Ege Universitesi Hemsirelik YUksek Okulu Dergisi 2:1, 1986
EMZIRME SIRASINDA ANNENIN İLAÇ KULLANIMI, ANNE VE ÇOCUK OZERINDEKI ETKILERI
Ahsen ŞİRİN
Laktasyondaki kadin icin ilac seciminde bircok fakt8rier yer aldigindan ve bu konuda kesin ara§tirmalar cok az yarnith- gmdan oolayi hem§ire ye doktor icin anneye Oneride bulunma zo r dur . Ge ne 1de , en iy i On er i , o lan ak var s a t ama men i la c kullanmayi Onleme §eklinde olabilir.
B a z i i l a c l a r a n n e y e c o c u k t a c e § i t l i p r o b l e m l e r y a r a t a b i l i r - l e r , b u n u n y a n i n d a i l a c l a r i n t e m e l e t k i m e p r e n s i p l e r i i y i b i l i n - m e l i d i r . B u t e m e l p r e n s i p l e r a § a g i d a b e l i r t i l e n l e r i i c e r m e k t e d i r (6):
1 . I l a c i n T i p i : B a z i i l a c l a r a n n e n i n s i l t arttirirlar.
2 . Ilac Do zu : Birg ok ilacin y o gu nlu gu in san siitii y e plaz- m a d a k i y o g u n l u g u l i e a y n i d i r . c o c u k a n n e n i n g u n l u k d o z u n u n o r t a l a m a % 1 y e y a d a h a a z i r u a l i r . B u n u n y a n i n d a o r n e g i n s i l t / p l a t ma o r an i io d i n e- 1 3 1 i ci n 2 5 id i r (6 ).
3 . K u l l a n m a Y o n t e m i y e B e s l e n m e D i i z e n i n e G o r e A l u m :
! l a c e mz i r me d e n s o n ra a l z n n r s a, s i lt i c in d e d ah a a z b u l u n a c a k u r.
4 . i l a c i n t o p l a m e t k i l e r i . 5 . B e b e k o r g a n l a r i n i n g e l i § i m i . 6 . c o c u g u n h a s s a s i y e t i .
7 . A n n e i l z e r i n e e t k i l e r i .
8 . S i l t m i k t a r i n a i k i n c i l e t k i l e r i .
radyoaktif ilaclari kullanmak sakrncalidir. Allerjiye, a g r a n u l o s i t o z ' a n e d e n o l u r l a r ( 6 ) . E m z i r m e s i r a s i n d a k e s i n l i k l e a l i n m a m a s i g e r e k e n i l a c l a r i o d , m o r f i n , k a f e i n y e c a n l i a § i l a r d i r (1).
B a z i il a c l ar i n e tk il e r i a § ag id a b el i r ti l mi § ti r :
Analjezikler : E n c o k k u l l a r n i a n i l a c i a r d i r . B a z e n s i l t s a l g i s m i dii§ilrebilirler.
Aspirin : Anne silt miktarini azaltabilir. cocukta protrombin mi k t a r in i d t L u ru r, k an a ma y a me y l i a rt t ir i r ( 1 ,5 ).
* Ege Uni.Hern.Y.O. Kadin Hast.ve Doğum Hemşreligi Arastirma Görevlisi
Eroin A n n e d e a l l § k a n l i k v a r s a , s a t e y o k u n l u g u y i i k s e k t i r . c o c u k t a r e fl e k s b o zu k lu g u y a r at i r.
Antiasitler : T a m o l a r a k a b s o r b e e d i l i r l e r , a n n e n i n e l e k t r o l i t dengesi bozulmadikga problem yoktur.
Antikarsinojenik ilaclar : B e b e k t e k e m i k i l i g i y a p i s m i i n h i b e e d e b i l ir l e r. A n t i me t a b o l ik l e r s il t i g in d e sa l g il a n ab i li r ( M e th an e- x a t e g i b i ) . B e b e k me me d e n k e sil me l i d i r.
Antikoagulanlar : Oral alinanlarin e t k i s i k o n u s u n d a y e t e r l i g a l l § m a y a p i l m a m i § t i r , c o c u k t a k a n a m a n e d e n i o l a b i l i r l e r . D i g e r l e r i i g i n a n n e y e b e b e k h e m a t o m y e h e m o r a j i y o n t i n d e n diizenli gozlenmelidir.
Antihistaminikier G e n e l l i k l e s i l t s a l g i s i m d i i f i r u r l e r . A n n e d e v a z o k o n st ri k s iy o n a n ed e n o lu r , me me l e r i n a rt a n o k s it o si n mi k t a- rim sinirlarlar.
