Yıl: 4, Sayı: 10, Mart 2017, s. 308-320
Aydoğan SOYGÜDEN1
BEDEN EĞĠTĠMĠ VE SPOR YÜKSEKOKULU 2015 ÖZEL YETENEK SINAVLARINI ADAYLARIN TERCĠH NEDENLERĠ
Özet
Bu çalışma; Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 2015 özel yetenek sınavına katılan adayların Hitit BESYO özel yetenek sınavını tercih etme nedenlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Sınavlara katılan 285 adaya (210’u erkek ve 75’i kadın) “Neden Hitit BESYO özel yetenek sınavını tercih ettiniz?” şeklinde soru sorulmuştur. Adayların Hitit BESYO özel yetenek sınavını tercih etmelerinde ki en fazla etkili olan sebepler istenmiştir. Verilen cevaplar ölçek formuna araştırmacı tarafından kayıt edilmiştir.
Benzer cevaplar içerisinde etkili olan faktörler birleştirilerek tek faktör altında toplanmıştır. Verilen cevaplar istatistik programına girilerek alınan cevapların yüzdelik oranları belirlenmiştir.
Sınava katılan erkek adayların %21’i yaşadığım bölgeye yakın olması, %17’si sınav şartları ve %10’u spor branş sınavının olmasından dolayı tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Kadın adayların %24’ü yaşadığım bölgeye yakın olması, %15’i sınav şartları ve %13’ü koşu ön elemesi olmasından dolayı tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Sonuç olarak erkek ve kadın adayların her ikisi de yaşadığım bölgeye yakın olması ve sınav şartları tercih nedenleri arasında en fazla yüzdelik orana sahiptir. Erkek adaylar spor branş sınavının olmasını en yüksek oranda tercih ederlerken, kadın adaylar koşu ön eleme sınavının olmasını en yüksek oranda tercih etmişlerdir. Yaşadığım bölgeye yakın olması faktörünün en yüksek oranda olması, adayların sınavı kazandıkları takdirde, ikamet ettikleri şehirlere daha kolay, çabuk ve ucuz ulaşım imkânı elde etmelerinden dolayı tercih ettikleri anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: BESYO, 2015 Özel Yetenek Sınavı, Tercih Nedenleri
1Yrd. Doç. Dr., Erciyes Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, aydogan38@hotmail.com
309 REASONS FOR CANDIDATES CHOICE OF SCHOOL OF PHYSICAL
EDUCATION AND SPORTS 2015 SPECIAL ABILITY EXAMS Abstract
This study; Hitit University School of Physical Education and Sports (SPES) has been made of the candidates who participated in the 2015 special ability test to determine their reasons for preferring the Hitit (SPES) special ability exam.
285 candidates participated in the exams (210 male and 75 female) and "Why did you choose the Hitit (SPES) special ability exam?" as questions were asked.
The candidates were requested for causing the biggest impact on the preference of the Hitit (SPES) special ability exam. The answers given were recorded by researchers in the form of scale. The effective factors in similar answers are combined under a single factor. The answer given was entered in the statistics program and was designated percentages of the responses received.
The candidates of male participants were stated that 21% to be close to hometown, 17% examination requirement and 10% of the participant was preferred because of the sport branch examination. The candidates of female participants were stated that 24% to be close to hometown, 15% examination requirement and 13% of the participant was preferred because of the running pre-selection examination. As a result, among the causes of male and female both candidates have been preferred to be close to hometown and examination requirement with the highest percentage rate. The highest percentages of male candidates while they prefer to be the sport branch exam, the highest percentage of female candidates have chosen to be the running pre-selection exam. The fact that close to the region factor where they live is at the highest level, it is understood that the candidates prefer the cities because they have easier, quicker and cheaper access to the cities they reside in if they win the exam.
Keywords: SPES (School of Physical Education and Sport), 2015 Special Ability Exam, Reasons to Choose
GĠRĠġ
2011 yılında ilk defa öğrenci alan Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Yüksekokulu, 2012, 2013 ve 2104 yıllarında özel yetenek sınavına yapılan başvurulara oranla 2015 özel yetenek sınavında rekor düzeyde başvuru olmuştur. Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi Öğretmenliği, Antrenörlük Eğitimi, Spor Yöneticiliği ve Spor Yöneticiliği İkinci Öğretim olmak üzere her bir bölüm için 60 öğrenci kontenjanı olup toplamda 240 öğrenci alınacaktır (besyo.hitit.edu.tr, 2016).
