e-Dönüşüm Türkiye Projesi e-Sağlık Faaliyetleri
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Dr. Nihat YURT Sağlık Bakanlığı
“Bilgi” hastalıkların en büyük düşmanıdır.
“Bilgi” hayat kurtarıcıdır.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Gündem
e-Sağlık Tanımı
Sağlıkta Dönüşüm Programı
AB Programları
Eylemler Bazında İlerlemeler
ITU ile Yürütülen e-Sağlık Projesi
Elde Edilen Faydalar
Öneriler
e-Sağlık Tanımı
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin tüm fonksiyonlarının vatandaşların, hastaların sağlığının iyileştirilmesinde, sağlık hizmetlerine ulaşılabilirliği arttırmak ve sağlık sektöründe yer alan tüm paydaşlara kaliteli, verimli ve etkili hizmetlerin sunumu için kullanılmasıdır.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Tarihçe
30 Ocak 2003 tarihinde Sağlık Bakanlığı
koordinasyonunda Türkiye Sağlık Bilgi Sistemi (TSBS) çalışmaları başlatılmıştır.
27 Mart 2003’te e-Dönüşüm TR Projesi çerçevesinde e-Sağlık Çalışma grubu kurulmuştur ve TSBS
çalışmalarından yararlanılarak 15 e-Sağlık eylemi belirlenmiştir.
2003/48 Sayılı Başbakanlık Genelge ile KDEP içerisinde 15 e-Sağlık eylemi yayınlanmıştır.
Sağlık Sektöründe
Temel Sorunlar ve İhtiyaçlar
Yaşlanan Nüfus
Değişen hasta beklentileri
“Hastalık Yükü” nün azaltılması ve sağlık tehditlerine hızlı önlem (Örn. SARS)
Teknolojiye yatırım ve organizasyon değişimi
Fazla miktarda bilginin güvenli bir şekilde elde edilmesi ve yönetimde kullanılması
Kısıtlı bütçe imkanlarıyla en iyi sağlık hizmeti sunumu gereksinimi
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Sağlıkta Dönüşüm Programı
Sağlık Bakanlığının Yeniden Yapılandırılması Planlama, Düzenleme ve Denetleme
fonksiyonu
Sağlık hizmetlerinin sunum ve finansmanının birbirinden ayrılması
Yaygın, Erişimi Kolay ve Güler Yüzlü Sağlık Hizmet Sistemi
Genel Sağlık Sigorta Sistemi
Sağlıkta Dönüşüm Programı
Bilgi ve Beceri ile Donanmış, Yüksek
Motivasyonla Çalışan Sağlık İnsan Gücü
Aile Hekimliğine Dayalı Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri
Ulusal İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
Sağlık Bilgi Sistemi
e-Avrupa 2005
e-İŞe-İŞ e-EĞİTİMe-EĞİTİM e-SAĞLIK
e-SAĞLIK e-DEVLET
e-DEVLET
Tüm Hizmetler İçin Geniş Band İnternet Erişimi Tüm Hizmetler İçin Geniş Band İnternet Erişimi
Güvenlik Altyapısı Güvenlik Altyapısı
Avrupa Birliği Programları
e-Devlet
2003-2008
e-Sağlık e-Eğitim
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
EUPHIN-AB Halk Sağlığı Bilgi Ağı
Bulaşıcı Hastalıklar
Bulaşıcı Hastalıkları İzleme Sistemi
Sağlık Sistemlerinin İzlenmesi
Sağlık Bilgi Değişimi ve İzleme Sistemi
Yaralanmaların İzlenmesi
Yaralanmaları İzleme Sistemi
Eylemler Bazında İlerlemeler
53. Sağlık bilişimi alanında geliştirilen standartların saptanması
ICD-10 (Hastalıkların Uluslararası Sınıflaması)
GMDN (Tıbbi Malzeme Yönetimi)
ATC (İlaç kodları)
HL7 (Mesaj iletişimi standardı)
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Eylemler Bazında İlerlemeler
54. Tıbbi sarf malzemesi sınıflandırma sistemi ve barkod etiketleme standartlarının uygulanması
GMDN adlandırma sistemi Türkçe’ye çevrilmiştir.
GMDN ve/veya benzeri bir sistem ile her ürün için tek (biricik) tanımlayıcı barkod ile beraber kullanımı ve tıbbi malzeme yönetim sisteminin geliştirilmesine yönelik bir çalışma başlatılmıştır.
