3 Endüstride ve Canlılarda Enerji

(1)

Ünite 3

Endüstride ve

Canlılarda Enerji

Fosil Yakıtlar 111

Hidrokarbonlar 121

Temiz Enerji Kaynakları 133

Canlılarda Enerji 142

(2)

112

Soru

Palme Yayıncılık

1.

Yukarıdaki gibi bazı bileşikler organik ya da anorganik ol- masına göre sınıflandırılmıştır.

Bileşiklerin bulunduğu sınıf " " işareti ile belirtildiğine göre, yapılan işaretlemelerden hangisi yanlıştır?

2. I. Asfalt II. Sıvı parafin III. Fuel–oil IV. Katı parafin V. Aseton

Yukarıdaki maddelerden kaç tanesi petrolün içeriğinde yer almaz?

3. Kömür Türü Özellik I. Turba Bitkilerin köklerinden, ayrış-

mış yaprak ve saplarından oluşma

II. Antrasit Karbon oranı en yüksek kö- mür türü olma

III. Linyit CO₂ ve CH₄ gazlarının salını- mıyla taş kömürüne dönüşe- bilme

Yukarıdaki kömür türlerinden kaç tanesinin özelliği doğru verilmiştir?

4. I. Antrasit saf karbon içerir.

II. Turba en genç kömürdür.

III. Linyit, taş kömüründen daha yaşlıdır.

IV. Maden kömürü taş kömürünün damıtılmasıyla oluşur.

V. Kok kömürü, turba kömürünün damıtılmasıyla elde edilir.

VI. Linyit doğal kömürlerdendir.

VII. Antrasit, koku ve duman çıkararak yanar.

Yukarıda verilen yargılardan kaç tanesi doğrudur?

5. Fosit yakıtların yakacak olarak kullanımı sonucu;

I. Asit yağmurları II. Sera etkisi III. Küresel ısınma

doğa olaylarından kaç tanesinin oluşması beklenir?

6. Bir petrol ürünü olan benzin ile ilgili;

I. Motor yakıtı olarak kullanılır.

II. Diğer petrol ürünlerine göre kaynama sıcaklığı en yük- sektir.

III. Karbon sayısı en düşük (C₁ – C₄)olan bileşiklerden olu- şur.

yukarıdakilerden kaç tanesi doğrudur?

FOSİL YAKITLAR

1. III 2. 1 3. 3 4. 2 5. 3 6. 1

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

(3)

113

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. odun 2. maden 3. kok 4. kok 5. fosil 6. doğal gaz 7. rafinasyon 8. ayrımsal damıtma 9. doğal gaz 10. yüksek 11. Petrol 12. organik 13. Antrasit 14. karbon 15. LPG 16. farklı

1. Katı yakıtlarda temel kaynak kömür ve ... dur.

2. Taş kömürünün diğer adı ... kömürüdür.

3. Suni katı yakıtlara ... ve mangal kömürü örnek verilebilir.

4. Taş kömürünün fırınlarda ısıtılarak içindeki gazların ayrılmasıyla elde edilen katı yakıta ... denir.

5. Petrol ve doğal gaz ... kaynaklı yakıtlardır.

6. Petrolün kayaçlar arasında göç ederken, petrolden ayrılıp başka kayaçlarda biriken uçucu maddeye ... denir.

7. Ham petrolün bileşenlerine ayrılmasına ... denir.

8. Ham petrolün bileşenlerine ayrıştırılmasındaki temel yönteme ... denir.

9. Petrol ile birlikte oluşan gaz yakıta ... denir.

10. Petrolün ısı değeri diğer doğal fosil yakıtlara oranla daha ... tir/tür.

11. ..., yüz milyonlarca yıl önce denizde yaşayan ya da suların denizlere sürüklediği bitki kalıntılarının yer altında ve oksijensiz ortamda başkalaşmasıyla oluşur.

12. Petrol, ... ve anorganik maddelerden oluşan sıvı bir karışımdır.

13. ..., en sert doğal kömürdür.

14. Petrolde temel elementler ... ve hidrojendir.

15. Petrol ürünlerinden aynı ortamdaki kaynama sıcaklığı en düşük olan bileşim ...'dir.

16. Dünyanın her yerindeki bütün petrollerin bileşimleri ...'dır.

(4)

114

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. D 2. D 3. D 4. D 5. Y 6. Y 7. D 8. Y 9. Y 10. D 11. D 12. D 13. D 14. Y 15. D 16. Y

1. Bitki kökenli fosil yakıtlara kömür denir.

2. Fosil yakıtlar yenilenemeyen enerji kaynaklarıdır.

3. Eşit miktarları yakıldığında en çok enerji veren kömür antrasittir.

4. Petrolün bileşenlerine ayrıştırılmasında temel yöntem ayrımsal damıtmadır.

5. Kömürler ısınmada kullanıldığında yalnızca atmosfer kirliliğine neden olurlar.

6. Mangal kömürü odunun bol oksijenli ortamda yakılmasıyla elde edilir.

7. Linyit ve turba kömürleri bitümlü (yumuşak) kömürlerdendir.

8. Doğal gazın bileşenlerini genellikle çok yüksek karbon sayılı (C₂₀ – C₅₀ gibi) hidrokarbonlar oluşturur.

9. Petrol, yoğunluğu sabit olan bir sıvıdır.

10. Petrole ayrımsal damıtmadan başka atmosfer koşullarında vakum (düşük basınç) uygulanarak sıvı parafin ve makina yağları elde edilir.

11. Petrol, doğal sıvı yakıtlardandır.

12. Karbonlaşma süresi en kısa olan doğal kömürlerin nem yüzdesi fazladır.

13. Fosil yakıtlar katı, sıvı veya gaz halinde olabilirler.

14. Maden kömürü, antrasitin koklaştırılmasıyla elde edilir.

15. Fosil yakıtların içerdiği karbonun kütlece yüzdesine göre kullanım alanı değişir.

16. Kok kömürü ısı değeri en yüksek olan fosil yakıttır.

(5)

115

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. Organik bileşiklerin yapısında aşağıdaki elementler- den hangisi kesinlikle bulunur?

A) N B) O C) S D) C E) P

2.

Organik bileşikler Temel element

karbondur.

Kendilerine özgü bir kokuları ve

rengi vardır.

Yapay olarak elde edilemezler.

III

I

II

Yukarıda organik bileşiklerin özellikleri ile ilgili kavram harita- sı verilmiştir.

