irketlerde Kriz Yönetimi

(1)

irketlerde Kriz Yönetimi

Hüsnü Can Dinçsoy

PricewaterhouseCoopers

Dan manl k Hizmetleri, Ortak

18 Nisan 2007

thinking growth *

connected with client issues

*connectedthinking

(2)

çindekiler

•PwC Kriz Yönetimi Hizmetleri

•Kriz Yönetimi Nedir?

•Kriz Sürecinin Yönetimi

•Krizin Finansal Etkileri

•Krizden Kurtarma ve Yeniden Yap&land&rma

(3)

Bölüm 1

PwC Kriz Yönetimi Hizmetleri Kriz Yönetimi nedir?

Kriz sürecinin yönetimi Krizin finansal etkileri

Krizden Kurtarma ve Yeniden Yap&land&rma Örnek Olaylar

(4)

Ticari Anla0mazl&klar&n Çözümü

Ticari ihtilaf problemleri bulunan mü0terilerimize a0a3&da say&lan analiz, ihtilafa konu olan miktar&n tespiti ve uzman görü0ü hizmetlerimiz sunulmaktad&r:

• Devralma ve kapan&0 hesaplar&na dair ihtilaflar

• n0aat sözle0melerine ili0kin ihtilaflar

• Sözle0me ve garanti ihlalleri

• Sat&n alma ve sat&0 sözle0meleri ihtilaflar&

• Kar kayb&

• Büyük olaylar neticesinde i0e ara verilmesinden do3an zararlara ili0kin ihtilaflar

PwC Kriz Yönetimi Hizmetleri

(5)

PwC Dan manl k Hizmetleri/Kriz Yönetimi Sayfa 5

Soru0turmalar

Cezai ve düzenleyici konulara ili0kin a0a3&daki soru0turma hizmetlerimiz mevcuttur:

• Kurumsal doland&r&c&l&k soru0turmalar&

• Personel taraf&ndan giri0ilen h&rs&zl&k/zimmet olaylar&na dair soru0turmalar

• SEC davalar& takibi ve soru0turmalar&

• Sermaye piyasas& ihlalleri – kas&tl& yanl&0 beyan

• Yat&r&m doland&r&c&l&klar&

• Vergi kaç&rma hilelerine dair soru0turmalar

• Kara para aklama soru0turmalar&

• Yolsuzluk ve rü0vet incelemeleri (FCPA)

(6)

Yeniden Yap&land&rma Hizmetleri

>irketleri finansal çökü0ten kurtarmak ve borç verenlerin/

hissedarlar&n yat&r&mlar&n& korumak için tefti0, kurtarma ve yeniden yap&land&rma hizmetleri sunmaktay&z:

• 0in yeniden canland&rmas& (Regeneration)

• Kurumsal yeniden yap&land&rma

• flas incelemeleri

(7)

Bölüm 2

PwC Kriz Yönetimi Hizmetleri Kriz Yönetimi nedir?

Kriz Sürecinin Yönetimi Krizin Finansal Etkileri

(8)

Kriz geli0iyor..

Ticari faaliyetler yolunda gidiyor.

Sat&0lar art&yor, personel say&s&

artan talebi kar0&layacak düzeylere ç&k&yor. Hisse senetlerinin performans&

beklentileri a0m&0 durumda…

Kriz Yönetimi Nedir?

(9)

Kriz Geli0iyor…

Çatlaklar göze batmaya

ba0l&yor. Yeni üretim tesisinde görünmeyen problemler

olu0uyor. 0çiler dü0ük kapasite çal&0&yorlar. Uygulanan Entegre Yönetim Bili0im Sistemi kar&0&k problemlerle dolu. Daha da

önemlisi, son alt& ayl&k finansal verilerin karlar& yüksek

gösterdi3i anla0&l&yor…

(10)

Kriz geli0iyor…

DSC_0011_z

Yönetim durumdan çok 0ikayetçi görünmüyor ama etrafta

söylentiler dola0&yor. Bas&nda ufak bir olumsuz haber

yay&nlan&yor. Borsada 0irkete güven kaybolmaya ba0l&yor.

