Bizler, burada toplanmış olan örgütler, dünya çapında küresel Güney ve Kuzey'in ciddi bir kısmında milyonlarca insan için büyük bir yıkım yaratacak ve hayatın özünü yok ederek kendisini yeniden üretmesini engelleyecek olan küresel bir madencilik dalgasına (global extractivist boom) tanıklık ediyoruz. Bu dalgadan faydalanacak olanlar büyük
çoğunluğunu çiftçilerin ve işçi sınıfının oluşturduğu toplumlar değil maden şirketleri, finans kurumları ve
zenginlerdir. Bu büyüme takıntılı, kar odaklı ve madenciliğe dayalı yanlış kalkınma modeli (maldevelopment model) sermayenin elinin uzanabildiği alanları genişleterek, müştereklerimiz olan su, toprak, hava, orman ve okyanuslarımızı yoketmekte. Küresel kapitalizmin güncel aşamasındaki bu durum, güç dengeleri küresel Güney'de hızla büyüyen ekonomiler ve şirketlerin küresel Kuzey'deki geleneksel aktörlerle elele vermesiyle değişerek, Güney'in ve Kuzey'in doğal kaynaklarının yağmalanmasına ve kolonize edilmesine yol açıyor. Madencilik (extractivism) sadece bir kaynağın toprak altından çıkarılması meselesi değildir, aynı zamanda toplum, devlet ve kurumları arasında politik, sosyo-ekonomik dinamiklerle toplumsal cinsiyete ve kültüre ilişkin dinamikleri de organize eden bir faaliyettir. Bu nedenle aşağıda belirttiğimiz noktalara dikkat çekiyoruz:
1. Uluslararası finans kuruluşları, ekonomik büyümenin lokomotifi olarak madenciliği teşvik etmektedirler. Finansal krizin ardından, finansman şirketleri ve yatırım yapan kuruluşlar özellikle finansallaşmış kâr elde etme biçimleri içerisinde daha kârlı yatırım alanları aramaya koyulmuştur ve bu bağlamda daha hızlı ve azımsanamayacak birikim imkanı tanıyan doğal kaynak madenciliğine yönelmektedirler.
2. Çokuluslu ve ulusaşırı şirketler ile bunların finansman sağlayıcıları, bu yeni büyüme trendi üzerinden istihdam ve kalkınma sözü veriyor olmakla birlikte bizler bunun yerine madenciliğin etkilediği topluluklarda ve uluslarda gittikçe artan yoksulluk ve eşitsizliklere tanık olmaktayız.
3. Madencilik özelinde devlet ile büyük şirketler arasındaki ilişki kamu finansman yatırımları, bu anlaşmalardaki zayıf saydamlık ve yolsuzluk ile örülüdür. Devlet müdahalesi ve zayıf düzenleyici mevzuata bağlı bu kesişim ciddi
boyutlarda vergi kaybına ve madencilik faaliyetlerinin yapıldığı ülkelerde üretilen sermayenin yurtdışına kaçmasına yol açmaktadır.
4. Madencilik, maden sahaları, işleme tesisleri, ham maddelerin taşınması ve ihracat bağlantı noktalarının birlikteliğini içerir. Bu nedenle de, bizler, madencilik faaliyetlerinin etkisinin yerel alanların ötesine geçtiğini görüyoruz.
5. Madencilik arazilerine maden çıkartma, petrol üretimi, endüstriyel tarımsal sanayi ekimleri ve barajlarla el koyulan çiftçilerin, yerli halkların ve kırsal nüfusun yerlerinden olmasına neden olur. Yerli halkların kendi toprakları üzerinde karar verme hakkı ve buralardaki gelişmeleri veto etme hakkı düzenli biçimde ihlal edilir.
6. Doğal kaynakların en kısıtlılarından, çoktan piyasalaşmış olan ve giderek daha da piyasalaşan suya, temiz su arayışında olan tarım şirketleri, yatırım işletmeleri ve zengin yatırımcılar tarafından el konulmakta ve arazi kapatmalar da buna eşlik etmektedir. Arazi kapatmalar kimi zaman da suya el koymanın sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda, madencilik de muazzam miktarlarda su tüketerek, su sıkıntısına neden olmakta ve suyu kirletmektedir.