Buna göre, kutucuklarda yer alanlardan hangileri orga- nik bileşiklerin özelliklerindendir

?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

3. • C₂H₄ • CS₂

• NaOH

bileşikleri ile ilgili;

I. Üç madde de kovalent bağ içerir.

II. C₂H₄ ve CS₂ organik maddedir.

III. NaOH anorganik maddedir.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III

4. I. Yanıcıdır.

II. Erime noktası oldukça düşüktür.

III. Tepkimeleri için az ısı ve zaman gerekir.

Yukarıdaki özelliklerden hangileri organik bileşikleri anorganik birleşiklerden ayıran genel özelliklerdendir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

5. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi anorganiktir?

A) HCN B) C₂H₅OH C) C₂H₆

D) CH₃OH E) C₆H₆

6. I. Tümü C atomu içerir.

II. Yapılarında C atomu bulunduran bileşiklerin tümü orga- niktir.

III. C ile H atomları arasında tekli bağ vardır.

IV. Yandığında CO₂ gazı oluştururlar.

Yukarıda verilen organik bileşikler ile ilgili cümlelerden doğru olanların (D) yanlış olanların (Y) harfi ile değer- lendirilmesi sırasıyla hangi seçenekteki gibi olur?

A) Y, D, D, D B) Y, Y, D, D C) D, D, Y, Y

D) D, Y, Y, D E) D, Y, D, D

7. I. Yapısında karbon elementi dışında hidrojen, azot, oksijen gibi elementlerde bulunur.

II. Ana kaynakları canlılardır.

III. Genellikle suda çözünürler.

Yukarıda verilen bilgilerden hangileri organik bileşikler için doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

TEST 1 ORGANİK VE ANORGANİK BİLEŞİKLER

1. D 2. C 3. D 4. B 5. A 6. E 7. C

(6)

116

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

8. I. Organik bileşiklerle anorganik bileşiklerin arasındaki bile- şik sayısı ve farklılıkların nedeni karbonun dört bağ yap- masıdır.

II. Organik bileşikler genellikle suda çözünmez fakat anorganik bileşiklerin birçoğu suda çözünür.

III. CO₂ ve karbonatlar karbon içermesine karşılık organik değildir.

Yukarıdaki yargılardan hangileri doğrudur?

9. Aşağıdakilerden hangisi organik maddedir?

A) Yemek tuzu B) Su

C) Alkol D) Hava E) Kireç taşı

10. Aşağıdakilerden hangisi organik bileşik değildir?

A) C₃H₆ B) C₃H₈ C) HClO D) CH₂ – OH

|

CH₂ – OH E) C₆H₁₂O₆

11. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi yapısında karbon (C) atomu bulunmasına rağmen anorganik bileşiktir?

A) CH₄ B) CO₂ C) C₂H₅OH D) CH₃COOH E) C₂H₆

12. Organik bileşikler ile ilgili;

I. Reaksiyonları yavaştır.

II. Anorganik bileşiklerden sayıca çok daha fazladırlar.

III. Genellikle kovalent yapılıdırlar.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I, II ve III

13. Aşağıdakilerden hangisi organik bileşiktir?

A) CO B) MgCO₃ C) NH₃ D) HCOOH E) KOH

8. E 9. C 10. C 11. B 12. E 13. D

(7)

117

Soru

TEST 2 KÖMÜR OLUŞUMU VE TÜRLERİ

1. B 2. C 3. E 4. A 5. A 6. C

1. Kömürlerin yapısı ile ilgili;

I. Karbon elementi yanında hidrojen, oksijen, kükürt gibi elementlerde içerir.

II. Kömürler anorganik kökenli maddelerdir.

III. Kömür içinde, nemin yanında uçucu birçok maddeler bulunur.

yargılarından hangileri yanlıştır?

D) I ve II E) II ve III

2.

X Günümüz

öncesi

Kömürleşme süresi (milyon yıl)

Taş

kömürü Linyit Y Günümüz

Yukarıdaki skalada yerleri belirtilen X ve Y kömür türleri aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?

X Y

A) Kok Maden kömürü

B) Antrasit Mangal kömürü C) Antrasit Turba

D) Turba Antrasit

E) Turba Kok

3. Antrasit ile ilgili;

I. Jeolojik olarak en yaşlı kömürdür.

II. Koku ve duman çıkarmadan yanar.

III. Isı değeri en yüksek olan doğal kömürdür.

4. I. Linyit II. Turba III. Antrasit

Yukarıdaki kömür türlerinin karbonlaşma zamanları ara- sındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiş- tir?

A) III > I > II B) II > I > III C) III > II > I D) I > II > III E) II > III > I

5. Taş kömürü ile ilgili;

I. Kütlece karbon yüzdesi en fazla olan kömür türüdür.

II. Yüksek sıcaklıkta ve oksijensiz ortamda ısıtılırsa kok kö- mürü oluşur.

III. Yüksek kalorili kömür türlerindendir.

6. I. Kömür yakıldığında kül olarak nitelenen kısmında genellikle anorganik bileşikler bulunur.

II. Kömürde bulunan uçucu kısımlar atmosferin kirlenmesi- ne neden olurlar.

III. Karbonlaşma süreci kömürlerin kalitesini belirler.

IV. Taş kömürünün karbon yüzdesi linyit kömürününkinden azdır.

Yukarıdaki cümlelerden doğru olanı (D), yanlış olanı (Y) ile değerlendirildiğinde sıralama aşağıdakilerden hangi- sindeki gibi olur?

A) Y, D, Y, D B) D, D, Y, Y C) D, D, D, Y

D) Y, D, Y, Y E) D, D, D, D

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

(8)

118

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

7. C 8. E 9. B 10. D 11. A 12. D

7. Linyit kömürü ile ilgili;

I. Isıl değeri

II. Kütlece karbon yüzdesi III. Kütlece nem yüzdesi

niceliklerinden hangileri antrasite göre daha azdır?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve IIII

8. Doğal kömürlerin tümü ile ilgili;

I. Isı değerleri eşittir.

II. Karbonlaşma süreçleri farklıdır.

III. Kökenleri bitki fosilleridir.

D) I ve III E) II ve III

9. _X

Kömür kalitesi

Bir kömürde X değişkeninin kömür kalitesi ile olan ilişkisi grafikteki gibidir.

Buna göre X değişkeni;

I. Kömürün yaşı

II. İçerdiği karbon miktarının kütlece yüzdesi III. İçerdiği nem yüzdesi

niceliklerinden hangileri olabilir?

10. Mangal kömürü ile ilgili;

I. Suni katı yakıttır.

II. Taş kömürünün damıtılmasıyla oluşur.

III. Parmakta leke bırakmaz.

11. I. Jeolojik olarak yaşı antrasitten sonra gelen kömür türü ... kömürüdür.

II. Kömürleşme derecesi en yüksek olan kömüre ... denir.

III. Bataklıklarda ve su altında oluşan kömür türüne ... denir.

Yukarıdaki ifadelerde boş olan yerlere yazılması gere- ken kelimeler aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiş- tir?