Hissedarlar, bankac&lar,

yat&r&mc&lar, mü0teriler rahats&z edici sorular sormaya

ba0l&yorlar…

(11)

Kriz Yönetimi’nin Tan&m&

“ irketlerin, normal faaliyet ak lar d nda geli en

herhangi bir olay ya da olaylarla kar la t klar durumlarda yap lan çal malard r.”

Normal faaliyetler Suiistimal

Yang n

/flas

Vergi incelemesi

Sel

Ekonomik durgunluk

Pazar pay kayb

Devalüasyon Yeniden Yap lanma

Fabrika Kapan

(12)

Kriz Yönetimi Neden Önemlidir?

Günümüzde, kurumlar kritik sonuçlara yol açabilecek durumlar&n etkili bir 0ekilde yönetilmesini ba0ar&yla

yapabilmelidirler. Aksi halde:

• Faaliyetlerin ciddi biçimde kesintiye u3ramas&

• Bas&n&n yo3un ilgisi gibi

sonuçlarla yüzle0mek zorunda kalabilirler.

Kriz içindeki bir kurumun yöneticisi ya da orta3& olarak, böylesi bir kriz durumuna çabuk ve etkili biçimde müdahale etmelisiniz^.

(13)

Bölüm 3

PwC Kriz Yönetimi Hizmetleri Kriz Yönetimi nedir?

Kriz Sürecinin Yönetimi Krizin Finansal Etkileri

(14)

Kriz Sürecinin Yönetimi

Haz&r m&s&n&z?

• Bir krize müdahale etmeye ne kadar haz&rs&n&z?

• 0leriniz kaosa girdi3inde,

i0letmeniz bu durumla nas&l ve ne derecede ba0a ç&kabilir?

• Her organizasyon

beklenmedik olaylarla ba0

edebilmek için haz&rl&kl& olmak zorundad&r.

(15)

Ba0ar& ya da Ba0ar&s&zl&k

Ticari faaliyetlerdeki ini0 ç&k&0lar 0irketleri çe0itli yönlerden etkiler.

Günümüzün h&zla de3i0en

ko0ullar&nda, artan say&da ticari i0letme büyüme evrelerinin bir noktas&nda ciddi zorluklarla kar0&la0maktad&r.

Birçok çal&0ma, belirtilerin erken tespitiyle ticari faaliyetlerin

kurtar&labilece3ini göstermi0tir.

(16)

Kurumsal Biti0 E3risi

^©

Rahatl k

Endi e

Kriz

Felaket?

S&k&nt&da ancak fark&nda

de3il S&k&nt&da fakat kontrol

alt&nda

Kontrol borç verenlerde

0in kayb&

Seçenekler

Kontrol E i i^©

(17)

Kriz Sürecinde Kurumsal Davran&0

Krizin nkar&

Gizli Kriz

Çözülme ba0lang&c&

Çökü0

yile0me Y&k&m

Seçenekler Payda larnendi eleri

(18)

Uyar& Sinyalleri Nelerdir?

Yönetim Finansal

Soft

Rahats&z edici karma0&kl&k Öncelikleri belirleyememek

Stratejiyi ifade edememek

Payda0larla artan s&k&nt&

A0&r& büyüme Vadesinde

ödeme yapamamak

Hep “Bu son!”lar

Saydaml&ktan uzakl&k

A0&r& dalgalanmalar Anlams&z k&yaslamalar

Sürekli politika de3i0imi/ stikrars&zl&k

0 Plan&

nesnellikten uzak

Üstünkörü tahminler

Eksik/yetersiz çal&0ma sermayesi Önemli

mü0terilerin kayb&

Cazip olmayan ürünler

Yöneticinin bo0vermi0li3i

(19)

Kriz Yönetiminde Kritik Ad&mlar

Kriz öncesi:

• Acil durum planlar&n&n haz&rlanmas&

• Önemli kriz göstergelerinin belirlenmesi ve düzenli olarak izlenmesi

• Alternatif durumlara müdahele edebilecek kriz yönetimi ekibinin kurulmas&

• Kriz yönetiminde uzmanla0m&0 profesyonel dan&0manlardan gerekli altyap&n&n ol u0turulmas&nda destek al&nmas&

Kriz sürecinde:

• lgili taraflar& an&nda ve aç&kça bilgilendirin

• Acil durum planlar&n&z& vakit kaybetmeden uygulay&n

• Do3ru ve eksiksiz bilgi ak&0& sa3lay&n

• Profesyonel dan&0manlardan yard&m almaktan çekinmeyin ve önerilen ac& reçeteleri uygulay&n

• K&sa vadeli kay&plar& dü0ünürken krizin uzun vadeli etkilerini unutmay&n

(20)

Bölüm 4

Kriz Sürecinin Yönetimi Krizin Finansal Etkileri

(21)

Sebepler

Bir i0letmenin finansal problemlerle kar0&la0mas&n&n birçok sebebi vard&r:

• Zorlu ekonomik ortam

• De3i0en piyasalar ve rakipler

• Demode teknoloji

• Operasyonel eksiklikler ve stratejik planlama yetersizlikleri

Ancak bütün bunlardan ba3&ms&z sebeplerden kaynaklanan bir kriz de 0irketi mali s&k&nt&ya sokabilir.

Krizin Finansal Etkileri

(22)

Kriz Çe0itleri

Kriz Tipleri

Teknoloji ve piyasa de9i imlerine ba9l Teknoloji Krizi

Farkl / tigal Konular (Yat r mlar, birle me

ve sat nalmalar)

De9er Yaratma Krizleri (De9er yaratma zinciri) Büyüme Krizi

(23)

Sonuçlar

Kriz unsurlar&ndan biri veya birkaç&n&n gerçekle0mesi belli ba0l& mali sorunlar&

tetikleyebilir:

• Dü0ük performans

• Azalan karlar

• Likidite ve nakit ak&0& sorunlar&

• Borsada gözden dü0mek

• Payda0 bask&s&

Bu sorunlar sonucu kontrol kayboldu3unda ciddi, kimi zaman da geri dönü0ü olmayan sonuçlara sebep olabilir.

(24)

Azalma E3risi

Seçenekler Kurumsal

sa l k ^{Dü ük p}_erforman s

S knt

Kriz Gelir

tablosu

Bilanço

Nakit Krizin Finansal Etkileri

(25)

Finansal Kriz Durumunda 0letmenin stikrar&

• Krizin sebepleri nelerdir?

• Payda0lar&n güvenini kazanmak için çal&0malar yap&n

• Nakit durumu istikrar&n& sa3lay&n ve nakit ak&m kontrollerini

s&k&la0t&r&n

• Yeni finansman kaynaklar& var m&?

• K&sa vadeli performans kazan&m&

seçenekleri var m&? (“h&zl&

kazan&mlar”)

• Önemli payda0larla müzakere edin

(26)

Bölüm 5

Krizden Kurtarma ve Yeniden Yap land rma Örnek Olaylar

(27)

Krizden Kurtarma ve Yeniden Yap&land&rma

Yeniden Yap&land&rmay& Ba0arabilmek

• >irketin durumunu inceleyin ve performans dü0üklü3ünün sebeplerini belirleyin

• Faaliyet konusunun geçerlili3ini de3erlendirin

• Yeniden Yap&land&rma Plan& geli0tirin

• Yeniden Yap&land&rma Plan&n&n uygulanmas&n& sa3lay&n ve uygulamay& gözlemleyin

Kontrol E i i^©

Yaplandrabilmeans • Kriz dönemlerinde zaman&n daha h&zl& akt&3&n& unutmay&n:

• Çabuk, etkili ve kararl& hareket edin

• Kurumda panik havas& olu0mas&na olanak vermeyin

• Kurumsal Biti0 E3risi’nde a0a3&ya kaymamak için payda0lar&n güvenini kazan&n

(28)

De3erlendirilmesi Gereken Konular

Hangi faaliyet birimleri elden

ç kart lmal ? Hangi faaliyet birimleri elden

ç kart lmal ?