1966 yılında İstanbul’da, 1970 yılında İzmir ve Diyarbakır’da Eğitim Enstitüleri’ne bağlı Beden Eğitimi ve spor bölümleri, 1974 yılında ise Ankara, İstanbul ve Manisa’da olmak üzere 3 tane Spor Akademisi açılmıştır. 1982 yılında 2547 sayılı YÖK yasası ile beden eğitimi ve spor eğitimi veren tüm kurumlar, üniversitelerin eğitim Fakülteleri’ne bağlı Beden Eğitimi ve Spor Bölümü adı altında toplanmıştır. 1992 yılından itibaren ise bölümlerin yanı sıra rektörlüklere bağlı Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulları açılmaya başlanmıştır. Halen ülkemizde 2003 yılı verilerine göre Eğitim Fakültelerine bağlı olarak 13 tane, Fen Edebiyat
310 Fakültesi’ne bağlı 1 tane Beden Eğitimi ve Spor Bölümü, rektörlüklere bağlı 39 tane Beden
Eğitimi ve Spor Yüksekokulu bulunmaktadır (Muratlı, 2001).
2015 verilerine göre, Türkiye’de Devlet ve Vakıf Üniversitelere bağlı 60 Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, 19 Spor Bilimleri Fakültesi ve 3 Spor Bilimleri ve Teknolojileri Yüksekokulu bulunmaktadır (istatistik.yok.gov.tr, 2016).
Yüksek Öğretim Yasası’nın uygulanmaya başladığı 1982 yılından itibaren, gerek Spor Yüksek Okulları gerekse Beden Eğitimi ve Spor Bölümleri, farklı programlar ve farklı içerikleri olan sınav yöntemleri uygulamaya başlamışlardır (İlhan ve Çankaya, 2003). Her birim kendine göre özel yetenek sınav sistemi geliştirmiş olup belirlediği kriterlere göre öğrenci almaktadır (Özden, 2001).
Türkiye geneli Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarına öğrenci alımlarında, özel yetenek sınavları yapılmaktadır. Bu sınavlarda genelde fitnes (uygunluk) parametreleri ölçüt olarak kullanılmaktadır. Uygunluk, motor uygunluk (sürat, esneklik, denge, koordinasyon vb.) ve fiziksel uygunluk (kardiovasküler uygunluk ve kas kuvveti vb.) olarak iki kısımdan oluşmaktadır (Saygın ve ark., 2005). Önder, (1990) uygulandığı alanlar ve güdülen amaçlar doğrultusunda sınavları, üç ayrı ölçüm biçimine göre “yetenek sınavı, yarışma sınavı ve yeterlilik sınavları” olarak ayırmıştır.
Türkiye’de üniversitelere göre değişiklik gösteren içeriklerle ve birbirlerinden farklı özel yetenek sınav uygulamaları ile öğrenci seçiminin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir (Kizir ve ark., 2014).
Yüksek Öğretim Kurumu tarafından 2016 yılı başında, Özel yetenek sınavı ile öğrenci alan yükseköğretim programlarını tercih edebilmek için 140 olan baraj puanını, en az 150 ham puan olarak değiştirmiştir (yok.gov.tr, 2015). Bununla birlikte birçok üniversite kendi baraj puanını belirleyebilmektedir. Örnek olarak Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 2015 yılında, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü için en az YGS 300 puan, Antrenörlük Eğitimi Bölümü için en az YGS 250 olarak belirlenmiştir (gazi.edu.tr, 2016).
Materyal ve Metot
Çalışmaya, Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu yetenek sınavlarına başvuran 75 kadın, 210 erkek olmak üzere toplam 285 öğrenci katılmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Sınava katılan adaylara “Neden Hitit BESYO Özel Yetenek Sınavını tercih ettiniz?” şeklinde soru sorulmuştur. Alınan cevaplara göre benzer cevaplar tek faktör olarak birleştirilerek, en fazla alınan cevapların yüzdelik dağılımı yapılmıştır. Ayrıca sınava katılan adaylara hangi şehirden gelerek sınava katıldıkları sorulmuştur.
Bulgular
Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokuluna 2015 yılında ilk defa online kayıt yapılan müracaatlarda, 3736 geçerli başvuruda bulunulmuştur (besyocuyuz, 2016). 21-26 Temmuz 2015 tarihinde Çorum’da yapılan sınavlara 1808 aday katılmıştır. Bu adayların 1430’u erkek, 378’i kadın adaylardan oluşmaktadır (besyocuyuz, 2016).