I II III

A) Taş Antrasit Turba

B) Linyit Turba Taş

C) Taş Linyit Maden

D) Turba Antrasit Antrasit

E) Antrasit Taş Turba

12. Kömür ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Fosil yakıtlar arasında yer alır.

B) Ana bileşeni karbondur.

C) Tamamen yanarsa CO₂ gazı oluşur.

D) Yenilebilir enerji kaynakları arasında yer alır.

E) Yeterince yanmaması ile CO zehirlenmesi riski taşır.

(9)

119

Soru

1. ? 2. ? 3. ? 4. ? 5. ? 6. ? 7. ?1. C 2. A 3. C 4. B 5. A 6. D

1. Petrol ile ilgili;

I. Fosil kaynaklı bir maddedir.

II. Saf maddedir.

III. Doğal yakıttır.

2. Petrolün yapısı ile ilgili;

I. Ağırlıklı olarak organik bileşiklerden oluşmuştur.

II. Bileşenleri arasında sabit bir oran vardır.

III. Yanıcı değildir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

3. Ham petrolün fiziksel ve kimyasal özellikleri ile ilgili;

I. Petrol su ile karışmaz.

II. Yoğunluk olarak sudan hafiftir.

III. Deniz suyunda bulunan bir çok minerali ihtiva eder.

IV. İçinde metal atomları bulunmaz.

A) I ve IV B) II ve III C) I, II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV

4. I. Petrolün bütün bileşenleri organik maddedir.

II. Petrol, kimyasal bileşimi sabit olan bir karışımdır.

III. Petrolün ayrımsal damıtılması sürecinde arıtma işlemi petrol bileşenlerinin yoğunlukları farkı esasına dayanır.

IV. Petrolde karbon ve hidrojenin yanında azot, oksijen ve kükürt gibi elementlerde bulunur.

Yukarıdaki cümlelerden doğru olanı (D), yanlış olanı (Y) ile değerlendirildiğinde sıralama aşağıdakilerden hangi- sindeki gibi olur?

A) Y, D, Y, D B) Y, Y, Y, D C) D, D, Y, Y

D) Y, Y, D, D E) D, Y, D, Y

5. Ham petrolün rafinasyonu işleminde;

I. Temel işlem ayrımsal damıtmadır.

II. Yapılan ilk ayrıştırma işlemi süzmedir.

III. Ayrımsal damıtmada ayrılan her ürün % 100 saftır.

6. I. Karbon II. Vanadyum III. Nikel

Yukarıda verilen maddelerden hangileri petrolde en bol bulunan metallerdir?

TEST 3 PETROL OLUŞUMU VE BİLEŞENLERİ ^{ÜNİTE – 3}

ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

(10)

120

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

7. A 8. E 9. B 10. C 11. A 12. E

7. Doğal gaz ile ilgili;

I. Yakacak olarak kullanılır.

II. Karbon sayısı en çok 4 olan hidrokarbonları içerir.

III. Saf maddedir.

yukarıdaki ifadelerden doğru olanlarda "D" yanlış olanlarda "Y" harfleri kutulara yazıldığında doğru sı- ralama hangi seçenekteki gibi olur?

I II III

A) D D Y

B) D D D

C) D Y D

D) Y D D

E) Y D Y

8. Genel olarak yakıldığında enerji veren maddeler yakıt özelliği taşır.

Buna göre, yakıt seçiminde, I. Çevre kirliliğine etkisi II. Ekonomikliği

III. Taşıma kolaylığı

özelliklerinden hangileri dikkate alınır?

9. Ham petrolü oluşturan ana bileşenler arasında;

I. Tuzlar II. Alkanlar III. Alkoller

bileşik türlerinden hangileri yer almaz?

A) Yalnız I B) I ve III C) I ve II

10. Petrolün damıtılmasıyla elde edilen ürünlerin karbon sa- yıları (C_X) ile bu ürünlerin kullanım alanları verilmiştir.

Buna göre hangi ürün türünün kullanım alanı yanlış- tır?

Ürünün karbon Ürünün kullanım sayısı alanı A) C₁ – C₄ Yakacak B) C₆ – C₁₂Motor yakıtı C) C₁₂ – C₁₆ Dizel yakıtı

D) C₁₆ –C₂₀ Makine yağı

E) C₂₀ – C₄₀ Mumlu kağıt

11. Evlerde kullanılan ve tüp gaz olarak adlandırılan malze- me ile ilgili;

I. Petrolün uçucu kısmından elde edilir.

II. Saf bir gazdır.

III. C₂₀ – C₄₀ karbon sayılı ürünlerden oluşmuştur.

12. Petrolün ayrımsal damıtılması sonucunda elde edilen benzin ile ilgili;

I. Karbon sayısı C₅ – C₁₂ aralığında değişen bileşiklerin oluşturduğu sıvı bir karışımdır.

II. Motor yakıtı olarak kullanılır.

III. Organik çözücü olarak kullanılabilir yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

(11)

121

Soru

1. 3 2. III 3. 2 4. I. Propan, II. Etin (Asetilen), III. Benzen, IV. Etil alkol, V. Siklobütan 5. C 6. C

1. I. Yapılarında karbon ve hidrojen içerirler.

II. Karbon ve hidrojen atomları arasında tek bağ bulundururlar.

III. Apolar moleküllerdir.

Yukarıdakilerden kaç tanesi hidrokarbon bileşiklerinin ortak özelliklerindendir?

2.

C₃H₈ C₂H₆

C3H4

CH₄ C₄H₁₀

II

I

III

IV

V

Alin üzerinde organik bileşik isimleri yazan bazı balonla- rı elinde tutmaktadır. Aralarında alkan olmayacak bileşiğin yazdığı balonu uçurması istenmiştir.

Buna göre, Alin kaç numaralı balonu uçurursa doğru olur?

3.

Asetik asit Etan

Etilen

Etil alkol Asetilen

Sadece doymamış hidrokarbonların yazdığı pizza di- limlerini yemesi gereken Kübra, kaç dilim pizza yiyebi- lir?

4. I. C₃H₈: ...

II. C₂H₂: ...

III. C₆H₆: ...

IV. C₂H₅OH: ...

V. : ...

Yukarıda formülleri verilen bileşiklerin adlarını karşıla- rına yazınız.