Eylemler Bazında İlerlemeler
55. Kan ve kan ürünleri barkod etiketleme standardının uygulanması
Eylemin bir eğitim hastanesi kan merkezi ile
yürütülmesi planlanmış ve ilgili kuruluş temsilcileri ile çalışmalar başlatılmıştır.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Eylemler Bazında İlerlemeler
56. Birinci basamak sağlık kurumlarında elektronik sağlık kaydının oluşturulması
AEP doğrultusunda Aile Hekimliği Sistemine
geçilmesi çerçevesinde Aile Hekimliği Bilgi Sistemine ilişkin proje hazırlanmıştır. İhalesi sonuçlandırılmıştır.
Eylemler Bazında İlerlemeler
57. Elektronik Hasta Kayıtları (EHK) için kullanılacak model, içerik ve yapı standartlarının geliştirilmesine yönelik çalışma yapılması
Aile Doktorluğu Bilgi Sistemine temel teşkil edecek
“Elektronik Hasta Takip Sistemi” çalışması gerçekleştirilmiştir. 56. Eylemle bağlantılıdır.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Eylemler Bazında İlerlemeler
58. Entegre Sağlık Enformasyon Sistemlerinin geliştirilebilmesi için önerilecek mesaj iletişimi standartlarının geliştirilmesine yönelik çalışma yapılması
HL7 standardı üzerinde çalışmalar devam etmektedir.
Eylemler Bazında İlerlemeler
59. Sağlık bakım hizmeti veren ve ödemelerini yapan kurumlar arasında klinik ve idari verilerin elektronik olarak iletişimini sağlamak için gerekli standartların geliştirilmesine yönelik çalışma yapılması
Sağlık hizmet sunumu ve finansmanı arasında
elektronik veri değişiminin sağlanabilmesi ve Genel Sağlık Sigorta Sistemi için temel bir eylemdir.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Eylemler Bazında İlerlemeler
Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi arasında protokol imzalanmış ve bir proje geliştirilmiştir.
Projenin bileşenleri:
3. Hizmet Başına Ödeme Sisteminin Yeniden Yapılandırılması,
4. Tanı İlişkili Gruplara Dayalı (DRG) Önceden Belirlenmiş Vaka Başına Ödeme Sistemi ve Bütçeleme Sistemi
Geliştirilmesi,
5. Tıbbi Malzeme Yönetimi için Altyapı Geliştirilmesidir.
Eylemler Bazında İlerlemeler
60. Ulusal Elektronik Hasta Kayıtlarında yer alacak klinik verilerin kodlanması ile ilgili kontrollü tıbbi
terminolojilerin belirlenmesi
61. Ulusal Elektronik Hasta Kayıtları’nda yer alacak klinik verilerin kodlanması ile ilgili kontrollü tıbbi
terminolojilerin uygulanma ve yaygınlaştırma planlarının geliştirilmesi
62. Ayakta ve yatarak tedavi gören hastalar için Ulusal Vaka Bileşimi Sınıflandırma Sistemlerinin geliştirilmesi
eylemleri “protokol” çerçevesinde projelendirilmiştir.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Eylemler Bazında İlerlemeler
63. Sağlık bakım hizmeti veren kuruluşların
uygulayacakları sağlık bilgi yönetimi standartlarının belirlenmesi yönünde çalışmalar yapılması
Sağlık bilgi yönetimi standardlarının belirlenmesi için 53. eylemde bahsedilen standardların uygulamaya konması yönünde çalışmalar başlatılmıştır.
Standardlar
Hastalık sınıflama sistemi ICD-10’nun pilot seçilen hastanelerde kullanımı başlatılmıştır.
İlaç sınıflama sistemi ATC’nin ilaç barkod sistemi ile birlikte kullanımına yönelik çalışmalar son safhaya gelmiştir.
GMDN, ve benzeri bir kod sistemi üzerinden tıbbi malzeme yönetim sistemi geliştirilmektedir.
2005 yılı başından itibaren standardların kullanımı yaygınlaştırılacaktır.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Eylemler Bazında İlerlemeler
64. Kişisel sağlık kayıtlarının erişim denetimi (e-imza) ve gizlilik ihtiyaçlarının belirlenmesi
Kamu Sertifikasyon Yapısının oluşturulması ile
görevlendirilen TÜBİTAK-UEKAE’ye e-imza kullanımı planlanan proje bilgileri iletilmiştir.