311 Özel yetenek sınavına katılan tüm adayların sınavı tercih nedenlerinin öncelik
durumuna göre sıralaması.
1. YaĢadığım Bölgeye Yakınlığı:
Özel yetenek sınavına katılan adayların Çorum şehrine yakın yerlerde yaşadıklarından dolayı Hitit Üniversitesi BESYO özel yetenek sınavını tercih ettikleri anlaşılmaktadır.
Çorum şehrine 1 ile 6 saatlik mesafede yaşayan adaylar tercih etmişlerdir.
Bu şehirlerarasında Samsun, Sinop, Ordu, Yozgat, Kayseri, Sivas, Tokat, Kastamonu, Amasya, Ankara, Kırıkkale, Çankırı vb. şehirler bulunmaktadır.
2. Sınav ġartlarının Uygunluğu:
Özel yetenek sınavı için belirlenen genel sınav şartlarının adaylara uygun olması sebebiyle tercih edildiği görülmektedir.
Sınav için yapılan müracaatlar online olarak yapılması müracaatların fazla olmasını sağlamıştır.
Sınavda herhangi bir koordinasyon parkuru bulunmamaktadır.
Sınav şartları içerisinde puan durumu faktörü de önemli etkenlerden bir tanesidir.
3. ArkadaĢ ve Çevre Tavsiyesi:
Özel yetenek sınavına katılan adayların arkadaş ve çevreleri tarafından Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu tavsiye edilmiştir.
4. Puan Durumu:
Özel yetenek sınavına başvurabilmek için Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümü ve Spor Yöneticiliği Bölümleri için YGS sınavından 160 puan, Antrenörlük Eğitimi bölümü için 140 puan alınmış olması gerekmektedir.
Belirlenen puan aralıkları düşük puanları olan adayların başvurmasını sağlamıştır.
5. Çorumlu Olmam:
Başka şehirlerde yaşayan Çorumlu adayların ve Çorum’da yaşayan adayların özel yetenek sınavına girme nedenlerinden bir tanesidir.
6. BranĢ Sınavının Olması:
Yapmış oldukları spor branşlarını en iyi şekilde yapan adayların, spor branşlarına güvenmesinden kaynaklanan özgüven ile spor branş sınavının olması nedeniyle özel yetenek sınavını tercih etmişlerdir.
7. KoĢu Ön Elemesinin Olması:
Katılan adaylar koşu ön elemesi olması sebebiyle özel yetenek sınavını tercih etmişlerdir.
8. Hitit Üniversitesi Hakkında Olumlu Duyumlar Almam:
Sınava katılan adayların; Hitit Üniversitesi hakkında çevreden duydukları olumlu duyumlar dan dan dolayı tercih etmeleri.
9. Çorum ġehrine Ġlgim:
Çorum şehrine karşı duydukları sempatiden dolayı tercih etmeleri.
10. Karadeniz Bölgesi Olması:
Çorum şehrinin Karadeniz bölgesinde olmasından dolayı tercih etmeleri.
312 11. Okul Takımlarının Aktif Olması:
Hitit Üniversitesi bünyesin de bulunan okul takımlarının aktif olmasından dolayı tercih edilmesi.
12. Küçük ġehir Olması:
Hitit Üniversite’nin küçük şehir de olmasından dolayı tercih edilmesi.
13. Hitit Üniversitesinde Öğrenim Gören ArkadaĢlarımın Olması:
Üniversite bünyesin de öğrenim gören arkadaşlardan dolayı tercih edilmesi.
14. Çorum’da YaĢayan Akrabalarımın Olması:
Çorum şehrinden yakın akrabaların olmasından dolayı tercih edilmesi.
15. Çorum ġehrinin Ekonomik Uygunluğu:
Çorum şehrinin diğer büyük şehirlere oranla ekonomik olarak uygunluğundan dolayı tercih edilmesi.
AĢağıdaki Ģekillerde adaylardan alınan cevaplara göre yüzdelik dağılımları yapılmıĢtır.