5. Kapalı formülü C₅H₁₀olan bileşiğin açık formülü aşağı- dakilerden hangisi olamaz?

6. Aşağıda adları verilen bileşiklerden hangisinin formülü yanlış yazılmıştır?

Bileşik adı Bileşik formülü

A) Metil alkol CH₃OH

B) Etil alkol C₂H₅OH

C) Benzen CH₂ –CH – CH₂

| | |

OH OH OH

D) Etanoik asit CH₃COOH

E) Etandiol CH₂ – CH₂

| |

OH OH

HİDROKARBONLAR

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

(12)

122

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

7. 4 8. 1 9. 3 10. 1 11. 2 12. 2

7. Eşit karbonlu alken ve sikloalkan bileşiklerinde;

I. Toplam atom sayıları

II. Yapılarındaki toplam bağ sayıları III. Hidrojen atomu sayıları

IV. Basit formülleri V. Kimyasal özellikleri

yukarıda verilen nicelik ve özelliklerden kaç tanesi ortaktır?

8. Molekül yapısında 1 tane ikili bağ bulunduran düz zin- cirli hidrokarbonlar ile ilgili;

I. Alken sınıfındadır.

II. C_nH_2n genel formülüne uyarlar.

III. En küçük molekülü C₂H₄'tür.

IV. Apolar moleküldürler.

V. Doymuş hidrokarbonlardır.

yargılarından kaç tanesi yanlıştır?

9.

CH₃

NH₂

N I.

II.

III.

Yukarıda verilen bileşiklerden kaç tanesi aromatiktir?

10. H —C K C — H bileşiği ile ilgili;

I. Alkenlerin en küçük üyesidir.

II. Doymamış hidrokarbondur.

III. Anorganik bileşiktir.

IV. Genel formülü C_nH_2n'dir.

yukarıdakilerden kaç tanesi doğrudur?

11.

X Y

Yukarıda verilen X ve Y bileşikleri ile ilgili;

I. İçerdikleri C atomu sayıları aynıdır.

II. İkisi de aromatik hidrokarbondur.

III. İçerdikleri H atomu sayıları aynıdır.

IV. Y bileşiği halkalı yapıda olan bir alkandır.

yargılarından kaç tanesi doğrudur?

12.

CH₂ – CH₂ CH₂ – CH₂ I.

II.

III. CH₃ CH₃

IV. CH₃ – CH₃ CH₂ – CH₂

Yukarıda verilen bileşiklerden kaç tanesi sikloalkan yapısındadır?

(13)

123

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. karbon 2. doymuş 3. üçlü 4. C_nH_2n+2 5. hidrokarbon 6. C_nH_2n–2 7. monoalkol 8. siklo 9. metan 10. alken 11. hidrokarbon 12. etin 13. Alkenler, alkinler 14. Alkinler 15. piridin 16. karboksilli asitler 17. C₅H₁₀

1. Organik bileşiklerde temel element ... dur.

2. Alkanlar, ... hidrokarbonlardır.

3. Alkinlerde ... bağ bulunur.

4. Alkanların genel formülü ...'dir.

5. C₃H₆, C₃H₈, C₂H₂ bileşikleri ... sınıfı bileşiklerdir.

6. Alkinlerin genel formülü ... dir.

7. Molekülünde bir tane OH grubu bulunduran alkoller ... sınıfı alkollerdir.

8. Halkalı yapıdaki alkanlar adlandırılırken bileşiğin önüne ... ön eki getirilir.

9. CH₄ bileşiğinin adı ... dır.

10. C₂H₄ bileşiği bir ... dir.

11. Yapısında sadece hidrojen ve karbon bulunduran organik bileşiklere ... denir.

12. Asetilenin diğer adı ...'dir.

13. ... ve ... doymamış hidrokarbonlardır.

14. ...'de karbon atomları arasında en az bir tane üçlü bağ bulunur.

15. Benzen halkasındaki karbon atomlarından birinin azot (N) atomuyla yer değiştirmesi sonucu ... adlı molekül oluşur.

O ||

16. ... yapısında karboksil (—C—OH) grubu bulunduran organik bileşiklerdir.

17. Yapısında 10 tane hidrojen atomu bulunduran alkenin formülü ...'dur. (Alken siklo yapıda değildir.)

(14)

124 1. D 2. Y 3. D 4. D 5. Y 6. D 7. Y 8. D 9. Y 10. D 11. D 12. D 13. Y 14. D 15. Y 16. Y 1. B 2. D 3. B 4. A 5. C

Soru

1. Alkinler hidrokarbon sınıfı bileşiktir.

2. Siklobütan bileşiğinde C ve H atomları sayısı eşittir.

3. C₃H₈ ve C₆H₆ bileşikleri birer hidrokarbondur.

4. Etanın açık formülü

( — C — OH) O||

O||

CH₃CH₂CH₂ OH|

|

CH_{3 —}CH_{2 —}CH₃

CH₂“CH₂ CH_{3 —}CH_—C_—OH

H — C — C — H H

H

|

| H| H|

CN

O

şeklindedir.

5. Alkan, alken ve alkin bileşikleri aromatik hidrokarbondur.

6. Halkalı alkanların en basit üyesi siklopropandır.

7. En basit alken bir karbonludur.

8. Bir tane benzen molekülünde üç tane ikili bağ bulunur.

9. Yapısında bir ya da birden fazla –OH (hidroksil) grubu bulunduran organik bileşikler karboksilli asitlerdir.

10. Benzen, hidrokarbon sınıfı bir bileşiktir.

11. Glikol ve gliserin polialkollere örnektir.

12. Aminoasitlerin yapısında hem amino (—NH₂) grubu hem de karboksil ( — C — OH) O||

( — C — OH) O||

O||

CH₃CH₂CH₂ OH|

|

CH_{3 —}CH_{2 —}CH₃

CH₂“CH₂ CH_{3 —}CH_—C_—OH

H — C — C — H H

H

|

| H| H|

CN

O

grubu bulunur.

13. Metan, alkenlerin ilk üyesidir.

14. Bütan ve siklobütan bileşiklerinin birer moleküllerinde 4 tane C atomu vardır.

15. Sikloalkanların genel formülü C_nH_2n+2'dir.

16. Piridin bileşiğinde karbon ve hidrojen elementlerinin yanında oksijen elementide bulunur.

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

(15)

125

Soru

1. ? 2. ? 3. ? 4. ? 5. ? 6. ? 7. ?

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

TEST 1 ^ALKANLAR

1. E 2. B 3. D 4. B 5. B

1.

H —C — C — C — H

H H H

Yukarıda açık formülü verilen bileşik ile ilgili;

I. Alkan sınıfı moleküldür.

II. Doymuş hidrokarbondur.

III. Adı propandır.

2. Doymuş hidrokarbonlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Alkan olarak adlandırılırlar.

B) Suda çözünürler.

C) İlk üyesi bir C'ludur.

D) Genel formülleri C_nH_2n+2'dir.

E) Bütün bağları teklidir.

3.

Halkalı yapıdaki gösterimi yukarıda verilen organik mad- denin formülü aşağıdakilerden hangisidir?