Antibiyotikler : A r a § t i r m a l a r , b u i l a g l a r i n a n n e s i d t t i n d e n a z m i k t a r d a g o c u g a g e c t i g i n i g o s t e r m i § t i r . B u m a d d e l e r , b e b e g i n i n t e s t i n a l f l o r a s i m d e g i § t i r e b i l i r , n o r m a l i n t e s t i n a l f l o r a e r k e n baggy ikligin geli§iminde onemlidir (5).
A n t i b i y o t i k l e r , b e b e k t e t o k s i k e t k i y a r a t a b i l i r y e h e m o l i z y aptirabilir (1).
A m p i c i l l i n : S i : m e n s a l g i l a n i r . B e b e k t e a l l e r j i y e d i a r e y e neden olur.
C h i o r o m y c e t i n : Y e n i d o g a n d a " G r a y S e n d r o m u " n a n e d e n o l ab il i r. Ke mi k i l ig i h a s a r i y ap ar .
C h l o r a m p h e n i c o l : K o l l a p s , a s f e k s i , s i y a n o z , k u s m a , m e t e o - r i z m y e a g r a n u l a s i t o z ' a y o l a g a r ( 1 , 6 ) .
E r y t h r o m y c i n : S t a l e g e g s e d e k u l l a n i l a b i l i r . A l l e r j i y e n e d en o l d u g u so y l e n mi t i r.
K a n a my c i n : T o k s i k e t k i l e r i o l a b i l i r _ c o c u k d i k k a t l e i z l e n - melidi r.
P e n i c i l l i n : S i i t l e s a l g i l a n i r , f a k a t d i k k a t l i Yenidoganda kernikterus'u
S t r e p t o m y c i n : a i d e s a l g i l a n i r . K u l l a n i l a b i l i r f a k a t t o k s i k etkileri olabilir.
S u l f o n a m i d e : Y e n i d o g a n d a k e r n i k t e r u s a v e h e m o l i t i k a n e mi y e n ed e n o lu r l a r ( 1 ,5 ) .
G a n t ri c in e : Yenidoganda kernikterus'a neden olabilir.
Po stp artu m ilk iki h aftad 'a k u llanim o n len melid ir.
Tetracy cline : Kemik b ily ilmesin i g eciktirir.
Dogum Kontrolii ilaclari Y e n i a r a § t i r m a l a r , b i r c o k k a d i n d a o r a l k o ru y u c u l a r k ti ci i k d o z l ard a ali n ab ild ig i z a ma n l ak t a sy on u e t k il e me d ig in i g o s t e rmi § t i r. Eg e r an n e su tu y et e r siz s e o z a m a n k tictik d o ziar d ah i p rob lem y aratab ilir (5 ).
A n c a k d e n e m e s a f h a s r n d a o l a n y e d e r i a l t i n a u y g u l a n a n
Norplant R 'nin(*) silt sekresyonunu etkilemedigi, ayrica dilzensiz
m e n s t r a s y o n k a n a m a s m m , e m z i r e n l e r d e d a h a a z g o r t i l d t i g t i y e g e b el ig e r as t l a n ma d ig i s ap t an ml § t Ir (3 ).
B a § k a b i r a r a § t I r m a n m o n e r i s i n e g o r e , e m z i r e n k a d i n d a p r o l a k t i n b a § a r i l i l a k t a s y o n y e g e b e l i k t e n k o r u n m a saglanabilir (2).
Bazi tilkelerde emzi rme, bir dogum kont rol yOntemi olarak uygulanmaktadir. A ra§ti rmalara gore Filipinler de anne cocugunu e mzi r miy orsa dogu m say isin in % 2 0 -25 artti'g i tah mi n ed ilmek tedi r (4).
O r a l h a p l a r i n , c o c u k t i z e r i n d e k i u z u n s t i r e l i e t k i l e r i b i l i n - m e m e k t e d i r ( 5 ) . I l e r i d e o z e l l i k l e k i z c o c u k l a r i n m m e n s t r a s y o n hikayelerinin aiinip incelenmesi gereki r (3).
K o r t i k o s t e r o i d l e r ( 5 ) : S t i n e g o r t i l t i r y e s i l t a r t i § m a e n g e l olabilir. Meme alimi onienmelid ir.
Difiretikler : Dikkatli E t k i l e r i t a m b e l l r l e n m e - mi§ ti r. Fak at ann ey i d eh id rate ed ip, laktasy on u inh ibe
Diu ril, b ebek te tro mb o sitop en iy e n ed en olabilir.