ġekil 1. Özel Yetenek Sınavına Katılan Tüm Adayların Sınavı Tercih Nedenlerinin Yüzdelik Dağılım
313 ġekil 2. Özel Yetenek Sınavına Katılan Kadın Adayların Sınavı Tercih Nedenlerinin
Yüzdelik Dağılım
ġekil 3. Özel Yetenek Sınavına Katılan Erkek Adayların Sınavı Tercih Nedenlerinin Yüzdelik Dağılımı
314 ġekil 4. Katılımcıların Spor BranĢlara Göre Dağılımı
Kaynak: (besyocuyuz.com/hitit-universitesi-performansbrans-sinavi-kontrol-listesi/, 2016) Tablo 1. Bazı Üniversitelerin Özel Yetenek Sınavına BaĢvurabilmek için 2015-YGS Baraj
Puanları
Üniversite
Beden Eğitimi Öğretmenliği
Bölümü
Antrenörlük Eğitimi Bölümü
Spor Yöneticiliği Bölümü
Rekreasyon Bölümü
Afyon Kocatepe 200 140 - 200
Ahi Evran 200 150 170 -
Aksaray 200 165 - -
Akdeniz 180 180 180 180
Anadolu 225 185 - 200
Düzce 230 160 - -
Gazi 300 250 - -
Gaziantep 220 180 180 -
Ege 140 140 140 -
Erciyes 220 160 160 160
Fırat 140 140 - 140
Hacettepe 265 230 - 265
Hitit 160 140 160 -
İstanbul - 220 220 -
Kastamonu 180 180 180 -
315
Kırıkkale 230 180 - 180
Kocaeli 250 250 250 250
Marmara 300 220 240 -
Pamukkale 200 200 - 200
Sakarya 180 180 - 180
Selçuk 200 200 200 200
Uludağ 180 140 - -
Kaynak: (www.besyocuyuz.com/ozel-yetenek-sinavi-taban-puanlari-2015/, 2016)
TARTIġMA
Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 2015 Özel Yetenek sınavı için başvurular 29 Haziran-12 Temmuz 2015 tarihleri arasında online olarak yapılmıştır. Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Bölümü ile Spor Yöneticiliği (İkinci öğretim dâhil) Bölümlerine başvuru yapılabilmesi için 2015 YGS puanlarının herhangi birinden en az 160 puan alınmış olması ve Antrenörlük Eğitimi Bölümü’ne başvuru yapılabilmesi için 2015 YGS puanlarının herhangi birinden en az 140 puan alınmış olması gerekmektedir. Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi ile Antrenörlük Eğitimi Bölümleri ’ne başvuracak adaylar için 12 dk. Süreli koşu testi yapılacaktır. Bu koşu testinde adaylar, Erkek: 2800 m (12 dk) - Kadın: 2400 m (12 dk) altında koşmaları gerekmektedir. Spor Yöneticiliği (İkinci Öğretim dâhil) Bölümü’ne başvuracak adaylar için koşu testi için adaylar; Erkek: 2800 m (14 dk.) - Kadın: 2400 m (14 dk.) altında koşmaları gerekmektedir (besyo.hitit.edu.tr, 2016).
Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi ile Antrenörlük Eğitimi Bölümüne başvuran ve koşu testinde başarılı olmuş olan adaylar, başvurdukları spor branşa ait Uygulama Sınavı’na alınacaklardır (besyo.hitit.edu.tr, 2016).
Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 2015 Özel Yetenek sınavında koşu ön eleme ve spor branş sınavı yapılmıştır. Aşağıdaki örnek verilen üniversiteler; Niğde Üniversitesi 2015 özel yetenek sınavında YGS puanlarına göre sıralayarak kontenjanın 3 katını ikinci basamak olan koordinasyon parkuruna almıştır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi katılan bütün adaylara ön eleme yapmadan koordinasyon sınavını yapmıştır. Gazi Üniversitesi katılan bütün adaylara koordinasyon ve spor branş sınavını yapmıştır. Ordu Üniversitesi katılan bütün adaylara koordinasyon sınavı ve özgeçmiş puanlarını değerlendirerek sınav uygulamıştır.
Kastamonu Üniversitesi katılan bütün adaylara spor branş sınavı ve koordinasyon sınavı yapmıştır. Kırıkkale Üniversitesi katılan bütün adaylara koordinasyon sınavı ve sporcu özgeçmiş puanlarını değerlendirerek sınav uygulamıştır.
Görüldüğü üzere çoğu üniversite koordinasyon sınavını mutlaka uygulamıştır. Bunun yanında ikinci bir sınav olarak spor branş sınavı ya da sporcu özgeçmiş puanlarının değerlendirmeye almışlardır. Son zamanlarda bazı üniversiteler müracaat eden adayların aldıkları YGS puanlarına göre sıralama yaparak, kontenjanlarının 3 ve 4 katı adayları ikinci aşama sınavlarına almaktadırlar.
Aşağıda bazı üniversitelerin özel yetenek sınavlarını uygulama örnekleri bulunmaktadır.
Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 2015 özel yetenek sınavında, 2015 yılı;
316 YGS’nin herhangi bir puanından en az 220 puan alarak Beden Eğitim ve Spor Öğretmenliği,
Antrenörlük Eğitimi, Antrenörlük Eğitimi (İÖ) bölümlerine müracaat etmişlerdir. Bu 3 bölüm için 200 öğrenci kontenjanı bulunmaktadır. Ön kayıtlar Niğde Üniversitesi BESYO, ya şahsen yapılacaktır. Niğde Üniversitesi BESYO özel yetenek sınavı 22 Temmuz 2015 tarihinde yapılmıştır (.nigde.edu.tr, 2016).
Niğde BESYO bölümlerindeki belirtilen cinsiyetlere ayrılan kontenjan sayısının 3 katı kadar aday YGS puanına göre (Adayın en yüksek YGS puanı dikkate alınarak, yüksekten düşük puana göre) sıralanarak II. Aşama sınavına alınacaktır. Ön elemeyi geçen adaylar II. Aşama olarak kılavuzda belirtilen test bataryasına alınacaktır (nigde.edu.tr, 2016)
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi 2015 yılı özel yetenek kılavuzunda belirtildiği üzere, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Antrenörlük Eğitimi, Antrenörlük Eğitimi (İÖ), Spor Yöneticiliği ve Spor Yöneticiliği (İÖ). Programlarına 2 adet engelli sporcu kontenjanıyla beraber toplamda 315 öğrenci kontenjanı ayrılmıştır. Özel yetenek sınavına başvurularda sınavın yapıldığı yılın YGS puanının herhangi birinden (Milli Sporcular için en az 140 puan), (Spor Lisesi ve Liselerin Spor Alan/Kol Bölümleri Mezunları ve son sınıf öğrencileri en az 140 puan), (Spor Lisesi ve Liselerin Spor Alan/Kol Bölümleri Dışında Kalan Mezunları ve son sınıf öğrencileri en az 180 puan) ve (Engelliler için en az 100 puan) almış olmaları istenmektedir.
Başvuru, online olarak Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve Yaşar Doğu Spor Bilimleri Fakültesi resmi internet sitesindeki sınav kayıt linkinden yapılacaktır. Özel Yetenek Sınavı sadece
“Koordinasyon Testinden” oluşmaktadır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi özel yetenek sınavı 7-9 Temmuz 2015 tarihinde yapılmıştır (besyocuyuz.com, 2016)
Ordu Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor bölümüne ve Spor Yöneticiliği bölümüne ön kayıt yaptırabilmek için, Liselerin diğer alan/kol bölümlerinden mezun olan adaylardan; YGS puan türlerinin birinden en az 140 puan almış olmaları gerekmektedir. b) Spor Yöneticiliği bölümüne ön kayıt yaptırabilmek için, adayların 2014 yılına ait YGS puan türünden en az 140 puan almış olmaları gerekmektedir. Ordu Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Spor Yöneticiliği ve Spor Yöneticiliği İkinci Öğretim bölümlerine toplamda 132 öğrenci kontenjanı bulunmaktadır
Belirlenmiş puanı alan adaylar Beceri – Koordinasyon Parkuru aşamasına alınır. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Takım ve Bireysel Sporlar için Spor Özgeçmiş Belge ve Puanları alınarak sınav puanlamasında değerlendirilir. Ordu Üniversitesi BESYO özel yetenek sınavı 21-22 Temmuz 2015 tarihinde yapılmıştır (besyom.com, 2016).
Kastamonu Üniversitesi 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılında Özel Yetenek Sınavı ile Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü’ne 28 Bayan, 42 Erkek ve 20 milli sporcu olmak üzere toplam 90 öğrenci alınacaktır. Antrenörlük Eğitimi Bölümü 1. Öğretim ve 2. Öğretim Programlarına ayrı ayrı 17 Bayan, 25 Erkek ve 8’er milli sporcu olmak üzere 50+50=100 öğrenci alınacaktır. Spor Yöneticiliği Bölümü 1. Öğretim ve 2. Öğretim Programlarına ise ayrı ayrı 18 Bayan, 27 Erkek ve 5’er milli sporcu olmak üzere 50+50=100 öğrenci alınacaktır.
Ayrıca Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü için 32 kişilik, Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği 1. ve 2. Öğretim programları için ayrı ayrı 14’er kişilik yabancı uyruklu kontenjanı ayrılmıştır.