A) C₄H₁₀ B) C₅H₅ C) C₅H₈

D) C₅H₁₀ E) C₅H₁₂

4. Aşağıda açık yapısı verilen bileşiklerin karşısına adlandırıl- ması verilmiştir.

Buna göre, yapılan adlandırmalardan hangisi yanlıştır?

Bileşik Adlandırma

A) Bütan

H —C — C — C — H

H H H

H —C — C — H

H H

H —C — C — C — C — H

H H H

H

B) Metan

H —C — C — C — H

H H H

H —C — C — H

H H

H —C — C — C — C — H

H H H

H

C) Siklobütan

D) Siklopentan

E) H —C — C — C — H Propan

H H H

H —C — C — H

H H

H —C — C — C — C — H

H H H

H

5.

Sikloalkan ...

...

Yukarıda verilen kavram haritasında bulunan boş kutulara sikloalkan ile ilgili bilgiler yazılmak isteniyor.

Buna göre, aşağıdaki bilgilerden hangisi kutulara yazıla- maz?

A) En küçük üyeleri 3 karbonludur.

B) Genel formülleri C_nH_2n+2 yapısındadır.

C) Bütün C’ler arasında tekli bağlar bulunur.

D) Sadece C ve H atomları içerir.

E) Tümü hidrokarbondur.

(16)

126

Soru

6. B 7. A 8. D 9. D 10. E 11. B

6. Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin siklobütan ile kapalı formülü aynıdır?

A) C₄H₆ B) C₄H₈

C) C₅H₁₀

D) C₃H₈

E) C₄H₁₀

7. H H

C H

H H

H C

••

C

• ••

•• •• • •• ••

•• ••

H —C — C — C — H

H H H

H H

–X– –Y–

H

Lewis yapısı yukarıda verilen bileşik ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisi yanlıştır?

A) Propan olarak adlandırılır.

B) Formülü C₃H₆ dır.

C) Karbon atomları arasında tekli bağ vardır.

D) Hidrokarbon olarak bilinir.

E) Bir molekülü toplam 9 bağ içerir.

8. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi yanlış adlandırılmıştır?

Bileşik Adlandırma

A) CH₄ Metan

B) C₂H₆ Etan C) C₃H₈ Propan D) C₄H₁₀ Hekzan E) C₅H₁₂ Pentan

9. – Sikloalkandır.

– Bir molekülünde toplam 8 tane H atomu vardır.

Yukarıda bazı özellikleri verilen hidrokarbonun yapı for- mülü aşağıdakilerden hangisidir?

A)

H H

C H

H H

H C

••

C

• ••

•• •• • •• ••

•• ••

H —C — C — C — H

H H H

H H

–X– –Y–

H

B) CH₃ – CH₃

C) CH₃ – CH₂ – CH₃ D)

H H

C H

H H

H C

••

C

• ••

•• •• • •• ••

•• ••

H —C — C — C — H

H H H

H H

–X– –Y–

H

E)

H H

C H

H H

H C

••

C

• ••

•• • ••

•• ••

H —C — C — C — H

H H H

H H

–X– –Y–

H

10. I. İlk üyeleri siklopropandır.

II. Atomlar arası bağları teklidir.

III. Genel formülleri alkenlerle aynıdır.

Yukarıdakilerden hangileri sikloalkanların genel özellik- lerindendir?

11.

H H

C H

H H

H C

••

C

• ••

•• • ••

•• ••

H —C — C — C — H

H H H

H H

–X– –Y–

H

X ve Y bileşikleri ile ilgili;

I. İkisi de doymuş hidrokarbondur.

II. İkisi de suda çözünmez.

III. İkisinin de genel formülü C_nH_2n+2'dir.

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

(17)

127

Soru

1. ? 2. ? 3. ? 4. ? 5. ? 6. ? 7. ?

TEST 1 ^??? ^{ÜNİTE – 3}

ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

TEST 2 ^ALKENLER

1. D 2. C 3. C 4. B 5. E 6. D

1.

H —C — C — C = C — H

H H H

H C C H

H

•• ••••

^H

••

•• ••

formülü yukarıda verilen bileşik ile ilgili;

I. C_nH_2n genel formülüne uymaz.

II. Hidrokarbondur.

III. Alkendir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

2. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi hidrokarbon değil- dir?

A) Metan B) Etilen C) Etanoik asit D) Propan E) Siklopropan

3.

Bir hidrojen çıkarılmasıyla oluşan

gruba alkil denir.

Bütenin yapısında 8 hidrojen atomu vardır.

III IV

Alkenler İlk üyesi etendir.

Genel formülleri C_nH_2n'dir.

Apolar moleküldürler.

V

I

II

Yukarıda alkenler ile ilgili bir kavram haritası verilmiştir.

Buna göre, bu haritada verilen ifadelerden hangisi yan- lıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

4. Alkenler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Doymamış hidrokarbonlardır.

B) En küçük üyesi tek karbonludur.

C) Genel formülleri C_nH_2n'dir.

D) Siklo yapıda olanların en küçük üyesi 3 karbonludur.

E) İkili bağ içerirler.

5.

H —C — C — C = C — H

H H H

H C C H

H

•• ••••

^H

••

•• ••

Lewis elektron–nokta yapısı yukarıda verilen organik madde ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Molekül formülü C₂H₄ tür.

B) Karbon atomları arasında ikili bağ içerir.

C) Doymamış hidrokarbondur.

D) Eten olarak adlandırılır.

E) Molekülleri polardır.

6. C_nH_2n genel formülüne uyan bileşik aşağıdakilerden hangisidir?

A) CH₃ – C K CH

B) ^{H — C — OH} H

H — C — OH H C) HC K CH D) CH₂ = CH – CH₃ E) CH₂ – CH

| ||

CH₂ – CH

(18)

128

Soru

7. D 8. D 9. C 10. A 11. C 12. B

7.

X: H —C = C — C — H

Y: H — C — C — H H — C — C — H

H — C — Y H H H H H H

H

X

Yukarıda verilen X ve Y bileşikleri ile ilgili; H I. Her ikisinin de kapalı formülleri aynıdır.

II. X propen, Y siklobütan olarak adlandırılır.

III. Her ikisi de hidrokarbon sınıfındadır.

8. X: C₄H₈ Y: C₃H₆ Z: C₂H₄

Yukarıda kapalı formülü verilen açık zincirli X, Y ve Z bi- leşikleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Z'nin adı etilendir.

B) Üçü de alkendir.

C) Z'nin yapısında ikili bağ vardır.

D) Y, suda çözünür.

E) Basit formülleri CH₂'dir.

