Marka Stratejileri
Marka Stratejileri
Bireysel Marka
Marka Genişletme Çoklu Marka
Bireysel Marka Stratejisi (Yeni Marka)
• İşletmenin yeni kategoride pazara girdiği yeni ürünlerinin (yeni kategorilerde) her birine
farklı bir marka ismi, logosu vs. belirleyip farklı pazar bölümlerine farklı mesajlar sunmasıdır.
Bireysel Marka Stratejisinin Avantajları
Avantajlar Dezavantajlar
• İşletme farklı özellikteki tüketici ihtiyaçlarını karşılayabilir. Farklı pazar dilimlerine farklı fiyatlarla ürün sunumu gerçekleştirir.
• Markalardan biri başarısız olursa işletmenin diğer markaları
etkilenmez.
• Tüketicilerin marka değiştirme istekleri durumunda, rakip marka müşterilerinin işletmenin
markalarına müşteri olma ihtimali daha fazladır.
• Yüksek maliyetler
• Her bir markanın yasal tescili ve yükümlülükleri
Çok Marka Stratejisi
• İşletmenin birbiri ile
rekabet eden çok sayıda markayı pazara sunması olarak
tanımlanmaktadır.
• Çok marka kararı aynı satıcının, üreticinin aynı ürün kategorisinde iki veya daha çok marka geliştirmesi anlamına gelir.
Çoklu Marka Stratejisinin Avantajları
• Dağıtım noktalarında ve teşhir yerlerinde daha fazla yer elde ederek, buralarda üstünlük sağlama imkanı bulur.
• Çoklu marka stratejisi, tüketicilerin, marka değiştirme tutumlarından kaynaklanan talep kaymalarını işletmeye çekme imkanı tanır.
• İşletme, aynı malın değişik markaları ile farklı pazar bölümlerinin ihtiyaçlarına karşılar.
• Markalar arasında iç rekabet olması marka yöneticilerinin dikkatlerini devamlı marka uzerinde yoğunlaştırır.
• Bir üründeki başarısızlık ötekileri etkilemeyebilir.
Çoklu Marka Stratejisinin Dezavantajları
• Coklu marka stratejisi ile işletme, başarılı marka adının işletmeye sağlayacağı avantajlardan yararlanamaz.
• Coklu marka stratejisi ile oluşturulmuş markalar arasındaki rekabet, bazen rakip markaların işine yaramaktadır.
• Coklu marka stratejisinde, tutundurma maliyetleri yüksektir.
• İşletme, kaynaklarını çok az karlı markaya dağıtarak karlılığın düşük kalmasına yol acabilmektedir.
• Kitlesel üretimin sağladığı tasarruftan mahrum kalınmaktadır.
• Marka sayısı arttığı icin, kaynaklar aşırı zorlanmaktadır ve bu strateji işletmenin bağlı olduğu gercekten güclü markaların fon sıkıntısı
cekmesine yol acabilmektedir.
• Her bir marka icin ayrı bir pazarlama programı geliştirilmesi gerekir.
Bu durumda, pazarlama maliyetleri de artar.
Marka Genişletme/Marka Yayma
• Marka yayma veya genişletme stratejisi, var olan marka adının yeni bir ürün ya da ürün grubuna verilmesi olarak tanımlanmaktadır.
• Bu stratejinin uygulanmasıyla, geçmişte yapılan pazarlama calışmaları sayesinde
markaya kazandırılan marka imajı, tanınırlığı gibi marka sermayesi elemanları yeni ürüne transfer edilir.
Marka Genişletmenin Avantajları
• Yeni ürünün kabulünü kolaylaştırma
– Marka İmajını Arttırma
– Tüketicilerce Algılanan Riski Azaltma
– Tüketicilerin ürünü deneme olasılığını arttırma – Tutundurma harcamalarının etkinliğini arttırma – Pazara giriş ve takip eden pazarlama maliyetlerini
azaltma
– Yeni marka geliştirmenin maliyetlerinden sakınma – Ambalaj ve etiketlemenin etkinliğini arttırma
– Farklılık arayan tüketicilere fırsat tanıma
Marka Genişletmenin Avantajları
• Ana marka ve işletmeye geri besleme yararı sağlama
– Marka anlamını aydınlatma
– Ana marka imajını güçlendirme
– Marka franchise’na yeni tüketiciler katma ve Pazar payını arttırma
– Markayı yeniden canlandırma – Sonraki yayılmalara fırsat tanıma
Marka Genişletmenin Dezavantajları
• Tüketicilerde zihin karışıklığına neden olma
• Perakendeci direnci ile karşılaşma
• Başarılı olmasına rağmen ana marka direnci ile karşılaşma
• Başarılı olarak ana markanın satışlarını yeme (Marka Yamyamlığı)
• Başarılı olmasına rağmen, herhangi bir kategoride marka kimliğine zarar verme
• Marka anlamını zayıflatabilme
• Yeni marka geliştirmenin avantajlarını kaçırma
Marka Genişlemesini Etkileyen Faktörler
İşletme İle İlgili Faktörler
• Büyüklük
• İtibar
• Uzmanlık
• Güvenilirlik
• Yapı
• Finansal Kaynaklar
Tüketici İle İlgili Faktörler
• Markanın özelliklerinin çağırışımı
• Markanın
algılanan kalitesi
• Ana marka ile uyum derecesi
• Algılanan zorluk
Pazar İle İlgili Faktörler
• Pazarlama planı
• Pazara girme zamanı
Marka Genişletme Stratejisi İle Birlikte Kullanılan Kavramlar
• Ana marka (parent brand)
– Var olan marka, yeni ürünün oluşumunu sağlıyorsa, yayılan markaya adını veriyorsa var olan marka, ana marka olarak adlandırılır.
