki belirtilerden en az ikisi aşağıdaki belirtilerden en az ikisi
bulunmalıdır.
bulunmalıdır.
1- Tipik olarak tanımlanmış göz 1- Tipik olarak tanımlanmış göz
lezyonları, lezyonları,
2- Tekrarlayan genital ülserler 2- Tekrarlayan genital ülserler 3- Tipik olarak tanımlanmış deri 3- Tipik olarak tanımlanmış deri
lezyonları lezyonları
4-Pozitif paterji testi 4-Pozitif paterji testi
Bu bulgulara ilave olarak başka Bu bulgulara ilave olarak başka
bulgular olabilir.
bulgular olabilir.
Behçet Hastalığı Behçet Hastalığı
Pemfigus Vulgaris Pemfigus Vulgaris
Nadir görülen bir mukokutanöz hastalıktır.Nadir görülen bir mukokutanöz hastalıktır.
Daha çok yetişkinlerde (4.-7. dekatlar) Daha çok yetişkinlerde (4.-7. dekatlar) görülür. Ara sıra çocuk ve adolesanlarıda görülür. Ara sıra çocuk ve adolesanlarıda
tutabilir.
tutabilir.
Hastalık kronik bir seyir gösterir.Hastalık kronik bir seyir gösterir.
Kortikosteroidlerin keşfinden önce tipik Kortikosteroidlerin keşfinden önce tipik olarak fatal bir hastalıktı. Hastalarda olarak fatal bir hastalıktı. Hastalarda sekonder enfeksiyon ve sepsis nedeniyle sekonder enfeksiyon ve sepsis nedeniyle
ölüm olabilir.
ölüm olabilir.
Pemfigus Vegetans Pemfigus Vegetans
Pemfigus vulgarisin daha hafif bir Pemfigus vulgarisin daha hafif bir formudur.
formudur.
Büllerin rüptüre olmasından sonra Büllerin rüptüre olmasından sonra
erezyonlar üzerinde fungoid(vegetasyonlar) erezyonlar üzerinde fungoid(vegetasyonlar)
oluşumlar oluşur.
oluşumlar oluşur.
Bül formasyonuna eğilim pemfigus Bül formasyonuna eğilim pemfigus vulgaristen daha azdır.
vulgaristen daha azdır.
En fazla etkilenen bölge axilla, kasık, En fazla etkilenen bölge axilla, kasık,
genital bölge,ekstremiteler ve başın saçlı genital bölge,ekstremiteler ve başın saçlı
derisidir.
derisidir.
Büllöz pemfigoid Büllöz pemfigoid
Büllöz Pemfigoid kronik, otoimmün, subepidermal ve büllöz bir deri hastalığı olup nadiren müköz membranları da içerir. BP tipik olarak BP tipik olarak yaşlılarda görülmektedir ancak yaşlılarda görülmektedir ancak gençlerde görülen olgularda yaşlı gençlerde görülen olgularda yaşlı
hastalara göre daha şiddetli seyir hastalara göre daha şiddetli seyir
gözlenir gözlenir
Kronik ve nispeten bening bir hastalık Kronik ve nispeten bening bir hastalık olup, özellikle yaşlı hastalarda görülür.
olup, özellikle yaşlı hastalarda görülür.
Başlangıç yaşı 70’in üzerindedir.Başlangıç yaşı 70’in üzerindedir.
Bening Mukozal Bening Mukozal
Pemfigoid Pemfigoid
Oral mukoza hemen hemen her zaman Oral mukoza hemen hemen her zaman etkilenir.Ancak cilt lezyonları %50 vakada etkilenir.Ancak cilt lezyonları %50 vakada vardır.Karekteristik skar bırakarak iyileşme vardır.Karekteristik skar bırakarak iyileşme
gözde körlüğe yol açar.
gözde körlüğe yol açar.
Genellikle büller eritematoz zemin üzerinde Genellikle büller eritematoz zemin üzerinde gelişir. Büllöz pemfigoide tezat olarak büyük gelişir. Büllöz pemfigoide tezat olarak büyük boyutlardadır. Rüptüre olduğunda fibrinle boyutlardadır. Rüptüre olduğunda fibrinle
çevrili yüzeyel bir ülserasyon bırakır.
çevrili yüzeyel bir ülserasyon bırakır.
Oral lezyonlar kötü ağız hijyeni ile daha da Oral lezyonlar kötü ağız hijyeni ile daha da kötüleşir.
kötüleşir.
Sistemik Lupus Sistemik Lupus
Eritematoz Eritematoz
Nedeni bilinmeyen konnektif doku Nedeni bilinmeyen konnektif doku hastalığıdır.
hastalığıdır.
Vücutta hemen hemen her organı Vücutta hemen hemen her organı etkiler.
etkiler.
Yetişkin hanımlarda daha çok 40 Yetişkin hanımlarda daha çok 40 yaştan önce görülür.
yaştan önce görülür.