9. Yapısında yalnız C ve H atomları içeren bileşikler ile ilgili;

I. Organik bileşiklerdir.

II. Doymuş hidrokarbonlardır.

III. Hidrokarbonlar olarak adlandırılırlar.

yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

10. Organik X hidrokarbonu ile ilgili şu bilgiler veriliyor;

– İkili bağa sahiptir.

– Bir molekülü yandığında 2 molekül H₂Ooluşturur.

Buna göre, yukarıdaki özelliklere sahip olan bileşik aşa- ğıdakilerden hangisidir?

A) CH₂ = CH₂ B) CH K CH C) CH₂ = CH – CH₃ D)

E)

11.

X: H —C = C — C — H

Y: H — C — C — H H — C — C — H

H — C — Y H H H H H H

H

X H

Yukarıdaki molekülde belirtilen X ve Y maddeleri;

X Y Adı

I. —CH₃ —CH₃ Propan

II. —CH₃ —CH₂CH₃ Bütan

III. —CH₃ —CH = CH₂ Propen

yukarıda verilenlerden hangileri olduğunda adlandırıl- ması doğru olur?

12. CH₃ — CH = CH₂ bileşiği ile ilgili;

I. Doymuş hidrokarbondur.

II. Genel formülü C_nH_2n'dir.

III. Alkenlerin en küçük üyesidir.

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

(19)

129

Soru

TEST 1 ^??? ^{ÜNİTE – 3}

ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. E 2. E 3. D 4. C 5. A 6. A

TEST 3 ALKİNLER VE AROMATİK BİLEŞİKLER

1. Aşağıdakilerden hangisi aromatik hidrokarbondur?

CH₃ — CH₂ — CH₂ OH A)

A)

C)

CH₂ = CH₂

CH₂ – CH₂ D) CH₃ — CH₂ — CH₃

E) CH₂ – CH₂

B) B)

D)

E) C)

C = C C C —H

C C

H H

H

H H

2. I. Propan II. Büten III. Pentin

Yukarıdaki maddelerden hangilerinin birer moleküllerin- de H atomu sayısı sekizdir?

3. Asetilen maddesinin formülü aşağıdakilerden hangisi- dir?

A) CH₃ —CH₂ – CH₂ — CH₃ B) CH₂ = CH –CH₂ — CH₃ C) CH K C —CH₂ — CH₃ D) H — C K C — H

E) CH₃ — CH₂ — CH₂ — CH₂ — OH

4. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi alkindir?

A) C₂H₅OH B) C₃H₈ C) C₂H₂

D) HCOOH E) C₂H₄

5. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi hidrokarbon değil- dir?

CH₃ — CH₂ — CH₂ OH A)

A)

C)

CH₂ = CH₂

CH₂ – CH₂ D) CH₃ — CH₂ — CH₃

E) CH₂ – CH₂

B) B)

D)

E) C)

C = C C C —H

C C

H H

H

H H

6. _Alkinler

doymamış hidrokarbonlardır.

Alkinlerin genel formülleri C_nH_2n–2’dir.

D

Y

Alkinlerin en küçük üyesi asetilendir.

Alkinlerin aynı C sayılı alkenlere göre H sayısı daha azdır.

C₃H₄ bileşiğinde C atomları arasında yalnız üçlü bağ vardır.

Alkinler apolar moleküldürler.

C₃H₄ bileşiğinin adı propindir.

D Y

D

1 2

Y D

3 4

Y D

5 6

Y D

7 8

Y

Yukarıdaki cümlelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduğu- na karar vererek doğru yönde ilerleyen bir öğrenci kaç numaralı çıkışa ulaşır?

A) 1 B) 3 C) 4 D) 5 E) 7

(20)

130

Soru

7. C 8. A 9. C 10. B 11. D 12. E

7. Benzen bileşiği ile ilgili;

I. Kapalı formülü C₆H₁₂ dir.

II. Alken sınıfı bir bileşiktir.

III. Aromatik bileşiktir.

8. I. Karbon atomları arasında ikili ya da üçlü bağ bulunması II. Karbon ve hidrojen atomları arasında tekli bağ bulunma-

sı

III. Apolar moleküller olmaları

Yukarıdakilerden hangileri alken ve alkin sınıfı bileşikle- rin doymamış olmalarının nedenidir?

9. X: C atomları arasında tekli bağ içerir.

Y: Bir tane molekülü 1 tane ikili bağ içerir.

Z: Tek karbonlu üyeleri yoktur.

Yukarıda özellikleri verilen X, Y ve Z maddelerinin alkan, alkin ve alken olduğu bilinmektedir.

Buna göre X, Y, Z maddelerinin sınıflandırılması aşağı- dakilerden hangisidir?

X Y Z

A) Alken Alkan Alkin

B) Alkan Alkin Alken

C) Alkan Alken Alkin

D) Alkin Alken Alkan

E) Alken Alkin Alkan

10. Alkinler ile ilgili;

I. Doymamış hidrokarbondurlar.

II. İlk üyesi 2C'ludur.

III. En küçük molekülü CH₂'dir.

11. Benzen molekülü ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) Karbon atomu sayısı, hidrojen atomu sayısına eşittir.

B) Apolar moleküldür.

C) Bir tane molekülü 3 tane ikili bağ içerir.

D) Suda çözünür.

E) Halkalı yapıdadır.

12.

Doymamış hidrokarbondur.

Hidrojen atomu sayısı C atomu sayısına eşittir.

III IV

Asetilen Genel formülü

C_nH_2n–2 dir.

C atomları arasında üçlü

bağ vardır.

Aynı C sayılı alkenlerle kapalı formülü aynıdır.

V

I

II

Yukarıda asetilen ile ilgili bir kavram haritası verilmiştir.

Buna göre, verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

(21)

131

Soru

1. ? 2. ? 3. ? 4. ? 5. ? 6. ? 7. ?

TEST 1 ^??? ^{ÜNİTE – 3}

ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. A 2. C 3. E 4. B 5. B 6. A

1.

CH₃ —C — OH O

H —C — O — H H

H bileşiği ile ilgili;

I. Yapısında —OH grubu bulunduğundan alkol gibi davra- nır.

II. Sulu çözeltisi asit özelliği gösterir.

III. Asetik asit olarak adlandırılır.

2.

CH3 —C — OH O

H —C — O — H H

H

Yukarıda açık formülü verilen bileşik ile ilgili;

I. Monoalkoldür.

II. Apolar moleküldür.

III. Suda çözünür.

3. Bileşik Tanılayıcı grup

I. Alkol —OH

II. Karboksilli asit —COOH

III. Amino asit —COOH, —NH₂

Yukarıdaki bileşikler ile ilgili verilen tanılayıcı gruplardan hangileri doğrudur?

4. Aminoasitlerin yapısında —NH₂ ve —COOH grupları bulun- maktadır.

Buna göre, aşağıda verilen organik maddelerden hangi- si bir aminoasittir?