Eylemler Bazında İlerlemeler
65. Sağlık verilerinin modellenebilmesi için Veri Modeli Analizi yapılması, bu modellerin
uyarlanabilirliğinin saptanması ve Türkiye için bir
bağlamsal (Contextual) model ile ulusal sağlık verileri kavramsal (conteptual) ve mantıksal veri modellerinin oluşturulması
İleri düzey uzmanlık gerektiren eylemle ilgili Dünya Bankası destekli “Sağlıkta Dönüşüm Programına Destek Projesi”nden yararlanılmaktadır.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
Eylemler Bazında İlerlemeler
66. Bireysel bazda toplanacak Ulusal Minimal Sağlık Veri Setlerinin belirlenmesi ve Ulusal Sağlık Veri
Sözlüğü hazırlanması
Aile Hekimliği sisteminde toplanacak veri seti
belirlenmiştir. Ulusal sağlık veri sözlüğü hazırlığı, 59.
eylemde bahsedilen proje üzerinden gerçekleştirilecektir.
Eylemler Bazında İlerlemeler
67. Türkiye’de sağlık bilişimi eğitimi gereksinimlerinin saptanması ve karşılanabilmesi amacıyla bir “eğitim ağacı”’nın tasarlanması, modellenmesi ve bu alanda müfredat programları çalışmalarına destek verilmesi
ODTÜ ve Hacettepe Üniversitesinde sağlık bilişimi alanında yetişmiş insan kaynağını oluşturmaya
yönelik çalışmalar devam etmektedir. ODTÜ’de Tıp Bilişimi master ve doktora programı açılmıştır.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
ITU-International
Telecommunication Union
Merkezi Cenevre, İsviçre
10-12 Aralık 2003 Dünya Bilgi Toplumu Zirvesi, Cenevre
Sağlık Bakanlığı e-Sağlık Projesi kabul edildi
ve basın bildirgesinde yer aldı.
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
ITU-Sağlık Bakanlığı e-Sağlık Projesi
ITU e-Strateji direktörü ve e-Sağlık uzmanı Bakanlığımız uzmanlarıyla birlikte çalışma gerçekleştirmiştir.
Daha önce yürütülen tüm çalışmalar gözden geçirilmiştir. (TSBS, e-Sağlık, Sağlık Bilgi
Sistemi ve diğer bilişim projeleri)
Türkiye e-Sağlık Strateji ve Uygulama Planı
hazırlanmıştır.
Review of and Recommended Improvements to Turkey eHealth Strategy
by
Salah Mandil, Ph.D.
Senior Expert Consultant on eHealth & eStrategies, to the International Telecommunications Union
and,
Former Director
Health Informatics & Telematics World Health Organisation
Geneva, Switzerland
October 2004
Mevcut Durum
Hastane
Aile Doktorları.
Hastane
Klinik
3. Basamak Sağlık Kurumları
Lab. Eczaneler
Mevcut Sistemler
Hastane
Eczaneler SB Ağ
Yönetimi
Nihai Hedef Sağlık-NET
Mevcut Sistemler
SB Ağ Yönetimi Ulusal Sağlık
Veri Sözlüğü
Ödeyici Kurum Entegrasyon
u Elektronik
Hasta Kaydı Standartlar
ve Protokoller
Karar- Destek Sistemi
Dijital Güvenlik Sistemleri
(E-İmza)
Hastane
Aile Doktorları
Hastane
Klinik
3. Basamak Sağlık Kurumları
Lab. Eczaneler Hastane
Eczaneler
Sağlık-NET
Aile Hekimleri
Eczaneler
Laboratuvarlar Hastaneler
Özel Sağlık Kurumları
Ödeyici Kurumlar G.S.S.
Elektronik Hasta Kaydı
X. İcra Kurulu Toplantısı 16 Aralık 2004
TSBS / E-Sağlık Çalışmalarından Elde Edilen Faydalar
Tüm paydaşların dahil edilmesi sayesinde konu ile ilgili farkındalık yaratılmıştır.
Sağlık Bakanlığı’nın üzerinde çalışmakta olduğu bilişim projeleri daha nitelikli ve standardlara dayalı hale gelmiştir.
Kamu, üniversiteler, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği platformu
oluşturulmuştur.