Kastamonu Üniversitesi 2015 yılında YGS sınavına girmiş ve her hangi bir puan türünde en az 180.000 puan almış tüm lise mezunları K.Ü. BESYO bölümlerine Özel Yetenek
317 Sınavı için ön kayıt başvurusunda bulunabileceklerdir. Milli sporcularda ve spor lisesi
mezunlarında asgari YGS puanının 140.000 olması yeterlidir. Özel yetenek sınavına katılan adaylara I. Aşama ve II. Aşama olarak belirtilen spor branş sınavı ve koordinasyon sınavları yapılmaktadır. Kastamonu Üniversitesi BESYO özel yetenek sınavı 24-29 Ağustos 2015 tarihleri arasında yapılmıştır. Özel yetenek sınavına başvuran adaylardan 100 TL başvuru ücreti alınmıştır. Alınacak öğrencilerin spor branşlarına göre kontenjanlar açıklanmıştır.
(besyocuyuz.com, 2016).
Kırıkkale Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi özel yetenek sınavına, spor lisesi ve spor alan mezunu lise çıkışlılar için 160.000 YGS puanı almış olmak. Diğer lise çıkışlılar için 180.000 YGS ve üzeri puan almış olmak.
Kırıkkale Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi Bölümü Programı için 45 (15 Bayan-30 Erkek) ve Rekreasyon Bölümü programı için 45 (15 Bayan-30 Erkek) öğrenci alınacaktır. Özel yetenek sınavına katılan adaylara koordinasyon sınavı uygulanacak ve sporcu özgeçmişlerinden aldıkları puanlar değerlendirmeye alınacaktır. Özel Yetenek Sınavları 29-30-31 Temmuz 2015 tarihleri arasında yapılmıştır (besyo.kku.edu.tr, 2016)
Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulunun 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılı için, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği ve Antrenörlük Eğitimi Bölümü Lisans Programlarına alınacak öğrenciler, iki aşamalı özel yetenek sınavı ile belirlenecektir. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği programı başvuru için gerekli en az YGS puanları 300, milli sporcular için 220 olarak belirlenmiştir. Antrenörlük Eğitimi Bölümü programı başvuru için gerekli en az YGS puanı 250, milli sporcular için 200 puan olarak belirlenmiştir. Özel Yetenek Sınavı, tüm bölümler için birinci aşamada koordinasyon sınavı, ikinci aşamada spor branş sınavı olacak şekilde yapılacaktır. Özel Yetenek Sınavı, 22 Temmuz 2015 tarihinde koordinasyon sınavı ile başlamıştır. Başvurular şahsen yapılmış olup, başvurularda herhangi bir ücret alınmamıştır (gazi.edu.tr, 2016).
2015 yılında aşağıda ismi aktarılan üniversiteler Spor Yöneticiliği Bölümlerine ÖSYM tarafından en son yapılan merkezi yerleştirme sonuçlarına göre öğrenci alımı yapılmıştır. Bu üniversiteler; Anadolu Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Fırat Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Kırıkkale Üniversitesi, İnönü Üniversitesi, M. Akif Ersoy Üniversitesi, Niğde Üniversitesi, Karabük Üniversitesi, Erzincan Üniversitesi ve Okan Üniversitesi bulunmaktadır (derszamani.net, 2016).
Yetenek sınavına giren adayların çoğunluğunun bir spor branşına sahip lisanslı sporcu oldukları, okula girişlerinde ÖSS puanının değil de, ilgi alanları olan spor branşlarının belirleyici olmasını istedikleri, buna karşın her yıl farklı sınav uygulamalarının sınavı kazanma ihtimallerini zayıflattıkları sonucu ortaya çıkmaktadır (Çankaya ve ark., 2007). Hitit Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu 2015 özel yetenek sınavına başvuran erkek adayların %10’u spor branş sınavının olmasından dolayı tercih ettiklerini belirtirlerken, kadın adayların %13’ü koşu ön eleme sınavı olmasından dolayı tercih ettiklerini belirtmişlerdir.
318 SONUÇ ve ÖNERĠLER
Sınava katılan erkek adayların %21’i yaşadığım bölgeye yakın olması, %17’si sınav şartları ve %10’u spor branş sınavının olmasından dolayı tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Kadın adayların %24’ü yaşadığım bölgeye yakın olması, %15’i sınav şartları ve %13’ü koşu ön elemesi olmasından dolayı tercih ettiklerini belirtmişlerdir.