A) OH

OH CH₂

CH₂ B) CH₃CH COOH

NH₂

E) CH₃ CH₂ CH₂ COOH

C) CH₂ CH CH₂ NH₂ D) H₂N C NH₂

O

5. Genel formülü

CH₃ Örnek

CnH2n+2 CH₃ — CH — CH₃

I.

C_nH_2n+1—OH CH₃ — CH₂ — OH II.

CnH2n–2 CH₂ — CH₂

CH₂ — CH₂ III.

Yukarıda genel formülü verilen bileşik sınıflarından han- gilerinin karşısında yazılan örnek doğrudur?

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

6. ^CH²^OH

CH—OH CH₂OH Gliserin

Yukarıda açık formülü verilen gliserin bileşiği ile ilgili;

I. Polialkol özelliği gösterir.

II. Doymuş hidrokarbondur.

III. Kapalı formülü C₃H₆O₃'tür.

A) Yalnız I B) II ve III C) I ve III

TEST 4 YAYGIN ORGANİK BİLEŞİKLER

(22)

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

132

Soru

8. ? 9. ? 10. ? 11. ? 12. ? 13. ? 14. ?

ENDÜSTRİDEVECANLILARDAENERJİ

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

7. C 8. B 9. E 10. E 11. A 12. C

7.

I — CH₂ — C — II O

Yukarıdaki molekülde I ve II yerine bazı yapıların bağlandı- ğında oluşan bileşiğin sınıflandırması aşağıda verilmiştir.

Buna göre yapılan sınıflandırmalardan hangisi yanlıştır?

I II Sınıflandırma

A) NH₂— —OH Aminoasit

B) H— —OH Karboksilli asit

C) H— —NH₂ Aminoasit

D) CH₃— —OH Karboksilli asit

E) C₂H₅— —OH Karboksilli asit

8. I. Alkanlar II. Alkoller III. Alkinler

Yukarıdaki verilen bileşik sınıflarından hangileri hidro- karbon değildir?

D) I ve II E) I ve III

9. Aşağıdaki maddelerden hangisi karboksilli asittir?

H C = O A)

D)

CH₂ — OH CH — OH

CH₃ — C K CH E) B)

H —C — OH

CH₂ — OH

C)

H —C — OH H —C — OH

H

CH₃ — C O OH

10.

H — C — OH

H — C — X H

H

H — C — C — OH N

H H

H

–X– –Y–

O O

X ve Y bileşikleri ile ilgili;

I. X, formik asittir.

II. Y, aminoasittir.

III. Her iki bileşiktede karboksil (—COOH) grubu bulunur.

11. CH₃ — CH₂ — OH bileşiği ile ilgili;

I. Adı etanoldür.

II. Sulu çözeltisi asit özelliği gösterir.

III. Doymuş yapılı hidrokarbondur.

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III

D) I ve III E) I, II ve III

12.

H — C — OH

H — C — X H

H

H — C — C — OH N

H H

H

–X– –Y–

O O

Yukarıda formülü verilen bileşik ile ilgili;

I. X, H ise bileşik alkanların ilk üyesidir.

II. X, —OH ise bileşik alkollerin ilk üyesidir.

III. X, —COOH ise bileşik karboksilli asitlerin ilk üyesidir.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

(23)

133

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. E 2. I. nükleer, II. biyokütle, III. rüzgar 3. III, I, II 4. 3 5. I, IV, V 6. I–b, II–c, III–a, IV–d

1. Aşağıdaki görsellerden hangisi atık yaratan bir enerji kaynağıdır?

2. I. Atom çekirdeğinden elde edilen enerji ...

enerjidir.

II. Bitkisel ve hayvansal yağlardan elde edilen enerji ... enerjisidir.

III. Rüzgar türbünü adı verilen büyük pervaneli yüksek ku- leler aracılığıyla elde edilen enerji ... enerjisidir.

Yukarıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerlere gel- mesi gereken kelimeler nedir?

3. I. Asit oluşturma II. Metan oluşumu III. Hidroliz

Yukarıda verilen biyogaz oluşum aşamalarının gerçek- leşme sırası nasıldır?

4. Temiz enerji kaynaklarının kullanım alanı ile ilgili, Enerji Kaynağı Kullanım Alanı I. Jeotermal Enerji Yolların ve kaldırımla-

rın ısıtılması

II. Güneş Enerjisi Evsel kullanım için sı- cak su eldesi III. Hidroelektrik Enerjisi Elektrik üretimi yukarıdakilerden kaç tanesi doğru verilmiştir?

5.

Yukarıdaki kutulara yazılmış enerji türlerinden hangile- ri yenilenebilir enerji kaynaklarındandır?

6.

.

I. Türbün adı verilen büyük pervaneli kulelerle elde edilir.

II. “Yer ısısı” anlamına gelen enerji kaynağıdır.

III. Kollektörler kullanılarak elde edilen enerjidir.

IV. “Gel-git” anlamına gelen enerji kaynağıdır.

Yukarıda verilen bilgilerin bulmacadaki kelimelerle doğru eşleştirilmesi nasıldır?

TEMİZ ENERJİ KAYNAKLARI

A)

Dalga enerjisi C)

Güneş enerjisi

B)

Jeotermal enerji D)

Rüzgar enerjisi E)

Termik santral

(24)

134

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. ... enerji ülkemizde son yıllarda ısınma, seracılık gibi alanlarda sıkça kullanılan ve kaynağını yeraltı suların- dan alan temiz bir enerji kaynağıdır.

2. ... enerji alternatif enerji kaynaklarının en önemlilerinden birisi olup, kaynak yakıtı uranyum gibi ağır ele- mentlerdir.

3. Atom çekirdeğinde tepkime sonucu oluşan enerjiye ... enerji denir.

4. Okyanuslardaki çevre dostu enerji kaynağı ... enerjisidir.

5. Güneş enerjisi, rüzgar enerjisi ve termik santrallerden elde edilen enerjiden ... tanesi yenilenebilir enerji kaynağıdır.

6. Biyogaz üretiminde oluşan atıklar tarım alanında ... olarak kullanılır .

7. Doğal yolla sirke üretiminde çıkış maddesi olarak kullanılan alkol ... dür.

8. ...; şeker kamışı, mısır, buğday vb. tahıllar ile selülozik hammaddeden fermantasyon ile elde edilir.

9. Rüzgar enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürüldüğü sisteme rüzgar ... denir.

10. Biyogaz üretiminde organik maddelerin anaerobik ortamda bakteri ve mantarlar ile parçalanması sürecine ...

... denir.

11. ..., bazı organik atıkların oksijensiz ortamdaki fermantasyonu ile oluşan, renksiz ve kokusuz bir gazdır.