• Yan markalama (sub-brand/associate brand)
– Yeni ürüne bir marka adı verilirken mevcut marka ile yeni markanın bir kombinasyonunun yapılmasıdır.
• Aile markası (familiy brand)
– Ana marka pek çok üründe kullanılmışsa ve geniş bir marka yayılmasına sahipse aile markası adını alır.
• Yayılan marka (extention brand)
– Ana markanın adının kullanıldığı ve işletmenin yayıldığı kategorideki ürüne yayılan marka adı verilir.
Marka Genişletme/Yayma Stratejisinin Uygulama Kararı
• Yeni ürünün mutlak satış potansiyeli nedir?
• Marka yayılmasının pazarlama maliyetleri üzerine etkisi ne olabilir?
• Marka yayılmasının ana marka üzerindeki etkisi ne olacaktır?
• Marka yayılmasından sonra marka adı etkinliğini kaybeder mi?
Marka Genişletme Stratejisi
Marka
Genişletme Ürün Hattı
Genişlemesi
Marka yayma
Birlikte
Markalama
Ürün Hattı Genişlemesi
(Dikey Yönlü Marka Genişletme)
• Mevcut ürünün markası aynen sürdürülerek ürünün tat ve lezzetinde, renginde, şeklinde, içindeki bileşiminde, ambalajında, paket
büyüklüğünde değişiklik ve farklılığa gidilerek ürün ceşitlendirilmesi gercekleştirilir.
Ürün Hattı Genişlemesi
Avantajları Dezavantajları
• Farklı satın alıcıların
beklentileri daha iyi karşılanır.
• Aracı ve perakendecilerin istek ve beklentileri kolayca yerine getirilir.
• Düşük ve yüksek fiyatın aynı anda uygulanabilirliği satışları arttırır.
• Fazla ürün ceşitliliği ile satış noktalarında rafta daha fazla yer kaplar.
• Mevcut ürünlerin birbirini yok etmeye zorlaması
• Tuketicileride marka sadakatini olumsuz etkileme
• Ürün çeşitliliğinin yol açacağı ek maliyetler, pazardaki durgunluk ve sürüm yetersizliğinde
işletmeye gelecek ek yükler.
Ürün Hattı Genişlemesi
• Aşağı Yönlü marka genişlemeleri
• Yukarı Yönlü marka genişlemeleri
Aşağı yönlü marka genişlemesi
• Ürun hattı genişlemesinde ürün hattına ana
üründen daha düşük kalitede ve fiyatta ürün(ler) eklenmesi.
Ana ürün üzerinde olumsuz etkileri
• Ana ürünün satışlarının olumsuz etkilenmesi.
• Ana ürünün markadan kaynaklanan saygınlığının olumsuz etkilenmesi.
• Mevcut ve potansiyel tüketicilerin ürüne ve markaya karşı olumsuz düşünceleri.
Yukarı yönlü marka genişlemeleri
• Ürün hattı genişlemesinde ürün hattına ana üründen daha yuksek kalitede ve fiyatta yeni ürün(ler) eklenmesi söz konusudur.
Ana ürün üzerinde olumsuz etkileri
• Ana ürünün kalitesinin sorgulanmasına
• Olumsuz algılamalar sonucunda ana ürünün satışlarının düşmesine
Marka Yayma Stratejisi
(Yatay yönlü marka genişletme)
• Yatay yönlü marka genişlemelerinde ise farklı ürün sınıfları (kategorileri) arasında aynı
markanın kullanılmasıdır.
Birlikte Markalama (Co-Branding)
• En az iki farklı markanın birbiri ile bağlantılı duruma gelerek stratejik işbirliğinde
bulunmasıdır.
• İki veya daha fazla marka bir araya gelerek tek marka şekline dönüştürülmeleridir.
Ortak Markalama Stratejileri
• Sponsorluk Modeli
• İçerik Markalama
• Değer Zinciri Modeli
• Yeniliğe dayalı Model
Kaynaklar
• Nurhan Babur Tosun (2020). Marka Yönetimi, Beta Yayınevi.
• K. L. Keller (2019). Stratejik Marka Yönetimi - İnşası, Ölçümü Ve Marka Sermayesinin
Yönetimi, Nobel.
• Yiğit Yurder (2020). Marka Yönetimi, İstanbul Üniversitesi açık ve uzaktan eğitim fakültesi.
• İnternet Açık Kaynakları