7. Madencilik, tarımsal üreticilerin ve yerli nüfusun yaşadığı ve kendini yeniden ürettiği ekosistemleri yok eder. Kadınlar dünyanın tarımsal üreticilerinin çoğunluğunu oluşturduğu için (%70-80 oranı ile Güney Afrika'daki yerli gıda üretiminde olduğu gibi) ve ortak kullanılan doğal kaynakların korunmasının birincil sorumluları oldukları için, madencilik aktivitelerindeki artış eğilimi kadınlar için özellikle zararlıdır.
8. Pek çok madencilik yöntemi, yoksul kırsal nüfusu ve çalışan kentsel nüfusu (sel, kuraklık, düzensiz yağış rejimi gibi biçimlerde) olumsuz etkileyen iklim değişikliğine yol açan sera gazları salınımına neden olmaktadır.
9. Madencilikte ve ilgili sektörlerde çalışan çoğunluğu göçmen olan işçiler, düşük maaş almakta, iş güvenliği olmadan çalışmakta, zehirli kimyasallara maruz kalmakta ve artan biçimde geçici ve enformel olarak çalıştırılmaktadır. Kadın işçiler ayrıca baskıya maruz kalmakta işe alınmak için seks yapmaya zorlanmakta, cinsel tacize ve tecavüze
10. Ücreti ödenmeyen kadın işgücü, yüzyıllardır madencilik şirketlerinin temel birikim stratejilerinden olmuştur. Göçmen işgücü sistemi, ailecek göç etmeyi engelleyerek, işgücünün toplumsal yeniden-üretimini ve gelecek nesil işçilerin yetişmesinin sorumluluğunu kırsal alanlara yıkarak, madencilik sermayesinin kârını azami düzeyde arttırmıştır.
11. Madencilik, militaristleşmeye ve madenciliğe direnen topluluklar üzerinde militer baskı kurulmasına, ve
direnenlerin faili meçhul cinayetlere, işkenceye, tacize maruz kalmasına neden olmaktadır. Kadınlar, özel güvenlik, polis ve asker tarafından tecavüz ve cinsel tacizi de içeren cinsiyetçi şiddete maruz kalmaktadır.
Toprak için, geçim için ve bizzat yaşamları için madencilikle savaşan toplulukların ve hareketlerin tüm dünyadaki mücadelelerinin değerini anlıyor ve onları kutluyoruz. çok-uluslu ve ulus-aşırı şirketlerin, bu şirketlerin finansal destekçilerinin ve bizzat bizim kendi hükümetlerimizin gücünü bilerek toplulukların ve hareketlerin aralarındaki bağları güçlendirmeyi ve farklı madencilik biçimlerine karşı mücadelelerimizi birleştirerek, ortak mücadelenin gücünü inşa etmeyi üstleniyoruz.
Madencilik Asemblesi çağrısına imzacı olan öncü örgütler: Uluslararası Afrika'daki Doğal Kaynakları Koruma Birliği - International Alliance on Natural Resources in Africa, Afrika-Latin Amerika Halklarının Diyalogu – Peoples'
Dialogue Africa-Latin America, Uluslararası Alternatif Kanada – Alternatives International Canada, Serviço Inter-Franciscano de Justiça Paz a Ecologia, Fas Seçenekler Forumu – Alternatives Forum in Morocco, ATTAC Fransa, Topraksızlar Hareketi – MST/Brazil, Polaris Institute/Canada.
Geldiğimiz bu noktada, başka bir çok örgüt de bu çağrıya katılacaktır. çağrımıza katılanlar, imzaya açık olan bir sonraki eylem çağrımızda imzacı olarak yer alacaktır.
çevirenlerin notu: Bu makalede kullanılan madencilik kavramı, petrol üretiminden kömür madenciliğine endüstriyel kauçuk üretiminden değerli metallerin üretimine kadar uzanan bir eksendeki faaliyetlere karşılık gelen extractivism kelimesini tam karşılamamakla beraber anlaşılır olması açısından korunmuştur. Eduardo Gudynas'a göre bu kavram (extractivismo) büyük miktarlarda doğal kaynağın temellük edilmesi veya yoğun biçimde sömülmesiyle büyük kısmının küresel piyasalara hammadde olarak ihraç edilmesi anlamına gelmektedir.