12. Biyogazın oluşum aşamalarında metan gazının oluşumu ... aşamadır.

13. Temiz enerji kaynakları ... enerji kaynakları ve diğer enerji kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır.

14. Atmosferdeki hava kütlelerinin hareketleri sonucu elde edilen enerjiye ... enerjisi denir.

15. Bitkisel enerji kaynaklarından elde edilmek üzere üretilen maddeye ... denir.

16. Suyun gücü kullanılarak üretilen enerjiye ... enerji denir.

1. Jeotermal 2. Nükleer 3. nükleer 4. dalga 5. iki 6. gübre 7. etil alkol 8. Etil alkol 9. türbini 10. fermantasyon 11. Biyogaz 12. son 13. bitkisel 14. rüzgar 15. biyokütle 16. hidroelektrik

(25)

135

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. Dalga enerjisi, jeotermal enerji gibi enerji kaynakları günümüzde kullanılmaktadır.

2. Enerji ihtiyacının fosil yakıtlardan sağlanması atmosferdeki O₂ oranının azalmasına neden olur.

3. Bitkisel enerjinin temel kaynaklarından biri de mısır bitkisidir.

4. Gel-git enerjisi her ülkede üretilebilir.

5. Nükleer enerjinin ana kaynağı güneştir.

6. Hidrojen enerjisinin diğer adı hidroelektrik enerjisidir.

7. Temiz enerji kaynaklarından biri de bitkilerdir.

8. Temiz enerjinin kaynağı güneş ve fosil yakıtlardır.

9. Bitkisel enerji elde edilirken hammadde olarak mısır, buğday, arpa gibi bitkiler kullanılır.

10. Biyokütle enerjisinin petrole göre daha çevreci olmasının sebebi daha az atık oluşturmasıdır.

11. Etanol, metanol gibi alkoller yandığında ısı ürettikleri için yakıt olarak kullanılabilir.

12. Biyogazın yapısında yalnızca metan gazı bulunur.

13. Bitkisel enerji kaynakları bitkisel atıklardan elde edilebilirler.

14. Fosil yakıtlar, alternatif enerji kaynaklarından değildir.

15. Yenilenebilir enerji kaynaklarının yeterince kullanılması çevre kirliliğine neden olur.

16. Fosil enerji kaynakları sonucu oluşan ürünler tekrar enerji eldesinde kullanılabilir.

1. D 2. D 3. D 4. Y 5. Y 6. Y 7. D 8. Y 9. D 10. D 11. D 12. Y 13. D 14. D 15. Y 16. Y

(26)

136

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

1. A 2. B 3. D 4. E 5. C 6. C

TEST 1 BİTKİSEL ENERJİ KAYNAKLARI

1. Bitkisel ...I... kaynaklarından elde edilen enerjiye ...

II... enerjisi denir. Biyokütle enerjisinin kolay depolana- bilir olması nedeniyle diğer enerji kaynaklarına göre ...

III... sağlamaktadır.

Yukarıda verilen cümlelerde bazı yerler boş bırakılmıştır.

Buna göre, bu boşluklara gelmesi gereken kelimeler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

I II III A) enerji biyokütle avantaj B) enerji biyokütle dezavantaj

C) gübre avantaj enerji

D) etil alkol biyokütle avantaj

E) enerji çevre dezavantaj

2. Bitkisel enerji kaynakları ile ilgili;

I. Temiz enerji kaynağıdır.

II. Doğrudan elektrik enerjisine çevrilir.

III. İşlenerek enerji elde edilecek hale getirildiğinde biyoküt- le adını alır.

3. I. Biyogazın temel bileşeni metan gazıdır.

II. Biyokütlenin eldesinde kimyasal reaksiyonlardan fayda- lanılır.

III. Meyve sularından fermantasyon ile enzimler eşliğinde etil alkol üretilir.

IV. Biyogaz oluşum aşamalarından ilki hidrolizdir.

Yukarıdaki cümlelerden doğru olanı (D) yanlış olanı (Y) ile değerlendirildiğinde sıralama aşağıdakilerden hangisin- deki gibi olur?

A) D, Y, D, Y B) D, D, D, Y C) Y, Y, D, D

D) D, D, D, D E) Y, Y, Y, D

4. Fermantasyon yöntemi ile biyogaz üretiminde;

I. Anaerobik ortam olmalı

II. Karbonhidrat, protein veya yağ gibi büyük moleküller parçalanır.

III. Süreç üç aşamada gerçekleşir.

5. – Aseton – Etanol – Biyodizel – Trigliserit yağı – Karbondioksit

Yukarıdakilerden kaç tanesi fosil yakıtlara alternatif özellik gösterir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

6. I. ... enerjisi olarak adlandırılan bu enerji türünün eldesinde bitki ve hayvan atıklarından faydalanılır.

II. Bazı organik atıkların oksijensiz ortamdaki fermantasyonu ile ... oluşur.

Yukarıdaki boşluklara gelmesi gereken terimler aşağı- dakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

I II

A) Fermantasyon Petrol

B) Güneş Doğal gaz

C) Biyokütle Biyogaz

D) Hidrojen Kömür

E) Fotosentez Metan

3 Endüstride ve Canlılarda Enerji

Ünite 3

Endüstride ve

Canlılarda Enerji

Fosil Yakıtlar 111

Hidrokarbonlar 121

Temiz Enerji Kaynakları 133

Canlılarda Enerji 142

Soru

FOSİL YAKITLAR

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

?

TEST 1 ORGANİK VE ANORGANİK BİLEŞİKLER

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

TEST 2 KÖMÜR OLUŞUMU VE TÜRLERİ

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

TEST 3 PETROL OLUŞUMU VE BİLEŞENLERİ ÜNİTE – 3

ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

HİDROKARBONLAR

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

TEST 1 ALKANLAR

Soru

••

• ••

•• •• • •• ••

•• ••

••

• ••

•• •• • •• ••

•• ••

••

• ••

•• •• • •• ••

•• ••

••

• ••

•• • ••

•• ••

•• ••

••

• ••

•• • ••

•• ••

•• ••

ÜNİTE – 3 ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

Soru

TEST 1 ??? ÜNİTE – 3

ENDÜSTRİDE VE CANLILARDA ENERJİ

TEST 2 ALKENLER

•• ••••

••

•• ••

•• ••••

••

•• ••

Soru

TEST 3 PETROL OLUŞUMU VE BİLEŞENLERİ ^{ÜNİTE – 3}

TEST 1 ^ALKANLAR

TEST 1 ^??? ^{ÜNİTE – 3}

TEST 2 ^ALKENLER

TEST 1 ^??? ^{ÜNİTE – 3}

TEST 1 ^??? ^{ÜNİTE – 3}