Hangi piyasalara, ürünlere ve mü terilere odaklanmal ? Hangi piyasalara,

ürünlere ve mü terilere odaklanmal ?

Maaliyet yap s uygun mu?

/ letme Sermayesi minimize edildi mi?

Yönetim do9ruYönetim do9ru bilgileri al yor mu?

Kredi limitlerinde yeterli bo luk

pay var m ? Kredi limitlerinde yeterli bo luk

pay var m ? Finansal

tahminler yeterince güçlü

mü?

Finansal tahminler yeterince güçlü

mü?

Kurumda moral nas l?

Ne kadar zaman m z var?

(29)

Bu Alandan Nas&l Ç&kars&n&z?

YEN/DEN YAPILANMA

KOR/DORU

YEN/DEN YAPILANMA

veya ÇIKI

/FLAS F/NANSAL BECER/LER OPERASYONEL BECER/LER

ÇÖKÜ veya /Y/LE ME

YEN/DEN YAPILANMA NOKTASI Krizden Kurtarma ve Yeniden Yap&land&rma

(30)

Ana Mesajlar

Ba ar ^• Ani ve beklenmedik krizlere nas&l kar0&l&k verdi3inize ba3l&d&r

• Ba0ar&s&zl&k felaket olabilir

Deneyimler • Kriz esnas&nda insanlar&n nadiren planlar& uygulad&3&n&

gösterir

/nsanlar • 0e yarar çözümlerin en önemli faktörleridir

• Zaman& geldi3inde do3ru davranabilmek için prova yapmal&d&rlar

Kritik ba ar faktörleri

• Aç&kça belirlenmi0 ekip yap&lar&

• Net tan&mlanm&0 roller

(31)

Bölüm 6

Krizden Kurtarma ve Yeniden Yap&land&rma Örnek Olaylar

(32)

Örnek Proje 1: Arka Plan

• Milyar dolar ciroya sahip üretici;

• Artan fiyat bask&s& yüzünden birle0melere sahne olan bir sektörde;

• Baz& sektörlerde rekabetçi de3il ve sürekli zarar ediyor;

• Yeniden yap&lanma ihtiyac& içinde;

• Yeniden yap&lanmak için finansman ihtiyac& var.

Örnek Olaylar

(33)

Örnek Proje 1: Önemli Hususlar

• Karma0&k üretim ve fabrika yap&s& ve bask&c& borç verenler;

• Hassas payda0 müzakeresi gerekli ve karma0&k hukuki konular mevcut;

• Süreci destekleyecek ilgili finansal bilgi ve beceri eksik;

• Yeniden finansman seçeneklerinin analizi ve ola3anüstü k&sa zaman zarf&nda uygulamaya konulmas& zaruri;

• Fiyat dalgalanmalar&na a0&r& hassasiyet; ve

• Taze finansman& destekleyecek 0irket kayna3& yetersizli3i.

Örnek Olaylar

(34)

Örnek Proje 1: PwC’nin Rolü

• Etkili Proje Yönetimi Yap&s& önerisi ve uygulanmas&;

• Kritik ili0kilerin belirlenmesi, muhtemel risklerin tan&mlanmas&, risklerin olas& etkilerini azaltacak stratejilerin uygulanmas&;

• Yeniden finansman seçeneklerinin analizi, yönetim kuruluna ve dan&0manlara raporlanmas&;

• Etkili senaryo analizine imkan veren karma0&k bir modelin kurulmas&; ve

• Yönetime, bilgi toplama, analiz ve müzakere konular&nda destek verilmesi.