Sonuç olarak erkek ve kadın adayların her ikisi de yaşadığım bölgeye yakın olması ve sınav şartları tercih nedenleri arasında en fazla yüzdelik orana sahiptir. Erkek adaylar spor branş sınavının olmasını en yüksek oranda tercih ederlerken, kadın adaylar koşu ön eleme sınavının olmasını en yüksek oranda tercih etmişlerdir.
Erkek ve kadın adayların her ikisinde de üniversitenin yaşadığım bölgeye yakın olması en fazla tercih etme sebebi olmuştur. Kadın adaylar yaşadığım bölgeye yakın olması tercih sebebini erkek adaylara göre %24 oranında daha fazla tercih etmişlerdir. Özel yetenek sınav merkezinin yaşadığım bölgeye yakın olması adayların özel yetenek sınavını kazandıkları takdirde ikamet ettikleri şehirlere daha kolay, çabuk ve ucuz ulaşım imkânı elde etmelerinden dolayı tercih ettikleri anlaşılmaktadır. Ayrıca özel yetenek sınavlarının genelde aynı tarihlere gelmesi sebebiyle adaylar önce yerleşim yerlerine yakın şehirlerdeki özel yetenek sınavlarını tercih etmektedirler.
Birçok üniversite spor branş sınavı yerine koordinasyon parkuru sınavları yapmayı tercih etmektedirler. Koordinasyon sınavları süreye karşı yapılan beceri, çabukluk, denge, kuvvet vb. aşamalardan meydana gelen sınav parkurudur. Koordinasyon sınavı fotosel sistemi ile zamana karşı yapılan bir sınavdır. Koordinasyon sınavında parkuru en kısa zamanda tamamlayan aday en yüksek puanı alabilmektedir. Koordinasyon sınavı için yüksek oranda objektif bir sınav olduğu varsayılmaktadır. Koordinasyon sınavının bazı dezavantajları bulunmaktadır. Bunlardan birincisi koordinasyon parkurunun sınavdan önce açıklanması ile beraber BESYO hazırlık kursları tarafından hazırlanan benzer parkurlar oluşturmaktadır.
BESYO hazırlık kurslarında hazırlanan adaylar bu koordinasyon parkurlarını defalarca tekrardan sonra ezberleyerek en iyi sürede tamamlama fırsatı bulmaktadırlar. Bu durum diğer adaylara haksızlık olarak yansımaktadır. Daha adaletli sınav yapılabilmesi için Üniversitelerin Özel Yetenek Sınavı komisyonlarının yapılacak koordinasyon sınavına ilişkin %100 bilgi verilmesi yerine, daha az %10 ile %50 arasında sınav bilgilerini adaylara vermeleri gerekmektedir. İkinci dezavantajlı durum ise bazı spor branşlarındaki adayların fiziksel özelliklerinin koordinasyon sınavına tam olarak uyum sağlayamaması. Örneğin uzun boylu bir basketbolcunun veya voleybolcunun bu tür koordinasyon sınavlarında başarısız olma ihtimali bulunmaktadır. Ayrıca güreş gibi bireysel spor branşlarında ağır sıklet sporcularının koordinasyon sınavlarında beklenen puanları alamadıkları görülmektedir. Yapılan koordinasyon sınavlarının yukarıda belirtilen dezavantajlı durumlar değerlendirilerek yapılması önerilmektedir.
Çalışmanın sonuçlarına göre erkek adayların %10’u spor branş sınavının olmasını tercih ederlerken, Kadın adayların sadece %3’ü spor branş sınavının olmasını tercih etmektedirler.
Genel anlamda spor branş sınavları önceden belirlenen 3 ya da 5 kişiden oluşan alanında tecrübeli öğretim elemanlarından oluşmaktadır. Spor branş komisyonları belirlemiş oldukları hareketleri gözlem yoluyla değerlendirerek puanlama yapmaktadırlar. Bu yöntem sınavların objektifliği konusunda tartışmalara sebep olmaktadır. Spor branş sınavlarında gözlem yoluyla
319 değerlendirilme yerine spor branşa uygun süreye karşı yapılan koordinasyon parkuru veya spor
branşa özgü bazı hareketlerin belli bölgelere isabet ettirilmesi ile puan toplama usulüne göre yapılması önerilmektedir.