Hipnotikler ye Trankilizanlar (5) : ce§itli uyku ilaclari brontirler i g e ri r. Bu g ib i il a c l a r a li n ma ma l i d ir . B eb ek t e d e r i d o k t in tt i l er in - d e n , s er s eml i g e k ad ar r e ak s iy o n l a r y a p ab ili r .
Librium (Chlardiazepoxide) : Tedavi dozlarmda almabilir.
C h lo r a lh y d r a t e : B eb ek i l z e ri n d e s e d a ti f e tk i s i o lu r.
V a l i u m ( D ia z e p a m) : G e n i§ d o zla r d a b eb e g i s ed a t if e tk i l er . Emzi rme sirasinda
M e p r o b a m a t ( E q u a n i l ) : B e b e k t e t o k s i k e t k i l e r i o l a b i l i r . P h e n o b a r b i t a l : 1 0 0 m g i n h i p n o t i k d o z l a r m d a , b e b e k t e s e d a t i f e t k i y a r a t i r . B e b e k t e k o r t i k o s t e r o i d l e r i n e t k i s i n i
Laksatifler : Bu nlar ab so rb e ed ilmezler. Min eral y ag prob le me n e d e n o l m a z . B u i l a g l a r m g e n i § d o z l a r i b e b e k t e d i a r e y e n e d e n dun
NorpiantR: Population Counsil adrni tasiyan, deri uygulanan, gebelik onleyici. Herbirinde yaklaglk 34 mg Levonorgestrel igeren 6 silas- tik kapstil setinden ibaret.
iodlu ilaglar : R a d i o i o d i n e a n n e s a t i n d e n c o k m i k t a r d a g e c e r , bebegin tiroid fonksiyonunu durdurmasi onemli derecede olabilir.
T h i o u r a c i l l i n a n n e s t i t i i n d e k i y o g u n l u g u , i d r a r y e k a n i n d a k i y o g u n l u g u n d a n f a z l a d i r . B e b e k t e g u a t r v e a g r a n u l o c y t o s i s ' e neden olabilir.
Otonom Sinir Sistemini Etkileyen ilaclar : A t r o p i n , g e n i § d o z l a r - d a a l i n d i g i n d a s i l t s a l g i l a m a m i k t a r i n i B e b e k t e atropin zehirlen mesine neden olur.
E r g o t ( C a f e r g o t ) : B e b e k t e k u s m a , d i a r e , z a y i f n a b i z y e stabil olmay an kan basincina neden ()tun.
Diger Ajanlar 5timillanlar, d e p r e s s e e d e n l e r , n a r k o t i k l e r i n , m e m e b e s l e n m e s i i l e i l g i l i c a l i § m a l a r i y a p i l m a m i § t i r . S a l e salgilanabileceklerinden
A l k o l : G e n i § m i k t a r l a r d a b e b e k t e s e d a s y o n a y e a n n e d e silt sek resy o n ref lek sin i in hib e etmey e n ed en olu rlar.
N i k o t i n : B e b e k e t k i l e n e b i l i r . D i a r e , k u s m a , t a § i k a r d i y e ajitasyon olabilir.
Vitaminler : G e n i § d o z l a r d a § i § m a n l i g a n e d e n o l u r l a r . V i t a m i n D hiperkalsemiy e neden olabilir.
S U M M A R Y
Effects Of Medicines On Lactating Mother And Her Baby
B e c a u s e s o m a n y f a c t o r s a r e i n v o l v e d i n c h o o s i n g d r u g s f o r t h e l a c t a t i n g m o t h e r , a n d b e c a u s e s o l i t t l e c o n c l u s i v e r e s e a r c h h a s b e e n d o n e i n t h i s a r e a , i t i s d i f f i c u l t f o r t h e n u r s e a n d t h e d o c t o r , t o a d v i s e t h e m o t h e r . I n g e n e r a l , t h e b e s t a d v i c e s e e m s t o b e t o a v o i d t h e u s e o f d r u g s i f i t i s passible.
KAYNAKQA
1. Arisan, K. : DoNm Bilgisi. geltut Matb.Koll.5ti., Istanbul, 1978, 295.
2. Bo n na - '.- Franklin, M.; and others : "Effect of Breast—Feeding On ,Tory—Ovarian Function after Childbirth", British Med.J., .ctober 1975.
3. Diaz, S.; Herreros, C. and others : "Fertility Regulation in Nursing Women", Contraception, 32:1, 53-73, (July) 1985.
4. Population Reports : "Family Planning Programs", Series J., 4, 144-154 (July) 1975.
5. RousseIet, D.T. : "Babies at Risk", The Canadian Nurse, 72:12, 34-35, (March) 1976.
6. Truswell, A.S. : "Infant Feeding", British Med.J., 291:333-337, (3 August) 1985.
107