Örnek Olaylar

(35)

Örnek Proje 1: Sonuçlar ve Mü0teriye Faydalar&

• 400 milyon dolar üzerinde yeniden finansman sa3land&;

• Muhtemel risk unsurlar& belirlendi, tehditleri hafifletici faaliyet önerilerini içeren bir “Yol Haritas&” olu0turuldu ve uygulamaya konuldu;

• H&zl& senaryo analizine imkan veren model, borç verenlerin gözünde kredibilite art&0& sa3lad&; ve

• Piyasaya duyurulan geli0meleri takiben hisse fiyat&nda ciddi bir art&0 görüldü.

Örnek Olaylar

(36)

Örnek Proje 2: Arka Plan

• Telekom 0ebeke kapasitesi tedarikçisi;

• >ebekede mevcut bir fiber optik kablonun kiralanmas&na 148 milyon dolar yat&rd&;

• lk hamle avantaj&yla di3er oyuncular sektörde varl&klar&n&

olu0turmadan kendi 0ebeke in0aat&n& bitirme acelesinde;

• Sürdüremeyece3i kadar yüksek maliyet taban& ve sermaye maliyetine sahip;

• Daha fazla finansman bulamaz halde.

Örnek Olaylar

(37)

Örnek Proje 2: Önemli Hususlar

• Güçlü rekabet;

• Pazarda h&zla dü0en fiyatlar;

• Rekabet üstünlü3ünün kayb&;

• Hizmet aksakl&klar& sebebiyle mü0terilere, ödeme güçlükleri sebebiyle borç verenlere, tamamlanamayan yat&r&mlar

sebebiyle çal&0anlara kar0& itibar kayb&;

• Geni0 hissedar taban& h&zl& tepki gösterip sermaye enjeksiyonunu gerçekle0tiremedi;

• 23 milyon dolar ciroya kar0&l&k 58 milyon dolar net zarar;

• Finansman bulamayan 0irket kendisini sat&0a ç&kard&.

Örnek Olaylar

(38)

Örnek Proje 2: PwC’nin Rolü

• Planlanan sat&0 yap&lamad&;

• Yönetim – PwC yönetici olarak tayin edildi. Takrar sat&0 için pazarlama çal&0malar& sürecinde, i0letmeyi idare ettik:

• >ebekeyi çal&0&r durumda tutmak;

• Devam eden ticari faaliyetin fonlanmas&;

• Finansal kapasitenin incelenmesi - Stratejik opsiyonlar&n de3erlendirilmesi, nakit ak&0& incelemesi ve Kar/Zarar

tahminlerinin incelenip revize edilmesi;

• Sat&0 sürecinde, tahminlerin ve nakit ak&0&n&n takibi.

Örnek Olaylar

(39)

Örnek Proje 2: Sonuçlar ve Mü0teriye Faydalar&

• >ebeke i0ler halde tutuldu;

• Mü0terinin ticarete devam edebilmesini sa3layan finansman sa3land&;

• Önemli tedarikçiler ve bak&m kontratlar& için uygun ko0ullarda anla0malar sa3land&;

• Fazla miktardaki gayrimenkul elden ç&kart&ld&. Finansal kiralama kontratlar&nda yeniden müzakereye gidildi;

• >irketin de3erinin dü0memesi ve di3er grup 0irketlerinin ani çökü0ler ya0amamas& için grup yap&s& korundu;

• >irket ilk a0amada belirlenen fiyat&n %45 üzerinde bir de3erle sat&ld&.

Örnek Olaylar

(40)

Sorular?

(41)

PwC Kriz Yönetimi Hizmetleri Ticari Anla mazl klar n Çözümü Suiistimal /ncelemeri

Yeniden Yap land rma Hizmetleri

Hüsnü Can Dinçsoy

Dan&0manl&k Hizmetleri, Ortak +90 212 326 6054

husnu.dincsoy@tr.pwc.com Wayne Anthony

Kriz Yönetimi Hizmetleri Lideri, K&demli Müdür +90 212 326 6152

wayne.anthony@tr.pwc.com