Özel yetenek sınavlarından ücret alınmaması ya da düşük ücret alınması yapılan müracaatların sayısını artırdığı görülmektedir. Bununla beraber müracaatların online yapılması yine katılımcıların sayısını artırmaktadır. Bazı üniversiteler günlerce süren sınav yapmak yerine adayların almış oldukları YGS puan sıralaması yaparak yüksek puanlardan aşağıya doğru puan sıralaması yapmaktadır. Belirlenen kontenjanın 3 veya 4 katı aday koordinasyon sınavına ve ya spor branş sınavına tabii tutulmaktadır. ÖSYM’nin belirlediği puan hesaplamasında %50-60 arasında puanın YGS puanı, ortaöğretim başarı puanı ve spor lisesi çıkışlılar için alan puanlarında alındığı görülmektedir. Bu durumda özel yetenek sınavlarında Üniversitelerin yapmış oldukları koordinasyon ya da spor branş sınavları özel yetenek sınavının %40-45’lik kısmını kapsamaktadır. YGS ve orta öğretim başarı puanlarının bu kadar etkili olduğu sınavlarda binlerce adayı sınav yerine getirmektense aldıkları YGS puanlarına göre kontenjanın 3 veya 4 katını sınavlara almanın daha doğru olduğu düşünülmektedir.
KAYNAKLAR
ÇANKAYA, C. Erden, S. İlhan A. (2007). Eğitim Fakültesi Dergisi XX (2), 2007, 315-326 İLHAN, A. Çankaya C. (2003). Beden Eğitimi ve Spor Bölümleri Öğrenci Seçme ve Sınav
Yöntemleri Üzerine Bir Araştırma. 3. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Sempozyumu Kitabı. 23-24 Mayıs Bursa: Uludağ Üniversitesi Yay. 2003.
KİZİR E., Temel C., Güllü M. (2014). Türkiye’deki Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokullarının Öğrenci Seçim Yöntemlerinin İncelenmesi Ankara Üniv. Spor Bil Fak, 2014, 12 (2), 133-138
MURATLI, S. (2001). “Türkiye’de Spor Öğretmenliği ve Spor Öğretmeni Yetiştirme” II.
Ulusal Beden Eğitimi Öğretmenliği Sempozyumu Kitabı. 21-23 Aralık Bursa: Uludağ Üniversitesi Yay. 2001).
ÖNDER, Ş. (1990): “Niçin Sınav Yapılır”. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:3, Sa-yı:1, Ocak 1990,s.115-119.
ÖZDEN, T. (2001). “Özel Yetenek Sınavını Kazanan Öğrencilerin Sınavlarda Aldıkları Puanların Mezun Oldukları Lise Alanlarına Göre Değerlendirilmesi” II. Ulusal Beden Eğitimi Öğretmenliği Sempozyumu Kitabı. 21-23 Aralık Bursa: Uludağ Üniversitesi Yay. 2001.
SAYGIN Ö., Polat Y., Karacabey K. (2005). Çocuklarda Hareket Eğitiminin Fiziksel Uygunluk Özelliklerine Etkisi, F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi 2005, 19(3), 205-212.
Web Site Kaynakları
http://www.besyocuyuz.com/wp-content/uploads/2015/07/35945_267201584259465.pdf (E.T:20.04.216)
http://gazi.edu.tr/posts/download?id=134713 (E.T:15.05.2016)
http://www2.nigde.edu.tr/ckfinder_portal/userfiles/files/BESYO%20%20%C3%96ZEL%20YE TENEK%20KLAVUZU%2015-06.pdf. (E.R:18.02.2016)
320 http://www.besyom.com/FileUpload/bs541669/File/ordu_klavuz.pdf. (E.R:18.02.2016)
http://www.besyocuyuz.com/wp-content/uploads/2015/06/klavuz.pdf. (E.R:18.02.2016) http://www.besyocuyuz.com/kastamonu-universitesi-besyo-sinavi-2015/. (E.R:22.02.2016) http://besyo.kku.edu.tr/pdf/2015_2016_yetenek_sinavi/2015_2016_ozel_yetenek_sinavi_giris_k
ilavuzu.pdf. (E.R:22.02.2016)
http://www.derszamani.net/spor-yoneticiligi-taban-puanlari.html (E.T.16.05.2016) http://www.besyocuyuz.com/hitit-universitesi-brans-sinav-kilavuzu/ (E.T.16.05.2016) https://istatistik.yok.gov.tr/ (E.T.20.09.2015)
http://www.besyo.hitit.edu.tr/ (E.T.16.05.2016)
http://www.besyocuyuz.com/ozel-yetenek-sinavi-taban-puanlari-2015/(E.T.16.05.2016) http://www.besyo.hitit.edu.tr/UserFiles/files/10525_167201520342460.pdf (E.T.16.05.2016)
