PATOLOJİK PSİKOLOJİ DERSİ
Dr.Ayhan Çakıcı Eş
Psk. Danışman
Patoloji Nedir?
Hastalık çalışması ve bilimi kelimelerinin birleşmesi ile oluşmuş hastalıklar bilimi anlamına gelen bir sözcüktür. Ayrıca belirli bir bozukluğun
tipik özellikleriyle birlikte bütününe patoloji
denilebilir. Patoloji hastalık bilimi özellikle altta
yatan hastalıkla ilgili hücrelerdeki, dokulardaki,
organlardaki yapısal ve işlevsel değişikliklerin
tanınması, araştırılması incelenmesiyle ilgilenir.
Semptom Nedir?
• Semptom, vücuttaki bir hastalığa eşlik eden ve hastalığın göstergesini oluşturan belirti demektir.
• Belirtiler:1)Üzüntü 2)Ağlama
3)Uykusuzluk 4)İştahsızlık
5)Çok konuşma
6)Çok hareketlilik gibi.
Sendrom Nedir?
• Birbirleriyle ilişkisiz gibi görünen, ancak bir
araya geldiklerinde tek bir hastalık olarak
kendilerini gösteren şikayetler ve bulgular
bütünüdür.Kısacası bir grup belirti bir araya
gelirse buna sendrom denir. Psikopatolojik bir
durumda meydana getirir.
Bozukluk (Disorder) Nedir?
• Doğuştan veya sonradan oluşan bir anormalliktir. Birkaç tane sendrom bir araya gelirse buna bozukluk veya hastalık denir.
Belirtilerin herhangi bir nedeni biliniyorsa bu
duruma hastalık denir. Nedeni bilinmediği
halde uzun zaman devam eden bir hastalık söz
konusuysa buna bozukluk denir.
Normal ve Anormal
• Neyin normal,neyin normal olmayan(patolojik)
duygu, düşünce ve davranış olduğunu
söylemek zordur. Aynı stres verici olayı
yaşayanlardan bir kişi depresyona
girebiliyorken, diğer bir kişi stres verici olaya
ilgisiz kalabiliyor. Bu durumda hangi davranışın
normal olduğunu söylememizi zorlaştırıyor.
• İstatiksel olarak çoğunluğa uyan ve çan
eğrisinin iki aşırı ucunda kalmayan kişi
normaldir. Hekimlikte istatiksel yöntem çok
kullanılır ve istatiksel bulgulara göre normalin
alt ve ve üst sınırları çizilir. Ruh sağlığı
açısından çoğunluğa uyum sağlığın ölçütü
olabilir mi? Çoğunluğa uymayanları hasta
kişiler olarak görebilir miyiz? Görülüyor ki ruh
sağlığının statiksel tanımı çoğu kez göreceli,
bazen de geçersizdir. Bu nedenle klinik açıdan
normali tanımlaya bilmek için değişik ölçütler
içeren görüşler ortaya atılmıştır.
• Görülüyor ki şimdiki bilgilerimizle normalliğin ve aşırı olmayan anormalliğin sınırları kesin belli değildir, ölçütleri görecelidir. İstatiksel ve klinik görüşlerin, çevreye uyum varsayımının hepsinde az ya da çok gerçek payı vardır, fakat çağdan çağa, toplumdan topluma, hatta bireyden bireye görecelidir, değişebilir.
Şu kesin ki, her sağlıklı diye bilinen kişide sağlıksız özellikler(bir kısmı genlerde saklı olabilir) hasta diye bilinen kişilerde de sağlıklı yanlar bulunabilir.Kimseye
‘normaldir’ diyemeyiz ama, bazı olgular dışında
belirgin bir ruhsal bozukluğun olmadığını çoğu kez
söyleyebiliriz. Ancak bu da normalin ne olduğu
sorusuna yanıt değildir.
Anormalin Tanımı:
• Anormalin tanımını yapmak daha kolay görünüyor. Ruh sağlığı bozulan kişi, genellikle duygu, düşünce ve davranışlarında değişik derecelerde şu özellikleri taşır.
-Tutarsızlık -Aşırılık
-Uygunsuzluk
-Yetersizlik
• Dikkat edilirse bunlarda da bir takım değer yargılarının izlerini görebiliriz. Genellikle yetersiz, tutarsız, uygunsuz ve aşırı derken belli normlara göre söylemiş oluyoruz. Bu normlardan bir kesimi, evrensel ve kalıcı olup, bir kesimi ise çağdan çağa, toplumdan topluma değişebilir. Zaman ve yer göreceliğini göz önünde tutmak koşulu ile bu özellikleri kullanabiliriz. Her kişide tutarsız, uygunsuz, aşırı, yetersiz davranışlar görülebilir. Hasta sayılabilecek kişide bu özelliklerin az çok şu nitelikleri taşıması gerekir.
-Sürekli ya da yineleyici olması.
-Bireyin verimli çalışmasını bozması.
-Kişiler-arası ilişkilerini bozması.
Psikolojik Bozukluklar ve Sınıflandırılması
• Uluslararası geçerliliği olan referans kaynaklarına göre ruhsal rahatsızlıklar 2 temel grupta incelenmektedir: Psikoz ve Nevroz (Nevroz kelimesi bir süredir bilimsel literatürde kullanılmamakla birlikte halen geçerli bir terimdir)
PSİKOZUN TANIMI: Bir kişinin gerçeği değerlendirme
yetisindeki bozulmadır. Düşünce ve duyunun ağır oranda
bozulduğu zihin durumunu tanımlamakta kullanılan genel
bir psikiyatri terimidir. Psikoz genelde ağır psikiyatrik
vakalar için kullanılır. Bu tür vakalarda kişinin gerçeği
algılama yeteneğinin kaybolması, halisünasyonlar ve
düşünce bozuklukları belirgin olarak görülür.
• Psikozun mantığı: Bunlardan ilki, yalnızca bir ortak yanı olan iki nesnenin aynı kabul edilebilmesi. Örneğin, bu sistemle düşünen birisi için, 'Başbakan gözlüklü, ben de gözlüklüyüm, öyleyse ben de başbakanım' diye akıl yürütmek olanaklı. kinci özelliği, doğa ve toplum kurallarına göre işleyen süreçlerin, kişisel güç ve niyetlere dayandırılarak açıklanması. Örneğin, psikotik bir hasta, Bengaldeş'teki sel felaketine, Kobe depremine ya da uzay mekiği kazasına kendisinin neden olduğunu ileri sürebilir. Psikotik mantığın üçüncü özelliği, önce yargıya varıp sonra kanıt toplanması. Örneğin kişi, Cumhurbaşkanının ona önemli bir mesaj iletmeye çalıştığı yargısına sahiptir. Televizyonun karşısına geçip haberleri izlemeye başlar. Bu noktadan sonra artık tüm olup bitenleri kafasındaki yargıyı doğrulayan birer işaret olarak görmeye hazırdır. Onun şapkasını sallaması, kameraya doğru bir bakışı ya da konuşurken bir an duraklaması, hep kendisine mesaj iletme çabasının açık belirtileri olarak kabul edilir.
